Babbai a Nangparagsak iti Puso ni Jehova
“Gunggonaan koma ni Jehova ti wagas a panagtignaymo, ket adda koma naan-anay a tangdan nga agpaay kenka manipud ken Jehova.”—RUTH 2:12.
1, 2. Ania ti magunggonatayo no usigentayo dagiti nailanad iti Biblia nga ulidan dagiti babbai a nangparagsak iti puso ni Jehova?
GAPU iti panagbutengda iti Dios, dua a babbai ti saan a nangipangag iti maysa a Faraon. Gapu iti pammatina, maysa a balangkantis ti nangirisgo iti biagna tapno masalaknibanna ti dua nga espia nga Israelita. Gapu iti kinasimbeng ken kinapakumbabana, maysa a babai ti nakaisalbar iti adu a biag ken nalapdanna a makabasol iti dara daydiay pinulotan ni Jehova. Gapu iti pammatina ken ni Jehova a Dios ken iti kinamanagpadagusna, maysa a balo nga ina ti nangted iti nabatbati a taraonna iti maysa a mammadto ti Dios. Sumagmamano laeng dagitoy kadagiti nailanad iti Kasuratan nga adu nga ulidan dagiti babbai a nangparagsak iti puso ni Jehova.
2 Ti panangmatmat ni Jehova kadagiti kasta a babbai ken dagiti bendision nga impaayna kadakuada paneknekanna a dagiti naespirituan a galad ti kangrunaan a makaay-ayo iti Dios, saan ket a ti kinalalaki wenno kinababai. Gapu ta interesado unay daytoy a lubong kadagiti pisikal a banag, maysa a karit ti panangipangpangruna kadagiti naespirituan a banag. Ngem mapagballigian dayta a karit, kas impakita ti minilion a managbuteng-Dios a babbai a mangbukel iti dakkel a paset ti ili ti Dios ita. Dagita a Kristiano a babbai matuladda ti pammati, kinanakman, kinamanagpadagus, ken dadduma pay a nasayaat a galad nga imparangarang dagiti managbuteng-Dios a babbai a nadakamat iti Biblia. Siempre, uray dagiti Kristiano a lallaki kayatda met a tuladen dagiti galad nga imparangarang dagiti mapagwadan a nagkauna a babbai. Tapno masursurotayo no kasano nga ad-adda a maaramidtayo dayta, sukimatentayo a naimbag dagiti salaysay ti Biblia maipapan kadagiti babbai a nadakamat itay.—Roma 15:4; Santiago 4:8.
Babbai a Di Nangipangag iti Maysa a Faraon
3, 4. (a)Apay a da Sifra ken Pua dida impangag ni Faraon idi imbilinna a mapapatay ti amin a kappasngay a lallaki nga Israelita? (b) Kasano a ginunggonaan ni Jehova ti kinatured ken nadiosan a panagbuteng ti dua a mammaltot?
3 Kadagiti bista a naaramid idiay Nuremberg, Alemania kalpasan ti Gubat Sangalubongan II, adu kadagidiay nasentensiaan gapu iti reprep a panangpapatay ti nangpadas a mangikalintegan kadagiti krimen nga inaramidda babaen ti panangikunada a nagtungpalda laeng kadagiti bilin. Ita, idiligyo dagitoy a tattao iti dua nga Israelita a mammaltot, da Sifra ken Pua, a nagbiag idiay Egipto kabayatan ti panagturay ti di nainaganan ngem naulpit a Faraon. Gapu ta maamak iti panagadu dagiti Hebreo, imbilin ni Faraon kadagiti dua a mammaltot a siguraduenda a mapapatay ti amin a kappasngay a lallaki a Hebreo. Ania ti tignay daytoy dua a babbai iti nakaal-alinggaget a bilin? ‘Saanda nga inaramid ti kas sinao kadakuada ti ari ti Egipto, no di ket tinaginayonda a sibibiag ti ubbing a lallaki.’ Apay a saan a nagbuteng iti tao dagitoy a babbai? Gapu ta “nagbutengda iti pudno a Dios.”—Exodo 1:15, 17; Genesis 9:6.
