Lubong nga Addaan Kadagiti Tiritir a Panangmatmat iti Kinasungdo
ITI nadagaang a rabii ti Biernes idiay Tel Aviv, Israel, nakilaok ti maysa nga agkabannuag a lalaki iti grupo dagiti agtutubo nga agur-uray iti ruar ti nightclub. Kalpasan ti sumagmamano a kanito, adda bomba a bimtak iti ayan dagiti tattao.
Ti sabali pay a nagbomba insakripisiona ti biagna ken siraranggas a ginibusanna ti biag ti 19 a dadduma pay nga agtutubo. “Nagkaiwara dagiti paset ti bagi dagiti tattao, agtutuboda amin a nakagangganus—ti kakaruan a nakaam-ames a buya a naimatangak,” kinuna idi agangay ti maysa a mangngagas kadagiti kameng ti media.
“Dagiti galad a dayawen ti amin, kas iti kinasungdo . . . , a mamagbalin kadagiti gubat a nalaklaka a mangrugi ken narigrigat nga agpatingga,” insurat ni Thurstan Brewin iti The Lancet. Wen, manipud kadagiti Krusada ti Kakristianuan agingga kadagiti sistematiko a panangmasaker dagiti Nazi idiay Alemania, ti pakasaritaan ti tao ket namansaan iti dara dagidiay napapatay maigapu iti kinasungdo.
Umad-adu Dagiti Biktima ti Kinagulib
Di pagduaduaan a makadangran ti panatiko a kinasungdo, ngem ti kinagulib madadaelna met ti kagimongan. Ti panagbalin a nasungdo, kuna ti Webster’s New Encyclopedic Dictionary, kaipapananna ti panagbalin a ‘matalek iti maysa a tao wenno panggep’ ken “ipasimudaagna ti personal ken nainget a panagtungpal iti baet ti aniaman a sulisog a mangtallikud wenno mangliput.” Nupay ibagbaga ti kaaduan a tattao a dayawenda ti kasta a kinasungdo, mapaspasaran ti kagimongan ti nakaro a kaawan ti kinasungdo iti kangrunaan a pakasarakan koma iti dayta—iti uneg ti pamilia. Napartak ti panagadu dagiti agdibdiborsio gapu iti panagimbubukodan, parparikut iti inaldaw a panagbiag, ken pannakikamalala a kadawyan ita. Ket kas kadagiti biktima ti bomba idiay Tel Aviv, dagiti agtutubo ti masansan nga inosente a biktima.
“Ti panageskuela ti ubing ti kadawyan a maysa kadagiti maapektaran iti kasta unay kas resulta ti pannakarakrak ti pamilia gapu iti diborsio, panagsina, ken kaawan ti ama wenno ina,” kuna ti maysa a report. Kadagiti pamilia nga agsolsolo ti ina, dagiti annak a lallaki ti agparang a nangnangruna a mapaidaman iti edukasion, agpakamatay, ken makaaramid iti krimen. Kada tawen idiay Estados Unidos, maysa a milion nga ubbing ti addaan kadagiti nagannak a nagdiborsio, ket iti aniaman a tawen, kagudua kadagiti amin nga annak dagiti kasado a nagannak iti dayta a pagilian ti nalabit agbalin a biktima ti diborsio inton agtawenda iti 18. Ipakita dagiti estadistika a mabalin a kastanto met ti nakalkaldaang a kasasaad ti adu nga agtutubo iti dadduma pay a paset ti lubong.
Kinasungdo—Natan-ok nga Estandarte a Narigat a Salimetmetan?
Dagiti pananggulib a mapaspasamak ita ad-adda a paneknekanna a pudno ti kinuna ni Ari David: “Isalakannak, O Jehova, ta daydiay nasungdo nagngudon; ta dagiti matalek a tattao nagpukawdan iti annak ti tattao.” (Salmo 12:1) Apay nga adu ti saan a nasungdo? Iti magasin a Time, insurat ni Roger Rosenblatt: “Nupay ti kinasungdo ket natan-ok nga estandarte, datayo a nalap-it a tattao marigatantayo a mangsalimetmet iti dayta gapu iti nakaro a panagamak, panagduadua, panagimbubukodan, ken tarigagaytayo.” Iti panangiladawanna iti panawen a pagbibiagantayo, imbatad ti Biblia: “Dagiti tattao managayatdanto iti bagbagida, . . . saan a nasungdo, awanan nainkasigudan a panagayat.”—2 Timoteo 3:1-5.
Gapu iti napigsa nga impluensia ti kinasungdo—wenno kinagulib—iti panagpampanunot ken tigtignay ti maysa a tao, maisaludsodtayo, ‘Siasino ti rumbeng a pangipakitaantayo iti kinasungdo?’ Usigenyo no ania ti kuna ti sumaganad nga artikulo maipapan iti dayta a saludsod.
[Picture Credit Line ti panid 3]
Ladawan iti ngato: © AFP/CORBIS