Kabutengyo Kadi Dagiti Natay?

“SAAN. Apay koma a mabutengak?” Kasta ti sungbat ti adu iti dayta a saludsod. Patienda nga awanen ti biag dagiti natay. Nupay kasta, minilion ti mamati a dagiti natay agtultuloyda nga agbiag kas espiritu.

Idiay Benin, Makinlaud nga Africa, adu ti mamati a kabaelan dagiti natay ti agsubli tapno papatayenda ti dadduma a miembro ti pamiliada. Ilakoda dagiti sanikuada wenno umutangda tapno adda pagbayadda kadagiti daton nga animal ken seremonia a mangay-ayo kadagiti natay a kabagianda. Dadduma ti mangan-annurot iti espiritismo, a mangisuro nga adda espiritu nga agtultuloy nga agbiag no matay ti tao ken kabaelanna ti makikomunikar kadagiti sibibiag. Dadduma ti addaan kadagiti makaaliaw a kapadasan nga ibagada a maigapu dayta iti espiritu dagiti natay.

Napadasan dayta ni Agboola, nga agnanaed iti asideg ti pagbeddengan ti Benin ken Nigeria. Insalaysayna: “Iti lugarmi, paseten ti panagbiagmi ti espiritismo. Nakaugalianmi a bugguan dagiti bangkay kas panangisagana iti panagdaliasatda iti lubong dagiti espiritu. Masansan nga agurnongak kadagiti tedtedda a sabon sa ilaokko dayta kadagiti bulbulong. Kalpasanna, bayat nga ikabkabilko dayta iti paltogko, ipukkawko no ania nga animal ti kayatko a maanup. Gagangay dagiti kasta a kaugalian ken kasla epektiboda met. Nupay kasta, nakabutbuteng ti dadduma nga aspeto ti espiritismo.

“Idi natay ti dua nga annakko a dimi ammo ti makagapu, atapek nga adda nanggamud kadakuada. Tapno maammuak, nakiumanak iti maysa a lakay a nalatak a mammuyon. Pinasingkedanna ti atapko. Dakdakes pay, kinunana nga agur-uray dagiti annakko iti lubong dagiti espiritu tapno agbalinda nga adipen daydiay nangpapatay kadakuada inton matay daytoy. Kinunana pay a kasta met la ti agur-uray a gasat ti maikatlo nga anakko. Kalpasan ti sumagmamano nga aldaw, natay ti anakko.”

Idi agangay, ni Agboola nakasaritana ni John, maysa a Saksi ni Jehova a taga-Nigeria. Inlawlawag ni John ti kasasaad dagiti natay sigun iti Biblia. Dayta ti namagbalbaliw iti biag ni Agboola. Mabalin met a dayta ti mangbalbaliw iti biagyo.

Sibibiag Kadi Dagiti Natay?

Asino ti makaipaay iti umiso a sungbat iti dayta a saludsod? Saan a ti tao, kasano man kalatakna. Ti laeng makaipaay iti sungbat ket ni Jehova, ti Namarsua iti amin a biag “iti langlangit ken iti rabaw ti daga, ti bambanag a makita ken ti bambanag a di makita.” (Colosas 1:16) Pinarsuana dagiti anghel tapno agnaedda iti lubong dagiti espiritu ken pinarsuana dagiti tattao ken animal tapno agnaedda ditoy daga. (Salmo 104:4, 23, 24) Agpannuray Kenkuana ti amin a biag. (Apocalipsis 4:11) Usigentayo ngarud no ania ti kuna ti Sao ti Dios, ti Biblia, maipapan iti ipapatay.

Ni Jehova ti immuna a nangdakamat iti ipapatay. Pinakdaaranna da Adan ken Eva a matayda no agsukirda kenkuana. (Genesis 2:17) Ania ti kayatna a sawen? Inlawlawag ni Jehova: “Tapokka ket iti tapok agsublikanto.” (Genesis 3:19) No matay ti tao, agrupsa ti bagina ket agsubli iti tapok. Iti kasta, awanen ti biagna.

Sipapakinakem a nagsukir da Adan ken Eva isu a nasentensiaanda a matay. Ngem saan nga isuda ti immuna a natay no di ket ni Abel nga anakda. Isu ket pinapatay ni manongna a Cain. (Genesis 4:8) Saan a nagbuteng ni Cain di la ket ta sublianan ti adingna a natay tapno balsenna. Imbes ketdi, nagamkan ni Cain ti mabalin nga aramiden kenkuana dagiti sibibiag.​—Genesis 4:10-16.

