JOB
1 Ọzae jọ ọ jọ ẹkwotọ Ọz, odẹ riẹ Job.*+ Ọ jọ ohwo okiẹrẹe nọ ọ gbakiete;*+ ọ jẹ dhozọ Ọghẹnẹ jẹ kẹnoma kẹ oware uyoma.+ 2 O yẹ emezae ihrẹ gbe emetẹ esa. 3 Erao riẹ i bu te igodẹ idu ihrẹ (7,000), ekamẹle idu esa (3,000), iruẹ odu ọvo (1,000),* gbe eketekete* egba isoi (500), yọ o wo idibo buobu gaga, onana o tẹ whae ze nọ ọ rọ jọ ohwo nọ ọ mae rro evaọ usu ahwo obọ Ovatha-Ọre na kpobi.
4 Emezae riẹ na ọvuọvo ọ jẹ hae jọ uwou riẹ ru ehaa emuọriọ evaọ ẹdẹ nọ o fihọ.* A jẹ hai zizie inievo-emetẹ esa rai re a lele ai re jẹ da. 5 Nọ edẹ ehaa emuọriọ jọ i te kuhọ no, Job o ve se ai re o ru ai fo. Ọ vẹ kpama evaọ irioke frifri o ve dhe idhe emahọ+ kẹ omomọvo rai. Keme Job ọ rẹ ta nọ: “Ẹsejọhọ emezae mẹ a raha uzi no, a jọ udu rai la Ọghẹnẹ eka no.” Ere Job ọ jẹ hai ru ẹsikpobi.+
6 Whaọ u te ti te ẹdẹ nọ emọ* Ọghẹnẹ uzẹme na*+ a rọ nyaziọ aro Jihova,+ yọ Setan+ ọ ruọ udevie rai re.+
7 Jihova ọ tẹ nọ Setan nọ: “Bovẹ who no ze?” Setan o te yo kẹ Jihova nọ: “Obọ otọakpọ na me bi jo ghoro kpenẹ avọ enẹ jẹ be nya kpenẹ avọ enẹ evaọ eva riẹ.”+ 8 Jihova ọ tẹ ta kẹ Setan nọ: “Kọ who muẹrohọ* Job odibo mẹ no? Ohwo ọvo nọ ọ wọhọ e riẹ ọ rrọ otọakpọ na ha. Ohwo okiẹrẹe nọ ọ gbakiete,*+ nọ ọ be dhozọ Ọghẹnẹ jẹ be kẹnoma kẹ oware uyoma.” 9 Setan o te yo kẹ Jihova nọ: “Kọ gheghe Job ọ be rọ dhozọ Ọghẹnẹ?+ 10 Kọ who di ogba wariẹe họ+ avọ uwou riẹ gbe oware kpobi nọ o wo? Whọ ghale iruo abọ riẹ,+ yọ erao riẹ i bu gaga no evaọ ẹkwotọ na. 11 Rekọ, re onana u nwene, rriẹ obọ ra re whọ raha oware kpobi nọ o wo, ọ te la owhẹ eka evaọ iraro ra.” 12 Jihova ọ tẹ ta kẹ Setan nọ: “Rri! Eware kpobi nọ o wo e rrọ obọ ra. Thakpinọ whọ rọ obọ ra te ọzae na omariẹ hẹ!” Fikiere Setan ọ tẹ nya no aro* Jihova.+
13 Whaọ evaọ ẹdẹ nọ emezae gbe emetẹ riẹ a jẹ re emu jẹ da enwaene evaọ uwou oniọvo-ọmọzae ọkpako rai kpobi,+ 14 ohwo* jọ ọ tẹ nyaze te vuẹ Job nọ: “Iruẹ na i je kporo udhu yọ eketekete na e jẹ re ẹbe evaọ akotọ rai, 15 ahwo Sebia a tẹ wọ ohọre ze a te mu ai rehọ, a tẹ rọ ọgbọdọ kpe idibo na. Mẹ ọvo ọ dhẹ vabọ te vuẹ owhẹ.”
16 Nọ ọ gbẹ be ta ẹme na, ọfa ọ tẹ nyaze ọ tẹ ta nọ: “Erae nọ i no obọ Ọghẹnẹ ze* i kie no obọ odhiwu ze e tẹ mahe igodẹ na avọ idibo na kpe! Mẹ ọvo ọ dhẹ vabọ te vuẹ owhẹ.”
17 Nọ ọ gbẹ be ta ẹme na, ọfa ọ tẹ nyaze ọ tẹ ta nọ: “Ahwo Kaldia+ a ghale oma fihọ itu esa a tẹ vẹruọ ekamẹle na, a te mu ai rehọ, a tẹ rọ ọgbọdọ kpe idibo na. Mẹ ọvo ọ dhẹ vabọ te vuẹ owhẹ.”
18 Nọ ọ gbẹ be ta ẹme na, ọfa ọ tẹ jẹ nyaze ọ tẹ ta nọ: “Emezae ra gbe emetẹ ra a jẹ re emu jẹ da enwaene evaọ uwou oniọvo-ọmọzae ọkpako rai kpobi. 19 Idudhe na ofou ọgaga o te fou no obọ udhude na ze, ọ tẹ tehe ibienẹ ene uwou na, uwou na u te kie ruru emoha na a te whu. Mẹ ọvo ọ dhẹ vabọ te vuẹ owhẹ.”
20 Job ọ tẹ kpama ọ tẹ bẹre ewu riẹ je bru eto uzou riẹ; o te kie fihọ otọ, o te guzou kpotọ 21 ọ tẹ ta nọ:
“Ẹbẹba me ro no edhede oni mẹ ze,
Yọ ẹbẹba me ti ro zihe.+
Jihova họ ọnọ ọ kẹ,+ yọ Jihova họ ọnọ ọ rehọ vrẹ.
Jọ a gbe jiri odẹ Jihova.”
22 Evaọ eware nana kpobi, Job ọ raha uzi hi, yọ ọ fuọ Ọghẹnẹ nọ o ru oware jọ thọ họ.*
2 Kẹsena u te ti te ẹdẹ nọ emọ Ọghẹnẹ uzẹme na*+ a rọ nyaziọ aro Jihova,+ yọ Setan ọ ruọ udevie rai re ọ ziọ aro Jihova re.+
2 Jihova ọ tẹ nọ Setan nọ: “Bovẹ who no ze?” Setan o te yo kẹ Jihova nọ: “Obọ otọakpọ na me bi jo ghoro kpenẹ avọ enẹ jẹ be nya kpenẹ avọ enẹ evaọ eva riẹ.”+ 3 Jihova ọ tẹ nọ Setan nọ: “Kọ who muẹrohọ* Job odibo mẹ no? Ohwo ọvo nọ ọ wọhọ e riẹ ọ rrọ otọakpọ na ha. Ohwo okiẹrẹe nọ ọ gbakiete,*+ nọ ọ be dhozọ Ọghẹnẹ jẹ be kẹnoma kẹ oware uyoma. O gbe kru ẹgbakiete riẹ gaga,+ dede nọ whọ gwọlọ ru omẹ wọso ẹe+ re mẹ raha iẹe* no ababọ oware nọ o ru thọ.” 4 Setan o te yo kẹ Jihova nọ: “Ohọroma rọkẹ ohọroma. Ohwo o re siobọno eware nọ o wo kpobi fiki uzuazọ* riẹ. 5 Rekọ, re onana u nwene, rriẹ obọ ra re whọ tehe* ugbonwa riẹ avọ uwo-oma riẹ, ọ te la owhẹ eka evaọ iraro ra.”+
6 Jihova ọ tẹ ta kẹ Setan nọ: “Rri! Ọ rrọ owhẹ obọ. Thakpinọ who kpei no ho!”* 7 Fikiere Setan ọ tẹ nya no aro* Jihova ọ tẹ rọ eruẹso nọ e rẹ da gaga* tehe Job,+ no obọ evawọ riẹ rite oko uzou riẹ. 8 Job ọ tẹ tọlọ ẹwẹ othẹ nọ o whu no jẹ rọ fọrọ oma riẹ, yọ ọ keria udevie enwo.+
9 Uwhremu na, aye riẹ ọ tẹ ta kẹe nọ: “Kọ who gbe bi kru ẹgbakiete ra gaga? La Ọghẹnẹ eka re who whu!” 10 Rekọ ọ tẹ ta kẹ aye riẹ nọ: “Whọ be ta ẹme wọhọ eyae nọ i wo areghẹ hẹ. Kọ oware uwoma ọvo ma rẹ rehọ mi Ọghẹnẹ, ma gbẹ rehọ uyoma re?”*+ Evaọ eware nana kpobi, Job ọ rehọ igbenu riẹ raha uzi hi.+
11 Egbẹnyusu* esa Job a yo kpahe eware okpẹtu kpobi nọ i te rie, omomọvo o te no ọvuọ oboriẹ ze, Ẹlifaz+ ohwo Timan, Bildad+ ohwo Shuah,+ gbe Zofa+ ohwo Neama. Fikiere a tẹ ta mu nọ a re kuomagbe re a nyai lele Job weri jẹ sasa iẹe oma. 12 Nọ a kparo ruẹ e riẹ evaọ ugbo, a vuhu i rie he. A te mu enu oviẹ họ eku jẹ bẹre iwu rai, a tẹ be whẹ ẹkpẹ gbolo kpehru fihọ uzou rai.+ 13 Kẹsena a tẹ keria otọ kugbei edẹ ihrẹ gbe eso ihrẹ. Ae ọvuọvo ọ ta ẹme ọvo kẹe he, keme a ruẹ nọ edada nọ e riẹe oma e rrọ gaga.+
3 Kẹsena Job o te mu ẹme họ ẹta, ọ tẹ be bọwo ẹdẹ nọ a ro yẹi ehao.*+ 2 Job ọ ta nọ:
3 “Jọ ẹdẹ nọ a ro yẹ omẹ ọ raha,+
Te aso nọ ohwo jọ ọ rọ ta nọ: ‘A di eva ọzae họ no!’
4 Jọ ẹdẹ yena o muebi.
Jọ Ọghẹnẹ nọ ọ rrọ obọ ehru na o gbolaro kẹe;
Jọ elo ọvuọvo o lo fihọ iẹe he.
5 Jọ okpa ebi* o rehọ ẹdẹ yena no.
Jọ ẹgho oso o ruru iei.
Jọ eware kpobi nọ i re ru ẹdẹ muebi i ru ozọ mu ei.
6 Jọ ebi ọlala ọ rehọ aso yena no;+
Jọ ẹdẹ yena o lele edẹ efa nọ e rrọ ukpe na ghọghọ họ,
Jọ a kele iei kugbe edẹ nọ e rrọ emerae na ha.
7 Evaọ uzẹme! Jọ aso yena ọ jọ ọga;
Jọ a yo edo oghọghọ ovuọvo evaọ eva riẹ hẹ.
9 Jọ isi ohiohiẹ* riẹ i zihe ruọ ebi;
Jọ ọ hẹrẹ oke nọ u re rrie bẹ,
Jọ ọ ruẹ elo oke nọ u bi rrie ze he.
10 Keme ọ kare ẹthẹ edhede oni mẹ hẹ;+
Yọ ọ ko uye dhere aro mẹ hẹ.
11 Fikieme me gbe whu evaọ okenọ a je yẹ omẹ hẹ?
Fikieme me gbe whu evaọ okenọ me no eva edhede ze he?+
12 Fikieme ighilawọ nọ a wọ omẹ fihọ e rọ jariẹ?
Fikieme evie ọ rọ jariẹ nọ a kẹ omẹ?
13 Keme enẹ yọ me kiẹzẹ ababọ oware ovo nọ u bi kpokpo omẹ;+
Enẹ yọ mẹ rrọ owezẹ bi serihọ+
14 Kugbe ivie otọakpọ na avọ ekiroro rai,
Enọ e bọ eria kẹ omarai nọ e raha no enẹna,*
15 Hayo kugbe emezae-ivie nọ i wo igoru,
Enọ isiliva e vọ iwou rai.
16 Hayo fikieme eva mẹ e gbẹ lẹlẹ no oni mẹ hẹ,
Wọhọ emọ nọ e ruẹ elo vievie he?
17 Irumuomu dede a gbe wo idhọvẹ hẹ evaọ obei;
Enọ oma o rrọ no na a rrọ obei serihọ.+
18 Enọ a fihọ uwou-odi a rrọ obei kugbe dhedhẹ;
A bi yo urru ohwo nọ ọ be gba ae họ ru iruo ho.
19 Te ohwo ologbo avọ oruori ẹrẹrẹe a rrọ evaọ obei,+
Ọrigbo o wo ufuoma no obọ olori riẹ no.
21 Fikieme uwhu u bi ro si ai urru, rekọ uwhu o be nyaze he?+
A tubẹ tọ gwọlọ iẹe vi ekwakwa-aghae nọ a ko dhere,
22 Enọ e be ghọghọ gaga,
Nọ eva e rẹ were nọ a tẹ ruẹ uki.
23 Fikieme ọ rọ rehọ elo kẹ ọzae nọ o vru no edhere nọ ọ be nya,
Ọnọ Ọghẹnẹ ọ ma ogba wariẹ họ?+
25 Keme oware nọ mẹ jẹ ruawa riẹ na u te omẹ oma no,
Yọ oware nọ mẹ jẹ dhozọ riẹ na o via kẹ omẹ no.
26 Me wo udhedhẹ hẹ, me wo ufuoma ha, me wo eriosehọ họ,
Rekọ uye u bi bru omẹ ze ọvo.”
4 Ẹlifaz+ ohwo Timan na ọ tẹ kpahe ẹme nọ:
2 “Otẹrọnọ ohwo ọ be gwọlọ ta ẹme kẹ owhẹ, kọ who re zihe ruọ ohwo nọ ọ kare odiri?
Ono ọ rẹ siọ ẹme ba ẹta?
3 Ginọ uzẹme nọ whọ kpọ ahwo buobu vi no,
Yọ who je ru abọ nọ e ga ha na ga.
4 Eme ra e jẹ kpare ohwo kpobi nọ o bi zoruẹ,
Whọ jẹ bọ enọ ighilawọ rai i bi nuhu ga.
5 Whaọ enẹna o via kẹ owhẹ no, whọ gbẹ riẹ onọ who re ru hu;*
U te owhẹ no, whọ tẹ rrọ awawa.
6 Kọ ozọ Ọghẹnẹ nọ whọ be dhẹ o gbẹ kẹ owhẹ udu?
Kọ ẹgbakiete ra+ nọ who bi kru o gbẹ kẹ owhẹ ẹruore?
7 Ivie, kareghẹhọ: Ono abọ riẹ ọ fo nọ o whu kufiẹ no?
Oke vẹ whọ ruẹ nọ a kpe ohwo nọ o kiete?
8 Oware nọ mẹ ruẹ no họ, te enọ e rẹ kọ ubi umuomu*
Gbe enọ e rẹ gwọlọ ẹme, oware ovona a re vu.
9 Ẹwẹ nọ Ọghẹnẹ o ku ọ rẹ raha ai no,
Yọ ọ rẹ rehọ ofu riẹ tehe ai kpe.
10 Okpohrokpo o re do enu, ọmọ okpohrokpo ọ rẹ gua,
Ghele na, ibiakọ ikpohrokpo egaga* dede e rẹ kpare.
11 Okpohrokpo o re whu nọ ọ gbẹ ruẹ arao kpe he,
Emọ okpohrokpo e vẹ vaha.
12 Whaọ a lẹlẹ ta ẹme jọ kẹ omẹ,
Ẹme na o fi ruọ omẹ ezọ.
13 Mẹ ruẹ eruẹaruẹ evaọ aso nọ e kẹ omẹ idhọvẹ,
Okenọ ahwo a wezẹ diwi no,
14 Iguegue e tẹ ruọ omẹ oma,
O tẹ wha idudu fihọ igbenwa mẹ kpobi.
15 Ẹzi jọ ọ nya aro mẹ vrẹ;
Eto ohọroma mẹ e tẹ zare vi.
16 Kẹsena o te dikihẹ oria ọvo,
Rekọ me vuhu i rie he.
Oware jọ o jọ aro mẹ;
Oria kpobi o tẹ fọ rirẹ, me te yo urru jọ inọ:
17 ‘Kọ ohwo-akpọ gheghe* ọ sai kiẹrẹe vi Ọghẹnẹ?
Kọ ohwo ọ sae fo vi Ọnọ ọ ma riẹ?’
19 Kọ ẹvẹ ọ rẹ jọ oma enọ e be rria iwou nọ a rọ ọviẹ bọ ruẹ iruthọ te,
Nọ a rẹ sae pẹhẹ lọlọhọ wọhọ ẹwowo!
20 A be pẹhẹ ae no riẹriẹriẹ no ohiohiẹ rite owọwọ;
A bi whu no bẹdẹ bẹdẹ, yọ ohwo ọvo o bi muẹrohọ họ.
21 Kọ a gbẹ wọhọ uwou-udhu nọ a si* ufi riẹ no?
A re whu ababọ areghẹ.
5 “Ivie, se! Kọ ohwo jọ o bi yo kẹ owhẹ?
Kọ ọvẹ evaọ usu erẹri na whọ te dhẹ bru?
2 Keme evedha i ti kpe ohwo ogheghẹ,
Yọ ihri-eriọ i ti kpe ohwo nọ a rẹ viẹhọ lọlọhọ.
3 Mẹ ruẹ ogheghẹ na nọ ọ be ta awọ họ otọ,
Rekọ idudhe na a tẹ bọwo oria nọ ọ be rria ehao.
4 Oma o fọ emezae riẹ vievie he,
A bi kienyẹ* ae evaọ obọ unuẹthẹ okpẹwho na,+ yọ ohwo ọvo o bi siwi ai hi.
5 Ọnọ ohọo u bi kpe ọ be re eware nọ o bi vu,
Ọ be rehọ ai no udevie idhigbo ze dede,
Agbefẹ o mu eware rai.
6 Keme orọnikọ ẹkpẹ* eware enwoma i re no ze he,
Yọ otọ uye u re no ze he.
7 Keme a yẹ ohwo re ọ ruẹ uye,
Wọhọ epanọ erae e rẹ siọ ehru ba ẹsa rri hi na.
8 Rekọ mẹ te wọ ẹdhọ mẹ se Ọghẹnẹ,
Ọghẹnẹ me ti tu ẹdhọ mẹ bru,
9 Ọnọ o bi ru eware ilogbo gbe eware nọ a rẹ sae kiẹ otọ rai via ha na,
Eware igbunu nọ i wo unu hu.
10 O re ru oso rrọ fihọ otọakpọ na
Je ru ame hwẹ fihọ etọ na.
11 Ọ rẹ kpare iruori na kpehru,
Yọ ọ rẹ kpare enọ e rrọ ọkora kpehru re a wo esiwo.
12 Ọ rẹ raha omaa ahwo ẹghẹ,
Re a gbẹ sai ru eware nọ a ma omaa rai hi.
14 A rẹ nyaku ebi evaọ uvo,
Yọ a rẹ rọ abọ rara kpenẹ avọ enẹ evaọ uvo kekeke wọhọ ẹsenọ o rrọ aso.
15 O re siwi ahwo no ọgbọdọ unu rai,
O re siwi oyogbe no obọ ọgba,
16 Re oruori na ọ ruẹsi wo ẹruore,
O ve ruru unu enọ i kiẹrẹe he na.
17 Rri! Ohwo nọ Ọghẹnẹ ọ whọku o re wo evawere;
Fikiere whọ siọ ọwhọkuo Erumeru na ha!
18 Keme o re ru ohwo wo edada, rekọ ọ rẹ gba emela riẹ;
O re wiri abava, rekọ ọ rẹ rehọ abọ riẹ siwi kpo.
19 O ti siwi owhẹ no eware okpẹtu ezeza,
Makọ orọ avọ ihrẹ dede o te nwa owhẹ oma ha.
20 O ti siwi* owhẹ no uwhu evaọ etoke nọ ohọo u bi mu,
Je siwi owhẹ no ọgbọdọ evaọ etoke ẹmo.
21 A te thọ owhẹ no ẹrọo nọ a rẹ rọ fa ohwo,+
Yọ whọ te dhozọ họ nọ ọraha ọ tẹ ze.
22 Whọ te hwẹ ọraha avọ ohọo,
Yọ whọ te dhozọ erao ijihẹ otọakpọ na ha.
23 Keme itho obọ ẹwọ na e te nwa owhẹ oma ha,*
Yọ erao ijihẹ obọ ẹwọ na i ti lele owhẹ rria dhedhẹ.
24 Whọ te ruẹ nọ uwou-udhu ra u wo ufuoma,*
Yọ oware ovo u ti vru hu* okenọ who ti rri otọ ra nọ erao e rẹ jọ re ẹbe.
25 Who ti wo emọ buobu,
Yọ emọ ra e te jọ buobu wọhọ ẹbe otọakpọ na.
26 Whọ te gbẹ jọ gaga okenọ who ti kpobọ uki,
Wọhọ ikru ekakọ* nọ a kokohọ evaọ ezi rai.
27 Rri! Ma kiẹ onana riwi no, yọ ere o rrọ.
Gaviezọ re whọ jẹe rehọ.”
6 Job ọ tẹ kpahe nọ:
2 “Dodokọ a rẹ wawọ idhọvẹ mẹ+ kpobi
Re a fi ei họ iskeli kugbe uye mẹ!
3 E gbẹdẹ vi uwẹkpẹ abade.
Oyejabọ nọ eme mẹ e rọ rrọ eme izuehọ* na.+
4 Ese Erumeru na e sa omẹ no,
Eware imuozọ nọ i bi no obọ Ọghẹnẹ ze i dhe uhie họ bi bru omẹ ze.
5 Kọ eketekete ẹwọ+ o re bo nọ ọ tẹ be ruẹ ẹbe re,
Hayo kọ eruẹ o re bo nọ o te wo emu nọ ọ rẹ re?
6 Kọ a rẹ re emu nọ o wo awere he ababọ uwhei,
Hayo kọ awere jọ ọ rrọ ame ure malo?
7 Mẹ* rẹ rọ obọ te eware itieye na ha.
E wọhọ enua evaọ emu mẹ.
8 Dodokọ a re ru ayare mẹ kẹ omẹ
Re Ọghẹnẹ o ru ẹgwọlọ mẹ kẹ omẹ!
9 Koyehọ, re Ọghẹnẹ o kpe omẹ no,
Re ọ rriẹ obọ riẹ ro kpe omẹ no!+
10 Makọ oyena dede o te wha omosasọ se omẹ;
Me ve ti duola oghọghọ dede nọ edada mẹ i bi serihọ họ,
Keme mẹ siọ eme Ọrẹri na ha.+
11 Kọ ẹgba jọ ọ gbẹ rrọ omẹ oma nọ mẹ rẹ rọ hẹrẹ?+
Kọ eme ọ rrọ obaro hẹrẹ omẹ nọ mẹ rẹ gbẹ rọ jọ uzuazọ?*
12 Kọ ẹgba mẹ ọ wọhọ utho?
Hayo kọ ekọpa a ro ru uwo-oma mẹ?
13 Kọ edhere jọ ọ riẹ nọ me re ro ru oware jọ kẹ omamẹ
Nọ a mi omẹ eware kpobi nọ me bi ro yeri akpọ no na?
15 Eviẹhọ e da inievo mẹ oma fia+ wọhọ uto nọ ame ọ rẹ jọ evaọ ezi ekpahe,*
Wọhọ ame ito nọ e rẹ kpọ no nọ ezi ekpahe* ọ tẹ vrẹ no.
16 Ekpalekpa-ame i ru rai fihọ viẹviẹ,
Yọ ekpalekpa-ame nọ e be ghra i dhere eva rai.
17 Rekọ oke u ti te nọ ame ọ rẹ rọ kpọ no ai no, e vẹ ya fia;
Nọ ẹrrorro ọ tẹ ze no, e vẹ kpọ muotọ.
