Apay nga Ibagam ti Pudno?
IDI agtawen iti 18, masansanayen ni Manfred iti opisina.a Inyurnos ti kompania a pagtartrabahuanna nga isu ken ti sumagmamano nga agsansanay ket mangalada iti bokasional a kurso. Ageskuelada iti dua nga aldaw iti kada lawas. Maysa nga aldaw, nasapa a nalpas ti klaseda. Sigun iti alagaden ti kompania, masapul nga agsubli nga agtrabaho dagiti agsansanay agingga a malpas ti oras ti trabaho iti dayta nga aldaw. Nagsubli a nagtrabaho ni Manfred idinto ta amin dagiti kaduana nga agsansanay napanda nagpalpaliwa. Naiparna a lumabas ti opisial a mangimatmaton kadagiti agsansanay. Nagimtuod idi nakitana ni Manfred: “Apay a saanka a napan iti klase ita? Ken napanan dagiti dadduma nga agsansanay?” Ania ngata ti isungbat ni Manfred?
Gagangayen ti nakaipasanguan ni Manfred. Ibagana ngata ti pudno, wenno irasonanna dagiti kaklasena? No ibagana ti pudno, mabalin nga agparikut ti dadduma ken mapagurana ida. Nasayaat kadi ti agulbod no maipasango iti kastoy a kasasaad? No sika, ania koma ti aramidem? Madamdamatay a sublian ni Manfred, ngem usigentayo nga umuna no ania ti ramanenna no ikeddengtayo nga ibaga ti pudno wenno agulbodtayo.
Ti Panagdangadang ti Kinapudno ken Kinaulbod
Idi rugrugi ti pakasaritaan ti tao, naibatay iti kinapudno ti amin a bambanag. Awan idi ti panangtiritir wenno panangballikug iti kinapudno. Ni Jehova, ti Namarsua, isu ti “Dios ti kinapudno.” Pudno ti saona; saanna a mabalin ti agulbod, ken kagurana ti panagulbod ken dagiti naulbod.—Salmo 31:5; Juan 17:17; Tito 1:2.
No kasta, kasano ngarud a nangrugi ti kinaulbod? Umiso ti sungbat ni Jesu-Kristo idi imbagana kadagiti relihioso a bumusbusor kenkuana: “Naggapukayo iti amayo a Diablo, ket kayatyo nga aramiden dagiti tarigagay ni amayo. Dayta ket mammapatay idi a nangrugi, ket saan a nagtakder a di maisin iti kinapudno, agsipud ta awan kenkuana ti kinapudno. No sawenna ti ulbod, agsao a maitunos iti bukodna a pagannayasan, agsipud ta isu maysa a managulbod ken ti ama ti kinaulbod.” (Juan 8:44) Siempre, tuktukoyen ni Jesus ti napasamak idiay minuyongan ti Eden idi ni Satanas ginargarina ti immuna a pagassawaan nga agsalungasing iti Dios isu a nagbasol ken natayda.—Genesis 3:1-5; Roma 5:12.
Kadagita a sasao ni Jesus, nalawag nga impabigbigna a ni Satanas “ti ama ti kinaulbod,” ti nangirugi iti panagulbod ken kinaulbod. Kankanayon a ni Satanas ti pagtaudan ti kinaulbod ken, talaga a “mangyaw-awan iti intero a mapagnaedan a daga.” Isu ti kangrunaan a mapabasol kadagiti panagsagaba ti tattao ita kas resulta ti nasaknap a panagulbod.—Apocalipsis 12:9.
Agtultuloy agingga ita ti panagdangadang ti kinapudno ken kinaulbod, a rinugian ni Satanas a Diablo. Apektaranna ti amin a kasasaad ti kagimongan ken amin a tao. Maipakita ti tao no ania a dasig ti ayanna babaen ti wagas a panagbiagna. Dagiti adda iti dasig ti Dios itunosda ti panagbiagda iti kinapudno ti Sao ti Dios, ti Biblia. Dumasdasig ken ni Satanas ti siasinoman a saan a mangan-annurot iti kinapudno, ammona man dayta wenno saan, agsipud ta “ti intero a lubong adda iti pannakabalin daydiay nadangkes.”—1 Juan 5:19; Mateo 7:13, 14.
Apay nga Adda Pagannayasan nga Agulbod?
Adu ita ti naulbod gapu ta “ti intero a lubong” adda iti pannakabalin ni Satanas. Ngem nalabit imtuodentayo, ‘Apay a nagulbod ni Satanas, “ti ama ti kinaulbod”?’ Ammo ni Satanas a ni Jehova ti rumbeng a Mangituray iti amin a pinarsuana, agraman ti umuna a pagassawaan. Ngem tinarigagayan ni Satanas daytoy natan-ok ken naisangsangayan a saad, banag a saan a maikari kenkuana. Gapu iti inaagum a tarigagayna, ginandatna nga agawen ti saad ni Jehova. Tapno maibanag ti gandatna, nagulbod ken nangallilaw ni Satanas.—1 Timoteo 3:6.
