No Kasano a Nagkaykaysa Manen ti Pamiliami
Kas insalaysay da Lars ken Judith Westergaard
TI BALAYDA ket kaasping ti gagangay a pagnanaedan ti aniaman a naragsak a pamilia ditoy Denmark. Komportable a balay dayta nga addaan iti napintas a hardin iti natalna a purok. Iti uneg ti balay, makita iti diding ti dakkel a retrato dagiti nasalun-at ken naisem nga annak ti pamilia.
Ti ama a ni Lars ket maysa a panglakayen iti kongregasion dagiti Saksi ni Jehova. Maysa a payunir (amin-tiempo nga ebanghelisador) ti misisna a ni Judith. Nupay naragsakda a pagassawaan, saan idi a kanayon a kasta. Riribuk ken nakaro a panagginnura ti napasaran da Lars ken Judith a nagtungpal iti panagdiborsio ken panagsisina ti pamiliada. Ngem ita, nagkaykaysa manen ti pamiliada. Apay? Bay-antayo nga isuda a mismo ti mangilawlawag iti napasamak.
Saan a mabain da Lars ken Judith a mangisalaysay iti nakakaskas-ang a napasamak iti panagasawada ken no kasanoda a nagsinnublian. Patienda a nalabit a makatulong ti kapadasanda kadagiti sabsabali.
Nagsayaat ti Panangrugina
Lars: Talaga a nakaragragsak ti panangrugi ti panagasawami idi Abril 1973. Kasla napnuan namnama ti intero a lubong kadakami. Awan ammomi maipapan iti Biblia wenno kadagiti Saksi ni Jehova, ngem kombinsidokami a mapagbalinmi ti lubong a nasaysayaat nga amang a pagtaengan no ikagumaan ti amin a tattao a pagbalinen a kasta. Isu a nakipasetkami iti adu a napolitikaan a panagregget. Ad-adda a rimmagsakkami bayat a nanayonan ti pamiliami iti tallo a nasalun-at ken naganaygay a babbarito—da Martin, Thomas, ken Jonas.
Judith: Nangato ti saadko iti maysa a departamento ti gobierno. Makipaspasetak met kadagiti aktibidad ti politika ken union dagiti trabahador. In-inut a naipuestoak kadagiti agkakangato a saad.
Lars: No siak ti damagenyo, agtartrabahoak idi iti dakkel nga union dagiti trabahador, ket naingato ti saadko. Rumangrang-ay dagiti karerami, ket kasla awan ti pangta iti naragsak a biagmi.
In-inut a Panagsina
Lars: Ngem okupadokami unay idi iti agduma nga aktibidadmi. Gapu iti dayta, bumasbassiten ti panawenmi iti maysa ken maysa. Agpapaaykami idi iti maymaysa a partido politika ngem iti nagduma a tay-akna. Sabali ti agay-aywan iti tallo a babbaromi. Pasaray pribado ken day-care no dadduma. Tangay agpadakami a maseknan iti bukodmi a pakakumikoman, nariribuk ti biag ti pamiliami. No naiparna nga addakami a dua idiay balay, masansan ti nalaaw a panagapami. Kalpasanna, rinugiakon ti uminum iti arak tapno maep-ep ti sakit ti nakemko.
Judith: Siempre, ay-ayatenmi pay laeng ti maysa ken maysa ken dagiti annakmi, ngem saan a pulos a napasudi ti panaginnayatmi iti maiparbeng a wagas; kasla lumamlamiis. Nagbalin a di makay-ayo unay ti relasionmi, isu a nagsagaba ti annakmi.
Lars: Iti desperado a panangikagumaak a mangisubli manen iti naballigi a relasion ti pamiliami, inkeddengko ti umikkat iti panggedak. Idi 1985, pimmanawkami iti siudad ket immakarkami iti purok a pagnanaedanmi itan. Simmayaat dagiti bambanag iti apagbiit, ngem intultuloymi nga agassawa dagiti nagduma a pakaseknanmi. Kamaudiananna, idi Pebrero 1989, nagtungpal iti diborsio ti 16 a tawen a panagasawami. Nadadael ti pamiliami.
Judith: Nakaladladingit a makita a nasinasina ti mismo a pamiliami ken ti panagsagaba ti annakmi. Nasakit unay ti nakemmi nga uray la a saanmin a mapagnumuan nga agsinnublatkami nga agaywan kadagiti babbaromi, isu a siak ti nakaitalkan ti panangaywan kadakuada a tallo.
