UHỌNMHỌN-ỌTA NỌNZI 19
ILLO 22 Ọne Ejele Munhẹn Ha Gbẹloghe—Ji Ọle Vae!
Be Bhọ Mhan Lẹn Rẹji Uwedẹ Nin Jehova Ha Rẹ Bhu Ẹbho Ohiẹn Bhi Ẹghe Odalo?
“Jehova . . . bha guanọ nin ọria soso miẹn ugbekhuelo.”—2 PITA 3:9.
EBI A HA LUẸ BHỌ
Edandan i ribhọ ghe Jehova dẹ wo re uwedẹ nọn khiale bi uwedẹ nọn gbale rẹ bhu ẹbho ohiẹn bhi ẹghe odalo.
1. Bezẹle nin ẹghe nin mhan da nyẹnlẹn da re imhan ghọnghọn?
Ọ WO ti mhan bhọ rẹ ha nyẹnlẹn bhi ọne ẹghe nan! Mhan wo daghe ebi ọta akhasẹ rẹ ha munsẹ yẹ ukpẹdẹ-ukpẹdẹ. Bhi ọsi ijiẹmhin, mhan wo ha daghe ebi “ojie ọsi north” bi “ojie ọsi south” rẹ ha nin egbe ele suan yẹ, beji ọkpa bhi ẹwẹ ele ha da ha yi ugbẹloghe nọn mhọn ahu nẹ bhi ọne agbọn nan. (Dan. 11:40, ftn.) Mhan wo ha daghe ebi ọta nọn mhẹn ọsi Agbejele nọnsi Osẹnobulua rẹ ha gba ije rebhe yẹ, bi ebi ẹbho ne bunbun rẹ wo dọ ha ga Jehova yẹ. (Isa. 60:22; Mat. 24:14) Sẹyẹ, mhan wo miẹn ebale oriọn ne bunbun “bhi ẹghe nọn khẹke.”—Mat. 24:45-47.
2. Emhin nela mhan lẹn sẹ ghe ọ dẹ sunu, ọkpakinọn be ọkhẹke nin mhan lẹn?
2 Jehova wo ha rẹkpa mhan rẹ manman lẹn otọ emhin ne da sunu bhi ẹghe odalo. (Prov. 4:18; Dan. 2:28) Ọkuẹsẹ ekpokpo nọn khua munhẹn, mhan lẹnmhin ghe mhan dẹ lẹn emhin rebhe nọn khẹke nin mhan lẹn beji mhan ha da sabọ ziẹngbe, yẹ sabọ miuhọnmhọn bhi ọne ẹghe nin. Ọrẹyiriọ, ọkhẹke nin mhan lẹn sẹbhọ ghe, emhin eso ribhọ rẹji ẹghe odalo nin mhan bha lẹn. Bhi ọne uhọnmhọn-ọta nan, mhan dẹ ka zilo nyan ebezẹle nin mhan da fi emhin eso nin mhan ka rẹ ta rẹji ẹghe odalo denọ. Mhan dẹ yẹ zilo nyan emhin eso nin mhan lẹnlẹn rẹji ẹghe odalo, bi uwedẹ nin Aba mhan nọn ribhi okhun ha rẹ lu emhin yẹ.
EMHIN NIN MHAN BHA LẸN
3. Be bhọ mhan rẹ ka ta rẹji ẹghe nin ẹbho i da yẹ rẹ miẹn ọne isẹhoa rẹ deba mhan dọ ha ga Jehova? Be bhọ ka rẹ re mhan ta iriọ?
3 Bhi ẹghe nọn gbera, mhan da yọle ghe ẹbho ne bha ka luẹ ẹmhọn Jehova nian i da yẹ miẹn ọne isẹhoa rẹ lu iriọ sade ekpokpo nọn khua munhẹn fo, sẹyẹ ele i da miuhọnmhọn bhi okhọn Amagẹdọn. Mhan rẹ ka ta iriọ ranmhude mhan da ha riale ghe, ẹbho nan fuẹn an bhi ẹghe ọne Okpamẹn, bi emhin kẹkẹ ne sunu ọkuẹsẹ ọne Okpamẹn vae, emhin ne ha sunu bhi ẹghe odalo a re ele ha talọ je. Bhi ọsi ijiẹmhin, mhan da rẹ ha riale ghe, beji ọria soso bha rẹ sabọ nabhi ọne okọ beji Jehova khu ọne odẹ fo, iriọ ọria soso i da yẹ rẹ sabọ miẹn ọne isẹhoa rẹ luẹ ẹmhọn Jehova sade ekpokpo nọn khua munhẹn fo, beji ọle ha da miuhọnmhọn.—Mat. 24:37-39.
