Makapagballigi ti Panagasawa iti Agdama a Lubong

“Kawesanyo ti bagbagiyo iti ayat, ta dayta ket naan-anay a singgalut ti panagkaykaysa.”​—COLOSAS 3:14.

1, 2. (a) Ania a banag ti makapabileg mainaig iti kongregasion Kristiano? (b) Ania ti naballigi a panagasawa?

NO PALIIWENTAYO ti kongregasion Kristiano, saan kadi a makapabileg a makita ti adu nga agassawa a nagtalinaed a nasungdo kadagiti assawada iti 10, 20, 30, wenno ad-adu pay a tawen, iti rigat man wenno iti nam-ay?​—Genesis 2:24.

² Admitiren ti kaaduan a saan a kanayon a nanam-ay ti panagasawada. Insurat ti maysa nga agpalpaliiw: “Agparikut met uray dagiti naragsak a pagassawaan. Adda dagiti nasayaat a panawen, adda met dagiti narigat a panawen . . . Kaskasdi . . . nagtalinaedda kas agassawa iti laksid ti [rigat] ti moderno a biag.” Nasursuro dagiti naballigi a pagassawaan no kasanoda a sanguen dagiti di ninamnama a riribuk ken parikut gapu iti rigat ti biag, nangnangruna no adda annakda. Nasursuro dagiti kasta nga agassawa a ti pudno nga ayat “saan a pulos aggibus.”​—1 Corinto 13:8.

3. Ania ti ipamatmat dagiti estadistika maipapan iti panagasawa ken diborsio, a mangiturong iti ania a salsaludsod?

³ Maigidiat iti dayta, narakrak ti minilion a pagassawaan. Kuna ti maysa a report: “Kagudua iti amin a pagassawaan iti America ita ket manamnama nga agbanag iti diborsio. Ken kagudua kadagita [a panagdiborsio] ti mapasamak iti uneg ti umuna a 7.8 a tawtawen ti panagasawa . . . Kadagiti 75 porsiento a makiasawa manen, 60 porsiento ti makidiborsionto manen.” Nagbalbaliw metten uray dagiti pagilian a sigud a nababa ti bilang dagiti diborsio. Kas pagarigan, idiay Japan, nganngani nagdoble ti bilang dagidiay nagdiborsio iti nabiit pay a tawtawen. Ania ti sumagmamano a pakarigatan a nangituggod iti kasta a kasasaad, a mapasamak no dadduma uray iti uneg ti kongregasion Kristiano? Ania ti kasapulan tapno agballigi ti panagasawa iti laksid dagiti panagregget ni Satanas a mangrakrak iti dayta nga urnos?

Dagiti Liklikan a Silo

4. Ania a bambanag ti mabalin a mangrakrak iti panagasawa?

⁴ Tulongannatayo ti Sao ti Dios a mangtarus kadagiti bambanag a mangrakrak iti relasion ti agassawa. Usigenyo, kas pagarigan, ti kinuna ni apostol Pablo maipapan kadagiti kasasaad nga agraira kadagitoy maudi nga al-aldaw: “Kadagiti maudi nga aldaw dumtengto dagiti napeggad a tiempo a narigat a pakilangenan. Ta dagiti tattao managayatdanto iti bagbagida, managayat iti kuarta, napalangguad, natangsit, managtabbaaw, nasukir kadagiti nagannak, saan a managyaman, saan a nasungdo, awanan nainkasigudan a panagayat, saan a sidadaan iti aniaman a tulagan, manangparpardaya, awanan panagteppel, narungsot, awanan panagayat iti kinaimbag, mangliliput, natangken ti uloda, natangsit gapu iti panagpannakkel, managayat iti ragragsak imbes a managayat iti Dios, nga addaanda iti langa ti nadiosan a debosion ngem libakenda ti pannakabalin dayta; ket umadayoka kadagitoy.”​—2 Timoteo 3:1-5.

5. Apay a ti ‘panagayat iti bagi’ pagpeggadenna ti relasion ti agassawa, ken ania ti balakad ti Biblia maipapan iti dayta?

