Ovuẹ Nọ Ma Re Whowho Hrọ

Jihova ọ k’omai owha-iruo gbe uvẹ-ọghọ ulogbo no, ọ ta nọ: “Whai họ isẹri mẹ, . . . mẹ họ Ọghẹnẹ.” (Aiz. 43:12, 13) Orọnikọ enọ e rọwo gheghe ma rrọ họ. Mai yọ isẹri nọ e be jọ ẹgbede se isẹri kpahe obọdẹ uzẹme nọ o rrọ Ẹme Ọghẹnẹ nọ ọ kẹ ẹgba. Didi ovuẹ Jihova o vi omai nọ ma whowho evaọ edẹ mai na? O ta kpahe Jihova Ọghẹnẹ, Jesu Kristi, gbe Uvie Mesaya na.

“DHẸOZỌ ỌGHẸNẸ, WHO KOKO IZI RIẸ”

OKE krẹkri taure oke Ileleikristi na u te ti te, Jihova ọ ta kẹ Abraham nọ o wo ẹrọwọ na kpahe ọruẹrẹfihotọ jọ nọ “erẹwho akpọ na kpobi” a ti ro wo oghale. (Emu. 22:18) Ọ tẹ jẹ kẹ Solomọn ẹgba re o kere kpahe ugogo ute nọ o rrọ uzou ahwo-akpọ kpobi: “Dhẹozọ Ọghẹnẹ, who koko izi riẹ; keme onana họ iruo kpobi nọ i te ohwo e ruo.” (Ọtausi. 12:13) Rekọ ẹvẹ ahwo nọ a be rria erẹwho kpobi a sai ro wuhrẹ kpahe eware enana?

Dede nọ evaọ oke na kpobi ahwo jọ a jariẹ nọ a rọwo ẹme Ọghẹnẹ, Ebaibol na o dhesẹ nọ isẹri-ise ilogbo evaọ akpọ na soso nọ o te ghinẹ wha emamọ usi na te erẹwho kpobi a rawo e riẹ kẹ “edẹ Ọnowo na.” Onana u muhọ evaọ 1914. (Evia. 1:10) Kpahe oke nana, Eviavia 14:6, 7 o ruẹaro nọ a ti ru ewhowho obọdẹ jọ evaọ otọ ọkpọvio enjẹle rọkẹ “erẹwho gbe erua gbe evẹrẹ gbe ahwo kpobi.” A te tuduhọ ahwo awọ nọ: “Dhozọ Ọghẹnẹ jẹ rehọ oruaro kẹ e, keme oke oziẹobro riẹ o te no; wha jẹ gọ e, Ọnọ Ọ ma odhiwu gbe akpọ gbe abade, gbe iyeri ame.” O rọ oreva Ọghẹnẹ inọ a whowho ovuẹ nana. Ma wo uvẹ-ọghọ nọ ma bi ro w’obọ evaọ iruo yena.

‘Ọghẹnẹ Uzẹme Na.’ Okenọ Jihova o whowho nọ, “Whai họ isẹri mẹ,” avro ọ jọ otọ kpahe ọkwa-Ọghẹnẹ. (Aiz. 43:10) Ovuẹ nọ o gbahọ nọ a re whowho orọnikọ re ahwo a wo egagọ jọ hayo re a rọwo ọghẹnẹ jọ ọvo ho. Ukpoye, o gwọlọ nọ a rẹ kẹ ae uvẹ nọ a re ro wuhrẹ inọ Ọnọma odhiwu gbe otọakpọ na họ Ọghẹnẹ uzẹme ọvo na. (Aiz. 45:5, 18, 21, 22; Jọn 17:3) Ọghẹnẹ uzẹme na ọvo họ ọnọ ọ rẹ sae ruẹaro kpahe obaro na gbagba. O rọ uvẹ-ọghọ k’omai re ma ta via nnọ orugba ẹme Jihova evaọ oke anwae o kẹ imuẹro nnọ eware kpobi nọ ọ yeyaa rai kpahe obaro na i ti rugba.—Jos. 23:14; Aiz. 55:10, 11.

Dede na, ibuobu nọ ma be ta usiuwoma kẹ a be gọ eghẹnẹ efa yọ ejọ e rẹ ta nọ a be gọ uvumọ ọghẹnẹ hẹ. Re a sae gaviezọ k’omai, u re woma re ma rọ oware nọ ma jọ rọwo kugbe muhọ. Ma rẹ sai wo erere no oriruo nọ a kere fihọ Iruẹru 17:22-31 na ze. Muẹrohọ nọ dede nọ Pọl ukọ na ọ jẹ ma eme riẹ te, ọ fodẹ ọvunu-oguo nọ ahwo kpobi a wo evaọ aro Ọghẹnẹ ọnọ ọ rrọ Ọnọma odhiwu gbe otọakpọ na vevẹ.

Edhesẹ Via Odẹ Ọghẹnẹ. Whọ siọ odẹ Ọghẹnẹ uzẹme na ba ese he nọ whọ tẹ be t’ẹme kpahe iẹe. Jihova o you odẹ riẹ. (Ọny. 3:15; Aiz. 42:8) Ọ gwọlọ nọ ahwo a riẹ odẹ na. O ru re odẹ oruaro riẹ na o romavia evaọ Ebaibol na bu vi asia 7,000 evaọ ikere ọsosuọ na. O rrọ owha-iruo mai re ma dhesẹ iẹe via kẹ ahwo.—Izie. 4:35.

Ẹruore uzuazọ obaro orọ ahwo-akpọ kpobi o rọ oma hwa Jihova nọ a rẹ riẹ gbe ẹrọwọ nọ a re ro sei. (Joẹl 2:32; Mal. 3:16; 2 Tẹs. 1:8) Dede na, ahwo buobu a riẹ Jihova ha. Oyena u kugbe ibuobu enọ e ta nọ a be gọ Ọghẹnẹ Ebaibol na. A tẹ maki wo Ebaibol je bi sei dede, ẹsejọhọ a te riẹ odẹ-oma Ọghẹnẹ hẹ keme a si rie no efafa ọgbọna buobu no. Eyo nọ ahwo jọ a yo odẹ Jihova no họ okenọ isu egagọ rai a ta kẹ ae nọ a sei hi ọvo.

