Kasano a Makapagturay ti Talna ti Kristo Kadagiti Pusotayo?
“Bay-anyo nga agturay kadagiti pusoyo ti talna ti Kristo, ta, iti kinapudnona, naayabankayo iti dayta iti maymaysa a bagi.”—COLOSAS 3:15.
1, 2. Kasano nga iturayan “ti talna ti Kristo” ti puso ti maysa a Kristiano?
SAAN a magustuan ti adu ti sao nga agturay agsipud ta mangipasimudaag dayta iti panangpilit ken panangimpluensia. Gapuna, mabalin nga ipagarup dagiti dadduma a di nainkalintegan ti pammagbaga ni Pablo kadagiti Kristiano idiay Colosas a “bay-anyo nga agturay kadagiti pusoyo ti talna ti Kristo.” (Colosas 3:15) Saan aya nga adda wayawayatayo a mangngeddeng? Apay koma a palubosantayo ti aniaman wenno asinoman a mangituray kadagiti pusotayo?
2 Saan nga ibagbaga ni Pablo kadagiti taga Colosas nga isukoda ti wayawayada a mangngeddeng. Ti Griego a sao a naipatarus nga “agturay” iti Colosas 3:15 ket nainaig iti sao para iti reperi a mangted iti premio no adda dagiti pasalip kadagidi a tiempo. Adda wayawaya dagiti makisalip nga agtignay sigun kadagiti pagannurotan ti ay-ayam, ngem ti reperi ti mangikeddeng no siasino ti nagtungpal kadagiti pagannurotan ket ngarud no siasino ti nangabak. Umasping iti dayta, nawayatayo a mangaramid iti adu a desision iti biag, ngem iti panangaramidtayo iti dayta, ti talna ti Kristo ti kanayon koma a “reperi”—wenno kas panangipaulog ti manangipatarus a ni Edgar J. Goodspeed, “ti mangiturturay a prinsipio” kadagiti pusotayo.
3. Ania “ti talna ti Kristo”?
3 Ania aya “ti talna ti Kristo”? Isu dayta ti kinatalingenngen, kinatalinaay ti rikna a magun-odtayo no agbalintayo nga ad-adalan ni Jesus ken ammotayo nga ay-ayaten ken anamongannatayo ni Jehova a Dios ken ti Anakna. Idi asidegen a panawan ni Jesus dagiti adalanna, kinunana kadakuada: “Itedko kadakayo ti talnak. . . . Dikay palubosan a mariribukan dagiti pusoyo wenno uray palubosan ida nga agalikenken gapu ti buteng.” (Juan 14:27) Iti agarup 2,000 a tawenen, dayta a talna ket tagtagiragsaken dagiti matalek a napulotan a kameng ti bagi ni Kristo, ket sagsagrapen met dayta ita dagiti kakaduada, ti “sabsabali a karnero.” (Juan 10:16) Dayta a talna ti rumbeng koma a mangituray nga impluensia kadagiti pusotayo. No nakaro ti pakasuotantayo, matulongannatay dayta a di malapunos iti buteng wenno mariribukan iti kasta unay. Kitaentayo no kasano a pudno daytoy no maipasangotayo iti kinaawan hustisia, no madanagantayo, ken no mariknatayo nga awan serserbitayo.
No Maipasangotayo iti Kinaawan Hustisia
4. (a) Apay nga ammo idi ni Jesus ti maipapan iti kinaawan hustisia? (b) Ania ti inaramid dagiti Kristiano iti laksid ti kinaawan hustisia a sinagabada?
4 Napaliiw ni Ari Solomon: “Ti tao dinominaranna ti tao iti pakadangrananna.” (Eclesiastes 8:9) Ammo idi ni Jesus a pudno dagita a sasao. Idi adda sadi langit, nakitana dagiti nakas-ang a kinaawan hustisia dagiti tattao kadagiti padada a tattao. Idi adda ditoy daga, napasaranna a mismo ti nakaro unay a kinaawan hustisia idi a, nupay awan basolna, napabasol iti panagtabbaaw ken napapatay a kas maysa a kriminal. (Mateo 26:63-66; Marcos 15:27) Iti kaaldawantayo, agraraira pay laeng ti kinaawan hustisia, ket agsagsagaba iti napalalo dagiti pudno a Kristiano, a ‘puntiria ida ti pananggura ti amin a nasnasion.’ (Mateo 24:9) Ngem iti laksid dagiti nasaem a napagtengda kadagiti kampo konsentrasion dagiti Nazi ken kadagiti pagbaludan a naawagan Gulag iti dati nga Union Soviet, iti laksid ti panangranggas kadakuada dagiti tattao, pannakapabasolda nga awan gapgapuna, ken pannakapadpadakesda, ti talna ti Kristo pinagtalinaedna ida a natibker. Tinuladda ni Jesus, a maipapan kenkuana mabasatayo: “Idi narabrabngis, saanna a sinubadan iti panangrabngis. Idi agsagsagaba, saan a nagipangpangta, no di ket intultuloyna nga intalek ti bagina iti daydiay mangukom a sililinteg.”—1 Pedro 2:23.
