Uzou Avọ 11
“Jo Orọo O Jọ Oware Adhẹwẹ”
“Wereva [kugbe] aye nọ whọ rehọ evaọ oke ọmoha.”—ITẸ 5:18.
1, 2. Didi enọ ma te ta ẹme kpahe, kọ fikieme?
KỌ WHỌ rọo no? O tẹ rrọ ere, kọ evawere e rrọ orọo ra, manikọ whọ be jọ orọo ra wo ebẹbẹ ilogbo? Kọ usu ra avọ ọrivẹ-orọo ra u godo no? Kọ akọ ọvo who bi thihi evaọ orọo ra orọnikọ whọ be reawere riẹ hẹ? O tẹ rrọ ere, o sae jọnọ o be wha ọkora se owhẹ inọ okugbe ọsasa nọ wha wo vẹre u dhẹ no. Wọhọ Oleleikristi, ma riẹ nọ whọ te gwọlọ inọ orọo ra o wha oruaro se Jihova, Ọghẹnẹ nọ who you na. Fikiere, ẹsejọhọ oghẹrẹ nọ eware e be nya evaọ orọo ra enẹna o be wha awaọruọ gbe idhọvẹ se owhẹ. O make rrọ ere na, whọ nwane ta nnọ u re kẹ omẹ no ho.
2 Nẹnẹ ma wo ezae avọ eyae Ileleikristi nọ e jẹ jọ erọo rai thihakọ ọvo vẹre, nọ i je wo evawere he. Rekọ, a duku edhere nọ a rọ bọ okugbe orọo rai ga. Whọ sai duku evawere re evaọ orọo ra. Evaọ oghẹrẹ vẹ?
SIKẸLE ỌGHẸNẸ
GBE ỌRIVẸ-ORỌO RA
3, 4. Ẹvẹ imava-orọo a rẹ rọ kpekpe ziezi nọ a tẹ daoma sikẹle Ọghẹnẹ? Kẹ oriruo.
3 Whẹ avọ ọrivẹ-orọo ra wha te kpekpe gaga otẹrọnọ wha daoma sikẹle Ọghẹnẹ ziezi. Fikieme? Joma rehọ oriruo jọ: Roro kpahe ugbehru nọ obotọ riẹ o rrọ kẹkẹe yọ obehru riẹ o rrọ siọsiọle. Evaọ obotọ ugbehru na ọzae jọ o dikihẹ ofẹ riẹ jọ, aye jọ o dikihẹ ofẹ odekọ. Aimava a te muhọ ẹgadiẹ. Nọ aimava a gbẹ kẹle obotọ ugbehru na, a thabọ no ohwohwo gaga. Rekọ epanọ a gadiẹ kpohọ ehru te, ere a be kẹle ohwohwo te. Kọ whọ ruẹ uwuhrẹ uvevẹ nọ o rrọ oriruo nana?
4 A sae rehọ oma nọ whọ be dawo re whọ gọ Jihova vọvọ rọ wawo omodawọ nọ o gwọlọ re a gadiẹ ugbehru. Nọ orọnọ who you Jihova na, koyehọ whọ be daoma gadiẹ no vẹre, wọhọ odẹme. Rekọ, otẹrọnọ whẹ avọ ọrivẹ-orọo ra wha gbẹ kpekpe he, koyehọ ọvuọ abọ riẹ wha be jọ gadiẹ ugbehru yena. O make rrọ ere na, eme ọ rẹ via nọ wha tẹ ruabọhọ ẹgadiẹ? Uzẹme, evaọ oke ọsosuọ, wha sai thabọ no ohwohwo. Rekọ, epanọ whọ daoma sikẹle Ọghẹnẹ te, koyehọ nọ whọ gbẹ be gadiẹ na, ere whẹ avọ ọrivẹ ra wha rẹ kẹle te. Avro ọ riẹ hẹ, Ọghẹnẹ nọ who re sikẹle oye u re fi obọ họ k’owhẹ sikẹle ọrivẹ-orọo ra. Rekọ ẹvẹ whọ sai gine ro ru onana?
