“Agtultuloykayo nga Agbantay”

“Agtultuloykayo nga agbantay, ngarud, agsipud ta dikay ammo no iti ania nga aldaw nga umay ti Apoyo.”​—MATEO 24:42.

1. Kasano ti panagrikna dagiti nabayagen nga adipen ni Jehova iti adu a tawen a dedikado a panagserbida? Mangdakamatkayo iti ehemplo.

ADU dagiti nabayagen nga ad-adipen ni Jehova a nakaammo iti kinapudno idi agtutuboda pay. Kas iti agtagtagilako a nakasarak iti napateg unay a perlas ket inlakona amin a sanikuana tapno magatangna dayta, dagitoy a napasnek nga estudiante ti Biblia tinallikudanda ti bagida ket indedikarda ti biagda ken Jehova. (Mateo 13:45, 46; Marcos 8:34) Kasano ti panagriknada ta napapaut ti panagurayda ngem iti nalabit ninamnamada a pannakakita iti kaitungpalan dagiti panggep ti Dios iti daga? Awan pagbabawyanda! Umanamongda iti kinuna ni Kabsat A. H. Macmillan kalpasan ti agarup 60 a tawen a dedikado a panagserbina iti Dios: “Ad-adda a determinadoak a mangsalimetmet iti pammatik. Daytoy ti namagbalin iti biagko a makapnek. Agingga ita, dayta pay laeng ti tumultulong kaniak a mangsango nga awanan buteng iti masanguanan.”

2. (a) Ania a naintiempuan a balakad ti impaay ni Jesus kadagiti pasurotna? (b) Aniada a saludsod ti intay usigen iti daytoy nga artikulo?

² Dakayo ngay? Aniaman ti edadyo, utobenyo ti kinuna ni Jesus: “Agtultuloykayo nga agbantay, ngarud, agsipud ta dikay ammo no iti ania nga aldaw nga umay ti Apoyo.” (Mateo 24:42) Nabagas dagita a simple a sasao. Ditay ammo ti aldaw nga iyaay ti Apo a mangukom iti daytoy dakes a sistema, ket di kasapulan a maammuantayo. Ngem nasken nga agbiagtayo iti wagas nga inton umay, awanto ti pagbabawyantayo. Iti daytoy a banag, aniada nga ehemplo ti masarakantayo iti Biblia a tumulong kadatayo nga agtultuloy nga agsalukag? Kasano nga impakita ni Jesus a nasken ti kastoy a panagsalukag? Ken ania ti mangpaneknek nga agbibiagtayon iti maudi nga al-aldaw daytoy dakes a lubong?

Pakaballaagan

3. Kasano nga awan nakaidumaan dagiti adu a tattao ita kadagiti tattao idi tiempo ni Noe?

³ Iti adu a pamay-an, awan nakaidumaan dagiti tattao ita kadagiti lallaki ken babbai idi tiempo ni Noe. Napno idi ti daga iti kinaranggas, ket ti pagannayasan ti puso ti tao “dakes la a kankanayon.” (Genesis 6:5) Naigamer ti kaaduan kadagiti inaldaw nga aktibidad ti biag. Ngem sakbay nga inyegna ti dakkel a Layus, inikkan ni Jehova dagiti tattao iti gundaway nga agbabawi. Binilinna ni Noe a mangasaba, ket nagtungpal ni Noe. Nagserbi a kas “manangaskasaba iti kinalinteg” nalabit iti 40 wenno 50 a tawen wenno nasursurok pay. (2 Pedro 2:5) Nupay kasta, di inkankano dagiti tattao ti pakdaar ni Noe. Saanda a nagsalukag. Nagbanaganna, ni laeng ngarud Noe ken ti pamiliana ti nakalasat idi imbanag ni Jehova ti panangukomna.​—Mateo 24:37-39.

4. Apay a maikuna a naballigi ti ministerio ni Noe, ket kasano a maikuna met ti kasta maipapan iti trabahoyo a panangasaba?