⁵ No sukimatentayo ti sasao ni Pablo, makitatayo nga adu kadagiti bambanag a dinakamatna ti mabalin a mangdadael iti relasion ti agassawa. Kas pagarigan, dagidiay ‘managayat kadagiti bagbagida’ ket managimbubukodan ken awan konsiderasionda kadagiti sabsabali. Kadagiti assawa a pagnam-ayanda la ti ammoda, desididoda a manggun-od iti kayatda. Dida ammo ti agpabus-oy. Parayrayen kadi ti kasta a kababalin ti kinaragsak ti agassawa? Saan a pulos. Nainsiriban ti balakad ni apostol Pablo kadagiti Kristiano, agraman kadagiti naasawaan: “Awan [koma] ti aniaman nga aramidenyo gapu iti rinnupir wenno gapu iti panangipasindayaw iti bagi, no di ket buyogen ti kinapakumbaba iti isip nga ibilangyo a ti dadduma nangatngatoda ngem dakayo, nga itultuloyyo a kitaen, saan a ti personal a panaginteres iti laeng bukodyo a bambanag, no di ket kasta met ti personal a panaginteres iti bambanag ti sabsabali.”​—Filipos 2:3, 4.

6. Kasano a ti panagayat iti kuarta mabalin a perdienna ti relasion ti agassawa?

⁶ Ti panagayat iti kuarta ket mabalin a mangperdi iti relasion ti agassawa. Namakdaar ni Pablo: “Dagidiay determinado a bumaknang matnagda iti sulisog ken iti silo ken iti adu a minamaag ken makapasakit a tartarigagay, a mangipalned kadagiti tattao iti pannakadadael ken pannakarba. Ta ti ayat iti kuarta isu ti ramut dagiti amin a kita ti makadangran a bambanag, ket babaen ti panangragpat iti daytoy nga ayat nayaw-awan ti sumagmamano manipud iti pammati ket sinalputda ti intero a bagbagida iti adu nga ut-ot.” (1 Timoteo 6:9, 10) Nakalkaldaang ta napasamak ita kadagiti adu a pagassawaan ti impakdaar ni Pablo. Gapu iti panagbirokda iti kinabaknang, adu ti nakaliway iti kasapulan dagiti assawada, agraman ti napateg a kasapulanda nga emosional a pannaranay ken agtultuloy a nabara a panangdungngo.

7. Iti dadduma a kaso, ania a kababalin ti pakaigapuan ti panangliput iti asawa?

⁷ Kinuna pay ni Pablo a kadagitoy maudi nga al-aldaw, addanto dagiti “saan a nasungdo, awanan nainkasigudan a panagayat, saan a sidadaan iti aniaman a tulagan.” Ti sapata ti agassawa idi nagkallaysada ket maysa a sagrado a kari a nasken a mangipasdek iti permanente a singgalut, saan ket a panangliput. (Malakias 2:14-16) Nupay kasta, adda dagidiay nangipakita iti romantiko nga interes kadagiti saanda nga assawa. Maysa nga agkabannuag a babai a pinanawan ni lakayna ti nagkuna a nakadekdekket ni lakayna kadagiti dadduma a babbai uray idi sakbay pay a pimmanaw. Saan a pinanunot ni lakayna no ania a kondukta ti saan a maiparbeng iti maysa a naasawaan. Nasaktan ti riknana idi makitana dayta isu a siaannad a pinakdaaranna ni lakayna a napeggad ti ar-aramidenna. Kaskasdi, natnag daytoy iti pannakikamalala. Uray siaasi a napakdaaran, saan a nangikankano ti nakabasol nga asawa. Simmarakusok ketdi iti silo.​—Proverbio 6:27-29.

8. Ania ti mabalin a mangituggod iti pannakikamalala?

⁸ Anian a naglawag ti pakdaar ti Biblia maipapan iti pannakikamalala! “Ti asinoman a makikamalala iti maysa a babai awanan iti puso; daydiay mangaramid iti dayta daddadaelenna ti bukodna a kararua.” (Proverbio 6:32) Kaaduanna, ti pannakikamalala ket saan nga insigida, di pinanunot a tignay. Kas impatuldo ni Santiago a mannurat iti Biblia, masansan a mapasamak ti panagbasol kas iti pannakikamalala no agtultuloy a pampanunoten dayta ti maysa. (Santiago 1:14, 15) Ti nakabasol nga asawa ket in-inut a liputanna ti asawana a nagkarianna iti tungpal biag a kinasungdo. Kinuna ni Jesus: “Nangngegyo a naikuna, ‘Dika makikamalala.’ Ngem kunak kadakayo a ti tunggal maysa nga agtultuloy a mangmatmat iti maysa a babai tapno gartemanna nakikamalalan kenkuana iti pusona.”​—Mateo 5:27, 28.