4 Wen, dagitoy a mammaltot nagtaklinda ken ni Jehova. Kas resultana, nagbalin ti Dios a ‘kalasagda,’ a sinalaknibanna ida manipud iti pungtot ni Faraon. (2 Samuel 22:31; Exodo 1:18-20) Ngem saan laeng a dayta ti bendision nga imburay kadakuada ni Jehova. Ginunggonaanna da Sifra ken Pua iti bukodda a pamilia. Pinadayawanna pay ida babaen ti panangilanadna iti nagan ken aramidda iti naipaltiing a Saona tapno mabasa dagiti sumaruno a kaputotan, idinto ta nalipatanen ti nagan daydi a Faraon bayat ti panaglabas ti tiempo.—Exodo 1:21; 1 Samuel 2:30b; Proverbio 10:7.
5. Kasano a ti adu a Kristiano a babbai ita iparparangarangda ti kababalin da Sifra ken Pua, ken kasano a gunggonaan ida ni Jehova?
5 Addada kadi babbai ita a kas kada Sifra ken Pua? Wen, adda! Kada tawen, rinibu a babbai ti mangikaskasaba iti mangispal-biag a mensahe ti Biblia kadagiti pagilian a mangiparit iti dayta sigun iti “bilin ti ari,” a mamagrisgo iti wayawayada wenno iti mismo a biagda. (Hebreo 11:23; Aramid 5:28, 29) Gapu iti panagayatda iti Dios ken iti kaarruba, saan nga ipalubos dagiti kasta a maingel a babbai nga adda asinoman a mangpasardeng kadakuada a mangiranud iti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios. Kas resultana, adu a Kristiano a babbai ti naipasango iti ibubusor ken pannakaidadanes. (Marcos 12:30, 31; 13:9-13) Kas kada Sifra ken Pua, naan-anay nga ammo ni Jehova ti aramid dagiti kasta a mapagwadan ken natured a babbai. Ipakitana ti panagayatna kadakuada babaen ti panangitalimengna kadagiti naganda iti “libro ti biag,” no la ket ta agtalinaedda a matalek agingga ken patay.—Filipos 4:3; Mateo 24:13.
Pinaragsak ti Maysa a Dati a Balangkantis ti Puso ni Jehova
6, 7. (a) Ania ti ammo ni Rahab maipapan ken Jehova ken iti ilina, ket ania ti epekto kenkuana dayta a pannakaammo? (b) Kasano a ti Sao ti Dios pinadayawanna ni Rahab?
6 Idi tawen 1473 K.K.P., maysa a balangkantis nga agnagan iti Rahab ti agnanaed iti siudad ti Jerico idiay Canaan. Agparang nga adu ti ammo ni Rahab. Idi naglemmeng iti pagtaenganna ti dua a nagsimisim nga Israelita, naisalaysayna kadakuada ti sumagmamano a detalye maipapan iti milagro nga Ipapanaw ti Israel manipud Egipto, nupay napasamak dayta 40 a tawenen ti napalabas! Ammona met dagiti nabiit pay a panagballigi ti Israel kadagiti ari ti Amorita a da Sihon ken Og. Imutektekanyo no ania ti epekto kenkuana dayta a pannakaammo. Kinunana kadagiti nagsimisim: “Ammok a ni Jehova sigurado nga itednanto kadakayo ti daga, . . . ta ni Jehova a Diosyo ket Dios iti langlangit sadi ngato ken iti daga ditoy baba.” (Josue 2:1, 9-11) Wen, gapu iti nasursurona maipapan ken ni Jehova ken kadagiti inaramid ti Dios maipaay iti Israel, natukay ti puso ni Rahab ket natignay a mamati iti Dios.—Roma 10:10.