⁴ Naballigi kadi ti ministerio ni Noe? Saan a ti kabassit dagiti nangipangag ti pangibatayanyo. Kinapudnona, natungpal ti panggep ti panangasaba ni Noe uray pay ania ti reaksion dagiti tattao. Apay? Agsipud ta dayta ti nangted kadakuada iti umdas a gundaway nga agpili no agserbida ken ni Jehova wenno saan. Komusta met ngay ti teritoria a pangaskasabaanyo? Uray no manmano dagiti mangipangag, dakkel ti balligiyo. Apay? Agsipud ta no mangaskasabakayo, ipakpakaammoyo ti pakdaar ti Dios, ket iti kasta tungtungpalenyo ti imbilin ni Jesus kadagiti pasurotna.​—Mateo 24:14; 28:19, 20.

Di Panangikankano Kadagiti Propeta ti Dios

5. (a) Ania a kasasaad ti nagraira idiay Juda idi tiempo ni Habacuc, ket ania ti reaksion dagiti umili iti naimpadtuan a mensahena? (b) Kasano a binusor dagiti umili ti Juda dagiti propeta ni Jehova?

⁵ Sinigsiglo kalpasan ti Layus, dimmakes unay ti kasasaad iti pagarian ti Juda. Nagraira ti idolatria, kinaawan hustisia, panangirurumen, ken uray pammapatay. Imbaon ni Jehova ni Habacuc a mangballaag kadagiti umili a no saanda nga agbabawi, sagabaendanto ti didigra nga iyeg dagiti Caldeo, wenno dagiti taga Babilonia. (Habacuc 1:5-7) Ngem di nangitaltalek dagiti umili. Nalabit inkalinteganda, ‘Kasta met laeng ti impakdaar ni propeta Isaias nasurok a sangagasut a tawenen ti napalabas, ngem awan pay met la ti napasamak!’ (Isaias 39:6, 7) Adu kadagiti opisial ti Juda ti saan laeng a nangyaleng-aleng iti mensahe no di pay ket binusorda dagiti mensahero. Naminsan, ginandatda a patayen ni propeta Jeremias, ket nagballigida koma no saan a nakibiang ni Ahicam. Gapu iti rurodna iti sabali pay a naimpadtuan a mensahe, pinapapatay ni Ari Joakim ni propeta Urias.​—Jeremias 26:21-24.

6. Kasano a pinabileg ni Jehova ni Habacuc?

⁶ Kas iti mensahe ni Jeremias, a pinaltiingan ti Dios a mangipadto iti pannakalangalang ti Juda iti 70 a tawen, nadagsen ken di nagustuan dagiti tattao ti mensahe ni Habacuc. (Jeremias 25:8-11) Maawatantay ngarud ti panagtuok ni Habacuc idi inyasugna: “O Jehova, kasano ti kaunday ti panagasugko, ket dinakto ipangag? Agasugak kenka a maipapan iti ranggas, ket dika mangispal.” (Habacuc 1:2) Siaayat a sinungbatan ni Jehova ni Habacuc babaen kadagitoy a makapabileg-pammati a sasao: “Ti sirmata agpaay pay laeng iti nadutokan a panawen, ken agsiglat a tumurong iti pannakatungpal, ket saanto nga agulbod: nupay no agtaktak, isu urayem; ta pudno nga umayto, a dinto agbayag.” (Habacuc 2:3) Adda ngarud “nadutokan a panawen” ni Jehova a mamagpatingga iti kinaawan hustisia ken panangirurumen. No kas pagarigan ta kasla mabayag, di rumbeng a maupay wenno guminad ni Habacuc. Imbes ketdi, itultuloyna ti ‘aguray,’ nga agbiag kada aldaw buyogen ti kinaganetget. Dinto agbayag ti aldaw ni Jehova!

7. pay a naikeddeng a madadael manen ti Jerusalem idi umuna a siglo K.P.?