Ẹvẹ ma re ro ru ahwo riẹ kpahe odẹ Ọghẹnẹ? Oware nọ u w’ẹgba te odẹ na nọ whọ rẹ jọ Ebaibol na dhesẹ kẹ ae o riẹ hẹ—evaọ Ebaibol obọ rai otẹrọnọ o lọhọ. Evaọ efafa jọ, odẹ oyena o roma via asia idu buobu. Evaọ efafa efa, ẹsejọhọ evaọ Olezi 83:18 hayo Ọnyano 6:3-6 ọvo o jọ romavia, hayo a rẹ sae rue riẹ evaọ ẹme-otofa ọrọ Ọnyano 3:14, 15 hayo 6:3. Evaọ efafa buobu, eme efa nọ a ro nwene iei, wọhọ “Ọnowo” gbe “Ọghẹnẹ,” a kere i rai oghẹrẹsa evaọ oria nọ odẹ-oma Ọghẹnẹ o rrọ evaọ ẹvẹrẹ ọsosuọ na. Oria nọ efefafa ọgbọna a jo si odẹ-oma Ọghẹnẹ no riẹriẹriẹ, o sae gwọlọ nọ whọ rehọ efafa Ebaibol jọ nọ o kri no ro dhesẹ kẹ ahwo na oware nọ a ru na. Evaọ ekwotọ jọ whọ rẹ sai dhesẹ nọ a so odẹ Ọghẹnẹ fihọ ile egagọ hayo evaọ eme nọ a kere fihọ iwou ẹgbede.

A rẹ sae rehọ Jerimaya 10:10-13 evaọ New World Translation na ruiruo ziezi makọ rọ kẹ enọ e be gọ eghẹnẹ efa dede. Orọnikọ o fodẹ odẹ Ọghẹnẹ ọvo ho rekọ u ru ohwo nọ ọ rrọ vevẹ re.

Whọ ko odẹ na, Jihova, dhere emu edẹ wọhọ “Ọghẹnẹ” gbe “Ọnowo” ho wọhọ epanọ Kristẹndọm a bi ru. Orọnikọ onana o nwani dhesẹ nọ odẹ na who re ro mu ẹme kpobi nọ whọ be ta họ họ. Fiki omagbẹre, ahwo jọ a rẹ sai bru ẹme na dhe. Rekọ nọ who te fi ẹme jọ h’otọ no nọ wha be ta kpahe, whọ siọ odẹ Ọghẹnẹ ba ẹfodẹ hẹ.

O rrọ oware nọ a re muẹrohọ inọ unuẹse nọ Ebaibol na ọ rehọ odẹ-oma Ọghẹnẹ ruiruo u bu vi unuẹse nọ o se rie “Olori” gbe “Ọghẹnẹ” nọ a te ku ai kpobi kugbe. Ghele na, enọ i kere Ebaibol na a nwani fi odẹ Ọghẹnẹ họ uhie-ẹme kpobi hi. A ru rie evaọ edhere adhẹẹ, evaọ oria nọ o jọ ro ae uzou, epaọ ẹsenọ ohwo ọ be t’ẹme vrẹ ọvo. Oyena yọ emamọ oriruo nọ ma re lele.

Ohwo nọ A rọ Odẹ na Dhesẹ. Dede nọ uzẹme na inọ Ọghẹnẹ o wo odẹ-oma yọ uzẹme obọdẹ, oyena yọ emuhọ gheghe.

Re a you Jihova je sei avọ ẹrọwọ, o gwọlọ nọ ahwo a rẹ riẹ oghẹrẹ Ọghẹnẹ nọ ọ rrọ. Okenọ Jihova o dhesẹ odẹ riẹ via kẹ Mosis evaọ Ugbehru Saena, O ru vi odẹ na “Jihova” nọ ọ wariẹ ọvo. O si iroro kpohọ ekwakwa obọdẹ Riẹ jọ. (Ọny. 34:6, 7) Oyena yọ oriruo nọ ma rẹ raro kele.

Makọ who bi se isẹri kẹ ahwo ọkpokpọ nọ a wo isiuru hayo who bi ru ẹme evaọ ukoko na, whọ tẹ be t’ẹme kpahe eghale Uvie na, fodẹ oware nọ onana u dhesẹ kpahe Ọghẹnẹ nọ ọ yeyaa eyena. Whọ tẹ be t’ẹme kpahe ijaje riẹ, fiẹgba họ areghẹ gbe uyoyou nọ i dhesẹ via. Ru ei vẹ inọ itee Ọghẹnẹ e rrọ owha ogbẹgbẹdẹ k’omai hi rekọ, ukpoye, a ru rai re i fiobọhọ k’omai. (Aiz. 48:17, 18; Mae. 6:8) Dhesẹ epanọ odhesẹvia ogaga Jihova kpobi u ro dhesẹ oware jọ kpahe uruemu riẹ, itee riẹ, ẹjiroro riẹ. Si iroro kpohọ epanọ Jihova o re ro dhesẹ ekwakwa riẹ ẹrẹrẹ. Dhesẹ iroro ra kpahe Jihova via re ahwo na a rue riẹ. Uyoyou ra kẹ Jihova o rẹ sai fiobọhọ bọ uyoyou utioye na fihọ amọfa.

Ovuẹ okpakpata kẹ edẹ mai na o be kpakpa ahwo kpobi re a dhozọ Ọghẹnẹ. Ẹkwoma ẹme nọ ma be ta, u fo re ma daoma bọ ozodhẹ Ọghẹnẹ utioye na fihọ ahwo oma. Ozodhẹ onana yọ uvi ozodhẹ, ọwhewhe ọrọ Jihova, adhẹẹ urirẹ nọ a rẹ kẹe. (Ol. 89:7) O kẹre te ẹriẹ inọ Jihova họ Oguẹdhọ nọ ọ mai kpehru na gbe nọ ẹruore uzuazọ obaro mai o roma hwa ewo ọjẹrehọ riẹ. (Luk 12:5; Rom 14:12) Fikiere, ozodhẹ utioye na u w’obọ kugbe uyoyou udidi rọ kẹe gbe isiuru egaga re a ru ei eva were. (Izie. 10:12, 13) Ozodhẹ Ọghẹnẹ u re je ru omai mukpahe oware nọ u yoma, ru omai yoẹme kẹ ijaje Ọghẹnẹ, jẹ rehọ udu kpobi gọe. (Izie. 5:29; 1 Irv. 28:9; Itẹ 8:13) O rẹ thọ omai no uruemu ọ ẹgọ Ọghẹnẹ rekiyọ ma you eware akpọ na.—1 Jọn 2:15-17.

