Am-ammom Kadi ni Jehova a kas Kada Noe, Daniel, ken Job?

1-3. (a) Ania ti makatulong tapno agtalinaed a natibker ti pammatitayo iti Dios bayat ti maudi nga al-aldaw? (b) Ania ti usigentayo iti daytoy nga artikulo?

BAYAT nga umas-asideg ti panagpatingga ti maudi nga al-aldaw, agtultuloy nga “agtubo dagidiay nadangkes kas iti mulmula.” (Sal. 92:7) Ditay ngarud masdaaw a saan a maikabkabilangan dagiti moral a pagalagadan. Kasanotayo ngarud nga ‘agbalin a maladaga no iti kinadakes’ ngem ‘nataengan no iti pannakabalin ti pannakaawat’?—1 Cor. 14:20.

² Makita ti sungbat iti pannakatema a tekstotayo, a kuna ti dadduma a pasetna: “Dagidiay mangsapsapul ken Jehova maawatanda ti isuamin”—ti amin a kasapulan tapno maparagsak ti Dios. (Prov. 28:5) Umasping iti dayta ti sasao iti Proverbio 2:7, 9, a kunana a ni Jehova “mangidulinto iti praktikal a kinasirib” para kadagiti nalinteg. Kas resultana, dagiti nalinteg ‘maawatanda ti kinalinteg ken panangukom ken kinapalungdo, ti intero a turongen ti naimbag.’

³ Naaddaan iti kasta a sirib da Noe, Daniel, ken Job. (Ezeq. 14:14) Kasta met laeng dagiti adipen ti Dios ita. Sika ngay? ‘Maawatam kadi ti isuamin’ a kasapulan tapno maparagsakmo ni Jehova? Nagpateg nga addaanka iti umiso a pannakaammo maipapan kenkuana. Usigentayo ngarud ita (1) no kasano a naam-ammo da Noe, Daniel, ken Job ti Dios, (2) no kasano a nagimbaganda dayta a pannakaammo, ken (3) no kasano a matuladtayo ti pammatida.

NAKIPAGNA NI NOE ITI DIOS ITI TENGNGA TI NAGDAKES A LUBONG

4. Kasano a naam-ammo ni Noe ni Jehova, ken kasano a naaddaan iti umiso a pannakaammo maipapan kenkuana?

⁴ No kasano a naam-ammo ni Noe ni Jehova. Sipud iti rugi ti pakasaritaan ti tao, naammuan dagiti matalek a tattao ti maipapan iti Dios iti tallo a kangrunaan a pamay-an: ti panangpaliiwda kadagiti makita a parsua, manipud kadagiti managbuteng-Dios a tattao, ken ti pannakapaneknekda a pagimbaganda ti panagbiag maitunos kadagiti nalinteg a pagalagadan ken prinsipio ti Dios. (Isa. 48:18) Babaen iti panangpaliiw ni Noe kadagiti parsua ti Dios, nakitana la ketdi ti nagadu nga ebidensia iti kaadda ti Dios ken iti adu a di makita a kualidadna, kas iti “agnanayon a pannakabalin ken kina-Diosna.” (Roma 1:20) Kas resultana, saan laeng a namati ni Noe iti Dios; naaddaan pay iti nabileg a pammati kenkuana.

5. Kasano a naammuan ni Noe ti panggep ti Dios para kadagiti tattao?

⁵ Ti pammati “sumaruno iti banag a nangngeg.” (Roma 10:17) Kasano a nangngegan ni Noe ti maipapan ken Jehova? Sigurado nga adu ti naammuanna kadagiti kabagianna. Karaman kadakuada ti amana a ni Lamec, maysa a lalaki nga addaan iti pammati a nayanak idi sibibiag pay ni Adan. (Kitaen ti ladawan iti rugi ti artikulo.) Karaman met ti lolona a ni Matusalem ken ti lolo ti lolona a ni Jared, a natay idi agtawen ni Noe iti 366.a (Luc. 3:36, 37) Mabalin a naammuan ni Noe kadakuada ken posible a kadagiti assawada ti maipapan iti pannakaparsua ti tao, iti panggep ti Dios a mapno ti daga kadagiti nalinteg a tattao, ken iti panagrebelde idiay Eden, a makitkita idi ni Noe dagiti epektona. (Gen. 1:28; 3:16-19, 24) Aniaman kadagita, dimmanon iti pusona dagiti naammuanna ket natignay nga agserbi iti Dios.—Gen. 6:9.

