Ebabọ Egwa Uvie E be Nyaharo Evaọ Nigeria
1. Iruo vẹ evaọ edẹ mai na e wọhọ erọ edẹ Hagai?
1 “Wha kru oma ga whai ahwo otọ na kpobi, ere ỌNOWO na ọ tae; wha ru iruo keme mẹ avọ owhai a gbẹrọ ere ỌNOWO ogbaẹmo na ọ tae.” (Hag. 2:4) Eme nana nọ e rẹ kẹ egba na e ta udu họ orẹwho Izrẹl awọ evaọ ebabọ etẹmpol rai nọ a zihe no igbo Babilọn ze no. Omaa iruo ebabọ nọ a wo evaọ aro rai o jọ ruaro gaga, onọ a he sai ru re he ogbẹrọ uketha Jihova ha. Ere ọvona nẹnẹ re, ma wo iruo ilogbo orọ ebabọ Egwa Uvie evaọ otọ ọkpọvio Jihova.
2. Eme o dhesẹ nọ ebabọ Egwa Uvie e be nyaharo evaọ Nigeria?
2 O vrẹ ikpe ene no nọ a ro muọ ọruẹrẹfihotọ ọkpokpọ nọ a be rọ rehọ Ẹko-Iruiruo Ebabọ Ọgwa Uvie rọ bọ Egwa Uvie. Kọ iruo na e be nyaharo? Ma rẹ sae rọ udu kpobi yo nọ EE! Anwẹnọ Ẹko-Iruiruo Ebabọ Ọgwa Uvie a ro mu iruo họ eva emuhọ ukpe iruo 2000 na, Egwa Uvie nọ a bọ reno i bu vi 600 no. Ẹvẹ onana o rrọ ajiri kẹ Jihova te!—Rri ẹkpẹti nọ ọ rrọ ẹwẹ-obe nana.
3. Ẹvẹ ahwo jọ a jẹ owọ kẹ ọruẹrẹfihotọ ebabọ na no? (Ku ẹkpẹti na “Eme Ovuhumuo rọkẹ Ọruẹrẹfihotọ Ebabọ Egwa Uvie Evaọ Nigeria” kugbei.)
3 A bi mu ẹro họ iruo ilogbo nana. Ohwo jọ nọ ọ rrọ Osẹri hi evaọ obọ Ebonyi State o kere nọ: “O rrọ isiuru mẹ nọ me bi ro jiri ukoko rai evaọ orẹwho na gbe akpọ na soso nọ wha ro kuenu kẹ jẹ bọ emamọ uwou utiona fihọ iwhre mai. Onana u dhesẹ nọ egagọ rai i re dhesẹ ohẹriẹ ovioma gbe oghẹrẹ nọ ahwo a rrọ họ.” Ohwo jọ nọ a ro mu nọ ọ rẹ kiẹ ebabọ riwi evaọ Lagos ọ ta nọ: “Ma wo ovuhumuo kẹ Isẹri Jihova fiki nọ a rẹ daoma nya lele uzi evaọ ebabọ rai ẹkwoma obe-udu ebabọ nọ a re mi. . . . U dhesẹ nọ ae yọ ahwo nọ a rẹ nya lele uzi ziezi.” Evaọ Ubrotọ Delta, emamọ ẹzi nọ inievo jọ nọ e bọ Ọgwa Uvie a dhesẹ u duobọ te uvovo-aye jọ udu te epanọ ọ rọ yare obe-uwuhrẹ Ebaibol. Taure a te ti ku ebabọ na họ evaọ ekpoka-ezeza, ọ nyaharo te epanọ o ro te owhowho-uvie nọ ọ re họ ame he.
4. Ẹvẹ uwou ogha na o rẹ rọ riẹ oria nọ ẹgwọlọ kẹ Ọgwa Uvie ọ jẹ mae rro?