Odẹ Ọghẹnẹ—“Uwou Ukpehru.” Ahwo nọ a ghinẹ riẹ Jihova a rẹ reawere uketha ulogbo. Orọnikọ fikinọ a rẹ sai se odẹ-oma riẹ hayo fodẹ ekwakwa-oma riẹ jọ ọvo ho. Fikinọ a fi eva rai họ Jihova omariẹ. Rọ kpahe ae, Itẹ 18:10 o ta nọ: “Odẹ [Jihova, NW ] họ uwou ukpehru; ohwo okiẹrẹe ọ tẹ dhẹ ruẹ ẹe ọ vẹ zọ.”

Rehọ uvẹ nọ u rovie fihọ ruiruo ziezi rọ tuduhọ amọfa awọ re a fievahọ Jihova. (Ol. 37:3; Itẹ 3:5, 6) Evaifihọ itieye na i re dhesẹ ẹrọwọ fihọ Jihova gbe eyaa riẹ. (Hib. 11:6) Nọ ahwo a te ‘se odẹ Jihova’ fikinọ a riẹ nọ ọye họ Osu Ehrugbakpọ na, a te you idhere riẹ, jẹ rọwo n’evaze nnọ obọ riẹ ọvo uvi esiwo o re no ze, koyehọ—wọhọ epanọ Ẹme Ọghẹnẹ ọ k’omai imuẹro—a ti siwi ai. (Rom 10:13, 14) Nọ who bi wuhrẹ amọfa na, fiobọhọ kẹ ae bọ oghẹrẹ ẹrọwọ otiọye na evaọ k’abọ k’abọ uzuazọ.

Ahwo buobu a rẹriẹ ovao ku ebẹbẹ ilogbo. Ẹsejọhọ a be ruẹ edhere ifue ọvuọvo ho. Tuduhọ ae awọ re a wuhrẹ kpahe idhere Jihova, re a fievahọ iẹe, je fi eware nọ a bi wuhrẹ h’iruo. (Ol. 25:5) Tuduhọ ae awọ re a lẹ kẹ obufihọ Ọghẹnẹ ẹsikpobi re a je yere iei fiki eghale riẹ. (Fil. 4:6, 7) A tẹ riẹ Jihova, orọnikọ ẹkwoma eme jọ nọ a rẹ jọ Ebaibol na se ọvo ho rekọ te ẹkwoma orugba eyaa riẹ nọ a rẹ ruẹ evaọ izuazọ obọ rai, a ti muọ ufuoma nọ u re no uvi evuhumu oware nọ odẹ Jihova u dikihẹ kẹ ze họ ewo.—Ol. 34:8; Jeri. 17:7, 8.

Rehọ uvẹ nọ who wo kpobi ro ruiruo ziezi ro fiobọhọ kẹ ahwo wo ovuhumuo kẹ areghẹ nọ ọ rọ ozodhẹ Ọghẹnẹ uzẹme na, Jihova, gbe ekoko ijaje riẹ.

“ISẸI KẸ JESU”

NỌ Ọ kparoma no gbe taure o te ti zihe kpohọ odhiwu, Jesu Kristi ọ kẹ ilele riẹ ithubro, ọ ta nọ: ‘Wha te jọ isẹri mẹ . . . rite ọnyaba akpọ na.’ (Iruẹru 1:8) A dhesẹ idibo omarokpotọ Ọghẹnẹ evaọ edẹ mai na wọhọ “enọ i [bi] se isẹi kẹ Jesu.” (Evia. 12:17) Ẹvẹ who wo ọwhọ te kẹ isẹri-ise yena?

Ahwo buobu nọ a ghinẹ ta nọ a rọwo Jesu a riẹ uvumọ oware kpahe uzuazọ riẹ taure a te ti yẹi wọhọ ohwo ho. A riẹ hẹ inọ ọ ghinẹ jọ ohwo-akpọ evaọ okenọ ọ jọ otọakpọ. A wo otoriẹ oware nọ u dhesẹ hẹ inọ Ọmọ Ọghẹnẹ ọ rrọ. A riẹ kpahe ẹkẹ-abọ riẹ evaọ orugba ẹjiroro Ọghẹnẹ tere he. A riẹ oware nọ o bi ru obọnana ha, yọ a vuhu epanọ eware nọ o bi ti ru evaọ obaro i ti ro kpomahọ izuazọ rai hi. A re tube roro thọthọ dede inọ Isẹri Jihova e rọwo Jesu hu. O rọ uvẹ-ọghọ k’omai re ma daoma dhesẹ uzẹme eware enana via.

Ghele na, ahwo jọ a rọwo ho inọ ohwo jọ wọhọ Jesu nọ a jọ Ebaibol na dhesẹ na ọ ghinẹ rria. Ahwo jọ a rri Jesu wọhọ ọzae ologbo jọ gheghe. Ibuobu e se iroro na nnọ Ọmọ Ọghẹnẹ ọ rrọ. ‘Isẹi ise kẹ Jesu’ evaọ udevie ahwo otiọye na o gwọlọ omodawọ, ithihakọ, gbe ona.