6, 7. Kasano a pinatibker ti namnama ti pammati ni Noe?

⁶ Ti namnama patibkerenna ti pammati. Panunotenyo laengen ti narikna ni Noe idi naammuanna a ti naganna, a mabalin a kaipapananna “Inana; Liwliwa,” ket iladawanna ti namnama! (Gen. 5:29, ftn. nwt-E) Babaen iti panangiwanwan ti Dios, kinuna ni Lamec: “Daytoy [ni Noe] ket mangyegto kadatayo iti liwliwa manipud iti . . . rigat dagiti imatayo nga ibunga ti daga nga inlunod ni Jehova.” Nangnamnama ni Noe iti Dios. Kas kada Abel ken Enoc, namati iti ‘bin-i’ a mangdunor iti ulo ti serpiente.—Gen. 3:15.

⁷ Nupay saan a naan-anay nga ammo ni Noe dagiti detalye iti padto iti Genesis 3:15, natarusanna a mangyeg dayta iti namnama a pannakaisalakan. Kasta met, ti kari idiay Eden ket maitunos iti mensahe nga impakaammo ni Enoc, a nangipadto met iti panangukom ti Dios kadagiti managdakdakes. (Jud. 14, 15) Dayta a mensahe, nga addaan iti maudi a kaitungpalan iti Armagedon, sigurado a pinabilegna ti pammati ken namnama ni Noe!

8. Kasano a nagbalin a proteksion ken Noe ti umiso a pannakaammona iti Dios?

⁸ No kasano a nagimbagan ni Noe ti umiso a pannakaammo maipapan iti Dios. Gapu iti umiso a pannakaammo, naaddaan ni Noe iti pammati ken nadiosan a sirib a nangprotektar kenkuana iti peggad, nangruna iti naespirituan a peggad. Kas pagarigan, gapu ta “nakipagna iti pudno a Dios” ni Noe, saan a nakipagna wenno nakikadua kadagiti di nadiosan a tattao. Saan a nagpaallilaw kadagiti naglasag a demonio nga addaan kadagiti karkarna nga abilidad a sigurado a nagsidsiddaawan, ken mabalin a pinagdaydayawan pay ketdi, dagiti awanan pammati ken nalaka a maallilaw a tattao. (Gen. 6:1-4, 9) Ammo met ni Noe a naibilin kadagiti tattao nga agpaaduda ken punnuenda ti daga. (Gen. 1:27, 28) Gapuna, ammona la ketdi a dakes ken saan a normal ti seksual a panagdenna dagiti naglasag nga espiritu ken dagiti babbai. Napaneknekanna dayta idi nagpasngay dagita a babbai kadagiti saan a normal nga annak. Idi agangay, ti Dios imbagana ken Noe a mangyeg iti layus iti intero a daga. Gapu ta namati ni Noe iti dayta a pakdaar, nagaramid iti daong a nakaisalakanan ti pamiliana.—Heb. 11:7.

9, 10. Kasano a matuladtayo ti pammati ni Noe?