5. No makadamagtayo iti kasla kinaawan hustisia iti kongregasion, ania ti panunotentay koma nga umuna?
5 Iti biangtayo, mabalin nga ipagaruptayo a di nainkalintegan ti pannakatrato ti maysa a kameng ti kongregasion Kristiano. Iti kasta a kasasaad, nalabit mariknatayo ti kas iti narikna ni Pablo, a nagkuna: “Siasino ti naitibkol, ket saanak nga agpungtot?” (2 Corinto 11:29) Ania ti maaramidantayo? Saludsodantay ti bagbagitayo, ‘Talaga kadi a kinaawan hustisia dayta?’ Masansan a ditay ammo ti pudno a kasasaad. Mabalin a makapungtottayo gapu iti nangngegtayo nga imbaga ti maysa nga agkuna nga ammona ti pudno a napasamak. Adda nasayaat a rason a kuna ti Biblia: “Ti asinoman nga awanan kapadasan maaddaan pammati iti tunggal sao.” (Proverbio 14:15) No kasta, nasken nga agannadtayo.
6. Ania ti mabalintay nga aramiden no pagarupentayo nga adda napasamak a kinaawan hustisia iti uneg ti kongregasion?
6 Ngem ipapantayon a datayo a mismo ti biktima ti pagarupentayo a kinaawan hustisia. Ania ti aramiden ti tao nga adda iti pusona ti talna ti Kristo? Mabalin a nasken a makisaritatayo iti daydiay ipagaruptayo a nakabasol kadatayo. Kalpasanna, imbes nga isaosaotayo iti asinoman a mayat a dumngeg, apay a ditay ipabiang lattan dayta ken Jehova babaen ti kararag ket agtalektay kenkuana nga ilintegnanto dagiti bambanag? (Salmo 9:10; Proverbio 3:5) No naaramidtay daytan, mabalin a kapkapnekantayo a risuten ti parikut iti pusotayo ket ‘agulimektayo’ laengen. (Salmo 4:4) Iti kaaduan a kasasaad, agaplikar ti balakad ni Pablo: “Itultuloyyo nga anusan ti maysa ken maysa ken sibubulos a pakawanen ti maysa ken maysa no ti asinoman adda pakaigapuan ti panagdarumna maibusor iti sabali. Kas iti sibubulos a panangpakawan kadakayo ni Jehova, kasta met ti aramidenyo.”—Colosas 3:13.
7. Ania koma ti kanayon a laglagipentayo iti pannakilangentayo kadagiti kakabsat?
7 Ngem aniaman ti aramidentayo, nasken a laglagipentayo a nupay awan maaramidantayo iti napasamak, makontroltayo ti reaksiontayo. No di nainkalintegan ti reaksiontayo iti pagarupentayo a kinaawan hustisia, mabalin a dakdakes ti epekto dayta iti talnatayo ngem ti mismo a kinaawan hustisia. (Proverbio 18:14) Mabalin a maitibkoltay pay ketdi ket saantayon a makitimpuyog iti kongregasion agingga nga iti panagkunatayo ket di pay nailinteg dagiti bambanag. Insurat ti salmista a kadagidiay mangipatpateg kadagiti linteg ni Jehova “awan ti pakaitibkolanda.” (Salmo 119:165) Kinapudnona, adda dagiti tiempo a maipasangotayo amin iti kinaawan hustisia. Pulos a diyo ipalubos a maapektaran ti panagserbiyo ken Jehova gapu kadagiti kasta a nasaem a kapadasan. Imbes ketdi, bay-anyo a ti talna ti Kristo iturayanna ti pusoyo.