5. (a) Edhere jọ vẹ ohwo o re ro sikẹle Jihova ziezi gbe ọrivẹ-orọo riẹ? (b) Ẹvẹ Jihova o rri orọo?
5 Oware jọ nọ u re fi obọ họ kẹ owhẹ avọ ọrivẹ-orọo ra gadiẹ ziezi họ, wha re fi ithubro nọ Ebaibol e kẹ kpahe orọo họ iruo. (Olezi 25:4; Aizaya 48:17, 18) Fikiere, roro kpahe ugogo uthubro jọ nọ Pọl ukọ na ọ kẹ. Ọ ta nọ: “Jọ orọo o jọ oware adhẹwẹ eva udevie rai kpobi.” (Ahwo Hibru 13:4) Eme họ otofa ẹme yena? Ẹme na “adhẹwẹ” u dhesẹ oware nọ u wo ọghọ jẹ rrọ ghaghae. Yọ nwane ere Jihova o rri orọo—o rri rie ghaghae.
UYOYOU UDIDI KẸ JIHOVA O RẸ LẸLIẸ OWHẸ RRI ORỌO GHAGHAE
6. Eme oghẹrẹ eme nọ e wariẹ uthubro nọ Pọl ọ kẹ kpahe orọo na i dhesẹ, kọ fikieme u ro wuzou re a wo oyena họ iroro?
6 Wọhọ idibo Ọghẹnẹ, whẹ avọ ọrivẹ-orọo ra wha riẹ vẹre no inọ orọo o re ghaghae, tubẹ rrọ ọrẹri. Jihova ọvo ọ tuọ ọruẹrẹfihotọ orọo họ. (Matiu 19:4-6) Rekọ, otẹrọnọ whọ be jọ orọo ra wo ebẹbẹ enẹna, re whọ riẹ ọvo inọ orọo u wo adhẹwẹ u te he, keme oyena ọvo o te lẹliẹ owhẹ avọ ọrivẹ-orọo ra rehọ uyoyou gbe adhẹẹ lele ohwohwo yeri hi. Kọ eme ọ te wọ owhẹ ru ere? Nabi muẹrohọ epanọ Pọl ọ ta kpahe ẹme adhẹwẹ odhesẹ. Orọnikọ ọ ta nọ, “orọo yọ oware adhẹwẹ” hẹ; ukpoye, ọ ta nọ, ‘jọ orọo o jọ oware adhẹwẹ.’ Orọnọ Pọl ọ jẹ ta oware jọ nọ o muẹrohọ gheghe he; uduotahawọ ọ jẹ kẹ na.a Who te vuhu oyena mu, o sai fi obọ họ kẹ owhẹ wo ọwhọ nọ whọ rẹ rọ tua adhẹẹ nọ who wo kẹ ọrivẹ-orọo ra. Fikieme o rọ rrọ ere?
7. (a) Ijaje jọ vẹ ma be hai koko, kọ fikieme? (b) Didi emamọ iyẹrẹ i re no ẹmeoyo ze?
