Sarangtenyo ti Espiritu ti Agbaliwbaliw a Lubong

“Inawattayo, saan a ti espiritu ti lubong, no di ket ti espiritu nga aggapu iti Dios.”​—1 CORINTO 2:12.

1. Kadagiti ania a pamay-an a naallilaw ni Eva?

“TI SERPIENTE​—inallilawnak.” (Genesis 3:13) Babaen dayta nga ababa a sasao, ti immuna a babai a ni Eva inkalinteganna ti panagsukirna ken ni Jehova a Dios. Nupay pudno ti imbagana, saanna a mailibak nga isu ket nakabasol. Idi agangay, napaltiingan ni apostol Pablo a mangisurat: “[Ni Eva] naan-anay a naallilaw.” (1 Timoteo 2:14) Namatpati a no agsukir​—kas iti pannanganna iti naiparit a bunga​—adda magunggonana, nga agbalin a kas iti Dios. Naallilaw met iti pudno a kinasiasino daydiay nangyaw-awan kenkuana. Dina ammo a ni Satanas a Diablo inusarna laeng ti serpiente kas pannakangiwatna.​—Genesis 3:1-6.

2. (a) Kasano nga iyaw-awan ni Satanas dagiti tattao ita? (b) Ania “ti espiritu ti lubong,” ket ania a salsaludsod ti usigentayo ita?

² Sipud idi panawen da Adan ken Eva, nagtultuloy ti panangallilaw ni Satanas kadagiti tattao. Kinapudnona, ‘iyaw-awanna ti intero a mapagnaedan a daga.’ (Apocalipsis 12:9) Saan a nagbalbaliw dagiti taktikana. Nupay saanen a mangaramat iti literal a serpiente, agtultuloy ti panagpammarangna. Babaen ti industria ti panaglinglingay, media, ken dadduma a pamay-an, al-allilawen ni Satanas dagiti tattao tapno patienda a dida kasapulan wenno dida pagimbagan ti panangiwanwan ti Dios. Gapu iti awan sardayna a panangallilaw ti Diablo, nasaknap ti panagsalungasing kadagiti linteg ken prinsipio ti Biblia. Daytoy ti aw-awagan ti Biblia nga “espiritu ti lubong.” (1 Corinto 2:12) Nabileg daytoy nga espiritu a mangimpluensia kadagiti patpatien, panangmatmat, ken kababalin dagidiay saan a makaam-ammo iti Dios. Kasano a maiparparangarang dayta nga espiritu, ken kasanotayo a maliklikan ti makadadael nga impluensiana? Kitaentayo.

Agrakrakaya Dagiti Moral a Pagalagadan

3. Apay a kumarkaro ti pannakaiparangarang “ti espiritu ti lubong” iti moderno a panawen?

³ Iti moderno a panawen, kumarkaro ti pannakaiparangarang “ti espiritu ti lubong.” (2 Timoteo 3:1-5) Mabalin a madlawyo ti panagrakaya dagiti moral a pagalagadan. Ilawlawag ti Kasuratan no apay a kasta. Kalpasan a naipasdek ti Pagarian ti Dios idi 1914, bimtak ti gubat idiay langit. Naabak ni Satanas ken dagiti demoniona sa naitapuakda iti kaparanget ti daga. Gapu iti pungtotna, pinakaro ni Satanas ti panangallilawna iti sangalubongan. (Apocalipsis 12:1-9, 12, 17) Usarenna ti amin a pamay-an tapno ‘mayaw-awanna, no mabalin, uray pay dagiti napili.’ (Mateo 24:24) Kas ad-adipen ti Dios, datayo ti kangrunaan a puntiriana. Ikagumaanna a dadaelen ti espiritualidadtayo tapno mapukawtayo ti anamong ni Jehova ken ti namnama a biag nga agnanayon.

