Lallakay Ken Babbaket​—Napateg a Kameng ti Nakristianuan a Panagkakabsattayo

“Dagidiay a naimula iti balay ni Jehova . . . rumangpayadanto. Agtultuloydanto pay nga agbarusbos bayat ti kinaubanan.”​—SALMO 92:13, 14.

1. Ania ti panangmatmat ti adu a tattao kadagiti lallakay ken babbaket?

AY-AYATEN ni Jehova dagiti amin a matalek nga adipenna, agraman dagiti nataengan.a Ngem sigun iti maysa a nasional nga estadistika, dandani kagudua a milion a lallakay ken babbaket idiay Estados Unidos ti maab-abuso wenno mabaybay-an iti kada tawen. Dagiti umasping a report iti nadumaduma a pagilian ipakitana a maysa a sangalubongan a parikut ti panangabuso kadagiti nataengan. Sigun iti maysa nga organisasion, maigapu dayta iti “nasaknap a panangmatmat ti adu a tattao . . . nga awanen ti usar dagiti nataengan, a saandan a nabunga ken makapadagsenda laeng.”

2. (a) Ania ti panangmatmat ni Jehova kadagiti matalek a nataengan nga adipenna? (b) Ania a makaliwliwa a panangiladawan ti masarakantayo iti Salmo 92:12-15?

² Ipatpateg ni Jehova a Dios dagiti nasungdo a nataengan nga adipenna. Kitkitaenna ‘ti kinataotayo iti uneg’​—ti naespirituan a kasasaadtayo​—​imbes a dagiti pisikal a pagkapuyantayo. (2 Corinto 4:16) Iti Saona, ti Biblia, mabasatayo daytoy a makaliwliwa a pammatalged: “Ti met laeng nalinteg rumangpayanto kas iti panagrangpaya ti maysa a kayo a palma; kas iti idadakkel ti maysa a sedro iti Libano, isu dumakkelto. Dagidiay a naimula iti balay ni Jehova, kadagiti paraangan ti Diostayo, rumangpayadanto. Agtultuloydanto pay nga agbarusbos bayat ti kinaubanan, agtultuloydanto a nalukmeg ken nasalibukag, a mangibaga a ni Jehova nalinteg.” (Salmo 92:12-15) Ti panangusig kadagitoy a bersikulo ipalgakna dagiti napateg a banag a maitulong dagiti nataengan kadagiti kakabsat a Kristiano.

“Agbarusbos Bayat ti Kinaubanan”

3. (a) Apay a dagiti nalinteg mayarigda kadagiti kayo a palma? (b) Kasano a dagiti nataengan ‘makapagtultuloyda nga agbarusbos bayat ti kinaubanan’?

³ Sigun iti salmista, dagiti nalinteg ket kas kadagiti kayo a palma a ‘naimula kadagiti paraangan ti Diostayo.’ ‘Agtultuloyda nga agbarusbos bayat ti kinaubanan.’ Kuna ti sabali a patarus: “Agbungadanto pay laeng iti kinalakayda.” (Ti Santa Biblia, edision ti Philippine Bible Society) Saan kadi a makapabileg dayta? Dagiti nangayed, nakatakder a kayo a palma ket gagangay a buya kadagiti paraangan iti Oriente idi panawen ti Biblia. Malaksid a makaay-ayoda a dekorasion, napateg dagiti palma gapu iti naruay a bungada, a dadduma a kayo ti agtultuloy nga agbunga iti ginasut a tawtawen.b Babaen ti panagtalinaedyo a naimula a sititibker iti pudno a panagdayaw, mabalinyo met ti ‘agtultuloy nga agbunga iti tunggal naimbag nga aramid.’​—Colosas 1:10.

4, 5. (a) Ania a napateg a bunga ti nasken a patauden dagiti Kristiano? (b) Mangdakamat kadagiti Nainkasuratan a pagarigan dagidiay nataengan a nangpataud iti “bunga dagiti bibig.”

⁴ Namnamaen ni Jehova a mangpataud dagiti Kristiano iti “bunga dagiti bibig”​—sasao a mangidayaw kenkuana ken kadagiti panggepna. (Hebreo 13:15) Namnamaenna met kadi daytoy kenka kas maysa a nataengan? Sigurado a kasta.