Makọ oghẹrẹ eriwo nọ enọ e be gaviezọ k’owhẹ a wo kpobi, o gwọlọ nọ a re wo eriariẹ Jesu Kristi otẹrọnọ a re wo erere no ọruẹrẹfihotọ Ọghẹnẹ rọkẹ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ ze. (Jọn 17:3) Oreva Ọghẹnẹ nọ o dhesẹ vevẹ họ, ahwo kpobi nọ a be rria a “rẹ rọwo nọ Jesu Kristi họ Ọnowo” a vẹ jẹ roma kpotọ kẹ udu-esuo riẹ. (Fil. 2:9-11) Fikiere, ma rẹ sae siọ ẹme na ba ẹta ha evaọ okenọ ma tẹ nyaku ahwo nọ a wo eriwo ọthọthọ nọ a kru gaga hayo omukpahe. Dede nọ evaọ eria jọ ma rẹ sae t’ẹme odode kpahe Jesu Kristi—makọ evaọ iweze ọsosuọ mai—evaọ eria efa, o rẹ gwọlọ nọ ma rehọ areghẹ t’eme jọ nọ i re fiobọhọ kẹ enọ e be gaviezọ k’omai muhọ eroro kpahe iẹe gbagba. O sae jẹ gwọlọ nọ ma roro kpahe idhere efa nọ ma re ro mu ẹme ọvo ọyena họ evaọ iweze obaro. Ghele na, o sae lọhọ họ re ma ta eme nọ i w’obọ kpahe iẹe kpobi re bẹsenọ ma re muọ uwuhrẹ Ebaibol họ kugbe ohwo na.—1 Tim. 2:3-7.

Ẹkẹ-Abọ Obọdẹ Jesu Evaọ Ẹjiroro Ọghẹnẹ. U fo re ma fiobọhọ kẹ ahwo wo ovuhumuo inọ nọ Jesu ọ rrọ “edhere na” gbe nọ ‘ohwo ọvo ọ sai bru Ọsẹ na ze he ajokpa fiki riẹ na,’ o lọhọ họ re a wo edikihẹ ọjẹrehọ kugbe Ọghẹnẹ ababọ ẹrọwọ nọ a re wo fihọ Jesu Kristi. (Jọn 14:6) Ajokpanọ ohwo o re vuhu ẹkẹ-abọ obọdẹ nọ Jihova ọ rọ kẹ Ọmọ ọsosuọ riẹ mu, o lọhọ họ re o wo otoriẹ Ebaibol na. Fikieme? Keme Jihova o ru Ọmọ nana họ ugogo usiavẹ evaọ orugba ẹjiroro Riẹ kpobi. (Kọl. 1:17-20) Eruẹaruẹ Ebaibol e dhẹ wariẹ uzẹme nana họ. (Evia. 19:10) Jesu Kristi họ ọnọ a rọ ẹkwoma riẹ kẹ ifue ọ ebẹbẹ kpobi nọ ọkparesuọ Setan gbe uzioraha Adamu e wha ze.—Hib. 2:5-9, 14, 15.

Re a wo ovuhumuo kẹ ẹkẹ-abọ Kristi, ohwo o re vuhumu hrọ inọ ahwo-akpọ a rrọ uyero oja onọ ae ọvo a sae dhẹ no ho. A yẹ omai kpobi evaọ uzioraha. Onana o sai kpomahọ omai evaọ idhere sa-sa evaọ etoke uzuazọ mai. Rekọ evaọ ukuhọ riẹ o vẹ wha uwhu ze. (Rom 3:23; 5:12) Rọ eme eyena jiroro kugbe enọ who bi se isẹri kẹ. Who ve dhesẹ nọ ẹkwoma idhe ẹtanigbo Jesu Kristi, Jihova ọ rọ uyoyou ru ufuoma rono uzioraha gbe uwhu lọhọ no rọkẹ enọ i fi ẹrọwọ họ ọruẹrẹfihotọ ọyena. (Mak 10:45; Hib. 2:9) Onana u rovie edhere kẹ ae re a reawere uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ evaọ ẹgbagba. (Jọn 3:16, 36) Edhere ọfa nọ a re ro wo uzuazọ o riẹ hẹ. (Iruẹru 4:12) Wọhọ owuhrẹ, makọ evaọ obọ uwou hayo evaọ ukoko na, whọ fodẹ izẹme nana gheghe ọvo ho. Rọ edhere ẹwo avọ odiri bọ ovuhumuo kẹ ẹkẹ-abọ Kristi wọhọ Ọtanigbo mai fihọ udu enọ e be gaviezọ k’owhẹ. Ovuhumuo kẹ ọruẹrẹfihotọ nana ọ rẹ sai kpomahọ uruemu gbe itee ohwo evaọ uzuazọ gaga.—2 Kọr. 5:14, 15.

Uzẹme, Jesu ọ rehọ uzuazọ riẹ kẹ wọhọ idhe ẹsiẹvo ọvo. (Hib. 9:28) Ghele na, o bi ruiruo whawha enẹna wọhọ Ozerẹ Okpehru. Fiobọhọ kẹ amọfa wo otoriẹ oware nọ oyena u dhesẹ. Kọ a wo idhọvẹ, eware i bi kie kpe ai, a rrọ uye, hayo ebẹbẹ fiki evega ahwo nọ e wariẹ e rai họ? Okenọ Jesu ọ jọ ohwo-akpọ, ọ nyaku enana kpobi. Ọ riẹ epanọ o rẹ jọ omai oma. Fiki sebaẹgba, kọ whọ gwọlọ ohrọ Ọghẹnẹ? Otẹrọnọ ma lẹ se Ọghẹnẹ kẹ erọvrẹ fiki idhe Jesu, Jesu ọ rẹ jọ wọhọ “amiunugu kugbe Ọsẹ na.” Avọ ohrọ, ọ be “lẹ kẹ omai.” (1 Jọn 2:1, 2; Rom 8:34) Fiki idhe Jesu gbe ẹkwoma iruo riẹ wọhọ Ozerẹ Okpehru, ma rẹ sai “bikẹle akaba uvie aruoriwo” Jihova re ma wo obufihọ evaọ ẹruoke. (Hib. 4:15, 16) Dede nọ ma gba ha, obufihọ nọ Jesu ọ rẹ kẹ wọhọ Ozerẹ Okpehru u re fiobọhọ k’omai rọ iroro-oziẹbro efuafo gọ Ọghẹnẹ.—Hib. 9:13, 14.

