Uzou 7
Oware nọ Ma Wuhrẹ no Uvẹ nọ Ọghẹnẹ Ọ kẹ Emuemu Ze
1. (a) Otẹrọnọ Jihova ọ nwani kpe ewọsuọ na no evaọ Idẹn, ẹvẹ oyena o hae ro kpoma h’omai? (b) Ukpoye, didi ọruẹrẹfihotọ uyoyou Jihova o ru lọhọ k’omai?
MAKỌ oghẹrẹ ebẹbẹ nọ i re zere omai evaọ uzuazọ, eyẹ nọ a y’omai yọ okienyẹ eva abọ Ọghẹnẹ hẹ. Ọ kẹ ahwo ọsosuọ na ẹgbagba jẹ rehọ Aparadase kẹ ae wọhọ uwou rai. Otẹrọnọ ọ nwani kpe ai no nọ a wọso, uyẹ ahwo akpọ nọ ma riẹ nẹnẹ na avọ ẹyao, uvuhu gbe ethube e hae te jariẹ hẹ. Dede, avọ ohrọoriọ, Jihova ọ tẹ kẹ Adamu avọ Ivi uvẹ re a yẹ emọ taure a te ti whu, dede nọ enana e te reuku ọ sebaẹgba. Ẹkwoma Kristi ze o te ru ọruẹrẹfihotọ rọ kẹ emọ Adamu enọ i dhesẹ ẹrọwọ re a wo oware nọ Adamu o kufiẹ—uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ evaọ otọ eyero nọ u re ti ru omawere uzuazọ nọ ọ mae rro lọhọ.—Izie. 32:4, 5; Jọn 10:10.
2. Kọ a ru enana kpobi kẹ esiwo mai ọvo?
2 Irere enana rọ k’omai omomọvo i wo ibẹ hẹ. Rekọ no ekere Ebaibol na ze ma wuhrẹ nọ oware nọ u wuzou viọ esiwo mai u kugbe ei.
Fikiọ Odẹ Ulogbo Riẹ Na
3. Eme o jọ onọ eva orugba ẹjiroro Jihova rọ kẹ otọakpọ na gbe ahwo?
3 Odẹ Jihova, edikihẹ riẹ wọhọ Osu Ehrugbakpọ gbe Ọghẹnẹ uzẹme, u kugbe orugba ẹjiroro riẹ rọ kpahe akpọ na gbe ahwo. Fiki ọkwa Jihova, udhedhẹ gbe ufuoma ehrugbakpọ na kpobi o gwọlọ nọ a rehọ adhẹẹ ọvọvọ nọ u te rie rọ kẹ odẹ riẹ gbe nnọ ahwo kpobi a yo ẹme kẹe.
4. Nwanọ eme dẹẹ ẹjiroro ọyena u kugbe?
4 Nọ ọ ma Adamu avọ Ivi no, ọ kẹ rai iruo nọ a re ru. O ru rie vevẹ nnọ ẹjiroro riẹ o rọ nọ re a wo otọakpọ na kpobi, re a kẹre iwhru Aparadase na ọvo ho, rekọ re a rehọ emọ ọzae gbe aye ọsosuọ na, Adamu avọ Ivi, rọ vọe. (Emu. 1:28) Kọ ẹjiroro ọnana o bi ti kie fiki uzioraha rai, re ukuhọ riẹ ekela i te odẹ Ọghẹnẹ?
5. (a) Wọhọ epanọ Emuhọ 2:17 o dhesẹ, oke vẹ ohwo nọ ọ re no urre ẹriẹ ewoma gbe eyoma na o re whu? (b) Ẹvẹ Jihova o ro ru oyena gba, eva oke ovo na re je bi muẹrohọ ẹjiroro riẹ kpahe ẹria akpọ na?
