Ammoyo Kadi?

Adda kadi panggapuan ni Poncio Pilato nga agbuteng ken Cesar?

Tapno mapilitan ni Romano a Gobernador Poncio Pilato a mangipapatay ken Jesus, kinuna ti papanguluen dagiti Judio: “No luk-atam daytoy a tao, saannaka a gayyem ni Cesar.” (Juan 19:12) Ti “Cesar” a nadakamat ditoy ket ni Romano nga Emperador Tiberio. Adda kadi aniaman a panggapuan ni Pilato nga agbuteng iti daytoy a Cesar?

Ania ti katatao ni Tiberio Cesar? Adu a tawen sakbay ti pannakabista ni Jesus, nagbalinen ni Tiberio a “tao a maseknan laeng kadagiti bukodna a tarigagay ken sangkapanunotna dagiti dakdakes pay a pamay-an tapno mapennekna dagita,” kuna ti The New Encyclopædia Britannica. Gapu ta managatap, pinarparigat ken pinapatayna ti siasinoman nga impagarupna a saan a nasungdo kenkuana. Kuna ti isu met la a reperensia: “Sigun kadagiti kapanawenanna a historiador . . . naulpit ken naalas dagiti paboritona a paglinglingayan. Salaysayen uray ti kasayaatan a report maipapan kenkuana nga isu ket sirurungsot a pimmatay iti dandani amin a tao a kayatna a patayen ken iti aniaman a kanito a kayatna nga aramiden dayta.”

No kasta, ti pakasarsaritaan ni Tiberio ti nalabit nangimpluensia iti desision ni Pilato nga umannugot iti tarigagay ti papanguluen dagiti Judio isu nga imbilinna ti pannakapapatay ni Jesus.​—Juan 19:13-16.

Apay a binugguan ni Jesus ti saksaka dagiti apostolna?

Iti nagkauna nga Israel, adu nga ordinario a tattao ti sakasaka a mangaramid kadagiti inaldaw a trabahoda. No adda man dagiti agusar iti batay, palloka laeng dayta a pannakaap-ap ti dapan a naigalut iti saka ken lipaylipay. Yantangay natapok wenno napitak dagiti kalsada ken kataltalonan, sigurado ngarud a marugitan ti saka dagiti tattao.

No kasta, kaugalianda idin ti panangikkat iti palloka no sumrekda iti pagtaengan. Ti kinamanagpadagus kalikagumanna ti panangbuggo iti saksaka ti bisita. Aramiden daytoy ti bumalay wenno ti adipenna. Adu ti nadakamat iti Biblia maipapan iti daytoy a kostumbre. Kas pagarigan, kinuna ni Abraham kadagiti bisita iti toldana: “Maala koma ti bassit a danum, pangngaasiyo, ket pabugguanyonto dagiti sakayo. Kalpasanna agdalupisakkayo iti sirok ti kayo. Ket bay-andak a mangala iti sangkapisi a tinapay, ket pasarantaenyo dagiti pusoyo.”​—Genesis 18:4, 5; 24:32; 1 Samuel 25:41; Lucas 7:37, 38, 44.

Makatulong dagita nga impormasion maipapan iti daytoy a kaugalian tapno maawatantayo no apay a binugguan ni Jesus ti saksaka dagiti adalanna iti daydi naudi a Paskua a panagkakaduada. Iti dayta nga okasion, awan ti bumalay wenno adipen a mangaramid iti kasta a serbisio, ken nabatad nga awan met kadagiti adalan ti nagdisnudo a mangaramid iti dayta. Ngarud, babaen ti panangala ni Jesus iti palanggana ken tualia tapno bugguan ken punasanna ti saksaka dagiti apostolna, insurona ida maipapan iti ayat ken kinapakumbaba.​—Juan 13:5-17.