18 I re su kpohọ ofẹ ọfa;
I re su kpobọ udhude na, e vẹ kpọ.
19 Ahwo Tima avọ ekamẹle rai+ a be gwọlọ ae;
20 Oma o vo rai fikinọ a rẹroso ae;
Nọ a te etẹe a ruẹ ame he.
22 Kọ mẹ ta nọ, ‘Wha kẹ omẹ oware jọ,’
Hayo yare nọ wha jọ efe rai kẹ omẹ okẹ?
23 Kọ mẹ yare nọ a thọ omẹ no obọ ọwegrẹ
Hayo inọ a siwi* omẹ no obọ enọ i bi kienyẹ omẹ?
Rekọ erere vẹ ọ rrọ ọwhọkuo rai?+
26 Kọ wha be gwọlọ oria nọ mẹ jọ ta thọ re wha whọku omẹ,
Eme ohwo nọ uye o be bẹ,+ nọ ofou o re fou kufiẹ?
28 Fikiere wha kuomarẹriẹ re wha rri omẹ,
Keme mẹ te ta ọrue kẹ owhai hi.
29 Ivie wha wariẹ roro onana, wha mu omẹ brukpe he,
Ẹhẹ wha wariẹ roro iei, keme ẹrẹreokie mẹ ọ gbẹ rrọ kothi.
30 Kọ ẹrọo mẹ ọ be ta eme iyoma?
Kọ ẹrọo mẹ o gbe vuhumu nọ oware jọ o thọ?
7 “Kọ uzuazọ ohwo evaọ otọakpọ na o gbẹ wọhọ iruo ọgbahọ,
Kọ edẹ riẹ e gbẹ wọhọ erọ ohwo nọ a rehọ iruo?+
3 Fikiere a kẹ omẹ emerae erọ uye-oruẹ kufiẹ
Yọ a kẹ omẹ eso buobu nọ mẹ rẹ rọ reakọ.+
4 Nọ me te kiẹzẹ mẹ vẹ be nọ nọ, ‘Oke vẹ mẹ te kpama?’+
Rekọ nọ oke o gbẹ be rọwo ke he, mẹ vẹ be thuẹ be rova bẹsenọ oke o rẹ ke.*
8 Ubiẹro nọ o be ruẹ omẹ enẹna o gbẹ te ruẹ omẹ ofa ha;
Ibiaro rai e te gwọlọ omẹ, rekiyọ mẹ nyavrẹ no.+
11 Fikiere me ti ruru unu mẹ hẹ.
12 Kọ mẹ yọ abade hayo arao ologbo obọ abade,
Nọ who bi ro fi umuo họ kẹ omẹ?
13 Nọ mẹ tẹ ta nọ, ‘Ehwa mẹ e te sasa omẹ oma;
Gbe nọ ehwa mẹ i ti ru oma voro omẹ omojọ,’
14 Whọ vẹ rọ ewezẹ ru ozọ mu omẹ
Jẹ rọ eruẹaruẹ fi idudu họ omẹ oma,
16 Uzuazọ mẹ o vẹso omẹ no;+ mẹ gwọlọ gbẹ jọ uzuazọ họ.
Kẹ omẹ uvẹ, keme edẹ mẹ e wọhọ ẹwẹ nọ a ku.+
18 Fikieme who bi ro rri rie kohiohiẹ kohiohiẹ
Nọ whọ be rọ dawo iẹe evaọ oke kpobi?+
19 Kọ who gbe si ẹro ra no omẹ re who rri obọfa?
Kọ whọ gbẹ kẹ omẹ uvẹ kri te epanọ me re ro si eya lọ?+
20 Otẹrọnọ mẹ raha uzi, ẹvẹ mẹ sae rọ nwa owhẹ oma, whẹ Ọnọ o bi muẹrohọ ahwo-akpọ?+
Fikieme whọ jẹ rọsuọ omẹ?
Kọ me zihe ruọ owha kẹ owhẹ no?
21 Fikieme whọ gbẹ rọ iruthọ mẹ vrẹ omẹ hẹ
Jẹ kpairoro vrẹ uzioraha mẹ hẹ?
Keme kẹle na me ti kiẹzẹ evaọ ẹkpẹ,+
Whọ te gwọlọ omẹ, rekiyọ mẹ nyavrẹ no.”
8 Bildad+ ohwo Shuah+ na ọ tẹ kpahe kẹe nọ:
2 “Ẹvẹ whọ te ta ẹme enẹ kri te?+
Eme nọ i bi no unu ra ze yọ ofou ọgaga!
3 Kọ Ọghẹnẹ ọ rẹ siọ oziẹ okiẹrẹe ba ebru,
Hayo kọ Erumeru na ọ rẹ siọ oware nọ u kiẹrẹe ba eru?
4 Otẹrọnọ emezae ra a raha uzi riẹ,
Ọ kuvẹ re uye u te ai fiki ọkparesuọ rai;*
5 Rekọ otẹrọnọ who re bo se Ọghẹnẹ+
Jẹ lẹ Erumeru na inọ o rri owhẹ aro,
6 Yọ otẹrọnọ whọ ginẹ fo je kiete,+
Ọ te gaviezọ kẹ owhẹ*
Je zihe owhẹ ziọ epanọ whọ jọ vẹre.
7 Yọ dede nọ eware nọ who wo evaọ emuhọ i tulo ho,
Akpọ ra o ti woma gaga evaọ obaro.+
8 Ivie, nọ mi oge nọ ọ vrẹ,
Re whọ jẹ gaviezọ kẹ eware nọ esẹ rai a ruẹ vuhumu.+
9 Keme odẹnukpo gheghe a yẹ omai, yọ ma riẹ oware ovo ho,
Edẹ uzuazọ mai evaọ otọakpọ na e wọhọ uwoho.
10 Kọ a gbẹ te vuẹ owhẹ oware nọ who re ru
Jẹ ta oware nọ a riẹ kẹ owhẹ?*
11 Kọ papirọs* ọ rẹ rro kpehru ziezi evaọ oria nọ o rrọ ameame he?
Kọ ukpoko o rẹ rro kpehru ziezi ababọ ame?
12 Nọ ọ gbẹ rrọ ọboba* na, nọ a re nawo iẹe he na,
O vẹ te kake rehọ ebe efa whu no.
13 Enẹ ahwo kpobi nọ a kiukeku Ọghẹnẹ a re ro ku uzuazọ rai họ,*
Keme irẹro ahwo nọ a be gọ Ọghẹnẹ hẹ* i re rugba ha,
14 Enọ evaifihọ rai o rrọ uvrẹvru
Enọ ẹruọrọsuọ rai ọ rrọ deghe deghe wọhọ uwou aruẹ.*
15 Ọ te roma rẹrẹ uwou riẹ, rekọ u ti dikihẹ kri hi;
Ọ te gwọlọ gbe kru rie, rekọ u ti kri ẹraha ha.
16 Ohwo yena yọ ẹbe nọ ọ rrọ vuavo nọ ọ rrọ uvo,
Nọ egha riẹ e za fihọ evaọ ọgbọ na.+
17 Awọ riẹ i thuru ohwohwo evaọ otọ itho nọ a kwa koko,
Ọ be gwọlọ uwou evaọ udevie itho.*
20 Evaọ uzẹme, ohwo nọ o kru ẹgbakiete riẹ,* Ọghẹnẹ ọ rẹ se iẹe he;
Yọ o re fiobọhọ kẹ* ahwo omuomu hu,
21 Keme o ti ru re ehwẹ e jọ owhẹ unu ẹsikpobi
Je ru re who bo ubo oghọghọ ẹsikpobi.
22 A ti ku omovuọ họ oma enọ i bi mukpahe owhẹ wọhọ ewu,
Yọ uwou-udhu ahwo omuomu o gbẹ te jọ họ.”
9 Job ọ tẹ kpahe nọ:
2 “Mẹ riẹ vevẹ nọ ere o rrọ.
Rekọ ẹvẹ ohwo-akpọ gheghe* ọ rẹ rọ rease nọ o te bi lele Ọghẹnẹ gu ẹdhọ?+
3 Otẹrọnọ ohwo jọ ọ gwọlọ lele iei vro avro,*+
Ohwo yena ọ sae za onọ ọvo ho nọ ọ tẹ nọ enọ odu ọvo (1,000).
4 O wo areghẹ je wo ogaga ulogbo.+
Ono ọ rẹ sai lele iei họre nọ ọ gbẹ nwoma ha?+
5 Ọ rẹ wọ* igbehru no oria, ohwo ọvo ọ rẹ riẹ hẹ;
Ọ rẹ rọ evedha gele ai kie.
6 O re nuhu otọakpọ na no ẹta riẹ,
Ipila riẹ i ve muhọ enuhu.+
7 O jie uzi kẹ ọre na nọ ọ va ze he
O di elo isi na;+
8 Ọye ọvo ọ rriẹ odhiwu na họ,+
Yọ ọ rẹ nya ehru ẹkporo ọgaga abade.+
9 Ọ ma ẹko isi Ash,* ẹko isi Kisil,* gbe ẹko isi Kaema,*+
Te eko isi nọ e rrọ ehru evaọ obọze ovatha-ọre na;*
10 O re ru eware ilogbo nọ a rẹ sae kiẹ otọ rai via ha,+
Eware igbunu nọ a rẹ sai kele mu hu.+
11 Ọ rẹ nya akotọ mẹ vrẹ, yọ mẹ rẹ sae ruẹ e riẹ hẹ;
Ọ rẹ nyavrẹ omẹ, rekọ mẹ rẹ riẹ hẹ.*
12 Ọ tẹ tabọ mi oware, ono ọ rẹ sae zae dhe?
Ono ọ rẹ sae ta kẹe nọ, ‘Yọ eme who bi ru na?’+
14 O tubẹ mae gwọlọ nọ mẹ rẹ romakpotọ nọ mẹ tẹ be kpahe ẹme kẹe
Mẹ rẹ nabe ma ẹme mẹ te nọ me te bi lele iei vro avro!
15 O tẹ make rọnọ mẹ họ ọnọ ọ riẹ ru, mẹ rẹ kpahe ẹme ọvo kẹe he.+
Mẹ rẹ lẹ obruoziẹ mẹ* ọvo inọ ọ re ohrọ mẹ.
16 Me te bo sei, kọ o ti yo kẹ omẹ?
U mu omẹ ẹro nọ ọ te gaviezọ kẹ urru mẹ hẹ,
17 Keme ọ be rehọ ofou ọwhibo guọghọ omẹ.
Yọ ọ be nwa omẹ oma ẹnwẹnwa dede nọ me ru oware ovo thọ họ.+
18 Ọ be jọ omẹ wẹ hẹ;
Eware eyayare ọvo ọ be kẹ omẹ re.
19 O tẹ rrọ ẹme ohwo nọ ọ mae ga, ọye ọ mae ga.+
O tẹ rrọ ẹme oziẹ okiẹrẹe, ọ ta nọ: ‘Ono ọ rẹ sae rehọ omẹ gu ẹdhọ?’*
20 Otẹrọnọ mẹ họ ọnọ ọ riẹ ru, unu obọmẹ u ti brukpe omẹ;
22 Eware na kpobi epọvo na. Oyejabọ nọ mẹ rọ ta nọ,
‘Ọ rẹ raha ahwo nọ a ru oware ovo thọ họ* kugbe ahwo omuomu.’
23 Otẹrọnọ owhe nọ ọ rẹ wọ ze ẹsiẹvo o kpe ahwo idudhe,
Ọ rẹ hwẹ ahwo nọ a ru oware ovo thọ họ nọ uye o be bẹ.
Otẹrọnọ ọye he, kọ ono?
25 Whaọ enẹna edẹ uzuazọ mẹ e be dhẹ vẹrẹ vi ohwo nọ ọ be dhẹ ohrẹ;+
E be dhẹ vrẹ ababọ oware uwoma nọ mẹ be ruẹ.
26 E be whra vrẹ ọvo wọhọ okọ nọ a rehọ ikpoko ku,
Wọhọ igo nọ i bi vo mu oware nọ a bi mu.
27 Mẹ tẹ ta nọ, ‘Mẹ rẹ siọ eware nọ e be kẹ omẹ uye ba ẹta via,
Mẹ rẹ sasa ovao jẹ wereva,’
28 Ozọ u ti mu omẹ ghele fiki edada mẹ kpobi,+
Yọ mẹ riẹ nọ mẹ te rease evaọ obọ ra ha.
29 Mẹ te reabe.*
Kọ fikieme mẹ jẹ lahiẹ oma kufiẹ?+
30 Mẹ tẹ rọ ame nọ ọ ghra no ekpalekpa-ame ze rọ họ,
Jẹ rehọ odha* wozẹ abọ mẹ fo,+
31 Who ve ti duwu omẹ họ ọgọdọ,
Re mẹ jọ tọtọtọ rọkẹ iwu mẹ dede.
32 Keme ọ rrọ ohwo wọhọ omẹ hẹ nọ mẹ jẹ kpahe ẹme kẹe,
Nọ mẹ avọ iẹe ma re ro kpohọ okọto.+
34 Otẹrọnọ ọ rẹ siọ omẹ ba ekpe*
Jẹ siọ idudu riẹ ba ẹwhẹhọ omẹ oma,+
35 Mẹ vẹ te ta ẹme kẹe ababọ ozọ,
Keme mẹ riẹ epanọ a rẹ rọ ozọ ta ẹme he.
10 “Uzuazọ* mẹ o be tọtọ omẹ oma.+
Mẹ te ta eware nọ e be kẹ omẹ uye via.
Mẹ te rehọ idhọvẹ egaga nọ e rrọ omẹ oma* ta ẹme!
2 Mẹ te ta kẹ Ọghẹnẹ nọ: ‘Who bruoziẹ kpe omẹ inọ mẹ reabe he.
Vuẹ omẹ oware nọ who je bi lele omẹ muabọ.*
3 Kọ who re wo erere jọ nọ who te bi kienyẹ ohwo,
Re iruo abọ ra e dha owhẹ eva+
Nọ ohrẹ ohwo omuomu o be rọ were owhẹ?
4 Kọ ibiaro ahwo-akpọ who wo,
Hayo who re rri oware oghẹrẹ nọ ohwo-akpọ gheghe* o re rri oware?
5 Kọ edẹ uzuazọ ra e wọhọ edẹ uzuazọ ahwo-akpọ,
Hayo kọ ikpe ra e wọhọ erọ ohwo,+
6 Nọ whọ be rọ kiẹ oruthọ mẹ via
Jẹ be gwọlọ izieraha mẹ kẹse kẹse?+
8 Whẹ ọvo ọ rehọ abọ ra ruẹrẹ omẹ họ jẹ ma omẹ,+
Rekọ obọnana whọ be raha omẹ no riẹriẹriẹ.
13 Rekọ whọ lẹlẹ jiroro nọ who re ru eware nana.*
Mẹ riẹ nọ obọ ra eware nana i no ze.
15 Mẹ tẹ reabe, u re yoma kẹ omẹ gaga!
O tẹ make rọnọ me ru oware ovo thọ họ, mẹ rẹ sae kpare uzou mẹ hẹ,+
Keme omovuọ gbe oja-oriọ e da omẹ oma fia.+
16 Mẹ tẹ kpare uzou mẹ kpehru, who ve mu omẹ họ ẹgwọlọ tuatuatua wọhọ okpohrokpo+
Whọ vẹ wariẹ dhesẹ ogaga ra kẹ omẹ.
17 Whọ rehọ isẹri ekpokpọ ze re a se isẹri kpe omẹ
Ofu ra kpahe omẹ o tẹ jẹ wariẹ ga,
Ebẹbẹ i te bi kie ruru omẹ unọjọ utọjọ.
18 Kọ eme whọ rọ rehọ omẹ no edhede ze?+
Mẹ hai whu no re ahwo a tẹ te ruẹ omẹ.
19 O hae jọ wọhọ ẹsenọ mẹ ziọ uzuazọ vievie he;
A hae nwane wọ omẹ no edhede ze kpobọ uki ovavo.’
20 Kọ edẹ mẹ e gbẹ kawo?+ Jọ ọ kẹ omẹ uvẹ;
Jọ o si ibiaro riẹ no omẹ re oma o dina fọ omẹ*+
21 Taure mẹ tẹ te nyavrẹ, nọ me gbe ti ro zihe ze he+
22 Obọ ẹkwotọ nọ ebi ọvo ọ rrọ,
Ẹkwotọ okpa ebi,* nọ eware kpobi e jẹ rrọ whọhọ whọhọ,
Oria nọ makọ elo riẹ dede ọ wọhọ ebi ọlala.”
11 Zofa+ ohwo Neama na ọ tẹ kpahe ẹme nọ:
2 “Kọ a re fibo nọ a gbẹ kpahe ẹme ọvuọvo fihọ eme nana kpobi hi,
Hayo kọ ọtabuo o re ru ohwo fihọ emamọ ohwo?*
3 Kọ eme ifofe ra e te lẹliẹ ahwo fibo?
Kọ ohwo ọvo ọ gbẹ te whọku owhẹ fiki eme ijehwẹ ra?+
5 Dodokọ Ọghẹnẹ ọvo ọ rẹ ta ẹme
Re o rovie igbenu riẹ kẹ owhẹ!+
6 O ve ti dhesẹ edidi areghẹ kẹ owhẹ,
Keme uvi areghẹ u re wo abọ buobu.
Who ve ti vuhumu nọ Ọghẹnẹ ọ be kpairoro vrẹ iruthọ ra jọ.
7 Kọ whọ sae kiẹ eware ididi Ọghẹnẹ via
Hayo riẹ oware kpobi kpahe* Erumeru na?
8 U kpehru vi odhiwu na. Eme whọ rẹ sai ru?
U diwi vi Uki.* Eme whọ rẹ sae riẹ?
9 U theri vi otọakpọ na
Jẹ kẹre vi abade na.
10 Otẹrọnọ ọ nya akotọ ohwo vrẹ o je kru ohwo, nọ o je se ahwo ziọ ekọto,
Ono ọ rẹ sae whaha iẹe?*
11 Keme ọ rẹ riẹ nọ ahwo a tẹ be ta ọrue.*
Nọ ọ tẹ ruẹ oware umuomu, kọ o gbe vuhu iei mu?
12 Rekọ ohwo nọ ọ kare iroro o ti wo otoriẹ riẹ
Otẹrọnọ eketekete ẹwọ ọ rẹ sai yẹ ohwo-akpọ.*
13 Dodokọ whọ rẹ ruẹrẹ udu ra họ
Re whọ rriẹ abọ ra bru ei.
14 Otẹrọnọ whọ be rọ obọ ra ru oware uyoma, siomanoi thethabọ,
Whọ jọ umuomu ovuovo o jọ eva iwou-udhu ra ha.
15 Kẹsena whọ vẹ sae kpare ovao ra kpehru ababọ epe;
Whọ vẹ sai dikihẹ kothi ababọ ozọ.
16 Uye ra o vẹ te thọrọ owhẹ ẹro no;
Whọ vẹ te kareghẹhọ iẹe wọhọ ame nọ o su vrẹ owhẹ no.
17 Uzuazọ ra u ve ti lo vi uvo kekeke;
Makọ ebi riẹ dede o te jọ wọhọ ohiohiẹ.
18 Udu o te jọ owhẹ awọ keme who wo ẹruore,
Who ve ti rri wariẹ họ je kiẹzẹ avọ omofọwẹ.
19 Who ti kiẹzẹ ababọ ohwo jọ nọ o re ru ozọ mu owhẹ,
Yọ ahwo buobu a te gwọlọ aruoriwo ra.
20 Rekọ ibiaro ahwo omuomu i ti tu;
A te ruẹ oria ovuovo nọ a rẹ rọ dhẹ vabọ họ,*
12 Job ọ tẹ kpahe ẹme nọ:
2 “Whai họ ahwo nọ a mae riẹ eware,*
Yọ areghẹ o ti lele owhai whu!
3 Rekọ mẹ omamẹ me wo otoriẹ* re.
Orọnikọ wha riẹ* vi omẹ hẹ.
Ono ọ riẹ eware nana ha?
Ohwo nọ o kiẹrẹe jẹ kare afuẹwẹ a be rọ ta atahwẹ na.
5 Ohwo nọ ọ be reakpọ ọ rẹ gwọlọ uye vievie he,
O re roro nọ oyena o rrọ kẹ ahwo nọ awọ rai ọ dọmu otọ họ* ọvo.
6 Udhedhẹ o rrọ iwou-udhu igbulegbu,+
Yọ enọ i bi ru eva dha Ọghẹnẹ a wo omofọwẹ,+
Enọ emedhọ rai e rrọ obọ rai.
8 Hayo nabi rri* otọakpọ na, o ti wuhrẹ owhẹ;
Yọ iyei obọ abade na a te vuẹ owhẹ.
9 Ọvẹ evaọ usu enana kpobi ọ riẹ hẹ
Inọ obọ Jihova u ru eware nana?
12 Kọ ogbẹrọnọ ahwo nọ a kpako no a re wo areghẹ,+
Kọ ahwo nọ a rria akpọ kri no a re wo otoriẹ?
14 Nọ o te kporo oware jọ fihọ otọ, a rẹ sae wariẹ bọe he;+
Oware nọ ọ kare, ohwo ọvo ọ rẹ sai rovie iei hi.
16 Ọye họ ọnọ o wo ẹgba gbe uvi areghẹ;+
Ọye o wo ọnọ ọ be nyathọ gbe ọnọ o bi su ohwo thọ;
17 O ru ekohrẹ be nya awọ gheghe,*
O ru ibruoziẹ fihọ gheghẹ.+
18 Ọ fere ifi nọ ivie e rọ gba ahwo no,+
Ọ tẹ rọ umueku mu eku rai.
19 O ru izerẹ nya awọ gheghe,+
Yọ o si enọ e dowọ muotọ kothi evaọ isuẹsu no esuo rai;+
20 O ru nọ ekiroro nọ a fievahọ a gbẹ be ruẹ ẹme ta ha
Yọ o mi ekpọkuezae* areghẹ;
21 O kpomovuọ họ ikpahwo oma,+
O te je ru egba fihọ eyẹlẹ;*
22 O bi dhesẹ eware ididi nọ e rrọ eva ebi via,+
Yọ o bi ru elo lo fihọ okpa ebi;
23 O bi ru erẹwho rro re ọ ruẹse raha ae no;
O bi ru ẹkwotọ erẹwho kẹre, re o su ai kpohọ igbo.
25 A be rọ abọ rara evaọ ebi,+ oria nọ elo ọvo ọ rrọ họ;
O ru rai bi ghoro kpenẹ avọ enẹ wọhọ ezae nọ e da idi bẹ.+
13 “Ẹhẹ, ubiẹro mẹ o ruẹ eware nana kpobi no,
Ozọ mẹ u yo no, yọ me wo otoriẹ rai no.
2 Eware nọ wha riẹ, mẹ riẹ rai re;
Orọnikọ wha riẹ* vi omẹ hẹ.
3 Rọkẹ omẹ, Erumeru na mẹ gwọlọ ta ẹme mẹ kẹ;
Ọghẹnẹ họ ọnọ mẹ gwọlọ gu ẹdhọ mẹ kẹ.+
5 O hai woma re wha fibo ọvo,
Oyena u ti dhesẹ nọ wha wo areghẹ.+
6 Ivie wha gaviezọ kẹ ẹkẹ unu mẹ,
Jẹ kezọ kẹ eware nọ mẹ be rọ igbenu mẹ yare na.
7 Kọ wha rẹ ta ogbẹta inọ Ọghẹnẹ wha be thọ,
Jẹ ta eme eviẹhọ kpahe iẹe?
8 Kọ whai họ enọ e be thọe,*
Kọ wha be gwọlọ dikihẹ kẹ Ọghẹnẹ uzẹme na evaọ ẹdhọ riẹ?
