No Kasano a Sukayen ti Pudno nga Ayat
“Ti Ayat Isu Ti Mangtagtaginayon Iti Biag; Ti Ayat Isu Ti Biag.”—Living to Purpose, ni Joseph Johnson, idi 1871.
KASANO a masursuro ti tao ti agayat? Babaen ti panagadal iti sikolohia? Babaen ti panagbasa kadagiti libro maipapan iti personal a panagrang-ay? Babaen ti panagbuya kadagiti romantiko a pelikula? Saan la ketdi. Damo a masursuro dagiti tao ti agayat babaen ti ulidan ken panangsanay dagiti dadakkelda. Masursuro dagiti annak ti kaipapanan ti ayat no, iti sangakabbalayan a napno iti dungngo, makitada a taraonan ken salakniban ida dagiti dadakkelda, makikomunikarda kadakuada, ken addaanda iti nasged a personal a pannakaseknan kadakuada. Masursuroda met ti agayat no isuro kadakuada dagiti dadakkelda no kasano nga iyaplikar dagiti nasayaat a prinsipio maipapan iti naimbag ken dakes.
Ti pudno nga ayat ket saan a basta panangipakita iti kinadungngo wenno sentimiento. Dayta ket kanayon nga agtignay agpaay iti kasayaatan a pagimbagan ti sabsabali, uray no saanda a naan-anay a maawatan dayta iti agdama. Masansan a kasta dagiti ubbing no siaayat a madisiplinada. Ti maysa a perpekto nga ulidan a mangipakita iti di agimbubukodan nga ayat isu ti mismo a Namarsua. Insurat ni apostol Pablo: “Anakko, dika tagibassiten ti disiplina manipud ken Jehova, saanka met nga agkapuy no ilintegnaka; ta ti ayaten ni Jehova disiplinaenna.”—Hebreo 12:5, 6.
Dakayo a nagannak, kasanoyo a matulad ni Jehova iti panangipakita iti ayat iti pamiliayo? Ken kasano kapateg ti ipakpakitayo nga ulidan no iti relasionyo kas agassawa?
Isuroyo ti Ayat Babaen ti Ulidan
No maysaka nga asawa a lalaki, ikabkabilangam ken ipatpategmo kadi ni baketmo buyogen ti pammadayaw ken panagraem? No maysaka nga asawa a babai, ay-ayatem ken supsuportaram kadi ni lakaymo? Kuna ti Biblia a ti agassawa rebbeng nga aginnayat ken agrinnaemda. (Efeso 5:28; Tito 2:4) No aramidenda dayta, makita dagiti annak ti Nakristianuan nga ayat kadagiti mismo a nagannakda. Anian a nagbileg ken nagpateg a leksion dayta!
Itandudo met dagiti nagannak ti ayat iti sangakabbalayanda no salimetmetanda dagiti nangato a pagalagadan iti pamilia no maipapan kadagiti banag kas iti panaglinglingay, moralidad, ken kalat ken prioridad. Iti sangalubongan, napaneknekan dagiti tattao nga epektibo a makatulong ti Biblia iti panangipasdek kadagita a pagalagadan iti pamilia, a mangpaneknek a ti Biblia ket pudno nga “impaltiing ti Dios ken makagunggona iti panangisuro, iti panangtubngar, iti panangpalinteg iti bambanag, iti panangdisiplina iti kinalinteg.” (2 Timoteo 3:16) Kinapudnona, adu ti mangbigbig nga awan ti umasping kadagiti moral a bilin ken panangiwanwan iti biag a masarakan iti Sermon iti Bantay.—Mateo, kapitulo 5 agingga 7.
No ti intero a pamilia ket agpannuray iti panangiwanwan ti Dios ken salimetmetanda dagiti pagalagadanna, marikna ti tunggal indibidual a nataltalgedda, ken ad-adda nga agannayas dagiti annak a mangayat ken mangraem kadagiti dadakkelda. Iti kasumbangirna, iti pagtaengan nga addaan iti doble, saan nga umiso, wenno nalukay a pagalagadan, mabalin nga arsagid, managpungtot, ken rebelioso ti pagbalinan dagiti annak.—Roma 2:21; Colosas 3:21.