⁹ No kasano a matuladtayo ti pammati ni Noe. Nagpateg a sipapasnek nga adalentayo ti Sao ti Dios, ipapusotayo ti masursurotayo, ken ipalubostayo a sukogen ken idalannatayo dayta a pannakaammo. (1 Ped. 1:13-15) Iti kasta, protektarannatayo ti pammati ken nadiosan a sirib kadagiti nasikap a taktika ni Satanas ken iti dakes nga espiritu daytoy a lubong. (2 Cor. 2:11) Gapu iti dayta nga espiritu, pagay-ayat dagiti tattao ti kinaranggas ken immoralidad. Ken tignayenna ida a mangipangpangruna kadagiti tarigagay ti lasag. (1 Juan 2:15, 16) Mabalin a saan pay ketdin nga ikankano dagiti nakapuy ti espiritualidadna a tattao nga asidegen ti dakkel nga aldaw ti Dios. Laglagipentayo nga idi inyarig ni Jesus ti panawentayo iti panawen ni Noe, saan a nagpokus iti kinaranggas wenno immoralidad, no di ket iti peggad ti kinaawan interes iti naespirituan.—Basaen ti Mateo 24:36-39.

¹⁰ Isaludsodmo iti bagim: ‘Makita kadi iti panagbiagko a talaga nga am-ammok ni Jehova? Tignayennak kadi ti pammatik a saan laeng nga agbiag maitunos iti nalinteg a pagalagadan ti Dios no di ket ipakaammok pay dagita?’ Makita koma iti sungbatmo a ‘makipagpagnaka [met] iti Dios.’

IMPAKITA NI DANIEL TI NADIOSAN A SIRIB ITI PAGANO A BABILONIA

11. (a) Ania ti ipakita ti nadiosan a debosion ni Daniel idi agtutubo pay maipapan iti pannakapadakkelna? (b) Ania dagiti kualidad ni Daniel a kayatmo a tuladen?

¹¹ No kasano a naam-ammo ni Daniel ni Jehova. Nalawag a ni Daniel ket insuro dagiti nagannakna nga ayatenna ni Jehova ken ipategna ti naisurat a Saona. Kasta ti inaramid ni Daniel iti intero a panagbiagna. Uray idi lakayen, ad-adalenna latta a naimbag ti Kasuratan. (Dan. 9:1, 2) Ti nauneg a pannakaammo ni propeta Daniel iti Dios ken iti pannakilangen ti Dios iti Israel ket nalawag a makita iti naimpusuan ken napakumbaba a kararagna a nairekord iti Daniel 9:3-19. Iwayaam koma a basaen ken utoben dayta a kararag, ken siputam a naimbag ti masursurom maipapan ken Daniel.

12-14. (a) Kasano nga impakita ni Daniel ti nadiosan a sirib? (b) Kasano a binendisionan ti Dios ti kinamatalek ken kinatured ni Daniel?

¹² No kasano a nagimbagan ni Daniel ti umiso a pannakaammo maipapan iti Dios. Para iti maysa a matalek a Judio, nagrigat ti agbiag iti pagano a Babilonia. Kas pagarigan, imbaga ni Jehova kadagiti Judio: “Sapulenyo ti talna ti siudad a nangidestieruak kadakayo.” (Jer. 29:7) Kasta met, kidkiddawenna nga isu laeng ti dayawenda. (Ex. 34:14) Kasano a nabalanse ni Daniel dagita? Nakatulong ti nadiosan a sirib tapno maawatanna ti prinsipio ti relatibo a panagpasakup kadagiti agtuturay. Ginasut a tawen kalpasanna, insuro ni Jesus dayta a prinsipio.—Luc. 20:25.

¹³ Usigentayo ti inaramid ni Daniel idi adda linteg a mangiparit iti panagkararag iti asinoman a dios wenno tao malaksid iti ari iti uneg ti 30 nga aldaw. (Basaen ti Daniel 6:7-10.) Mabalin koma nga imbaga ni Daniel, ‘Uray ta 30 nga aldaw laeng!’ Ngem dina impalubos a ti bilin ti ari ti manglapped iti panagdayawna iti Dios. Siempre, mabalinna met koma nga ilimed ti agkararag tapno awan makakita ngem ammona a pagaammo dagiti tattao ti inaldaw a rutinana. Isu nga uray agpeggad ti biagna, saan a nangipakita iti rason a panunotenda nga inkompromisona ti panagdayawna.