5 Jihova ọ vẹvẹ Adamu unu vẹre no nnọ o te veghe uzou re no urre ẹriẹ ewoma gbe eyoma na o re ti whuẹ ‘eva ẹdẹ’ ọyena. (Emu. 2:17) Nwane wọhọ ẹme nọ Ọghẹnẹ ọ ta na, ẹdẹdẹ nọ Adamu ọ rọ thọ uzi na, Jihova o te se erahizi na ziọ ẹdhoguo, o te bruoziẹ uwhu kpe ai. A rẹ sae variẹ no uye na ha. No eriwo Ọghẹnẹ ze, a bruoziẹ uwhu kpe Adamu avọ Ivi eva ẹdẹdẹ ọyena. (Wawo Luk 20:37, 38.) Rekọ re ọ wha ẹjiroro riẹ nọ ọ ta fihọ otọ na haro kpahọ eyẹ vọ otọakpọ na, Jihova ọ tẹ kẹ ai uvẹ re a rọ uviuwou lahwe re a te ti ghine whu. Ghele na, no eriwo Ọghẹnẹ ọrọ ikpe 1,000 wọhọ ẹdẹ ọvo, okenọ uzuazọ Adamu u kuhọ eva ikpe 930, onana o jọ udevie “ẹdẹ” ọvo. (Emu. 5:3-5; wawo Olezi 90:4; 2 Pita 3:8.) Fikiere uzẹme Jihova u dikihẹ kpahe oke nọ uye o te rọ via, yọ ẹjiroro riẹ nọ emọ Adamu a ti ru otọakpọ na vi u wo ọzadhe he. Rekọ onana u dhesẹ nọ, a kẹ erahizi uvẹ nọ a rria omoke kpẹkpẹe.
6, 7. (a) Eme Ọnyano 9:15, 16 o dhesẹ kpahọ oware nọ o soriẹ nọ Jihova ọ jẹ kẹ uvẹ re emuemu na ọ gbẹ jọ omoke kakao? (b) Wọhọ epanọ o via kẹ Fẹro, ẹvẹ Jihova o ro dhesẹ ogaga riẹ gbe ẹvẹ O ro ru re a riẹ odẹ riẹ? (c) Fikiere, eme o ti no ekuhọ eyero eware imuomu enana tha?
6 Oware nọ Jihova ọ ta kẹ osu ọ Ijipti evaọ edẹ Mosis u te gbe dhesẹ oware nọ o soriẹ ze nọ Ọghẹnẹ ọ jẹ kẹ emuemu uvẹ omoke kpẹkpẹe. Okenọ Fẹro ọ whaha emọ Izrẹl nọ a nya no Ijipti hi, Jihova ọ nwane tehe iẹe fihọ otọ họ. Iye ikpe i te otọ na, nọ i dhesẹ ogaga Jihova evaọ idhere igbunu sasa. Okenọ ọ jẹ vẹvẹ unu kpahọ orọ avọ ihrẹ na, Jihova ọ tẹ ta kẹ Fẹro nọ ọ hae sae te nwani voro e Fẹro gbe ahwo riẹ no akpọ na no. Jihova ọ ta nọ: “Keme fiki onana mẹ rọ siọ owhai ba uzuazọ re me dhesẹ ogaga mẹ kẹ owhai, re a woro odẹ mẹ eva akpọ na kpobi.”—Ọny. 9:15, 16.
7 Okenọ Jihova o siwi Izrẹl, a tẹ te ghinẹ riẹ odẹ riẹ ziezi. Nẹnẹ na, inwene ikpe 3,500 nọ e vrẹ no, oware nọ o ru o re thọ ẹro ho. Orọnọ odẹ oma riẹ Jihova ọvo a whowho ho, rekọ ere a ta uzẹme kpahe Ọnọ o wo odẹ na re. Onana o tẹ so ẹe ze nọ a rọ riẹ odẹ ezi Jihova wọhọ Ọghẹnẹ nọ o re koko ọvọ riẹ gbe ọnọ ọ rẹ thothọ ahwo riẹ. U dhesẹ nọ fikiọ ogaga ode riẹ oware ovuovo o rẹ sae whaha ẹjiroro riẹ hẹ. Mai mu urirẹ họ ọraha eyero omuemu ọnana nọ ọ be tha vẹrẹ na, te ọnọ a rẹ ruẹ gbe ọnọ a rẹ ruẹ hẹ. Edhesẹ ogaga ulogbo yena gbe orro nọ u ti ro te odẹ Jihova o te thọrọ ẹro evaọ ikuigbe ehrugbakpọ vievie he. Irere riẹ i ti wo oba ha!—Izik. 38:23; Evia. 19:1, 2.