9 Kọ u ti woma kẹ owhai nọ ọ tẹ kiẹ owhai riwi?+
Kọ wha rẹ sae viẹe họ wọhọ epanọ wha rẹ sae viẹ ohwo-akpọ họ?
10 Ọ te siọ owhai ba ẹwhọkuo ho
Wha tẹ be gwọlọ lẹlẹ dhesẹ ọriẹwẹ.+
11 Kọ oruaro riẹ o gbẹ te lẹliẹ ozọ mu owhai
Nọ idudu riẹ e te rọ ruọ owhai oma?
12 Eme areghẹ* rai yọ ehare nọ e wọhọ enwo;
Eme nọ wha be ta ro gu ẹkẹ unu* rai i wo ẹgba ha wọhọ ugbẹhẹ nọ a rọ ọviẹ ma.
13 Wha fibo kẹ omẹ, re mẹ ta ẹme.
Jọ oware kpobi nọ o te via kẹ omẹ o via!
17 Wha gaviezọ ziezi kẹ eme mẹ;
Wha nabe kezọ kẹ eme nọ mẹ be ta.
18 Whaọ rri, mẹ ruẹrẹ ẹdhọ nọ me ti gu kpahe no;
Mẹ riẹ nọ me ru thọ họ.
19 Ono o re lele omẹ gu ẹdhọ?
Me re whu otẹrọnọ me fibo ọvo!*
20 Ru eware ivẹ ọvo kẹ omẹ,* O Ọghẹnẹ,
Re mẹ gbẹ ko oma mẹ dhere owhẹ hẹ:
21 Wọ obọ ogbẹgbẹdẹ ra thabọ no oma mẹ no,
Whọ jọ ozọ ra o whẹ iguegue họ omẹ oma ha.+
22 Se omẹ, me ti yo kẹ owhẹ,
Hayo jọ omẹ ta ẹme, re whọ kpahe kẹ omẹ.
23 Eme me ru thọ, izi vẹ mẹ raha?
Dhesẹ oruthọ mẹ gbe uzioraha mẹ kẹ omẹ.
25 Kọ whọ rẹ gwọlọ epanọ who re ro guegue ohẹhẹ-obe nọ ofou o bi fou
Hayo le ẹbe ọyaya?
26 Keme whọ ruabọhọ bi kere eware iyoma nọ me ru hu fihotọ,
Yọ whọ be kẹ omẹ uye fiki izi nọ mẹ raha evaọ oke uzoge mẹ.
27 Whọ kare awọ mẹ fihọ ewẹ-ekpala ekarọ,*
Whọ be kiẹ otọ idhere mẹ kpobi,
Yọ who bi lele ithihi awọ mẹ kpobi.
28 Fikiere ohwo* o te bi gbo no wọhọ oware ugbogbo,
Wọhọ ewu nọ emera e re no.
2 Ọ rẹ rro ze bọbọbọ wọhọ ododo kẹsena o ve lo no;*+
Ọ rẹ dhẹ vẹrẹ vẹrẹ wọhọ uwoho, a gbẹ ruẹ e riẹ hẹ.+
4 Kọ ono ọ sae rehọ ohwo nọ ọ fo no ohwo nọ ọ fo ho ze?+
Ohwo ọvo ọ sai ru ei hi!
5 Otẹrọnọ a fodẹ unu edẹ nọ ọ te rria no,
Unu emerae riẹ e rrọ owhẹ obọ;
Who fi umuo nọ ọ rẹ rria ba fihọ kẹe no, yọ ọ rẹ sae rria vrẹ ere he.+
6 Si ibiaro ra nọ whọ tọvi ei na no re ọ ruẹsi serihọ,
Bẹsenọ o re ru iruo okpẹdẹ riẹ re, wọhọ ohwo nọ a rehọ iruo.+
7 Keme makọ ure dede, ẹruore ọ rrọ kẹe.
A te koi fihọ otọ, o rẹ wariẹ ta ze,
Egha riẹ e rẹ ruabọhọ rro ọvo.
8 Otẹrọnọ awọ riẹ o kri otọ no
Yọ ehri riẹ o whu fihọ otọ no,
9 Nọ o te se ore ame, ọ vẹ ta ze;
Ọ vẹ ta egha ze wọhọ okakọ oboba.
10 Rekọ ohwo o te whu, o re gbe wo ogaga ovo ho;
Nọ ohwo-akpọ o te se ẹwẹ họ no, bovẹ ọ rrọ?+
11 Ame o re no eva abade,
Yọ ethẹ o re su kpọ ọ vẹ ya muotọ.
12 Epọvo na re, nọ ohwo o te kiẹzẹ otọ no, ọ rẹ kpama ha.+
Bẹsenọ odhiwu ọ rẹ vrẹ no, ọ rẹ rọwo ze he,
Yọ a rẹ sae rọwo iẹe no owezẹ riẹ ze he.+
13 O dodokọ who re si omẹ no họ obọ Uki,*+
Re who si omẹ no bẹsenọ ofu ra ọ rẹ vrẹ,
Re who fi oke jọ họ kẹ omẹ jẹ kareghẹhọ omẹ!+
14 Ohwo o te whu, kọ ọ sae wariẹ rria uzuazọ?+
Mẹ te hẹrẹ evaọ edẹ iruo ọgbahọ mẹ kpobi
Ri bọo oke obusino mẹ.+
15 Who ti se, me ve ti yo kẹ owhẹ.+
Iruo abọ ra i ti si owhẹ urru.*
16 Rekọ enẹna, who bi kele ithihi awọ mẹ kpobi;
Yọ izieraha mẹ ọvo who bi rri.
17 Who fi izieraha mẹ họ ẹkpa, whọ tẹ gbae di,
Whọ rehọ egọmu gba iruthọ mẹ di.
18 Wọhọ epanọ igbehru i re kie guọghọ kufiẹ na
Nọ itho i re no eria rai na,
19 Wọhọ epanọ ame ọ rẹ fa itho no na,
Nọ ẹkẹre ame ọ rẹ fa ẹkpẹ vrẹ na,
Ere whọ raha ẹruore ohwo-akpọ no.
20 Whọ be ga obọ vi ei bẹsenọ o re whu no;+
Who nwene oghẹrẹ nọ ọ rrọ, who te vi ei vrẹ.
21 A kẹ emezae riẹ orro, rekọ ọ riẹ hẹ;
A zihe ruọ enọ i fioka ha, rekọ o vuhu i rie mu hu.+
22 Nọ ọ gbẹ rrọ uzuazọ na ọvo oware o rẹ rọ dae;
Nọ ọ* gbẹ rrọ uzuazọ na ọvo o re ro weri.”
15 Ẹlifaz+ ohwo Timan na ọ tẹ kpahe ẹme nọ:
2 “Kọ ohwo nọ o wo areghẹ ọ rẹ kpahe eme nọ i fioka ha,*
Hayo kọ ọ rẹ rọ ofou obọ ovatha-ọre vọ eva riẹ?
3 Eme gheghe nọ a rẹ rọ whọku ohwo u wo otọ họ,
Yọ ẹmeọta gheghe ọ rẹ wha erere ọvuọvo ze he.
4 Keme who se ozodhẹ Ọghẹnẹ gboware ovo ho,
Yọ whọ be daezọ Ọghẹnẹ hẹ.
5 Keme oruthọ ra o be lẹliẹ owhẹ ta eme nọ whọ be ta na,*
Whọ salọ eme ẹghẹ.
6 Unu obọra ọvo u bi bruoziẹ kpe owhẹ na orọnikọ omẹ hẹ;
Igbenu obọra ọvo i bi se isẹri kpe owhẹ na.+
7 Kọ whẹ họ ohwo ọsosuọ nọ a yẹ,
Manikọ a yẹ owhẹ no taure ikpehru na e tẹ te ze?
8 Kọ whọ be hae gaviezọ kẹ eme idhere* Ọghẹnẹ,
Hayo kọ who roro nọ whẹ ọvo o wo areghẹ?
9 Eme whọ riẹ nọ ma riẹ hẹ?+
Eme who wo otoriẹ riẹ nọ ma wo otoriẹ riẹ hẹ?
10 Te enọ i wo eza-uzou no gbe enọ e kpako no a rrọ udevie mai,+
Ezae nọ i vi ọsẹ ra thethabọ.
11 Kọ omosasọ nọ Ọghẹnẹ ọ be kẹ owhẹ u gbe te kẹ owhẹ,
Te eme nọ a be nabe rọ unu kpotọ ta kẹ owhẹ?
12 Fikieme udu ra u bi ro su owhẹ thọ,
Ẹvẹ ibiaro ra i bi ro dhesẹ nọ ofu ọ rrọ owhẹ eva?
13 Keme who bi mu ofu kẹ* Ọghẹnẹ omariẹ,
Yọ whọ be kuvẹ re eme itieye na i no unu ra ze.
17 Mẹ te vuẹ owhẹ; gaviezọ kẹ omẹ!
Me ti gbiku oware nọ mẹ ruẹ no,
18 Oware nọ ezae iwareghẹ a gbiku rai no nọ a yo mi esẹ rai,+
Eware nọ a ko dhere he.
19 Ae ọvo a rehọ otọ na kẹ,
Ọrara ọvuọvo ọ nya udevie rai vrẹ hẹ.
20 Ohwo omuomu ọ rẹ reoja evaọ edẹ uzuazọ riẹ kpobi,
Evaọ ikpe kpobi nọ a fihọ kẹ osu ọgeva.
21 Ọ be rehọ ezọ riẹ yo edo ozọ;+
Evaọ oke udhedhẹ itu igbulegbu a rẹ wọ ohọre bru ei ze.
22 U mu rie ẹro nọ ọ te dhẹ vabọ no ebi hi;+
Ọgbọdọ ọ be hẹrẹ iẹe.
23 O bi ghoro kpenẹ avọ enẹ be gwọlọ emu,* kọ diẹse o rrọ?
Ọ riẹ vevẹ nọ ẹdẹ ebi ọ kẹle no.
24 Idhọvẹ gbe uye i bi ru ozọ mu ei;
E ga vi ei wọhọ ovie nọ ọ ruẹrẹ oma kpahe no re ọ wọ ohọre ze.
25 Keme ọ kpare obọ riẹ wọso Ọghẹnẹ omariẹ
Erumeru na ọ be gwọlọ rri vo* na;
26 Ọ be gbaudu họrọ bru ei,
Avọ ojese ọgaga riẹ nọ u wo okpa.*
27 Iwhri e lẹliẹ ovao riẹ fu fihọ,
Yọ igbeku riẹ e rro fihọ fiki iwhri;*
28 Ọ be rria ikpewho nọ a te raha no,
Eva iwou nọ ohwo ọvo ọ te rria ha,
Nọ i ti zihe ruọ ezuzu itho.
29 O ti fe he, yọ eware riẹ i ti bu hu,
Ekwakwa riẹ e te vọ ẹkwotọ na gbe he.
30 Ọ te dhẹ vabọ no ebi hi;
Ebruerae o ti ru omogha riẹ nọ o be ta ze* yamu,
31 Jọ ọ nyathọ họ re o fievahọ oware nọ u fioka ha,
Keme oware nọ u ti noi ze tei u ti fioka gbe he;
32 O te via taure ẹdẹ riẹ o te ti te,
Yọ egha riẹ e te rro vievie he.+
33 Ọ te wọhọ ure evaene nọ ibi riẹ nọ e re ware he i bi kie kufiẹ,
Jẹ wọhọ ure olivi nọ idodo riẹ i bi kie kufiẹ.
34 Keme ogbotu ahwo nọ a be gọ Ọghẹnẹ hẹ* a re wo oware ovo ho,+
Yọ erae e te mahe iwou-udhu udi-oriọ.
35 A re di eva uye họ a ve yẹ oware umuomu,
Yọ edhede rai ọ vọ avọ eviẹhọ.”
16 Job ọ tẹ kpahe ẹme nọ:
2 “Me yo eme itienana buobu no vẹre.
Uye whai kpobi wha be kẹ omẹ orọnikọ omosasọ họ!+
Eme ọ nwane dha owhai eva tere nọ wha be rọ ta ẹme enẹ?
4 Mẹ rẹ sae ta ẹme epanọ wha be ta na.
5 Rekọ ukpoye, mẹ hae te rọ ẹmeunu mẹ bọ owhai ga,
Jẹ rehọ eme omosasọ nọ i bi no igbenu mẹ ze ru oma voro owhai.+
6 Mẹ tẹ ta ẹme, u re ru edada mẹ serihọ họ,+
Yọ mẹ tẹ siọ ẹme ba ẹta, kọ edada mẹ i re gine kpotọ?
8 Whọ tẹ jẹ duọ omẹ, onana o tẹ rrọ isẹri,
Oma mẹ nọ o dọ fihọ na u bi se isẹri kpe omẹ.
9 Ofu riẹ ọ bẹre omẹ ekekẹ no, yọ ọ be jẹ omẹ egrẹ.+
Ọ be reakọ riẹ rri omẹ.
Ọwegrẹ mẹ ọ be rọ ibiaro riẹ duwu omẹ.+
10 A rovie unu rai fihọ kẹkẹe rọsuọ omẹ,+
Yọ a be rọ omẹ jijehwẹ, be tehe omẹ abovao;
A kokohọ buobu ze rọsuọ omẹ.+
11 Ọghẹnẹ ọ rehọ omẹ họ obọ emezae eboba na,
O tu omẹ họ obọ ahwo omuomu.+
12 Me wo idhọvẹ vẹre he, rekọ ọ tẹ bẹre omẹ fihotọ;+
Ọ jọ obemu duọ omẹ uriohọ, ọ tẹ guọghọ omẹ no;
Ọ tẹ be họre omẹ.
14 O bi kporo ighogho fihọ omẹ oma ọvo wọhọ ugbẹhẹ;
Ọ họrọ mu omẹ wọhọ ọgbaẹmo.
16 Mẹ viẹ aro ware no,+
17 Onana o via dede nọ mẹ rọ abọ ru oware ozighi ovuovo ho
Yọ mẹ lẹ emamọ olẹ.
18 O otọakpọ, who ruru azẹ mẹ hẹ!+
Jọ oviẹ mẹ u wo oria eriosehọ họ!
19 Makọ enẹna, obọ odhiwu osẹri mẹ ọ rrọ;
Ọnọ ọ rẹ sai se isẹri kẹ omẹ ọ rrọ oria nọ u kpehru.
21 Jọ ohwo jọ ọ nyaze ti bruoziẹ ohwo-akpọ avọ Ọghẹnẹ,
Wọhọ epanọ ohwo o re bruoziẹ ohwo avọ ọrivẹ riẹ na.+
17 “Ẹzi mẹ o kporo kuotọ no, a furie uzuazọ mẹ no;
Uki o be hẹrẹ omẹ.+
3 Ivie rehọ oware nọ me ro viowa na, re o jọ owhẹ obọ.
Kọ ono ọfa ọ gbẹ riẹ nọ ọ te suọ omẹ obọ je dikihẹ kẹ omẹ?+
4 Keme whọ ko orimuo dhere udu rai;+
Oyejabọ nọ whọ gbẹ be rọ kpare ae kpehru hu na.
5 Ọ rẹ sae ghale eware kẹ egbẹnyusu riẹ,
Yọ ibiaro emọ riẹ i bi kie rueva no.
8 Ahwo nọ a kiete a bi rri onana yọ akpọ o bi gbe ai unu,
Yọ uzuazọ enọ e be gọ Ọghẹnẹ hẹ na* o be kẹ emamọ ahwo uye.
10 Rekọ, whai kpobi wha sae nyaze re wha wariẹ mu avro rai họ,
Keme mẹ re ruẹ ohwo ọvo nọ o wo areghẹ evaọ usu rai hi.+
12 A ruabọhọ bi zihe aso ruọ uvo,
Be ta nọ, ‘U muẹro nọ oke o joma ke no keme oke u muebi.’
14 Me ti bo se ọgọdọ*+ inọ, ‘Whẹ họ ọsẹ mẹ!’
Je se ihoi nọ, ‘Oni mẹ gbe oniọvo-ọmọtẹ mẹ!’
15 Kọ ẹruore mẹ ọ rrọ?+
Ono ọ ruẹ ẹruore kẹ omẹ?
18 Bildad+ ohwo Shuah na ọ tẹ kpahe ẹme nọ:
2 “Ẹvẹ u re kri te re whọ tẹ siọ oghẹrẹ eme nana ba ẹta?
Dina wo otoriẹ omojọ re ma sae ta ẹme.
4 Whọ tẹ maki mu ofu va oma* ra ekekẹ
Kọ ahwo a te dhẹ no otọakpọ na no fiki ra,
Hayo kọ utho na u ti no oria riẹ no?
5 Ẹhẹ, a ti furie ukpẹ ohwo omuomu na,
Yọ erae riẹ e te kẹ elo ho.+
6 Elo nọ ọ rrọ eva uwou-udhu riẹ o ti zihe ruọ ebi,
Yọ a ti furie ukpẹ nọ u bi lo kẹe.
7 Ugbowọ nọ ọ be zare na o te kpẹre,
Yọ ohrẹ obọriẹ u ti gele iei kie.+
8 Keme awọ riẹ o ti su ei ruọ ẹriri,
Yọ o ti ghoro ruọ ighogho ifi ẹriri.
9 Ẹta o ti mu ei ethihrowọ,
Yọ agbefẹ o ti mu ei.+
10 A kpahe ufi nọ a ko dhere fihọ otọ kẹe,
Ẹta ọ rrọ edhere riẹ.
11 Eware nọ i bi ru ozọ mu ei i bi no kabọ kabọ ze+
E rọ kpahe awọ riẹ tuatuatua.
13 Ohọroma riẹ o raha no;
Ẹyao nọ ọ mai yoma kpobi* ọ raha abọ gbe awọ riẹ no.
16 Awọ riẹ nọ e ta họ otọ i ti whu no evaọ obotọ,
Yọ egha riẹ nọ e rrọ ehru riẹ i ti lo no.
17 A gbẹ te jọ otọakpọ na kareghẹhọ iẹe he,
Yọ a gbẹ te jọ evaọ iyẹrẹ na riẹ odẹ riẹ hẹ.*
18 A ti lei no elo ruọ ebi
Je lei no otọakpọ na.
19 O ti yẹ ọmọ họ yọ o ti wo uyẹ ovuovo evaọ udevie ahwo riẹ hẹ,
Ohwo riẹ ọvuọvo o ti whu kiọkọ họ evaọ oria nọ ọ be rria.*
20 Nọ ẹdẹ riẹ o te te no, akpọ o ti gbe ahwo obọ Ukiediwo-Ọre na unu
Yọ ozọ u ti mu ahwo nọ a rrọ obọ Ovatha-Ọre.
21 Ona họ oware nọ o rẹ via kẹ iwou-udhu ohwo nọ o bi ru oware uyoma
Gbe oria ohwo nọ ọ riẹ Ọghẹnẹ hẹ.”
19 Job ọ tẹ kpahe ẹme nọ:
4 O tẹ ginẹ rrọ nọ me ru thọ,
Uzou mẹ iruthọ na e rrọ.
5 Wha tẹ gbaemu nọ wha rẹ wọ oma rai kpehru vi omẹ,
Be ta nọ eware nọ e be via kẹ omẹ na i fo kẹ omẹ,
6 Jọ wha riẹ nọ Ọghẹnẹ họ ọnọ o su omẹ thọ,
Ọ rehọ ẹriri riẹ mu omẹ no.
7 Rri! Me bi bo ọvo nọ, ‘Oja yo!’* rekọ ohwo ọvo ọ be kẹ uyo ho;+
Me bi bo ọvo kẹ obufihọ, rekọ a bi bru uvioziẹ hẹ.+
8 Ọ bọ ugbẹhẹ itho ro gbere edhere mẹ, fikiere mẹ rẹ sae nyavrẹ hẹ;
Ọ rehọ ebi ruru edhere mẹ.+
9 Ọ ba orro mẹ no omẹ oma
Je si etu-uvie no omẹ uzou.
10 Ọ be jọ kabọ kabọ guọghọ omẹ fihọ otọ bẹsenọ me re whu;
O vi ẹruore mẹ no otọ wọhọ ure.
11 O bi mu ofu ọgaga kẹ omẹ,
O te je rri omẹ fihọ ọwegrẹ riẹ.+
12 Egbaẹmo riẹ a kokohọ, a te ko omẹ họ,
A fa evuẹ wariẹ uwou-udhu mẹ họ.
13 O le inievo obọmẹ thabọ no omẹ,
Yọ ahwo nọ a riẹ omẹ a siomano omẹ.+
15 Erara nọ e rrọ uwou mẹ+ gbe erigbo emetẹ mẹ a bi rri omẹ fihọ ọrara;
Mẹ yọ ohwo orẹwho ọfa evaọ aro rai.
16 Me se odibo mẹ rekọ o yo kẹ omẹ hẹ;
Mẹ rọ unu mẹ na lẹe re o wo ọdawẹ kẹ omẹ.
18 Makọ emọ eboba dede a be jẹ omẹ fiẹ;
Mẹ tẹ kpama, a ve mu omẹ họ ẹrọzaharo.
21 Jọ wha re ohrọ mẹ egbẹnya mẹ, wha re ohrọ mẹ,
Keme obọ Ọghẹnẹ u te omẹ no.+
23 Dodokọ a re kere eme mẹ fihotọ,
Dodokọ a re kere ai fihọ obe!
24 O, dodokọ a rẹ kare ae fihọ utho bẹdẹ bẹdẹ,
Rehọ ugbẹ ayọno gbe elẹdi kare ae!
26 Nọ a tẹ raha ohọroma mẹ no,
Nọ uwo-oma mẹ o gbẹ rrọ na, mẹ te ruẹ Ọghẹnẹ,
27 Ọnọ mẹ omamẹ mẹ te ruẹ,
Ọnọ mẹ te rọ ibiaro obọmẹ ruẹ, orọnikọ erọ omọfa ha.+
Rekọ evaọ obeva, ofu o bi dhe omẹ!*
28 Keme wha be ta nọ, ‘Oghẹrẹ vẹ ma be rọ kẹe uye?’+
Bi dhesẹ nọ mẹ họ ọnọ ọ wha ẹbẹbẹ na ze.
29 Jọ whai omarai wha dhozọ ọgbọdọ na,+
Keme ọgbọdọ a rẹ rọ kẹ ahwo nọ a ru thọ uye;
Jọ wha riẹ nọ obruoziẹ jọ ọ riẹ.”+
20 Zofa+ ohwo Neama na ọ tẹ kpahe ẹme nọ:
2 “Fiki onana iroro nọ e be kẹ omẹ uye e be rọ lẹliẹ oma kpakpa omẹ re mẹ kpahe ẹme na,
Fiki oware nọ o be kẹ omẹ idhọvẹ.
3 Me yo ọwhọkuo nọ o rrọ ekela kẹ omẹ;
Otoriẹ nọ me wo* o tẹ be wọ omẹ kpahe ẹme.
4 Ababọ avro, whọ riẹ onana anwẹdẹ,
Keme ere o rrọ anwọ okenọ a ro fi ohwo* họ otọakpọ na,+
5 Inọ edo oghọghọ ohwo omuomu o rẹ jọ ubroke
6 Dede nọ oruaro riẹ u kpehru te obọ odhiwu
Yọ uzou riẹ u bi duwu ẹgho na,
7 Ọ te raha no bẹdẹ bẹdẹ wọhọ isọ obọriẹ;
Ahwo nọ a jẹ ruẹ e riẹ vẹre a te nọ inọ, ‘Bovẹ ọ rrọ?’
8 Ọ te thọrọ ẹro no wọhọ ewezẹ, a te gbẹ ruẹ e riẹ hẹ;
A ti lei vrẹ wọhọ eruẹaruẹ aso.