4 Owọ nọ A jẹ re A Nyate Ẹgwọlọ Na: Dede nọ ma wo ẹjiroro nọ ma rẹ rọ ghọghọ kpahe oware nọ ma ru gba no na, u re vevẹ inọ iruo buobu e gbẹ vọ otọ nọ a ti ru evaọ Nigeria. Nọ a wawo iruẹru na, a ruẹ nnọ Egwa Uvie nọ i bu te oware wọhọ 1,300 e gbẹ rrọ emu nọ a te bọ. Ofariẹ re, ikoko ekpokpọ nọ a be tohọ evaọ ukpe ovo o gwọlọ nọ a rẹ bọ Egwa Uvie 80 kukpe kukpe. Re a sae riẹ oria nọ ẹgwọlọ ọ jẹ mae rro, a bi ru ekiakiẹ ẹkwoma esẹro ọnyawariẹ. Uwou ogha na u ve ru omaa ebabọ unọjutọjọ onọ o rẹ kpọ inievo nọ i dikihẹ kẹ Ẹko-Iruo Ebabọ Ọgwa Uvie nọ o rrọ obọ uwou ogha na evaọ oma oruẹrẹhọ kẹ ebabọ. Inievo nana a re fi obọ họ kẹ ikoko na evaọ abọ ẹdẹ otọ na, otọ na nọ a rẹ kiẹ riwi, ebe nọ i kie kpahe abọ-uzi nọ a re ru, jẹ kiẹ riwi sọ a rẹ kẹ ikoko na obufihọ ofa nọ a rẹ rọ bọ Ọgwa Uvie.
5. Owọ vẹ a jẹ no re a sae nyate ẹgwọlọ nana?
5 Re a sae nyate ẹgwọlọ ologbo ọrọ Egwa Uvie nana, a be rehọ obọdẹ itee ro ruiruo onọ o rọwo kugbe Ekpọvio Ebabọ Ọgwa Uvie nọ Ugboma Esuo na o kẹ. A rẹ rehọ ekwakwa obonẹ ro ruiruo lele itee nana onọ u re ru ẹruorote uwou na lọhọ. Fikinọ ugho o riẹ tere he, a te je fi umuo họ kpahe ahwo nọ a rẹ kẹ obufihọ gbe oghẹrẹ obufihọ nọ a rẹ sae kẹ ae. Fikiere, a te sae kẹ ikoko nọ iwhowho-uvie rai i bu te 30 ha obufihọ nọ a rẹ rọ bọ Ọgwa Uvie evaọ obọnana ha. Dede nọ o be were uwou ogha na re a rehọ uketha abọ ugho kẹ ikoko nọ e ghinẹ gwọlọ obufihọ, o gwọlọ nọ enọ a bi fi obọ họ kẹ na a rẹ rọ ẹro te araha jọ kẹ oma rai. Araha itieye na i kugbe ẹdẹ otọ na, ebe otọ na nọ a re ru, gbe araha ebabọ efa jọ.
6. Ewha-iruo vẹ ikoko na e rẹ rọ ẹro te nọ a tẹ be bọ Ọgwa Uvie?
6 A te ku ai kpobi kugbe, ewha-iruo ukoko na taure ebabọ na i te ti muhọ gbe evaọ etoke ebabọ na i vihọ no, yọ eva e were omai nọ ma rọ ruẹ emamọ owojẹ evaọ abọ nana. (Neh. 4:6) O rrọ owha-iruo ukoko na re a ru oware kpobi nọ a rẹ sai ru re a ruẹsi wo obọ evaọ ebabọ na. Ẹko-Iruiruo Ebabọ Ọgwa Uvie a rẹ ta kẹ ekpako na kpahe oghẹrẹ iruo gbe unu ahwo unevaze nọ a gwọlọ. A rẹ sae yare ahwo unevaze nọ i re fi obọ họ mi ikoko ekẹloma. (Gal. 6:2) Ẹsejọhọ uyero ra o te kẹ owhẹ uvẹ re whọ nwani wo abọ dẹẹ evaọ ebabọ na ha, kọ whọ sae jọ abọ ọfa fi obọ họ? Wọhọ oriruo, kọ whọ sai fi obọ họ eva abọ emu othere, iroiro, ebe uvẹ nọ a rẹ nyae rehọ mi egọmeti, hayo ahwo Ẹko-Iruiruo Ebabọ Ọgwa Uvie na nọ who re fihọ uwou? Nọ mai kpobi “ma wo egheghẹrẹ ekẹ wọhọ epa aruoriwo nọ a kẹ omai” na, joma ruabọhọ enana nọ ma re ro ruiruo vọvọ.—Rom 12:4, 6.