7 Rọ omoke jọ roro kpahe epanọ whọ rehọ ijaje efa erọ Ebaibol na, wọhọ ujaje inọ ma ta usiuwoma hayo ma kuomagbe kẹ egagọ. (Matiu 28:19; Ahwo Hibru 10:24, 25) Uzẹme, o rẹ sae jọ bẹbẹ ẹsejọ re ma koko ijaje eyena. O sae jọ nọ ahwo nọ whọ be ta usiuwoma kẹ a be kezọ ziezi hi, hayo oma o rẹ sae rrọ owhẹ no obọ iruo ze te epanọ re who kpohọ iwuhrẹ Ileleikristi o rẹ rọ jọ bẹbẹ. O make rrọ ere na, who gbe bi whowho ovuẹ Uvie na je kpohọ iwuhrẹ Ileleikristi ghele. Ohwo ọvo ọ sae whaha owhẹ hẹ—makọ Setan dede! Emejabọ? Keme uyoyou udidi nọ who wo kẹ Jihova o be wọ owhẹ koko ijaje riẹ. (1 Jọn 5:3) Iyẹrẹ iwoma vẹ i re noi ze? Iruo usiuwoma ota nọ who bi jo wobọ na gbe iwuhrẹ nọ who bi kpohọ e rẹ lẹliẹ owhẹ wo iroro idhedhẹ gbe oghọghọ udidi keme whọ riẹ nọ oreva Ọghẹnẹ who bi ru. Iroro eyena e rẹ bọ owhẹ ga. (Nehemaya 8:10) Eme ma wuhrẹ no onana ze?
8, 9. (a) Eme ọ rẹ sae wọ omai ru lele uduotahawọ na inọ ma rọ adhẹwẹ kẹ orọo, kọ fikieme? (b) Igogo eware ivẹ vẹ ma te ta kpahe obọnana?
8 Nwane wọhọ epanọ uyoyou udidi nọ who wo kẹ Ọghẹnẹ o be wọ owhẹ koko ijaje na inọ ma ta usiuwoma je kpohọ iwuhrẹ ghelọ ebẹbẹ na, ere ọvona uyoyou ra kẹ Jihova o rẹ sae wọ owhẹ ru epanọ uduotahawọ Ikereakere na o ta inọ who ru re “orọo [ra] o jọ oware adhẹwẹ,” o tẹ make wọhọ nọ o re bẹbẹ. (Ahwo Hibru 13:4; Olezi 18:29; Ọtausiuwoma Na 5:4) Ofariẹ, wọhọ epanọ omodawọ ra re who wobọ evaọ usiuwoma ota je kpohọ iwuhrẹ e be wha eghale Ọghẹnẹ buobu ze na, ere ọvona Jihova o ti muẹrohọ jẹ ghale oma nọ whọ be dawo re whọ rehọ adhẹẹ kẹ orọo ra.—1 Ahwo Tẹsalonika 1:3; Ahwo Hibru 6:10.
9 Kọ ẹvẹ whọ sai ro ru orọo ra wo adhẹwẹ? Whọ rẹ whaha uruemu nọ o rẹ raha orọo ra. Fibae, who re ru eware nọ i re kru okugbe orọo na ga.
WHAHA ẸMEUNU GBE URUEMU NỌ U RE SI ADHẸWẸ NO ORỌO
10, 11. (a) Didi oghẹrẹ uruemu o re si adhẹẹ no orọo? (b) Didi onọ u fo nọ ma rẹ rọ jiroro kugbe ọrivẹ-orọo mai?
10 Aye uwou-orọo Oleleikristi jọ ọ ta okejọ nọ: “Mẹ lẹ se Jihova re ọ kẹ omẹ ẹgba nọ me re ro thihakọ.” Thihakọ eme? Aye na ọ ta nọ: “Ọzae mẹ ọ jẹ hai ku eka họ omẹ oma. Dede nọ eme wọhọ, ‘Whẹ yọ owha rọ k’omẹ!’ gbe ‘Who fioka ha!’ nọ ọ jẹ hae rọ fọrọ omẹ ẹsikpobi na i bru ela họ omẹ oma ha, e raha omẹ udu.” Ẹme nana nọ aye uwou-orọo nana ọ t’ẹme te na yọ okpẹme—eme ekela evaọ orọo.