Fibae, Jesu o wo udu-esuo ologbo wọhọ ọnọ Ọghẹnẹ o ro mu wọhọ Ọnowuzou ukoko Ileleikristi na. (Mat. 28:18; Ẹf. 1:22, 23) Fikiere, ọ rẹ kẹ ọkpọvio nọ a gwọlọ rọwokugbe oreva Ọghẹnẹ. Who te bi wuhrẹ amọfa, fiobọhọ kẹ ae vuhumu inọ Jesu Kristi họ Ọnowuzou ukoko na orọnikọ ohwo-akpọ jọ họ. (Mat. 23:10) Evaọ oke ọsosuọ nọ whọ tẹ nyaku enọ i wo isiuru, zizie ai ziọ iwuhrẹ ukoko na, oria nọ ma re jo wuhrẹ Ebaibol na avọ obufihọ ebe nọ ‘ọrigbo nọ o wo ẹrọwọ avọ areghẹ na’ ọ rọ kẹ. Orọnikọ ohwo nọ ‘ọrigbo’ na ọ rrọ ọvo who re dhesẹ kẹ ae he rekọ te Olori na re a sae riẹ kpahe uzou-uwo Jesu. (Mat. 24:45-47) Dhesẹ ekpako na kẹ ae, je dhesẹ itee Ikereakere nọ enana e rẹ nyate kẹ ae. (1 Tim. 3:1-7; Tait. 1:5-9) Ru ei vẹ inọ orọnikọ ekpako na i wo ukoko na ha rekọ a bi fiobọhọ k’omai nya evaọ ithihi Jesu Kristi. (Iruẹru 20:28; Ẹf. 4:16; 1 Pita 5:2, 3) Fiobọhọ kẹ ahwo nana nọ a wo isiuru na re a ruẹ nọ ukoko okugbe, orọ akpọ-soso o riẹ nọ u bi ruiruo evaọ otọ uzou-uwo Kristi.

Rono ikere Usiuwoma na ze, ma wuhrẹ nọ okenọ Jesu ọ ruọ Jerusalẹm omoke jọ taure o te ti whu, ilele riẹ e kpare obọ kẹe wọhọ ọnọ “ọ be rehọ odẹ Ọnowo tha!” (Luk 19:38) Nọ ahwo a bi wuhrẹ Ebaibol na kodo viere na, a re wuhrẹ nọ Jihova ọ rehọ udu isuẹsu nọ u kpomahọ ahwo erẹwho kpobi kẹ Jesu no. (Dan. 7:13, 14) Who te bi ru ẹme evaọ ukoko na hayo bi ru iwuhrẹ Ebaibol, bọ ovuhumuo kẹ oware nọ esuo Jesu o re dhesẹ k’omai kpobi.

Fiẹgba họ iẹe inọ edhere uzuazọ mai o re dhesẹ sọ ma rọwo nnọ Jesu Kristi yọ Ovie gbe sọ ma gwọlọ romakpotọ kẹ esuo riẹ. Dhesẹ iruo nọ Jesu ọ rọ kẹ ilele riẹ nọ a ru, evaọ okenọ a rehọ iẹe mu wọhọ Ovie no. (Mat. 24:14; 28:18-20) T’ẹme te oware nọ Jesu, Ọkiroro Ogbunu na, ọ ta kpahe eware nọ a rẹ rọ karo evaọ uzuazọ. (Aiz. 9:6, 7; Mat. 6:19-34) Si iroro kpohọ oghẹrẹ ẹzi nọ Ọmọ-Ovie Udhedhẹ na ọ ta nọ ilele riẹ a re dhesẹ. (Mat. 20:25-27; Jọn 13:35) Yọroma re whọ siọ ahwo na ẹdhọ ba egu sọ a bi ru te epanọ u fo nọ a re ru, rekọ tuduhọ ae awọ re a roro kpahe oware nọ uruemu rai u dhesẹ kpahe omarokpotọ rai kẹ ọkwa-ovie Kristi. Nọ who bi ru ere na, dhesẹ nọ o gwọlọ nọ whẹ oma ra who re ru epọvo na re.

Kristi nọ A re Ru Fihọ Otọhotọ Na. Ebaibol na ọ rehọ iruo ohwo o ru fihọ Oleleikristi ro dhesẹ uwou nọ a rẹ bọ avọ Jesu Kristi wọhọ otọhotọ riẹ. (1 Kọr. 3:10-15) Re who ru onana, fiobọhọ kẹ ahwo riẹ Jesu wọhọ epanọ a jọ Ebaibol na dhesẹ iẹe. Yọroma re a siọ owhẹ ba erri wọhọ ọnọ a bi lele. (1 Kọr. 3:4-7) Kpọ iroro rai bru Jesu Kristi.

Whọ tẹ riẹ otọhotọ na wọ fihọ ziezi, emọ-ewuhrẹ na a ti wo ovuhumuo inọ Kristi ọ nyasiọ oriruo ba k’omai re ma “rọ kpahe ithihi riẹ.” (1 Pita 2:21) Re whọ bọ fihọ oyena, tuduhọ emọ-uwuhrẹ na awọ re a se ikere Usiuwoma na orọnikọ wọhọ ikuigbe uzẹme gheghe ọvo ho rekọ wọhọ oriruo nọ a re lele. Fiobọhọ kẹ ae re a raro kele iruemu gbe ekwakwa Jesu. Tuduhọ ae awọ re a muẹrohọ epanọ Jesu o roro kpahe Ọsẹ riẹ, oghẹrẹ nọ o ro yerikugbe edawọ, epanọ o ro dhesẹ omarokpotọ kẹ Ọghẹnẹ, gbe epanọ o yerikugbe ahwo-akpọ evaọ otọ iyero sa-sa. Fiẹgba họ iruẹru nọ Jesu ọ rọ vọ uzuazọ riẹ. Kẹsena, nọ ọ jẹ rẹriẹ ovao ku iroro-ejẹ gbe edawọ evaọ uzuazọ, ọmọ-uwuhrẹ ọ rẹ nọ oma riẹ nọ: ‘Eme Jesu o re ru evaọ otọ uyero nana? Kọ uruemu mẹ u ti dhesẹ emamọ ovuhumuo kẹ eware nọ o ru k’omẹ no?’

