Nadisenio Kadi?

Ti Balinsuek a Retina

● Ti mata ti tao ket addaan iti retina—maysa a kulapot nga aglaon iti agarup 120 milion a selula a maawagan iti photoreceptor. Dagita ti mangsagap iti raya ti lawag sada pagbalinen nga electric signal nga itarusan ti utekmo kas makita a ladawan. Iruprupir dagiti ebolusionista a ti puesto ti retina kadagiti mata dagiti vertebrate (dagiti parsua nga addaan iti duri) ket pammaneknek nga awan ti nangdisenio iti mata.

Usigem: Balinsuek ti retina dagiti vertebrate isu nga adda dagiti photoreceptor iti likud ti retina. Tapno makadanon ti lawag kadagita, lumasat nga umuna dayta iti sumagmamano nga agrurutap a selula. Sigun iti biologo ken ebolusionista a ni Kenneth Miller, “daytoy nga urnos pagwarasenna ti lawag isu a saan unay a detalyado ti makita no idilig iti aktual a ladawan.”

Gapuna, ibagbaga dagiti ebolusionista a ti balinsuek a retina ket pammaneknek ti naalas a disenio—wenno kinaawan disenio. Dineskribir pay dayta ti maysa a sientista nga “adda usarna ngem minamaag ti kinabalinsuekna.” Nupay kasta, ipalgak dagiti kanayonan a panagsirarak a nagsayaat ti pannakaipuesto dagiti photoreceptor ti balinsuek a retina ta nayabay dagita iti pigment epithelium—maysa a katuon dagiti selula a mangipapaay iti oksiheno ken sustansia a nagpateg iti nalawag a panagkita. Kinapudnona, kuna ti sumagmamano nga eksperto nga adayo a nakapkapuy ti panagkita no adda daytoy a katuon iti sanguanan ti retina.

Ti balinsuek a retina ket ad-adda a makatulong kadagiti vertebrate nga addaan iti babassit a mata. Kinuna ti propesor a ni Ronald Kröger, iti University of Lund, Sweden: “Iti nagbaetan ti lente ti mata ken dagiti photoreceptor, masapul nga adda masnup a distansia tapno nalitnaw ti panagkita. Tangay napno ti retina iti nerve cell, basbassit nga espasio ti kasapulan dagiti mata dagiti vertebrate.”

Kanayonanna, gapu ta nasensen dagiti nerve cell ti retina ken asideg kadagiti photoreceptor, napaspas ken umiso ti pannakaanalisar ti impormasion manipud iti mata.

Ania ti makunam? Naalas kadi ti estruktura ti balinsuek a retina ken naiparna laeng ti itataudna? Wenno nadisenio dayta?

[Diagram iti panid 15]

(Para iti aktual a pannakaurnosna, kitaem ti publikasion)

Dagiti photoreceptor cell

Lawag

Pigment epithelium

Lawag

Retina

Optic nerve