Kalpasan ti adu a siglo, madanagan ni Ari Herodes idi impakaammo kenkuana dagiti astrologo a nayanak iti masakupanna ti “ari dagiti Judio.” Tapno magudas ti posible a karibalna iti turay, implano ni Herodes ti pannakapapatay ti amin a lallaki iti Betlehem nga agtawen iti dua wenno ub-ubing pay. Ngem maysa nga anghel ti nangpakdaar ken Jose nga ipanna da Jesus ken Maria ‘idiay Egipto.’​—Mateo 2:1-16.

Idi natay ni Herodes, imbilin ti anghel kenni Jose nga agsublida idiay Israel, “ta natayen dagidiay mangsapsapul iti kararua ti ubing.” (Mateo 2:19, 20) Ti anghel, a maysa nga espiritu, ammona a ni Herodes saannan a madangran pay ni Jesus. Saan a kabuteng ni Jose ti natayen a ni Ari Herodes. Ngem nagbuteng ni Jose iti kabaelan nga aramiden ni Arquelao, ti naulpit nga anak ni Herodes. Gapuna, nagindeg ti pamilia ni Jose idiay Galilea, iti ruar ti masakupan ni Arquelao.​—Mateo 2:22.

Ipakita dagitoy a salaysay nga awanen ti maaramidan dagiti natay. Kasano ngarud a mailawlawag dagiti napasaran ni Agboola ken dagiti dadduma?

“Sairo,” Wenno Narugit nga Espiritu

Idi adulton ni Jesus, nakasaritana dagiti dakes nga espiritu. Am-ammoda ni Jesus ken inawaganda pay kas ti “Anak ti Dios.” Am-ammo met ida ni Jesus. Saan a dagita ti espiritu dagiti natay. Imbes ketdi, tinukoy ida ni Jesus kas “sairo,” wenno narugit nga espiritu.​—Mateo 8:29-31; 10:8; Marcos 5:8.

Ti Biblia dakamatenna dagiti espiritu a nasungdo iti Dios ken dagidiay immalsa kenkuana. Ibaga ti libro a Genesis nga idi pinaruar ni Jehova dagiti nagsukir a da Adan ken Eva manipud iti minuyongan ti Eden, nangikabil kadagiti kerubin, wenno anghel, iti daya ti minuyongan tapno awan ti asinoman a makastrek. (Genesis 3:24) Agparang a dayta ti umuna a gundaway a dagiti tattao nakakitada kadagiti anghel.

Idi agangay, adu nga anghel ti immay ditoy daga ket nagbalinda kas tao. Saan nga imbilin dayta ni Jehova. Imbes ketdi, “pinanawanda ti bukodda nga umiso a lugar a pagnaedan” dagiti espiritu. (Judas 6) Inaramidda dayta gapu iti bukodda a tarigagay. Nakiasawada kadagiti tattao ket nagputotda kadagiti mestiso nga annak a naawagan iti Nefilim. Dagiti Nefilim ken dagiti rebelioso nga ammada pinunnoda ti daga iti kinaranggas ken iti nakaro a kinadakes. (Genesis 6:1-5) Tapno agpatingga dayta a kinadakes, nangyeg ni Jehova iti sangalubongan a Delubio idi kaaldawan ni Noe. Babaen ti layus, natalipupos dagiti nadangkes a tattao agraman dagiti Nefilim. Ania ti napasamak kadagiti anghel?

Gapu iti Layus, napilitanda nga agsubli iti lubong dagiti espiritu. Ngem saanen nga impalubos ni Jehova a makasublida iti “nakaisigudan a kasasaadda.” (Judas 6) Kuna ti Biblia: “Ti Dios saan a nagteppel a mangdusa kadagiti anghel a nagbasol, no di ket, babaen ti panangitapuakna kadakuada idiay Tartaro, impanna ida kadagiti abut ti napuskol a kinasipnget tapno maidulinda a maipaay iti pannakaukom.”​—2 Pedro 2:4.

Ti Tartaro ket saan a maysa a lugar. Imbes ketdi, tumukoy dayta iti arig pagbaludan, naipababa a kasasaad a manglimitar iti aktibidad dagitoy a nailaksid. Saanen a makapaglasag dagiti sairo, nupay addaanda iti pannakabalin ken impluensia a mangapektar kadagiti panunot ken panagbiag dagiti tattao. Kabaelanda a luganan dagiti tattao ken animal. (Mateo 12:43-45; Lucas 8:27-33) Allilawenda pay dagiti tattao babaen ti panagpammarangda kas espiritu dagiti natay. Apay? Tapno saan nga agdayaw dagiti tattao kenni Jehova iti wagas a makaay-ayo kenkuana ken tapno dida maammuan ti pudno a kasasaad dagiti natay.