Lars: Nangaramidkami ken ni Judith kadagiti makariro a panagregget tapno maibangon manen ti narakrak a pamiliami. Nagkararagkami pay iti Dios a tulongannakami. Ngem nagbassit ti ammomi maipapan iti Dios.
Judith: Dagiti kararagmi ti nangiparikna a dinakam ipangpangag ti Dios. Agyamankami ta nanipud idin, nakitami nga ipangpangag a talaga ti Dios dagiti kararag.
Lars: Saanmi nga impagarup a masapul nga agregget ken agbalbaliwkami met. Isu a nupay nakalkaldaang, natuloy ti diborsiomi.
Di Napakpakadaan a Panagbalbaliw ni Lars
Lars: Ngem bayat nga agsolsoloak, naan-anay a nagbalbaliw dagiti bambanag. Maysa nga aldaw, inawatko ti dua a magasin manipud kadagiti Saksi ni Jehova. Sakbayna, kanayon a diak pasangbayen dagiti Saksi. Ngem bayat a binasak dagidiay a magasin, naawatak nga aktual a mamati dagiti Saksi agpadpada iti Dios ken ni Jesu-Kristo. Nasdaawak unay. Diak impagarup a Kristianoda gayam.
Maigiddato, nakikabbalayak iti maysa a babai a naam-ammok. Maysa gayam idi a Saksi ni Jehova. Idi nagsalusaludsodak, impakitana kaniak iti Biblia a Jehova ti nagan ti Dios. No kasta, “Dagiti Saksi ni Jehova” kaipapananna a “Dagiti Saksi ti Dios”!
Inyurnos ti babai a tabunuak ti maysa a palawag publiko iti Assembly Hall dagiti Saksi ni Jehova. Talaga a naallukoy ti interesko iti nakitak sadiay. Napanak iti Kingdom Hall iti lugarmi tapno ad-adu ti maammuak, ket nayurnos a mayadalanak iti Biblia. Di nagbayag, naamirisko a dakes ti wagas ti panagbiagko, isu a pinanawak ti kabbalayko ket nagbiagak nga agsolsolo iti nakayanakak nga ili. Nupay maalumiimak idi damo, nakiumanak kadagiti Saksi ni Jehova sadiay ket intultuloyko ti nakipagadal iti Biblia.
Ngem adda pay laeng sumagmamano a pagduaduaak. Agpayso kadi a dagiti Saksi ni Jehova ti tattao ti Dios? Dagiti ngay amin a banag a nasursurok idi ubingak? Tangay napadakkelak a Sabatista, kinasaritak ti maysa a ministro dagiti Sabatista. Immanamong nga iyadalannak kada Mierkoles, idinto nga iyadalandak dagiti Saksi ni Jehova kada Lunes. Kayatko a maammuan ti nalawag a sungbat manipud iti dayta a dua a grupo maipapan iti uppat nga espesipiko a banag: ti panagsubli ni Kristo, ti panagungar, ti doktrina a Trinidad, ken ti maiparbeng a wagas ti pannakaorganisar ti kongregasion. Sumagmamano la a bulan ti kasapulan tapno maikkat ti amin a panagduaduak. Iti tunggal maysa kadagiti uppat a benneg—ken iti amin—ti laeng patpatien dagiti Saksi ni Jehova ti naan-anay a naibasar iti Biblia. Nagbanaganna, siraragsak a nakipasetak iti amin nga aktibidad ti kongregasion ken nagdedikarak ken Jehova idi agangay. Mayo 1990 idi nabautisaranak.
Komusta Ngay ni Judith?
Judith: Idi kangitingitan ti pannakariribuk ti panagasawami, makimismisaak manen. Maluksawak unay idi nadamagko a nagbalin ni Lars a Saksi ni Jehova. No dadduma, sarungkaran ti sangapulo ti tawenna a buridekmi a ni Jonas ni tatangna, ngem pinawilak ni Lars iti panangitugotna ken ni Jonas iti aniaman a gimong dagiti Saksi. Nagapelar ni Lars kadagiti autoridad, ngem siak ti dinasiganda.
Adda sabali a lalaki a naam-ammok. Ad-adda met a nakipasetak iti politika ken iti amin a kita ti trabaho a makatulong iti komunidad. Isu a no adda idi mangibaga a posible nga agkaykaysa manen ti pamiliami, kasla imposible dayta.