9. Ania a nainsiriban a balakad ti masarakan iti Proverbio 5:18-20?

⁹ Gapuna, adda nainsiriban ken nasungdo a dana nga iparparegta ti libro a Proverbio: “Mabendisionan koma ti ubbog ti danummo, ket agrag-oka iti asawa ti kinaagtutubom, maysa a maay-ayat a kabaian nga ugsa ken maysa a makakayaw a kalding iti bantay. Dagiti bukodna a barukong bartekendaka koma iti amin a tiempo. Babaen iti ayatna patinayon koma nga agragsakka iti napalaus. Gapuna apay koma, anakko, nga agragsakka iti napalaus a kadua ti maysa a sangsangaili a babai wenno arakupem ti barukong ti maysa a ganggannaet a babai?”​—Proverbio 5:18-20.

Dika Agap-apura a Makiasawa

10. Apay a nainsiriban nga am-ammuen pay a naimbag ti manamnama a pakiasawaan?

¹⁰ Mabalin a tumaud dagiti parikut iti relasion ti agassawa no nasapada a sumrek iti dayta. Nalabit nga ubbingda pay ken kurangda iti kapadasan. Wenno mabalin a dida pay unay am-ammo ti maysa ken maysa​—dagiti makaay-ayo ken di makaay-ayo kadakuada, dagiti kalatda iti biag, ken ti pamilia a dimmakkelanda. Nainsiriban ti aganus, nga am-ammuen pay a naimbag ti manamnama a pakiasawaan. Laglagipenyo ni Jacob nga anak ni Isaac. Pinagserbianna iti pito a tawen ti agbalinto a katuganganna sakbay a napalubosan a mangasawa ken ni Raquel. Sidadaan a nangaramid iti dayta gapu ta ti riknana ket naibatay iti pudno nga ayat, saan nga iti pisikal a pintas.​—Genesis 29:20-30.

11. (a) Ania ti pagtiponen ti panagasawa? (b) Apay a napateg iti panagasawa ti nainsiriban a panangusar iti sasao?

¹¹ Ti panagasawa ket saan laeng a maysa a romantiko a relasion. Imbes ketdi, panagtipon dayta ti dua a tao manipud iti nagduma a dimmakkelan a pamilia ken nagduma a personalidad, emosional a pakabuklan, ken masansan a nagduma a naragpat nga edukasion. No dadduma, panagtipon dayta ti dua a kultura, dua pay ketdi a lenguahe. Panagtipon dayta ti dua a tao nga addaan iti agduma nga opinion. Dagita a dua nga opinion ket napateg a paset ti panagasawa. Mabalin a manangkritikar ken managreklamo ti wagas ti panangyebkasda kadagita nga opinion, mabalin met a makaparegta ken makapabilegda. Wen, babaen kadagiti sasaotayo, mabalintay a masair wenno mapasayaat ti rikna ti asawatayo. Ti di mamedmedan a sasao mabalinna a pairtengen ti relasion ti agassawa.​—Proverbio 12:18; 15:1, 2; 16:24; 21:9; 31:26.

12, 13. Ania a realistiko a panangmatmat iti pannakiasawa ti maiparparegta?

¹² Gapuna, nainsiriban nga am-ammuen a naimbag ti manamnama a pakiasawaan. Kinuna naminsan ti maysa a nataengan a Kristiano a babai: “No matmatam ti namnamaem a pakiasawaan, panunotem ti nalabit sangapulo a kangrunaan a banag a kayatmo a makita iti dayta a tao. No pito laeng ti makitam, imtuodem iti bagim, ‘Sidadaanak kadi a mangpalabas kadagiti tallo nga awan kenkuana? Iti inaldaw, maanusak kadi dagita a pagkuranganna?’ No agduaduaka, agpanunotka pay a naimbag.” Siempre, kayatmo ti agbalin a realistiko. No kayatmo ti makiasawa, bigbigem nga imposible a makasarakka iti perpekto nga asawa. Total, saankanto met a perpekto nga asawa!​—Lucas 6:41.

¹³ Ti panagasawa kalikagumanna ti panagsakripisio. Intampok dayta ni Pablo idi kinunana: “Kayatko a siwayawayakayo iti pakaringgoran. Ti awanan asawa a lalaki maringgoran iti bambanag ti Apo, no kasano a magun-odanna ti anamong ti Apo. Ngem ti naasawaan a lalaki maringgoran iti bambanag ti lubong, no kasano a magun-odanna ti anamong ti asawana, ket isu nabingbingay. Kanayonanna, ti awanan asawa a babai, ken ti birhen, maringgoran iti bambanag ti Apo, tapno isu agbalin a nasantuan agpadpada iti bagina ken iti espirituna. Nupay kasta, ti naasawaan a babai maringgoran iti bambanag ti lubong, no kasano a magun-odanna ti anamong ti asawana.”​—1 Corinto 7:32-34.

