Ẹyọrọ Emamọ Uruemu Evaọ Akpọ Nọ Eyoma Ọ Vọ
“Ru eware kpobi ababọ ẹguọ hayo enanọ, re wha kare afuẹwẹ jẹ jọ enọ e foro, emọ Ọghẹnẹ ababọ afuẹwẹ eva evie oge ọbẹbẹ nọ ọ rẹ barosa ru iyoma.”—AHWO FILIPAI 2:14, 15.
1, 2. Fikieme Ọghẹnẹ ọ jẹ ta nọ a kpe ahwo Kenan no?
UJAJE Jihova o kuvẹ kẹ oma-fihotọ họ. Ukiọkọ omojọ ọvo re emọ Izrẹl a rueva Ẹkuotọ Eyaa na nọ Mosis ọruaro na ọ rọ ta kẹ ai nọ: “Wha rẹ raha ae kpobi muotọ [riẹriẹriẹ], ahwo Hit gbe ahwo Amọ, ahwo Kenan gbe ahwo Pẹriz, ahwo Hiv gbe ahwo Jẹbus, wọhọ epanọ ỌNOWO na Ọghẹnẹ rai o je kẹ owhai.”—Iziewariẹ 7:2; 20:17.
2 Nọ o rọnọ Jihova yọ Ọghẹnẹ ohrọ na, fikieme ọ jẹ ta nọ a kpe ahwo Kenan no? (Ọnyano 34:6) Ẹjiroro jọ họ ‘re ahwo Kenan a siọ Izrẹl ba ewuhrẹ fihọ iruemu aghọ nọ a re ru eva egagọ edhọ rai re a ruẹse raha izi ỌNOWO na Ọghẹnẹ.’ (Iziewariẹ 20:18) Mosis ọ tẹ jẹ ta nọ: “Fiki umuomu erẹwho na ỌNOWO na o je le ai no kẹ owhai.” (Iziewariẹ 9:4) Eware nọ e mai yoma kpobi ahwo Kenan a je ru. Ọfariẹ-ogbe gbe edhọgọ e jọ odode evaọ egagọ rai. (Ọnyano 23:24; 34:12, 13; Ikelakele 33:52; Iziewariẹ 7:5) Ẹnwaobro-imoni, ezae-duezae, gbe owezẹ kugbe erao ‘e jọ uruemu ẹkuotọ Kenan.’ (Iruo-Izerẹ 18:3-25) Emọ nọ e riẹ onahona ha a jẹ rehọ ai dhidhe kẹ edhọ rai. (Iziewariẹ 18:9-12) Agbẹta nọ Jihova o je rri ẹria erẹwho enana wọhọ ẹta kẹ omokpokpọ ugboma, uruemu, gbe ẹzi ahwo riẹ na!—Ọnyano 34:14-16.
3. Eme ọ via fikinọ emọ Izrẹl a wha ujaje Ọghẹnẹ haro vọvọ họ kpahe ahwo Kenan?
3 Fikinọ a wha ujaje Ọghẹnẹ haro vọvọ họ, ahwo Kenan buobu a tẹ zọ no ẹmo nọ Izrẹl ọ jọ Ẹkuotọ Eyaa na fi. (Ibruoziẹ 1:19-21) U kri hi, okpomahọ ototọ ahwo Kenan u te wholo ai, fikiere a rẹ sae ta nọ: “[Emọ Izrẹl] a tẹ jẹ ijaje [Jihova] avọ ọvọ riẹ nọ o lele esẹ rae re fiẹ, gbe unuovẹvẹ nọ ọ kẹ rae. A tẹ nya lele eghẹnẹ erue fikiere ae oma rai a te zihe ruọ ahwo erue; a tẹ rehọ aro kele erẹwho nọ e wariẹ rae họ, nọ ỌNOWO na ọ juzi kẹ ae no nọ a rehọ aro kele he.” (2 Ivie 17:15) Ẹhẹ, evaọ ikpe na kpobi emọ Izrẹl buobu a te je ru uzedhe eyoma nọ Ọghẹnẹ ọ rọ fiki rai ta nọ a kpe ahwo Kenan na—edhọgọ, ọfariẹ-ogbe, makọ emọ i ro dheidhe dede!—Ibruoziẹ 10:6; 2 Ivie 17:17; Jerimaya 13:27.
