Sigurado Kadin a Nasayaat ti Masakbayam no Naimbagka a Tao?

Ginasuten a tawen a patien ti adu a ti panagbalin a naimbag a tao ti tulbek ti nasayaat a masakbayan. Kas pagarigan, sursuroten dagiti taga-Daya ti imbaga ti philosopher a mannursuro a ni Confucius (551-479 B.C.E.): “Saanmo nga aramiden iti dadduma ti saanmo a kayat nga aramidenda kenka.”a

TI SURSUROTEN TI KAADUAN

Patien ti adu ita a no nasayaat ti kababalinmo, nasayaat met ti masakbayam. Padpadasenda ti agbalin a narespeto, paspasayaatenda ti ugalida, ikagkagumaanda ti maaddaan iti nadalus a konsiensia, ken ar-aramidenda ti papelda iti komunidad. “Para kaniak, no kanayon a napudnoak, sumayaat ti biagko,” kuna ti maysa a babai nga agnagan Linh a taga-Vietnam.

Ti isu met la a babai a mangit-ited iti makan kadagiti marigrigat ken awan balayna.

Adda met dagiti agaramid iti naimbag gapu ta isursuro ti relihionda. Imbaga ti maysa a lalaki nga agnagan Hsu-Yun a taga-Taiwan a “no nasayaat ti ar-aramiden ti maysa bayat a sibibiag, kanayonto a naragsak iti maikadua a biagna. Ngem no dakes ti ar-aramidenna, maparparigatto inton matay.”

ANIA TI RESULTANA?

Ti babai a naliday ken nabambannog nga ub-ubbaenna ti anakna kalpasan ti nagmalmalem a panagserbina iti dadduma.

Agpayso nga adu ti pagsayaatanna no naimbagtayo iti dadduma. Ngem nakita ti adu a mangar-aramid iti dayta a saan a kanayon a kas iti namnamaenda ti panangtrato kadakuada ti dadduma. “Napadasak a mismo a saan a kanayon a masubadan ti naimbag nga ar-aramidem iti dadduma,” kuna ti maysa a babai nga agnagan Shiu Ping a taga-Hong Kong. “Inaramidko ti amin tapno maaywanak ti pamiliak ken inaramidko ti naimbag. Ngem nagsinakami met latta ken lakayko. Pinanawannakami iti anakmi.”

Nakita met ti adu a saan nga amin a relihioso a tao ket naimbag. “Nakimiembroak iti maysa a relihion ken siak ti nangorganisar kadagiti aktibidad dagiti agtutubo,” kuna ti maysa a babai nga agnagan Etsuko a taga-Japan. “Nakigtotak idi nakitak ti kinababa ti moral dagiti karelihionak, ti panagiinnagawda iti posision, ken ti saan nga umiso a panangusarda iti pondo ti simbaanmi.”

“Inaramidko ti amin tapno maaywanak ti pamiliak ken inaramidko ti naimbag. Ngem nagsinakami met latta ken lakayko. Pinanawannakami iti anakmi.”—SHIU PING, HONG KONG

Adu a deboto iti relihion ti naupay ta saan a masubsubadan ti kinaimbagda. Kasta ti narikna ti maysa a babai nga agnagan Van a taga-Vietnam. “Inaldaw idi a gumatangak iti prutas, sabong, ken makan tapno iyatangko kadagiti natay nga inapok ta ti ammok adunto ti maawatko a bendision,” kunana. “Uray adu a tawen a nagar-aramidak iti naimbag ken nakaad-adu a ritual ti sinurotko, nagsakit met latta iti nakaro ni lakayko. Sa idi ages-eskuela idiay abrod ti balasangmi, natay uray nakaub-ubing pay laeng.”

NO APAY A SAAN NGA UMANAY TI PANAGBALIN A NAIMBAG A TAO

Nasayaat no naimbagka, ngem saan nga umanay dayta tapno maaddaanka iti nasayaat a masakbayan. Apay? Kitaem ti ibagbaga ti Nasantuan a Kasuratan.

SAAN NGA AMIN KET MAYAT NGA AGARAMID ITI NAIMBAG

“Ti maysa laeng a managbasol madadaelna ti adu a kinaimbag.”—ECLESIASTES 9:18.

Uray no ikagumaam ti agbalin a naimbag a tao, mabalin a saan a nasayaat ti pagbanagam gapu iti dakes nga ar-aramiden ti dadduma. Kas pagarigan, bayat ti pandemic, sursurotem ti ibagbaga ti autoridad a social distancing. Ngem kasano no saan a kayat ti dadduma ti sumurot? Mabalin nga agpeligro ti biag uray dagiti mangar-aramid iti husto.

MABALIN A SAAN A HUSTO TI AMMO DAGITI TATTAO A NAIMBAG WENNO DAKES

“Adda dalan a kasla umiso iti maysa a tao, ngem patay ti pagtungpalanna.”—PROVERBIO 14:12.

Adu a tattao ti nagaramid iti ipagarupda a naimbag ngem kamaudiananna, nabigbigda a kamali gayam ti inaramidda. Uray no nasayaat ti intensionda, saanda a naliklikan ti dakes a resulta ti desisionda.

SAANTAYO NGA AMMO TI SUMARUNO A MAPASAMAK ITI BIAGTAYO

“Diyo ammo no ania ti biagyo inton bigat.”—SANTIAGO 4:14.

Uray ti nasayaat a tao ket mabalin a bigla a matay. Kas pagarigan, bayat ti COVID-19 pandemic, adu a managsakripisio a volunteer ti natay. Wenno kitaem ti kapadasan ti maysa a babai nga agnagan Liting a taga-China. Natay ni tatangna gapu iti aksidente. Imbagana: “Diak maawatan no apay a natay ni tatangko ket nakasingsingpet, nakagaggaget, nakapakpakumbaba, ken napudno. Isu laeng ti natay idi naaksidenteda.”

No saan a ti panagbalin a naimbag a tao ti manggarantia iti nasayaat a masakbayan, ania ngarud? Tapno masungbatan dayta, kasapulantayo ti mapagtalkan a giya a mangsungbat kadagiti saludsodtayo ken mangibaga no kasanotayo a maaddaan iti nasayaat a masakbayan. Ania dayta?

a Tapno maammuam ti dadduma pay nga insuro ni Confucius, kitaem ti kapitulo 7, parapo 31-35, ti libro a Ti Panangbiruk ti Sangatauan iti Dios, nga impablaak dagiti Saksi ni Jehova ken available online iti www.jw.org.