7 Nagtignay ni Rahab gapu iti pammatina. “Sikakappia” a pinadagusna dagiti nagsimisim nga Israelita, ket tinungpalna ti mangispal-biag nga instruksionda idi rinaut ti Israel ti Jerico. (Hebreo 11:31; Josue 2:18-21) Awan duadua a naragsakan ti puso ni Jehova kadagiti aramid ti pammati ni Rahab gapu ta pinaltiinganna ti Kristiano nga adalan a ni Santiago a mangiraman iti nagan ni Rahab kadagiti listaan dagiti ulidan a tuladen dagiti Kristiano, kas ken Abraham a gayyem ti Dios. Insurat ni Santiago: “Iti isu met laeng a pamay-an saan kadi a ni Rahab a balangkantis naideklara met a nalinteg babaen kadagiti aramid, kalpasan nga inawatna buyogen ti kinamanagpadagus dagiti mensahero ket pinaruarna ida iti sabali a dalan?”—Santiago 2:25.
8. Kasano a binendisionan ni Jehova ti pammati ken kinatulnog ni Rahab?
8 Ni Jehova ginunggonaanna ni Rahab iti adu a pamay-an. Kas pagarigan, simimilagro nga inispalna ti biag ni Rahab ken dagidiay nagkamang iti pagtaenganna, kas iti “sangakabbalayan ni amana ken amin a kukuana.” Kalpasanna, pinalubosan ti Dios nga agnaedda “iti tengnga ti Israel,” ket naibilangda kas umili. (Josue. 2:13; 6:22-25; Levitico 19:33, 34) Ngem saan laeng a dayta. Inted pay ni Jehova ken ni Rahab ti pribilehio nga agbalin a maysa kadagiti kapuonan ni Jesu-Kristo. Anian a nagdakkel nga ebkas ti naayat a kinamanangngaasi iti maysa a Canaanita a babai a dati nga agdaydayaw iti idolo!a—Salmo 130:3, 4.
9. Kasano a makapabileg kadagiti dadduma a babbai ita ti panangmatmat ni Jehova kada Rahab ken dadduma a Kristiano a babbai idi umuna a siglo?
9 Kas ken Rahab, adda dagiti Kristiano a babbai, mangrugi idi umuna a siglo agingga ita, a nangiwaksi iti imoral a panagbiag tapno maay-ayoda ti Dios. (1 Corinto 6:9-11) Awan duadua a dadduma kadakuada ti nagbiag iti kasasaad nga umasping iti nagkauna a Canaan, a nasaknap ti imoralidad ken namatmatan pay ketdi a normal. Kaskasdi, nagbalbaliwda gapu iti pammati a naibatay iti umiso a pannakaammo iti Kasuratan. (Roma 10:17) No kasta, mabalin met ngarud a maikuna kadagita a babbai a “saan nga ibain ida ti Dios, nga isu awaganda kas Diosda.” (Hebreo 11:16) Anian a dayaw dayta!
Nabendisionan Gapu iti Kinasimbengna
10, 11. Ania ti napasamak iti nagbaetan da Nabal ken David a namagtignay ken Abigail?
10 Nagsayaat ti panangipakita ti adu a matalek a babbai idi ugma kadagiti galad a kas iti kinasimbeng, a namagbalin kadakuada a nagpateg a gameng iti ili ni Jehova. Maysa kadagita a babbai isu ni Abigail, ti asawa ni Nabal, maysa a nabaknang nga Israelita nga agtagikua ti daga. Naispal ti adu a biag gapu iti kinasimbeng ni Abigail ken dayta ti nangiliklik ken ni David, ti masanguanan idi nga ari ti Israel, tapno saan a makabasol iti panangibukbok iti dara. Mabasatayo iti 1 Samuel kapitulo 25 ti nairekord a salaysay maipapan ken Abigail.