Komusta met dagiti agsolsolo a nagannak? Limitado kadi ti maaramidanda a mangisuro iti ayat kadagiti babassit nga annakda? Saan. Nupay nasayaat no agpada nga adda ti ama ken ina nga agbinnulig, ipakita ti kapadasan a ti kalidad ti relasion ti pamilia adda maaramidanna a mangpunno iti kaawan ti maysa a nagannak. No maysaka nga agsolsolo a nagannak, ikagumaam nga iyaplikar dagiti prinsipio ti Biblia iti sangakabbalayam. Wen, kuna kadatayo ti maysa a proverbio: “Agtalekka ken Jehova buyogen ti isuamin a pusom ket dika agkammatalek iti bukodmo a pannakaawat. Isu imutektekam iti amin a daldalanmo, ket isu palintegennanto dagiti danam”—agraman ti dana dagiti nagannak.—Proverbio 3:5, 6; Santiago 1:5.
Adu a nasingpet nga agtutubo ti pinadakkel dagiti agsolsolo a nagannak ket ita simamatalek nga agserserbida iti Dios kadagiti rinibu a kongregasion Kristiano dagiti Saksi ni Jehova iti intero a lubong. Daytoy ket pammaneknek a mabalin nga agballigi dagiti agsolsolo a nagannak iti panangisuro kadagiti annakda maipapan iti ayat.
No Kasano a Masukay ti Isuamin ti Ayat
Impakpakauna ti Biblia nga agrairanto kadagiti “maudi nga aldaw” ti kinaawan ti “nainkasigudan a panagayat,” wenno, nainkasigudan a kinasinged a gagangay kadagiti agkakapamilia. (2 Timoteo 3:1, 3) Kaskasdi, uray dagidiay dimmakkel iti aglawlaw nga awanan iti panangipateg masursuroda a sukayen ti ayat. Kasano? Babaen ti panagsursuroda ken ni Jehova, ti mismo a Gubuayan ti ayat ken mangipakpakita iti ayat ken pammateg kadagiti amin a naimpusuan nga umadani kenkuana. (1 Juan 4:7, 8) “No kas pagarigan ti bukodko nga ama ken ti bukodko nga ina pinanawandak, ni met laeng Jehova pidutennakto,” kinuna ti maysa a salmista.—Salmo 27:10.
Ipakita ni Jehova ti panagayatna kadatayo iti adu a nagduduma a pamay-an. Ramanenda ti naamaan a panangiwanwan babaen ti Biblia, ti tulong ti nasantuan nga espiritu, ken ti narayray a suporta ti Nakristianuan a panagkakabsat. (Salmo 119:97-105; Lucas 11:13; Hebreo 10:24, 25) Usigenyo no kasano a matulongannakayo dagitoy tallo a probision a mangparayray iti panagayatyo iti Dios ken iti kaarruba.
Naipaltiing a Naamaan a Panangiwanwan
Tapno masukay ti nabara a relasion iti maysa a persona, masapul nga am-ammuentayo a naimbag. Babaen ti panangipalgakna iti bagina babaen dagiti panid ti Biblia, aw-awisennatayo ni Jehova nga umadani kenkuana. Ngem saan nga umdas ti panangbasa iti Biblia. Masapul nga iyaplikartayo dagiti sursurona tapno malak-amtayo dagiti iyegna a gunggona. (Salmo 19:7-10) “Siak, ni Jehova, ti Diosmo, Daydiay mangisursuro kenka tapno magunggonaam ti bagim, Daydiay mangpappapagna kenka iti dalan a rebbeng a pagnaam,” kuna ti Isaias 48:17. Wen, ni Jehova, ti mismo a personipikasion ti ayat, isursuronatayo agpaay iti pagimbagantayo—saan a gapu ta kayatna a limitaran ti wayawayatayo babaen dagiti di kasapulan a paglintegan ken pagannurotan.
