Salsaludsod Dagiti Agbasbasa

Apay nga iladawan dagiti Saksi ni Jehova a pultak wenno narasay ti buok ni apostol Pablo?

Kinapudnona, awan ita ti makaammo iti eksakto a langa ni Pablo. Dagiti drowing ken ladawan kadagiti publikasiontayo ket panangiladawan laeng ti artist, saan a naibasar iti arkeolohia.

Ngem adda dagiti impormasion a pangibatayantayo iti langa ni Pablo. Kas pagarigan, dinakamat ti Marso 1, 1902 a Zion’s Watch Tower: “No maipapan iti langa ni Pablo: . . . Iti ‘Acts of Paul and Thecla,’ . . . a naisurat idi agarup 150 A. D., nailadawan ti langa ni Pablo ket mabalin a dayta ti kasayaatan, ken maitunos iti nabayagen a patpatien dagiti tattao. Isu ket nailadawan ditoy kas ‘ababa, pultak, sakang, nabaked, nagsabat dagiti kidayna; atiddog ti agongna.’”

Maipapan iti dayta a nagkauna a reperensia, kuna ti The Oxford Dictionary of the Christian Church (1997 edition): “Posible nga adda dagiti agpaypayso a linaon ti ‘Acts’ maipapan iti historia.” Sumagmamano a siglo kalpasan a naisurat, nagtultuloy a mararaem ti The Acts of Paul and Thecla kas paneknekan ti 80 a Griego a manuskrito dayta nga adda pay laeng ita, ken dagiti patarus dayta iti dadduma a lengguahe. Gapuna, ti panangiladawantayo ket maitunos iti dadduma a nagkauna a pannakailadawan ti langa ti apostol.

Nupay kasta, laglagipentayo nga adda dagiti napatpateg ngem iti langa ni Pablo. Uray bayat ti ministerio ni Pablo, adda dagiti nangdillaw a “ti kaaddana a mismo nakapuy ket ti panagsasaona uumsien.” (2 Cor. 10:10) Ngem ditay koma liplipatan a nagbalin ni Pablo a Kristiano babaen iti milagro nga inaramid ni Jesus. Panunotentayo met dagiti naaramidan ni Pablo kas “napili a basehas maipaay [ken Kristo] tapno ipanna ti nagan [ni Jesus] kadagiti nasion.” (Ara. 9:3-5, 15; 22:6-8) Ken panunotentayo a nagadu ti magunggonatayo kadagiti libro ti Biblia nga impaisurat ni Jehova babaen ken Pablo iti tulong ti nasantuan nga espiritu.

Saan nga impangas ni Pablo dagiti naaramidanna sakbay a nagbalin a Kristiano ken saanna met nga inladawan ti langana. (Ara. 26:4, 5; Fil. 3:4-6) Inaminna: “Siak ti kanunumuan kadagiti apostol, ken saanak a maikari a maawagan apostol.” (1 Cor. 15:9) Insuratna idi agangay: “Kaniak, a maysa a tao a nanumnumo ngem ti kanunumuan iti amin a sasanto, naited daytoy di kaikarian a kinamanangngaasi, tapno ideklarak kadagiti nasion ti naimbag a damag maipapan kadagiti di matukod a kinabaknang ti Kristo.” (Efe. 3:8) Sigurado a napatpateg dayta a mensahe ngem iti langa ni Pablo.