11 Iti rugrugi ti salaysay, nagpakarso ni David ken ti buyotna iti asideg ti arban ni Nabal. Awan bayadna a sinalaknibanda ti arban iti aldaw ken rabii kas panangipakita iti kinaimbag ken ni Nabal, maysa a kabsatda nga Israelita. Idi maibusen ti abasto da David, imbaonna ti sangapulo nga agkabannuag a lallaki tapno dumawatda iti taraon ken ni Nabal. Gundaway koma dayta ni Nabal a mangipakita iti panagyamanna ken ni David ken mangpadayaw kenkuana kas ti pinulotan ni Jehova. Ngem saan a kasta ti inaramid ni Nabal. Sipupungtot nga ininsultona ni David ken pinapanawna nga ima-ima dagiti naibaon a lallaki. Idi nadamag daytoy ni David, inummongna ti 400 nga armado a lallaki ket nagsaganada a mapan agibales. Naammuan ni Abigail ti nagubsang a tignay ni lakayna isu a sidadaras ken sisisimbeng a nagtignay tapno maay-ayona ni David babaen ti panangipatulodna iti aglaplapusanan nga abasto. Kalpasanna, napan a mismo ken ni David.—Bersikulo 2-20.
12, 13. (a) Kasano nga impakita ni Abigail ti kinasimbengna agraman ti kinasungdona ken ni Jehova ken iti pinulotanna? (b) Ania ti inaramid ni Abigail idi nakaawid, ket ania ti nagbanaganna idi agangay?
12 Idi a ni Abigail nakitana ni David, ti napakumbaba a panagkiddawna iti asi ti mangipakita a dakkel ti panagraemna iti pinulotan ni Jehova. “Di bumurong a ti apok iyaramidanto ni Jehova iti agpaut a balay, agsipud ta dagiti gubat ni Jehova ti iruprupak ti apok,” kinunana, sana innayon a ni Jehova isaadna ni David kas lider ti Israel. (Bersikulo 28-30) Kasta met, impakita ni Abigail ti kinaturedna idi imbagana ken ni David nga adda pakabasolanna iti dara no ituloyna ti agibales. (Bersikulo 26, 31) Nakapampanunot ni David gapu iti kinapakumbaba, nauneg a panagraem, ken kinasimbeng ni Abigail. Kuna ni David: “Bendito koma ni Jehova a Dios ti Israel, a nangibaon kenka itoy nga aldaw a sumabet kaniak! Ket mabendisionan koma ti kinasimbengmo, ken mabendisionanka koma sika a nangpawil kaniak itoy nga aldaw a sumrek iti panagbasol iti dara.”—Bersikulo 32, 33.
13 Idi nakaawid, simamaingel a kayatna nga ipakaammo ken ni lakayna ti maipapan iti insagutna ken ni David. Ngem nasangpetanna daytoy a “kasta unay ti pannakabartekna.” Gapuna, inurayna a mamawmawan ni lakayna sana inestoria. Ania ti reaksion ni Nabal? Naklaat nga uray la naparalisa ti bagina. Sangapulo nga aldaw kalpasanna, natay babaen ti ima ti Dios. Idi nadamag ni David a natay ni Nabal, indatonna ti ayatna ken ni Abigail, a nalawag a nagustuan ken raemenna unay. Inawat ni Abigail ti ayat ni David.—Bersikulo 34-42.
Matuladmo Kadi ni Abigail?
14. Aniada a galad ni Abigail ti kayattayo a parayrayen?
14 Babaika man wenno lalaki—adda kadi nakitam a galad ni Abigail a kayatmo a parayrayen? Nalabit kayatmo nga ad-adda a makapagtignayka a nainsiriban ken nasimbeng no tumaud dagiti parikut. Wenno mabalin a kayatmo ti agsao iti natanang ken rasonable no nabara ti situasion. No kasta, apay a dimo ikararag ken ni Jehova dayta a banag? Inkarina nga ipaayna ti sirib, pannakaawat, ken abilidad nga agpanunot kadagiti amin nga ‘agtultuloy nga agdawat buyogen ti pammati.’—Santiago 1:5, 6; Proverbio 2:1-6, 10, 11.