4. Bezẹle nin mhan bha da yẹ yọle ghe ene emhin ne sunu bhi ẹghe ọne Okpamẹn, ẹghe odalo ele ha rẹ manman munsẹ? Re otọle man.
4 Mhan dẹ be yọle ghe emhin kẹkẹ ne sunu bhi ẹghe ọne Okpamẹn, emhin ne ha sunu bhi ẹghe odalo a rẹ ele ha talọ je? Eye. Bezẹle nin mhan da ta iriọ? Ranmhude a bha miẹn ije soso bhi Baibo nọn ta iriọ.a Mhan lẹnmhin ghe Jesu re ẹghe nin ọle ha rẹ vae rẹ khọkhọ ẹghe ọsi Noa, ọkpakinọn, ọle bha yọle ghe beji emhin rẹ wo sunu bhi ẹghe ọsi Noa tee, iriọ emhin ha rẹ sunu bhi ẹghe odalo, bọsi ọnọn sunu bhi ẹghe nin Jehova rẹ tobọle khue odẹ ọsi ọne okọ. Ọkpakinọn, ọnan bha rẹman ghe mhan i da sabọ miẹn emhin luẹ bhi okha ọsi Noa, la ebe sunu bhi ọne ẹghe nin ọne Okpamẹn rẹ rọ.
5. (a) Be bhọ Noa lu rẹ re urẹọbhọ nọnsọle man ọkuẹsẹ ọne Okpamẹn vae? (Hibru 11:7; 1 Pita 3:20) (b) Rẹji iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua nin mhan lu ẹlẹnan, be idia nọnsẹmhan rẹ diabe ọsi Noa yẹ?
5 Ẹghe nin Jehova rẹ taman Noa ghe ọle dẹ re amẹn fuẹn ẹbho ne i mhẹn an, ọle da wo munhẹn ha bọn ọne okọ, nin ọle rẹ rẹman ghe ọle mhọn urẹọbhọ. (Tie Hibru 11:7; 1 Pita 3:20.) Iriọ yẹ nọn, ọkhẹke nin ẹbho nin mhan tẹmhọn Osẹnobulua man lu rẹkhan emhin nin ele họn rẹji ẹmhọn Agbejele nọnsi Osẹnobulua nin ele rẹ rẹman ghe ele mhọn urẹọbhọ. (Iwẹnna 3:17-20) Pita nin odibo da yọle ghe Noa “wo ha taman ẹbho uwedẹ nọn gbale nọnsi Osẹnobulua.” (2 Pita. 2:5) Ọrẹyiriọ, beji mhan luẹ bhi uhọnmhọn-ọta nọn gbera, mhan bha lẹn si Noa mhanmhanlẹn nin ọle rẹ tẹmhọn Agbejele man ọrebhe bhi ọne otọ nan ọkuẹsẹ ọne Okpamẹn munhẹn. Ẹlẹnan nian, mhan dọnmhegbe rẹ wo ha tẹmhọn Osẹnobulua bhi ije rebhe bhi ọne otọ nan, sẹyẹ, ọ yẹẹ mhan rẹ ha re ọyaya lu ọle. Ọrẹyiriọ, ebi mhan hi ki rẹ dọnmhegbe sẹ yẹ, mhan i da sabọ tẹmhọn Osẹnobulua man ọrebhe ọkuẹsẹ ọkpẹnlẹn vae. Bezẹle nin mhan da ta iriọ?
6-7. Bezẹle nin mhan ha da sabọ yọle ghe, mhan i da sabọ tẹmhọn Osẹnobulua man ọrebhe ọkuẹsẹ ọkpẹnlẹn vae? Re otọle man.