¹⁴ Binendisionan ni Jehova ti matalek ken natured a desision ni Daniel babaen ti simimilagro a panangisalakanna iti nakas-ang nga ipapatay. Kas resultana, naammuan uray ti kaadaywan a paset ti Imperio ti Medo-Persia ti maipapan ken Jehova!—Dan. 6:25-27.

15. Kasano a matuladtayo ti pammati ni Daniel?

¹⁵ No kasano a matuladtayo ti pammati ni Daniel. Tapno maaddaantayo iti nabileg a pammati, saantayo laeng a basta basaen ti Sao ti Dios no di ket ‘alaentayo ti kababagas dayta.’ (Mat. 13:23) Kayattayo nga ammuen ti pampanunot ni Jehova kadagiti bambanag, kas iti panangtarus kadagiti prinsipio ti Biblia. Gapuna, masapul nga utobentayo ti mabasatayo. Napateg met ti regular a naimpusuan a panagkararag, nangruna no maipasangotayo kadagiti pakasuotan wenno narigat a situasion. Sipaparabur nga ikkannatayo ni Jehova iti sirib ken bileg no ikararagtayo dayta buyogen ti pammati.—Sant. 1:5.

INYAPLIKAR NI JOB DAGITI NADIOSAN A PRINSIPIO ITI NASAYAAT KEN DAKES A KASASAAD

16, 17. Kasano a naaddaan ni Job iti umiso a pannakaammo iti Dios?

¹⁶ No kasano a naam-ammo ni Job ni Jehova. Saan nga Israelita ni Job. Ngem adayo a kabagianna da Abraham, Isaac, ken Jacob, ken impakaammo ni Jehova kadakuada ti maipapan kenkuana ken iti panggepna iti sangatauan. Nupay saan a nadakamat no kasano, naammuan ni Job dagita a napateg a kinapudno. (Job 23:12) “Nangngegko ti maipapan kenka,” kunana. (Job 42:5) Ken kinuna ni Jehova nga imbaga ni Job ti kinapudno maipapan Kenkuana.—Job 42:7, 8.

¹⁷ Adu met ti nakita ni Job a kualidad ti Dios kadagiti makita a parsuana. (Job 12:7-9, 13) Idi agangay, inusar ni Eliu ken ni Jehova dagiti aspeto ti nakaparsuaan tapno ipalagipda ken Job nga awan ti kaimudingan ti tao no idilig iti kinanaindaklan ti Dios. (Job 37:14; 38:1-4) Dimmanon iti puso ni Job ti sasao ni Jehova ta sipapakumbaba nga imbagana iti Dios: “Naammuak a kabaelam nga aramiden amin a bambanag, ket awan ti kapanunotan a saanmo a kabaelan a ragpaten. . . . Agbabawiak iti tapok ken dapdapo.”—Job 42:2, 6.

18, 19. Kasano nga impakita ni Job a talaga nga am-ammona ni Jehova?

¹⁸ No kasano a nagimbagan ni Job ti umiso a pannakaammo maipapan iti Dios. Nauneg ti pannakatarus ni Job kadagiti nadiosan a prinsipio. Am-ammona unay ni Jehova, ken nagtignay maitunos iti dayta. Panunotem: Ammo ni Job a dina mabalin nga ibaga nga ay-ayatenna ti Dios no saan a naasi iti padana a tao. (Job 6:14) Saanna nga imbilang ti bagina a nangatngato ngem iti sabsabali no di ket trinatona ti amin kas kabsat, nabaknang man wenno napanglaw. Kinunana: “Saan aya a Daydiay nangaramid kaniak idiay tian isu ti nangaramid kenkuana?” (Job 31:13-22) Nalawag nga uray idi nabaknang ken mabigbigbig ni Job, dina imbilang a nababbaba ti sabsabali ngem kenkuana. Naiduma la unay kadagiti adu a mabigbigbig ken nabaknang iti daytoy a lubong!