9 Ubiẹro nọ o ruẹ e riẹ vẹre o te gbẹ ruẹ e riẹ ofa ha,
Yọ oria riẹ o te gbẹ ruẹ e riẹ hẹ.+
10 Emọ obọriẹ a te gwọlọ obufihọ iyogbe,
Yọ ọye ọvo ọ te rọ abọ riẹ zihe efe riẹ.+
11 Igbenwa riẹ e jọ gaga avọ ẹgba uzoge,
Rekọ o* ti kiẹzẹ ovu gheghe kugbei.
12 Otẹrọnọ oware uyoma o rẹ mere iẹe unu,
Otẹrọnọ o si rie no họ otọ ẹrọo riẹ,
13 Otẹrọnọ o be were iẹe unu gaga nọ o gbe bi ro si rie lọ họ
Nọ o tẹ gbẹ riẹe unu,
14 Emu riẹ ọ te jọ obọ eva riẹ ke no;
15 Ọ lọ efe fihọ eva, rekọ ọ te kpae ze;
Ọghẹnẹ o ti si ei kpobi no eva riẹ ze.
17 Ọ te ruẹ iko-ame vievie he,
Te ẹkẹre ọnyọ avọ ebọta.
19 Keme o kienyẹ iyogbe na je gbabọkẹ ae;
Ọ rehọ ogaga mi ahwo uwou, onọ ọ bọ họ.
20 Rekọ o ti wo udhedhẹ ovuovo evaọ udu riẹ hẹ;
Efe riẹ o ti fiobọhọ kẹe dhẹ vabọ họ.
21 Oware ovo u gbe kiọkọ kẹe nọ ọ rẹ re he;
Oyejabọ nọ efe riẹ na ọ gbẹ te rọ tọ họ na.
22 Nọ efe riẹ ọ tẹ rro thesiwa no, awaọruọ o ve ti kpei no;
Idabolo i ve ti kie ruru iei.
23 Nọ ọ be re eva vọ na,
Ọghẹnẹ o ve ti mu ofu ọgaga riẹ kẹe,
O ti ku ofu riẹ fihọ iẹe eva.
24 Nọ ọ be dhẹ fiki ekwakwa ẹmo ayọno na,
Ese nọ a rọ uze ekọpa sa i ve duwu iei.
25 O wolo ose no uke riẹ ze,
O wolo okwakwa ẹmo nọ o bi lo nwranwranwra no ẹvẹvẹ* riẹ ze,
Idudu e tẹ ruọ ẹe oma.+
26 Ebi ọlala ọ be hẹrẹ ekwakwa-aghae riẹ;
Erae nọ ohwo ọvo o fou hu e te to ẹe no;
Okpẹtu o be hẹrẹ ohwo kpobi nọ ọ jọ uwou-udhu riẹ zọ.
27 Odhiwu ọ te bẹre oruthọ riẹ via;
Otọakpọ na o te kpareso ẹe.
28 Owhe o ti su uwou riẹ vrẹ;
Ẹkẹre na ọ te jọ gaga evaọ ẹdẹ ofu Ọghẹnẹ* na.
29 Ona họ oware nọ Ọghẹnẹ ọ rẹ kẹ orumuomu,
Ukuoriọ nọ Ọghẹnẹ o jie uzi nọ u re tei obọ.”
21 Job ọ tẹ kpahe ẹme nọ:
2 “Wha gaviezọ ziezi kẹ ẹme mẹ;
Jọ onana o jọ omosasọ nọ wha rẹ kẹ omẹ.
3 Wha thihakọ kẹ omẹ nọ mẹ be te ta ẹme na;
Mẹ tẹ ta no, wha sae rọ omẹ jijehwẹ.+
4 Kọ ohwo-akpọ me bi gu kẹ?
O hae jọ ere, kọ mẹ* hae te sai wo odiri te enẹ?
5 Wha tẹrovi omẹ re wha ruẹ eware nọ i ti gbe owhai unu;
Wha rọ obọ ruru unu rai.
6 Me te roro kpahe iẹe, o rẹ kẹ omẹ uye,
Oma mẹ kpobi u ve bi nuhu zighi zighi.
8 Emọ rai e rẹ jọ kugbe ai ẹsikpobi,
A rẹ tọ te epanọ a rẹ rọ ruẹ emọ-emọ rai.
9 Iwou rai i wo omofọwẹ, a be dhozọ ovuovo ho,+
Yọ Ọghẹnẹ ọ rẹ rọ ọkpọ riẹ fa ae he.
10 Iruẹ rai i bi yẹ ababọ ẹbẹbẹ;
Iruẹ eyae rai i bi yẹ ababọ eva nọ i bi no ai.
11 Emezae rai e rẹ dhẹ ruọ otafe wọhọ uthuru erao,
Yọ emọ rai a re duola kpenẹ avọ enẹ.
14 Rekọ a rẹ ta kẹ Ọghẹnẹ uzẹme na nọ, ‘Kẹ omai uvẹ!
Ma gwọlọ riẹ idhere ra vievie he.+
15 Ono họ Erumeru na, nọ ma jẹ gọe?+
Erere vẹ o ti te omai nọ ma tẹ riẹe?’+
16 Rekọ mẹ riẹ nọ a wo ogaga ọvuọvo kpahe efe rai hi.+
Me wo oghẹrẹ iroro* nọ ahwo omuomu a wo na vievie he.+
17 Brẹse ukpẹ ahwo omuomu u fu no?+
Brẹse okpẹtu o be hai te ai?
Brẹse Ọghẹnẹ ọ rọ ofu riẹ raha ae no?
18 Kọ a re zihe ruọ orara nọ ofou ọ rẹ wọ vrẹ
Jẹ wọhọ ohọrọ nọ ofou ọwhibo o re fou vrẹ?
19 Ọghẹnẹ ọ te rawo uye nọ u re te ohwo hẹrẹ emọ obọriẹ.
Rekọ, jọ Ọghẹnẹ ọ hwosa kẹe re ọ riẹ oware nọ o ru.+
20 Jọ ibiaro obọriẹ e ruẹ ọraha nọ o bi tei,
Jọ ọyomariẹ ọvo ọ da ofu Erumeru na.+
21 Kọ eme u te rie te oware nọ o via evaọ uwou riẹ nọ ọ tẹ nyavrẹ* no
23 Ohwo jọ ọ sai whu nọ ẹgba riẹ kpobi ọ gbẹ riẹe oma+
Nọ o wo idhọvẹ ọvuọvo ho nọ ọ be reakpọ kuoma,+
24 Nọ ikpekpawọ riẹ e rrọ fuẹfu*
Yọ igbenwa riẹ e rrọ gaga.*
25 Rekọ omọfa ọ sai whu avọ akọriọ,*
Yọ emamọ eware i te rie unu ẹdẹvo ho.
28 Keme wha be ta nọ, ‘Uwou okpohwo na ọ rrọ,
Kọ uwou-udhu nọ ohwo omuomu na ọ jẹ rria na ọ rrọ?’+
29 Kọ wha re nọ ahwo nọ a bi kpohọ erẹ?
Kọ wha be hae romatotọ roro kpahe eware* nọ a muẹrohọ,
30 Inọ ohwo oyoma o re whu hu evaọ ẹdẹ okpẹtu
Yọ a re siwi ei evaọ ẹdẹ ofu?
31 Ono ọ te nọe kpahe idhere riẹ,
Kọ ono ọ te hwosa oware nọ o ru kẹe?
32 Okenọ a te wọe kpobọ uki,
A ti rou uki riẹ.
33 Ikulu ẹkpẹ ukiekpotọ* na e te were iẹe oma,+
Yọ ahwo-akpọ kpobi a ti lele iei*+
Wọhọ ibuobu nọ e kake rehọ iẹe jọ.
34 Kọ fikieme wha be rọ kẹ omẹ omosasọ nọ u fioka ha?+
Eme eviẹhọ ọvo wha be kpahe!”
22 Ẹlifaz+ ohwo Timan na ọ tẹ kpahe ẹme nọ:
2 “Kọ ohwo-akpọ o wo iruo kẹ Ọghẹnẹ?
Kọ ohwo nọ o re vuhu oware mu o wo erere jọ kẹe?+
3 Kọ Erumeru na ọ be daezọ* inọ who kiẹrẹe,
Hayo kọ erere jọ o re tei fikinọ who bi yeri uzuazọ ẹgbakiete?+
4 Kọ ọ te kẹ owhẹ uye
Je lele owhẹ gu ẹdhọ fikinọ who wo adhẹẹ kẹe gaga?
5 Kọ ogbẹrọnọ fiki epanọ umuomu ra o rro gaga
Yọ iruthọ ra i wo umuo ho?+
6 Keme who re gboro oware nọ inievo ra a ro viowa mi ai ababọ ororokẹ,*
7 Whọ rẹ rọ ame kẹ enọ uruame u bi kpe he,
Yọ whọ rẹ rọ emu gbọ enọ ohọo u bi kpe ogbọ.+
8 Ohwo nọ o wo ogaga ọye o wo otọ na,+
Yọ ọnọ a you ọye ọ be rriae.
9 Rekọ who le eyae-uku kpo ababọ oware nọ whọ kẹ rai,
Yọ who wiri igbabọ emọ nọ i wo esẹ hẹ.*
10 Oyejabọ nọ eta* e rọ wariẹ owhẹ họ na,+
Nọ eware imuozọ idudhe e be rọ wha idudu họ owhẹ oma na;
11 Oyejabọ nọ oria kpobi u ro muebi te epanọ whọ be rọ ruẹ ude he na,
Nọ ame owhe ọ rọ wọ ruru owhẹ na.
12 Kọ Ọghẹnẹ ọ gbẹ rrọ obọ odhiwu nọ o kpehru gaga na?
Whaọ rri epanọ isi na kpobi i kpehru te!
13 Rekọ whọ ta nọ: ‘Eme Ọghẹnẹ ọ ginẹ riẹ?
Kọ ọ sae ruẹ ẹgho ọlala na lafi re o bruoziẹ?
14 Ẹgho o gbere i rie, ọ be ruẹ ude he
Nọ ọ be nya kpenẹ avọ enẹ evaọ obọ odhiwu nọ o riama fihọ reghe reghe* na.’
15 Kọ whọ te nya edhere anwae na
Onọ ahwo omuomu a nya na,
16 Ezae nọ a mu vrẹ* taure oke rai u te ti te,
17 A jẹ ta kẹ Ọghẹnẹ nọ: ‘Kẹ omai uvẹ!’
Gbe nọ ‘Eme Erumeru na ọ sai ru omai?’
18 Rekọ ọye ọ kwa eware iwoma vọ iwou rai.
(Me wo iroro imuomu itieye vievie he.)
19 Ahwo okiẹrẹe a te ruẹ onana a vẹ te ghọghọ,
Yọ enọ i ru oware ovo thọ họ a te hwẹ ae inọ:
20 ‘A raha enọ e wọso omai no,
Erae e te mahe eware kpobi nọ i kiọkọ evaọ oma rai no.’
21 Daoma riẹ Ọghẹnẹ, oma o te fọ owhẹ;*
Kẹsena eware iwoma i ve ti te owhẹ obọ.
22 Jẹ uzi nọ u bi no unu riẹ ze rehọ,
Re who kru eme riẹ fihọ udu ra.+
23 Who te zihe bru Erumeru na ze, eware e te wariẹ woma kẹ owhẹ;+
Who te si umuomu no uwou-udhu ra,
24 Who te gbolo igoru* ra fihọ ẹkpẹ
Je gbolo igoru Ofaya+ na fihọ ikiekpotọ* itho na,
25 Kẹsena Erumeru na o ve ti zihe ruọ igoru* ra,
Ọ vẹ te jọ isiliva nọ e mai woma kẹ owhẹ.
26 Eva Erumeru na e vẹ te were owhẹ,
Whọ vẹ te kpare ovao ra rri Ọghẹnẹ.
27 Nọ whọ tẹ lẹe, o ti ru ẹgwọlọ ra kẹ owhẹ;
Whọ vẹ te hwa eyaa ra.
28 Oware kpobi nọ whọ gwọlọ ru u ti woma kẹ owhẹ,
Yọ elo o ti lo fihọ edhere ra.
29 Keme a ti kpomovuọ họ owhẹ oma nọ whọ tẹ ta ẹme avọ omorro,
Rekọ o ti siwi ọnọ ọ be romakpotọ.*
30 O ti siwi enọ i ru oware ovo thọ họ;
Otẹrọnọ abọ ra ọ fo, o ti gine siwi owhẹ.”
23 Job ọ tẹ kpahe ẹme nọ:
3 Dodokọ mẹ riẹ oria nọ mẹ rẹ jọ ruẹ Ọghẹnẹ!+
Mẹ hai ti kpohọ oria nọ ọ be rria.+
4 Mẹ hai ti gu ẹdhọ mẹ kẹe
Jẹ rọ unu mẹ gu oware kpobi nọ o be kẹ omẹ uye;
5 Mẹ vẹ ruẹ ẹme nọ ọ te kpahe kẹ omẹ
Je muẹrohọ ẹme nọ ọ te ta kẹ omẹ.
6 Kọ ọ te rọ ogaga ulogbo riẹ lele omẹ họre?
Ijo, ọ te gaviezọ kẹ omẹ hrọ.+
7 Etẹe ohwo nọ o kiete o ti jo ku ẹme nọ avọ iẹe a wo họ,
Yọ Obruoziẹ mẹ o ti bruoziẹ kẹ omẹ re ẹme na o kuhọ riẹriẹriẹ.
8 Rekọ me te kpohọ abọ ovatha-ọre, ọ rrọ obei hi;
Nọ me zihe ze, mẹ ruẹ e riẹ hẹ.
9 Nọ ọ tẹ be nya evaọ abọ ẹkpẹlobọ, mẹ sai rri rie he;
Kẹsena ọ tẹ nya rri abọ obọze, ghele na mẹ ruẹ e riẹ hẹ.
10 Rekọ ọ riẹ edhere nọ mẹ nya.+
Nọ ọ tẹ dawo omẹ no, mẹ vẹ te jọ wọhọ emamọ igoru.+
11 Awọ mẹ i lele ithihi riẹ kpekpekpe;
Mẹ nya edhere riẹ, me no rie vievie he.+
12 Mẹ nyasiọ ujaje nọ u no unu riẹ ze ba ha.
Mẹ rehọ eme riẹ ghaghae+ tube vi epanọ ọ gwọlọ mi omẹ.*
13 Nọ ọ tẹ gbaemu no nọ o re ru oware jọ, ono ọ rẹ sae zae dhe?+
Ọ* tẹ gwọlọ ru oware, o re ru ei.+
14 O ti ru oware kpobi nọ ọ gwọlọ nọ o rẹ via kẹ omẹ* gba,
Yọ o wo eware itieye na buobu nọ ọ ruẹrẹ kpahe no.
15 Oyejabọ nọ mẹ be rọ ruawa fiki riẹ na;
Me te roro kpahe iẹe, ozọ u ve mu omẹ ga.
16 Ọghẹnẹ o ru nọ udu u bi ro bru omẹ gaga,
Erumeru na o ru nọ ozọ u bi ro mu omẹ.
17 Rekọ ebi na o ri ruru omẹ unu hu
Yọ okpa ebi na o ri ruru ovao mẹ hẹ.
24 “Fikieme Erumeru na o gbe fi oke họ họ?+
Fikieme ahwo nọ a riẹ riẹ a gbẹ be rọ ruẹ ẹdẹ riẹ* hẹ?
2 Ahwo a bi go eware nọ a rọ ka oka họ uwhru;*+
A bi tho ithuru erao kpohọ etọ rai nọ erao e rẹ jọ re ẹbe.
3 A bi le eketekete emọ nọ i wo esẹ hẹ vrẹ
Je bi gboro eruẹ aye-uku re o jọ oware nọ o ro viowa fihọ oware nọ o momo.*+
4 A re gele iyogbe no edhere;
Iruori otọakpọ na e rẹ dhẹ dhere kẹ ae.+
5 Iyogbe na a re ghoro gwọlọ emu wọhọ eketekete ẹwọ+ nọ e rrọ obọ udhude;
A rẹ jọ udhude na gwọlọ emu kẹ emọ rai.
6 O gbahọ nọ udhu omọfa a rẹ jọ kọrọ*
A ve je si isogẹ evaọ ọgbọ evaene ohwo omuomu.
7 A re kiẹzẹ ẹbẹba evaọ aso, ababọ ewu nọ a re fihọ;+
A wo ohọ ovo nọ a re fihọ oma fiki ekpahe he.
8 Okposo obọ igbehru o re kpe ai;
A rẹ daji eva itho keme a wo uwou nọ a re kpohọ họ.
9 A vo ọmọ nọ o wo ọsẹ hẹ na no unuevie;+
Yọ a bi gboro iwu iyogbe re e jọ eware nọ a ro viowa fihọ oware nọ a momo,+
10 Onọ o wha riẹ ze nọ a be rọ nya ẹbẹba, ababọ ewu nọ a fihọ,
Avọ ohọo nọ u bi kpe ai, yọ a wọ ekru ekakọ.*
11 A bi ru iruo egaga evaọ udevie igbẹhẹ nọ e rrọ egbọ na yọ uvo u bi kpe ai;*
A bi thihi ibi-ire evaọ ọgọdọ udi-uruo na, ghele na a be ruẹ oware ovo da ha.+
12 Enọ i bi whu a bi dimẹ evaọ okpẹwho na;
Enọ e nwoma gaga* na a bi bo kẹ obufihọ,+
Rekọ Ọghẹnẹ ọ be ruẹ oware ovo nọ o jọ onana thọ họ.*
15 Ubiẹro obruẹnwae na o rẹ hẹrẹ oke nọ ọre o ti kiediwi no,+
Ọ rẹ ta nọ, ‘Ohwo ọvo ọ te ruẹ omẹ hẹ!’+
Yọ o re ruru ovao riẹ.
16 A re kporo ruọ* iwou evaọ aso;
Nọ oke o tẹ ke no a rẹ kare ẹthẹ dhe oma.
A riẹ elo ho.+
17 Keme oghẹrẹ ovona ohiohiẹ avọ udevie aso o rrọ kẹ ae;
Idudu okpa ebi o reria e rai oma no.
18 Rekọ ame o ti su ai vrẹ vẹrẹ vẹrẹ.*
A te bọwo ẹkẹ otọ rai ehao.+
A ti zihe kpohọ egbọ evaene rai hi.
19 Nwane wọhọ epanọ uvo gbe ẹrrorro i re se ame ekpalekpa-ame nọ e ghra no rehọ na,
20 Oni riẹ* ọ te gbẹ kareghẹhọ iẹe he; ihoi e te re iẹe no.
A te gbẹ kareghẹhọ iẹe ofa ha.+
Yọ a ti ko umuomu* fihọ otọ wọhọ ure.
21 Ọ be re aye nọ ọ rrọ ọga muotọ,
Yọ o bi gboja kẹ aye-uku.
22 Ọghẹnẹ ọ te rehọ ẹgba riẹ kpe enọ e goma no;
Dede nọ a ti dikihẹ, imuẹro ọvo ọ riẹ hẹ inọ a ti wo uzuazọ.
23 Ọghẹnẹ ọ kẹ rai uvẹ re udu o jarai awọ, re a je wo omofọwẹ,+
24 A rẹ kpare ai kpehru omoke kakao, rekọ a rẹ gbẹ ruẹ e rai hi.+
A re hrẹ rai kpotọ a ve koko ai họ+ wọhọ amọfa kpobi;
A re bru rai no wọhọ igbe ibi ekakọ.
25 Whaọ obọnana ono ọ rẹ sai dhesẹ nọ mẹ yọ ọtọrue
Hayo vro ẹme mẹ?”
25 Bildad+ ohwo Shuah na ọ tẹ kpahe ẹme nọ:
2 “Ọye o wo isuẹsu gbe ogaga imuozọ;
O ru nọ udhedhẹ o rọ rrọ obọ odhiwu.*
3 Kọ a rẹ sai kele egbaẹmo riẹ?
Ono elo riẹ o re lo fihọ họ?
5 Makọ ọvẹre na o bi lo te he
Yọ isi na e fo ho evaọ aro riẹ,
6 Kabikọ ohwo-akpọ gheghe nọ ọ rrọ ohoi,
Gbe ọmọ ohwo, nọ ọ rrọ adha!”
26 Job ọ tẹ kpahe ẹme nọ:
2 “Rri epanọ who fiobọhọ kẹ ọnọ o wo ogaga ha te!
Rri epanọ who ro siwi ugbobọ ọnọ o wo ẹgba ha!+
3 Rri obọdẹ ohrẹ nọ whọ kẹ ọnọ ọ kare areghẹ na!+
Who gine dhesẹ uvi areghẹ ra via* unuẹse buobu!
4 Ono whọ be gwọlọ ta ẹme kẹ na,
Obọ ono eme nana nọ whọ be ta na i no ze?*
5 Enọ i whu no nọ i wo ogaga ovo ho a re nuhu;
Obonọ a rrọ u tube kodo vi ame obuobu na gbe eware nọ e be rriae eva.
7 Ọ rriẹ idadeghe obọ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre* na fihọ evevẹ* na,+
O fi otọakpọ na họ ehru oware ovo ho;
8 Ọ rehọ ẹgho riẹ variẹ ame obuobu na,+
Re ẹgho na ọ gbẹ bẹre no fiki ẹgbẹdẹ riẹ hẹ;
9 O ruru oria agbara-uvie riẹ re a se iẹe ba ẹruẹ,
Ọ rriẹ ẹgho riẹ ruru iei.+
10 O fi umuo họ kẹ idadeghe na, onọ o wọhọ ẹsenọ o rehọ abọ duwu otọ* evaọ ehru ame obuobu na;+
O fi uwhru họ udevie elo avọ ebi.
11 Ipila obọ odhiwu i bi nuhu;
Ọwhọkuo riẹ ọ lẹliẹ e rai mudhe avọ ozọ.
14 Rri! Enana yọ amabọ jọ gheghe orọ idhere riẹ;+
Emedo kakao ọvo a yo kpahe iẹe no!
Kọ ono ọ rẹ sai wo otoriẹ agbrara ologbo riẹ?”+
27 Job ọ tẹ ruabọhọ ẹme* riẹ, inọ:
2 “Nọ Ọghẹnẹ nọ ọ rọwo bru uvioziẹ kẹ omẹ hẹ na ọ rrọ uzuazọ na,+
Nọ Erumeru nọ o ru uzuazọ* mẹ yayare na ọ rrọ uzuazọ na,+
3 Nọ mẹ gbẹ be wẹ na
Nọ ẹzi nọ o no obọ Ọghẹnẹ ze ọ gbẹ rrọ ighogho-inwe mẹ na,+
4 Igbenu mẹ e rẹ ta eme imuomu hu;
Yọ ẹrọo mẹ ọ rẹ ta eme eviẹhọ gbe he!
5 Mẹ rẹ sai se owhai ezae nana ahwo okiẹrẹe vievie he!
Bẹsenọ me re whu, me re siobọno ẹgbakiete mẹ hẹ!*+
7 Jọ o via kẹ ewegrẹ mẹ wọhọ epanọ o te jọ kẹ irumuomu,
Jọ o via kẹ enọ e be họre omẹ wọhọ epanọ o te jọ kẹ enọ i kiẹrẹe he.
8 Keme, ẹruore vẹ ohwo nọ ọ be gọ Ọghẹnẹ hẹ* o wo nọ a tẹ raha iẹe no,+
Nọ Ọghẹnẹ ọ tẹ rehọ uzuazọ* riẹ?
9 Kọ Ọghẹnẹ o ti yo ubo riẹ
Nọ uye u te tei oma?+
10 Hayo kọ ọ te wereva kugbe Erumeru na?
Kọ o ti bo se Ọghẹnẹ ẹsikpobi?