11 U re yoma kẹhẹ nọ erivẹ-orọo nọ e rrọ Ileleikristi a te bi ku eka họ ohwohwo oma, enọ e rẹ kẹ ohwo edada iroro nọ e rẹ kake thọrọ ẹro ho! O rrọ vevẹ inọ orọo nọ a re jo zue eme họ kẹ ohwohwo u wo adhẹwẹ hẹ. Ẹvẹ orọo ra o bi ru te evaọ abọ nana? Edhere jọ nọ whọ rẹ rọ riẹ họ whọ tẹ roma kpotọ nọ ọrivẹ-orọo ra inọ, “Ẹvẹ eme mẹ e be hae jọ owhẹ oma?” Otẹrọnọ ọrivẹ-orọo ra ọ ta nọ eme ra e wha iroro se ei unuẹse buobu no, whọ rẹ daoma re who nwene ẹmeunu ra re eware i woma.—Ahwo Galesha 5:15; Ahwo Ẹfẹsọs 4:31.
12. Ẹvẹ egagọ ohwo e sai ro zihe ruọ oware ufofe evaọ aro Ọghẹnẹ?
12 Hae kareghẹhọ inọ oghẹrẹ nọ whọ be rehọ ẹrọo ra ru iruo evaọ orọo ra u re kpomahọ usu ra kugbe Jihova. Ebaibol e ta nọ: “Re otẹrọnọ ohwo jọ o roro nọ ọye o kru egagọ na whawha, ọ gbẹ yọre ẹrọo riẹ hẹ, rekọ ọ tẹ be viẹ eva-obọ riẹ họ, yọ egagọ ohwo ọnana ifofe.” (Jemis 1:26) Ẹmeunu ra o re kpomahọ egagọ ra. Ahwo jọ a wo iroro na inọ oware kpobi nọ o via evaọ uviuwou u muẹme he, thakpinọ whọ tanọ whọ be gọ Ọghẹnẹ, rekọ Ebaibol na e rọwo kugbe oyena vievie he. Whọ viẹ omara họ họ. Ẹme nana okpẹme. (1 Pita 3:7) O sae jọ nọ who wo ona sa-sa gbe ajọwha evaọ ukoko na, rekọ otẹrọnọ who re kekaro fihọ ta eme edada kẹ ọrivẹ-orọo ra, kiyọ whọ be rọ adhẹẹ kẹ ọruẹrẹfihotọ orọo na ha, yọ Ọghẹnẹ ọ sai rri egagọ ra fihọ oware ufofe.
13. Ẹvẹ ohwo ọ sae rọ wha edada iroro se ọrivẹ-orọo riẹ?
13 Enọ e rọo no a rẹ jẹ yọroma re a siọ edada iroro ba ẹwha se erivẹ-orọo rai evaọ idhere efa nọ a roro ho. Roro kpahe iriruo ivẹ jọ: Oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ ọ rrọ ọyewọ-ọvo o re fonu oniọvo-ọmọzae jọ nọ ọ rọo no ẹsikpobi kẹ uthubro, yọ a rẹ ta ẹme krẹkri; oniọvo-ọmọzae jọ nọ ọ re rọo ho avọ oniọvo-ọmọtẹ nọ ọ rọo no a rẹ raha oke kugbe gaga evaọ usiuwoma ota koka koka. O sae jọ nọ inievo nọ e rọo no nọ ma fodẹ evaọ iriruo yena a wo iroro iyoma ọvo họ eva ha; rekọ, ẹvẹ uruemu rai na u bi kpomahọ erivẹ-orọo rai? Aye jọ nọ ọ be rẹriẹ ovao dhe uyero utioye na ọ ta nọ: “O be da omẹ gaga nọ mẹ be ruẹ inọ ọzae mẹ ọ be raha oghẹrẹ oke nọ ọ rẹ raha kẹ omẹ hẹ kugbe oniọvo-ọmọtẹ ọfa jọ evaọ ukoko na. O be lẹliẹ omẹ rri oma mẹ nọ me fioka ha.”
14. (a) Owha-iruo vẹ evaọ orọo a jọ Emuhọ 2:24 tẹme te? (b) Didi onọ u fo nọ ma nọ oma mai?