Whọ tẹ be t’ẹme kẹ ukoko na, who ku ei họ họ inọ fikinọ inievo ra i wo ẹrọwọ fihọ Jesu no na, u du gwọlọ nọ a rẹ kpọ iroro bru ei hrọ họ. Eme ra i ti wo ẹgba viere nọ whọ tẹ rehọ ae bọ ẹrọwọ ọyena haro. Whọ tẹ be t’ẹme kpahe iwuhrẹ, kpọ onana riwi ẹkẹ-abọ Jesu wọhọ Ọnowuzou ukoko na. Whọ tẹ be t’ẹme kpahe iruo odibọgba na, si iroro kpohọ ẹzi nọ Jesu o dhesẹ nọ ọ jẹ wha odibọgba riẹ haro, je dhesẹ odibọgba na nya lele obọ nọ u wo evaọ oware nọ Kristi wọhọ Ovie o bi ru ro koko ahwo họ kẹ esiwo ruọ akpọ ọkpokpọ na.

O rọ vevẹ inọ o gwọlọ vi igogo uzẹme jọ nọ a re wuhrẹ kpahe Jesu ọvo. Re a jọ uvi Ileleikristi, ahwo a re fi ẹrọwọ họ iẹe hrọ je ghine you rie. Uyoyou utioye na o rẹ wha uvi ẹmeoyo ze. (Jọn 14:15, 21) U re ru ahwo dikihẹ ga evaọ ẹrọwọ na evaọ otọ okpẹtu, ruabọhọ ẹnya evaọ ithihi Kristi evaọ edẹ uzuazọ rai kpobi, dhesẹ oma rai wọhọ Ileleikristi nọ e kpako enọ i ‘wo owọ ziezi fihọ otọhotọ na.’ (Ẹf. 3:17) Uruemu utioye na o rẹ wha orro se Jihova, Ọghẹnẹ gbe Ọsẹ Jesu Kristi.

“OVUẸ USIUWOMA UVIE NA”

OKENỌ ọ jẹ kẹ eka kpahe ọzino riẹ gbe ekuhọ uyerakpọ na, Jesu ọ ruẹaro nọ: “A rẹ te vuẹ ovuẹ usiuwoma uvie na kẹ akpọ na kpobi, re o jọ isẹi kẹ erẹwho akpọ na kpobi; kẹsena urere u te zi te.”—Mat. 24:14.

Kọ ghinọ eme họ ovuẹ nana nọ a re whowho kẹre te oria kpobi na? Oyehọ ovuẹ kpahe Uvie nọ Jesu o wuhrẹ omai re ma lẹ se Ọghẹnẹ kpahe na, inọ: “Uvie ra oze.” (Mat. 6:10) Eviavia 11:15 u dhesẹ i rie wọhọ “uvie Ọnowo mai [Jihova] gbe orọ Kristi riẹ” keme obọ Jihova ogaga esuo na u no ze, ọ tẹ rehọ iẹe kẹ Kristi wọhọ Ovie. Ghele na, muẹrohọ nọ ovuẹ nọ Jesu ọ ta nọ a re ti whowho evaọ edẹ mai na o rro vi onọ ilele riẹ a whowho evaọ ikpe-udhusoi ọsosuọ na. A jẹ ta kẹ ahwo nọ: “Uvie Ọghẹnẹ o ze kẹle owhai no.” (Luk 10:9) Evaọ oke oyena, Jesu, ọnọ a ro mu re ọ jọ Ovie na, ọ jọ udevie rai. Rekọ wọhọ epanọ a kere fihọ Matiu 24:14, Jesu ọ ruẹaro ewhowho akpọ-soso ọrọ oware ulogbo ofa jọ nọ o te via evaọ orugba ẹjiroro Ọghẹnẹ.

A kẹ Daniẹl ọruẹaro na aruọruẹ jọ kpahe oware nana. Ọ ruẹ ohwo jọ nọ ọ “wọhọ ọmọ ohwo,” Jesu Kristi, okenọ “ọnọ ọ rọ nọ oke anwae ze” na, Jihova Ọghẹnẹ, ọ kẹe “isuẹsu gbe oruaro gbe uvie . . . re ahwo kpobi, erẹwho gbe evẹrẹ kpobi, re a ruẹse gọ e.” (Dan. 7:13, 14) Oware oka oyena nọ u kpomahọ ehrugbakpọ na o romavia evaọ obọ odhiwu evaọ ukpe 1914. Oyena o vrẹ no, a te gele Ẹdhọ avọ idhivẹri riẹ ziọ otọakpọ na. (Evia. 12:7-10) Uyerakpọ anwae na o tẹ ruọ edẹ urere riẹ. Rekọ taure a te ti si ei no riẹriẹriẹ, a be jọ akpọ na soso whowho nnọ Ovie Mesaya ọrọ Jihova o bi su no agbara-uvie obọ odhiwu riẹ ze enẹna. A be vuẹ ahwo evaọ eria kpobi kpahe onana. Owojẹ rai o rẹ kẹ odhesẹvia uruemu rai kpahe Erumeru na wọhọ Osu evaọ “uvie ahwo.”—Dan. 4:32.

Uzẹme, eware nọ e gbẹ rrọ obaro i re buobu—buobu gaga! Ma gbẹ be lẹ nọ: “Uvie ra oze,” rekọ orọnikọ avọ iroro na inọ eromuo Uvie Ọghẹnẹ o gbẹ rrọ obaro ho. Ukpoye avọ iroro na inọ Uvie obọ odhiwu na o j’owọ evaọ edhere nọ o ti ro ru eruẹaruẹ wọhọ Daniẹl 2:44 gbe Eviavia 21:2-4 na gba. Ọ te rẹriẹ otọakpọ na zihe ruọ aparadase nọ ahwo nọ a you Ọghẹnẹ gbe erivẹ rai a te vọ. Nọ ma bi whowho “ovuẹ usiuwoma uvie na,” ma be riobọhọ irẹro obaro yena. Rekọ ma bi je whowho ududu inọ Jihova o mu udu-esuo kpobi họ obọ Ọmọ riẹ no. Kọ who bi fiẹgba họ emamọ usi onana evaọ okenọ who te bi se isẹri kpahe Uvie na?