‘O! Edidi Areghẹ Ọghẹnẹ!’
8. Didi ekwakwa efa Pọl ọ kpakpa omai nọ ma roro?
8 Evaọ ileta riẹ ro se Ahwo Rom, Pọl ukọ na ọ tẹ kpare onọ na: “Kọ okienyẹ ọrọ obọ Ọghẹnẹ?” Ọ tẹ kẹ uyo riẹ ẹkwoma ohrọoriọ Ọghẹnẹ nọ o fi ẹgba họ gbe ẹkwoma oware nọ Jihova ọ ta kẹ e Fẹro. Ọ tẹ jẹ kareghẹhọ omai uzẹme na nọ mai ahwo a wọhọ ọviẹ nọ ọ rọ obọ ọmebẹ. Kọ ọviẹ o re gu unoma kpahọ oghẹrẹ iruo nọ a rehọ iẹ ru? Pọl o te fibae nọ: “Kiyọ eme otẹrọnọ Ọghẹnẹ, ọ gwọlọ re o dhesẹ ofu avọ ogaga riẹ. O te wo odiri thihakọ eware ofu nọ a ma kẹ ẹraha: re ọ ruẹse dhesẹ ubu oruaro riẹ rọ kẹ eware ohrọ, enọ ọjọ anwọ ọgbọ ruẹrẹ kpahe kẹ oruaro, tubọ mai dede nọ o sei, orọnọ nọ otu Ju ọvo ze he, rekọ nọ otu Egedhọ ze ire?”—Rom 9:14-24.
9. (a) Amono họ “eware ofu nọ a ma kẹ ẹraha” na? (b) Fikieme Jihova ọ be rọ ruẹ uye krẹkri evaọ udevie egrẹọjẹ rai, kọ ẹvẹ oware nọ u ti noi tha o te rọ jọ ewoma kẹ enọ i you rie?
9 Anwọ okenọ Jihova ọ rọ ta ẹme eruẹaruẹ nọ a kere fihọ Emuhọ 3:15 na, Setan avọ ubi riẹ a rọ “eware ofu nọ a ma kẹ ẹraha.” Anwọ oke yena kpobi ze Jihova o bi thihakọ. Iruemuemu na a be rehọ idhere riẹ se ẹkoko; a be lahiẹ idibo riẹ, tube kpe Ọmọ riẹ dede. Rekọ Jihova ọ be gboma riẹ, avọ erere ebẹdẹ kẹ idibo riẹ. Emama kpobi a wo uvẹ nọ a rọ ruẹ iyẹrẹ okpẹtu nọ ọwọsuọ mukpahe Ọghẹnẹ ọ wha ze. Eva oke ovo na, uwhu Jesu u te rovie edhere esiwo ahwo akpọ nọ i yo ẹme gbe ‘ẹraha iruo ukumuomu na.’—1 Jọn 3:8; Hib. 2:14, 15.
10. Fikieme Jihova o ro gbe bi thihakọ emuemu na anwọ ikpe 1,900 nọ i kpemu?
10 Anwọ ikpe 1,900 ọrọ ẹkparomatha Jesu, Jihova o bi ro thihakọ “eware ofu” na, be whaha ọraha rai. Fikieme? Keme ọ be ruẹrẹ abọ avivẹ ọ ubi aye na, enọ i ti kuomagbe Jesu Kristi evaọ Uvie odhiwu riẹ. (Gal. 3:29) Enana, 144,000, họ “eware ohrọ” nọ Pọl ukọ na ọ ta ẹme te na. Orọ ọsosuọ, a kaki zizie omomọvo no ahwo Ju ze re a ru ẹko ọnana via. Ahwo Sameria nọ e yawo a te ku ai gbe re, uwhremuna, kọ ahwo erẹwho Egedhọ na. Avọ uye oruẹ krẹkri Jihova o ru ẹjiroro riẹ gba no, ababọ ohwo jọ nọ ọ rẹ gbahọ nọ ọ gọe, rekọ o bi ku eghale ilogbo ku enọ e kẹ uyo avọ ovuhumuo kẹ ọruẹrẹfihotọ oyoyou riẹ. Enẹna, ẹruẹrẹ ẹko obọ odhiwu ọyena ọ whoma be gba no.