4, 5. (a) Eme ọ via kẹ ahwo Izrẹl gbe Juda nọ e kare ẹrọwọ? (b) Didi uduotahawọ a kẹ eva obe Ahwo Filipai 2:14, 15, kọ didi enọ e roma via?
4 Fikiere Hosia ọruaro na o te whowho nọ: “Wha yo ẹme ỌNOWO na, O ahwo Izrẹl; keme ỌNOWO o wo ẹwhọ kpahe enọ e be ria eva otọ na. Keme [emamọ uruemu], uyoyou, gbe eriariẹ Ọghẹnẹ e rọ otọ na ha; keme [ehao-ebọwo], erue-eta, ikpakpe, uji-utho, gbe ẹnwae-obro ọvo e riẹ e, a rẹ bẹre egba no, ohwo o re kpe ohwo. Fikiere otọ na o tẹ rọ [uweri, gbe] enọ e riẹ e eva kpobi, jegbe erao, a gbe wo ogaga ha, ereire rọ kẹ erao ẹwọ, gbe evra obọ ehru; makọ iyei nọ e rọ obọ abade a si rai no.” (Hosia 4:1-3) Evaọ 740 B.C.E., ahwo Asiria a te fi uvie ẹkpẹlobọ-ọre Izrẹl kparobọ. Bu vi ikpe-udhusoi nọ i lele i rie, ahwo Babilọn a te fi uvie obọze-ọre Juda nọ o kare ẹrọwọ kparobọ.
5 Eware enana i te dhesẹ epanọ o rọ imuozọ te re ma k’oma mai uvẹ re eyoma o kpomahọ omai. Ọghẹnẹ ọ rẹ ghọ eyoma yọ ọ rẹ kuvẹ riẹ evaọ udevie ahwo riẹ hẹ. (1 Pita 1:14-16) O rọ uzẹme inọ ma be rria “akpọ omuomu,” evaọ akpọ nọ o bi gbeku viere. (Ahwo Galesha 1:4; 2 Timoti 3:13) Makọ ere, Ẹme Ọghẹnẹ ọ hrẹ Ileleikristi kpobi re a wo uruemu nọ u re dhesẹ nọ a “kare afuẹwẹ jẹ jọ enọ e foro, emọ Ọghẹnẹ ababọ afuẹwẹ eva evie oge ọbẹbẹ nọ ọ rẹ barosa ru iyoma eva enọ [a] rẹ jọ udevie rai lo wọhọ ikpẹ eva akpọ na.” (Ahwo Filipai 2:14, 15) Rekọ ẹvẹ ma sae rọ yọrọ emamọ uruemu evaọ akpọ nọ eyoma ọ vọ? Kọ o ghinẹ lọhọ re a ru ere?
Akpọ Ahwo Rom nọ Ọ Vọ Avọ Eyoma
6. Fikieme Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ a jẹ rẹriẹ ova dhe use-abọ ẹyọrọ emamọ uruemu?
6 Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ a rẹriẹ ova dhe use-abọ emamọ uruemu keme kabọ kabọ ukoko ahwo Rom kpobi o vọ avọ eyoma. Seneca, ọgbaeriariẹ ahwo Rom na, ọ ta kpahe ahwo oke riẹ nọ: “Ahwo a jẹ họoma dhesẹ ohwo nọ ọ rẹ mai ru eyoma bu. Kẹdẹ kẹdẹ isiuru eyoma-oruo o jọ ruaro, ozodhẹ eyoma-oruo u te whrehe no.” Ọ rehọ okegbe ahwo Rom ro dhesẹ “okegbe erao ijihẹ.” Fikiere o gbẹ rọ oware igbunu hu, inọ ahwo Rom a rẹ rehọ ohọre nọ a re jo kpe ohwo wọhọ aruọzaha jẹ jọ afe-ughe ru aruọzaha obẹlẹ.
7. Ẹvẹ Pọl o ro dhesẹ eyoma nọ e jọ odode evaọ udevie ahwo buobu evaọ ikpe-udhusoi ọsosuọ C.E.?
