Migraine—Ania ti Maaramidam iti Dayta?

Ni Joyce ket maysa a nasaranta nga empleado. Agbasbasa iti dokumento idi bigla metten nga agblangkoblangko ti makitana. Kalpasanna, agrimatrimaten dayta agingga a kasla agsasallupangen a linia ken din matarusan ti sukogda. Sumagmamano pay a minuto, dandani awanen ti makitana. Idi maamirisna ti kasasaad, dagus a nangisakmol iti bassit a kapsula a nairanta iti kasta nga emerhensia.

ADDA migraine ni Joyce. Adu ti nakaidumaan dayta iti kadawyan a sakit ti ulo. Kas pagarigan, saan a kas iti sagpaminsan a panagsakit ti ulo, agsublisubli dayta. Kasta met, gapu iti kakarona, saanen a malpas ti ag-migraine ti trabahona.

Ania dagiti sintomas ti migraine? Aggitebgiteb ti kagudua a paset ti ulo ti addaan iti kasta, makasarsarwa ken masisirap iti lawag. Mabalin nga agpaut dayta iti sumagmamano nga oras wenno aldaw pay ketdi.

Nupay pasaray agsakit ti ulo ti kaaduan gapu iti stress, 1 laeng iti kada 10 ti ag-migraine. Ad-adu a babbai ti ag-migraine ngem kadagiti lallaki. Ti dadduma ket nakarkaro ngem iti sabsabali, ngem kaaduan nga ag-migraine ket di makapagtrabaho iti sumagmamano nga aldaw iti kada tawen. Gapu iti dayta, maksayan ti sapulda ken maapektaran ti biag ti pamilia. Isu a sigun iti World Health Organization, ti migraine ket karaman iti 20 a kangrunaan a sakit a pakaidalitan.

Sakbay a sumro dayta, marikna ti dadduma dagiti sintomas a kas iti panaglamiis dagiti ima, pannakapaksuy, bisin, wenno agbaliwbaliw a rikna. Kalpasanna, sakbay nga agsakit ti uloda, maulawda, agwengweng ti lapayagda, kaslada matudtudok iti dagum, agdoble ti makitada, marigatanda nga agsao, wenno aglulupoyda.

Saan nga interamente a naammuan dagiti makagapu iti migraine, ngem maipagarup a maysa dayta a depekto iti nervous system a mangapektar kadagiti urat iti ulo. Nalawag a ti aggitebgiteb a sakit iti ulo ket maigapu iti dara nga agtartaray iti limteg nga ur-urat. Kuna ti pagiwarnak nga Emergency Medicine: “Dagiti pasiente nga ag-migraine ket nakatawid iti sensitibo unay a nervous system, a maapektaran iti nadumaduma a kasasaad a kas iti puyat, nasanger nga angot, panagbiahe, panaglangan a mangan, stress, ken panagbalbaliw ti hormone level.” Dagidiay ag-migraine ket nalaka met a maaddaan iti irritable bowel syndrome, panic attack, ken depression.

Kasano a Maep-epmo ti Migraine?

Dimon mabalbaliwan ti natawidmo a nervous system. Ngem mabalinmo a liklikan ti panagdikar ti migraine. Nakatulong iti dadduma ti diary ta naduktalanda no ania a taraon wenno kasasaad ti namagkedar iti migraine-da.

Agduduma ti kasasaad ti tunggal ag-migraine. Natakuatan ni Lorraine a gumiddan ti migraine-na iti binulan a panagreglana. Kinunana: “No dandaniakon agregla, agkedar ti migraine-ko no masobraak ti agobra wenno agtrabaho, no napudot wenno nalamiis, no naarimbangaw, wenno no nakapanganak iti nagasang. Isu nga ikagkagumaak ti agbalin a kalmado ken balanse kadagita a tiempo.” Kinuna ni Joyce a nasurok nga 60 a tawenen nga ib-ibturanna ti migraine, “Nadlawko nga agkedar a dagus ti migraine-ko no nanganak iti kahel wenno pinia, wenno imminumak iti red wine isu a likliklikak dagita.”