⁵ Naglaon ti Biblia kadagiti ulidan dagiti nataengan a situtured a nangsaksi iti nagan ni Jehova ken kadagiti panggepna. Nasurok a “pitopulo a tawen” ni Moises idi dinutokan ni Jehova kas propeta ken pannakabagina. (Salmo 90:10; Exodo 4:10-17) Ti kinalakay dina linapdan ni Daniel a situtured a nangsaksi iti kinasoberano ni Jehova. Mabalin a nasurok a 90 ti tawen ni Daniel idi impaayab ni Belsasar tapno ipatarusna ti misterioso a surat ti ima iti pader. (Daniel, kapitulo 5) Komusta met ti lakayen a ni apostol Juan? Kadagiti maud-udi a paset ti napaut a matalek a panagserbina, naibalud iti isla ti Patmos “gapu iti panagsao maipapan iti Dios ken panangsaksi ken Jesus.” (Apocalipsis 1:9) Nalabit malagipyo ti adu pay a karakter iti Biblia a nangpataud iti “bunga dagiti bibig” iti arinunos ti panagbiagda.​—1 Samuel 8:1, 10; 12:2; 1 Ar-ari 14:4, 5; Lucas 1:7, 67-79; 2:22-32.

6. Kasano nga inusar ni Jehova dagiti “lallakay” nga agipadto kadagitoy maudi nga al-aldaw?

⁶ Iti panangadawna iti kinuna ti Hebreo a propeta a ni Joel, kinuna ni apostol Pedro: “‘Kadagiti maudi nga aldaw,’ kuna ti Dios, ‘mangiparukpokakto iti espirituk iti tunggal kita ti lasag [agraman dagiti “lallakay”], . . . ket agipadtodanto.’” (Aramid 2:17, 18; Joel 2:28) Maitunos iti dayta, kadagitoy maudi nga al-aldaw, inusar ni Jehova dagiti nataengan a kameng ti klase napulotan ken kameng ti “sabsabali a karnero” a mangideklara kadagiti panggepna. (Juan 10:16) Dadduma kadagitoy ti simamatalek a mangpatpataud iti bunga ti Pagarian iti dinekdekada.

7. Iyilustrar no kasano a dagiti nataengan makapataudda iti bunga ti Pagarian iti laksid ti pisikal a pagkapuyan.

⁷ Usigenyo ni Sonia, a nagbalin nga amin-tiempo nga agibumbunannag iti Pagarian idi 1941. Iti laksid ti nabayag a pannakidangadangna iti nakaro a sakit, regular a mangyadal iti Biblia iti pagtaenganna. “Paset ti biagko ti panangikasaba iti naimbag a damag,” kinuna ni Sonia. “Kinapudnona, isu dayta ti biagko. Diak kayat ti sumardeng.” Iti di pay nabayag, ni Sonia ken ti kabsatna a ni Olive inranudda ti mensahe ti namnama a linaon ti Biblia. Ni Janet ti nakasaritada, maysa a pasiente nga asidegen a matay a naam-ammoda iti pagurayan a kuarto iti ospital. Ti ina ni Janet, a maysa a napeklan a Katoliko, naay-ayo unay iti dayta a naayat a pannakaseknan iti balasangna isu nga inawatna ti tukon a mayadalan iti Biblia ket nagsayaat ita ti panagrang-ayna. Mabalinyo kadi nga aprobetsaren dagiti umasping a gundaway a mangpataud iti bunga ti Pagarian?

8. Kasano nga impakita ni lumakayen a Caleb ti panagtalekna ken ni Jehova, ken kasano a matulad dagiti nataengan a Kristiano ti ulidanna?