14 O rrọ vevẹ inọ oniọvo yena gbe amọfa nọ e be rẹriẹ ovao dhe uyero utiona evaọ orọo a wo edada iroro. Erivẹ-orọo rai a bi gbabọkẹ uthubro nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ kpahe orọo: ‘Ọzae ọ rẹ se ọsẹ gbe oni riẹ ba, ọ vẹ gbalọ aye riẹ.’ (Emuhọ 2:24) Ma riẹ inọ ahwo nọ e rọo no a rẹ gbẹ rọ adhẹẹ kẹ esẹgbini rai; rekọ o rrọ ọruẹrẹfihotọ Ọghẹnẹ inọ ẹruorote ọrivẹ-orọo rai a rẹ rọ karo. Epọvo na re, Ileleikristi a re you ibe eg’Ọghẹnẹ rai gaga; rekọ ẹgwọlọ ọrivẹ-orọo rai ọ rẹ karo. Fikiere, nọ Ileleikristi nọ e rọo no a tẹ be raha oke ga hrọ hayo jọ kpekpekpe hrọ kugbe ibe ọg’Ọghẹnẹ jọ, ọnọ ọ rrọ ọzae hayo aye riẹ hẹ, yọ a be wha uye fihọ okugbe orọo na. Kọ o sae jọ nọ oware utioye na o be wha uye fihọ orọo ra na? Nọ omara nọ, ‘Kọ mẹ be ginẹ raha oke kugbe ọrivẹ mẹ, gaviezọ kẹe, je dhesẹ uyoyou kẹe, epanọ u gine fo nọ o rẹ jọ?’
15. Wọhọ epanọ o rrọ Matiu 5:28 na, fikieme u ro fo re Ileleikristi nọ e rọo no a whaha isiuru nọ a re dhesẹ ga hrọ kẹ ọnọ ọ rrọ ọrivẹ-orọo rai hi?
15 Ofariẹ, Oleleikristi nọ ọ rọo no nọ o bi dhesẹ isiuru ga hrọ kpahe omọfa jọ nọ ọ rrọ ọzae hayo aye riẹ hẹ, o bi fi oma riẹ họ ọza. U yoma kẹhẹ inọ, Ileleikristi jọ nọ e rọo no a wo isiuru obẹlẹ no kẹ ahwo nọ a mu usu okpekpe kugbe nọ e rrọ erivẹ-orọo rai hi. (Matiu 5:28) Isiuru itieye na i su kpohọ iruemu nọ i re si adhẹẹ no orọo no. Rri oware nọ Pọl ukọ na ọ ta kpahe ẹme nana.
“WHA ZUE EHWA ORỌO RAI HI”
16. Didi ujaje Pọl ọ kẹ kpahe orọo?
16 Nọ Pọl ọ kẹ uduotahawọ no inọ “jọ orọo o jọ oware adhẹwẹ,” o te fi unuovẹvẹ na bae inọ: “Wha zue ehwa orọo rai hi; keme Ọghẹnẹ o re ti guẹdhọ ibruẹhwae gbe igberedia.” (Ahwo Hibru 13:4) Ẹme na “ehwa orọo” nọ Pọl ọ rọ tẹme na u dikihẹ kẹ owezẹ ọzae-avọ-aye. Owezẹ ọzae-avọ-aye o rẹ jọ onọ a “zue” he, hayo jọ fuafo, otẹrọnọ evaọ orọo na ọvo a be jọ reawere riẹ. Fikiere, Ileleikristi a re fi eme ikereakere nana họ iruo: “Wereva [kugbe] aye nọ whọ rehọ evaọ oke ọmoha.”—Itẹ 5:18.
17. (a) Fikieme oghẹrẹ nọ ahwo-akpọ na a rri ẹnwae-obro u gbe ro nwene eriwo Ileleikristi hi? (b) Ẹvẹ ma sai ro lele oriruo nọ Job o fihotọ?