11 Me ti wuhrẹ owhẹ kpahe ogaga* Ọghẹnẹ;
Mẹ te ko oware ovo dhere kpahe Erumeru na ha.
12 Whaọ, otẹrọnọ whai kpobi wha ruẹ eruẹaruẹ,
Ẹvẹ eme rai i gbe ro fioka vievie he?
13 Onana họ oware nọ Ọghẹnẹ ọ rẹ kẹ ohwo omuomu,+
Ukuoriọ nọ Erumeru na ọ rẹ kẹ ohwo ọgeva.
14 Otẹrọnọ emezae riẹ i bu gaga no, a ti whu uwhu ọgbọdọ,+
Yọ emọ-emọ riẹ i ti wo emu nọ o re te ai re he.
15 Ẹyao* o ti kpe enọ o whu seba,
Yọ eyae rai e te viẹ ae he.
16 O tẹ make rọnọ o koko isiliva họ wọhọ ẹkpẹ
Je koko emamọ iwu họ wọhọ ọviẹ,
17 Dede nọ o koko i rai họ,
Ohwo okiẹrẹe na o ti fi ai họ oma,+
Yọ enọ i ru oware ovo thọ họ a te ghale isiliva riẹ.
19 Ọ te jọ ọdafe evaọ okenọ o ti kiẹzẹ rekọ o ti koko oware ovo họ họ;
Nọ ọ tẹ rọwo ze, ọ te ruẹ oware ovo evaọ etẹe he.
20 Eware idudu i ti bru ei ze wọhọ owhe;
Ofou ọwhibo ọ te wọe vrẹ evaọ aso.+
21 Ofou obọ ovatha-ọre ọ te wọe vrẹ, a gbẹ te ruẹ e riẹ hẹ;
O ti fou rie no oria riẹ kufiẹ.+
28 “U wo oria nọ a rẹ jọ tọ isiliva
Gbe oria nọ a rẹ jọ ruẹ igoru nọ ahwo a re ru fo na;+
2 Otọ a rẹ rehọ ayọno no ze,
3 Ohwo-akpọ ọ be ruọ eva ebi;
Ọ be gwọlọ te oka evaọ oria ebi gbe okpa ebi,
Be gwọlọ itho nọ a rẹ rehọ ekwakwa eghaghae no ze.*
4 Ọ rẹ tọ eghogho thabọ no oria nọ ahwo a be rria,
Eria nọ e thọrọ ẹro no, nọ i thabọ no oria nọ ahwo a rẹ nya;
Ahwo jọ a re kpobọ otọ a vẹ jọ oria* nọ a re jo veghe.
5 Ekakọ nọ a rẹ rọ kuọ oma e rẹ dhẹ fihọ otọakpọ na;
Rekọ evaọ obotọ, ẹvohẹ ọ rrọ obei wọhọ ẹsenọ a tu erae họ iẹe.*
6 Safaya ọ rrọ eva itho na,
Yọ igoru ọ rrọ eva ẹkpẹ na.
7 Ọvra ọvuọvo nọ o re mu erao ọ riẹ edhere nọ a re ro kpohọ obei hi;
Ubiẹro ẹgodi obiebi o re ruẹ e riẹ hẹ.
8 Erao imuozọ evuevo e re nya etẹe vrẹ hẹ;
Okpohrokpo ọgaga ọ re kuẹlẹ te etẹe he.
9 Ohwo-akpọ ọ be rọ obọ riẹ kpe utho ọgaga;
Ọ be tọ igbehru na vurie evaọ obọ otọhotọ rai.
10 O bi bru ito ame+ fihọ eva utho na;
Ibiaro riẹ e be ruẹ okwakwa oghaghae kpobi.
11 O bi di eria nọ ame ethẹ o bi no ze
Ọ tẹ be rehọ eware nọ a ko dhere lahwe.
13 Ohwo ọvo ọ riẹ epanọ o ghare te he,+
Yọ a rẹ sae jọ ẹkwotọ enọ e rrọ uzuazọ ruẹ e riẹ hẹ.
14 Ame odidi ọ ta nọ, ‘Ọ rrọ eva mẹ hẹ!’
Yọ abade na ọ ta nọ, ‘Ọ rrọ obonẹ hẹ!’+
15 A rẹ sae rehọ emamọ igoru dẹe he;
Yọ a rẹ sae wawọ isiliva ro nwene iei hi.+
16 A rẹ sae rehọ igoru Ofaya+ dẹe he
Hayo oniks nọ a rẹ kake ruẹ hẹ na, gbe safaya.
18 A re tube du fodẹ ikoral* gbe kristal* ha,+
Keme ẹkpa nọ ọ vọ avọ areghẹ ọ ghare vi ọnọ ọ vọ avọ izuu.
19 A rẹ sae rọ utho topaz+ obọ Kush wawo iẹe he;
A rẹ sae tubẹ rehọ emamọ igoru dẹe he.
20 Rekọ bovẹ areghẹ o re no ze,
Diẹse otoriẹ u re no ze?+
22 Ọraha avọ uwhu a ta nọ,
‘Ezọ mai ọvo ma ro yo kpahe iẹe.’
23 Ọghẹnẹ ọ riẹ edhere nọ a rẹ rọ ruẹ e riẹ;
Ọye ọvo ọ riẹ oria nọ o be rria,+
24 Keme o re rri te obọ oka avọ oka otọakpọ na,
Yọ ọ rẹ ruẹ oware kpobi nọ o rrọ otọ idhiwu na.+
26 Okenọ o fi uzi họ kẹ oso+
Je ru edhere kẹ ẹgho nọ egbrara avọ okposo i re no ze,+
27 Ọ tẹ ruẹ areghẹ je dhesẹ oghẹrẹ nọ o rrọ via;
O ru rie dikihẹ jẹ dawo iẹe.
28 Ọ tẹ ta kẹ ohwo-akpọ nọ:
29 Job ọ tẹ ruabọhọ ẹme* riẹ, inọ:
2 “Dodokọ mẹ gbẹ rrọ etoke emerae nọ e vrẹ,
Evaọ oke nọ Ọghẹnẹ ọ jẹ rẹrote* omẹ,
3 Okenọ ukpẹ riẹ u je lo fihọ uzou mẹ,
Nọ mẹ jẹ rọ elo riẹ ruẹ ude nya ebi vrẹ,+
4 Okenọ mẹ jọ oke* udhu mẹ,
Okenọ usu kugbe Ọghẹnẹ o jọ gaga evaọ uwou-udhu mẹ,+
5 Okenọ Erumeru na ọ gbẹ jọ kugbe omẹ,
Nọ emọ* mẹ kpobi a wariẹ omẹ họ,
6 Okenọ me je zue awọ họ ebọta,
Nọ ẹkẹre ewhri o je su no itho na ze kẹ omẹ.+
7 Okenọ mẹ jẹ hae nya kpobọ unuẹthẹ okpẹwho na+
Mẹ vẹ keria agbara evaọ oko-ore na,+
8 Izoge emezae na a tẹ ruẹ omẹ a vẹ kẹnoma,*
Makọ ekpọkuezae na dede a jẹ hae kpama, a ve dikihẹ ọvo.+
9 Ikpahwo-esuo* a jẹ hae sae ta ẹme he;
A jẹ hae rọ obọ ruru unu.
10 Enọ ahwo a riẹ odẹ a jẹ hai fibo ọvo;
Ẹrọo rai ọ jẹ hae tamu ehru unu rai.
11 Ohwo kpobi nọ o yo ẹme mẹ ọ jẹ hae ta ẹme ezi mẹ,
Yọ enọ e ruẹ omẹ a jẹ hai se isẹri kẹ omẹ.
12 Keme mẹ jẹ hae thọ oyogbe nọ o bi bo kẹ obufihọ,+
Te ọmọ nọ o wo ọsẹ hẹ gbe ohwo kpobi nọ o wo ohwo nọ o re fiobọhọ kẹe he.+
14 Me fi ẹrẹreokie họ oma wọhọ ewu;
Uvioziẹ mẹ o jọ wọhọ ewu othethei* gbe etu-udhọfọ.
15 Mẹ jọ ibiaro kẹ enọ i tuaro
Gbe awọ kẹ enọ e ko.
17 Mẹ jẹ hae kpare agba ọnọ o ru oware uyoma+
Me ve si ọnọ o bi kpe na no akọ riẹ.
19 Mẹ te ta awọ kpobọ otọ ruọ ame,
Yọ igrigri e te jọ egha mẹ aso okioke.
20 Ọghọ ọ rrọ omẹ oma kẹse kẹse,
Yọ mẹ te rehọ uze nọ o rrọ obọ mẹ sa ẹsẹsa.’
21 Ahwo a rẹ gaviezọ hẹrẹ oware nọ mẹ te ta,
A re fibo hẹrẹ ohrẹ mẹ.+
22 Nọ mẹ tẹ ta ẹme no, a rẹ gbẹ ruẹ oware ovo ta ha.
Eme mẹ i re kie* fihọ ae ezọ rirẹ.
23 A jẹ hae hẹrẹ omẹ wọhọ oso;
Yọ a rovie unu rai fihọ kẹkẹe wọhọ ẹsenọ a be hẹrẹ iso obọ ekuhọ okiewhru.+
25 Mẹ jẹ vuẹ ae oware nọ a re ru wọhọ ọnọ o wuzou rai,
Yọ mẹ jọ wọhọ ovie nọ o bi su egbaẹmo riẹ evaọ udevie rai,+
Wọhọ ọnọ ọ rẹ sasa enọ i bi weri oma.+
30 “Obọnana a be hwẹ omẹ+
Ezae nọ e maha vi omẹ,
Enọ mẹ hae rọwo fi esẹ rai
Họ kugbe erakọ nọ i bi rou uthuru erao mẹ hẹ.
2 Iruo vẹ ogaga nọ o rrọ abọ rai u wo kẹ omẹ?
Ẹgba rai o re no.
3 Uvuhu avọ ohọo u kpe rai oma yolo no;
A be rehọ akọ kariẹ otọ nọ o ya fia
Otọ nọ a raha muotọ je ru fihọ ofofe no.
4 A bi bru obe uwhei no obọ ẹwọ ze;
Awọ ire họ emu rai.
5 A le rai no ẹwho no;+
Ahwo a re kuegho họ ae wọhọ epanọ a re kuegho họ oji.
6 A be rria eria nọ i kuwhrẹrẹ evaọ ikiekpotọ ehwahwa* na,
Eva egọdọ nọ e rrọ otọ gbe eva itho.
7 A bi bo evaọ obọ ẹwọ
Je su koko udevie ebe osokpọ.
8 Fikinọ a rrọ emọ ahwo ogheghẹ gbe enọ i wo odẹ hẹ,
A le* rai no otọ na no.
12 Evaọ obọze mẹ, a wọ ze wọhọ otu-ugbarugba;
A fou omẹ họ ohrẹ-odhẹ
A tẹ rehọ eware nọ e rẹ wha uwhu ze gbere edhere kẹ omẹ.
14 A ruọ eva wọhọ ẹsenọ oria okẹkẹe nọ a kporo evaọ ugbẹhẹ a rọ nyaze;
A su ruọ eva ghelọ ọraha na.
15 Idudu e da omẹ oma fia;
A le adhẹẹ mẹ vrẹ wọhọ oware nọ ofou o fou kufiẹ,
Yọ irẹro inọ a ti siwi omẹ o rayẹ no wọhọ ẹgho.
18 A rọ ofu ọgaga raha ewu mẹ no;*
Wọhọ uriohọ-ewu mẹ, o be gba omẹ uvou.
19 Ọghẹnẹ o gbolo omẹ fihọ ọloho no;
Me zihe ruọ ovu gbe enwo no.
20 Me bi bo se owhẹ re who fiobọhọ kẹ omẹ, rekọ who bi yo kẹ omẹ hẹ;+
Mẹ kpama dikihẹ, rekọ eriwi ọvo who rri omẹ.
21 Whọ rehọ evega mu ofu kẹ omẹ;+
Whọ rehọ ogaga kpobi nọ who wo họre omẹ.
22 Who kru omẹ kpama, whọ tẹ rọ ofou wọ omẹ vrẹ;
Whọ tẹ be rọ ofou ọwhibo na fou omẹ kpenẹ avọ enẹ.*
23 Mẹ riẹ nọ whọ te rehọ omẹ kpobọ uki,*
Obọ uwou nọ ahwo kpobi nọ a rrọ uzuazọ a te jọ ruẹ oma.
24 Rekọ ohwo ọvo ọ rẹ họre ohwo nọ o kie fihọ otọ no ho*+
Ọnọ o bi bo kẹ obufihọ evaọ oke nọ ọ rrọ uye.
25 Kọ mẹ gbẹ viẹ fiki ahwo nọ uye u te oma?*
Kọ me* gbe weri kẹ iyogbe na?+
26 Dede nọ me je rẹro ewoma, eyoma ọ tẹ ze;
Me rẹro elo, rekọ ebi ọ ze.
27 Ẹvohẹ nọ ọ rrọ obeva mẹ o ri serihọ họ;
Edẹ oja-oriọ i bru omẹ ze.
28 Mẹ be nya kpenẹ avọ enẹ evaọ ebi;*+ elo ọre ọ riẹ hẹ.
Mẹ jọ eva ogbotu na kpama me te bo kẹ obufihọ.
29 Me zihe ruọ oniọvo ikozi
Gbe ogbẹnyusu emetẹ ogomugoro.+
31 Akpata mẹ ọ rrọ kẹ uweri ọvo,
Yọ urete* mẹ o rrọ kẹ edo oviẹ.
31 “Mẹ re ọvọ kugbe ibiaro mẹ no.+
Kọ ẹvẹ mẹ sai ro rri ọmọtẹ-kọkọ evaọ edhere nọ o fo ho?+
2 Me te ru ere, eme u re no obọ Ọghẹnẹ nọ ọ rrọ obehru na ze te omẹ,
Ukuoriọ vẹ u re no obọ Erumeru nọ ọ rrọ obehru na ze?
3 Kọ okpẹtu o gbẹ be hẹrẹ ohwo nọ o ru oware uyoma?
Kọ uye o gbẹ be hẹrẹ enọ i bi ru eware nọ e rẹ wha ebẹbẹ ze?+
4 Kọ ọ gbẹ be ruẹ idhere mẹ+
Je kele ithihi awọ mẹ kpobi?
5 Kọ mẹ nya edhere nọ ọ rrọ orọ uzẹme he* no ẹdẹ jọ?
Kọ owọ mẹ o nya ovovẹrẹ nyae viẹ ahwo họ no ẹdẹ jọ?+
7 Otẹrọnọ awọ mẹ ọ nya no edhere na+
Hayo udu mẹ u siuru eware nọ ibiaro mẹ e ruẹ+
Hayo me gbe abọ mẹ ku,
8 Jomẹ kọ ibi re omọfa ọ re ae,+
Jọ a vi eware nọ mẹ kọ kufiẹ.*
9 Otẹrọnọ udu mẹ u wo isiuru kẹ aye jọ+
Me je kiekọ unuwou ọrivẹ mẹ be hẹrẹ,+
10 Jọ aye mẹ o wuhu eka kẹ ọzae ọfa,
11 Keme oyena yọ uruemu omovuọ,
Oware uyoma nọ u fo nọ ibruoziẹ a rẹ rọ fiki riẹ kẹ ohwo uye.+
13 Otẹrọnọ mẹ se inọ me re bru uvioziẹ kẹ idibo ezae gbe erọ eyae mẹ hẹ
Nọ a tẹ ta oware jọ nọ me ru nọ o kẹ rai uye,*
Eme mẹ rẹ sae kpahe kẹe nọ ọ tẹ nọ omẹ kpahe oware nọ me ru na?+
15 Kọ ogbẹrọnọ Ọnọ ọ ma omẹ eva edhede ọye ọ ma rai re?+
Kọ ogbẹrọnọ Omọvo na ọ ma omai taure a te ti yẹ omai?*+
16 Otẹrọnọ mẹ rọwo ho inọ mẹ rẹ kẹ iyogbe na oware nọ o were rai+
17 Otẹrọnọ mẹ ọvo mẹ re emu mẹ
Nọ mẹ gbẹ kẹ emọ nọ i wo esẹgbini hi;+
18 (Keme no oke uzoge mẹ ze, ọmọ nọ o wo ọsẹgboni hi ọ jọ kugbe omẹ wọhọ ẹsenọ mẹ rrọ ọsẹ riẹ,
Yọ mẹ sẹro aye-uku no emaha mẹ ze.*)
19 Mẹ tẹ ruẹ ohwo nọ ekpahe i bi kpe whu no fikinọ o wo ewu hu
Hayo oyogbe nọ o wo oware ovuovo nọ o re ro ruru oma riẹ hẹ;+
20 Otẹrọnọ ọ lẹ ẹro* siwi omẹ hẹ+
Nọ ọ be rehọ iwhulu nọ i no igodẹ mẹ ze ru oma riẹ ruọruọ na;
21 Otẹrọnọ me nuhu obọ mẹ wọso ọmọ nọ o wo ọsẹgboni hi+
Nọ ọ tẹ gwọlọ obufihọ mẹ evaọ obọ unuẹthẹ okpẹwho na;*+
22 Jọ ugbobọ* mẹ u kie no ẹkoko mẹ,
Jọ ugbobọ mẹ u wiri evaọ eghilobọ mẹ.*
23 Keme mẹ dhozọ okpẹtu nọ o re no obọ Ọghẹnẹ ze,
Gbe nọ mẹ rẹ sai dikihẹ rri oruaro riẹ hẹ.
24 Otẹrọnọ mẹ rẹroso igoru
Hayo ta kẹ emamọ igoru nọ, ‘Whẹ họ ẹruore mẹ!’+
25 Otẹrọnọ efe obuobu mẹ oye oghọghọ mẹ u bi no ze+
Fiki ekwakwa ibuobu nọ me wo;+
26 Otẹrọnọ mẹ ruẹ ọre* na nọ o bi lo
Hayo ọvẹre na nọ o bi ghelie avọ erru;+
27 Udu mẹ o tẹ lẹlẹ wo isiuru,*
Yọ unu mẹ o tẹ viọlọ obọ mẹ be gọ ae;+
28 Oyena yọ oware uyoma nọ u fo nọ ibruoziẹ a rẹ rọ fiki riẹ kẹ ohwo uye,
Keme yọ mẹ siọ Ọghẹnẹ uzẹme nọ ọ rrọ obehru na no.
31 Kọ ezae nọ e be rria uwou mẹ a gbẹ ta nọ,
‘Ono ọ rẹ ruẹ ohwo jọ dhesẹ nọ ọ re re emu* riẹ vọ eva ha?’+
32 U du gwọlọ nọ ọrara* ọvuọvo ọ rẹ wezẹ otafe asohẹrioke he;+
Me rovie ethẹ mẹ fihọ kẹ ohwo nọ o bi kpohọ erẹ.
33 Kọ mẹ daoma ko iruthọ mẹ dhere no ẹdẹ jọ, wọhọ epanọ amọfa a bi ru,+
Re me si izieraha mẹ no họ ẹkpa ewu mẹ?
34 Kọ mẹ jẹ dhozọ oghẹrẹ nọ o te jọ ahwo buobu oma,
Hayo kọ mẹ dhozọ ekpehre ubiẹro nọ iviuwou efa a ti ro rri omẹ,
Onọ u ru omẹ fibo jẹ dhozọ inọ mẹ rẹ ruọ otafe he?
35 Dodokọ ohwo jọ ọ rẹ gaviezọ kẹ omẹ!+
Mẹ rẹ rehọ odẹ mẹ whobọhọ ẹme nọ mẹ ta.*
Jọ Erumeru na ọ kẹ omẹ uyo!+
Dodokọ ohwo nọ ọ be wọ eku họ omẹ uzou na o kere eware nọ ọ ta nọ me ru thọ na fihọ obe!
36 Mẹ rẹ rọ ẹkoko mẹ whae,
Yọ me re thuru iei fihọ uzou mẹ wariẹ họ wọhọ etu-uvie.
37 Mẹ rẹ niyẹrẹ kẹe kpahe owọ kpobi nọ mẹ jẹ;
Mẹ rẹ nyabru ei ududu wọhọ osu.*
38 Otẹrọnọ otọ obọmẹ u re bo via fiki mẹ
Yọ udevie ikuele ithethei nọ e rrọ otọ na kpobi e rẹ viẹ;
39 Otẹrọnọ mẹ re ubi riẹ ababọ osa nọ mẹ hwa,+
Hayo otẹrọnọ me ru enọ* i wo rie vioja;+
40 Jọ idhigbo e dhẹ ze kẹ omẹ viukpọ iwhiti
Gbe ẹbe nọ o re gbo ekpehre ore viukpọ ebali.”
Etenẹ ẹme Job o jo kuhọ.
32 Fikiere ezae esa nana a gbẹ lahiẹ oma kpahe ẹme kẹ Job hu, keme u mu rie ẹro nọ o kiẹrẹe.*+ 2 Rekọ eva e tẹ dha Elaihu ọmọzae Berakẹl ohwo Buz+ nọ o no unuwou Ram ze gaga. Ofu o mu rie gaga kẹ Job keme ọ be gwọlọ dhesẹ omariẹ* fihọ ọnọ o kiẹrẹe viukpọ Ọghẹnẹ.+ 3 Eva e tẹ jẹ dhae gaga kpahe egbẹnyusu esa Job keme a be ruẹ ẹme kpahe he, yọ a dhesẹ Ọghẹnẹ fihọ ohwo omuomu.+ 4 Elaihu ọ jẹ hẹrẹ re ọ kpahe ẹme kẹ Job, keme a kpako vi ei.+ 5 Nọ Elaihu ọ ruẹ nọ ezae esa na a wo ẹme ọvo nọ a rẹ kpahe he, ofu o te mu ei. 6 Fikiere Elaihu ọmọzae Berakẹl ohwo Buz na o te mu ẹme họ ẹta, inọ:
Fikioye mẹ rọ kẹ owhai adhẹẹ be gba omamẹ,+
Me yiwi vuẹ owhai oware nọ mẹ riẹ vievie he.
7 Mẹ jọ eva mẹ ta nọ, ‘Jọ enọ e kpako no* e ta ẹme,
Jọ enọ e rria ikpe buobu no a ta eme areghẹ via.’
8 Rekọ ẹzi nọ ọ rrọ ahwo oma,
Ẹwẹ Erumeru na, oye o rẹ kẹ ahwo otoriẹ.+
9 Orọnikọ ikpe* ibuobu ọvo i re ru ohwo wo areghẹ hẹ,
Yọ orọnikọ ezae nọ e kpako no ọvo a rẹ riẹ oware nọ u kiehọ họ.+
10 Fikioye mẹ rọ ta nọ, ‘Wha gaviezọ kẹ omẹ,
Re mẹ jẹ vuẹ owhai oware nọ mẹ riẹ.’
11 Rri! Mẹ jẹ hẹrẹ re me yo eme rai;
Mẹ ruabọhọ jẹ gaviezọ nọ wha be ta oghẹrẹ nọ wha roro na+
Nọ wha be gwọlọ oware nọ wha rẹ ta na.+
12 Mẹ gaviezọ ziezi kẹ owhai,
Rekọ whai ọvuọvo ọ sae ta oware nọ u dhesẹ nọ Job o ru thọ họ*
Hayo kpahe emamọ ẹme ọvo fihọ eme riẹ hẹ.
13 Fikiere wha du ta ha inọ, ‘Ma wo areghẹ no;
Ọghẹnẹ họ ọnọ o dhesẹ nọ ọ riẹ ru hu, orọnikọ ohwo-akpọ họ.’
14 Orọnikọ mẹ ọ ta ẹme riẹ kẹ hẹ,
Fikiere mẹ te rọ eme rai na kpahe fihọ ẹme riẹ hẹ.
15 Akpọ o gbe rai unu, a gbe wo ẹme ọfa nọ a rẹ kpahe he;
A gbe wo oware ovo nọ a rẹ ta ha.