Itatta ngay? Dikay kadi umanamong a ti inaagum a tarigagay ti kaskasdi a manggutugot kadagiti tattao nga agulbod? Nakaro ti panangallilaw, panagulbod, panangmanipular, ken panagsuitik nga agraraira kadagiti naagum a negosio, dakes a politika, ken ulbod a relihion. Apay? Masansan ngamin a ti kinaagum ken ambision ti mangtigtignay kadagiti tattao tapno tarigagayanda nga isuda ti makaun-una wenno tapno magun-odda ti kinabaknang, dayaw, wenno saad a saan a maiparbeng kadakuada. Namakdaar ti masirib nga agturay, ni Ari Solomon iti nagkauna nga Israel: “Daydiay aggangganat a makagun-od iti kinabaknang saanto nga agtalinaed nga awanan basol.” (Proverbio 28:20) Ken insurat ni apostol Pablo: “Ti ayat iti kuarta isu ti ramut dagiti amin a kita ti makadangran a bambanag.” (1 Timoteo 6:10) Sigurado a kasta ti makuna maipapan iti aglablabes a panagtarigagay iti dayaw wenno saad.
Agulbod met ti dadduma gapu iti panagamak—ti panagamak kadagiti dakes a resulta wenno iti mabalin a panunoten dagiti tattao no maibutaktak ti pudno. Kadawyan laeng a tarigagayan dagiti tattao a magustuan wenno awaten ida dagiti sabsabali. Ngem daytoy a tarigagay ti mangtignay kadakuada nga agulbod, uray kadagiti babassit laeng a banag, tapno maabbonganda dagiti pagkapuyanda, mailemmengda dagiti di makaay-ayo a detalye, wenno tapno maaddaanda laeng iti nasayaat a pakasarsaritaan. Maitutop ngarud nga insurat ni Solomon: “Ti panagpigerger iti tattao isu ti mangipakat iti silo, ngem daydiay agtalek ken Jehova masalaknibanto.”—Proverbio 29:25.
Kinasungdo iti Dios ti Kinapudno
Ania ti insungbat ni Manfred iti saludsod ti opisial ti kompania? Imbaga ni Manfred ti pudno. Kinunana: “Nasapa a pinagawidnakami ti maestro, isu a nagsubliak a nagtrabaho. Ngem ti dadduma, diak ammo ti rasonda. Mabalinyo a saludsoden a personal kadakuada.”
Mabalin a nagimbento latta koman ni Manfred iti sungbatna tapno maay-ayona dagiti dadduma nga agsansanay. Ngem adda dagiti naimbag a rasonna no apay a nagtalinaed a nasungdo iti kinapudno. Ni Manfred ket maysa a Saksi ni Jehova. Nadalus ti konsiensiana gapu iti kinamapagpiaranna. Nagtalek met dagiti amona kenkuana. Kas paset ti panagsanayna, naituding ni Manfred iti departamento dagiti alahas, a kadawyan a saan a maipalubos kadagiti agsansanay ti agtrabaho sadiay. Agarup 15 a tawen kalpasanna, idi a naingato ti saad ni Manfred iti kompania, nagtelepono dayta met la nga opisial a mangkablaaw kenkuana ket nalagipna ti insidente a panangibagana iti pudno.
Tangay ni Jehova ti Dios ti kinapudno, siasinoman nga agtarigagay a makisinninged kenkuana masapul nga ‘iwaksina ti kinaulbod’ ken ‘sawenna ti kinapudno.’ Ti adipen ti Dios rumbeng nga ayatenna ti kinapudno. “Ti matalek a saksi isu daydiay saanto nga agulbod,” insurat ti masirib a tao. Ania ngarud ti panagulbod?—Efeso 4:25; Proverbio 14:5.
Ania ti Panagulbod?
Ti panagulbod ket panangibaga iti saan a pudno. Ngem saan nga amin a panangted iti di umiso nga impormasion ket panagulbod. Apay? Ilawlawag ti maysa a diksionario a ti panagulbod ket “panagsao iti banag nga ammo wenno patien ti nangibaga a saan a pudno ngem adda panggepna a mangallilaw.” Wen, ti panagulbod ket adda panggepna a mangallilaw. Gapuna, ti di ingagara a panagulbod—kas iti di ingagara a panangibaga iti biddut nga impormasion wenno bilang—ket saan a kapada ti panagulbod.