⁷ Agarup 20 a tawen kalpasan daydi pannakisao ni Jehova ken Habacuc, nadadael ti Jerusalem a kabesera a siudad ti Juda. Idi agangay, nabangon manen, ket nailinteg ti adu kadagiti dakes a kasasaad a namagleddaang unay ken ni Habacuc. Nupay kasta, idi umuna a siglo K.P., naikeddeng manen a madadael ti siudad gapu iti kinagulib dagiti agnaed kenkuana. Siaasi nga inikkan ni Jehova dagiti nalinteg panagpuspusoda a tattao iti gundaway a makalasat. Iti daytoy a gundaway, inusarna ni Jesu-Kristo, ti kangrunaan a propetana, a mangipakaammo iti mensahe. Idi 33 K.P., kinuna ni Jesus kadagiti pasurotna: “Inton makitayo ti Jerusalem a nalikmut kadagiti nagpakarso a buybuyot, iti kasta ammuenyo a ti pannakalangalangna immasidegen. Ket dagidiay adda idiay Judea rugianda koma ti agkamang kadagiti bambantay.”​—Lucas 21:20, 21.

8. a) Ania ti nalabit napasamak kadagiti dadduma a Kristiano bayat a naglabas ti panawen kalpasan ti ipapatay ni Jesus? (b) Kasano a natungpal ti naimpadtuan a sasao ni Jesus maipapan iti Jerusalem?

⁸ Bayat a naglabas dagiti tawen, mabalin a pinampanunot ti sumagmamano a Kristiano idiay Jerusalem no kaano a matungpal ti padto ni Jesus. Panunotenyo dagiti sakripisio nga awan duadua nga inaramid ti dadduma kadakuada. Nalabit pinagkedkedanda dagiti makaawis a pagsapulan agsipud ta determinadoda nga agtalinaed a nasalukag. Iti panaglabas ti tiempo, natektekanda kadi? Pinanunotda kadi a perperdienda laeng ti panawenda, nga inkalinteganda a saan a matungpal iti kaputotanda ti sinao ni Jesus no di ket iti sumaruno a kaputotan? Idi 66 K.P., nangrugi a matungpal ti padto ni Jesus idi inalikubkob dagiti buyot ti Roma ti Jerusalem. Dagidiay nagtalinaed a nasalukag nabigbigda ti pagilasinan, pinanawanda ti siudad, ket nakalasatda idi nadadael ti Jerusalem.

Panangyilustrar iti Kinapateg ti Panagsalukag

9, 10. (a) Kasanoyo a gupgopen ti pangngarig ni Jesus maipapan kadagiti adipen a naguray iti panagsubli ti apoda nga aggapu iti kasarna? (b) Apay a mabalin a narigat para kadagiti adipen ti panaguray iti apoda? (c) Ania ti pagimbaganna no iyan-anus dagiti adipen ti aguray?

⁹ Iti panangipaganetgetna a nasken ti panagsalukag, inyarig ni Jesus dagiti adalanna kadagiti adipen nga agur-uray iti panagsubli ti apoda nga aggapu iti kasarna. Ammoda no ania a rabii ti isasangpetna​—ngem iti ania nga oras? Iti umuna a panagbantay iti rabii? Maikadua? Maikatlo? Saanda nga ammo. Kinuna ni Jesus: “No dumteng [ti apo] iti maikadua a panagbantay, uray no iti maikatlo, ket masarakanna ida a kasta [siririing], naragsakda!” (Lucas 12:35-38) Panunotenyo laengen ti panangsegga dagitoy nga adipen. Sigurado nga ad-adda ti gagarda tunggal makangngegda iti karasakas ken tunggal makakitada iti agawan-awan nga anniniwan: ‘Daytoy ngatan ti apotayo?’

¹⁰ No ngay sumangpet ti apo iti maikadua a panagbantay iti rabii, a mangrugi iti agarup alas nuebe ken agpatingga iti tengnga ti rabii? Nakasagana ngata a kumablaaw kenkuana amin dagiti adipen, agraman dagidiay nagbannog manipud agsapa, wenno nakaturogen dagiti dadduma? No ngay sumangpet ti apo iti maikatlo a panagbantay iti rabii​—a mangrugi iti tengnga ti rabii ken agpatingga iti agarup alas tres ti parbangon? Naupay ngatan ti dadduma kadagiti adipen, a marurodda pay ketdin iti kasla pannakaibayag ti apoda?a Dagidiay laeng nagpuyat a masangpetan ti apoda ti maawagan a naragsak. Maitutop la unay kadakuada ti kuna ti Proverbio 13:12: “Ti inanama a maitantantan pagsakitenna ti puso; ngem no umapay ni kalikagum, isu ti maysa a kayo ti biag.”