16 Mẹ hẹrẹ e rai, rekọ a gbẹ ta ẹme ọvo ho;
A dikihẹ etẹe ọvo, ababọ ẹme ọfa nọ a kpahe.
17 Fikiere mẹ omamẹ mẹ te kpahe ẹme;
Mẹ omamẹ mẹ te ta oware nọ mẹ riẹ,
18 Keme eme e vọ omẹ eva;
Ẹzi nọ ọ rrọ omẹ oma o be wọ omẹ re mẹ ta ẹme.
19 Obeva mẹ o wọhọ enwaene nọ o wo oria nọ ofu o bi ro noi hi,
Wọhọ oviẹ-udi okpokpọ nọ o be te sa bẹre no.+
20 Jomẹ ta ẹme re oma o ruẹse fọ omẹ!
Me ti rovie igbenu mẹ re mẹ kpahe ẹme.
21 Me ti rri ohwo ọvo ovao ho;+
Yọ me ti jiri ohwo-akpọ ọvuọvo ujiro igbenu hu,*
22 Keme mẹ riẹ oghẹrẹ nọ a re jiri ujiro igbenu hu;
Me te ru ere, Ọnọ ọ ma omẹ o re kpe omẹ no ababọ oke oraha.
33 “Rekọ obọnana, Job, ivie gaviezọ kẹ eme mẹ;
Gaviezọ kẹ oware kpobi nọ mẹ te ta.
2 Ivie, rri! Me re rovie unu mẹ hrọ;
Mẹ rẹ rọ ẹrọo mẹ ta ẹme hrọ.*
3 Eme mẹ i ti dhesẹ nọ udu mẹ u kiete,+
Yọ igbenu mẹ e te ta uzẹme oware nọ mẹ riẹ.
5 Kpahe ẹme kẹ omẹ otẹrọnọ who wo ẹme jọ nọ whọ rẹ sae ta;
Gu ẹkẹ unu ra ze evaọ iraro mẹ; ruẹrẹ oma ra kpahe.
6 Rri! Mẹ avọ owhẹ epọvo na evaọ aro Ọghẹnẹ uzẹme na;
Ọviẹ a rọ ma omẹ re.+
7 Fikiere jọ ozọ mẹ u mu owhẹ vievie he,
Jọ erri ẹme mẹ ọ ga hrọ kẹ owhẹ hẹ.
8 Rekọ whọ ta eware jọ nọ me yo,
Ẹhẹ, me je yo eme nana eyeyo, inọ
9 ‘Mẹ rrọ fuafo, ababọ uzioraha;+
Abọ mẹ ọ rrọ fuafo, ababọ oruthọ.+
10 Rekọ Ọghẹnẹ ọ ruẹ eware nọ ọ be rọ fiki rai wọso omẹ;
Ọ rehọ omẹ fihọ ọwegrẹ riẹ.+
12 Rekọ eme nana nọ whọ ta na i kiehọ họ, fikiere mẹ te kpahe ẹme fihọ ae kẹ owhẹ:
Ọghẹnẹ ọ rro vi ohwo-akpọ thethabọ.+
13 Fikieme whọ be rọ fo ẹe?+
Kọ fikinọ ọ be kpọ owhẹ unu hu?+
14 Keme Ọghẹnẹ ọ rẹ ta ẹme ẹsiẹvo jẹ ta orọ avọ isiava,
Rekọ ohwo ọvo ọ rẹ gaviezọ họ,
15 Evaọ ewezẹ, eruẹaruẹ aso na,+
Nọ ahwo a tẹ wezẹ diwi no
Nọ a tẹ be wezẹ evaọ ehwa rai.
16 Kẹsena o ve rovie ezọ rai+
O ve ru re ithubro riẹ i te ai udu,*
17 Re o si ovao ohwo no uzioraha+
Jẹ thọ ohwo no omoya.+
19 Edada nọ ohwo o re wo evaọ ehwa riẹ yọ ọwhọkuo re
Yọ edada nọ o re wo evaọ igbenwa riẹ kẹse kẹse e rẹ whọku ei,
20 Te epanọ ebrẹdi i re ro tu ei* oma,
21 A gbẹ be ruẹ uwo-oma riẹ hẹ,
Igbenwa riẹ nọ i siomano vẹre e tẹ bẹre oma via.*
23 Otẹrọnọ ọwhovuẹ* jọ ọ rrọ kẹe,
Amiunugu ọvo evaọ usu odu ahwo,
Nọ ọ rẹ vuẹ ohwo-akpọ oware nọ u kiete,
24 Kẹsena Ọghẹnẹ o te rri rie aro jẹ ta nọ,
Mẹ ruẹ ẹtanigbo no!+
26 Ọ te lẹ Ọghẹnẹ,+ ọnọ ọ te jẹe rehọ,
Yọ ọ te ruẹ ovao Riẹ avọ ubo oghọghọ,
O ti ru ohwo-akpọ wariẹ wo ẹrẹreokie Riẹ.
27 Ohwo yena o ti whowho* kẹ ahwo-akpọ, inọ
‘Mẹ raha uzi no+ jẹ vẹ uzẹme tu,
Rekọ a ru omẹ epanọ u fo nọ a re ru omẹ hẹ.*
29 Evaọ uzẹme, Ọghẹnẹ o re ru eware nana kpobi
Isiava, isiasa, rọkẹ ohwo,
30 Re o zihe uzuazọ* riẹ no obọ ọgọdọ* ze,
Re ọ ruẹse reawere elo uzuazọ.+
31 Gaviezọ ziezi, Job! Gaviezọ kẹ omẹ!
Fọ ọvo, re mẹ ruabọhọ ẹmeọta.
32 Otẹrọnọ who wo oware jọ nọ whọ gwọlọ ta, tae kẹ omẹ.
Ta ẹme, keme mẹ gwọlọ dhesẹ nọ who ru thọ họ.
33 Otẹrọnọ who wo oware ovo nọ whọ rẹ ta ha, gaviezọ kẹ omẹ;
Fọ ọvo, me ti wuhrẹ owhẹ areghẹ.”
34 Elaihu ọ tẹ gbẹ be kpahe ẹme, inọ:
2 “Wha gaviezọ kẹ eme mẹ, whai enọ i wo areghẹ;
Wha gaviezọ kẹ omẹ, whai enọ e riẹ gaga.
3 Keme ozọ o rẹ dawo ẹme
Nwane wọhọ epanọ ẹrọo* ọ rẹ dawo emu na.
4 Joma jọ omoma mai na dhesẹ oware nọ u kiehọ ze;
Joma jọ omoma mai na rọwo fihọ oware nọ u woma.
6 Kọ me re gu ọrue kpahe oziẹ nọ u fo nọ a re bru kẹ omẹ?
A rẹ sai siwi ola mẹ kpo ho, dede nọ me ru oware ovo thọ họ.’+
7 Ọzae vẹ ọ wọhọ Job,
Nọ ọ rẹ da ẹpoviẹ wọhọ ame?
8 Ọ rrọ kugbe ahwo nọ a bi ru oware uyoma
Jẹ rrọ udevie ezae imuomu.+
9 Keme ọ ta nọ, ‘Ohwo o re wo erere he
Nọ ọ tẹ be daoma ru Ọghẹnẹ eva were.’+
10 Fikiere wha gaviezọ kẹ omẹ, whai ezae nọ i wo otoriẹ:*
11 Keme ọ rẹ hwosa kẹ ohwo wọhọ epaọ eware nọ o ru+
Je ru re ọ ruẹ uye oware nọ u re no iruẹru riẹ ze.
13 Kọ ohwo jọ ọye ọ rehọ e riẹ mu ọnọ ọ rẹ rẹrote otọakpọ na,
Kọ ohwo jọ ọye ọ kẹ riẹ udu re o wuzou akpọ na soso?*
16 Fikiere, otẹrọnọ wha wo otoriẹ, wha gaviezọ kẹ onana;
Wha gaviezọ ziezi kẹ ẹme nọ mẹ be ta na.
17 Kọ ohwo nọ o mukpahe uvioziẹ ọ sae jọ osu,
Hayo kọ whọ sai brukpe ọgba nọ o kiẹrẹe?
18 Kọ whọ sae ta kẹ ovie nọ, ‘Who fioka ohwo ho,’*
Hayo ta kẹ ikpahwo nọ, ‘Whai yọ ahwo omuomu’?+
19 Ọjọ ọ riẹ nọ o re dhesẹ ọriẹwẹ kẹ emezae-ivie he*
Yọ ọ rẹ jẹ edafe rehọ o ve kienyẹ iyogbe he,*+
Keme aikpobi na yọ iruo abọ riẹ.+
20 A sai whu idudhe,+ evaọ udevie aso;
A re nuhu zighi zighi a ve whu;+
Makọ egba dede a re si ai no oria rai, rekọ orọnikọ ẹkwoma abọ ohwo-akpọ họ.+
23 Keme Ọghẹnẹ o fi oke họ kẹ ohwo ọvuọvo ho
Nọ ọ rẹ rọ ziọ aro riẹ kẹ ẹdhoguo.
24 O re wiri egba na, u du gwọlọ nọ ọ rẹ kiẹ otọ ẹme rai tao ho
O ve fi amọfa họ ẹta rai.+
26 Ọ rẹ tehe ae fihọ otọ fiki imuemu rai,
Evaọ oria nọ ahwo kpobi a rẹ jọ ruẹ e rai,+
27 Keme a nyase iẹe ba no, a gbe bi lele iei hi+
Yọ a be daezọ edhere riẹ ọvuọvo ho;+
28 A bi ru nọ iyogbe a bi ro bo sei,
O tẹ whae ze nọ o bi ro yo edo oviẹ iruori na.+
29 Nọ Ọghẹnẹ ọ tẹ fọ, ono ọ rẹ sai brukpei?
Nọ o te si ovao riẹ no, ono ọ rẹ sae ruẹ e riẹ?
O te ru ei kẹ orẹwho hayo omọvo, epọvo na o rẹ jọ,
30 Re ohwo nọ ọ be gọ Ọghẹnẹ hẹ* o gbe su hu+
Hayo kpahe egbefẹ kẹ ahwo ho.
31 Kọ ohwo jọ ọ rẹ ta kẹ Ọghẹnẹ nọ,
‘A kẹ omẹ uye, dede nọ me ru oware ovo thọ họ;+
32 Vuẹ* omẹ oware nọ me vuhumu hu* na;
Otẹrọnọ me ru oware jọ thọ, me ti gbe ru ei hi’?
33 Kọ ọ te hwosa kẹ owhẹ oghẹrẹ nọ whọ gwọlọ, nọ whọ tẹ siọ oziẹobro riẹ?
Whẹ ẹme na ọ rrọ obọ, orọnọ mẹ hẹ.
Fikiere vuẹ omẹ oware nọ whọ riẹ ziezi na.
34 Enẹ ezae nọ i wo otoriẹ* a te ta kẹ omẹ
Enẹ ọzae owareghẹ kpobi nọ o bi yo ẹme mẹ ọ te ta, inọ
35 ‘Job ọ ta ẹme ababọ eriariẹ,+
Yọ eme riẹ e kare ovuhumuo.’*
36 Jọ a dawo Job* te oka
Keme eme nọ ọ be kpahe e wọhọ erọ ahwo omuomu!
35 Elaihu ọ tẹ gbẹ be kpahe ẹme, inọ:
3 Keme whọ ta nọ, ‘Kọ ẹrẹreokie mẹ o wo iruo jọ kẹ owhẹ?*
Kọ uzuazọ mẹ u woma vi epanọ o hae te jọ o hae jọ nọ mẹ raha uzi?’+
4 Mẹ te kpahe fihọ onana kẹ owhẹ
Avọ egbẹnya+ ra nọ e rrọ kugbe owhẹ.
5 Rri obọ ehru na re whọ ruẹ,
Nabi rri ẹgho na,+ nọ ọ rrọ obọ ehru na.
6 Otẹrọnọ whọ raha uzi, ẹvẹ o rẹ rọ kẹe uye?+
Otẹrọnọ izieraha ra e rrọ buobu, kọ who ru rie oware jọ?+
8 Ohwo-akpọ wọhọ owhẹ ọvo umuomu ra u re kpomahọ,
Yọ ọmọ ohwo-akpọ ẹrẹreokie ra o re fiobọhọ kẹ.
9 Ahwo a re bo via nọ a te bi kienyẹ ae gaga;
A re bo re a wo ufuoma no obọ ogaga nọ egba na a bi ro su ai.+
10 Rekọ ohwo ọvo ọ be ta ha inọ, ‘Diẹse Ọghẹnẹ, Ọmemama Oride nọ ọ ma omẹ na ọ rrọ,+
Ọnọ o bi ru nọ ahwo a be hae rọ so ile evaọ aso na?’+
14 U re tube yoma viere nọ whọ tẹ be go inọ whọ be ruẹ e riẹ hẹ.+
Ẹdhọ ra ọ rrọ aro riẹ, fikiere who re thihakọ hẹrẹ iẹe ọvo.+
16 Job o rovie unu riẹ be ta eme nọ i wo erere he;
Ọ be ta eme buobu ababọ eriariẹ.”+
36 Elaihu ọ tẹ gbẹ ruabọhọ ẹme riẹ inọ:
2 “Gbe wo odiri kẹ omẹ omojọ re me ru ẹme na vẹ,
Keme me gbe wo eme nọ mẹ te ta kpahe Ọghẹnẹ.
3 Mẹ te ta eme buobu kpahe eware nọ mẹ riẹ,
Yọ me ti dhesẹ nọ Ọnọ ọ ma omẹ o kiẹrẹe.+
4 Evaọ uzẹme, mẹ be ta ọrue he;
Ọnọ o wo eriariẹ egbagba+ na ọ rrọ etenẹ kugbe owhẹ.
5 Evaọ uzẹme, Ọghẹnẹ ọ re gaga+ yọ ọ rẹ siọ ohwo ọvo ho;
O wo ogaga ulogbo nọ o re ro wo otoriẹ eware.*
7 O re si ubiẹro riẹ no ikiẹrẹe na ha;+
Ọ rẹ rehọ ae keria kugbe ivie,*+ yọ a te kpare ai kpehru bẹdẹ bẹdẹ.
8 Otẹrọnọ a rehọ egbregba gba ae
Jẹ rehọ ifi oja-oriọ gba ae,
9 O ve dhesẹ oware nọ a ru na kẹ ae,
Izieraha rai nọ omorro rai o wha ze.
10 O re rovie ezọ rai kẹ ọkpọvio
Ọ vẹ ta kẹ ae nọ a siọ oware uyoma ba eru.+
11 Otẹrọnọ a yoẹme jẹ gọe,
Eware i ti woma kẹ ae evaọ edẹ uzuazọ rai kpobi,
Yọ ikpe uzuazọ rai e te vọ avọ omawere.+
13 Ahwo nọ a riẹ Ọghẹnẹ hẹ* evaọ udu rai a re fi ẹgo họ eva.
A re bo kẹ obufihọ họ nọ ọ tẹ make rọ ifi gba ae dede.
15 Rekọ Ọghẹnẹ ọ rẹ thọ enọ e be reoja evaọ etoke oja-oriọ rai;
O re rovie ezọ rai re a yo ẹme riẹ nọ a te bi kienyẹ ae.
16 O re si owhẹ no akotọ ẹbẹbẹ+
Kpohọ oria nọ o rrọ kẹkẹe nọ awhaha ọ rrọ họ,+
Avọ emamọ emu nọ ọ rrọ ehru emẹjẹ ra nọ ọ rẹ rọ sasa owhẹ oma.+
17 Kẹsena oziẹ nọ a ti brukpe irumuomu na o vẹ te vọ owhẹ eva,+
Nọ a te guẹdhọ na je bru uvioziẹ no.
18 Rekọ yọroma re ofu ọ gbẹ lẹliẹ owhẹ jẹ egrẹ hẹ,*+
Yọ whọ kuvẹ re udi-oriọ ulogbo u su owhẹ thọ họ.
19 Kọ oviẹ ra kẹ obufihọ
Hayo omodawọ ogaga ra u ti si owhẹ no idhọvẹ?+
20 Who du rẹro aso gaga ha,
Okenọ a rẹ gbẹ rọ ruẹ ahwo evaọ eria nọ a jọ họ.
21 Yọroma re whọ siọ umuomu ba eru,
Whọ salọ oyena ha, ukpoye salọ oja-oriọ.+
22 Rri! A kpare Ọghẹnẹ kpehru fiki ogaga ulogbo riẹ;
Owuhrẹ vẹ ọ wọhọ e riẹ?
25 Ahwo-akpọ kpobi a ruẹ onana no,
Ohwo-akpọ o bi rri no ugbothabọ ze.
I ve zihe ruọ oso nọ o bi no igrigri riẹ ze;
28 Kẹsena o ve hwẹ no ẹgho na ze fihọ otọ;+
Ọ vẹ rrọ fihọ ahwo-akpọ.
32 Ọ be rọ abọ riẹ ruru elo egbrara na,
Yọ ọ rẹ kpọe bru ọnọ ọ gwọlọ rehọ iẹe tehe.+
33 Egbrara riẹ e be ta kpahe iẹe,
Makọ uthuru erao i re vuhu ohwo* nọ ọ be tha.
37 “Whaọ obọnana udu mẹ u bi kie kpikpikpi
U bi duola no ẹta riẹ.
2 Gaviezọ ziezi kẹ urru riẹ nọ o be go
Gbe egbrara nọ i bi no unu riẹ ze.
3 O siobọnoi evaọ otọ odhiwu na soso
O te vi elo egbrara riẹ+ kpohọ oka avọ oka otọakpọ na.
4 Nọ oyena o vrẹ no, edo ologbo o te bi do;
Urru ulogbo riẹ u bi ru edo egbrara,+
Yọ ọ rẹ whaha iẹe he nọ a te yo urru riẹ.
5 Ọghẹnẹ ọ rẹ rọ urru riẹ ru edo egbrara+ evaọ edhere igbunu;
O re ru eware igbunu nọ ma rẹ sai wo otoriẹ rai vievie he.+
6 Keme ọ rẹ ta kẹ ekpalekpa-ame na nọ, ‘Kie fihọ otọakpọ na,’+
Jẹ ta kẹ okposo nọ, ‘Rrọ gaga fihọ otọ na.’+
8 Erao ijihẹ e rẹ ruọ eva iwou rai
A vẹ daji iwou rai.
11 Ẹhẹ, ọ rọ ame* ru ẹgho na fihọ gbẹgbẹdẹ;
Ọ vaha elo egbrara riẹ+ fihọ ẹgho na;
12 I re kpohọ oria kpobi nọ ọ kpọ rai rri;
I re ru oware kpobi nọ o jie uzi riẹ+ evaọ otọakpọ na nọ a rẹ rria na.*
13 Te o ru rie fikinọ ọ gwọlọ rehọ iẹe kẹ ahwo uye*+ hayo fiki otọ na
Hayo fiki uyoyou riẹ nọ o rẹ hiẹ hẹ, ọye o ru nọ o rọ via.+
15 Kọ whọ riẹ oghẹrẹ nọ Ọghẹnẹ ọ be rọ kpọ* ẹgho na
Gbe epanọ o bi ro ru elo egbrara na lo no ẹgho riẹ ze?
16 Kọ whọ riẹ epanọ ẹgho na ọ be rọ nya?+
Enana họ iruo igbunu Ọnọ ọ riẹ eware kpobi* na.+
17 Fikieme iwu ra e rẹ rọ rrorro
Nọ otọakpọ na o tẹ rrọ rirẹ fiki ofou obọze ovatha-ọre na?+
19 Vuẹ omai oware nọ ma rẹ ta kẹe;
Ma sae kpahe ẹme he keme eva ebi ma rrọ.
20 Kọ a rẹ vuẹe nọ mẹ gwọlọ ta ẹme?
Hayo kọ ohwo jọ ọ ta ẹme jọ nọ o gwọlọ nọ a rẹ vuẹe?+
21 A rẹ sae tubẹ ruẹ elo* na ha,
Dede nọ o bi lo gaga evaọ obehru,
Bẹsenọ ofou o re fou ze o ve ru ehru* na ghariẹ.
22 Elo ọnwranwra igoru o re no obọ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre ze;
Oruaro Ọghẹnẹ+ u re mu ọwhewhe.
23 Ma sai wo otoriẹ oware kpobi kpahe Erumeru na ha;+
O wo ogaga ulogbo,+
O re ru oware nọ o wọso uvioziẹ riẹ+ gbe ẹrẹreokie ologbo riẹ vievie he.+
24 Fikiere, jọ ahwo a dhozọ riẹ.+
Keme o re dhesẹ aruoriwo kẹ enọ i roro nọ a wo areghẹ* no ho.”+
38 Kẹsena Jihova ọ tẹ kpahe ẹme kẹ Job no ofou ọwhibo na ze inọ:+
3 Ivie, mu eku ra ga wọhọ ọzae;
Mẹ te nọ owhẹ enọ, whọ vẹ te kẹ omẹ iyo.
4 Diẹse whọ jọ okenọ mẹ ma otọakpọ na?+
Vuẹ omẹ, who te roro nọ whọ riẹ.
5 Ono o dhesẹ oghẹrẹ nọ ọ rẹ rro te, otẹrọnọ whọ riẹ,
Hayo kọ ono ọ rriẹ ufi fihọ iẹe rọ mae?
6 Ehru eme a fi otọhotọ riẹ họ,*
Hayo kọ ono ọ rehọ utho ubienẹ riẹ vi,+
8 Ono o di ogba wariẹ abade na họ je fi ethẹ họ iẹe+
Okenọ ọ tehe no edhede na lahwe,
9 Nọ me ku ẹgho fihọ iẹe wọhọ ewu
Jẹ rọ ẹgho ọlala variẹ iẹe,*
10 Nọ me fi oria nọ mẹ gwọlọ nọ ọ rẹ nya ba họ kẹe
Je fi ethẹ riẹ họ gbe ekpọ nọ a rẹ rọ kare ae,+
11 Mẹ tẹ ta nọ, ‘Whọ sae nyate etenẹ, rekọ whọ rẹ nyavrẹ etenẹ hẹ;
Etenẹ họ oria nọ ẹkporo ọgaga ra ọ rẹ nya ba’?+
12 Kọ who jie uzi kẹ ohiohiẹ no ẹdẹ jọ*
Hayo dhesẹ oria nọ oke o rẹ jọ ke no,+
13 Re o ke te oka avọ oka otọakpọ na
Je le irumuomu no eva riẹ?+
14 U re nwene wọhọ ọviẹ nọ ọ rrọ otọ oware nọ a bi ro fi oka họ iẹe,
Eware kpobi nọ e rrọ eva riẹ e vẹ romavia wọhọ onaa sa-sa nọ a ru fihọ ewu.
15 Rekọ a mi irumuomu na elo rai no,
A wiri ugbobọ rai nọ a kpare kpehru na no.
16 Kọ who te obotọ no, obonọ ame abade na o bi no ze
Hayo whọ nyae kiẹ ame odidi na riwi no?+
18 Kọ who wo otoriẹ oghẹrẹ nọ idadeghe na nọ ọ rrọ ragha ragha* na ọ rrọ no?+
Vuẹ omẹ, otẹrọnọ whọ riẹ eware nana kpobi.
Diẹse họ oria ebi na,
20 Re whọ rehọ iẹe kpobọ ẹkwotọ riẹ
Jẹ riẹ idhere nọ a re ro kpobọ uwou riẹ?
21 Kọ whọ riẹ onana keme a yẹ owhẹ no vẹre
Ikpe* uzuazọ ra e tẹ jẹ rrọ buobu?
