PAMMAKAWAN

Ti tignay a panangpalabas iti labsing ti maysa; panangiwaksi iti gura kenkuana gapu iti labsingna ken saanen a panangalikagum iti panagsubadna. Ti Hebreo a berbo a sa·lachʹ (pakawanen) naaramat laeng mainaig iti pammakawan ti Dios iti maysa a managbasol. Ti Griego a termino nga a·phiʹe·mi literal a kaipapananna ti “palabsen.”

Ti Hebreo a sao a na·saʼʹ, a no dadduma naipatarus a “pammakawan,” ket naaramat met iti Kasuratan a ti kaipapananna ket “itag-ay,” “ilugan,” “ingato” (Ge 45:19; Ex 6:8; 2Ar 2:16), “alaen” (Ge 27:3), “mangala” (Nu 16:15). Nupay kasta, ti maysa a pamunganayan a kaipapanan ti sao ket “awiten.” (Ge 47:30; 1Ar 2:26; Eze 44:12, 13) Naiparipirip daytoy kadagiti teksto a sadiay ti na·saʼʹ mayanatup a naipatarus a “pammakawan.” Ti Kasuratan dakamatenna ti kalding a maipaay ken Azazel kas mangipanaw iti basol, ken naipadto a ti Mesias awitenna ti biddut dagiti tattao. (Le 16:8, 10, 22; Isa 53:12) Maigapu iti panangimetna, wenno panangawitna, iti biddut ti sabsabali, napagbalin a posible ti pammakawan maipaay kadakuada.​—Kitaenyo ti AZAZEL.

Nupay ti sao a na·saʼʹ mabalin nga ipasimudaagna ti pammakawan, wenno panangpakawan, nga impaay ti Dios wenno ti tattao (Ge 18:24, 26; 50:17), ti sa·lachʹ naaramat laeng mainaig iti panangpakawan ti Dios, ti tignay a babaen iti dayta ti nakabasol maisubli iti pabor ti Dios kas sungbat iti napasnek a panangikararagna iti pammakawan wenno iti mangibabaet a kararag ti sabali.​—Nu 14:19, 20; 1Ar 8:30.

No pammakawan, wenno panangpakawan, ti anag nga ipasimudaag ti Hebreo a na·saʼʹ, ti Griego a Septuagint no dadduma aramatenna ti sao nga a·phiʹe·mi, a ti pamunganayan a kaipapananna ket “palabsen.” Daytoy a termino mabalin nga ipamatmatna ti “pakawanen,” “pammakawan.” Iti Roma 4:7, nagadaw ni apostol Pablo iti Salmo 32:1 (31:1, LXX), a sadiay matuktukoy ti panangpakawan ni Jehova iti ‘iyaalsa,’ ket inaramatna ti maysa a porma ti sao nga a·phiʹe·mi, kas panangaramat ti Griego a Septuagint maipaay iti Hebreo a na·saʼʹ. Ti termino agparang iti sabali pay a paset iti Kristiano a Griego a Kasuratan ken nayaplikar iti panangpakawan ti Dios ken ti tao iti basbasol, agraman panangwaswas kadagiti utang.​—Mt 6:12, 14, 15; 18:32, 35.

Iti naisangsangayan pamay-an, ni Jehova ket Dios a mangipaay iti pammakawan kadagidiay dumawat iti pannakapakawan. Ngem saanna nga igawid ti pannusa kadagiti tattao nga igagarada ti bumusor kenkuana ken iti nalinteg a daldalanna.​—Ex 34:6, 7.

Sigun iti linteg ti Dios a naited iti nasion ti Israel, tapno mapakawan ti basbasol ti maysa a tao a nagbasol maikaniwas iti Dios wenno maikaniwas iti padana a tao, ilintegna pay nga umuna ti nagbiddutanna kas imbilin ti Linteg ket kalpasanna, iti kaaduan a kaso, mangidatag ken Jehova iti daton a dara. (Le 5:5–6:7) Dayta ti makagapu nga inlanad ni Pablo daytoy a prinsipio: “Wen, nganngani amin a bambanag madalusanda babaen ti dara sigun iti Linteg, ket malaksid no maiparukpok ti dara awan maaramid a pannakapakawan.” (Heb 9:22) Kinapudnona, nupay kasta, ti dara dagiti sakripisio nga animal saanda a maikkat ti basbasol ken maipaayan ti indibidual iti naan-anay a nadalus a konsiensia. (Heb 10:1-4; 9:9, 13, 14) Iti kasupadina, ti naipadto a baro a tulag pinagbalinna a posible ti pudno a pannakapakawan, maibatay iti subbot a sakripisio ni Jesu-Kristo. (Jer 31:33, 34; Mt 26:28; 1Co 11:25; Efe 1:7) Uray pay bayat ti kaadda ni Jesus ditoy daga, babaen ti panangpaimbagna iti maysa a paralitiko, imparangarangna nga addaan iti autoridad a mangpakawan kadagiti basol.​—Mt 9:2-7.