17 Ọnọ o bi lele omọfa nọ ọ rrọ ọrivẹ-orọo riẹ hẹ wezẹ yọ o bi kekaro fihọ la uzi Ọghẹnẹ vrẹ. Uzẹme, ahwo buobu nẹnẹ a rri ẹnwae-obro fihọ uruemu nọ o thọ họ. Rekọ, oghẹrẹ kpobi nọ ahwo-akpọ a rẹ rehọ ẹnwae-obro fihọ kẹhẹ u re nwene oghẹrẹ nọ Ileleikristi a rehọ e riẹ hẹ. Ileleikristi a riẹ inọ ‘Ọghẹnẹ họ ọnọ o re ti guẹdhọ ibruẹhwae gbe igberedia,’ orọnikọ ohwo-akpọ họ. (Ahwo Hibru 10:31; 12:29) Fikiere, oghẹrẹ nọ Jihova o rri ẹme nana ere Ileleikristi uzẹme a rẹ rehọ iẹe. (Ahwo Rom 12:9) Kareghẹhọ inọ Job ọ ta nọ: “Me duwu aro mẹ iyeri no.” (Job 31:1) Re a whaha makọ owojẹ ọsosuọ nọ u re su kpohọ ẹnwae-obro, Ileleikristi uzẹme a rẹ kpọ ibiaro rai, a re rri ọzae hayo aye nọ ọ rrọ ọrivẹ-orọo rai hi te ẹgwọlọ họ.—Se Eme-Ofiba na, ẹwẹ-obe avọ 219-221.
18. (a) Ẹvẹ ẹnwae-obro ọ gbẹdẹ te evaọ aro Jihova? (b) Oghẹrẹ vẹ ẹnwae-obro avọ ẹdhọgọ e rọ rrọ oghẹrẹ ovona?
18 Ẹvẹ ẹnwae-obro ọ gbẹdẹ te evaọ aro Jihova? Uzi Mosis na u fi obọ họ k’omai ruẹ epanọ Jihova ọ rehọ e riẹ. Evaọ oke emọ Izrẹl, ẹnwae-obro gbe ẹdhọgọ e jọ usu izieraha nọ a rẹ jọ bruoziẹ uwhu kpe ohwo. (Iruo-Izerẹ 20:2, 10) Kọ whọ sae ruẹ oghẹrẹ nọ ẹnwae-obro avọ ẹdhọgọ e rọ rrọ oghẹrẹ ovona? Ohwo Izrẹl nọ ọ be gọ ẹdhọ o zue ọvọ riẹ kugbe Jihova. Ere ọvona re, ohwo Izrẹl nọ o bru ẹnwae o zue ọvọ riẹ kugbe ọrivẹ-orọo riẹ. Eko-ahwo ivẹ na a koko eyaa rai hi. (Ọnyano 19:5, 6; Iziewariẹ 5:9; Malakae 2:14) Fikiere, eko-ahwo ivẹ na a wo afuẹwẹ evaọ aro Jihova, Ọghẹnẹ nọ o kiete jẹ vọ avọ oruọzewọ na.—Olezi 33:4.
