Pagimbagantayo Dagiti Linteg ti Dios

“Anian a panagayatko iti lintegmo!”​—SALMO 119:97.

1. Ania ti agraraira a sentimiento maipapan iti panagtulnog kadagiti linteg ti Dios?

MANMANO ita ti mangan-annurot kadagiti linteg ti Dios. Matmatan ti adu a kasla minamaag ti panagpasakup iti di makita a nangatngato a turay. Agbibiagtayo iti panawen nga agbaliwbaliw ti moral a pagalagadan dagiti tattao, a dida mapagduma ti umiso ken di umiso, ken adu ti saan a nalawag a takderda. (Proverbio 17:15; Isaias 5:20) Sigun iti nabiit pay a surbey a mangyanninaw iti agraraira a sentimiento ti adu a sekular a kagimongan, ipakitana a “kayat ti kaaduan nga Amerikano nga isuda ti mangikeddeng no ania ti umiso, naimbag, ken makagunggona iti bagida.” Kaykayatda ti “napanuynoy a Dios. Dida kayat nga adda dagiti nainget a paglintegan ken estrikto a panguluen nga addaan kadagiti naikeddeng a pagalagadan iti moral.” Napaliiw ti maysa a social analyst nga ita “manamnama a dagiti indibidual ti mangikeddeng no ania ti nalinteg ken natakneng a biag para kadakuada.” Intuloyna: “Aniaman a kita ti nangatngato a turay nasken nga ibagayna dagiti paglinteganna kadagiti kasapulan dagiti tattao.”

2. Kasano a ti damo a pannakadakamat ti linteg iti Biblia ket mainaig unay iti bendision ken anamong ti Dios?

² Yantangay nagadu ti mangkuestion iti pateg dagiti linteg ni Jehova, nasken a patibkerentay ti panagtalektayo a pagimbagantayo dagiti pagalagadan ti Dios. Makapainteres nga usigen ti salaysay ti Biblia a damo a nangdakamat iti linteg. Iti Genesis 26:5, mabasatayo a kinuna ti Dios: “Ni Abraham . . . intultuloyna a salimetmetan dagiti pagrebbenganna kaniak, dagiti bilinko, dagiti paglintegak, ken dagiti lintegko.” Naisawang dagita a sasao iti sinigsiglo sakbay nga inted ni Jehova kadagiti kaputotan ni Abraham ti detalyado a Mosaiko a Linteg. Kasano a ginunggonaan ti Dios ti kinatulnog ni Abraham, agraman ti panagtulnog kadagiti lintegna? Inkari ni Jehova a Dios ken Abraham: “Babaen ti bin-im pudno unay a dagiti amin a nasion iti daga bendisionandanto ti bagbagida.” (Genesis 22:18) No kasta, ti panagtulnog kadagiti linteg ti Dios ket mainaig unay iti bendision ken anamong ni Jehova.

3. (a) Ania a rikna ti inyebkas ti maysa a salmista mainaig iti linteg ni Jehova? (b) Ania a salsaludsod ti nasken nga usigentayo?

³ Maysa kadagiti salmista​—nalabit ti prinsipe ti Juda ken masanguanan idi nga ari​—ti nangyebkas iti rikna a saan a gagangay a nainaig iti linteg. Inyikkisna iti Dios: “Anian a panagayatko iti lintegmo!” (Salmo 119:97) Daytoy ket saan a basta kellaat nga ebkas ti emosion. Maysa daytoy nga ebkas ti panangipateg iti pagayatan ti Dios kas sagudayen ti lintegna. Kasta met ti rikna ni Jesu-Kristo, ti perpekto nga Anak ti Dios. Naimpadtuan a nadeskribir ni Jesus a nangikuna: “Ti panangaramid iti pagayatam, O Diosko, nagragsakak, ket ti lintegmo adda kadagiti makin-uneg a pasetko.” (Salmo 40:8; Hebreo 10:9) Datayo ngay? Pagragsakantayo kadi nga aramiden ti pagayatan ti Dios? Kombinsidotayo kadi a napateg ken makagunggona dagiti linteg ni Jehova? Kasano kapateg kadatayo ti panagtulnog kadagiti linteg ti Dios no mainaig iti panagdayaw, inaldaw a panagbiag, panagdesision, ken iti relasiontayo iti sabsabali? Tapno maipategtayo ti linteg ti Dios, nasken a matarusantayo no apay a ti Dios ti nainkalintegan a mangaramid ken mangipaannurot kadagiti linteg.