11. Kasano a ti panagkararag matulongannatayo nga agtalinaed a nasalukag?

¹¹ Kabayatan ti kasla pannakataktak, ania ti tumulong kadagiti pasurot ni Jesus tapno makapagtalinaedda a nasalukag? Idi adda iti minuyongan ti Getsemani sakbay ti pannakatiliwna, kinuna ni Jesus iti tallo kadagiti apostolna: “Agtultuloykayo nga agbantay ken agkararagkayo nga agpatpatuloy, tapno dikay sumrek iti pannakasulisog.” (Mateo 26:41) Sumagmamano a tawen kalpasanna, ni Pedro, nga adda iti daydi a gundaway, ket nangted iti umasping a balakad kadagiti padana a Kristiano. Insuratna: “Ti panungpalan dagiti isuamin a bambanag immasidegen. Nasimbeng koma ti panagpampanunotyo, ngarud, ket agridamkayo no maipapan kadagiti kararag.” (1 Pedro 4:7) Nalawag nga agbalin koma a paset ti biagtayo kas Kristiano ti naimpusuan a panagkararag. Kinapudnona, nasken nga idawattayo a kankanayon ken Jehova a tulongannatayo nga agtalinaed a nasalukag.​—Roma 12:12; 1 Tesalonica 5:17.

12. Ania ti nagdumaan ti panagpattapatta ken panagsalukag?

¹² Imutektekanyo ta kinuna pay ni Pedro: “Ti panungpalan dagiti isuamin a bambanag immasidegen.” Kasano kaasideg? Awan ti pakaammuan dagiti tattao iti eksakto nga aldaw ken oras. (Mateo 24:36) Ngem adda nagdumaan ti panagpattapatta, a di iparparegta ti Biblia, ken ti panangsegga iti panungpalan, nga iparparegta ti Biblia. (Idiligyo ti 2 Timoteo 4:3, 4; Tito 3:9.) Ania ti maysa a pamay-an tapno kanayon a nasalukagtayo a mangpadpadaan iti panungpalan? Babaen ti panangsiput a naimbag iti ebidensia nga asidegen ti panungpalan. Intay ngarud repasuen ti innem nga ebidensia a mangpaneknek nga agbibiagtayon iti maudi nga al-aldaw daytoy dakes a lubong.

Innem a Makapnek nga Ebidensia

13. Kasano a kombinsirennakayo ti padto ni Pablo a nailanad iti 2 Timoteo kapitulo 3 nga agbibiagtayon iti “maudi nga al-aldaw”?

¹³ Umuna, nalawag a makitatayo ti kaitungpalan ti padto ni apostol Pablo maipapan iti “maudi nga al-aldaw.” Insurat ni Pablo: “Kadagiti maudi nga al-aldaw dumtengto dagiti napeggad a tiempo a narigat a pakilangenan. Ta dagiti tattao managayatdanto iti bagbagida, managayat iti kuarta, napalangguad, natangsit, managtabbaaw, nasukir kadagiti nagannak, awanan panagyaman, saan a nasungdo, awanan nainkasigudan a panagayat, saan a sidadaan iti aniaman a tulagan, manangparpardaya, awanan panagteppel, narungsot, awanan panagayat iti kinaimbag, mangliliput, natangken ti uloda, natangsit a buyogen ti panagpannakkel, managayat iti ragragsak imbes a managayat koma iti Dios, nga addaanda iti langa ti nadiosan a debosion ngem libakenda ti pannakabalin dayta; ket umadayoka manipud kadagitoy. Ngem dagiti nadangkes a tattao ken dagiti agpampammarang rumang-aydanto manipud dakes nga agturong iti dakdakes pay, a mangyaw-awan ken mayaw-awanda.” (2 Timoteo 3:1-5, 13) Saan kadi a makitatayo a matungtungpalen daytoy a padto iti tiempotayo? Dagidiay laeng di mangbigbig kadagiti prueba ti mangilibak iti dayta!b

14. Kasano a matungtungpal ita dagiti sasao ti Apocalipsis 12:9 maipapan iti Diablo, ket anianto ti mapasamak kenkuana iti mabiit?