No Apay a Di Nagballigi ti Dadduma a Pagassawaan

14, 15. Ania ti mabalin a mangpakapuy iti singgalut dagiti agassawa?

¹⁴ Nabiit pay a napasaran ti maysa a Kristiano a babai ti trauma ti pannakidiborsio gapu ta kalpasan ti 12 a tawen a panagasawada, pimmanaw ni lakayna sa nakirelasion iti sabali a babai. Adda kadi nadlawna nga aniaman a pagilasinan sakbay ti panagsinada? Kunana: “Dimteng ti panawen a saanen nga agkarkararag ni lakayko. Narabaw dagiti rasonna no apay a saan a makatabuno kadagiti Nakristianuan a gimong ken no apay a dinan maiwayaan ti mangasaba. Ibagana nga okupado unay wenno nabannog tapno mangbusbos iti panawen kaniak. Dinak kasarsarita. Saankamin nga agpatpatang mainaig kadagiti naespirituan a bambanag. Nakaay-ay-ay. Nagbaliwen ti lalaki a nakikallaysaak idi.”

¹⁵ Ibaga ti dadduma a madmadlawda dagiti umasping a pagilasinan, agraman ti panagliway iti personal a panagadal iti Biblia, panagkararag, wenno itatabuno kadagiti Nakristianuan a gimong. Iti sabali a pannao, adu nga indibidual ti nangpanaw kadagiti assawada gapu ta impalubosda a kumapuy ti relasionda ken ni Jehova. Kas resultana, kimmudrep ti naespirituan a panangmatmatda. Saandan a matmatan ni Jehova kas sibibiag a Dios. Para kadakuada, saanen a pudno ti naikari a baro a lubong ti kinalinteg. Iti dadduma a kasasaad, napasamak dayta a panagkapuy iti naespirituan uray sakbay pay a nakirelasion iti sabali ti di nagmatalek nga asawa.​—Hebreo 10:38, 39; 11:6; 2 Pedro 3:13, 14.

16. Ania ti mangpalagda iti relasion ti agassawa?

¹⁶ Maigidiat iti dayta, maysa a naragsak nga agassawa ti nagkuna a naballigi ti panagasawada gapu iti nalagda a naespirituan a singgalutda. Agkaduada nga agkararag ken agadal. Kuna ti asawa a lalaki: “Agkaduakami nga agbasa iti Biblia. Agkuyogkami a mangasaba. Pagragsakanmi ti agdanggay a mangaramid iti aniaman a banag.” Nalawag ti leksion: Ad-adda a lumagda ti relasion ti agassawa no taginayonenda ti nasayaat a relasionda ken ni Jehova.

Agbalin a Realistiko ken Taginayonen ti Komunikasion

17. (a) Ania a dua a banag ti makatulong iti panagballigi ti panagasawa? (b) Kasano a dineskribir ni Pablo ti Nakristianuan nga ayat?

¹⁷ Adda dua pay a banag a makatulong iti panagballigi ti panagasawa: Nakristianuan nga ayat ken komunikasion. Adda pagannayasan dagiti agayan-ayat nga agbalin a kasla bulsek kadagiti pagkamalian ti tunggal maysa. Mabalin a makiasawada a saan a realistiko ti namnamaenda, nalabit maibatay iti nabasada kadagiti romantiko a nobela wenno nabuyada kadagiti pelikula. Ngem inton agangay, maipasangoda iti realidad ti biag. Agbalinen a serioso a parikut dagiti babassit a kamali wenno saan met unay a makapasikor nga ugali. No mapasamak dayta, masapul nga iparangarang dagiti Kristiano ti bunga ti espiritu, a ti ayat ti maysa nga aspetona. (Galacia 5:22, 23) Pudno a nakabilbileg ti ayat​—saan a ti romantiko nga ayat no di ket ti Nakristianuan nga ayat. Dineskribir ni Pablo dayta a Nakristianuan nga ayat, a kunkunana: “Ti ayat mabayag-panagituredna ken manangngaasi. . . . Saanna a sapulen dagiti bukodna a pagimbagan, saan a magargari nga agpungtot. Saanna nga ing-ingpen ti pannakadangran. . . . Anusanna ti amin a bambanag, patienna ti amin a bambanag, inanamaenna ti amin a bambanag, ibturanna ti amin a bambanag.” (1 Corinto 13:4-7) Nalawag, ti pudno nga ayat kalubanna dagiti natauan a pagkapuyan. Realistiko a di mangnamnama iti kinaperpekto.​—Proverbio 10:12.