6 Ria ẹmhọn ebi Jesu tale rẹji iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua nin mhan lu. Ọle da yọle ghe, a dẹ tẹmhọn Agbejele na bhi “otọ agbọn rebhe, nọn ha yi ọsali rẹji ọrebhe.” (Mat. 24:14) Ọne ọta akhasẹ nan wo ha munsẹ ẹlẹnan gbera ọnikhẹ. Ọ gbera urolo 1,000 nan sẹ zẹdu ẹmhọn ọne Agbejele diọ i, sẹyẹ, ranmhude iwẹbsaiti nọnsẹmhan natiọle jw.org, ẹbho ne bunbun bhi ọne otọ agbọn nan rebhe sabọ dọ ha luẹ ẹmhọn Osẹnobulua bhi eji ọ hi ki rẹ khin nin ele ye.
7 Ọrẹyiriọ, Jesu da taman edibo nesọle ghe, ele i da sabọ “na otọ Izrẹl rebhe fo,” la tẹmhọn Osẹnobulua man ọrebhe sẹsẹsẹ ọkuẹsẹ ọle vae. (Mat. 10:23; 25:31-33) Ọne ọta nan nin Jesu taman edibo nesọle bhi ẹghe ẹdẹlẹ dẹ yẹ wo munsẹ ẹlẹnan. Ẹlẹnan nian, ẹbho ne bunbun wo nyẹnlẹn bhi agbaẹbho nan bha da zẹwẹ re isẹhoa nin mhan rẹ ha tẹmhọn Osẹnobulua man ẹbho. Rẹ deba ọnan, imọn nan biẹ ukpẹdẹ-ukpẹdẹ i yi obhiọ-khere. Mhan dọnmhegbe rẹ ha tẹmhọn Osẹnobulua man ẹbho bhi “agbaẹbho nọn hi ki rẹ khin, ulin-uwa nọn hi ki rẹ khin, bi urolo nọn hi ki rẹ khin.” (Arẹm. 14:6) Ẹmhọanta nọn ribhọ hi, ebi mhan hi ki rẹ dọnmhegbe sẹ yẹ, ọ i da fo mhan rẹ tẹmhọn Osẹnobulua man ọdeọde ọkuẹsẹ ọkpẹnlẹn vae.
8. Inọnta nela mhan ha sabọ ha mhọn rẹji uwedẹ nin Jehova ha rẹ bhu ẹbho ohiẹn bhi ẹghe odalo? (Yẹ fẹ ene ifoto ghe.)
8 Ọnan sabọ rẹ re ẹbho ha nọọn yọle: Be bhọ ha sunu ji ẹbho ne bha zẹwẹ miẹn ọne isẹhoa rẹ luẹ ẹmhọn Osẹnobulua ọkuẹsẹ ekpokpo nọn khua munhẹn? Be bhọ Jehova bi Ọmọn nọnsọle nin ọle re mundia nọn ha bhuohiẹn ha rẹ bhu ele ohiẹn yẹ? (Jọni 5:19, 22, 27; Iwẹnna 17:31) Baibo nan da re ọne uhọnmhọn-ọta nan dagbare yọle ghe, Jehova “bha guanọ nin ọria soso miẹn ugbekhuelo,” sokpan, ọle “guanọ nin ẹbho rebhe fidenọ.” (2 Pita 3:9; 1 Tim. 2:4) Arẹmiẹn mhan lẹn ọnan rẹji Jehova, ọle bha sẹ taman mhan ebi ọle ha rẹ bhu ẹbho ohiẹn yẹ ne bha zẹwẹ miẹn ọne isẹhoa rẹ luẹ ẹmhọn ọlẹn. Bhi ọsi ẹmhọanta, ọ i yi oko ghe Jehova dẹ wo ha ta ebi ọle sẹ lu man mhan, bi ọne ọle da lu.
Be Jehova ha rẹ nin ẹbho ne bha miẹn ọne isẹhoa rẹ luẹ ẹmhọn ọlẹn lu emhin yẹ ọkuẹsẹ ekpokpo nọn khua munhẹn? (Fẹ uduọle nọnzi 8 ghe)c
9. Emhin nela Jehova sẹ rẹman mhan bhi Baibo?
9 Jehova wo ha noo Baibo rẹ taman mhan emhin eso nin ọle ha lu. Bhi ọsi ijiẹmhin, Baibo ji mhan lẹn ghe, Jehova dẹ riọ ẹbho ne bha khia kpanọ, ne yi ẹbho ne bha miẹn ọne isẹhoa rẹ luẹ ẹmhọn ọlẹn beji ele ha da fidenọ. (Iwẹnna 24:15; Luk 23:42, 43) Ọnan sabọ rẹ re mhan ha mhọn inọnta kpataki ebhebhe.