No Madanagantayo
8. Ania ti dadduma a pakaigapuan ti panagdanag, ket ania ti mabalin nga ibunga ti panagdanag?
8 Kadagitoy “maudi nga aldaw,” gagangayen a paset iti biag ti danag. (2 Timoteo 3:1) Agpayso a kinuna ni Jesus: “Sumardengkayo a maringgoran maipapan kadagiti kararuayo no anianto ti kanenyo wenno maipapan iti bagbagiyo no anianto ti ikawesyo.” (Lucas 12:22) Ngem saan nga amin a panagdanag ket gapu iti pannakaringgor kadagiti material a banag. “Nariribukan unay” ni Lot gapu iti kinadakes ti Sodoma. (2 Pedro 2:7) ‘Indandanagan idi [ni Pablo] ti amin a kongregasion.’ (2 Corinto 11:28) Napalalo ti panagtuok ni Jesus iti daydi rabii sakbay ti ipapatayna nga uray la a “ti ling-etna nagbalin a kas kadagiti tedted ti dara nga agtinnag iti daga.” (Lucas 22:44) Nalawag, saan nga amin a panagdanag ket pammaneknek iti nakapuy a pammati. Ngem aniaman ti makagapu iti dayta, mabalin a mapukaw ti talnatayo no nakaro ken napaut ti panagdanag. Nalapunos ti dadduma gapu iti napalalo a danag, a mariknada a saandan a kabaelan nga ibaklay dagiti rebbengenda iti panagserbida ken Jehova. Kuna ti Biblia: “Ti panagdanag nga adda iti puso ti maysa a tao isunto ti mamagrukob iti dayta.” (Proverbio 12:25) Ania ngarud ti mabalintay nga aramiden no madanagantayo?
9. Ania dagiti praktikal nga addang a mabalin nga aramiden tapno maiwaksi ti danag, ngem ania dagiti pakaigapuan ti danag a di maikkat?
9 Iti dadduma a kasasaad, mabalin nga adda dagiti maaramidantayo a praktikal nga addang. No medikal a problema ti pakaigapuan ti panagdandanagtayo, nainsiriban nga asikasuentay dayta, nupay datayo a mismo ti mangngeddeng maipapan kadagiti kasta a banag.a (Mateo 9:12) No madagsenantayo gapu iti agsusukot a responsabilidad, mabalintay nga ited ti dadduma kadagitoy kadagiti sabali. (Exodo 18:13-23) Ngem kasanon dagidiay—kas kadagiti nagannak—nga addaan kadagiti nadagsen a rebbengen a di mabalin nga ipabiang iti sabsabali? Ti ngay maysa a Kristiano a busbusoren ti asawana? Ti ngay pamilia a napanglaw unay wenno agnanaed iti lugar nga adda gubat? Nalawag a ditay maikkat ti amin a pakaigapuan ti danag iti daytoy a sistema ti bambanag. Ngem mataginayontay latta ti talna ti Kristo kadagiti pusotayo. Kasano?
10. Ania ti dua a pamay-an a maiwaksi ti maysa a Kristiano ti danag?
10 Ti maysa a pamay-an ket babaen ti panagpaliwliwa iti Sao ti Dios. Insurat ni Ari David: “Idi a ti mangrirriribuk a pampanunotko immaduda iti unegko, dagiti bukodmo a pangliwliwa rinugianda a sappuyoten ti kararuak.” (Salmo 94:19) Masarakan iti Biblia dagiti “pangliwliwa” ni Jehova. Ti regular a panangbasa iti dayta naipaltiing a Libro ket makatulong a mamagtalinaed iti talna ti Kristo kadagiti pusotayo. Kuna ti Biblia: “Ipalladawmo ti dadagsenmo ken Jehova a mismo, ket isu saranayennakanto. Saannanto a pulos ipalubos nga agdiwengdiweng daydiay nalinteg.” (Salmo 55:22) Kasta met, insurat ni Pablo: “Dikay maringgoran iti aniaman, no di ket iti amin a banag babaen iti kararag ken araraw agraman panagyaman maipakaammo koma dagiti dawatyo iti Dios; ket ti talna ti Dios a mangringbaw iti isuamin a panunot saluadannanto dagiti pusoyo ken dagiti pannakabalin ti isipyo babaen ken Kristo Jesus.” (Filipos 4:6, 7) Ti napasnek ken naynay a panagkararag tulongannatayo a mangtaginayon iti talnatayo.
11. (a) Kasano a maysa a nasayaat a pagwadan ni Jesus no maipapan iti panagkararag? (b) Kasano ti rumbeng a panangmatmattayo iti kararag?