4. Ania ti panangmatmat dagiti adipen ni Jehova iti Biblia, ken ania ti panangmatmat ti lubong iti dayta?

⁴ Ni Satanas kayatna a padaksen ti Biblia, ti nagpateg a libro a mangisuro kadatayo maipapan iti naayat a Namarsua. Ayaten ken ipateg dayta dagiti adipen ni Jehova. Ammotayo a dayta ti naipaltiing a Sao ti Dios, saan a sao ti tattao. (1 Tesalonica 2:13; 2 Timoteo 3:16) Ngem sabali ti kayat nga isuro kadatayo ti lubong ni Satanas. Kas pagarigan, kuna ti introduksion ti maysa a libro a mangat-atake iti Biblia: “Awan ti aniaman a ‘nasantuan’ iti Biblia, ken saan a ‘sao ti Dios’ dayta. Saan nga insurat dayta dagiti pinaltiingan ti Dios a sasanto, no di ket dagiti agbibisin iti pannakabalin a papadi.” Dagidiay mamatpati iti dayta nalakada laeng a maallilaw iti di umiso a kapanunotan a mabalinda ti agdayaw iti Dios iti aniaman a pamay-an a kayatda​—wenno uray dida pay ketdi nga agdayaw kenkuana.​—Proverbio 14:12.

5. (a) Ania ti kuna ti maysa nga autor maipapan kadagiti relihion a nainaig iti Biblia? (b) Ania ti nakaidumaan ti Biblia iti sumagmamano a gagangay a nailubongan a kapanunotan? (Iramanyo ti kahon iti sumaruno a panid.)

⁵ Gapu iti direkta wenno saan a direkta a panangatake iti Biblia, agraman ti panaginsasanto dagidiay agkunkuna a mangisursuro iti dayta, umad-adu ti saan a mamati iti relihion, agraman dagiti relihion a nainaig iti Biblia. Ti media ken dagiti nangato ti adalda a tattao kritikarenda ti relihion. Kuna ti maysa nga autor: “Kaaduan a tattao negatibo ti panangmatmatda iti Judaismo ken Kristianidad. Mayaten no maibilang dagita kas makaay-ayo a banag a nagpaso; ti dakesna, maibilangda kas awan serserbina a kapanunotan a manglapped iti intelektual a panagrang-ay ken sientipiko nga iyaadelantar. Kadagiti kallabes a tawen, ti dati a panangumsi ket nagbalinen a panangbabalaw ken panangbusor.” Daytoy a panangbusor ket masansan nga aggapu kadagidiay mangilibak iti kaadda ti Dios ken nagbalin a “kawaw ti panagul-uloda kadagiti panagrasrasonda.”​—Roma 1:20-22.

6. Ania ti panangmatmat ti lubong kadagiti seksual nga aramid a kondenaren ti Dios?

⁶ Saan ngarud a pakasdaawan nga ad-adda a simiasi dagiti tattao kadagiti pagannurotan ti Dios mainaig iti kababalin. Kas pagarigan, ti Biblia ibagana a “naalas” ti homoseksual a relasion. (Roma 1:26, 27) Kunana pay a dagidiay mannakiabig ken mannakikamalala dida tawiden ti Pagarian ti Dios. (1 Corinto 6:9) Kaskasdi, iti adu a lugar, saan laeng a maakseptar dagita a seksual nga aramid no di ket maitantandudo pay kadagiti libro, magasin, kanta, pelikula, ken programa ti telebision. Dagidiay sipapanayag a mangkondenar kadagita nga aramid ket namatmatan nga akikid ti panagpampanunotda, manangbabalaw, ken kadaanan. Imbes a mamatmatan dagiti pagalagadan ti Dios kas ebkas ti naayat a pannakaseknan, matmatan dayta ti lubong kas tubeng iti personal a wayawaya ken pannakapnek.​—Proverbio 17:15; Judas 4.