Saan a kaskarina a mailasin ti panagdikar ti migraine ta masansan nga agnanaay ti makagapu. Kas pagarigan, mayat met no maminsan ti pannangan iti tsokolate, ngem dayta met ti mamagkedar iti sabali a gundaway, nalabit maigapu iti dadduma pay a rason.

Uray no dimo matukoy wenno maliklikan dagiti mamagkedar iti migraine-mo, addada pamay-an tapno maksayan ti panagkedarna. Isingasing dagiti eksperto nga agpapada koma ti oras ti pannaturogmo iti makalawas. No kayatmo a naladladawka a maturog iti ngudo ti lawas, isingasingda nga agriingka iti isu met la nga oras, adda koma aramidem iti sumagmamano a minuto sa agsublika a maturog. Mabalin met nga agdikar ti migraine-mo no agbaliw ti kaadu ti mainummo a caffeine isu a kedngam agingga iti dua la koma a tasa a kape wenno dua a botelia a softdrink kada aldaw. Liklikam met ti mabisinan ta makapa-migraine dayta. Saan a nalaka a liklikan ti stress, a masansan a pakaigapuan ti migraine. Ngem adu ti pamay-am nga agrelaks, nalabit babaen ti panangbaliwmo iti eskediulmo, panagbasam iti Biblia, wenno panagdengngeg iti makapabang-ar a musika.

Ania ti Agas ti Migraine?

Adu ti pagpilian.a Kas pagarigan, turog ti maysa kadagiti kaepektibuan. Mabalin a makatulong dagiti pangep-ep iti ut-ot a din agkasapulan iti reseta ti doktor tapno makaturog dagidiay ag-migraine.

Idi 1993, magatangen dagiti triptan, baro a kita ti maireseta nga agas para iti migraine. Sigun iti The Medical Journal of Australia, “maysa [dayta] a nagpateg a nagrang-ayan ti medisina,” sana innayon: “Ti pannakadiskobre kadagiti triptan para iti migraine ket kas kapateg iti pannakadiskobre iti penicillin para iti impeksion gapu iti bakteria!”

Saan met ketdi a makapapatay ti migraine. Isu a ti agas ti migraine ket saan a kas iti agas ti impeksion a makaispal iti biag. Ngem dakkel a bang-ar ti maipaay dagiti triptan kadagiti nabayagen ken masansan nga idaldalit ti migraine. Nasken latta a balbaliwan dagiti pasiente dagiti aktibidadda kas nadakamaten, ngem para iti dadduma nga ag-migraine, kasla namilagruan nga agas dagiti triptan.

Kaskasdi nga adda pagsayaatan ken pagdaksan ti amin nga agas. Ania ti pagdaksan dagiti triptan? Ti maysa ket ti kanginana. Ti tunggal tableta ket kas iti pannangan iti nangina a restawran. Isu a kadawyan a dagidiay laeng kalkalainganna agingga iti kakaruan ti migraine-na ti maresetaan. Saan met nga agkurri dagiti triptan iti amin a tao. Maikontra dayta iti dadduma a sakit isu a maiparit iti sabsabali uray ti panangpadas la a mangtomar iti dayta. Nupay awan ti mangpaimbag iti natawid a migraine, kinuna ti Emergency Medicine: “Addan dagiti baro ken napasayaat nga agas para iti migraine isu nga awanen ti rason nga agib-ibtur lattan dagidiay addaan iti kasta.”

[Footnote]

[Ladawan iti panid 23]

Nakatulong iti dadduma ti diary ta naduktalanda no ania a taraon wenno kasasaad ti namagkedar iti migraine-da

[Ladawan iti panid 23]

Ti panagdengngeg iti makapabang-ar a musika ket mabalin a mangkissay iti stress a masansan a pakaigapuan ti migraine

[Ladawan iti panid 23]

Ti migraine ket natawid ken makaidalit a sakit ngem masansan a kabaelan nga agasan dagiti doktor