11 Nagsayaat a pagwadan ni Jesus iti daytoy a banag. Naminsan, no mano nga oras a nagkararag iti nailangitan nga Amana. (Mateo 14:23; Lucas 6:12) Nakatulong kenkuana ti kararag a mangibtur kadagiti nakaro a pannubok. Iti daydi rabii sakbay ti ipapatayna, dimmegdeg iti kasta unay ti panagtuokna. Ania ti inaramidna? “Ad-adda a sipapasnek” a nagkararag. (Lucas 22:44) Wen, managkararag ti perpekto nga Anak ti Dios. Ngarud, anian a nangnangruna koma nga iyugali dagiti imperpekto a pasurotna ti agkararag! Insuro ni Jesus dagiti adalanna a ‘kanayon nga agkararagda ken saanda a sumuko.’ (Lucas 18:1) Ti kararag ket napaypayso ken napateg a pannakisarita iti Daydiay makaammo kadatayo nga ad-adda ngem iti pannakaammotayo a mismo iti bagbagitayo. (Salmo 103:14) Tapno agtalinaed ti talna ti Kristo kadagiti pusotayo, ‘agkararagtayo a di agressat.’—1 Tesalonica 5:17.
Panangparmek Kadagiti Limitasiontayo
12. Apay a mabalin nga ipagarup dagiti dadduma nga awan mamaay ti panagserbida?
12 Napateg ken Jehova ti tunggal maysa kadagiti adipenna. (Haggeo 2:7, footnote iti New World Translation of the Holy Scriptures—With References) Nupay kasta, adu ti marigatan a mangawat iti dayta. Mabalin a maupay dagiti dadduma gapu ta lakay wenno baketdan, umad-adu ti obligasionda iti pamilia, wenno kumapkapsuten ti salun-atda. Adda dagidiay makarikna a daksanggasatda gapu kadagiti nasaem a pagteng iti biagda. Mabalin a maburibor dagiti dadduma gapu kadagiti napalabas a basolda, a pagduaduaanda no mapakawan ida ni Jehova. (Salmo 51:3) Kasano a maparmek dagiti kasta a rikna?
13. Ania a Nainkasuratan a liwliwa ti agpaay kadagidiay makarikna a saanda a maikari?
13 Ti talna ti Kristo ipatalgedna kadatayo ti ayat ni Jehova. Maisublitayo dayta a talna kadagiti pusotayo no panunotentayo a saan a pulos nga imbaga ni Jesus a ti pategtayo ket marukod babaen ti panangidilig iti maar-aramidantayo iti gapuanan dagiti dadduma. (Mateo 25:14, 15; Marcos 12:41-44) Kinasungdo ti inyunay-unayna. Kinunana kadagiti adalanna: “Ti nakapagibtur agingga iti panungpalan isunto ti maisalakan.” (Mateo 24:13) Ni Jesus a mismo ket ‘inumsi’ dagiti tattao, ngem dina pinagduaduaan nga isu ket ay-ayaten ni Amana. (Isaias 53:3; Juan 10:17) Ket imbagana kadagiti adalanna a maipatpategda met. (Juan 14:21) Iti panangyunay-unayna iti daytoy, kinuna ni Jesus: “Saan aya a ti dua a billit-tuleng mailako iti sinsilio a bassit ti pategna? Kaskasdi awan maysa kadakuada ti matnag iti daga a saan nga ammo ni Amayo. Ngem dagiti mismo a buok ti uloyo nabilangda amin. Gapuna dikay agbuteng: napatpategkayo ngem iti adu a billit-tuleng.” (Mateo 10:29-31) Anian a makaliwliwa a pammatalged iti ayat ni Jehova!
14. Ania ti mangipatalged kadatayo a napateg ken Jehova ti tunggal maysa kadatayo?
14 Kinuna pay ni Jesus: “Awan ti tao a makaumay kaniak malaksid no ti Ama, a nangibaon kaniak, ti mangyasideg kenkuana.” (Juan 6:44) Yantangay ginuyugoynatayo ni Jehova a mangsurot ken Jesus, sigurado a kayatna a maisalakantayo. Kinuna ni Jesus kadagiti adalanna: “Di matarigagayan a banag ken ni Amak nga adda sadi langit a mapukaw ti maysa kadagitoy a babassit.” (Mateo 18:14) Gapuna, no naimpusuan ti panagserbiyo, pagrag-oanyo dagiti nasayaat a maar-aramidanyo. (Galacia 6:4) No tutuokennakayo dagiti basolyo iti napalabas, namnamaenyo a ni Jehova ‘dakkel’ ti pammakawanna kadagidiay pudno nga agbabbabawi. (Isaias 43:25; 55:7) No adda aniaman a sabali pay a rason a maup-upaykayo, laglagipenyo a “ni Jehova asideg kadagidiay nadunor ti pusoda; ket dagidiay a naidagel iti espiritu isalakanna.”—Salmo 34:18.