‘Dakkel’ ti pammakawan ni Jehova, kas ipasimudaag dagiti pangngarig ni Jesus maipapan iti bayanggudaw nga anak ken maipapan iti ari a nangpakawan iti maysa nga adipen iti utangna a 10,000 a talento (60,000,000 a denario, wenno a. $40,000,000), idinto ta dayta nga adipen saanna a kayat a pakawanen ti padana nga adipen iti utangna a sangagasut laeng a denario (a. $70). (Isa 55:7; Lu 15:11-32; Mt 18:23-35) Nupay kasta, saan nga emosion ti manggutugot iti panangpakawan ni Jehova, ta saanna a bay-an a di madusa dagiti agdindinamag a dakes nga aramid. (Sal 99:8) Ni Josue pinakdaaranna ti Israel a saan a pakawanen ni Jehova ti panagapostasiada.​—Jos 24:19, 20; idiligyo ti Isa 2:6-9.

Adda kalikaguman ti Dios a pamay-an a panangdawat ken panangawat iti pammakawanna. Ti maysa a tao masapul nga aklonenna ti basolna, bigbigenna a salungasing dayta maikaniwas iti Dios, ipudnona nga awan kondisionna, maaddaan iti napalaus a naimpusuan a kinaliday gapu iti naaramidan a biddut, ket ikeddengna a tallikudannan ti kasta a dana wenno aramid. (Sal 32:5; 51:4; 1Jn 1:8, 9; 2Co 7:8-11) Masapul nga aramidenna ti kabaelanna a mangilinteg iti nagbiddutanna wenno iti dadael a naaramidanna. (Mt 5:23, 24) Kalpasanna, masapul nga agkararag iti Dios, dumawat iti pammakawan maibatay iti subbot a sakripisio ni Kristo.​—Efe 1:7; kitaenyo ti PANAGBABAWI.

Mainayon pay, ti panangpakawan ti maysa a tao kadagiti sabsabali gapu kadagiti personal a labsingda maikaniwas kenkuana, uray pay namin-anon, ket maysa a makalikaguman iti Kristiano. (Lu 17:3, 4; Efe 4:32; Col 3:13) Ti Dios saanna a pakawanen dagidiay saan a mangpakawan kadagiti sabsabali. (Mt 6:14, 15) Nupay kasta, uray pay no ti nadagsen a basol agbanag iti pannakaikkat “ti nadangkes a tao” manipud kongregasion Kristiano, dayta a tao mabalin a maipaayan inton agangay iti pannakapakawan no mapaneknekanna nga isu pudpudno nga agbabbabawin. Iti dayta a tiempo, ti isuamin iti kongregasion mabalinda a patalgedan ti ayatda kenkuana. (1Co 5:13; 2Co 2:6-11) Nupay kasta, saan a makalikaguman a pakawanen dagiti Kristiano dagidiay mangyug-ugali iti makadangran ken sipapakinakem a panagbasol nga awanan iti panagbabawi. Ti kakasta a tattao agbalinda a kabusor ti Dios.​—Heb 10:26-31; Sal 139:21, 22.

Umiso nga ikararag ti pammakawan ti Dios maipagapu iti sabsabali, uray pay maipaay iti intero a kongregasion. Kasta ti inaramid ni Moises mainaig iti nasion ti Israel, nga impudnona ti basol ti nasion ken dimmawat iti pannakapakawan, ket isu dinengngeg ni Jehova buyogen ti pananganamong. (Nu 14:19, 20) Kasta met, iti pannakaidedikar ti templo, ni Solomon inkararagna ken Jehova a pakawanenna koma ti ilina no agbasolda ket kalpasanna tallikudanda ti dakes a danada. (1Ar 8:30, 33-40, 46-52) Nagtignay ni Esdras kas pannakabagi iti sipapanayag a panangipudno iti basbasol dagiti napagsubli a Judio. Kas imbunga ti naimpusuan a kararag ken pammagbagana, nagtignay dagiti umili tapno awatenda ti pammakawan ni Jehova. (Esd 9:13–10:4, 10-19, 44) Pinaregta ni Santiago daydiay masaksakit iti naespirituan nga ayabanna dagiti lallakay iti kongregasion tapno isu ikararaganda, ket “no nakaaramid kadagiti basol, mapakawanto dayta kenkuana.” (San 5:14-16) Nupay kasta, adda “basol nga agbanag iti ipapatay,” ti basol maibusor iti nasantuan nga espiritu, maysa nga inggagara a panangyugali iti basol, a gapu iti dayta awanen ti pannakapakawan. Ti maysa a Kristiano rumbeng a saanna nga ikararagan dagidiay agbasbasol iti kastoy a pamay-an.​—1Jn 5:16; Mt 12:31; Heb 10:26, 27; kitaenyo ti BASOL; ESPIRITU.