APOLOS
[Manangdadael; pangababaan ti Apollonius].
Maysa a Judio ti Alejandria, Egipto, nga agdindinamag ti kinalaingna nga agbitla ken addaan iti nasayaat a pannakaammo iti Hebreo a Kasuratan. Agparang a kinaskasabaanen dagiti adalan ni Juan a Manangbautisar wenno nalabit dagiti Kristiano a saksi sakbay ti Pentecostes, yantangay “ti laeng pammautisar ni Juan ti ammona.” (Ara 18:24, 25) Ngem narubrob latta ti pammatina ken idi nakagteng idiay Efeso idi agarup 52 K.P., rinugianna ti nangsaksi iti sinagoga iti dayta a lugar. Gapu itoy nasarakanna da Aquila ken Priscila, a timmulong tapno manayonan ti pannakaawatna iti Nakristianuan a sursuro. Manipud Efeso isu bimmallasiw idiay Acaya nga adda awitna a surat a pangyam-ammo kenkuana, ket sadiay agparang nga impamaysana ti aramidna idiay Corinto, nga immunan a napanan ni Pablo. Dakkel ti naitulongna kadagiti kakabsat sadiay ti kinanasgedna ken dagiti nakabilbileg a Nainkasuratan a pammaneknekna nga ulbod dagiti argumento dagiti di manamati a Judio. Ngarud ‘sinibuganna ti immula ni Pablo.’—Ara 18:26-28; 19:1; 1Co 3:6.
Nakalkaldaang ta idi tiempo nga insurat ni Pablo ti umuna a suratna kadagiti taga Corinto (a. 55 K.P.), adda timmaud a pannakabingbingay iti kongregasion ti Corinto, a dadduma imbilangda a panguluenda ti nalaing nga agbitla a ni Apolos, idinto ta pinaboran ti sabsabali ni Pablo wenno ni Pedro wenno ni laeng Kristo ti patienda. (1Co 1:10-12) Inlinteg ti surat ni Pablo ti di umiso a panagpampanunotda, nga impakitana ti kinapateg ti panagkaykaysa ken ti saan a panangipangpangruna kadagiti indibidual ta ministroda laeng nga agserserbi iti sidong ti Dios ken ni Kristo. (1Co 3:4-9, 21-23; 4:6, 7) Agparang nga adda ngaruden ni Apolos idiay Efeso wenno iti asidegna, a sadiay ti nabatad a nangisuratan ni Pablo iti Umuna a Corinto, ta imbaga ni Pablo a ginuyugoyna ni Apolos a sarungkaranna ti kongregasion ti Corinto. (1Co 16:12) Ti panagkedked ni Apolos a mapan ket mabalin a gapu kadagiti di umiso a kababalin idiay Corinto wenno gapu laeng iti kaadda ti trabahona a pagarupenna a kasapulan nga asikasuenna pay bassit. Uray no kasta, ipakita ti ababa a sasao ni Pablo a saan nga impalubos dagitoy dua nga aktibo a misionero nga adda mangdadael iti mismo a panagkaykaysada. Ti kaudian a pannakadakamat ken Apolos ket iti Tito 3:13, a sadiay ni Pablo kiniddawna ken Tito, nga adda idi idiay Creta, nga abastuanna ni Apolos maipaay iti panagdaliasatna.