Tangay agbirbirokak iti panglabanko kadagiti Saksi ni Jehova, napanak iti ministro ti parokia iti lugarmi. Dagus nga inadmitirna nga awan ammona maipapan kadagiti Saksi ken awan literaturana maipapan kadakuada. Ti laeng naibagana ket nasaysayaat no adaywak ida. Siempre, daytat’ saan a nangbalbaliw iti negatibo a panangmatmatko kadagiti Saksi ni Jehova. Ngem idi agangay, napilitanak a mayam-ammo kadakuada iti wagas a diak pulos impagpagarup.
Nagbalin a Saksi ni Jehova ti adiek a lalaki nga agnanaed idiay Sweden, ket naawisak a tumabuno iti kasarna iti maysa a Kingdom Hall! Dayta a kapadasan ti dagus a nangbalbaliw iti panangmatmatko kadagiti Saksi. Nasdaawak ta saanda gayam a makauma a tattao a kas iti kanayon idi nga impagarupko. Nasingpet ken naragsakda, ken nalaingda pay nga agpakatawa.
Kabayatanna, naan-anayen a nagbalbaliw ti dati a misterko a ni Lars. Mas responsablen, addan panawenna kadagiti annakmi, nasingpet ken makontrolnan ti panagsasaona, ken saanen nga agbarbartek kas idi. Makaay-ayon ti kinataona! Nagbalinen a kas iti kita ti lalaki a kanayon idi a kayatko a pagbalinanna koma. Makapaupay a panunoten a saankamin nga agassawa ket nalabit addanto aldaw a makikallaysa kenkuana ti sabali a babai!
Isu a nagplanoak iti di madmadlaw a “panangraut.” Naminsan, bayat a nakipagnaed ni Jonas ken amana, inyurnosko ti agbiahe tapno bisitaek da Jonas ken ni Lars a kaduak ti dua a kakabsatko a babbai. Impambarko a rumbeng a gundawayan ti dua nga ikitna a bisitaen ti kaanakanda. Nagkikitakami iti maysa a periaan. Bayat a makiay-ay-ayam dagiti kakabsatko iti anakko, nakakitakami ken ni Lars iti bangko ket nagtugawkami.
Nasdaawak ta apaman a nadakamatko ti tema maipapan iti masakbayanmi, adda libro nga inruar ni Lars iti bulsana. Napauluan dayta iti Panangparagsak ti Biag ti Pamiliayo.a Intedna kaniak ti libro ken insingasingna a basaek dagiti kapitulo maipapan iti akem ti asawa a lalaki ken ti asawa a babai iti pamilia. Inyunay-unayna a basaek dagiti teksto.
Kalpasanna, idi tumakderkamin ken ni Lars, kayatko nga iggaman ti takiagna, ngem sidadayaw a nagkitakit. Awan ti panggep ni Lars a makirelasion manen kaniak no dina pay maammuan ti panangmatmatko iti baro a relihionna. Medio nasairak, ngem naamirisko a talaga a nainkalintegan laeng ti inaramidna ken pagimbagak a mismo no agbalinto manen a misterko.
Amin dagitoy ti ad-adda a namaginteres kaniak maipapan kadagiti Saksi ni Jehova. Kabigatanna, kinasaritak ti maysa a babai nga ammok a Saksi, ket nagnumuanmi a suruandak ken ni lakayna maipapan iti relihionda. Naibasar iti Biblia dagiti sungbatda kadagiti adu a saludsodko. Naawatak a naibasar a naimbag iti Biblia ti isursuro dagiti Saksi ni Jehova. Iti tunggal nagsasaritaanmi, masapul a bigbigek a dayta ti kinapudno.
Kabayatanna, immikkatak iti Evangelical Lutheran Church ket insardengkon ti amin a napolitikaan nga aktibidadko. Nagsardengak payen nga agsigarilio. Daydi ti karirigatan nga inaramidko. Nangrugiak a nakipagadal iti Biblia idi Agosto 1990, ket idi Abril 1991, nabautisaranak kas maysa kadagiti Saksi ni Jehova.