Ni Jehova​—Ti Nainkalintegan a Gubuayan ti Linteg

4. Apay a ni Jehova ti kakaisuna a nainkalintegan a Gubuayan ti linteg?

⁴ Kas Namarsua, ni Jehova ti kakaisuna a nainkalintegan a Gubuayan ti linteg iti uniberso. (Apocalipsis 4:11) Kinuna ni propeta Isaias: “Ni Jehova isu ti Manangted-paglintegantayo.” (Isaias 33:22) Nangipasdek kadagiti linteg ti nakaparsuaan a mangiwanwan kadagiti sibibiag ken awan biagna a parsua. (Job 38:4-38; 39:1-12; Salmo 104:5-19) Kas pinarsua ti Dios, naipasidong dagiti tattao kadagiti nakaparsuaan a linteg ni Jehova. Ket nupay addaan ti tao iti wayawaya nga agdesision, a makabael nga agpanunot iti bukodna, sa la agbalin a naragsak no agpasakup kadagiti moral ken naespirituan a linteg ti Dios.​—Roma 12:1; 1 Corinto 2:14-16.

5. Kasano a napaneknekan a pudno ti prinsipio ti Galacia 6:7 no maipapan kadagiti linteg ti Dios?

⁵ Kas pagaammotayon, saan a mabalin a labsingen dagiti nakaparsuaan a linteg ni Jehova. (Jeremias 33:20, 21) Pagdaksan ti tao no kontraenna ti dadduma a linteg ti nakaparsuaan, kas iti linteg ti grabidad. Umasping iti dayta, dagiti moral a paglintegan ti Dios ket di mabalin a baliwan ken di mabalin a balusingsingen wenno salungasingen nga awan ti dakes nga ibungana. Mangyegda latta iti pagdaksan nupay saan a madagdagus a kas iti mapasamak no saan a maipangag dagiti linteg ti nakaparsuaan. “Ti Dios saan a maysa a marabrabak. Ta aniaman nga imulmula ti maysa a tao, daytoyto met ti apitenna.”​—Galacia 6:7; 1 Timoteo 5:24.

Ti Ramanen ti Linteg ni Jehova

6. Ania ti saklawen dagiti linteg ti Dios?

⁶ Ti maysa a naisangsangayan a pagarigan ti linteg ti Dios isu ti Linteg ni Moises. (Roma 7:12) Idi agangay, ti Mosaiko a Linteg ket sinukatan ni Jehova a Dios iti “linteg ni Kristo.”a (Galacia 6:2; 1 Corinto 9:21) Kas Kristiano nga adda iti sidong ti “perpekto a linteg a kukua ti wayawaya,” ammotayo a saan nga agpatingga ti pagannurotan ti Dios iti sumagmamano nga aspeto ti biagtayo, kas kadagiti patpatien a doktrina wenno ritual. Saklawen dagiti pagalagadanna ti amin nga aspeto ti biag, kas ti biag ti pamilia, panagnegosio, panangtrato kadagiti kasungani a sekso, kababalin kadagiti pada a Kristiano, ken pannakiraman iti umiso a panagdayaw.​—Santiago 1:25, 27.