⁸ Babaen ti situtured a panagtultuloy a mangikasaba iti Pagarian iti laksid dagiti pagkapuyan nga iyeg ti kinalakay wenno kinabaket, dagiti nataengan a Kristiano tultuladenda ti matalek nga Israelita a ni Caleb, a nangkadua ken ni Moises iti let-ang iti uppat a dekada. Agtawen ni Caleb iti 79 idi binallasiwna ti Karayan Jordan nga agturong iti Naikari a Daga. Kalpasan a nakiraman kadagiti naballigi a pannakigubat ti Israel iti innem a tawen, mabalin koma a naginanan. Ngem situtured a kiniddawna a makipaset iti narigat nga annongen a mangparmek kadagiti “dadakkel a nasarikedkedan a siudad” iti kabambantayan a rehion ti Juda, maysa a lugar a pagnanaedan dagiti Anakim, dagiti karkarna ti kadakkelda a lallaki. Babaen ti tulong ni Jehova, ‘inikkatan ida ni Caleb iti sanikua, kas iti inkari ni Jehova.’ (Josue 14:9-14; 15:13, 14) Mangnamnamakayo a ni Jehova adda kadakayo, no kasano a sinaranayna ni Caleb, bayat nga itultuloyyo ti mangpataud iti bunga ti Pagarian kabayatan ti kinalakay wenno kinabaketyo. Ket no agtalinaedkayo a matalek, agtaengkayto iti inkarina a baro a lubong.​—Isaias 40:29-31; 2 Pedro 3:13.

“Agtultuloydanto a Nalukmeg ken Nasalibukag”

9, 10. Kasano a dagiti nataengan a Kristiano makapagtalinaedda a nasalun-at iti pammati ken mataginayonda ti naespirituan a kiredda? (Kitaenyo ti kahon iti panid 13.)

⁹ Iti panangitampokna iti kinabunga dagiti nataengan nga adipen ni Jehova, inkanta ti salmista: “Ti met laeng nalinteg rumangpayanto kas iti panagrangpaya ti maysa a kayo a palma; kas iti idadakkel ti maysa a sedro iti Libano, isu dumakkelto. Agtultuloydanto pay nga agbarusbos bayat ti kinaubanan, agtultuloydanto a nalukmeg ken nasalibukag.”​—Salmo 92:12-14.

¹⁰ Kasanoyo a mataginayon ti naespirituan a pigsayo iti laksid ti kinalakay wenno kinabaket? Ti sekreto ti manayon a kinangayed ti kayo a palma isu ti di maabbatan a gubuayan ti danumna. Umasping iti dayta, mabalinyo ti gumun-od kadagiti arig danum a kinapudno iti Biblia babaen ti panangadalyo iti Sao ti Dios ken pannakitimpuyog iti organisasionna. (Salmo 1:1-3; Jeremias 17:7, 8) Dakkel a tulong kadagiti kapammatianyo ti naespirituan a kiredyo. Usigenyo no kasano a pudno daytoy iti napasamak iti lakayen a Nangato a Padi a ni Jehoiada.

11, 12. (a) Ania ti napateg nga akem ni Jehoiada iti pakasaritaan ti pagarian ti Juda? (b) Kasano nga inusar ni Jehoiada ti impluensiana a mangitandudo iti pudno a panagdayaw?

¹¹ Mabalin a nasurok a sangagasut ti tawen ni Jehoiada idi a ti ambisiosa a Reyna Atalia sinakupna ti Juda babaen ti panangpapatayna kadagiti mismo nga appona. Ania ti maaramidan ni lakayen a Jehoiada? Iti innem a tawen, intalimengda ken ni baketna idiay templo ti kakaisuna a nakalasat nga agtawid iti trono, ni Jehoas. Kalpasanna, di ninamnama nga indeklara ni Jehoiada ti pito ti tawenna a ni Jehoas kas ari ket impapatayna ni Atalia.​—2 Cronicas 22:10-12; 23:1-3, 15, 21.

¹² Kas mangay-aywan iti ari, inusar ni Jehoiada ti impluensiana a mangitandudo iti pudno a panagdayaw. “Namatalged ni Jehoiada iti maysa a tulag iti nagbaetanna ken dagiti amin nga umili ken ti ari nga agtultuloydanto kas ti ili ni Jehova.” Iti bilin ni Jehoiada, rinebba dagiti tattao ti balay ti ulbod a dios a ni Baal ket inikkatda dagiti altar, imahen, ken papadi. Babaen ti panangiwanwan ni Jehoiada, insubli ni Jehoas ti panagserbi iti templo ken inringpasna dagiti nasken a matarimaan iti templo. “Intuloy ni Jehoas nga inaramid no ania ti umiso kadagiti mata ni Jehova iti amin nga al-aldawna a panangidalan kenkuana ni Jehoiada a padi.” (2 Cronicas 23:11, 16-19; 24:11-14; 2 Ar-ari 12:2) Idi natay iti edad a 130, naikkan ni Jehoiada iti naisangsangayan a nadayaw a pannakaitabon iti tanem dagiti ar-ari agsipud ta “nakaaramid iti naimbag iti Israel ken iti pudno a Dios ken iti balayna.”​—2 Cronicas 24:15, 16.