7 O sae jọ nọ uruemu otọtọ ahwo ikpe-udhusoi ọsosuọ na Pọl ukọ na o wo họ iroro nọ o kere nọ: “Fiki onana Ọghẹnẹ ọ jẹ rehọ ae kẹ eguọlaguọlọ oma ovuọ rai; eyae rai a tẹ siọ epanọ a rẹ rọ oma rai ruẹ ba kẹ ogberuo: epa ọvo na ezae rai a siọ epanọ a rẹ rehọ eyae ruẹ ba, urusio iwo rai o ga hrọ, ezae avọ ezae a [te bi] ru eware etọtọ, a tẹ rehọ ugboma rai rọ rehọ osa umuomu.” (Ahwo Rom 1:26, 27) Fikinọ a ta mu no nọ eyoma a re ru, okegbe ahwo Rom o tẹ vọ avọ emuemu.
8. Ẹvẹ a jẹ rọ lahiẹ emọ evaọ okegbe Grik gbe Rom?
8 Ikuigbe i dhesẹ epanọ uruemu ezae-duezae o kẹre te evaọ udevie ahwo Rom hu. Ababọ avro, ahwo Grik nọ e kake rai jọ a whẹ uruemu na họ ae oma, udevie ahwo nọ uruemu onana o jẹ jọ oware odode. O jọ uruemu rai re ezae ekpako i gbe emezae eboba ku, a rẹ rehọ ae gboma re a wuhrẹ ai uwuhrẹ nọ o rẹ wha uruemu ọfariẹ-ogbe ọtọtọ ze. Ababọ avro, Setan avọ idhivẹri riẹ a jọ emu eyoma otiọye gbe ẹlahiẹ emaha na.—Joẹl 3:3; Jud 6, 7.
9, 10. (a) Evaọ edhere vẹ 1 Ahwo Kọrint 6:9, 10 o ro brukpe eyoma oghẹrẹ sa-sa? (b) Didi uzuazọ ahwo jọ evaọ ukoko ahwo Kọrint a wo vẹre, kọ didi enwene a ru?
9 Nọ o je kere evaọ otọ ẹzi Ọghẹnẹ, Pọl ọ tẹ ta kẹ Ileleikristi obọ Kọrint nọ: “Wha gbẹ riẹ nọ e nọ [ikiẹrẹe] he e rẹ sae reuku uvie Ọghẹnẹ hẹ? Wha viẹ oma obọ rai họ họ; hayo eva egbegbe, hayo e nọ e rọ edhọ-ẹgọ, hayo ibruẹnwae, hayo igberedha, hayo iji, hayo imuọwhọ, hayo egbidi, hayo elahwo-eka, hayo igbulegbu, e rẹ sae reuku uvie Ọghẹnẹ hẹ. Ere otu rai jọ ọ jọ. Rekọ a họ owhai, je ru owhai fo [no], wha te je wo unuzou eva odẹ Ọnowo Jesu Kristi jegbe eva Ẹzi Ọghẹnẹ mai.”—1 Ahwo Kọrint 6:9-11.
10 Fikiere ileta Pọl nọ ẹzi ọ kpọ u te brukpe ọfariẹ-ogbe, ta nọ “ibruẹnwae” e “rẹ sae reuku uvie Ọghẹnẹ hẹ.” Nọ o kele unu eware iyoma jọ no, Pọl ọ tẹ ta nọ: “Ere otu rai jọ ọ jọ. Rekọ a họ owhai fo [no].” Avọ obufihọ Ọghẹnẹ, o lọhọ kẹ irumuomu re a jọ fuafo evaọ aro riẹ.
11. Ẹvẹ Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ a je yeri evaọ okegbe omuemu edẹ rai?
11 Ẹhẹ, uruemu ezi Ileleikristi o jọ bọbọbọ makọ evaọ akpọ ikpe-udhusoi ọsosuọ nọ eyoma ọ dafia. Ahwo nọ e rọwo a ‘nwene uruemu rai.’ (Ahwo Rom 12:2) A nyasiọ ‘uruemu anwae’ rai ba a te “ru ẹzi iroro rai zihe ruọ ọkpokpọ.” Fikiere a dhẹ no eyoma akpọ na no a tẹ “wha ohwo ọkpokpọ na họ oma, ọnọ a ma tho Ọghẹnẹ eva uvi ẹrẹreokie gbe ẹfuọ.”—Ahwo Ẹfẹsọs 4:22-24.