7. Mangdakamat kadagiti napateg a linteg ti Dios.

⁷ Kas pagarigan, kuna ti Biblia: “Uray dagiti mannakiabig, wenno dagiti managrukbab iti idolo, wenno dagiti mannakikamalala, wenno dagiti lallaki a maipaay kadagiti di nainkasigudan a panggep, wenno dagiti lallaki a makikaidda kadagiti lallaki, wenno dagiti mannanakaw, wenno dagiti naagum a tattao, wenno dagiti managbarbartek, wenno dagiti manangrabngis, wenno dagiti manangkikil didanto tawiden ti pagarian ti Dios.” (1 Corinto 6:9, 10) Wen, ti pannakikamalala ken pannakiabig saanda a basta “relasion ti agayan-ayat.” Ti homoseksualidad ket saan a basta maysa a “pagpilian nga estilo ti panagbiag.” Maisalungasing dagitoy iti linteg ni Jehova. Kasta met kadagiti aramid a kas iti panagtakaw, panagulbod, ken pammardaya. (Salmo 101:5; Colosas 3:9; 1 Pedro 4:15) Kondenaren ni Santiago ti kinapangas, bayat a balakadannatayo ni Pablo a liklikan ti minamaag a panagsasao ken naalas a panagang-angaw. (Efeso 5:4; Santiago 4:16) Para kadagiti Kristiano, amin dagitoy a pagalagadan ti kababalin ket paset ti awan pagkuranganna a linteg ti Dios.​—Salmo 19:7.

8. (a) Ania ti makuna maipapan iti linteg ni Jehova? (b) Ania ti kangrunaan a kaipapanan ti Hebreo a sao para iti “linteg”?

⁸ Dagita a kangrunaan a pagannurotan iti Sao ni Jehova ipalgakda a ti lintegna saan laeng a basta listaan dagiti nainget, estrikto a pagalagadan. Mangyegda iti balanse ken makagunggona a panagbiag, a pagimbagan ti amin nga aspeto ti kondukta. Ti linteg ti Dios ket makapabileg, agserbi a moral a pagannurotan, ken makaisuro. (Salmo 119:72) Ti sao a “linteg” kas panangusar ti salmista ket naggapu iti Hebreo a sao a toh·rahʹ. Kuna ti maysa nga eskolar ti Biblia: ‘Nagtaud daytoy a sao iti verbo a kaipapananna mangiturong, mangiwanwan, manggandat, rumang-ay. No kasta, ipamatmat ti anagna a maysa daytoy a pagalagadan iti kondukta.’ Para iti salmista, ti linteg ket sagut ti Dios. Saantay met kadi nga ipateg dayta, a palubosantayo a sukogenna ti panagbiagtayo?

9, 10. (a) Apay a kasapulantayo ti mapagpiaran nga instruksion? (b) Kaano laeng a maaddaantayo iti naragsak ken naballigi a biag?

⁹ Kasapulan ti amin a parsua ti mapagpiaran nga instruksion ken mapagtalkan a panangiwanwan. Pudno dayta ken ni Jesus ken kadagiti anghel, a nangatngato ngem iti tao. (Salmo 8:5; Juan 5:30; 6:38; Hebreo 2:7; Apocalipsis 22:8, 9) No makagunggona kadagiti perpekto a parsua ti panangiwanwan ti Dios, ad-adda la ketdi kadatayo nga imperpekto a tattao! Ti pakasaritaan ti tao ken ti personal a kapadasantayo paneknekanda a pudno ti kapaliiwan ni propeta Jeremias: “Pagaammok unay, O Jehova, a saan a kukua ti naindagaan a tao ti dalanna. Saan a kukua ti tao a magmagna uray ti panangiturong iti addangna.”​—Jeremias 10:23.

¹⁰ No kayattayo ti maaddaan iti naragsak ken naballigi a biag, nasken nga agpaiwanwantayo iti Dios. Nabigbig ni Ari Solomon a napeggad ti agbiag sigun iti bukod a pagalagadan, a naisina iti panangiwanwan ti Dios: “Adda dalan a nalinteg iti sanguanan ti maysa a tao, ngem dagiti dalan ni patay isuda ti tungpal dayta kalpasanna.”​—Proverbio 14:12.