Ti Maikadua a Panagkasarda
Judith: Ita agpadakamin a bautisado a Saksi. Nupay nagsinakami, agpadakami a nagadal iti Biblia. Gapu kadagiti nagsayaat a pannursuro ti Biblia, naidumakamin iti dati a kinataomi. Agpimpinnategkami pay laeng, nalabit naun-uneg payen ngem idi. Isu nga ita nawayakami nga agkallaysa manen—ket kasta ti inaramidmi. Nagkinnarikami iti maikadua a gundaway, ngem ita ket iti Kingdom Hall dagiti Saksi ni Jehova.
Lars: Napasamaken ti nakaskasdaaw—nagkaykaysa manen ti pamiliami! Anian a ragsakmi kadagitoy nga aldaw!
Judith: Ti kasarmi ket tinabunuan dagiti babbaromi, adu a kakabagian, ken adu a baro ken nabayagen a gagayyem. Naisangsangayan a kapadasan dayta. Karaman kadagiti bisitami dagiti am-ammomi idi umuna a panagkallaysami; naragsakanda a nakakita iti panagsinnubliananmi ket nasdaawda a nakakita iti napaypayso a rag-o kadagiti Saksi ni Jehova.
Dagiti Annak
Lars: Nanipud nagbautisarkami, naragsakankami a nakakita iti panangikeddeng ti dua a babbaromi a mangidedikar iti biagda ken Jehova.
Judith: Inapresiar ni Jonas ti kinapudno nga isursuro ti Biblia nanipud pay idi naammuanna dayta kas ubing idi sinarungkaranna ni tatangna. Sangapulo la ti tawenna idi imbagana kaniak a kayatna ti makipagtaeng ken ni tatangna agsipud ta kas inlawlawagna, “Sursuroten ni Papang ti Biblia.” Nabautisaran ni Jonas idi 14 ti tawenna. Nagturposen iti panageskuelana, ket maysa itan nga amin-tiempo a ministro.
Lars: Agtawenen iti 27 ti inauna a baromi a ni Martin. Dagiti panagbalbaliw a nakitana kadakami ti nangted kenkuana iti dakkel a pagpampanunotan. Pimmanaw iti pagtaenganmi ket nagnaed iti sabali a paset ti pagilian. Dua a tawen ti napalabas, rinugiannan ti nakipagadal iti Biblia iti lokal a kongregasion dagiti Saksi ni Jehova sadiay. Kalpasan laeng ti lima a bulan, nakasaganan nga agpabautisar. Itultuloyna dagiti nagsayaat a planona para iti masakbayanna kas maysa a Kristiano.
Saan pay laeng a Saksi ni Jehova ti maikadua a baromi a ni Thomas. Siempre, ay-ayatenmi latta, ken nasayaat ti relasionmi kenkuana. Maragsakan iti panagbalbaliw a napasamak iti pamiliami. Ket umanamongkami amin a gapu kadagiti prinsipio a nasursuromi kas nagannak manipud iti Biblia, nagkaykaysa manen ti pamiliami. Anian a bendision kadakami ta mabalinmi itan ti agkakadua a masansan kas maysa a pamilia, nga agkaykaysa ti amin a tallo nga annak agraman ti ama ken ti inada!
Ti Agdama a Biagmi
Lars: Saanmi nga ibagbaga a nagbalinkamin a perpekto. Ngem adda nasursuromi—a ti ayat ken panagrinnaem dagiti kangrunaan a makatulong iti naballigi a panagasawa. Naiduma unayen ngem iti dati ti nakaisaadan ti pundasion ti panagasawami. Agpadakami itan a nangakseptar iti autoridad a nangatngato ngem kadakami, ta bigbigenmi nga agbibiagkami para ken Jehova. Talaga nga agkaykaysakamin ken ni Judith ket matmatanmi ti masakbayan buyogen ti pananginanama.
Judith: Nalabit dakami ti sibibiag a pammaneknek a ni Jehova ti kasayaatan a mamalbalakad iti panagasawa ken iti pamilia.
[Footnote]
a Impablaak ti Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc., idi 1978; saanen a mayim-imprenta.
[Ladawan iti panid 20]
Da Lars ken Judith iti umuna a panagkallaysada idi 1973
[Ladawan iti panid 21]
Tallo nga ubbing a napukawan iti nagkaykaysa a pamilia ngem nasarakanda manen dayta
[Ladawan iti panid 23]
Da Lars ken Judith ita, nagsinnubliananda gapu iti panangsurotda kadagiti prinsipio ti Biblia