Edhesẹ Uvie Na. Ẹvẹ ma rẹ sai ro ru uwou nọ a vi omai re ma whowho Uvie Ọghẹnẹ na gba? Ma rẹ sae kpare isiuru ẹkwoma izoẹme sa-sa nọ ma re ro mu ẹmeọta họ, rekọ u fo re ma ru ei vevẹ ababọ oke oraha inọ ovuẹ mai u kie kpahe Uvie Ọghẹnẹ.

Abọ ologbo iruo nana jọ o gwọlọ ese hayo ẹwariẹ ikereakere nọ e t’ẹme kpahe Uvie na. Whọ tẹ be t’ẹme kpahe Uvie na, jọ u mu owhẹ ẹro inọ enọ whọ be t’ẹme kẹ na a wo otoriẹ oware nọ o rrọ. O sae gwọlọ vi ẹta ọvo inọ Uvie Ọghẹnẹ yọ egọmeti. O sae jọ bẹbẹ kẹ ahwo jọ re a rri oware nọ a rẹ ruẹ hẹ wọhọ egọmeti. Whọ sae rọ idhere sa-sa jiroro kugbe ae. Wọhọ oriruo, a rẹ ruẹ ẹgbẹdẹ hẹ, rekọ o bi kpomahọ izuazọ mai gaga. Ma rẹ sae ruẹ Ọnọ o ru uzi ẹgbẹdẹ na ha, rekọ o rrọ vevẹ inọ o wo ogaga ulogbo. Ebaibol na o se rie ‘Ovie ebẹdẹ bẹdẹ.’ (1 Tim. 1:17) Hayo whọ sae ta nọ evaọ orẹwho ulogbo, ahwo buobu a rri te okpẹwho-esuo na ha hayo a re rọ ẹro ruẹ osu rai hi. A rẹ riẹ kpahe enana ẹkwoma iyẹrẹ usi na. Epọvo na re, Ebaibol na, onọ a kporo fihọ evẹrẹ nọ i bu vi 2,200 no na, o ta k’omai kpahe Uvie Ọghẹnẹ; o vuẹ omai ọnọ a rehọ udu-esuo na kẹ gbe oware nọ Uvie na u bi ru. Uwou-Eroro Na, onọ a bi kporo evaọ evẹrẹ nọ i bu vi orọ obe ofa kpobi nọ a bi kere n’oke ruoke na, yọ obe “Nọ U Bi Whowho Uvie Jihova,” wọhọ epanọ a kere fihọ uke riẹ na.

Re who fiobọhọ kẹ ahwo wo otoriẹ oware nọ Uvie na o rrọ, whọ rẹ sae fodẹ eware jọ nọ a gwọlọ nọ egọmeti o ru kẹ ae: ufuoma ekọ, udhedhẹ, ufuoma rono ethube, ababọ okienyẹ uyẹ jọ, isukulu, gbe ẹruorote ugboma. Dhesẹ nọ ẹkwoma Uvie Ọghẹnẹ ọvo a ti ro ru eware enana gbe uvi isiuru ahwo-akpọ efa kpobi gba vọvọ.—Ol. 145:16.

Daoma ru ahwo wo isiuru re a jọ enọ e te jọ otọ Uvie na, onọ Jesu Kristi o bi jo su wọhọ Ovie na. Riobọhọ eware igbunu nọ o ru wọhọ ẹmẹvo eware nọ o ti ru wọhọ Ovie obọ odhiwu. Ẹsikpobi hae t’ẹme kpahe ekwakwa isiuru nọ o dhesẹ via. (Mat. 8:2, 3; 11:28-30) Ru ei vẹ inọ o whu k’omai gbe nọ Ọghẹnẹ ọ kpare riẹ kpohọ uzuazọ sebaewhu evaọ obọ odhiwu. Obei o bi su no ze wọhọ Ovie.—Iruẹru 2:29-35.

Fiẹgba họ iẹe inọ Uvie Ọghẹnẹ u bi su no obọ odhiwu ze enẹna. Rekọ riẹ vuhumu nọ ahwo buobu a be ruẹ iyero nọ a roro nọ e rẹ jọ odhesẹvia inọ uvie na u muọ esuo họ no ho. Rọwo nọ oyena uzẹme, jẹ nọ sọ a riẹ oware nọ Jesu Kristi ọ ta nọ o te jọ imuẹro riẹ. Fodẹ abọjọ oka abọ-buobu nọ o rrọ Matiu uzou avọ 24, Mak uzou avọ 13, hayo Luk uzou avọ 21 na. Whọ vẹ nọe oware nọ o soriẹ nọ eromuo Kristi evaọ obọ odhiwu o te rọ wha iyero itieye na ze evaọ otọakpọ. Whọ vẹ kpọ iroro rai kpohọ Eviavia 12:7-10, 12.

Wọhọ imuẹro ivevẹ erọ oware nọ Uvie Ọghẹnẹ u bi ru enẹna, se Matiu 24:14, je dhesẹ omaa akpọ-soso orọ ewuhrẹ Ebaibol nọ o r’otọ enẹna. (Aiz. 54:13) Ta kẹ ahwo kpahe isukulu sa-sa nọ Isẹri Jihova a bi wo erere no ze—enọ i no Ebaibol ze, nọ e rrọ ọvọvẹ. Ru ei vẹ inọ fiba odibọgba n’uwou ruọ uwou mai, ma be rọ uwuhrẹ Ebaibol ọvọvẹ kẹ ahwo gbe iviuwou evaọ obọ iwou rai evaọ ekwotọ nọ i bu vi 230. Egọmeti ohwo-akpọ vẹ ọ be sai ru ọruẹrẹfihotọ ewuhrẹ otiọye na rọkẹ orọnikọ emotọ riẹ ọvo ho rekọ rọkẹ ahwo otọakpọ na soso? Zizie ahwo re a ziọ Ọgwa Uvie na, re a kpohọ ikokohọ Isẹri Jihova, re a ruẹ imuẹro epanọ ewuhrẹ otiọye na o bi ro kpomahọ izuazọ ahwo.—Aiz. 2:2-4; 32:1, 17; Jọn 13:35.