15. (a) Kasano a padpadasen ni Satanas nga ikkaten ti talnatayo? (b) Ania ti mainanamatayo ken Jehova?
15 Tarigagayan unay ni Satanas nga ikkaten ti talnayo. Isu ti makinggapuanan iti natawidtayo a basol a sarsarangtentay amin. (Roma 7:21-24) Sigurado a kayatna nga iparikna kadakayo a ti kinaimperpektoyo pagbalinenna a di makaay-ayo iti Dios ti panagserbiyo. Pulos a diyo ipalubos nga upayennakayo ti Diablo! Sipapanunotkayo koma kadagiti gakatna, ket determinadokayo nga agibtur. (2 Corinto 2:11; Efeso 6:11-13) Laglagipenyo, “ti Dios dakdakkel ngem kadagiti pusotayo ket ammona ti amin a bambanag.” (1 Juan 3:20) Saan laeng a dagiti pagkapuyantayo ti makita ni Jehova. Kitkitaenna met dagiti motibo ken panggeptayo. No kasta, maliwliwakay koma iti sasao ti salmista: “Saanto a baybay-an ni Jehova ti ilina, saannanto met a panawan ti bukodna a tawid.”—Salmo 94:14.
Nagkaykaysa iti Talna ti Kristo
16. Iti ania a pamay-an a saantay nga agmaymaysa bayat nga ikagkagumaantayo ti agibtur?
16 Insurat ni Pablo a bay-antayo ti talna ti Kristo a mangituray kadagiti pusotayo agsipud ta ‘naayabantayo iti maymaysa a bagi.’ Dagiti napulotan a Kristiano a sinuratan ni Pablo ket naayaban nga agbalin a paset ti bagi ni Kristo, kas kadagiti natda kadagiti napulotan iti kaaldawantayo. Naikaykaysa kadakuada dagiti kakaduada a “sabsabali a karnero” kas “maymaysa nga arban” iti sidong ti “maymaysa a pastor,” ni Jesu-Kristo. (Juan 10:16) Kas sangalubongan nga “arban” a buklen ti minilion a tattao, palpalubosanda ti talna ti Kristo a mangituray kadagiti pusoda. Ti pannakaammotayo a saantay nga agmaymaysa ket tumulong kadatayo nga agibtur. Insurat ni Pedro: “Agtakderkayo a bumusor [ken Satanas], natibker iti pammati, yantangay ammoyo a ti isu met laeng a bambanag a sagsagabaen maitungtungpalda iti intero a timpuyog ti kakabsatyo ditoy lubong.”—1 Pedro 5:9.
17. Ania ti manggutugot kadatayo a mangipalubos iti talna ti Kristo a mangituray kadagiti pusotayo?
17 Sapay koma ngarud ta itultuloytay amin a patanoren ti talna, a napateg a bunga ti nasantuan nga espiritu ti Dios. (Galacia 5:22, 23) Dagidiay masarakan ni Jehova a di namulitan, awan pakapilawanna, ken sitatalna ti maparaburanto iti biag nga agnanayon iti paraiso a daga, a pagtaenganto ti kinalinteg. (2 Pedro 3:13, 14) Addaantayo iti amin a rason a palubosantay ti talna ti Kristo a mangituray kadagiti pusotayo.
[Footnote]
a Iti kaaduan a kasasaad, ti panagdanag ket mabalin a maigapu wenno degdegan ti medikal a kasasaad, kas iti clinical depression.
Malagipyo Kadi?
• Ania ti talna ti Kristo?
• Kasano a makapagturay kadagiti pusotayo ti talna ti Kristo no maipasangotayo iti kinaawan hustisia?
• Kasano a tulongannatayo ti talna ti Kristo a mangparmek iti danag?
• Kasano ti panangliwliwa kadatayo ti talna ti Kristo no mariknatayo a saantay a maikari?
Ladawan iti panid 15]
Iti imatang dagiti nangakusar kenkuana, intalek ni Jesus ti bagina ken Jehova
Ladawan iti panid 16]
Kas iti nabara nga arakup ti naayat nga ama, dagiti pangliwliwa ni Jehova maep-epna ti panagdandanagtayo
Ladawan iti panid 18]
Napateg unay iti Dios ti panagibtur