7. (a) Edhere jọ vẹ nọ o wuzou ma sae rọ zọhọ fihọ ọruẹrẹfihotọ ebabọ nana nọ o gwọlọ omodawọ ogaga na? (b) Diẹse itee gbe ekpọvio na i bi no ze?
7 Oma nọ Ma re ro Kpotọ Tha Ọruẹrẹfihotọ na Uke: Idhere buobu e riẹ nọ iwhowho-uvie e rẹ rọ zọhọ fihọ ọruẹrẹfihotọ ebabọ Ọgwa Uvie nọ o wuzou jẹ gwọlọ omodawọ ogaga na. Edhere jọ họ a rẹ rọwokugbe inievo nọ i dikihẹ kẹ Ẹko-Iruo Ebabọ Ọgwa Uvie uwou ogha na, evaọ oke nọ a be ma omaa ebabọ na hayo okenọ ebabọ Ọgwa Uvie na i te muhọ no. Wọhọ oriruo, ma sae gwọlọ oghẹrẹ egbara jọ, oghẹrẹ ọda nọ a rẹ rọ ralọ igbẹhẹ hayo egbara, hayo ọgwa ologbo. Dede na, ma te vuhumu inọ inievo na a bi ru iruo lele ekpọvio nọ uwou ogha o kẹ rae, u re fi obọ họ kẹ omai rọwo kugbe ai re ma siọ ekpọvio nana ba ẹwọso. (1 Kọr. 14:40) Ofariẹ re, a wuhrẹ jẹ kẹ inievo nana nọ i bi ruiruo kugbe Ẹko-Iruo Ebabọ Ọgwa Uvie uwou ogha na ekpọvio kpahe epanọ a rẹ raha igho gbe epanọ a re ro kere araha igho na fihotọ, yọ a wo owha-iruo nọ a rẹ rọ nẹ iyẹrẹ enana kpobi kẹ uwou ogha na. Ma gwọlọ rọ udu kpobi rọwo kugbe itee gbe ekpọvio nọ inievo nọ a ro mu nọ i bi ru iruo eva otọ ọkpọvio Ugboma Esuo na a bi ro ru iruo.—Mat. 24:45-47; 2 Tim. 2:2.
8. (a) Eme ikoko e rẹ sai ru rọ ruẹrẹ oma kpahe kẹ omaa-iruo ebabọ? (b) Uruemu vẹ ikoko i re dhesẹ kpahe ọtamuo nọ a ru, kọ ẹvẹ onana o rọ rrọ oka uyoyou?
8 Obọnana, unuigho nọ o riẹ kẹ ebabọ Ọgwa Uvie u ru unu nọ a rẹ sae bọ kpotọ. Fiki onana, uwou ogha na o be kake tẹrovi ikoko nọ e rẹ sae rehọ igho obọrai dẹ otọ. Fikiere u fo re ikoko i ru unevaze ziezi re a ruẹse dẹ otọ kẹ oma rai. (Luk 14:28-30) Ikoko buobu e gba riẹ mu inọ a re vi unevaze se uwou ogha kamara kamara, o sae jọ unevaze nọ a bi ru kpahe omaa jọ nọ a wo evaọ obaro, hayo rọ tha Ẹkpa-Ugho Ọgwa Uvie akpọ soso na uke. Ẹwẹ-kpobi nọ ma re ro ru lele oware nọ a ya eyaa riẹ jẹ rọwokugbe no avọ ọtamuo yọ obọdẹ edhere nọ ma rẹ rọ tha ọruẹrẹfihotọ ebabọ Ọgwa Uvie na uke. (Mat. 5:37) U dhesẹ uyoyou Oleleikristi re; bi dhesẹ nọ ma gwọlọ nọ ikoko efa i wo oghẹrẹ obufihọ ovona nọ a rẹ rọ bọ Egwa Uvie rai.—Fil. 2:4.