15. Iti sidong dagiti ania a kasasaad a nangnangruna a napateg kadagiti Kristiano a babbai a tuladenda dagiti galad nga impakita ni Abigail?
15 Nangnangruna a napateg dagiti kasta nga agkakaimbag a galad no maysaka a babai a saan a manamati ti asawana, a mangtagtagilag-an wenno di mangikankano kadagiti prinsipio ti Biblia. Nalabit mammartek pay. Sapay koma ta agbalbaliw dagiti kasta a lallaki, kas inaramid ti adun, a masansan a maigapu iti kinaalumamay, nauneg a panagraem, ken nadayaw a kondukta dagiti assawada.—1 Pedro 3:1, 2, 4.
16. Aniaman ti kasasaadna iti pagtaengan, kasano a maipakita ti Kristiano nga asawa a babai a ti relasionna ken ni Jehova ti kapatgan kenkuana?
16 Aniaman dagiti kasasaad a masapul nga ibturanyo iti uneg ti pagtaenganyo, laglagipenyo a kanayon a sidadaan a tumulong kadakayo ni Jehova. (1 Pedro 3:12) Gapuna, pagreggetanyo a pabilgen ti espiritualidadyo. Ikararagyo ti sirib ken natalinaay a puso. Wen, umadanikayo ken ni Jehova babaen ti regular a panagadal iti Biblia, panagkararag, panagmennamenna, ken pannakitimpuyog kadagiti pada a Kristiano. Ti nainlasagan a panagpampanunot ni lakayna ket saan a nakaapektar iti panagayat ni Abigail iti Dios ken iti panangmatmatna iti napulotan nga adipen ni Jehova. Nagtignay ni Abigail maibatay kadagiti nalinteg a prinsipio. Uray iti pamilia a mapagwadan ti asawa a lalaki kas adipen ti Dios, ammo ti Kristiano nga asawa a babai a kasapulan nga itultuloyna a pagreggetan a pabilgen ken taginayonen ti bukodna nga espiritualidad. Pudno, ni lakayna ti addaan iti Nainkasuratan nga obligasion a mangaywan kenkuana iti naespirituan ken iti material. Ngem ti punto, nasken nga igaedna ti ‘bukodna a pannakaisalakan buyogen ti buteng ken panagpigerger.’—Filipos 2:12; 1 Timoteo 5:8.
Inawatna ti “Gunggona ti Mammadto”
17, 18. (a) Ania a naidumduma a pannubok iti pammati ti naipasango iti balo a taga Sarepta? (b) Ania ti tignay ti balo iti kiddaw ni Elias, ket kasano a ginunggonaan ni Jehova gapu iti dayta?
17 Ti panangaywan ni Jehova iti napanglaw a balo idi tiempo ni mammadto nga Elias ipakitana nga ipategna unay dagidiay mangsuporta iti pudno a panagdayaw babaen ti panangipaayda iti bagida ken kadagiti ik-ikutanda. Gapu iti napaut a tikag idi kaaldawan ni Elias, adu ti nagbisin, agraman ti balo ken ti anakna a lalaki nga agnanaed idiay Sarepta. Idi a ti nabatbati a taraonda ket umdas laengen para iti maysa a pannangan, adda simmangpet a bisitada—ni mammadto nga Elias. Naidumduma ti kiddawna. Nupay ammona ti kasasaad ti balo, kiniddawna kenkuana nga iyaramidanna iti “bassit a nagbukel a tinapay,” nga usarenna ti nabatbati a lana ken arinana. Ngem innayon ni Elias: “Ta daytoy ti kinuna ni Jehova a Dios ti Israel, ‘Ti met laeng dakkel a burnay ti arina saanto a maibusan, ket ti met laeng putik ti lana saanto a makurangan agingga iti aldaw a panangted ni Jehova ti bayakabak iti rabaw ti daga.’”—1 Ar-ari 17:8-14.
