“Ginọ Onana họ Odẹ Ọghẹnẹ nọ O Mae Rro Jẹ Rrọ Ọrẹri Na”

Yọ ẹme nọ Nicholas ohwo Cusa ọ ta evaọ ovuẹ nọ ọ kẹ evaọ ukpe 1430.a Ọzae nana o wo isiuru kpahe eware buobu, o wuhrẹ eware wọhọ ẹvẹrẹ Griki, Hibru, o wuhrẹ kpahe eriariẹ-ikpehru, iwuhrẹ-egagọ, ikelakele, gbe ewuhrẹ ekwakwa obehru. Okenọ ọ jọ ikpe 22, o te zihe ruọ owuhrẹ ologbo ọrọ izi ichọche Kathọlik. Evaọ 1448 a tẹ rehọ iẹe mu Cardinal, ọkwa nọ ọ kẹle ipopu.

Oware wọhọ ikpe egba isoi gbe ikpe isoi (550) nọ i kpemu, Nicholas ohwo Cusa ọ tẹ bọ oria nọ a rẹ jọ rẹrote enọ e kpako no evaọ Kues, onọ a riẹ enẹna wọhọ Bernkastel-Kues, ẹwho nọ ọ rrọ oware wọhọ emaele 80 evaọ obọze ovatha-ọre Bonn, evaọ Germany. Nẹnẹ, a zihe ofẹ jọ uwou nana ruọ oria orawo-ebe ẹwho Cusa no, onọ u wo iko-ebe nọ i bu vrẹ egba esa gbe ikpe (310). Ovo jọ evaọ usu iko-ebe nana họ Codex Cusanus 220 onọ a rẹ jọ ruẹ ovuẹ nọ ọ jọ Cusa kẹ evaọ 1430. Evaọ ovuẹ yena, nọ uzoẹme riẹ o rrọ Ẹme na Ọ Jọ Eva Emuhọ, [evaọ ẹvẹrẹ Latin] Nicholas ohwo Cusa na ọ rehọ ibiẹme Latin nana Iehoua ro kere odẹ Jihova.b A rẹ jọ ẹwẹ-obe avọ 56 ruẹ eme nana nọ ọ ta kpahe odẹ Ọghẹnẹ: “Ọghẹnẹ họ ọnọ ọ rehọ odẹ na kẹ omariẹ. Ibiẹme ene odẹ nana o wo. . . . Ginọ onana họ odẹ Ọghẹnẹ nọ o mae rro jẹ rrọ ọrẹri na.” Eme ọ Nicholas ohwo Cusa na e kẹ imuẹro inọ odẹ Ọghẹnẹ o roma via evaọ ikere ọsosuọ ọrọ Ikereakere Hibru na.—Ọny. 6:3.

Uko-obe nana nọ a kere evaọ ubrobọ emuhọ ikpe 1400 na yọ ọvo jọ evaọ usu ebe anwae nọ a jọ kere odẹ Ọghẹnẹ nọ o wo ibiẹme ene na “Iehoua.” Ovuẹ nana nọ o kere fihotọ na yọ imuẹro efa inọ u te ikpe udhusoi buobu no nọ a bi ro kere odẹ Ọghẹnẹ evaọ idhere sa-sa nọ i tho “Jihova.”

[Oruvẹ-obotọ]

[Uwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 16]

Uwou-ebe nọ ọ rrọ Cusa