19. Eme ọ rẹ sai fi obọ họ kẹ omai gbaemu ziezi inọ ma rẹ whaha ẹnwae-obro, kọ fikieme?
19 Ma riẹ nọ Ileleikristi a rrọ otọ Uzi Mosis hi. Rekọ, nọ Ileleikristi a tẹ kareghẹhọ inọ a jọ orẹwho Izrẹl anwae rri ẹnwae-obro fihọ uzioraha ulogbo, o sae bọ ọtamuo rai ga inọ a rẹ thọ uzi utioye na ha. Fikieme? Roro kpahe onana: Kọ whọ sae rueva uwou ichọche, kiguẹ fihọ aro ẹmema, who ve muhọ ẹlẹ? ‘Kakaka!’ ere whọ te ta. Rekọ, nọ a tẹ k’owhẹ igho buobu, kọ who ti ru ere? ‘Othohwowa!’ ere whọ te kuyo. Evaọ uzẹme, Oleleikristi uzẹme ọvuọvo nọ ọ te gwọlọ ru eva dha Jihova ẹkwoma ẹgọ ẹmẹdhọ ọ rrọ họ. Ere ọvona re, Ileleikristi uzẹme a rẹ gwọlọ ru Jihova Ọghẹnẹ rai gbe ọrivẹ-orọo rai eva dha ha ẹkwoma ẹnwae-obro—makọ oghẹrẹ nọ odawọ na o ga te kẹhẹ. (Olezi 51:1, 4; Ahwo Kọlọsi 3:5) Ma gwọlọ ru oware ovo vievie he nọ o rẹ lẹliẹ Setan ghọghọ rekọ o vẹ wha omovuọ se Jihova gbe ọruẹrẹfihotọ orọo.
EPANỌ WHO RE RO RU OKUGBE ORỌO RA GA
20. Eme ọ via no evaọ erọo jọ? Rọ oriruo dhesẹ iẹe.
20 U te no uruemu nọ u re si adhẹẹ no orọo nọ whọ rẹ whaha no, eme whọ rẹ sai ru re whọ wariẹ wo adhẹẹ kẹ ọrivẹ-orọo ra? Re ma kuyo na, rehọ ọruẹrẹfihotọ orọo na wọhọ uwou. Ofa, roro kpahe eme iwowou, uruemu ezi, gbe oghẹrẹ eme adhẹẹ efa nọ erivẹ-orọo a rẹ ta kẹ ohwohwo wọhọ eware ona nọ e rẹ whẹ erru họ uwou. Wha tẹ rrọ kpekpekpe ziezi, kiyọ orọo rai o wọhọ uwou nọ a rọ eware ona whẹ erru họ nọ u ru rie wowoma. Otẹrọnọ uyoyou ra u bi kiekpo, kiyọ eware nọ e whẹ erru họ orọo ra na e be rọ ẹmẹrera rayẹ no, o vẹ te lẹliẹ orọo ra jọ yẹyẹ wọhọ uwou nọ a ru ona ovuovo fihọ họ. Nọ orọnọ whọ gwọlọ koko ujaje Ọghẹnẹ inọ a jọ “orọo o jọ oware adhẹwẹ” na, whọ te daoma re who ru orọo ra woma. Ma riẹ inọ oware nọ o rrọ ghaghae je wo ọghọ o tẹ be raha, a rẹ ruẹrẹ iẹe. Ẹvẹ whọ sai ro ru ere? Ebaibol e ta nọ: “Areghẹ a rẹ rehọ bọ uwou, eriariẹ a rẹ rehọ tọ e họ, eriariẹ a rẹ rọ kua eware eghaghae, gbe emamọ efe kpobi vọ ibro-iwou na.” (Itẹ 24:3, 4) Roro kpahe epanọ eme yena e sai ro kie kpahe orọo.
21. Ẹvẹ ma sae rọ bọ orọo mai ga ẹmẹrera? (Se ẹkpẹti nọ ọ rrọ ẹwẹ-obe avọ 131 na re.)