22 Kọ whọ ruọ eva iwou nọ a be jọ rawo* ekpalekpa-ame no,+
Hayo kọ whọ ruẹ iwou nọ a be jọ rawo oso-itho no,+
23 Enọ mẹ ruẹrẹ fihọ kẹ oke okpẹtu,
Rọkẹ ẹdẹ ohọre gbe ẹmo?+
25 Ono o bru oko nọ ame o re su vrẹ fihọ kẹ owhe na
Je ru edhere họ kẹ ẹgho nọ egbrara avọ elo egbrara ọ rẹ va no ze,+
26 Re o rrọ oso fihọ oria nọ ohwo ọvo ọ be rria ha,
Fihọ udhude nọ ohwo-akpọ ọvo ọ rrọ họ,+
27 Re o kẹ etọ nọ e raha no oware kpobi nọ e gwọlọ
Je ru ẹbe dhẹ ze?+
29 Edhede ono ame nọ o dhẹmu fihọ ikpulu na o no ze,
Ono o yẹ ekpalekpa-ame obọ odhiwu na+
30 Nọ ehru ame na kpobi o wọhọ utho,
Nọ ehru ame odidi na kpobi o dhẹmu fihọ gaga?+
32 Kọ whọ sai su ẹko isi* lahwe nọ ezi riẹ o te te
Hayo kọ whọ sae kpọ ẹko isi Ash* na kugbe emọ riẹ?
35 Kọ whọ sai vi elo egbrara vrẹ?
Kọ a ti zihe ze te vuẹ owhẹ nọ, ‘Mai na!’
37 Ono o wo areghẹ te epanọ ọ sai ro kele ẹgho,
Hayo ono ọ rẹ sae gale ekana ame obọ odhiwu na vi+
38 Re ovu na o zihe ruọ etọtọ nọ i bi su vrẹ
Re ikulu ẹkpẹ otọakpọ na e tamu ohwohwo?
39 Kọ whọ sai kpe arao kẹ okpohrokpo
Hayo whọ sae kẹ ikpohrokpo egaga oware nọ o rẹ vọ ae eva+
40 Nọ a te rruẹ fihọ iwou rai
Hayo kuẹlẹ fihọ iwou rai?
41 Ono o bi ru re ekọlọbe na a wo emu+
Nọ emọ riẹ a tẹ viẹ se Ọghẹnẹ nọ o fiobọhọ kẹ ae
Nọ a je bi ghoro kpenẹ avọ enẹ fikinọ oware ovo o riẹ nọ a rẹ re he?
39 “Kọ whọ riẹ oke nọ ewe igbehru na i re ro yẹ?+
Kọ whọ ruẹ orua nọ ọ jọ iraro ra yẹ ọmọ riẹ no ẹdẹ jọ?+
2 Kọ who kele unu emerae nọ a rẹ wha eva no?
Kọ whọ riẹ oke nọ a re ro yẹ?
3 A re rruẹ fihọ otọ nọ a te bi yẹ emọ rai,
Kẹsena edada eyẹ rai i ve kuhọ.
4 Oma emọ rai o vẹ ga, a vẹ whẹro evaọ obọ ẹwọ na;
A rẹ nyavrẹ, yọ a re gbe zihe bru ai ze he.
6 Me ru udhude opraprara na họ uwou riẹ no,
Gbe ẹkwotọ uwhei na re o jọ oria nọ ọ rẹ rria.
7 Edo okpẹwho o rẹ dhae eva;
Yọ o re yo edo ọnọ ọ rẹ rọ erao ru iruo ho.
8 Ọ rẹ nya kpenẹ avọ enẹ evaọ ikpehru na be gwọlọ ẹbe nọ ọ rẹ re,
Be gwọlọ ẹbe ọrọrọ kpobi.
9 Kọ ogholi ọ te rọwo ru iruo kẹ owhẹ?+
Kọ ọ te wezẹ uwou erao* ra asohẹrioke?
10 Kọ whọ sae rọ ufi si ogholi nyai kporo udhu,*
Kọ o ti lele owhẹ nyai kporo udhu evaọ ukiekpotọ?
11 Kọ whọ te rẹroso ẹgba ologbo riẹ
Re o ru iruo egaga ra kẹ owhẹ?
12 Kọ whọ te rẹroso ẹe inọ ọ te wọ ivuẹvu* ra se owhẹ,
Kọ o ti koko ai họ nyai fihọ oria nọ whọ rẹ jọ si ibi no igbe ekakọ ra?
13 Ogomugoro ọ rẹ frẹ* ibekpe riẹ avọ evawere,
Ghele na, kọ a sae rọ ibekpe gbe ileli riẹ wawo erọ ogbodu?+
14 Keme ọ rẹ nyasiọ ike riẹ ba otọ ẹkpẹ,
Ọ rẹ nyasiọ ae ba ẹkpẹ re e jọ ruọruọruọ.
15 O rẹ thọrọ iẹe ẹro nọ ohwo jọ ọ sae rọ awọ thihi ai whọlọ
Hayo inọ arao ẹwọ jọ ọ sai thihi ai vrẹ.
16 O re gboja kẹ emọ riẹ, wọhọ ẹsenọ e rrọ emọ riẹ hẹ;+
Ozọ u re mu ei hi inọ uye riẹ o sae jọ uvrẹvru.
17 Keme Ọghẹnẹ ọ kẹ riẹ areghẹ hẹ*
Ọ kẹ riẹ otoriẹ ovuovo gbe he.
19 Kọ whẹ họ ọnọ ọ kẹ anyenya ẹgba riẹ?+
Kọ whẹ họ ọnọ ọ rehọ eto uriohọ riẹ nọ i re fou yẹrẹyẹrẹ na gọe ẹgọ?
20 Kọ whọ sai ru ei duola wọhọ abaka-ẹkpẹ?
Ọ tẹ fiẹ inwe* o rẹ lẹliẹ ozọ mu ohwo.+
22 Ọ rẹ hwẹ nọ ọ tẹ ruẹ oware ozọ, oware ovo u re mu ei ozọ họ.+
O re kuomarẹriẹ fiki ọgbọdọ họ.
23 Owha-ese u bi ru edo evaọ ehru riẹ,
Ọgbọdọ avọ ozuẹ i bi lo nwranwranwra.
24 Avọ oma nọ o be kpakpa iẹe, o ve duola kpobọ aro,*
Ọ rẹ sai dikihẹ oria ovo ho* nọ o te yo edo onware.
25 Nọ a te kporo onware, ọ vẹ ta nọ, ‘Aha!’
26 Kọ otoriẹ ra ọso ọ be sae rọ rra,
Nọ ọ rẹ rọ rriẹ ibekpe riẹ rri ofẹ obọze ovatha-ọre?
27 Hayo kọ whẹ họ ọnọ ọ ta kẹ ugo nọ ọ rra rri obọ ehru+
Jẹ bọ uwou riẹ fihọ oria ukpekpehru,+
28 Inọ ọ wezẹ obehru ugbehru,
Jẹ rria oria omofọwẹ riẹ evaọ ugbehru-utho?*
30 Emọ riẹ e rẹ da azẹ;
Yọ oria kpobi nọ iri e rrọ, etẹe ọ rẹ jọ.”+
40 Jihova ọ tẹ gbẹ be ta ẹme kẹ Job inọ:
2 “Kọ ohwo ọ rẹ gwọlọ oruthọ evaọ obọ Erumeru na re o lele iei kpohọ ẹdhọ?+
Jọ ohwo nọ ọ gwọlọ whọku Ọghẹnẹ ọ ta ẹme.”+
3 Job ọ tẹ kẹ Jihova uyo nọ:
4 “Rri! Me te oware ovo ho.+
Eme mẹ rẹ sae kpahe kẹ owhẹ?
Mẹ rọ obọ mẹ ruru unu mẹ.+
5 Mẹ ta ẹme ẹsiẹvo, rekọ mẹ gbẹ te wariẹ ta ẹme he;
Mẹ ta ẹme isiava, rekọ mẹ gbẹ te ta ha.”
6 Kẹsena Jihova ọ tẹ kpahe ẹme kẹ Job no ofou ọwhibo na ze inọ:+
7 “Ivie, mu eku ra ga wọhọ ọzae;
Mẹ te nọ owhẹ enọ, whọ vẹ te kẹ omẹ iyo.+
8 Kọ whọ rẹ ta nọ me bi bru uvioziẹ hẹ?*
Kọ who re brukpe omẹ re whọ jọ ọnọ ọ riẹ ru?+
9 Kọ who wo ugbobọ nọ u wo ẹgba wọhọ orọ Ọghẹnẹ uzẹme na,+
Hayo kọ urru ra o sai ru edo egbrara wọhọ oriẹ?+
10 Ivie, rọ adhẹẹ gbe oruaro gọ omara ẹgọ;
Fi ọghọ avọ orro họ omara wọhọ ewu.
11 Dhesẹ ofu ọgaga ra via;
Rri ohwo kpobi nọ o wo omorro, re whọ rehọ iẹe ziọ otọ.
12 Rri ohwo kpobi nọ o wo omorro, re who hrẹ riẹ kpotọ,
Re who thihi irumuomu na nyaotọ evaọ oria nọ a dikihẹ.
13 Si ai kpobi no fihọ ẹkpẹ;*
Gba ae* fihọ oria nọ u siomano,
14 Kẹsena mẹ omamẹ mẹ vẹ te rọwo*
Inọ obọze ra o rẹ sai siwi owhẹ.
15 Rri Bẹhimọt* nọ mẹ ma wọhọ epanọ mẹ ma owhẹ na.
Ọ rẹ re ẹbe wọhọ eruẹ.
16 Rri ẹgba nọ ọ rrọ eku riẹ
Gbe ogaga nọ o rrọ iriẹ eva riẹ!
17 O re ru uweli riẹ gaga wọhọ ure sida;
A zuo iriẹ ikpekpawọ riẹ kugbe.
18 Igbenwa riẹ e wọhọ ekpọ ekọpa;
Abọ gbe awọ riẹ e wọhọ ekpọ ayọno.
19 Evaọ usu emama itieye na, ọye họ ọrọ ọsosuọ* evaọ iruo Ọghẹnẹ;
Ọnọ ọ ma riẹ na ọvo ọ rẹ sae nyabru ei avọ ọgbọdọ riẹ.
20 Keme evaọ igbehru na ọ rẹ jọ ruẹ emu re,
Oria nọ erao ẹwọ na kpobi a rẹ jọ zaharo.
21 O re kiẹzẹ otọ ire lotọs,
Ọ rẹ jọ otọ ikpoko oria nọ o rrọ ameame.
22 Ire lotọs e rẹ kẹe edhedhẹ riẹ,
Yọ ire pọpla ukiekpotọ* na e wariẹ e riẹ họ.
23 Nọ ẹvohẹ ọ tẹ rrọ evaọ ethẹ na, ozọ u re mu ei hi.
Udu o rẹ jariẹ awọ, dede nọ ame Jọdan+ o bi kporo ẹkẹre ọgaga fihọ iẹe unu.
24 Kọ ohwo jọ ọ rẹ sai mu ei yọ o bi rri rie,
Hayo jẹ oghọlọ* fihọ unwe riẹ?
3 Kọ ọ te lẹ owhẹ ẹlẹlẹ,
Hayo kọ ọ te rọ unu kpotọ ta ẹme kẹ owhẹ?
4 Kọ o ti lele owhẹ re ọvọ,
Re whọ rehọ iẹe ru ọrigbo ra evaọ edẹ uzuazọ riẹ kpobi?
5 Kọ whọ te rehọ iẹe zaharo wọhọ ọvra
Hayo thuru iei fihọ ufi kẹ emetẹ esese ra?
6 Kọ ethueki e te rọ eware rai ro nwene iei rehọ?
Kọ a te ghale iẹe fihọ udevie egba-ihreki?
8 Rọ obọ ra kpahe iẹe;
Whọ te kareghẹhọ ohọre na, who gbe ti ru ei ofa ha!
9 Ẹruore kpobi nọ who wo inọ who ti fi ei kparobọ o te jọ ofofe.
Whọ tẹ ruẹ e riẹ ọvo, ozọ u ti mu owhẹ.*
10 Ohwo ọvo o re yiwi nyae rọwo iẹe he.
Kọ ono ọ rẹ sae rọ oma za omẹ?+
11 Ono ọ kake kẹ omẹ oware jọ no nọ mẹ rẹ hwa zihe kẹ?+
Oware kpobi nọ o rrọ otọ idhiwu na omẹ.+
12 Mẹ rẹ siọ ẹme ba ẹta kpahe abọ gbe awọ riẹ hẹ,
Te ogaga riẹ gbe ugboma riẹ nọ a nabe riẹ ma ziezi na.
13 Ono o ku ohọrọ noi oma?
Ono ọ rẹ ruọ eva agba riẹ nọ ọ bẹre?
14 Ono ọ rẹ sae gbae họ rovie unu* riẹ?
Ibiakọ unu riẹ kpobi i re muozọ.
15 Uke riẹ u wo ihie egbẹ*
Nọ e nabe tamu ohwohwo.
16 Aikpobi a nabe tamu ohwohwo
Te epanọ uvumọ ofou ọ rẹ sae rọ ruọ eva rai hi.
17 E tamu omoma rai;
E tamu ohwohwo gaga, a rẹ sae hẹriẹ ae he.
18 Ọ tẹ fiẹ inwe,* u re ru elo lo via,
Yọ ibiaro riẹ e wọhọ elo oke nọ u bi rrie.
19 Elo egbrara i re no unu riẹ ze;
Erae e rẹ la noi ze.
20 Iwiri i re kuye no ighogho-inwe riẹ ze,
Wọhọ umuwou-erae nọ a rọ irihi koko erae họ.
21 Ẹwẹ nọ o ku ọ rẹ lẹliẹ iwowo-erae mi erae,
Yọ erae i re hwẹ no unu riẹ ze.
22 Ẹgba ologbo ọ rrọ uriohọ riẹ,
Udu u re no enọ i zere i rie kpobi awọ.
23 Eware nọ i ruru uwo-oma riẹ e tamu kothi;
E tamu gaga wọhọ ẹsenọ a ghra rai fihọ oma riẹ, i re nuhu hu.
24 Ubiudu riẹ o rrọ gaga wọhọ utho,
Ẹhẹ, o rrọ gaga wọhọ utho nọ a rẹ jọ wuhu eware.
25 Nọ ọ tẹ kpama, makọ egba dede a re guegue;
Nọ o te bi fou kurẹriẹ, idudu e rẹ ruọ ohwo oma.
26 Ọgbọdọ ọvuọvo nọ o te rie nọ ọ rẹ ruọ oma riẹ ọ rrọ họ;
Te ozuẹ, ododo, hayo ose.+
27 Ayọno ọ wọhọ ẹbe ọyaya kẹe,
Ekọpa o wọhọ ure ugbogbo.
28 Ọ rẹ ruẹ ose dhẹ hẹ;
Ibitho nọ a rehọ udeme fi i te tei oma e vẹ wọhọ ẹbe ọyaya.*
29 Ọkpọ* ọ wọhọ ẹbe ọyaya kẹe,
Ọ tẹ ruẹ ozuẹ nọ a bi veghe, ọ vẹ hwẹ.
30 Okpeva riẹ o wọhọ ewẹ othẹ nọ e rrọ kpakre kpakre;
Ọ rẹ rriẹ oma họ ọloho wọhọ ẹwẹ akpala nọ a re ro si ibi no igbe ekakọ.+
31 O re ru ame odidi na họrọ wọhọ uwho;
O re gbudu abade na ku wọhọ uwho nọ a be jọ there udẹ.
32 Oria nọ ọ nyavrẹ u re lo nwranwranwra.
Ohwo o re roro nọ ame odidi na o wo eto efuafo.*
33 Oware ovo nọ o wọhọ e riẹ o rrọ otọakpọ na ha,
Omama nọ a ma ozodhẹ kẹ hẹ.
34 O re dhe oware kpobi nọ u wo omorro ozẹro.
Ọye họ ovie evaọ usu erao idudu obọ ẹwọ na kpobi.”
42 Kẹsena Job ọ tẹ kpahe kẹ Jihova nọ:
2 “Obọnana mẹ riẹ nọ whọ rẹ sai ru oware kpobi
Gbe nọ oware ovo nọ who wo họ iroro inọ who ti ru nọ whọ rẹ sai ru hu o rrọ họ.+
3 Whọ ta nọ, ‘Nọ ono ọna, nọ o bi ruru oware nọ mẹ gwọlọ* na, be ta oware nọ ọ riẹ hẹ na?’+
Whaọ mẹ ruẹ no inọ mẹ ta eware nọ mẹ riẹ otọ rai hi
Eware nọ e rro vi omẹ, enọ mẹ riẹ hẹ.+
4 Whọ ta nọ, ‘Ivie gaviezọ re mẹ ta ẹme.
Mẹ te nọ owhẹ enọ, whọ vẹ te kẹ omẹ iyo.’+
5 Mẹ rehọ ezọ yo kpahe owhẹ no,
Rekọ obọnana mẹ be rọ ibiaro mẹ ruẹ owhẹ.
7 Nọ Jihova ọ ta ẹme kẹ Job no, Jihova ọ tẹ ta kẹ Ẹlifaz ohwo Timan nọ:
“Eva ra avọ egbẹnyusu ivẹ ra+ e be dha omẹ gaga, keme wha ta uzẹme kpahe omẹ hẹ wọhọ epanọ Job odibo mẹ ọ ta uzẹme kpahe omẹ na.+ 8 Obọnana, rehọ iruẹ ihrẹ gbe igbo ihrẹ re whọ nyabru Job odibo mẹ, re wha dhe idhe emahọ kẹ omarai. Job odibo mẹ ọ te lẹ kẹ owhai.+ Me ti ru oware nọ ọ te yare na hrọ,* re mẹ gbẹ rehọ ugheghẹ rai hwosa kẹ owhai hi, keme wha ta uzẹme kpahe omẹ hẹ wọhọ epanọ Job odibo mẹ ọ ta uzẹme kpahe omẹ na.”
9 Fikiere Ẹlifaz ohwo Timan, Bildad ohwo Shuah, gbe Zofa ohwo Neama a tẹ nya, a te ru oware nọ Jihova ọ ta kẹ ae nọ a ru na. Jihova o te yo olẹ Job.
10 Nọ Job ọ lẹ kẹ egbẹnyusu* riẹ no,+ Jihova o te si uye nọ o jẹ bẹ Job na no,+ o te zihe efe riẹ kẹe.* Jihova ọ tẹ kẹe akuava eware nọ o wo vẹre.+ 11 Inievo-emezae gbe inievo-emetẹ riẹ kpobi gbe egbẹnyusu riẹ vẹre kpobi+ a tẹ nyabru ei ze, a te lele iei re emu evaọ uwou riẹ. A weri kẹe jẹ sasa iẹe oma fiki eware okpẹtu kpobi nọ Jihova ọ kuvẹ nọ e via kẹe na. Ae omomọvo ọ kẹ riẹ ugho jọ gbe ẹmẹro igoru.
12 Fikiere Jihova ọ tẹ ghale obọ ekuhọ uzuazọ Job vi emuhọ riẹ,+ Job o te ti wo igodẹ idu ikpegbene (14,000), ekamẹle idu ezeza (6,000), iruẹ ivivẹ odu ọvo (1,000), gbe eketekete eyae odu ọvo (1,000).+ 13 Ọ tẹ wariẹ yẹ emezae ihrẹ efa gbe emetẹ esa efa.+ 14 O mu odẹ kẹ ọmọtẹ ọsosuọ riẹ nọ Jemaema, ọrọ avọ ivẹ Kezaya, ọrọ avọ esa Kẹrẹn-hapọk. 15 Aye ọvuọvo evaọ ẹkwotọ na soso nọ o wo erru te emetẹ Job ọ jariẹ hẹ, yọ ọsẹ rai ọ kẹ rai ukuoriọ wọhọ epanọ ọ kẹ inievo-emezae rai.
16 Nọ onana o vrẹ no, Job ọ tẹ gbẹ rria ikpe udhuhrẹ (140), ọ ruẹ emọ riẹ gbe emọ-iruọmọ riẹ, rite ige ene. 17 Ukuhọ riẹ Job o te whu, ọ rria kri je yeri uzuazọ nọ o da riẹ ẹro.*
O sae jọ nọ otofa riẹ họ “Ọnọ A Mukpahe.”
Hayo “ohwo nọ ọ kare afuẹwẹ je kiete.”
Evaọ Hibru, “iruẹ ivivẹ egba isoi (500).”
Evaọ Hibru, “eketekete eyae.”
Hayo “a jẹ hae jọ uwou omomọvo ru ehaa unọjọ utọjọ.”
Evaọ Hibru, “emezae.”
Oghẹrẹ ofa nọ a rẹ jọ ẹvẹrẹ Hibru se ikọ-odhiwu.
Evaọ Hibru, “whọ gale udu ra vi.”
Hayo “Ohwo nọ ọ kare afuẹwẹ je kiete.”
Evaọ Hibru, “ovao.”
Hayo “ọnyukọ.”
Hayo o sae jọ nọ, “Elo egbrara.”
Hayo “ọ ta nọ Ọghẹnẹ o ru oware uyoma jọ họ.”
Oghẹrẹ ofa nọ a rẹ jọ ẹvẹrẹ Hibru se ikọ-odhiwu.
Evaọ Hibru, “whọ gale udu ra vi.”
Hayo “Ohwo nọ ọ kare afuẹwẹ je kiete.”
Evaọ Hibru, “lọe.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “bọwo.”
Hayo “whọ rọ obọ te uzuazọ riẹ hẹ.”
Evaọ Hibru, “ovao.”
Hayo “ela nọ i yoma gaga.”
Hayo “kọ ma gbẹ jẹ uyoma rehọ re?”
Hayo “Egbẹrioma.”
Evaọ Hibru, “ọ tẹ be bọwo ẹdẹ riẹ ehao.”
Hayo “ebi avọ uwoho uwhu.”
A dhesẹ nọ arao nana yọ edhere hayo oghẹrẹ arao ologbo ọfa nọ ọ rrọ gaga nọ ọ rẹ rria ame.
Hayo “aso.”
Hayo o sae jọ nọ, “enọ e bọ eria ifofe kẹ omarai.”
Hayo “enọ uzuazọ rai o be yare.” Evaọ Hibru, “enọ nifẹsh rai ọ be yare.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “oma o rrọ owhẹ no.”
Hayo “gba ẹgwae omuomu.”
Hayo “ikpohrokpo nọ e rrọ whẹvu.”
Hayo “nọ o re whu.”
Hayo “enyukọ.”
Hayo “ovu.”
Hayo “wolo.”
Hayo “be pẹhẹ.”
Hayo “ovu.”
Hayo “kru.”
Hayo “Ọ te ta.”
Hayo “e te re ọvọ (ru ọtamuo) kugbe owhẹ.”
Evaọ Hibru, “udhedhẹ họ uwou-udhu ra.”
Hayo “oware ovo o te kare owhẹ hẹ.”
Ekakọ nọ e wọhọ eraese.
Hayo “ogbẹta, eme nọ a roro te he.”
Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “Nifẹsh mẹ ọ.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “nọ me re ro ru re mẹ tọ.”
Hayo “ezi iso.”
Hayo “ezi iso.”
Hayo “Utu ahwo Sebia nọ i bi kpohọ erẹ.”
Evaọ Hibru, “ta.”
Hayo “Wuhrẹ omẹ.”
Hayo “Eme iwoma.”
Hayo “rọ oware nwene.”
Hayo “ekuhọ iruo okpẹdoke riẹ.” Evaọ Hibru, “uwoho.”
Hayo “bẹsenọ oke u re rrie.”
Evaọ Hibru, “ruẹ ewoma.”
Hayo “Sheol.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “Oria riẹ o gbẹ te riẹe he.”
Evaọ Hibru, “ẹyayare nifẹsh mẹ.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “nifẹsh mẹ ọ.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “ẹwẹ mẹ o re bru dhe.”