18 Ania koma ti reaksionyo iti dayta a naidumduma a kiddaw? Ti balo a taga Sarepta, nga agparang a nabigbigna a ni Elias ket mammadto ni Jehova, “inaramidna ti maitunos iti sao ni Elias.” Ania ti inaramid ni Jehova gapu iti kinamanagpadagus ti balo? Simimilagro nga impaayanna iti taraon ti balo, ti anakna, ken ni Elias bayat ti tikag. (1 Ar-ari 17:15, 16) Wen, ni Jehova impaayanna ti balo a taga Sarepta iti “gunggona ti mammadto,” nupay saan nga Israelita. (Mateo 10:41) Ti Anak ti Dios pinadayawanna met daytoy a balo idi tinukoyna kas maysa nga ulidan kadagiti awanan iti pammati a tattao iti ilina a Nazaret.—Lucas 4:24-26.
19. Kadagiti ania a pamay-an nga adu a Kristiano a babbai ita ti mangiparparangarang iti kababalin ti balo a taga Sarepta, ket ania ti panangmatmat ni Jehova kadakuada?
19 Ita, adu a Kristiano a babbai ti mangiparparangarang iti kababalin ti balo a taga Sarepta. Kas pagarigan, iti kada lawas, dagiti naparabur a Kristiano a kakabsat a babbai—nga adu kadakuada ti napanglaw ken addaan iti pamilia nga aywanan—mangipakpakitada iti kinamanagpadagus kadagiti agdaldaliasat a manangaywan ken kadagiti assawada. Dadduma ti mangawis kadagiti amin-tiempo a ministro iti maysa a pannangan, tumulongda kadagiti agkasapulan, wenno iti dadduma a pamay-an a maipaayda ti bagida ken dagiti ik-ikutanda a mangsuporta iti trabaho mainaig iti Pagarian. (Lucas 21:4) Kitkitaen kadi ni Jehova ti kasta a panagsakripisio? Sigurado dayta! “Saan a nakillo ti Dios tapno lipatenna ti aramidyo ken ti ayat nga impakitayo maipaay iti naganna, ta nagserbikayo kadagiti sasanto ken agtultuloykayo nga agserbi.”—Hebreo 6:10.
20. Ania ti mausig iti sumaganad nga artikulo?
20 Idi umuna a siglo, sumagmamano a managbuteng-Dios a babbai ti naaddaan iti pribilehio nga agserbi ken ni Jesus ken kadagiti apostolna. Iti sumaganad nga artikulo, pagsasaritaantayo no kasano a pinaragsak dagita a babbai ti puso ni Jehova, ken usigentayo ti ulidan dagiti moderno-aldaw a babbai a naimpusuan nga agserserbi ken ni Jehova, uray iti sidong dagiti narigat a kasasaad.
[Footnote]
a Iti kapuonan ni Jesus nga inrekord ni Mateo, dinakamatna ti nagan ti uppat a babbai—da Tamar, Rahab, Ruth, ken Maria. Aminda ket pinadayawan ti Sao ti Dios.—Mateo 1:3, 5, 16.
Pangrepaso
• Kasano a dagiti sumaganad a babbai pinaragsakda ti puso ni Jehova?
• Sifra ken Pua
• Rahab
• Abigail
• Ti balo a taga Sarepta
• Kasano a personal a makatulong kadatayo ti panangmennamenna kadagiti ulidan dagitoy a babbai? Iyilustraryo.
[Dagiti Ladawan iti panid 9]
Adu a matalek a babbai ti nagserbi iti Dios iti laksid “ti bilin ti ari”
[Ladawan iti panid 10]
Apay a ni Rahab ket maysa a mapagulidanan a manamati?
[Ladawan iti panid 10]
Aniada a galad nga imparangarang ni Abigail ti kayatyo a tuladen?
[Ladawan iti panid 12]
Adu a Kristiano a babbai ita ti mangiparparangarang iti kababalin ti balo a taga Sarepta