18. Kasano a ti komunikasion mapatibkerna ti maysa a relasion?

¹⁸ Napateg met ti komunikasion. Uray mano a tawenen ti limmabas, masapul nga agtultuloy ti komunikasion ti agassawa ken naimpusuan a denggenda ti tunggal maysa. Kuna ti maysa nga asawa a lalaki: “Nawaya nga iyebkasmi ti rikriknami iti nainggayyeman a pamay-an.” Maibatay iti kapadasanda, masursuro ti agassawa ti umimdeng saan laeng a kadagiti mayebkas a rikna no di ket uray kadagiti saan a mayebkas a rikna. Iti sabali a pannao, bayat ti panaglabas ti panawen, ti naragsak nga agassawa masursuroda a tarusan dagiti saan a mayebkas a rikrikna wenno kapanunotan. Ibaga ti dadduma a babbai a saan ida nga im-imdengan dagiti assawada. Agreklamo ti dadduma a lallaki ta kasla kayat dagiti assawada ti makisarita kadakuada iti saan nga umiso a tiempo. Ti komunikasion kalikagumanna ti simpatia ken panangtarus. Ti epektibo a komunikasion ket makagunggona agpadpada iti asawa a lalaki ken babai.​—Santiago 1:19.

19. (a) Apay a mabalin a narigat ti agpadispensar? (b) Ania ti mangtignay kadatayo nga agpadispensar?

¹⁹ No dadduma, kasapulan ti panagsarita tapno dumawat iti dispensa. Saan a kanayon a nalaka dayta. Kasapulan ti kinapakumbaba tapno mabigbig ti kamali. Ngem dakkel ti maitulongna dayta iti relasion ti agassawa! Ti napasnek a panagpadispensar mabalinna nga ikkaten ti aniaman a posible a pakaigapuanto ti riri iti masanguanan ken iruanganna ti pudpudno a panagpipinnakawan ken solusion ti parikut. Kinuna ni Pablo: “Itultuloyyo nga anusan ti maysa ken maysa ken sibubulos a pakawanen ti maysa ken maysa no ti asinoman adda pakaigapuan ti reklamona maibusor iti sabali. Kas iti sibubulos a panangpakawan kadakayo ni Jehova, kasta met ti aramidenyo. Ngem, malaksid kadagitoy amin a banag, kawesanyo ti bagbagiyo iti ayat, ta dayta ket naan-anay a singgalut ti panagkaykaysa.”​—Colosas 3:13, 14.

20. Kasano koma ti panangtrato ti maysa a Kristiano iti asawana iti pribado man wenno iti publiko?

²⁰ Napateg met iti panagasawa ti panaginnandingay. Dagiti Kristiano nga agassawa rumbeng nga ammoda ti agtalek ken agpannuray iti maysa ken maysa. Masapul a dida tagibassiten ti asawada wenno pakapuyen ti panagtalekna iti bagina. Siaayat a komendarantayo dagiti assawatayo; ditay sigugubsang a kritikaren ida. (Proverbio 31:28b) Sigurado a ditay kayat nga ibabain ida babaen ti panangaramid kadakuada a puntiria ti minamaag ken awan kaes-eskanna nga ang-angaw. (Colosas 4:6) Ad-adda a makapaginnandingayda no regular nga iyebkasda ti ayan-ayatda. Ti maysa nga apros wenno nalailo ken nadungngo a sao mayallatiwna ti mensahe nga: “Ay-ayatenka agingga ita. Agyamanak ta addaka iti dennak.” Dagita ti sumagmamano a banag a makaapektar iti maysa a relasion ken makatulong iti agassawa nga agballigi iti agdama a lubong. Addada pay dadduma, ket idatag ti sumaganad nga artikulo dagiti kanayonan a Nainkasuratan a pagalagadan no kasano a makapagballigi ti relasion ti agassawa.a

[Footnote]

Mailawlawagyo Kadi?

• Ania ti sumagmamano a banag a mangrakrak iti relasion ti agassawa?

• Apay a saan a nainsiriban ti agapura a makiasawa?

• Kasano a ti espiritualidad apektaranna ti relasion ti agassawa?

• Ania a bambanag ti makatulong a mangpatalged iti relasion ti agassawa?

[Ladawan iti panid 12]

Ti panagasawa ket saan laeng a maysa a romantiko a relasion

[Dagiti Ladawan iti panid 14]

Ti natibker a relasion ken ni Jehova matulonganna ti agassawa a makapagballigi iti relasionda