9. Fikieme o jẹ roja re ma mi uvẹ taure ma tẹ wha omaa ebabọ haro o tẹ make rọnọ mai ọvo ma zọhọ igho na?
9 Ikoko nọ i wo igho te epanọ a rẹ rọ wha omaa-iruo ebabọ rai haro a rẹ sai ru ere nọ uwou ogha na o tẹ kẹ ai uvẹ nọ a wha iruo rai họ aro no. A kẹ ekpako na ithubro no kpahe epanọ a rẹ rọ jẹ uwou ogha na riẹ re a wo obe nọ a ro kuenu kẹ ae gbe orọ ọkpọvio re a tẹ wha omaa-iruo ebabọ itieye na haro, hayo nọ a tẹ gwọlọ dẹ otọ. Dede nọ a kẹ uduotahawọ inọ omomọvo o ru azọhọ unevaze kẹ omaa-iruo ebabọ Ọgwa Uvie rai, ajọ uvumọ ohwo o roro ho inọ fikinọ whai ọvo wha zọhọ igho ebabọ na ze na wha gbe du nya lele itee nọ i kpomahọ oghẹrẹ nọ a rẹ bọ uwou na gbe ona nọ a re ro fi erru họ uwou na ha. U wuzou re wha kareghẹhọ epanọ ọruẹrẹfihotọ nana ọ kẹre te je wo edẹro kpahe itee nọ ukoko ulogbo u fihọ.—2 Kọr. 8:14.
10. (a) Ẹvẹ a re ro dhesẹ edẹro? (b) Owha-iruo vẹ ma wo kpahe Ọgwa Uvie mai?
10 Edẹro e te lẹliẹ omai wo ovuhumuo kẹ oria egagọ mai nọ o rrọ kpatiẹ. (1 Tim. 6:8) Fikiere, ikoko nọ i wo Ọgwa Uvie nọ a bọ re no a du roro kpahe ebabọ efa nọ a rẹ wha haro ho, wọhọ ogba nọ a rẹ bọ, uwou nọ ohwo nọ ọ rẹ rọ ẹro te Ọgwa Uvie na ọ rẹ rria, hayo ru inwene evaọ uwou na. Dede na, a rẹ sai ru onana otẹrọnọ iyero obọdẹ jọ e gwọlọ ere, yọ a rẹ rehọ uvẹ mi uwou ogha na tao re a te ru ere. Ukpoye, ikoko nana e rẹ tọ ẹro vi epanọ a rẹ rọ rehọ ẹro te Ọgwa Uvie na gbe ighẹ na. O tẹ make rọnọ Ọgwa Uvie nọ wha be jọ ru ewuhrẹ enẹna ọ rrọ ọkpokpọ họ, u fo nọ wha rẹ sẹro riẹ, je ru azọhọ ugho rọ kẹ ẹruorote nana. U wo unoma ovo nọ wha re gu hu, nọ wha jẹ kẹ oria ewuhrẹ rai uvẹ re o raha vi epanọ o rrọ. (2 Irv. 24:13; 29:3) A ta kẹ esẹro ọnyawariẹ re a nọ mi ekpako ukoko obonẹ evaọ etoke iweze nọ a re ru isiava ẹgbukpe na, re a je muẹrohọ nọ a be nya lele ẹruorote Ọgwa Uvie na ziezi.
11. Ẹvẹ eme Olezi 32:8 na i ro kiẹ kpahe ọruẹrẹfihotọ Ọgwa Uvie mai?
11 Ọkpọvio Esuo-Ọghẹnẹ Ọ rẹ kẹ Eghale: Evaọ Olezi 32:8, Jihova ọ kẹ omai imuẹro nọ: “Me re ti wuhrẹ owhẹ dhesẹ kẹ owhẹ edhere nọ whọ rẹ te nya; ẹro mẹ me re ti ro su owhẹ.” Ẹvẹ onana u ro kie kpahe ọruẹrẹfihotọ ebabọ Ọgwa Uvie mai na? Ma gwọlọ nọ ma rẹ nya lele ekpọvio Jihova ẹsikpobi. Wọhọ epanọ Jihova ọ kẹ ekpọvio kpahe ebabọ etẹmpol na, ere ọvona ọ be rọ ẹkwoma ukoko riẹ kẹ ekpọvio nọ ma re ro ru iruo ebabọ na gba nẹnẹ. Fikiere, ma rẹ gwọlọ dhesẹ ẹzi omobọ mai usuo vievie he.—Hib. 13:17.