Ti umiso a pannakaammo iti Biblia tulongannatayo met a mangparayray iti ayattayo kadagiti padatayo a tattao. Ti kinapudno iti Biblia ti mangisuro ngamin kadatayo maipapan iti panangmatmat ti Dios kadagiti tattao ken ilawlawagna kadatayo dagiti prinsipio a nasken a mangiwanwan no kasanotayo a pakilangenan ti maysa ken maysa. Babaen ti kasta nga impormasion, addaantayo iti natibker a pagibatayan iti panangsukay iti ayat iti sabsabali. Kinuna ni apostol Pablo: “Daytoy ti agtultuloy nga ikarkararagko, a ti ayatyo umadu koma nga ad-adda pay buyogen ti umiso a pannakaammo ken naan-anay a panangilasin.”—Filipos 1:9.
Tapno maipakita no kasano a siuumiso a maipakat ti ayat babaen ti “umiso a pannakaammo,” usigenyo ti kangrunaan a kinapudno a nailanad iti Aramid 10:34, 35: “Ti Dios saan a mangidumduma, no di ket iti tunggal nasion anamonganna ti tao nga agbuteng ken agaramid iti kinalinteg.” No ti Dios ket tingitingenna dagiti tattao sigun kadagiti nalinteg nga aramid ken nadiosan a panagbutengda, saan nga iti nasionalidad wenno pulida, saan aya a rumbeng a ditayo met idumduma dagiti padatayo a tao?—Aramid 17:26, 27; 1 Juan 4:7-11, 20, 21.
Ti Ayat—Maysa a Bunga ti Espiritu ti Dios
No kasano a mamataud iti nawadwad nga apit ti naintiempuan a tudo iti pagmulaan, ti espiritu ti Dios mapataudna kadagidiay napasnek nga indibidual dagiti galad a dineskribir ti Biblia kas “ti bunga ti espiritu.” (Galacia 5:22, 23) Ti kangrunaan kadagitoy a bunga isu ti ayat. (1 Corinto 13:13) Ngem kasanotayo a magun-odan ti espiritu ti Dios? Ti napateg a pamay-an ket babaen ti kararag. No ikararagtayo ti espiritu ti Dios, itedna dayta kadatayo. (Lucas 11:9-13) ‘Agtultuloy’ kadi nga ikarkararagyo ti nasantuan nga espiritu? No aramidenyo dayta, ad-adda a mayanninaw iti biagyo ti napateg a bungana, agraman ti ayat.
Nupay kasta, adda sabali a kita ti espiritu nga agtigtignay maibusor iti espiritu ti Dios. Awagan dayta ti Biblia kas “ti espiritu ti lubong.” (1 Corinto 2:12; Efeso 2:2) Maysa dayta a dakes nga impluensia, ken awan sabali a gubuayanna no di ni Satanas a Diablo, “ti agturay daytoy a lubong” ti sangatauan a naisina iti Dios. (Juan 12:31) Kas iti angin a mangipug-aw iti tapok ken rugit, “ti espiritu ti lubong” mangpataud kadagiti makapasakit a tarigagay a mangdadael iti ayat ken mangpennek iti pagkapuyan ti lasag.—Galacia 5:19-21.
Agsepen dagiti tattao dayta a dakes nga espiritu no isarangda dagiti bagbagida iti materialistiko, managimbubukodan a panagpampanunot, iti naranggas a kababalin, ken iti tiritir ken masansan a ballikug a panangmatmat iti ayat a gagangay unay iti lubong. No tarigagayanyo ti rumang-ay iti pudno nga ayat, masapul a sititibker a sarangtenyo ti espiritu ti lubong. (Santiago 4:7) Ngem saankayo nga agtalek iti bukodyo a pigsa; agpatulongkayo ken ni Jehova. Ti espirituna—ti kabibilgan a puersa iti uniberso—mabalinnakayo a pabilgen ken pagballigien.—Salmo 121:2.
Sursuruenyo ti Ayat iti Timpuyog Dagiti Kristiano a Kakabsat
No kasano a masursuro dagiti ubbing ti mangipakita iti ayat no maiparikna dayta kadakuada iti pagtaengan, mabalintayo amin—agtutubo ken nataengan—a parayrayen ti ayat babaen ti pannakitimpuyog kadagiti padatayo a Kristiano. (Juan 13:34, 35) Kinapudnona, maysa kadagiti kangrunaan a panggep ti kongregasion Kristiano ket tapno mangipaay iti gundaway a ‘makapagpipinnaregta dagiti indibidual iti ayat ken nasayaat nga ar-aramid.’—Hebreo 10:24.