Kọ ọnọ o wo uwou na ọ te ruẹ epanọ onana u ro kpomahọ uzuazọ riẹ? Whọ sae rọ ona dhesẹ nọ ẹjiroro iweze ra họ re whọ ta kpahe uvẹ nọ u rovie kẹ ahwo kpobi re a salọ uzuazọ wọhọ enọ e te jọ otọ Uvie Ọghẹnẹ. Evaọ oghẹrẹ vẹ? Ẹkwoma ewuhrẹ oware nọ Ọghẹnẹ ọ gwọlọ gbe ẹria lele ẹgwọlọ ọyena enẹna.—Izie. 30:19, 20; Evia. 22:17.

Obufihọ kẹ Amọfa re a Fi Uvie na họ Oria Ọsosuọ. Ohwo ọ tẹ make jẹ ovuẹ Uvie na rehọ no, eware jọ e riẹ nọ ọ rẹ jiroro rai. Didi oria Uvie Ọghẹnẹ o te jọ evaọ uzuazọ riẹ? Jesu ọ tuduhọ ilele riẹ awọ inọ a “kake guọlọ uvie” na. (Mat. 6:33) Ẹvẹ ma sai ro fiobọhọ kẹ ibe Ileleikristi ru ere? Ẹkwoma emamọ oriruo nọ ma rẹ jọ gbe ẹmeọta kpahe uvẹ iruo Uvie na nọ u rovie fihọ. Ẹsejọ, ma sai ru onana ẹkwoma ẹnọ sọ ohwo na o roro kpahe uvẹ jọ nọ u rovie fihọ no gbe ikuigbe eware nọ a rọ ẹro ruẹ nọ i dhesẹ oware nọ amọfa jọ a bi ru. Ẹkwoma ẹmeọta kpahe ikuigbe Ebaibol evaọ edhere nọ i re ro ru uyoyou ohwo kẹ Jihova kodo viere. Ẹkwoma ẹgba ofihọ imuẹro Uvie na. Ẹkwoma ẹgba ofihọ epanọ iruo ewhowho Uvie na i ghine wuzou te. Ewoma nọ ọ mae rro kpobi nọ a re ru họ, orọnikọ ẹtakẹ ahwo kpahe oware nọ u fo nọ a re ru hu, rekọ ẹkwoma isiuru nọ a rẹ bọ fihọ ae re a ru ei.

Ababọ avro, ovuẹ obọdẹ nọ mai kpobi a re whowho hrọ o mai kie kpahe Jihova Ọghẹnẹ, Jesu Kristi, gbe Uvie na. Ma re fiẹgba họ uzẹme obọdẹ kpahe enana evaọ isẹri-ise ẹgbede mai, evaọ ikoko mai, gbe izuazọ mai. Ma te ru ere, yọ ma bi dhesẹ nọ ma bi ghine wo erere no Ewuhrẹ ọ Isukulu Odibọgba Esuo-Ọghẹnẹ na ze.

U FO RE AHWO KPOBI A YO . . .

Inọ Jihova họ Ọnọma odhiwu gbe otọakpọ na.

Inọ Jihova họ Ọghẹnẹ uzẹme ọvo na.

Inọ Jihova yọ Ọghẹnẹ nọ o wo uyoyou ulogbo, areghẹ obọdẹ, uvi-ẹdhoguo ọgbagba, gbe ogaga erumeru kpobi.

Inọ ma ti guọvunu kẹ Jihova evaọ eware nọ ma ru.

EGAGỌ MAI KẸ JIHOVA . . .

I re no uyoyou nọ ma wo kẹe ze.

I re no udu kpobi ze, orọnikọ udu nọ o rehọ abọjọ you eware akpọ na re he.

E rẹ kẹ imuẹro epanọ usu ọjẹrehọ kugbei o ghare k’omai te.

FIOBỌHỌ KẸ AHWO WO OTORIẸ . . .

Inọ usu ọjẹrehọ kugbe Ọghẹnẹ o lọhọ ẹkwoma Jesu Kristi ọvo.

Inọ ufuoma rono uzioraha gbe uwhu o lọhọ ẹkwoma ẹrọwọ fihọ Jesu Kristi ọvo.

Inọ oreva Ọghẹnẹ họ re ahwo kpobi a vuhu Jesu mu wọhọ Olori, orọnikọ thakpinọ a se rie “Olori” ọvo ho rekọ ẹkwoma ekoko ijaje riẹ.

Inọ eme kpobi nọ Ebaibol na ọ ta kpahe Jesu Kristi yọ uzẹme rekọ inọ eware buobu nọ Kristẹndọm o bi wuhrẹ kpahe iẹe yọ erue.

NỌ OMA RA NỌ:

Kọ mẹ be kẹ imuẹro inọ me ghine vuhu ẹkẹ-abọ Jesu Kristi mu wọhọ ọnọ a ro mu Ọnowuzou ukoko na?

Kọ ovuhumuo kẹ idhe Jesu o be wọ omẹ kp’iruo evaọ uzuazọ mẹ wọhọ epanọ u fo?

Ẹvẹ mẹ sai ro ru owojẹ gbe uruemu mẹ rọwokugbe oriruo nọ Ọmọ Ọghẹnẹ o fihọ na vọvọ viere?

JỌ AHWO A YO . . .

Inọ Uvie Ọghẹnẹ u bi su no odhiwu ze enẹna yọ kẹle na u ti nwene isuẹsu ohwo-akpọ kpobi.

Inọ Uvie na o te rẹriẹ otọakpọ na kpobi kpohọ aparadase, nọ ahwo nọ a you Ọghẹnẹ gbe erivẹ rai a te vọ.

Inọ ẹkwoma Uvie na ọvo a ti ro ru uvi ẹgwọlọ ahwo-akpọ kpobi gba.

Inọ ẹkwoma oware nọ ma bi ru enẹna ma re ro dhesẹ sọ ma gwọlọ jọ ọmotọ Uvie Ọghẹnẹ.

NỌ OMA RA NỌ:

Kọ edhere uzuazọ mẹ o bi dhesẹ nọ mẹ be kake gwọlọ Uvie na?

Kọ inwene jọ e riẹ nọ mẹ rẹ sai ru re mẹ sai ru onana vọvọ viere?

Eme mẹ rẹ sai ru re mẹ kẹ amọfa ọwhọ nọ a rẹ rọ kake gwọlọ Uvie na?