7. Ania a salsaludsod ti nasken nga iyimtuodtayo iti bagitayo?

⁷ Iti tengnga ti lubong a kumarkaro ti panangbusorna iti Dios, nainsiriban a siputantayo ti mismo a kababalin ken pagalagadan nga an-annurotentayo. Masapul a regular a sikakararag ken sipupudno a sukimaten ti bagitayo tapno masierto a saantayo nga in-inut a sumiasi kadagiti pampanunot ken pagalagadan ni Jehova. Kas pagarigan, mabalintay nga imtuoden ti bagitayo: ‘Magustuak kadin ti maysa a banag a dati a likliklikak? Pampanuynoyak kadin dagiti aramid a kondenaren ti Dios? Kasla bimmaaw kadin ti panangipategko kadagiti naespirituan a banag? Ipakita kadi ti wagas ti panagbiagko nga ipangpangrunak dagiti interes ti Pagarian?’ (Mateo 6:33) Dagiti kasta a panagmennamenna tulongannatayo a mangliklik iti espiritu ti lubong.

‘Saan a Pulos Mayayus’

8. Kasano a ti maysa mabalin a maisiasi manipud ken ni Jehova?

⁸ Nagsurat ni apostol Pablo kadagiti pada a Kristiano: “Ti bambanag a nangngegtayo nasken nga ipaayantayo iti panangipangag nga ad-adda ngem iti gagangay, tapno saantayo a pulos mayayus.” (Hebreo 2:1) Ti barko nga agkatangkatang di makagteng iti destinasionna. No ti kapitan dina ikankano ti angin ken ayus ti danum, saan a makadanon ti barkona iti maysa a natalged a sangladan ket maisadsad iti kabatuan. Umasping iti dayta, no ditay ikankano dagiti kinapudno iti Sao ti Dios, nalakatay laeng a maisiasi ken ni Jehova ket agsagabatayo iti naespirituan a pannakarba. Mapasamak dayta uray ditay pay naan-anay a simiasi iti kinapudno. Kinapudnona, manmano ti giddato ken mangigagara a mangilaksid ken ni Jehova. Kaaduanna, in-inut a maallukoyda iti maysa a banag a mangsinga iti panagtulnogda iti Sao ti Dios. Dandani dida nadnadlaw nga agturturongdan iti basol. Kas iti maysa a kapitan a nakaturog, saan a nakapuot dagiti kasta nga indibidual agingga a naladawen.

9. Iti ania a wagas a ni Jehova binendisionanna ni Solomon?

⁹ Usigenyo ti biag ni Solomon. Isu ti insaad ni Jehova kas ari ti Israel. Ti Dios intalekna ken ni Solomon ti pannakabangon ti templo ken pinaltiinganna a mangisurat iti dadduma a paset ti Biblia. Namindua a nakisarita kenkuana ni Jehova ken pinaraburanna iti kinabaknang, kinatan-ok, ken natalna a panagturay. Kangrunaan iti amin, ni Jehova binendisionanna ni Solomon iti naisangsangayan a sirib. Kuna ti Biblia: “Ti Dios nagtultuloy a nangted ken Solomon iti sirib ken pannakaawat iti dakkel unay a rukod ken iti kinalawa ti puso, kas iti darat nga adda iti aplaya. Ket ti sirib ni Solomon dakdakkel unay ngem ti sirib dagiti amin a taga Daya ken ti isuamin a sirib ti Egipto.” (1 Ar-ari 4:21, 29, 30; 11:9) Sigurado a panunoten ti maysa a no adda man ti agtalinaed a matalek iti Dios, ni Solomon dayta. Kaskasdi, natnag ni Solomon iti apostasia. Kasano a napasamak dayta?