Akpọ Inẹnẹ nọ Eyoma Ọ Vọ
12. Didi oghẹrẹ enwene o jọ akpọ na via no anwọ 1914?
12 Kọ ẹvẹ kpahe ẹdẹ mai na? Eyoma o bu akpọ nọ ma be rria viofa no. Maero anwọ 1914 ze uruemu akpọ na soso u bi kie kpotọ ọvo. (2 Timoti 3:1-5) Nọ a be se iroro-ezi nọ i no otọ ze kpahe emamọ uruemu, ẹfuọ, orro, gbe uwuhrẹ uruemu ezi na, ahwo buobu a te bi roro onọ u je rai “a te zihe ruọ igheghẹ.” (Ahwo Ẹfẹsọs 4:19) Emagazini ọ Newsweek o ta nọ: “Ma be rria oge nọ ahwo a bi jo ru onọ u je rai,” je fibae nọ oghẹrẹ uruemu nọ o dafia nẹnẹ “họ eruo oware nọ o jọ ẹro ra woma hayo thọ, onọ u kiehọ owhẹ oma hayo onọ u n’otọ ze.”
13. (a) Ẹvẹ eware aruọzaha inẹnẹ buobu e be rọ wha eyoma haro? (b) Didi okpomahọ oyoma ekpele ighe i re wo evaọ oma ohwo?
13 Wọhọ epanọ o jọ ikpe-udhusoi ọsosuọ na, ighe etọtọ e rọ buobu nẹnẹ. Etẹlivisiọne, iredio, isinima, gbe ividio i bi zurie eware ọfariẹ-ogbe ze ọvo. Eyoma ọ rueva ekọmputa no. Ifoto ẹbẹba i bi dhe ebuebuo evaọ ekọmputa ọgbọna, yọ ahwo unuikpe kpobi a bi wo uvẹ nọ a be rọ rue rai. Kọ eme enana kpobi e be wha tha? Enẹ okere obeusi jọ ọ ta: “Okenọ ekpe azẹ-ọhaha gbe eyoma gbe ọfariẹ-ogbe i te zihe ruọ eware odode no, azẹ-ọhaha gbe eyoma gbe ọfariẹ-ogbe e vẹ reria omai oma no. Eware enana i gbe tu omai oma ha. A gbe rri ogbekuo fihọ thọthọ họ, keme a gbẹ be rehọ ẹro oyoma rri eware enana ha.”—Wawo 1 Timoti 4:1, 2.
14, 15. Didi imuẹro e riẹ inọ ẹfuọ owezẹ ezaveyae u kie kpotọ gaga no?
14 Roro kpahe iyẹrẹ nana nọ ọ rọ The New York Times na: “Oware nọ a hai rri fihọ emuemu ikpe 25 nọ i kpemu u zihe ruọ onọ a jẹrehọ no nẹnẹ. Unu ezaveyae nọ e be rria kugbe ukpenọ a rẹ rọo o rehọ ẹko 80 evaọ udhusoi bu viere no [evaọ United States] eva udevie 1980 gbe 1991.” Onana o rọ ẹbẹbẹ nọ o rọ Ẹkpẹlobọ-Ọre America ọvo ho. Obeusi na Asiaweek o niyẹrẹ nọ: “Avro uruemu o be dhẹ erẹwho [Esia] kpobi du. Avro na o rọ udevie uvẹ nọ a rẹ kẹ ọfariẹ-ogbe avọ uruemu-ezi nọ u n’otọ ze, yọ ọgbahọ nọ a be rọ gwọlọ nwene u bi vihọ.” Unu ahwo nọ a kele u dhesẹ nọ ahwo nọ e be jẹ ẹnwae-obro gbe ọfariẹ-ogbe rehọ evaọ ekuotọ buobu i bi vihọ.