¹⁴ Maikadua, makitatayo dagiti epekto ti pannakaitapuak ni Satanas ken dagiti demoniona manipud langit, kas kaitungpalan ti Apocalipsis 12:9. Kastoy ti mabasatayo: “Naitappuak ti dakkel a dragon, ti kadaanan a serpiente, daydiay naawagan iti Diablo ken Satanas, a mangiyaw-awan iti intero a mapagnaedan a daga; isu naitappuak iti daga, ket dagiti anghelna naitappuakda a naikanunong kenkuana.” Nagresulta daytoy iti nakaro a rigat iti daga. Pudno unay a nagadun ti rigat a sagsagabaen ti sangatauan, nangruna nanipud idi 1914. Ngem kuna pay ti padto iti Apocalipsis nga idi naitapuak ti Diablo ditoy daga, ammona nga “ababan ti periodo ti tiempona.” (Apocalipsis 12:12) Kabayatan daytoy a periodo, makigubgubat ni Satanas kadagiti napulotan a pasurot ni Kristo. (Apocalipsis 12:17) Nabatad a makitkitatayon dagiti epekto ti panangatakarna iti tiempotayo.c Ngem din agbayag, maipupokto ni Satanas iti mangliwengliweng nga abut tapno “saannan a mayaw-awan dagiti nasion.”​—Apocalipsis 20:1-3.

15. Kasano a paneknekan ti Apocalipsis 17:9-11 nga agbibiagtayon iti panawen ti panungpalan?

¹⁵ Maikatlo, agbibiagtayon iti panawen ti maikawalo ken maudi nga “ari” a nadakamat iti padto a nailanad iti Apocalipsis 17:9-11. Dinakamat ditoy ni apostol Juan ti pito nga ari, a mangirepresentar iti pito a pannakabalin ti lubong​—Egipto, Asiria, Babilonia, Medo-Persia, Grecia, Roma, ken ti Anglo-Americano a nagkappon a pannakabalin ti lubong. Nakitana met ti “maikawalo nga ari” nga “agtaud manipud kadagiti pito.” Iti kaaldawantayo, ti Naciones Unidas ti itakderan daytoy maikawalo nga ari​—ti maudi nga ari a nasirmata ni Juan. Kinuna ni Juan nga “agturong [daytoy maikawalo nga ari] iti pannakadadael,” ket kalpasan dayta, awanen dagiti nadakamat a sumaruno nga ari ditoy daga.d

16. Kasano nga ipamatmat ti kaitungpalan ti ladawan a natagtagainep ni Nabucodonosor nga agbibiagtayon iti maudi nga al-aldaw?

¹⁶ Maikapat, agbibiagtayon iti panawen nga isimsimbolo dagiti saka ti ladawan a natagtagainep ni Nabucodonosor. Imbuksilan ni propeta Daniel ti kaipapanan daytoy misterioso a tagtagainep maipapan iti dakkel a ladawan a kalanglanga ti tao. (Daniel 2:36-43) Dagiti uppat a metal a paset ti ladawan irepresentarda ti nadumaduma a pannakabalin ti lubong, mangrugi iti ulo (ti Imperio ti Babilonia) nga agpababa agingga kadagiti saka ken ramramay ti saka (dagiti gobierno nga agturturay ita). Nagparang aminen dagiti pannakabalin ti lubong nga irepresentar dayta a ladawan. Agbibiagtayon iti panawen nga isimsimbolo dagiti saka ti ladawan. Awanen ti nadakamat nga umay a sabali pay a pannakabalin.e

17. Kasano a ti trabahotayo a panangikasaba iti Pagarian ket mangted iti kanayonan a pammaneknek nga agbibiagtayon iti panawen ti panungpalan?