10. Ania a bilin ti saan a nasalimetmetan ni Solomon, ket ania ti resultana?

¹⁰ Kabesado ken naawatan a naimbag ni Solomon ti Linteg ti Dios. Awan duadua a pinagreggetanna nga inadal dagiti naibilin kadagidiay agbalin nga ari ti Israel. Kuna ti maysa kadagiti bilin: “[Ti ari] saan met a mangpaadu iti assawa maipaay iti bagina, tapno saan a sumiasi ti pusona.” (Deuteronomio 17:14, 17) Iti laksid dayta a nalawag a bilin, pito gasut ti asawa ni Solomon, ken tallo gasut ti kamalalana. Adu kadagitoy a babbai ti agdaydayaw kadagiti didiosen. Ditay ammo no apay a nagadu ti inasawa ni Solomon, wenno no kasanona nga inkalintegan dayta nga inaramidna. Ngem ammotayo a linabsingna ti nalawag a bilin ti Dios. Ti resultana ket kas iti imballaag ni Jehova: ‘Dagiti assawa ni Solomon nagin-inut a pinagannayasda ti pusona a sumurot kadagiti sabali a didiosen.’ (1 Ar-ari 11:3, 4) “Nagin-inut”​— ngem sigurado​—a napukaw ti nadiosan a siribna. Simiasi ni Solomon. Idi agangay, impangpangruna ni Solomon ti tarigagayna a mangay-ayo kadagiti pagano nga assawana ngem iti tarigagayna nga agtulnog ken mangay-ayo iti Dios. Anian a nakalkaldaang, ta sakbay dayta, ni Solomon ti nangisurat kadagitoy a sasao: “Agmasiribka, anakko, ket pagrag-oem ti pusok, tapno makaipaayak iti sungbat iti daydiay mangrurrurod kaniak”!​—Proverbio 27:11.

Nabileg ti Espiritu ti Lubong

11. Kasano a ti ipapaunegtayo iti isiptayo apektaranna ti panagpampanunottayo?

¹¹ Ti napasamak ken ni Solomon ipakitana kadatayo a napeggad a panunoten a gapu ta ammotayo ti kinapudno, saan a maimpluensiaan ti lubong ti panagpampanunottayo. No kasano a ti pisikal a taraon apektaranna ti bagitayo, ti taraon ti isip apektaranna ti pampanunottayo. Aniaman nga ipaunegtayo iti isiptayo impluensiaanna ti panagpampanunot ken kababalintayo. Gapu ta ammo daytoy dagiti korporasion, busbosenda ti binilion a doliar kada tawen tapno ipablaakda dagiti produktoda. Dagiti epektibo a pablaak inaramatda dagiti makaawis a sasao ken ladawan a maibagay iti ar-arapaapen ken tartarigagayan dagiti kostumer. Ammo met dagiti managipablaak a ti maminsan wenno mamindua a pannakakita iti komersial nga anunsio dida tignayen dagiti tattao nga insigida a gumatang kadagiti produkto. Ngem inton agangay, ti maulit-ulit a pannakakita wenno pannakangngeg iti dayta masansan a tignayenda ti publiko a maay-ayo iti produkto. Epektibo ti komersial nga anunsio​—ta no saan, awan koma ti agnegosio iti dayta. Nabileg dayta a mangimpluensia iti panagpampanunot ken kababalin ti publiko.

12. (a) Kasano nga impluensiaan ni Satanas ti panagpampanunot dagiti tattao? (b) Ania ti mangipakita a mabalin a maimpluensiaan dagiti Kristiano?

¹² Kas iti maysa a managipablaak, pagparangen ni Satanas a makaay-ayo dagiti ideyana yantangay ammona a maguyugoynanto dagiti tattao a tumulad iti panagpampanunotna. Babaen ti tay-ak ti paglinglingayan ken dadduma pay a pamay-an, kayat ni Satanas a patien dagiti tattao a naimbag ti dakes ken dakes ti naimbag. (Isaias 5:20) Uray dagiti dadduma a pudno a Kristiano namatpatida kadagiti ulbod nga impormasion nga irakrakurak ni Satanas. Imballaag ti Biblia: “Ti naipaltiing a sasao kunaenna a silalawag a kadagiti maud-udi a periodo ti tiempo umikayto ti sumagmamano manipud iti pammati, nga ipangagda dagiti makayaw-awan a naipaltiing a sasao ken sursuro dagiti sairo, babaen ti panaginsisingpet dagiti tattao nga agsasao kadagiti ulbod, namarkaanda kadagiti konsiensiada a kasla babaen ti pangtanda a landok.”​—1 Timoteo 4:1, 2; Jeremias 6:15.