13. Kasano a dagiti nataengan a Kristiano ‘makaaramidda iti naimbag iti pudno a Dios ken iti balayna’?

¹³ Nalabit a limitado ti maaramidanyo a mangitandudo iti pudno a panagdayaw gapu iti kumapkapuy a salun-at wenno dadduma pay a kasasaad. Numan pay kasta, mabalinyo latta ti ‘agaramid iti naimbag iti pudno a Dios ken iti balayna.’ Maiparangarangyo ti kinaregta iti naespirituan a balay ni Jehova babaen ti itatabuno ken pannakipasetyo kadagiti gimong ti kongregasion ken babaen ti pannakiraman iti tay-ak ti ministerio agingga a kabaelanyo. Mapabilegyo ti Nakristianuan a panagkakabsat no sidadaan nga ipangagyo ti balakad ti Biblia ken sisusungdo a suportaranyo ti “matalek ken masirib nga adipen” ken ti kongregasion. (Mateo 24:45-47) Maparegtayo met dagiti kapammatianyo “iti ayat ken nasayaat nga ar-aramid.” (Hebreo 10:24, 25; Filemon 8, 9) Ken agbalinkayo a bendision kadagiti sabsabali no ipangagyo ti balakad ni apostol Pablo: “Dagiti lallakay natimbeng koma iti panagug-ugali, serioso, nasimbeng iti panunot, nasalun-at iti pammati, iti ayat, iti panagibtur. Kasta met dagiti babbaket mararaem koma iti panagtigtignay, saan a manangpardaya, saan met a paadipen iti adu nga arak, mannursuro iti naimbag.”​—Tito 2:2-4.

14. Ania ti mabalin nga aramiden dagiti nabayagen a Kristiano a papanglakayen a mangitandudo iti pudno a panagdayaw?

¹⁴ Nabayagkayo kadin a panglakayen? “Awan panagimbubukodan nga usarenyo ti sirib a nagun-odyo bayat ti panaglakayyo,” kasta ti balakad ti maysa a nabayagen a panglakayen iti kongregasion. “Ammoyo koma ti mangitalek kadagiti annongen, ken iranudyo dagiti kapadasanyo kadagiti sidadaan nga agsursuro . . . Kitaenyo no ania ti abilidad ti dadduma. Parayrayen ken sukayenyo dayta. Isaganayo ida agpaay iti masanguanan.” (Deuteronomio 3:27, 28) Ti napudno a pannakaseknanyo iti agtultuloy a panagrang-ay ti trabaho iti Pagarian ket mangyeg iti adu a bendision kadagiti Kristiano a kakabsattayo.

‘Ibagayo a Nalinteg ni Jehova’

15. Kasano a dagiti nataengan a Kristiano ‘maibagada a nalinteg ni Jehova’?

¹⁵ Dagiti nataengan nga adipen ni Jehova sirarag-o nga itungpalda ti annongenda a “mangibaga a ni Jehova nalinteg.” No nataengankayo a Kristiano, maipakitayo kadagiti dadduma babaen ti sasao ken aramidyo a ni ‘Jehova ti Batoyo, a kenkuana awan ti kinakillo.’ (Salmo 92:15) Ti kayo a palma siuulimek a saksianna dagiti agkakaimbag a galad ti Namarsua kenkuana. Ngem intalek kadakayo ni Jehova ti pribilehio a mangipakaammo iti maipapan kenkuana kadagidiay sumsumrek ita iti pudno a panagdayaw. (Deuteronomio 32:7; Salmo 71:17, 18; Joel 1:2, 3) Apay a napateg dayta?