21 Usu “eware eghaghae” nọ e rẹ jọ uviuwou evawere họ uvi uyoyou, ozodhẹ Ọghẹnẹ, gbe ẹrọwọ ọgaga. (Itẹ 15:16, 17; 1 Pita 1:7) E rẹ lẹliẹ okugbe orọo jọ gaga. Kọ who muẹrohọ oghẹrẹ nọ a rọ kua eware eghaghae vọ ibro-iwou nọ a fodẹ evaọ obe Itẹ 24:3, 4 na? Ẹkwoma “eriariẹ.” Uzẹme o rrọ inọ eriariẹ Ebaibol i wo ẹgba nọ i re ro nwene iroro ahwo nọ a te fi ai họ iruo, e vẹ jẹ wọ ae wariẹ wo uyoyou kẹ ohwohwo. (Ahwo Rom 12:2; Ahwo Filipai 1:9) Fikiere, oke kpobi nọ whẹ avọ ọrivẹ-orọo ra wha keria kugbe bi se oria Ebaibol jọ, wọhọ ikere okpẹdẹ na, hayo uzoẹme jọ evaọ Uwou-Eroro Na hayo Awake! nọ o tẹme kpahe orọo, o rẹ wọhọ ẹsenọ wha be kiẹ oware ona jọ riwi onọ o rẹ sae whẹ erru họ uwou rai. Nọ uyoyou kẹ Jihova o tẹ wọ owhai fi uthubro nọ wha kiẹ riwi na họ iruo evaọ orọo rai, kiyọ wha be rehọ eware ona nọ a rẹ rọ whẹ erru họ uwou ziọ “ibro-iwou” na, wọhọ odẹme. Uyero osasa nọ wha jẹ reawere riẹ vẹre evaọ orọo rai u ve ti zihe ze.
22. Didi evawere ma rẹ sai wo nọ ma tẹ daoma ru ẹkabọ mai evaọ ẹbọga orọo mai?
22 Avro ọ riẹ hẹ inọ, o rẹ sae rehọ oke gbe omodawọ re a fi eware ona yena họ ọvuọ oria riẹ. Rekọ, whọ tẹ daoma ru ẹkabọ ra, who ti wo evawere orọ ẹriẹ inọ who bi koko ujaje Ebaibol na nọ o ta nọ: “Whai ohwo ọ kẹ ohwo adhẹẹ.” (Ahwo Rom 12:10; Olezi 147:11) Maero, oma ra kpobi nọ whọ be dawo re whọ rọ adhẹẹ kẹ orọo ra u ti ru owhẹ daji uyoyou Ọghẹnẹ.
[Oruvẹ-obotọ]
a Eme nọ e wariẹ e riẹ họ i dhesẹ nọ ohrẹ nọ Pọl ọ kẹ kpahe orọo na yọ abọjọ eme uduotahawọ sa-sa.—Ahwo Hibru 13:1-5.
[Etehe/Uwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 131]
ẸVẸ MẸ SAI RO RU ORỌO MẸ WOMA?
Ehri-Uzi: “[Jọ whai] kohwo kohwo o you aye riẹ wọhọ oma obọriẹ, jọ aye omariẹ ọ ruẹ nọ ọ rehọ adhẹẹ kẹ ọzae riẹ.” —Ahwo Ẹfẹsọs 5:33.
Enọ jọ nọ whọ rẹ nọ oma ra
▪ Iruemu-ezi vẹ ọrivẹ-orọo mẹ o wo, kọ ẹvẹ mẹ sai ro dhesẹ kẹe inọ e da omẹ ẹro fia?—Itẹ 14:1; 31:29; 1 Pita 3:1, 6; 4:8.
▪ Re mẹ rọ adhẹẹ kẹ ọrivẹ-orọo mẹ, kọ mẹ be daoma re me wo otoriẹ iroro riẹ?—Ahwo Filipai 2:4.
▪ Kọ o be hai no omẹ eva ze re mẹ kpairoro vrẹ ethobọ ọrivẹ-orọo mẹ?—Matiu 6:14, 15.
▪ Kọ u kri no nọ mẹ ta kẹ ọrivẹ-orọo mẹ inọ me you rie?—Ole nọ o vi Ile 2:9-14.
▪ Itee abọ-ẹzi vẹ ma bi le?—Matiu 6:33, 34; 1 Ahwo Kọrint 9:24-27.
▪ Eme mẹ rẹ sai ru rọ tuduhọ ọrivẹ-orọo mẹ awọ re ma se Ebaibol na gbe ikere okpẹdẹ na kugbe?
[Uwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 122]
Eriariẹ Ebaibol i wo ẹgba nọ e rẹ rọ bọ orọo rai ga, nọ wha te fi ai họ iruo