13. Ania ti dakes a pannakitimpuyog, ken kasano nga apektarannatayo dagiti pakitimpuyogantayo?

¹³ Awan kadatayo ti saan nga agpegpeggad a maapektaran iti espiritu ti lubong. Nabileg a mangimpluensia ti sistema ni Satanas. Nainsiriban ti balakad ti Biblia: “Dikay payaw-awan. Dagiti dakes a pannakitimpuyog dadaelenda dagiti makagunggona nga ugali.” (1 Corinto 15:33) Ti dakes a pannakitimpuyog iramanna ti aniaman wenno asinoman​—uray iti uneg ti kongregasion​—​a mangiparparangarang iti espiritu ti lubong. No ikalintegantayo a dinatay madangran ti dakes a pannakitimpuyog, kasla ibagbagatayo a saan a makatulong kadatayo ti nasayaat a pannakitimpuyog. Anian a kinamaag dayta! Nalawag ti kuna ti Biblia: “Daydiay makipagna kadagiti masirib a tattao agbalinto a masirib, ngem daydiay addaan kadagiti pannakilangen kadagidiay maag nakadakdakesto ti pagtungpalanna.”​—Proverbio 13:20.

14. Kadagiti ania a pamay-an a masarangettayo ti espiritu ti lubong?

¹⁴ Tapno masarangettayo ti espiritu ti lubong, nasken a makitimpuyogtayo kadagiti masirib a tattao​—dagidiay agserserbi ken ni Jehova. Nasken a taraonantayo ti isiptayo kadagiti bambanag a makapabileg iti pammati. Insurat ni apostol Pablo: “Aniaman a bambanag a napudno, aniaman a bambanag a serioso a pakaseknan, aniaman a bambanag a nalinteg, aniaman a bambanag a nadalus, aniaman a bambanag a maay-ayat, aniaman a bambanag a naimbag ti pakasarsaritaanda, aniaman ti adda a kinasingpet ken aniaman ti adda a banag a nadayaw, itultuloyyo nga utoben dagitoy a banag.” (Filipos 4:8) Gapu ta adda bukodtayo nga isip, mabalintay a pilien no ania dagiti ipaunegtayo iti isiptayo. Kanayon koma a pilientayo nga utoben dagiti bambanag nga ad-adda a mangyadani kadatayo ken ni Jehova.

Nabilbileg ti Espiritu ti Dios

15. Kasano a dagiti Kristiano iti nagkauna a Corinto naidumada kadagiti dadduma nga umili iti siudad?

¹⁵ Saan a kas kadagidiay nagpayaw-awan iti espiritu ti lubong, iwanwanwan ti nasantuan nga espiritu ti Dios dagiti pudno a Kristiano. Nagsurat ni Pablo iti kongregasion idiay Corinto: “Inawattayo, saan a ti espiritu ti lubong, no di ket ti espiritu nga aggapu iti Dios, tapno maammuantayo ti bambanag a siaasi nga impaay kadatayo ti Dios.” (1 Corinto 2:12) Agraira ti espiritu ti lubong iti nagkauna a siudad ti Corinto. Nalulok ti kababalin ti kaaduan kadagiti umilina nga uray la naawagan a “taga Corinto” ti maysa nga “imoral.” Binulsek ni Satanas ti isip dagiti tattao. Kas resultana, manmano wenno awan ti maawatanda maipapan iti pudno a Dios. (2 Corinto 4:4) Ngem babaen ti nasantuan nga espirituna, linuktan ni Jehova ti mata ti dadduma a taga Corinto isu a naammuanda ti kinapudno. Ti espirituna ti nangtignay ken nangiwanwan kadakuada nga agbalbaliw tapno magun-odda ti anamong ken pamendisionna. (1 Corinto 6:9-11) Nupay nabileg ti espiritu ti lubong, nabilbileg ti espiritu ni Jehova.

16. Kasanotayo a magun-od ken mataginayon ti espiritu ti Dios?

¹⁶ Kasta met la ita. Ti nasantuan nga espiritu ni Jehova ti kabilgan a puersa iti uniberso, ket sipaparabur nga ipaayna dayta kadagiti amin a mangkiddaw iti dayta buyogen ti pammati. (Lucas 11:13) Ngem tapno magun-od ti espiritu ti Dios, saantay laeng a liklikan ti espiritu ti lubong. Masapul met a regular nga adalen ken iyaplikartayo ti Sao ti Dios tapno maitunostayo ti panagpampanunottayo iti panagpampanunotna. No aramidentay dayta, pabilgennatayo ni Jehova a mangdaer iti aniaman a taktika nga usaren ni Satanas a mangdadael iti espiritualidadtayo.