11. Ẹko ọfa vẹ o bi wo erere no uye oruẹ krẹkri Jihova ze?
11 Rekọ ẹvẹ kpahe enọ e te rria otọakpọ na? Evaọ oke nọ Ọghẹnẹ o ve fihọ, a te kpare ima-idu buobu no uwhu tha wọhọ enọ e te jọ otọakpọ na nọ Uvie na u ti suẹ. Ofariẹ, maero no anwọ 1935 C.E. ze, uye oruẹ krẹkri Jihova u te ru ekokohọ “otu obuobu” no erẹwho kpobi ze lọhọ avọ irẹro esiwo rai.—Evia. 7:9, 10; Jọn 10:16.
12. (a) Wọhọ oware nọ u no rie ze, eme ma wuhrẹ kpahe Jihova omariẹ no? (b) Ẹvẹ who roro kpahe oghẹrẹ nọ Jihova o bi ro ru eme nana?
12 Kọ okienyẹ jọ ọ rọ enana kpobi? Vievie, ajo! Otẹrọnọ Ọghẹnẹ ọ da araha irumuemu na ji, “eware ofu,” re ọ ruẹse dhesẹ ọdawẹ kẹ amọfa nya lele ẹjiroro riẹ, ẹvẹ ohwo jọ ọ sae ro ghine gu unoma? Ukpoye, nọ ma be tẹro vi ẹjiroro riẹ nọ o bi rovie via na, ma te no ere wuhrẹ eware buobu kpahe Jihova oma riẹ. U re muomai urirẹ nọ ma tẹ ruẹ ekwakwa riẹ sasa nọ i ti vẹ no—ẹdhoguo okiẹrẹe riẹ, ohrọoriọ riẹ, uye oruẹ krẹkri riẹ, areghẹ sasa riẹ. Edhere areghẹ nọ Jihova o bi ro ru ẹme-avro na o ti dikihẹ wọhọ isẹi ebẹdẹ bẹdẹ inọ edhere esuo riẹ ọ ghinẹ mai woma. Kugbe Pọl ukọ na ma ta nọ: “O! Wha rri edidi efe, gbe areghẹ, gbe ẹriẹ Ọghẹnẹ! Epanọ iziẹibro riẹ idhere te, gbe epanọ a sae riẹ idhere riẹ hẹ!”—Rom 11:33.
Uvẹ nọ Ma re Ro Dhesẹ Omarọkẹ Mai
13. (a) Okenọ ma tẹ be ruẹ uye omobọ mai, didi uvẹ u rovie k’omai? (b) Eme u re fiobọhọ k’omai kẹ uyo areghẹ?