Dagiti Rason nga Ipateg ti Linteg ni Jehova

11. Apay a nasken a tarigagayantayo a tarusan ti linteg ti Dios?

¹¹ Nasken a patanorentayo ti nasged a tarigagay a tarusan ti linteg ni Jehova. Kasta a tarigagay ti inyebkas ti salmista idi kinunana: “Luktam dagiti matak, tapno kumitaak koma iti nakaskasdaaw a bambanag manipud lintegmo.” (Salmo 119:18) Bayat nga umun-uneg ti pannakaammotayo iti Dios ken kadagiti dalanna, dumakdakkel ti apresasiontayo iti kinapudno ti sasao ni Isaias: “Siak, ni Jehova, ti Diosmo, Daydiay mangisursuro kenka tapno magunggonaam ti bagim, Daydiay mangpappapagna kenka iti dalan a rebbeng a pagnaam. O no koma laeng pudno nga ipangagmo dagiti bilinko!” (Isaias 48:17, 18) Kasta unay ti tarigagay ni Jehova a mailiklik iti peggad ti ilina ken matagiragsakda ti biag babaen ti panangipangagda kadagiti bilinna. Intay usigen ti sumagmamano a kangrunaan a rason no apay a nasken nga ipategtayo ti linteg ti Dios.

12. Kasano a ti pannakaammo ni Jehova kadatayo pagbalinenna nga isu ti kasayaatan a Gubuayan ti linteg?

¹² Naggubuay ti nadiosan a linteg iti Daydiay kangrunaan a makaam-ammo kadatayo. Yantangay ni Jehova ti Namarsua kadatayo, nainrasonan laeng a naan-anay nga am-ammonatayo. (Salmo 139:1, 2; Aramid 17:24-28) Adayo nga am-ammonatayo ni Jehova ngem kadagiti nasinged a gagayyem, kabagian, ken uray dagiti dadakkeltayo. Kinapudnona, mas am-ammonatayo ti Dios ngem kadatayo a mismo! Awan umartap iti pannakaammo ti Namarsua kadatayo no maipapan iti naespirituan, emosional, mental, ken pisikal a kasapulantayo. No maipapan iti panangtratona kadatayo, ipakitana a talaga a maawatanna ti pakabuklan, tarigagay, ken kalattayo. Matarusan ni Jehova dagiti pagkapuyantayo, ngem ammona met dagiti naimbag a banag a kabaelantayo nga aramiden. Kuna ti salmista: “Pagaammona unay ti pannakapormatayo, a laglagipenna a tapoktayo.” (Salmo 103:14) Gapuna, mariknatayo ti naespirituan a kinatalged bayat nga ikagumaantayo nga annuroten ti paglinteganna, a sidadaan nga agpaidalantayo kenkuana.​—Proverbio 3:19-26.

13. Apay a makapagtalektayo a ti pagimbagantayo ti pudpudno a pakaseknan ni Jehova?

¹³ Naggubuay ti nadiosan a linteg iti Daydiay mangay-ayat kadatayo. Maseknan unay ti Dios iti manayon a pagimbagantayo. Saan kadi nga uray dakkel a sakripisio kenkuana, intedna ti bugbugtong nga Anakna “kas subbot a kasukat dagiti adu”? (Mateo 20:28) Saan kadi nga inkari ni Jehova a ‘dina ipalubos a masulisogtayo iti labes ti kabaelantayo nga itured’? (1 Corinto 10:13) Saan kadi nga impasigurado ti Biblia a ‘maseknan ti Dios kadatayo’? (1 Pedro 5:7) Malaksid ken Jehova, awan ti asinoman nga addaan iti dakdakkel a naayat a pannakaseknan a mangipaay iti makagunggona a pagalagadan kadagiti tattao. Ammona no ania ti pagimbagantayo ken no ania ti mangyeg iti ragsak ken ladingit. Uray no imperpekto ken agbidduttayo, no salimetmetantayo ti kinalinteg, ipakitana ti panagayatna kadatayo kadagiti pamay-an a mangyeg iti biag ken gunggona.​—Ezequiel 33:11.