17. Iti ania a wagas a makaliwliwa kadatayo ti kapadasan ni Lot?

¹⁷ Nupay dagiti Kristiano saanda a paset ti lubong, addada iti lubong. (Juan 17:11, 16) Awan kadatayo ti naan-anay a makaliklik iti espiritu ti lubong, ta mabalin a katrabahuan wenno kabbalaytayo pay ketdi dagidiay saan nga agayat iti Dios wenno iti daldalanna. Mariknatayo met kadi ti narikna ni Lot idi “nariribukan unay,” natutuok pay ketdi, gapu kadagiti dakes nga aramid dagiti taga Sodoma? (2 Pedro 2:7, 8) No kasta, makaliwliwa kadatayo a maammuan a ni Jehova sinalakniban ken inispalna ni Lot, ket mabalinna met nga aramiden dayta kadatayo. Ammo ti naayat nga Amatayo no ania ti kasasaadtayo, ket maipaayna ti tulong ken bileg a kasapulantayo tapno mataginayon ti espiritualidadtayo. (Salmo 33:18, 19) No agpannuray, agtalek, ken umawagtayo kenkuana, tulongannatayo a mangliklik iti espiritu ti lubong, kasanoman karigat ti kasasaadtayo.​—Isaias 41:10.

18. Apay a nasken nga ipategtayo ti relasiontayo ken ni Jehova?

¹⁸ Iti tengnga ti lubong a naisina iti Dios ken nagpaallilaw ken ni Satanas, naparaburantayo iti pannakaammo iti kinapudno kas ad-adipen ni Jehova. Tagtagiragsakentayo ngarud ti rag-o ken talna nga awan iti lubong. (Isaias 57:20, 21; Galacia 5:22) Il-iliwentayo ti nagsayaat a namnama a biag nga agnanayon iti Paraiso, inton awanen ti espiritu daytoy agbugbugsot a lubong. Sapay koma ta tagipatgentayo ti nakapatpateg a relasiontayo iti Dios ken dagus nga aturen ti aniaman a pagilasinan iti naespirituan a panagkapuy. Umadanitayo nga ad-adda ken ni Jehova, ket tulongannatayo a mangliklik iti espiritu ti lubong.​—Santiago 4:7, 8.

Mailawlawagyo Kadi?

• Kadagiti ania a pamay-an nga inallilaw ni Satanas dagiti tattao?

• Kasanotayo a maliklikan ti maisiasi ken ni Jehova?

• Ania ti mangipakita a nabileg ti espiritu ti lubong?

• Kasanotayo a magun-od ken mataginayon ti espiritu a naggapu iti Dios?

[Tsart iti panid 11]

TI NAILUBONGAN A SIRIB KEN TI NADIOSAN A SIRIB

Relatibo ti kinapudno​—agdepende iti tao no ania ti matmatanna a kinapudno.

“Ti sao [ti Dios] ket kinapudno.”​—Juan 17:17.

Tapno matingitingmo no ania ti naimbag ken dakes, surotem ti diktar ti pusom.

“Ti puso nagulgulib ngem iti aniaman a banag ket desperado.”​—Jeremias 17:9.

Aramidem ti kayatmo.

“Saan a kukua ti tao a magmagna uray ti panangiturong iti addangna.”​—Jeremias 10:23.

Ti kinabaknang ti tulbek ti kinaragsak.

“Ti ayat iti kuarta isu ti ramut dagiti amin a kita ti makadangran a bambanag.”​—1 Timoteo 6:10.

[Ladawan iti panid 10]

Simiasi ni Solomon manipud iti pudno a panagdayaw ket bimmaw-ing kadagiti didiosen

[Ladawan iti panid 12]

Kas iti maysa a managipablaak, itantandudo ni Satanas ti espiritu ti lubong. Likliklikanyo kadi dayta?