10. Inọnta ebhebhe nela ha sabọ zegbere?
10 Ọsi ọrebhe ne da yu bhi ẹghe ekpokpo nọn khua dẹ be wo fo sẹsẹsẹ, la ele dẹ kie nyẹnlẹn? Baibo ji mhan lẹn ghe ẹbho ne nin Jehova ha suan, nin Jehova bi ẹhi nesọle ha fuẹn an bhi okhọn Amagẹdọn i mhọn ọne ikhuaẹloghe nin ele rẹ kie dọ ha nyẹnlẹn. (2 Tẹsẹ. 1:6-10) Ọkpakinọn, be bhọ ha ki sunu ji ene ẹbho nekẹle nin emianmhẹn, idọmanlẹn, bi emhin ọhanabẹ gbe bhi ọne ẹghe nan, la nin ẹbho gbe a? (Eccl. 9:11; Zech. 14:13) Ene ẹbho nan dẹ be deba “ene bha khia” nan ha riọkpanọ bhi agbọn ọsọgbọn? Mhan bha lẹn.
EBI MHAN LẸN
11. Be bhọ Jehova ha ghe rẹ bhu ẹbho ohiẹn bhi ẹghe okhọn Amagẹdọn?
11 Mhan lẹn ene bunbun bhi emhin ne ha sunu bhi ẹghe odalo. Bhi ọsi ijiẹmhin, mhan lẹnmhin ghe bhi okhọn Amagẹdọn, a dẹ rẹ uwedẹ nin ẹbhọ rẹ nin enanzẹle lu emhin rẹ bhu ele ohiẹn. (Mat. 25:40) Ẹbho nan ha bhu ele ohiẹn bọsi ene ihuan hi ẹbho ne ki ka ha re iyobọ nin Jesu bi enanzẹle. Mhan yẹ lẹn ghe, eso bhi enanzẹle dẹ sẹyẹ ha ribhi ọne otọ nan bhi ẹghe nin ekpokpo nọn khua ha rẹ munhẹn. Ọ ha ki ha kẹ khere nin okhọn Amagẹdọn rẹ munhẹn ele kuẹ diọbhi okhun. Beji a miẹn ghe eso bhi enanzẹle dẹ sẹyẹ ha ribhi ọne otọ nan ẹghenin, asabọmiẹn ẹbho eso ne mhọn ọkhọle esili dẹ miẹn ọne isẹhoa rẹ re iyobọ nin ele, yẹ rẹkpa ele bhi ẹsọn nin ele miẹn. (Mat. 25:31, 32; Arẹm. 12:17) Bezẹle nọn da khẹke nin mhan lẹn enan rebhe?
12-13. Be ẹbho eso ha rẹ sabọ lu emhin yẹ sade ele daghe uwedẹ nan ha rẹ gbe “Babilọn Nọn Khua” khuelo? (Yẹ fẹ ene ifoto ghe.)
12 Aharẹmiẹn ekpokpo nọn khua munhẹn fo, asabọmiẹn ẹbho eso ne ha daghe ebi a ha rẹ gbe “Babilọn Nọn Khua” khuelo yẹ, dẹ yere ebi Esali Jehova ka ta rẹji ọne ẹghe nan. Ẹbho eso ne ha daghe ebi ene emhin nan ha rẹ sunu yẹ dẹ be fi ọkhọle denọ?—Arẹm. 17:5; Ezek. 33:33.
13 Ahamiẹn iriọ emhin ha rẹ sunu, a dẹ sabọ re ọle khọkhọ emhin nọn sunu bhi otọ Ijipt bhi ẹghe ọsi Mozis. Yere ghe ẹbho ne bunbun wo deba ibhokhan Izrẹl kpanọ bhi otọ Ijipt. Asabọmiẹn eso bhi ẹwẹ ele da munhẹn ha mhọn urẹọbhọ beji ele daghe ene emhin ọhanabẹ kẹkẹ nin Mozis taman Fero gene wo ha sunu. (Ex. 12:38) Ahamiẹn emhin nọn sẹ inian sunu bhi ẹghe nan ha rẹ gbe Babilọn Nọn Khua khuelo, ọ dẹ be ha ba mhan bhi egbe ghe ẹbho dọ deba mhan bhi ọne obhi ẹghe nan ọkuẹsẹ ọkpẹnlẹn vae? Eye! Mhan ho nin mhan re egbe khọkhọ Aba mhan nọn ribhi okhun, nọn yi, “Osẹnobulua nọn mhọn itohan bi ẹkẹ-ẹjẹjẹ, nin ukpohu ikẹ re, nọn manman mhọn ahoẹmhọn-egbe nọn ibeghe, Osẹ ọsi ẹmhọanta.”b—Ex. 34:6.