¹⁹ Inwaksi ni Job ti amin a kita ti idolatria—uray iti pusona. Ammona a ti ulbod a panagdaydayaw, kas iti panangipangpangruna iti material a kinabaknang ket panangilibak iti “pudno a Dios sadi ngato.” (Basaen ti Job 31:24-28.) Imbilangna ti panagasawa kas sagrado a panagtipon ti maysa a lalaki ken maysa a babai. Nakitulag pay iti matana a saan a kumita a sidederrep iti maysa a birhen. (Job 31:1) Laglagipem nga idi a tiempo, ipalpalubos ti Dios ti poligamia. Mabalin koma ngarud a mangala ni Job iti maysa pay nga asawa no kayatna.b Ngem nalawag a sinurotna kas linteg ti urnos iti panagasawa nga impasdek idi ti Dios idiay Eden. (Gen. 2:18, 24) Agarup 1,600 a tawen kalpasanna, insuro ni Jesus ti isu met laeng a prinsipio maipapan iti panagasawa ken seksual a moralidad.—Mat. 5:28; 19:4, 5.

20. Kasano a makatulong ti umiso a pannakaammo maipapan ken Jehova ken kadagiti pagalagadanna tapno makapilitayo iti nasayaat a kakadua ken paglinglingayan?

²⁰ No kasano a matuladtayo ti pammati ni Job. Manen, nagpateg ti umiso a pannakaammo maipapan ken Jehova ken ti panagpaiwanwantayo iti dayta iti amin nga aspeto ti biag. Kas pagarigan, kinuna ni salmista David a guraen ni Jehova ti “asinoman a mangay-ayat iti kinaranggas,” ken pinakdaarannatayo a saan a makikadua kadagiti “tattao ti di kinapudno.” (Basaen ti Salmo 11:5; 26:4.) Ania ti isuro kenka dagita a teksto maipapan iti pampanunot ni Jehova? Ania koma ti epekto dayta kadagiti prioridadmo, panagusarmo iti Internet, ken iti panagpilim iti kakadua ken paglinglingayan? Mabalin a makatulong dagiti sungbatmo tapno maammuam no kasano kauneg ti pannakaammom ken Jehova. Tapno agtalinaedtayo a natarnaw iti daytoy nagulo ken dakes a lubong, masapul a sanayentayo ti ‘pannakabalin ti pannakaawattayo,’ iti kasta, mapagdumatayo saan laeng a ti umiso ken di umiso no di ket uray ti nainsiriban ken di nainsiriban.—Heb. 5:14; Efe. 5:15.

21. Ania ti makatulong tapno ‘maawatantayo ti isuamin’ a kasapulan a mangparagsak iti nailangitan nga Amatayo?

²¹ Gapu ta sinapul da Noe, Daniel, ken Job ni Jehova iti amin a pusoda, impalubosna nga isu ket mabirokanda. Tinulonganna ida tapno “maawatanda ti isuamin” a kasapulan a mangparagsak kenkuana. Gapuna, nagbalinda a pagwadan iti kinalinteg, ken talaga a nagballigi ti biagda. (Sal. 1:1-3) Isaludsodmo ngarud iti bagim, ‘Kas kadi kada Noe, Daniel, ken Job ti pannakaam-ammok ken Jehova?’ Kinapudnona, mabalin a naan-anay pay a maam-ammom ni Jehova gapu ta nalawlawag itan ti pannakaammotayo iti naespirituan a bambanag! (Prov. 4:18) Adalem ngarud a naimbag ti Sao ti Dios. Utobem dayta. Ken ikararagmo ti nasantuan nga espiritu. Iti kasta, ad-adda a sumingedka iti nailangitan nga Amam. Ken makapagtignayka nga addaan iti pannakatarus ken sirib iti daytoy di nadiosan a lubong.—Prov. 2:4-7.