12. Ẹvẹ mai kpobi ma sai ro wobọ evaọ obọdẹ ọruẹrẹfihotọ ebabọ nana?
12 Rọ kẹ ibuobu mai, ebabọ Ọgwa Uvie nọ ma rẹ jọ wobọ o te jọ oware ẹsiẹvo evaọ uzuazọ mai. Evaọ uzẹme, ma te gwọlọ ru utho ẹgba mai kpobi, rọ ere dhesẹ uyoyou gbe ovuhumuo mai kẹ Jihova. Mai kpobi ma rẹ sae jariẹ wobọ ẹkwoma obufihọ abọ ugho, jẹ itee nọ a fihọ rehọ jẹ nya lele ai, dhesẹ ẹzi unevaze, jẹ nya lele ọruẹrẹfihotọ Esuo Ọghẹnẹ. Ma gwọlọ jẹ owha-iruo mai rehọ kpahe ebabọ Ọgwa Uvie mai, jẹ rehọ udu kpobi rọwo kugbe Ẹko-Iruiruo Ebabọ Ọgwa Uvie nọ a ro mu nnọ a rọ ẹro te iruo mai. Kẹsena, wọhọ etẹmpol nọ e jọ evaọ edẹ Hagai na, Ọgwa Uvie mai ọ te vọ avọ efe erẹwho na kpobi nọ ahwo udu-oruọzewọ a gbẹ be nyaze ti wuhrẹ kpahe Jihova na. Uzẹme, Jihova ‘o bi ru iruo riẹ kpobi,’ kugbe ọruẹrẹfihotọ ebabọ Ọgwa Uvie nana, ‘kẹ ewoma enọ i you rie.’—Rom 8:28.
[Box on page 6]
Eme Ovuhumuo Rọkẹ Ọruẹrẹfihotọ Ebabọ Ọgwa Uvie Evaọ Nigeria
● “Mai kpobi ma wo ovuhumuo kẹ ọruẹrẹfihotọ ebabọ Ọgwa Uvie nana, yọ ma gba riẹ mu inọ ma rẹ tha ọruẹrẹfihotọ na kpobi uke.”—Imo State
● “Evaọ uzẹme o jọ wọhọ ewezẹ, inọ oware nọ ma be hae lẹ kpahe anwọ ikpe buobu na o be roma via ẹkwoma ọruẹrẹfihotọ nọ ‘utu ọrigbo nọ o wo ẹrọwọ avọ areghẹ na’ a ruẹrẹ họ.”—Lagos State
● “Me bi kere ro dhesẹ ovuhumuo odidi nọ me wo kẹ obọdẹ [ọruẹrẹfihotọ ebabọ] nana nọ wha bi ro ruiruo re wha ruẹ nọ a ru oria egagọ Jihova kpehru vi eria egagọ efa kpobi.”—Enugu State
● “Ma bi kere ro dhesẹ ovuhumuo mai kẹ Ugboma Esuo na fiki iruo nana nọ i fo ajiri nọ wha be whaharo rọ bọ Egwa Uvie wariẹ akpọ na soso họ.”—Osun State
● “Okenọ u kpemu, ma jọ usu ikoko nọ i wo Ọgwa Uvie vẹre he evaọ Nigeria; rekọ nẹnẹ na, ma wo obọdẹ Ọgwa Uvie, nọ o bi lo, nọ a ralọ ziezi.”—Ebonyi State
[Chart on page 3]
Unu Egwa Uvie nọ a jọ Nigeria bọ evaọ ukpe iruo 2000 rite 2003
2000 2001 2002 2003
102 125 171 236