Eso bhi eria ne ha daghe ebi a ha rẹ fuẹn “Babilọn Nọn Khua” yẹ, dẹ yere ebi Esali Jehova ka ta ọkuẹsẹ ọne ẹghe nan (Fẹ uduọle nọnzi 12 bi 13 ghe)d
14-15. Ẹghe nin ọria rẹ yu, la eji ọria da nyẹnlẹn ha be rẹman si ọle dẹ miẹn ọne isẹhoa rẹ nyẹnlẹn bhi ẹghe odalo? Gbotọle fanọn an. (Psalm 33:4, 5)
14 Ẹgheso, mhan sabọ rẹ họn ghe ẹbho eso yọle “ọ dẹ wo ha mhẹn sade ọria bhi azagba-uwa nọnsẹmhẹn nọn i ga Jehova yu ọkuẹsẹ ekpokpo nọn khua munhẹn, beji ọle ha da sabọ ha mhọn iruduba ọsi ariọkpanọ.” Mhan lẹnmhin ghe emhin esili nin ele mhọn bhi ọkhọle re ele ta ọnan. Ọkpakinọn, ọ i yi ẹghe nin ọria rẹ yu ha rẹman si a dẹ riọ ọle kpanọ, la si a i da riọ ọle kpanọ. Ọbhuohiẹn nọn gbale Jehova khin, bhiriọ, ọle dẹ bhuohiẹn bhi uwedẹ nọn gbale. (Tie Psalm 33:4, 5.) Mhan dẹ sabọ ha mhọnlẹn bhi ọkhọle ghe “Ọbhuohiẹn ọsi ọne otọ nan rebhe” dẹ wo lu emhin nọn gbale.—Gen. 18:25.
15 Emhin ẹwanlẹn yẹ nọn nin mhan rẹ yọle ghe, ọ i yi eji ọria da nyẹnlẹn ha rẹman si ọle dẹ ha mhọn ọne ikhuaẹloghe nin ọle rẹ kie nyẹlẹn bhi ẹghe odalo. Ẹlẹnan nian, ẹbho ne bunbun nyẹnlẹn bhi agbaẹbho nan da mun idobolo ọbhi iwẹnna oga nọnsẹmhan. Ranmhude ọnan, ele bha miẹn ọne isẹhoa rẹ họn ẹmhọn Agbejele beji ele ha da dọ ha ga Jehova. Mhan lẹnmhin ghe Jehova i da bhu ẹbho ne sẹ iriọ ohiẹn bọsi ene “ẹbhe.” (Mat. 25:46) Jehova nin ọbhuohiẹn ọsi ọne otọ rebhe ẹmhọn ene ẹbho nan rẹtẹ gbera imhan nin eria. Mhan bha lẹn ebi Jehova ha rẹ lu emhin yẹ bhi ẹghe ekpokpo nọn khua. Asabọmiẹn ẹbho eso dẹ miẹn ọne isẹhoa rẹ luẹ ẹmhọn ọlẹn, dọ ha mhọn urẹọbhọ da ọle, yẹ wo sun rẹkhan ọlẹn bhi ẹghe nin ọle ha rẹ kpe elin nọnsọle khia bhi isira ọrebhe.—Ezek. 38:16.
Ekpokpo nọn khua ha munhẹn fo, . . . ẹbho eso ne ha daghe ebi ene emhin nan ha rẹ sunu yẹ dẹ be fi ọkhọle denọ?