16. Ania a pagarigan iti Biblia ti mangipakita iti kinapateg ti ‘panangibaga a nalinteg ni Jehova’?

¹⁶ Idi a ni Josue a pangulo dagiti Israelita ket “lakayen ken aduanen iti aldaw,” “inayabanna ti intero nga Israel, dagiti lallakayna ken dagiti pannakaulona ken dagiti ukomna ken dagiti opisialna,” tapno ipalagipna kadakuada ti nalinteg a pannakilangen ti Dios. Kinunana: “Awan napaay a maysa a sao manipud iti amin a naimbag a sasao a sinao kadakayo ni Jehova a Diosyo. Pimmudnoda amin maipaay kadakayo.” (Josue 23:1, 2, 14) Iti sumagmamano a panawen, pinabileg dagitoy a sasao ti determinasion dagiti tattao nga agtalinaed a matalek. Ngem idi natay ni Josue, “nangrugi a tumaud ti sabali pay a kaputotan . . . a saan a makaam-ammo ken Jehova wenno iti aramid nga inaramidna maipaay iti Israel. Ket inaramid ti annak ti Israel no ania ti dakes kadagiti mata ni Jehova ket nagserbida kadagiti Baal.”​—Uk-ukom 2:8-11.

17. Kasano ti pannakilangen ni Jehova iti ilina iti agdama a panawen?

¹⁷ Ti kinatarnaw ti agdama a kongregasion Kristiano ket saan nga agpannuray kadagiti mangngegtayo a testimonia dagiti nataengan nga adipen ti Dios. Ngem mapabileg ti pammatitayo ken ni Jehova ken kadagiti karina no mangngegtayo dagiti personal a salaysay maipapan kadagiti ‘naindaklan nga aramidna’ agpaay iti ilina kadagitoy maudi nga al-aldaw. (Uk-ukom 2:7; 2 Pedro 1:16-19) No nabayagkayon a kameng ti organisasion ni Jehova, nalabit malagipyo idi manmano pay laeng ti manangiwaragawag iti Pagarian iti lugar wenno pagilianyo wenno idi nakaro ti ibubusor iti panangasaba. Iti panaglabas ti tiempo, nakitayo ti panangikkat ni Jehova iti dadduma a bangen ken ‘pinapartakna’ ti panagrang-ay ti Pagarian. (Isaias 54:17; 60:22) Nakitayo ti panaglawag dagiti kinapudno iti Biblia ken naimatanganyo ti in-inut a pannakagugor ti makitkita a paset ti organisasion ti Dios. (Proverbio 4:18; Isaias 60:17) Ikagkagumaanyo kadi a pabilgen ti dadduma babaen ti panangiranudyo iti kapadasanyo mainaig kadagiti nalinteg a pannakilangen ni Jehova? Anian a positibo ken makapakired daytoy iti Nakristianuan a panagkakabsat!

18. (a) Ilawlawagyo ti napaut nga epekto ti ‘panangibaga kadagiti sabsabali a nalinteg ni Jehova.’ (b) Kasanoyo a personal a napadasan ti kinalinteg ni Jehova?

¹⁸ Komusta met dagiti gundaway a nariknayo a mismo ti naayat a panangaywan ken panangiwanwan ni Jehova iti biagyo? (Salmo 37:25; Mateo 6:33; 1 Pedro 5:7) Maysa a baketen a kabsat nga agnagan iti Martha ti masansan a mangparegta kadagiti dadduma babaen ti panangikunana: “Aniaman ti mapasamak, dimo taltallikudan ni Jehova. Sigurado a tulongannaka.” Dakkel ti epekto daytoy a balakad ken ni Tolmina, maysa kadagiti iyad-adalan ni Martha iti Biblia a nabautisaran idi rugrugi ti dekada 1960. “Idi pimmusay ni lakayko,” malagip pay ni Tolmina, “kasta unay ti pannakaupayko, ngem dagidi a sasao ti namagbalin kaniak a determinado a saan nga aglangan iti uray maysa a gimong. Ket pudno a pinabilegnak ni Jehova nga agtultuloy nga agserbi.” Kasta met laeng ti balakad ni Tolmina kadagiti adu nga iyad-adalanna iti Biblia iti panaglabas ti panawen. Babaen ti panangipaay iti pammaregta ken panangisalaysay kadagiti nalinteg a pannakilangen ni Jehova, pudno a dakkel ti maaramidanyo a mangpabileg iti pammati dagiti kapammatianyo.