Ti kasta nga ayat ket nangruna nga apresiaren dagidiay mabalin a “nalalatan ken naiwarawara” iti daytoy lubong nga awanan iti ayat. (Mateo 9:36) Impakita dagiti kapadasan a ti naayat a relasion bayat ti kinaadulto ket makatulong a mangparmek iti adu a negatibo nga epekto ti kinaubing a napaidaman iti ayat. Isu nga anian a nagpateg a mangipakita dagiti amin a dedikado a Kristiano iti pudno a naimpusuan a panangabrasa kadagiti kabbaro a mangrugi a makilangen kadakuada!
“Ti Ayat Saan a Pulos Aggibus”
Kuna ti Biblia a ti “ayat saan a pulos aggibus.” (1 Corinto 13:8) Kasano a kasta? Kuna kadatayo ni apostol Pablo: “Ti ayat mabayag-panagituredna ken manangngaasi. Ti ayat saan a managimon, saan nga agpangas, saan nga agtangsit, saan a naalas ti panagtigtignayna, saanna a sapulen dagiti bukodna a pagimbagan, saan a magargari nga agpungtot. Saanna nga ing-ingpen ti pannakadangran.” (1 Corinto 13:4, 5) Nalawag, daytoy nga ayat saan nga imahinasion laeng wenno parparawpaw a sentimiento. Imbes ketdi—dagidiay mangipakpakita iti dayta ammoda ken bigbigenda dagiti pannakapaay ken pakarigatan iti biag, ngem saanda nga ipalubos a dagitoy ti mangdadael iti ayatda kadagiti padada a tao. Ti kasta nga ayat ket pudno a “singgalut ti panagkaykaysa.”—Colosas 3:12-14.
Usigenyo ti pagarigan ti agtawen iti 17 a balasang a Kristiano idiay Korea. Idi inrugina ti agserbi ken ni Jehova a Dios, saan nga immanamong ti pamiliana ket kasapulan a pumanaw iti balayda. Ngem imbes a makaunget, inkararagna dayta a parikutna, a pinalubosanna a ti Sao ken espiritu ti Dios ti mangiwanwan iti panunotna. Kalpasanna, masansan a sinuratanna ti pamiliana, nga inyebkasna kadagiti suratna ti pudno a nabara a panagayatna kadakuada. Nangrugi nga agadal iti Biblia dagiti dua a manongna ket dedikadoda itan a Kristiano. Ni nanang ken ti adingna a lalaki inawatda met ti kinapudno iti Biblia. Kamaudiananna, nagbalbaliw ti kababalin ti amana, a dati a nakaro a bumusbusor. Insurat ti Saksi a balasang: “Dagiti pada a Kristiano ti nakiasawaanmi amin, ket 23 itan iti pamiliami ti nagkaykaysa nga agdaydayaw.” Anian a balligi gapu iti ayat!
Tarigagayanyo kadi a sukayen ti pudno nga ayat ken tulongan ti sabsabali a mangaramid met iti kasta? No kasta, agpaiwanwankayo ken ni Jehova, ti Gubuayan dayta nakapatpateg a galad. Wen, ipapusoyo ti Saona, ikararagyo ti nasantuan nga espirituna, ken regular a makitimpuyogkayo kadagiti Kristiano a kakabsat. (Isaias 11:9; Mateo 5:5) Anian a makaliwliwa a maammuan a din agbayag mapukawton amin a nadangkes, a ti laeng agtalinaed isu dagidiay mangal-alagad iti pudno a Nakristianuan nga ayat! Pudno, ti ayat ti tulbek iti kinaragsak ken biag.—Salmo 37:10, 11; 1 Juan 3:14.
[Dagiti Ladawan iti panid 6]
Ti panagkararag ken panagadal iti Sao ti Dios tulongannatayo a mangsukay iti pudno nga ayat