¹⁷ Maikalima, makitatayo a maitungtungpal ti sangalubongan a trabaho a panangasaba, a kinuna ni Jesus a maaramid sakbay ti panungpalan daytoy a sistema. Kinuna ni Jesus: “Daytoy naimbag a damag ti pagarian maikaskasabanto iti isuamin a mapagnaedan a daga a maipaay a pangsaksi kadagiti isuamin a nasnasion; ket iti kasta umayton ti panungpalan.” (Mateo 24:14) Iti kaaldawantayo, matungtungpal dayta a padto iti awan pay kaaspingna a kasaknap. Pudno, adda dagiti teritoria a di pay nadandanon, ket mabalin nga iti tiempo nga inkeddeng ni Jehova, maluktanto ti dakkel a ruangan a mangiturong iti dakdakkel a trabaho. (1 Corinto 16:9) Nupay kasta, saan nga ibaga ti Biblia nga aguray ni Jehova agingga a personal a makasabaan ti tunggal indibidual ditoy daga. Imbes ketdi, masapul a maikaskasaba ti naimbag a damag agingga a mapnek ni Jehova. Kalpasanna, umayton ti panungpalan.​—Idiligyo ti Mateo 10:23.

18. Anianto ti nalabit kasasaad ti dadduma kadagiti napulotan inton mangrugi ti dakkel a rigat, ken kasano a madeterminar daytoy?

¹⁸ Maikanem, bumasbassiten ti bilang dagiti pudno a napulotan nga adalan ni Kristo, nupay nalabit addanto pay la ditoy daga ti sumagmamano inton mangrugi ti dakkel a rigat. Lallakay ken babbaket unayen ti kaaduan kadagiti natda, ket iti panaglabas dagiti tawen bumassit a bumassit ti bilang dagidiay pudno a napulotan. Ngem maipapan iti dakkel a rigat, kinuna ni Jesus: “No di napaababa dagita nga aldaw, awanto ti lasag a maisalakan; ngem maigapu kadagiti napili dagita nga aldaw mapaababadanto.” (Mateo 24:21, 22) Agparang ngarud nga addanto pay la ditoy daga ti dadduma kadagiti ‘pinili’ ni Kristo inton mangrugi ti dakkel a rigat.f

Ania ti Agur-uray iti Masanguanan?

19, 20. Apay nga ad-adda a kasapulan ita nga agtalinaedtayo a siririing ken nasalukag?

¹⁹ Ania ti agur-uray kadatayo iti masanguanan? Dumtengto pay laeng dagiti makapagagar a tiempo. Namakdaar ni Pablo a “ti aldaw ni Jehova umay nga apagpag-isu a kas maysa a mannanakaw iti rabii.” Maipapan kadagiti tattao nga agparparang a masirib ditoy lubong, kinunana: “Inton sasawenda: ‘Talna ken talged!’ iti kasta giddato nga umayto kadakuada ti kellaat a pannakadadael.” Dayta ti gapuna nga indagadag ni Pablo kadagiti agbasbasa: “Ditay koma maturog a kas iti ar-aramiden dagiti dadduma, no di ket agtalinaedtayo koma a siririing ket sipupuottayo.” (1 Tesalonica 5:2, 3, 6) Pudno unay, dagidiay mangnamnama kadagiti natauan nga institusion a mangyeg iti talna ken talged dida ikankano ti agpayso a kasasaad. Nargaan ti turog dagita a tattao!

²⁰ Kellaatto a dumteng ti pannakadadael daytoy a sistema ti bambanag. Ngarud, itultuloyyo a seggaan ti aldaw ni Jehova. Kinuna ti Dios a mismo ken ni Habacuc: “Dinto agbayag”! Wen, ad-adda a kasapulan ita nga itultuloytayo ti agsalukag.

[Footnotes]

Malagipyo Kadi?

• Aniada a Nainkasuratan nga ehemplo ti makatulong kadatayo nga agtalinaed a nasalukag?

• Kasano nga inyilustrar ni Jesus ti kinanasken ti panagsalukag?

• Ania dagiti innem nga ebidensia a mangpaneknek nga agbibiagtayon iti maudi nga al-aldaw?

[Dagiti Ladawan iti panid 9]

Simamatalek a nagserbi ni A. H. Macmillan ken ni Jehova iti agarup innem a dekada

[Ladawan iti panid 10]

Inyarig ni Jesus dagiti adalanna kadagiti nasalukag nga adipen