Tagipatgen ni Jehova Dagiti Matalek a Nataengan

19, 20. (a) Ania ti panangmatmat ni Jehova kadagiti gapuanan dagiti nataengan nga adipenna? (b) Ania ti mausig iti sumaganad nga artikulo?

¹⁹ Ti agdama a lubong, nga awanan iti panagyaman, nagbassit ti tiempona para kadagiti lallakay ken babbaket. (2 Timoteo 3:1, 2) No bilang man ta malagipna ida, masansan a gapu kadagiti naglabas a nagapuananda​—no aniada idi, imbes a no aniada ita. Maisupadi iti dayta, kuna ti Biblia: “Saan a nakillo ti Dios tapno lipatenna ti aramidyo ken ti ayat nga impakitayo maipaay iti naganna, ta nagserbikayo kadagiti sasanto ken agtultuloykayo nga agserbi.” (Hebreo 6:10) Siempre, malagip ni Jehova dagiti naglabas nga aramid ti kinamatalekyo. Ngem ipatpateg met ni Jehova dagiti agtultuloy nga ar-aramidenyo a panagserbi kenkuana. Wen, matmatanna dagiti matalek a lallakay ken babbaket kas nabunga, nakired iti naespirituan, ken naregta a Kristiano​—maysa a sibibiag a pammaneknek iti pannakabalinna.​—Filipos 4:13.

²⁰ Matmatmatanyo met laeng kadi dagiti natataengan a kameng ti Nakristianuan a panagkakabsattayo kas iti panangmatmat ni Jehova kadakuada? No kasta, matignaykayo a mangipakita iti ayat kadakuada. (1 Juan 3:18) Ti sumaganad nga artikulo ilawlawagna ti sumagmamano a pamay-an a maipakita ti kasta nga ayat iti panangipaay kadagiti kasapulanda.

[Footnotes]

Ania ti Sungbatyo?

• Kasano a ‘makapataud iti bunga’ dagiti lallakay ken babbaket?

• Apay a napateg a tulong ti naespirituan a kired dagiti nataengan a Kristiano?

• Kasano a dagiti nataengan ‘maibagada a nalinteg ni Jehova’?

• Apay nga ipatpateg ni Jehova dagiti nabayagen nga adipenna?

[Kahon iti panid 13]

No Kasanoda a Nakapagtalinaed a Nasalun-at iti Pammati

Ania ti nakatulong kadagiti nabayagen a Kristiano nga agtalinaed a nasalun-at iti pammati ken nakired iti naespirituan? Kastoy ti kuna ti dadduma:

“Nagpateg ti panangbasa kadagiti teksto a mangitampok iti relasiontayo ken ni Jehova. Iti kaaduan a rabii, bitlaek ti Salmo 23 ken 91.”​—Olive, nabautisaran idi 1930.

“Ikagumaak a tabunuan ti kada palawag ti bautismo ken umimdeng a naimbag, a kas man la agpabautisarak. Ti panagtalinaed a silalagip iti dedikasionko ket maysa a napateg nga addang iti panagtalinaedko a matalek.”​—Harry, nabautisaran idi 1946.

“Napateg ti inaldaw a panagkararag​—a kanayon a kiddawen ti tulong, salaknib, ken pamendision ni Jehova, ket ‘isu imutektekantayo iti amin a daldalantayo.’” (Proverbio 3:5, 6)​—Antônio, nabautisaran idi 1951.

“Ti panagimdeng kadagiti kapadasan dagiti matalek pay laeng nga agserserbi ken ni Jehova kalpasan ti adu a tawtawen pabaruenna ti determinasionko nga agtalinaed a nasungdo ken matalek kenkuana.”​—Joan, nabautisaran idi 1954.

“Napateg a saan a ti bagi ti pampanunoten. Aniaman ti adda kadatayo, maigapu dayta iti di kaikarian a kinamanangngaasi ti Dios. Ti kasta a panangmatmat tulongannatayo a sikikita iti umiso a gubuayan ti naespirituan a taraon a kasapulan tapno makapagibtur agingga iti panungpalan.”​—Arlene, nabautisaran idi 1954.

[Ladawan iti panid 11]

Dagiti lallakay ken babbaket mangpataudda iti agkakapateg a bunga ti Pagarian

[Ladawan iti panid 14]

Napateg a tulong ti naespirituan a kired dagiti nataengan