13 Eware jọ e riẹ nọ mai omomọvo ọ rẹ ghinẹ jọ ruẹ uye keme Ọghẹnẹ ọ re te raha irumuemu re ọ jẹ rọ aruẹrẹ nọ ọ ruẹaro riẹ kẹ ahwo na ze he. Eme ma roro kpahọ utioye? Ma sae jọ eva rae ruẹ uvẹ nọ ma re ro wo abọ eva odẹ Jihova nọ ma re si no afuẹwẹ je dhesẹ Ẹdhọ fihọ ọtọrue? Ma rẹ sai ghine wo ọbọga nọ ma re ro ru ere ẹkwoma ohrẹ onana nọ ma re fihọ iroro: “Ọmọzae mẹ, wo areghẹ, re who ru omẹ eva were, re mẹ sae kẹ ọnọ ọ poviẹ omẹ uyo.” (Itẹ 27:11) Setan, ọnọ ọ be poviẹ Jihova na, ọ ta nọ otẹrọnọ ahwo a te ku eyero akpọ rai fiẹ hayo a tẹ ruẹ uye ugboma na a rẹ te fo Ọghẹnẹ, tubẹ lae eka dede. (Job 1:9-11; 2:4, 5) Ma rẹ wha oghọghọ te udu Jihova, eva okenọ ma rọ ẹkwoma omarokpotọ mai kẹ Ọghẹnẹ eva aro ọbẹwẹ, dhesẹ nọ oware utioye o rọ uzẹme eva abọ mai hi. Ma wo evafihọ nọ Jihova o wo uyoyou kẹ idibo riẹ gbe nnọ, wọhọ epanọ o jọ kẹ Job, kẹle na Jihova ọ te hwa omai osa ma te gbe bi dhesẹ ẹrọwọ.—Jem. 5:11; Job 42:10-16.
14. Otẹrọnọ ma rehọ ẹro so Jihova nọ ma tẹ rọ otọ odawọ, didi irere efa e rẹ sae te omai?
14 Ma te fievahọ Jihova be rọ ẹro so ẹe eva otọ ẹdawọ ọgaga, ma rẹ sai wo ekwakwa eghaghae. Fiki eware nọ Jesu ọ ruẹ uye rai, o “wuhrẹ ẹme-oyo” evaọ oghẹrẹ nọ ọ riẹ vẹre he. Mai re, ma rẹ sai wuhrẹ—jẹ mọ ubi uye oruẹ krẹkri, odiri gbe ovuhumuo odidi kẹ idhere ikiẹrẹe Jihova. Kọ ma ti thihakọ jẹ ewuhrẹ ọyena rehọ?—Hib. 5:8, 9; 12:11; Jem. 1:2-4.
15. Nọ ma be rehọ odiri thihakọ ọbẹwẹ na, ẹvẹ amọfa a sai ro wo erere noi tha?
15 Amọfa a ti muẹro họ oware nọ ma bi ru. Fiki eware nọ i bi te omai fikinọ ma you ẹrẹreokie, ẹsejọ ha nọ oke o be nya na, ejọ rai a ve ti wo ovuhumuo enọ e ghinẹ rọ “imoni” Kristi nẹnẹ na, yọ fikinọ a bi kuomagbe “imoni” riẹ evaọ egagọ, a rẹ sae nyaze edhere eghale uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ. (Mat. 25:34-36, 40, 46) Jihova avọ Ọmọ riẹ a gwọlọ nọ a wo uvẹ oyena. Ma gwọlọ ere? Kọ u ti no omai eva ze thihakọ ọbẹwẹ re ma ruẹse ru ei lọhọ?
16. Ẹvẹ eriwo mai omomọvo kpahọ ọbẹwẹ otiọye na u ro wo obọ kpahọ ẹme okugbe na?
16 Ẹvẹ u woma te otẹrọnọ ma rri oke ẹbẹbẹ evaọ uzuazọ wọhọ uvẹ nọ ma rẹ sai ro dhesẹ omarọkẹ mai kẹ Jihova gbe obọ u wo kugbe evaọ orugba oreva riẹ! Ma te bi ru ere, o rẹ sae kẹ imuẹro nọ ma be ghinẹ nya kpohọ okugbe Ọghẹnẹ avọ Kristi nọ Jesu ọ lẹ roro Ileleikristi uzẹme kpobi na.—Jọn 17:20, 21.
Eme Ọkiẹkpemu
● Avọ uvẹ eyoma nọ ọ kẹ, ẹvẹ Jihova o ro dhesẹ adhẹẹ ologbo kẹ odẹ riẹ?
● Ẹvẹ “eware ofu” nọ Ọghẹnẹ ọ k’uvẹ rai o lẹliẹ ohrọoriọ riẹ ti ro te omai?
● Eme ma rẹ daoma ruẹ evaọ eyero nọ okpomahọ uye nọ mai omomọvo ọ be ruẹ?