Kasta met, masapul nga ammotayo no ti agsalsaludsod rumbeng a maammuanna ti pudno a sungbat. Kas pagarigan, no ngay ti agsalsaludsod ken Manfred ket maysa nga opisial iti sabali a kompania. Obligado ngata ni Manfred a mangibaga iti pudno kenkuana? Saan. Tangay dayta nga opisial awan kalinteganna a mangammo iti dayta nga impormasion, awan ti obligasion ni Manfred a mangibaga iti pudno kenkuana. Siempre, uray iti daytoy a kasasaad, saan nga umiso ti agulbod para kenkuana.
Ania a pagwadan ti impaay ni Jesu-Kristo maipapan iti daytoy? Naminsan, makisarsarita ni Jesus kadagiti di manamati nga interesado iti panagdaliasatna. “Umaliska manipud ditoy ket mapanka idiay Judea,” kinunada kenkuana. Ania ti sungbat ni Jesus? ‘Sumang-atkayo iti piesta idiay Jerusalem; saanak pay a sumang-at iti daytoy a piesta, agsipud ta saan pay a naan-anay a dimteng ti naikeddeng a tiempok.’ Di nagbayag kalpasanna, ni Jesus napan iti piesta idiay Jerusalem. Apay a kasta ti sungbat ni Jesus? Awan ti kalinteganda a mangammo iti umiso a detalye ti ayanna. Isu a nupay di nagulbod ni Jesus, saan a naan-anay ti sungbatna tapno basbassit ti gundawayda a mangdangran kenkuana wenno kadagiti pasurotna. Saan a panagulbod daytoy ta imbaga ni apostol Pedro maipapan ken Kristo: “Saan a nakaaramid iti basol, awan met ti nasarakan nga allilaw iti ngiwatna.”—Juan 7:1-13; 1 Pedro 2:22.
Ni ngay Pedro a mismo? Idi karabiyan ti pannakaaresto ni Jesus, saan kadi a nagulbod ni Pedro iti namitlo ken inlibakna nga am-ammona ni Jesus? Wen, nagbuteng ni Pedro iti tao isu a nagulbod. Ngem dagus a “nagsangit a sipapait unay” ken nagbabawi, ket napakawan iti basolna. Maysa pay, nakasursuro manipud iti biddutna. Sumagmamano nga aldaw kalpasanna, impakaammona kadagiti tattao ti maipapan ken Jesus ket determinado a di sumardeng idi binutbuteng dagiti Judio nga agtuturay idiay Jerusalem. Dayta nga apagbiit a panagulbod ken dagus a panagbabawi ni Pedro ket sigurado a makaliwliwa kadatayo yantangay adda dagiti gundaway a makapagulbod wenno makaaramidtayo iti biddut gapu iti apagkanito a panagkapuy.—Mateo 26:69-75; Aramid 4:18-20; 5:27-32; Santiago 3:2.
Maipasdek ti Kinapudno iti Agnanayon
“Ti bibig ti kinapudno isunto ti maipasdek a sititibker iti agnanayon, ngem ti dila ti kinaulbod agingganto laeng iti apagkanito,” kuna ti Proverbio 12:19. Wen, ti napudno a sasao agpaut ken agnanayon. Nataltalged ken ad-adda a makapnek ti panaglalangen dagiti tattao no agsaoda iti kinapudno ken agtignayda a maitunos iti dayta. Kinapudnona, mangyeg kadagiti insigida a gunggona ti panagsao iti pudno. Dagitoy ramanenna ti nadalus a konsiensia, naimbag a pakasarsaritaan, ken nabileg a relasion iti panagasawa, iti pamilia, kadagiti gagayyem, ken uray iti negosio.
Iti kasumbangirna, ti ulbod maibutaktakto iti kamaudiananna. Ti naulbod a dila mabalin a mangallilaw iti apagkanito, ngem saan nga agpaut ti ulbod. Kasta met, ni Jehova, ti Dios ti kinapudno, inkeddengna ti tiempo inton agpatingga ti panangan-anusna iti kinaulbod ken kadagidiay naulbod. Ikari ti Biblia a pukawen ni Jehova ti impluensia ni Satanas a Diablo, ti ama ti kinaulbod, a mangal-allilaw iti intero a mapagnaedan a daga. Mabiiten a pagpatinggaen ni Jehova ti amin nga ulbod ken dagiti naulbod.—Apocalipsis 21:8.
Anian a pannakabang-ar inton sititibker a maipasdek nga agnanayon “ti bibig ti kinapudno”!
[Footnote]
a Saan a pudno a naganna.
[Blurb iti panid 5]
Ti kinaagum ken managimbubukodan nga ambision ti manggutugot kadagiti tattao nga agulbod
[Blurb iti panid 6]
Ti panagulbod ket panangibaga iti saan a pudno. Ngem saan nga amin a panangted iti di umiso nga impormasion ket panagulbod
[Ladawan iti panid 6]
Ania ti masursurotayo iti panangilibak ni Pedro ken ni Kristo?
[Ladawan iti panid 7]
Ti panangibaga iti pudno agtungpal iti nataltalged ken makapnek a relasion