Evaọ Hibru, “viukpọ igbenwa mẹ.”
Evaọ Hibru, “gale udu ra vi ei?”
Evaọ Hibru, “O vi rai bru obọ ọkparesuọ rai.”
Hayo “Ọ te kpama fiki ra.”
Evaọ Hibru, “Jẹ rehọ eme lahwe no udu rai ze?”
Rri oria Otofa Eme.
Hayo “be whẹ ivo họ.”
Evaọ Hibru, “Enẹ idhere ahwo kpobi nọ a kiukeku Ọghẹnẹ e rẹ jọ.”
Hayo “ọnọ ọ siọ orọwọ na no.”
Hayo “aruẹ nọ adhalolo hayo okigwe ọ bọ.”
Hayo “O bi rri uwou nọ a rọ itho bọ.”
Hayo “a tẹ lọe.”
Hayo “ere edhere riẹ o te rọ raha kufiẹ.”
Hayo “ohwo nọ ọ kare afuẹwẹ.”
Evaọ Hibru, “o re kru obọ.”
Hayo “nọ o re whu.”
Hayo “rehọ iẹe kpohọ okọto.”
Hayo “O re si.”
O sae jọ nọ onana họ ẹko isi nọ a re se Great Bear (Ursa Major).
O sae jọ nọ ẹko isi Orion.
O sae jọ nọ isi Pleiades nọ e rrọ eva ẹko isi Taurus.
Evaọ Hibru, “ibrikpẹ obọze ovatha-ọre na.”
Hayo “me re vuhu iei hi.”
O sae jọ nọ arao ologbo abade jọ.
Hayo o sae jọ nọ, “ohwo nọ ma gbe wo ẹdhọ.”
Evaọ Hibru, “sai se omẹ ẹdhọ?”
Hayo “O tẹ make rọnọ me ru oware ovo thọ họ.”
Evaọ Hibru, “mẹ yọ ohwo omuomu.”
Hayo “O tẹ make rọnọ me ru oware ovo thọ họ.”
Hayo “mẹ riẹ oma mẹ hẹ.” Evaọ Hibru, “mẹ riẹ nifẹsh mẹ hẹ.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “Uzuazọ mẹ o be tọtọ omẹ oma; Mẹ se uzuazọ mẹ nana.”
Hayo “enọ i bi kru ẹgbakiete rai.”
Evaọ Hibru, “ovao.”
Evaọ Hibru, “Mẹ te jọ ohwo omuomu.”
Hayo “ogo.”
Hayo “nọ ọ rẹ jọ obruthe.”
Evaọ Hibru, “Nọ o re fi obọ riẹ họ omai imava.”
Evaọ Hibru, “o re si ọkpọ riẹ no ehru mẹ.”
Evaọ Hibru, “Nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “ẹyayare uzuazọ mẹ.”
Hayo “gu ẹdhọ.”
Hayo “nọ o re whu.”
Hayo “ẹkpẹ.”
Ichizi yọ ame-ivie nọ a ru dhẹmu.
Hayo “gọ omẹ ẹgọ.”
Hayo “ẹzi; ẹwẹ.”
Evaọ Hibru, “Yọ who si eware nana no họ udu ra.”
Hayo “who re rou omẹ.”
Hayo “re mẹ sasa ovao omojọ.”
Hayo “ebi avọ uwoho uwhu.”
Evaọ Hibru, “uwoho uwhu.”
Hayo “eha-ise i re ru ohwo fihọ ọnọ ọ riẹ ru?”
Hayo “fuafo.”
Hayo “riẹ oware kpobi te oka wọhọ.”
Hayo “Sheol.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “zae dhe.”
Hayo “a te bi ru eware eviẹhọ.”
Hayo “Nọ a te yẹ eketekete ẹwọ fihọ ohwo-akpọ.”
Hayo “A te ruẹ oria ovuovo dhẹ kpohọ họ.”
Hayo “ẹwẹ-okuo urere rai.” Evaọ Hibru, “nifẹsh nọ a wẹ ze.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “Whai họ ahwo na.”
Evaọ Hibru, “udu.”
Hayo “woma.”
Hayo “otọ o be whra.”
Hayo “idhiwu.”
Hayo o sae jọ nọ, “ta ẹme kẹ.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “ẹwẹ.”
Evaọ Hibru, “uwo-oma ohwo-akpọ.”
Evaọ Hibru, “ehru obeva unu.”
Hayo “ohrẹ.”
Hayo “Ọ ba eware kpobi no ekohrẹ oma.”
Hayo “ekpako na.”
Evaọ Hibru, “Ọ fere umueku egba.”
Hayo “otoriẹ.” Evaọ Hibru, “udu.”
Hayo “woma.”
Hayo “e riẹ iruo ho.”
Hayo “wha bi dhesẹ ọriẹwẹ kẹe.”
Hayo “Ikpeme.”
Evaọ Hibru, “Etu ejese.”
Evaọ Hibru, “Fikieme mẹ rẹ rọ rehọ akọ mẹ wọ uwo-oma mẹ?”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “dhesẹ nọ mẹ riẹ ru.”
Hayo “ọnọ ọ siọ orọwọ na no.”
Hayo o sae jọ nọ, “Otẹrọnọ ohwo jọ ọ sai ru ei, me re fibo ọvo re me whu.”
Evaọ Hibru, “Eware ivẹ ọvo, who ru kẹ omẹ hẹ.”
Rri oria Otofa Eme.
Ẹsejọhọ Job a be ta kpahe na.
Hayo “awa ọ da uzuazọ riẹ fia.”
Hayo o sae jọ nọ, “o ve whu no.”
Evaọ Hibru, “omẹ.”
Hayo “Sheol.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “Who ti wo ẹgwọlọ ọgaga kẹ iruo abọ ra.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh riẹ ọ.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “rọ eriariẹ ifofe kpahe ẹme.”
Hayo “iruthọ ra i bi wuhrẹ unu ra.”
Hayo “eme ididi.”
Evaọ Hibru, “whọ be kpare ẹzi ra suọ.”
Hayo “nọ o re whu.”
Evaọ Hibru, “ebrẹdi.”
Hayo “ọ be gwọlọ kparobọ vi.”
Evaọ Hibru, “etu ojese riẹ nọ o wo okpa.”
Iwhri nọ a jọ etenẹ fodẹ na u dhesẹ ọruẹriọ, akpọriọ nọ ọ vrẹta hayo omorro.
Koyehọ, ẹruore inọ eware e te wariẹ woma.
Evaọ Hibru, “riẹ.”
Hayo “enọ e siọ orọwọ na no.”
Hayo “eme edo ofofe.”
Evaọ Hibru, “Orọnọ nifẹsh rai ọ rrọ oria nifẹsh mẹ.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “ahwo nọ a kokohọ kugbe omẹ.”
Hayo “O duwu.”
Hayo “ukuavẹ.”
Hayo “ehọ-ẹkporo.”
Hayo “ẹgba.” Evaọ Hibru, “uzei.”
Hayo “Uwoho uwhu.”
Hayo “ikparo.”
Hayo o sae jọ nọ, “Nọ ẹro mẹ o kpefihọ bi rri Ọghẹnẹ ọvo nọ owezẹ u bi su ei hi na.”
Hayo “ọ rẹ tọvi.”
Evaọ Hibru, “fihọ ohare; fihọ isẹ.”
Hayo “i zihe ruọ uwoho.”
Hayo “enọ e siọ orọwọ na no.”
Hayo “Sheol.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “uki.”
Koyehọ, ẹruore mẹ.
Hayo “Sheol.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo o sae jọ nọ, “ahwo nọ a fo ho.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “nya segbe segbe.”
Evaọ Hibru, “Ọmọ ọsosuọ uwhu.”
Hayo “uwhu oja.”
Evaọ Hibru, “Oware nọ o rrọ oriẹ hẹ o te.”
Evaọ Hibru, “Yọ o ti wo odẹ hẹ evaọ iyẹrẹ na.”
Hayo “oria nọ ọ be rria evaọ ubroke na.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh mẹ.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “la omẹ eka.”
Hayo “Ozighi yo.”
Hayo “Imoni mẹ.”
Evaọ Hibru, “emezae edhede mẹ,” koyehọ, edhede nọ a yẹ omẹ no ze (edhede oni mẹ).
Evaọ Hibru, “Yọ uwo-oma mẹ o be vọ owhai eva ha?”
Hayo “ọnọ ọ te dẹ omẹ zihe ze.”
Evaọ Hibru, “ehru ovu (ẹkpẹ) na.”
Hayo “Ibieku mẹ i gbe bi ru iruo ho evaọ oma mẹ.”
Evaọ Hibru, “Ẹzi nọ o no otoriẹ mẹ ze.”
Hayo “ohwo-akpọ; Adamu.”
Hayo “ọnọ ọ siọ orọwọ na no.”
Koyehọ, ẹgba riẹ.
Hayo “ẹvẹvẹ; ukuavẹ.”
Koyehọ, araomuomu.
Koyehọ, eya araomuomu nọ i re wo obi.
Evaọ Hibru, “Ẹrọo.”
Evaọ Hibru, “yọ ọ te lọ.”
Hayo “ukuavẹ.”
Evaọ Hibru, “riẹ.”
Evaọ Hibru, “ẹzi mẹ ọ.”
Hayo “wo ogaga.”
Hayo “onwae.”
Hayo “Sheol.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “evaọ omoke,” koyehọ, uwhu nọ u re siotọ họ nọ o kare edada.
Hayo “ohrẹ; omaa oyoma.”
Hayo “o te whu.”
Hayo “kpohọ abava.”
Hayo “wuhrẹ Ọghẹnẹ oware jọ.”
Hayo “iwhriwhri.”
Evaọ Hibru, “eriare nọ e rrọ ighogho igbenwa riẹ e rrọ vuavo.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh riẹ nọ ọ be yare.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “Ovu.”
Hayo o sae jọ nọ, “re wha rọ nwa omẹ oma.”
Evaọ Hibru, “eka.”
Hayo “uto.”
Evaọ Hibru, “Yọ o ti si ahwo-akpọ kpobi lele oma.”
Hayo “Kọ o rẹ were Erumeru na.”
Hayo “gheghe gheghe.”
Evaọ Hibru, “whọ rẹ ba iwu no enọ e bafihọ.”
Hayo “emọ nọ i wo esẹgbini hi.”
Evaọ Hibru, “eta evra.”
Hayo “nọ ọ rrọ gheghelie.”
Hayo “nọ a bru uzuazọ rai kpẹre.”
Evaọ Hibru, “ethẹ.”
Hayo “who ti wo udhedhẹ.”
Hayo “ibi igoru.”
Hayo “ito.”
Hayo “ibi igoru.”
Hayo “ọnọ o gbovao hotọ.”
Hayo “ẹkẹunu mẹ ọ te jọ ọrọ ọwọsuọ.”
Hayo “epanọ o fihọ kẹ omẹ.”
Evaọ Hibru, “Nifẹsh riẹ ọ.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “nọ o fihọ kẹ omẹ.”
Koyehọ, ẹdẹ oziẹobro riẹ.
Hayo “a bi fowo uwhru.”
Hayo “oware nọ ọ rọ ya eyaa.”
Hayo o sae jọ nọ, “a re bru emu erao evaọ udhu.”
Ekakọ nọ e wọhọ eraese.
Hayo o sae jọ nọ, “A bi mi ewhri evaọ udevie igbẹhẹ nọ e rrọ egbọ na.”
Evaọ Hibru, “Nifẹsh enọ e nwoma.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo o sae jọ nọ, “Ọghẹnẹ o bi bruoziẹ kpe ohwo ọvo inọ o ru thọ họ.”
Evaọ Hibru, “rẹ tọ ruọ.”
Evaọ Hibru, “Ọ be dhẹ vẹrẹ vẹrẹ evaọ ehru ame na.”
Hayo “Sheol.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “Edhede na.”
Hayo “orumuomu.”
Evaọ Hibru, “idhere rai.”
Evaọ Hibru, “eria ikpekpehru riẹ.”
Hayo “nọ o re whu.”
Hayo “jọ fuafo.”
Hayo “Who ru oware areghẹ via.”
Evaọ Hibru, “Ẹwẹ (hayo ẹzi) ono who ku ze na?”
Hayo “Sheol.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “riẹ.”
Hayo “Yọ Abadọn o rovie fihọ.”
Evaọ Hibru, “Ọ rriẹ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre.”
Evaọ Hibru, “ufofe.”
Evaọ Hibru, “O fi umuo họ kẹ egheghelie na.”
Evaọ Hibru, “Rehab.”
Hayo “ofou.”
Hayo “nọ ọ rẹ fia.”
Evaọ Hibru, “ohare.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “me re si ẹgbakiete mẹ no oma mẹ hẹ; mẹ rẹ ruabọhọ ẹgbakiete mẹ.”
Hayo “o rẹ poviẹ.”
Hayo “evaọ ẹdẹ mẹ jọ kpobi.”
Hayo “ọnọ ọ siọ orọwọ na no.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo o sae jọ nọ, “ẹkwoma obọ.”
Hayo “Uye na.”
Hayo “uwou ohoi nọ o ti zihe ruọ ẹwowo.”
Hayo o sae jọ nọ, “A tehe abọ ku ei jẹ viọlọ oviọlọ kẹe no oria rai ze.”
Evaọ Hibru, “a re ku.”
Evaọ Hibru, “Be gwọlọ utho.”
Hayo “a ve thuru ufi.”
O wọhọ nọ onana u dhesẹ oghẹrẹ nọ a rẹ rọ tọ gwọlọ ekwakwa eghaghae na.
Hayo “igoru nọ a ru fo no.”
Hayo “itho eghaghae nọ a rehọ no eva abade ze.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “utho onwranwra.”
Hayo “idhiwu.”
Evaọ Hibru, “ẹgbẹdẹ.”
Hayo “ma.”
Evaọ Hibru, “ohare.”
Hayo “o je rri.”
Evaọ Hibru, “edẹ.”
Hayo “idibo.”
Evaọ Hibru, “a ve dhere.”
Evaọ Hibru, “Emezae-ivie.”
Hayo “ukotu nọ u wo abọ họ.”
Evaọ Hibru, “Eva uwou ọvra mẹ.”
Evaọ Hibru, “su.”
Hayo o sae jọ nọ, “A ru elo nọ ọ rrọ ovao mẹ muebi hi.”
Hayo “ito.”
Evaọ Hibru, “fa.”
Evaọ Hibru, “zihe ruọ ohare; zihe ruọ isẹ.”
Evaọ Hibru, “ọ rra ufi-uze mẹ.”
Hayo “A gbolo ufi nọ a rẹ rọ gba unu arao kufiẹ.”
Hayo o sae jọ nọ, “Ababọ ohwo nọ o bi fiobọhọ kẹ ae.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “A be zayẹ ighogho fihọ igbenwa mẹ.”
Hayo o sae jọ nọ, “Oja-oriọ ogaga mẹ o raha oma mẹ no.”
Hayo o sae jọ nọ, “Whọ tẹ rehọ ofou ọwhibo bẹre omẹ ekekẹ.”
Hayo “uwhu.”
Evaọ Hibru, “oria nọ a raha no ho.”
Hayo “ahwo nọ ẹdẹ na o woma kẹ hẹ?”
Evaọ Hibru, “nifẹsh mẹ o.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “Me mu ovao họ.”
Hayo o sae jọ nọ, “Ifiva.”
Hayo “onwae.”
Hayo o sae jọ nọ, “mẹ nya lele ahwo nọ a rẹ ta uzẹme he.”
Hayo o sae jọ nọ, “Jọ a le emọ mẹ kufiẹ.”
Evaọ Hibru, “Jọ ezae efa a kigwẹ fihọ ehru riẹ.”
Evaọ Hibru, “re (muotọ) bẹsenọ o rẹ raha no.”
Hayo “Nọ u re vi.”
Hayo “a te wo ẹdhọ jọ kugbe omẹ.”
Evaọ Hibru, “ọ tẹ kpama?”
Evaọ Hibru, “eva edhede?”
Evaọ Hibru, “ru ibiaro aye-uku dhe no.”
Evaọ Hibru, “no edhede oni mẹ ze.”
Evaọ Hibru, “eku riẹ ọ lẹ ẹro.”
Hayo o sae jọ nọ, “Nọ mẹ tẹ ruẹ nọ ahwo a te jọ abọ mẹ evaọ obọ unuẹthẹ okpẹwho na.”
Hayo “akpalobọ.”
Hayo “u no ẹzo riẹ; o kpare no ugbonwa obehru riẹ.”
Evaọ Hibru, “elo.”
Hayo “viẹ omẹ họ.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh riẹ o.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “arao.”
Hayo “ohwo orẹwho ọfa.”
Hayo “Mẹ whobọhọ iẹe.”
Evaọ Hibru, “ọmọzae-ovie.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh enọ.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “keme o kiẹrẹe evaọ ibiaro obọriẹ.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh riẹ.” Rri oria Otofa Eme.
Evaọ Hibru, “Mẹ rrọ kakao evaọ edẹ.”
Evaọ Hibru, “Jọ edẹ.”
Hayo “edẹ.”
Hayo “whọku Job hu.”
Hayo “mẹ te kẹ ohwo-akpọ ọvo odẹ-ova orro ho.”
Evaọ Hibru, “Ẹrọo mẹ kugbe ehru obeva unu mẹ ọ te ta ẹme hrọ.”
Rri oria Otofa Eme.
Hayo “Ọ vẹ whobọhọ ithubro riẹ.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “uki.”
Hayo “okwakwa enwoma (ose).”
Evaọ Hibru, “uzuazọ riẹ.”
Evaọ Hibru, “Nọ nifẹsh riẹ ọ.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “e tẹ tehe via.”
Evaọ Hibru, “Nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “uki.”
Hayo “ukọ-odhiwu.”
Hayo “uki.”
Hayo “o kpokpọ.”
Evaọ Hibru, “ọ te so ile.”
Hayo o sae jọ nọ, “Yọ o kẹ omẹ erere he.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “uki.”
Evaọ Hibru, “nifẹsh.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo “uki.”
Evaọ Hibru, “ehru obeva unu.”
Evaọ Hibru, “udu.”
Hayo “otọakpọ nọ a rẹ rria na.”
Evaọ Hibru, “tọ udu riẹ vi.”
Hayo “ẹzi.”
Evaọ Hibru, “Uwo.”
Hayo “ovu.”
Hayo “Who wo iruo ho.”
Hayo “ikpahwo-esuo ho.”
Hayo “jẹ ikpahwo rehọ o ve kienyẹ iruori hi.”
Koyehọ, Ọghẹnẹ.
Hayo “ọnọ ọ siọ orọwọ na no.”
Hayo “Wuhrẹ.”
Hayo “mẹ ruẹ hẹ.”
Evaọ Hibru, “udu.”
Hayo “otoriẹ udidi.”
Hayo o sae jọ nọ, “Ọsẹ mẹ, jọ a dawo Job.”
O wọhọ nọ ọ be tae kẹ Ọghẹnẹ.
Hayo “idhiwu.”
Hayo “ọrue.”
Evaọ Hibru, “O wo udu ulogbo.”
Hayo o sae jọ nọ, “Ọ rẹ rehọ ivie mu.”
Hayo “okwakwa enwoma (ose).”
Hayo “Enọ e siọ orọwọ na no.”
Evaọ Hibru, “Nifẹsh rai o re whu.” Rri oria Otofa Eme.
Hayo o sae jọ nọ, “raha uzuazọ rai no.”
Hayo “tehe abọ egrẹ hẹ.”
Hayo o sae jọ nọ, “Ono ọ fo riẹ; Ono ọ rehọ e riẹ guẹdhọ.”
Hayo “sae kiẹ otọ ikpe riẹ via ha.”
Evaọ Hibru, “uwou-owhre.”
Evaọ Hibru, “awọ.”
Hayo o sae jọ nọ, “thọ.”
Hayo o sae jọ nọ, “oware.”
Evaọ Hibru, “o re fi oka họ obọ ohwo-akpọ kpobi.”
Hayo “egẹgẹ ame; igrigri”
Hayo “otọ nọ a rẹ kọ eware fihọ evaọ otọakpọ na.”
Evaọ Hibru, “fiki ọkpọ.”
Hayo “o bi ro jie uzi kẹ.”
Hayo “Ọnọ o wo eriariẹ egbagba.”
Hayo “Kọ whọ sai lele iei rriẹ.”
Hayo “tehe idadeghe na fihọ kpakpala.”
Koyehọ, ọre.
Hayo “ẹgho.”
Evaọ Hibru, “enọ udu rai u wo areghẹ.”
Hayo “ru ẹjiroro mẹ jọ bizi bizi.”
Hayo “Ehru eme a rehọ awọ riẹ dikihẹ.”
Evaọ Hibru, “emezae.”
Oghẹrẹ ofa nọ a rẹ jọ ẹvẹrẹ Hibru se ikọ-odhiwu.
Hayo “ko ẹe”
Evaọ Hibru, “evaọ edẹ ra.”
Hayo “uwoho uwhu.”
Hayo “evevẹ nọ ọ rrọ ragha ragha.”
Evaọ Hibru, “Edẹ.”
Hayo “sẹro.”
Hayo o sae jọ nọ, “elo egbrara.”
O sae jọ nọ isi Pleiades nọ e rrọ eva ẹko isi Taurus.
O sae jọ nọ ẹko isi Orion.
Evaọ Hibru, “Mazarọt.” Evaọ 2 Ivie 23:5, a se rie eko isi zodiak.
O sae jọ nọ ẹko isi Great Bear (Ursa Major).
Hayo o sae jọ nọ, “izi Riẹ.”
Hayo “ruru.”
Hayo o sae jọ nọ, “eva ohwo-akpọ.”
Hayo o sae jọ nọ, “iroro na.”
Hayo “eketekete nọ a re se onager.”
Hayo “oria emu erao.”
Evaọ Hibru, “kpohọ udevie ikuele ithethei.”
Evaọ Hibru, “ibi.”
Hayo “tehe.”
Evaọ Hibru, “o ru areghẹ thọrọ iẹe ẹro.”
Hayo “tehe.”
Hayo “O te si inwe.”
Evaọ Hibru, “Ọ rẹ nyai zere ekwakwa ẹmo.”
Evaọ Hibru, “ọ rẹ lọ otọ (otọakpọ) na no.”
Hayo o sae jọ nọ, “Ọ rẹ rọwo ho.”
Hayo “se ore.”
Evaọ Hibru, “akọ ugbehru-utho.”
Hayo “oziẹ mẹ o woma ha?”
Hayo “ovu.”
Evaọ Hibru, “Gba ovao rai.”
Hayo “me ve ti jiri owhẹ.”
O sae jọ nọ eni-ame.
Evaọ Hibru, “Ọye họ emuhọ.”
Hayo “uto.”
Evaọ Hibru, “ẹta.”
O sae jọ nọ edhere.
Hayo “urihi.”
Evaọ Hibru, “odhigbo.”
Hayo “egha.”
Hayo “ozuẹ nọ a re ro kpe iyei.”
Hayo “who ti kie.”
Evaọ Hibru, “rovie ethẹ ovao.”
Hayo o sae jọ nọ, “Oware nọ u bi ru ei fu uke họ egbẹ riẹ nọ i dhe uhie họ na.”
Hayo “O te si inwe.”
Hayo “ebiesa.”
Hayo “Ọkpọkọlọ.”
Hayo “ọ dhẹ eza.”
Hayo “ru ẹjiroro mẹ jọ bizi bizi.”
Hayo “rehọ ẹme nọ mẹ ta zihe.”
Hayo “Me kurẹriẹ evaọ ovu gbe enwo.”
Evaọ Hibru, “Mẹ te kpare ovao riẹ kpehru hrọ.”
Hayo “egbẹrioma.”
Evaọ Hibru, “Jihova o te si Job no igbo.”
Evaọ Hibru, “ọ who je wo edẹ buobu.”