No Kasano a Maparmek ti Buteng

Nakita ni Agboola a nainkalintegan ti panangilawlawag ti Biblia maipapan iti ipapatay ken iti kinasiasino dagiti espiritu. Nabigbigna a kasapulanna ti gumun-od iti ad-adu pay a pannakaammo. Rinugianna a basaen ti Biblia ken dagiti publikasion a naibatay iti Biblia a kaduana ni John. Naliwliwa ni Agboola iti pannakaammo a matmaturog ken patay dagiti annakna, saanda ket nga agur-uray iti lubong ti espiritu tapno agbalin nga adipen ti nangpapatay kadakuada.​—Juan 11:11-13.

Nabigbig pay ni Agboola nga isu ket masapul a naan-anay a lumapsut iti espiritismo. Pinuoranna ti amin nga alikamenna mainaig iti datdatlag. (Aramid 19:19) Dadduma iti komunidadda ti nangballaag kenkuana a mapagurana dagiti espiritu. Ngem saan a nagbuteng ni Agboola. Impangagna ti balakad ti Efeso 6:11, 12: “Ikapetyo ti naan-anay a kabal manipud iti Dios . . . agsipud ta addaantayo iti pannakigubal . . . maibusor kadagiti nadangkes nga espiritu a puersa.” Daytoy a naespirituan a kabal ramanenna ti kinapudno, kinalinteg, naimbag a damag ti talna, pammati, ken kampilan ti espiritu, ti Sao ti Dios. Naggapu iti Dios dayta a kabal isu a nabileg!

Idi insardeng ni Agboola ti makipaset kadagiti aramid mainaig iti espiritismo, isu ket inumsi ti dadduma a gagayyem ken kakabagianna. Ngem iti Kingdom Hall dagiti Saksi ni Jehova iti lugarda, nakasarak iti baro a gagayyem, a mamati iti isursuro ti Biblia.

Ammo itan ni Agboola nga asidegen nga ikkaten ni Jehova ti amin a kinadakes ditoy daga ken naan-anay a pasardengenna ti ar-aramid dagiti sairo. Inton agangay, dadaelenna ida. (Apocalipsis 20:1, 2, 10) Ti Dios pagungarennanto ditoy daga “amin dagidiay adda kadagiti pakalaglagipan a tanem.” (Juan 5:28, 29) Karaman iti dayta ni Abel, dagiti inosente nga ubbing nga impapatay ni Ari Herodes, ken minilion a dadduma pay. Mangnamnama ni Agboola a mapagungarto met dagiti tallo nga annakna. Mabalin a dagiti pimmusay nga inay-ayatyo ti maysanto kadagiti mapagungar. Pasingkedanto dagiti amin a mapagungar nga awan a pulos ti puotda bayat a natayda​—ket dida ammo ti aniaman a seremonia a naaramid para kadakuada.

Awan ti rason a pagbutnganyo dagiti natay. Imbes ketdi, manamnamayo a makalangenyonto manen dagiti pimmusay nga inay-ayatyo. Kabayatanna, apay a dikay agadal iti Biblia tapno bumileg ti pammatiyo? Makitimpuyogkayo kadagiti mamati iti isursuro ti Biblia. No makiramramankayo iti espiritismo uray paglinglingayan laeng, isardengyo koman a dagus dayta. Saluadanyo ti bagiyo manipud kadagiti demonio babaen ti panangikawes iti “naan-anay a kabal manipud iti Dios.” (Efeso 6:11) Maragsakan dagiti Saksi ni Jehova a tumulong kadakayo. Mangituktukonda iti libre a panagadal iti Biblia, nga usarenda ti libro nga Ania a Talaga ti Isursuro ti Biblia?a

Saanen a pagbutngan ni Agboola dagiti natay, ken naadalna no kasano a sarangten dagiti demonio. Kunana: “Diak ammo no asino ti makinggapuanan iti ipapatay dagiti tallo nga annakko. Ngem sipud idi nagserbiak ken Jehova, naaddaanak iti pito pay nga annak. Awan ti asinoman nga espiritu a nangdangran kadakuada.”

[Footnote]

[Blurb iti panid 13]

Saanen a pagbutngan ni Agboola dagiti natay, ken naadalna no kasano a sarangten dagiti demonio

[Ladawan iti panid 12]

Saan a nagbuteng ni Cain di la ket ta sublianan ti adingna a natay tapno balsenna