14. Iti ania a napateg a pamay-an a naiduma ti linteg ti Dios kadagiti kapanunotan dagiti tattao?

¹⁴ Sigurado a di agbalbaliw ti linteg ti Dios. Iti nariribuk a tiempo a pagbibiagantayo, ni Jehova ket maysa a natalged a bato manipud iti kinaagnanayon agingga iti kinaagnanayon. (Salmo 90:2) Kinunana maipapan kenkuana: “Siak ni Jehova; saanak a nagbaliw.” (Malakias 3:6) Dagiti pagalagadan ti Dios, kas nairekord iti Biblia, ket naan-anay a mapagpiaran​—saan a kas iti agbaliwbaliw a kapanunotan dagiti tattao. (Santiago 1:17) Kas pagarigan, adu a tawen nga intandudo dagiti sikologo ti nalukay a panangpadakkel kadagiti ubbing, ngem idi agangay, nagbaliw ti panangmatmat ti dadduma kadakuada ket inadmitirda a biddut ti balakadda. Agbaliwbaliw ti estandarte ken pagalagadan ti lubong iti daytoy a banag. Ngem di agbalbaliw ti Sao ni Jehova. Adun a siglo a mangipapaay ti Biblia iti balakad no kasano ti naayat a panangpadakkel kadagiti annak. Insurat ni apostol Pablo: “Amma, dikay ruroden ti annakyo, no di ket itultuloyyo a padakkelen ida iti disiplina ken panangiturong-panunot ni Jehova.” (Efeso 6:4) Anian a makapabileg a maammuan a mapagtalkan dagiti pagalagadan ni Jehova; saan nga agbaliw dagitoy!

Dagiti Bendision Kadagidiay Natulnog Kadagiti Linteg ti Dios

15, 16. (a) Ania ti resultana no iyaplikartayo dagiti pagalagadan ni Jehova? (b) Kasano a dagiti linteg ti Dios ket mapagtalkan a giya iti panagasawa?

¹⁵ Babaen ti propetana a ni Isaias, kinuna ti Dios: “Ti saok a rummuar manipud iti ngiwatko . . . sigurado nga agballiginto.” (Isaias 55:11) Sigurado nga agballigi, makaaramid iti naimbag, ken naragsaktayo no pagreggetantay nga annuroten dagiti pagalagadan a masarakan iti Saona.

¹⁶ Usigenyo no kasano a dagiti linteg ti Dios ket mapagtalkan a giya iti naballigi a panagasawa. “Ti panagasawa nadayaw koma iti tengnga dagiti isuamin,” insurat ni Pablo, “ket ti pagiddaan ti agassawa awan koma ti tulawna, ta ti Dios ukomennanto dagiti mannakiabig ken dagiti mannakikamalala.” (Hebreo 13:4) Nasken nga agrinnaem ken aginnayat ti agassawa: “Ayaten koma ti tinunggal maysa kadakayo ti asawana a babai a kas ti panagayatna iti bagina; iti sabali a bangir, ti babai rebbeng nga addaan iti nauneg a panagraem iti asawana.” (Efeso 5:33) Ti kita ti ayat a kasapulan ket nadeskribir iti 1 Corinto 13:4-8: “Ti ayat mabayag-panagituredna ken manangngaasi. Ti ayat saan a managimon, saan nga agpangas, saan nga agtangsit, saan a naalas ti panagtigtignayna, saanna a sapulen dagiti bukodna a pagimbagan, saan a magargari nga agpungtot. Saanna nga ing-ingpen ti pannakadangran. Saanna a pagrag-oan ti kinakillo, no di ket makipagrag-o iti kinapudno. Anusanna ti amin a bambanag, patienna ti amin a bambanag, inanamaenna ti amin a bambanag, ibturanna ti amin a bambanag. Ti ayat saan a pulos aggibus.” Agballigi ti panagasawa a naibatay iti daytoy a kita ti ayat.