16. Be mhan dọ lẹn nian rẹji Jehova? (Yẹ fẹ ifoto ghe.)
16 Beji Baibo rẹman, mhan dọ kere ghe, iẹnlẹn ọsi eria wo manman rẹtẹ Jehova. Ọle da re iẹnlẹn ọsi Ọmọn nọnsọle rẹ zọese nin eria beji ele ha da ha mhọn ọne isẹhoa rẹ nyẹnlẹn bhi ighegheghe. (Jọni 3:16) Ọria soso i ribhọ nọn bha sẹ miẹn oyẹẹ nọnsi Jehova bhi egbe. (Isa. 49:15) Ọle wo lẹn elin ọsi ọdeọde bhi ẹwẹ mhan. Bhi ọsi ẹmhọanta, ọle wo manman lẹn mhan sẹbhọ ghe, mhan ha rẹ yu, mhan i da dikẹ bhi unan ọria nin mhan ka khin sade ọle riọ mhan kpanọ, sẹyẹ mhan dẹ ye emhin rebhe nin mhan ka lẹn re! (Mat. 10:29-31) Bhiriọ, mhan mhọn emhin esili ne rẹ mhan rẹọbhọ ghe, Jehova nin Aba mhan nọn hoẹmhọn mhan dẹ wo re uwedẹ nọn gbale rẹ bhu mhan ohiẹn, sẹyẹ, ọle dẹ re itohan man.—Jem. 2:13.
Mhan dẹ sabọ ha mhọn ọlẹn bhi ọkhọle ghe, Jehova dẹ re uwedẹ nọn gbale rẹ bhu ọdeọde ohiẹn yẹ re itohan man (Fẹ uduọle nọnzi 16 ghe)
17. Be bhọ mhan ha zilo nyan bhi uhọnmhọn-ọta nọn ki sẹ ọle bhi egbe?
17 Ọne ẹmhọn nan nin mhan kie dọ gbotọle fanọn an rẹkpa mhan rẹ lẹn ebezẹle nọn da manman khẹke nin mhan mun egbe ọbhi iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua nian gbera ọnikhẹ. Bezẹle nin mhan da ta iriọ? Be re ọne ọhubhudu nin mhan rẹ wo ha tẹmhọn Osẹnobulua? Mhan dẹ re ewanniẹn ọbhi ene inọnta nan bhi uhọnmhọn-ọta nọn ki sẹ ọle bhi egbe.
ILLO 76 Be Ọ Dia Uwẹ Yẹ Bhi Egbe?
a Nin uwẹ rẹ manman lẹn otọ ebezẹle nin mhan da fi ọne iman-emhin nan denọ, fẹ ọne uhọnmhọn-ọta ghe nọn yọle, “This Is the Way You Approved,” bhi Watchtower osi Mach 15, 2015, apapale 7-11.
b Ẹghe nan ha rẹ gbe oga ohoghe rebhe khuelo fo, a ki dọnmhẹn eguọmhandia nesi Jehova rebhe bhi ẹghe nin Gọgi ọsi Megọgi ha rẹ mun okhọnlẹn bu ele. Ọrebhe ne dọ deba mhan bhi ọne ẹghe nan dẹ yẹ miẹn ọne edọnmhẹn nan bhi egbe.
c EMHIN NAN RẸMAN BHI IFOTO : Idia ea ne rẹman ebezẹle nin ẹmhọn Agbejele i da sabọ sẹbhi eji ẹbho eso ye bhi ọne otọ nan: (1) Okhuo ọkpa nyẹnlẹn bhi agbaẹbho nan i da re otọ nin ọria rẹ ga bhi uwedẹ nin ọle guanọ, gbera oga nan re obọ bhọ bhi ọne agbaẹbho (2) okhuo bi ọdọ ọkpa nyẹnlẹn bhi agbaẹbho nin gọvamẹnt bha da re otọ nin Esali Jehova rẹ ha lu iwẹnna itẹmhọn Osẹnobulua nọnsele. Ọria nọn gbobora ọne uhi nan dẹ sabọ nabhi ẹmhọn bi, (3) okpea ọkpa nyẹnlẹn bhi eje bha tan ẹlo a, sẹyẹ, enin bha lẹkhẹ nan rẹ sẹ.
d EMHIN NAN RẸMAN BHI IFOTO : Ọmanmhẹn ọkpa dọ ye ẹmhọn ebi ọle luẹle re rẹji ugbekhuelo ọsi “Babilọn Nọn Khua.” Ọle da fi ọkhọle denọ yẹ bu ene biẹ ọle ne yi Esali Jehova. Emhin nọn sẹ inian ha sunu, ọ dẹ ha mhẹn nin mhan rẹ yere ebi Aba mhan nọn ribhi okhun rẹ re itohan bi ẹkẹ-ẹjẹjẹ man yẹ. Sẹyẹ, mhan ki ha ghọnghọn ghe ọria nọn sẹ iriọ fikie vae.