17. Ania dagiti pagimbaganna no mayaplikar dagiti pagalagadan ni Jehova mainaig iti panaginum iti arak?

¹⁷ Maysa pay a pammaneknek a makagunggona dagiti pagalagadan ni Jehova, isu ti panangkondenarna iti panagbartek. Kagurana pay no ‘maigamer ti bagi iti adu nga arak.’ (1 Timoteo 3:3, 8; Roma 13:13) Adu a nangyaleng-aleng iti pagalagadan ti Dios iti daytoy a banag ti nagsagaba kadagiti sakit nga inyeg wenno pinakaro ti nalabes a panaginum. Gapu ta dida inkankano ti balakad ti Biblia maipapan iti natimbeng a panaginum, nagbalin a bisio ti dadduma ti panagbartek tapno “makapagrelaksda.” Adu ti parikut a patauden ti nalabes a panaginum, kas koma iti pannakaikkat ti panagraem, di pagkikinnaawatan wenno pannakasinasina ti pamilia, pannakasayang ti kuarta, ken pannakapukaw iti panggedan. (Proverbio 23:19-21, 29-35) Saan kadi a salaknib dagiti pagalagadan ni Jehova maipapan iti panaginum iti arak?

18. Praktikal kadi dagiti linteg ti Dios no maipapan kadagiti pinansial a bambanag? Ilawlawagyo.

¹⁸ Praktikal met dagiti pagalagadan ti Dios no iti pinansial a bambanag. Idagadag ti Biblia kadagiti Kristiano nga agbalinda a mapagpiaran ken naanep. (Lucas 16:10; Efeso 4:28; Colosas 3:23) Gapu ta impangagda daytoy a balakad, adu a Kristiano ti naikkan iti nangatngato a saad wenno nataginayonda ti trabahoda idinto ta naikkat ti dadduma nga empleado. Adda met dagiti pinansial a gunggona no liklikan ti tao dagiti di nainkasuratan a bisio ken pannakaadikto a kas iti panagsugal, panagsigarilio, ken panagdroga. Awan duadua nga addada pay ammoyo a pagarigan ti kinapraktikal dagiti pagalagadan ti Dios.

19, 20. Apay a kinasirib ti panangbigbig ken panangsalimetmet kadagiti linteg ti Dios?

¹⁹ Nalaka laeng a maisiasi dagiti imperpekto a tattao kadagiti linteg ken pagalagadan ti Dios. Panunotenyo dagiti Israelita idiay Bantay Sinai. Kinuna ti Dios kadakuada: “No siiinget nga agtulnogkayto iti timekko ket pudno a salimetmetanyonto ti tulagko, iti kasta sigurado nga agbalinkayto a naisangsangayan a sanikuak manipud iti amin a sabsabali nga ili.” Simmungbatda: “Isuamin a sinao ni Jehova situtulokkami a mangaramid.” Kaskasdi, anian a maisupadi ti sinalimetmetanda a kurso! (Exodo 19:5, 8; Salmo 106:12-43) Imbes a tuladen ida, sapay koma ta bigbigen ken salimetmetantayo dagiti pagalagadan ti Dios.

²⁰ Masirib ken naragsaktayo no salimetmetantay dagiti awan kaaspingna a linteg nga impaay ni Jehova a mangibagnos iti biagtayo. (Salmo 19:7-11) Tapno maaramidtayo dayta, masapul met a bigbigentayo ti pateg dagiti nadiosan a prinsipio. Daytoy ti suheto ti sumaruno nga artikulo.

[Footnote]

Malagipyo Pay Kadi?

• Apay a makapagtalektayo a pagimbagantayo dagiti linteg ti Dios?

• Ania dagiti makagapu nga ipategtayo ti linteg ni Jehova?

• Kadagiti ania a pamay-an a makagunggona dagiti linteg ti Dios?

[Ladawan iti panid 13]

Sibabaknang a nabendisionan ni Abraham gapu iti panagtulnogna iti linteg ni Jehova

[Dagiti Ladawan iti panid 15]

Adu ti di mangan-annurot iti linteg ti Dios gapu kadagiti pakaringgoran ti aduan-pakakumikomanna a biag ita

[Ladawan iti panid 17]

Kas ti parola iti rabaw ti dakkel a bato, ti linteg ti Dios ket natalged ken di agbalbaliw