15 Ebaibol na ọ ruẹaro nọ iruẹru Setan i ti vihọ evaọ edẹ mai na. (Eviavia 12:12) Fikiere u re gb’omai unu hu inọ eyoma ọ vọ oria kpobi. Wọhọ oriruo, emọ nọ a be gbadu u bu thesiwa no.a Ẹkpa-Ugho Emọ Okugbe Erẹwho o niyẹrẹ nọ “eki ọfariẹ-ogbe nọ a be rọ emọ tho o be raha emọ evaọ enwene erẹwho akpọ na soso.” Kukpe kukpe “a niyẹrẹ nọ a be gba emọ nọ i bu viọ ima 1 họ igberẹ-ibro, a bi mu ai zẹ kpohọ ọfariẹ-ogbe, a vẹ jẹ rehọ ai ru ifoto ẹbẹba emaha.” Uruemu ezae-duezae o tẹ jẹ rọ odode, avọ isu gbe ilori egagọ jọ dede nọ e be kobaro riẹ wọhọ “oware nọ a rẹ rọ kpae iroro.”
Ẹsiọ Eyoma Akpọ Na
16. Eme họ edikihẹ Isẹri Jihova kpahe ẹfuọ owezẹ ezaveyae?
16 Isẹri Jihova a w’obọ kugbe eriwo ahwo ọfariẹ-ogbe akpọ na ha. Enẹ Taitọs 2:11, 12 o ta: “Keme aruoriwo Ọghẹnẹ ọ ze fiki usiwo ahwo kpobi, bi wuhrẹ omai re ma se edhọ-egọ avọ urusio akpọ na ba, re ma yeri uzuazọ uwowolẹ, avọ ẹrẹreokie, gbe uzuazọ Ọghẹnẹ u yero eva akpọ nana.” Ẹhẹ, ma re wo uvi omukpahe, egrẹ, kẹ eware iyoma wọhọ ọfariẹ-ogbe, ẹnwae-obro, gbe iruemu ezae-duezae.b (Ahwo Rom 12:9; Ahwo Ẹfẹsọs 5:3-5) Pọl ọ k’ohrẹ onana: “Jọ ohwo kpobi nọ o bi se odẹ Ọnowo na o sioma no egbegbe.”—2 Timoti 2:19.
17. Ẹvẹ Ileleikristi uzẹme a re rri udi ogaga?
17 Ileleikristi uzẹme a rẹ siọ eriwo akpọ na ọrọ eyoma nọ a rri fihọ kakao. Wọhọ oriruo, ahwo buobu a rri idieda vrẹ-oma wọhọ ẹme-ehwẹ. Rekọ ahwo Jihova a re yo ohrẹ Ahwo Ẹfẹsọs 5:18 nọ o ta nọ: “Wha jọ ọgba udi o da ha, nọ o rẹ vrẹ ẹta; rekọ jọ Ẹzi na ọ vọ owhai eva.” Otẹrọnọ Oleleikristi ọ gwọlọ da udi, o re ru erei owowa.—Itẹ 23:29-32.
18. Ẹvẹ izi Ebaibol e be rọ kpọ idibo Jihova evaọ edhere nọ a re ro yeri kugbe ahwo uviuwou?
18 Wọhọ idibo Jihova, ma rẹ jẹ siọ eriwo ahwo akpọ na jọ ọrọ edokuo gbe ẹvakuo aye hayo ọzae ohwo jegbe emọ hayo eka nọ a re ku họ ai oma inọ o thọ họ. Avọ ọtamuo re ma le uzuazọ nọ o rọ kpatiẹ, ezae gbe eyae Ileleikristi a re ruiruo kugbe re a yo ohrẹ Pọl: “Wha jọ eyayare kpobi, gbe ofu, gbe evaedha, gbe enuodo, gbe eme iyoma eta, i no owhai obọ, avọ iroro iyoma, wha rọ eva elọlọhọ lele ohwo ohwo yeri, ohwo ọ rọ vrẹ ohwo, wọhọ epanọ Ọghẹnẹ ọ rọ fiki Krsiti vrẹ owhai na.”—Ahwo Ẹfẹsọs 4:31, 32.
19. Ẹvẹ eyoma o kẹre te no evaọ oria ekiọthuọ?
19 Iwhayo, ofruriọ, erueta, ẹghẹ ewhariọ evaọ eki, gbe ujitho e tẹ jẹ rọ odode nẹnẹ re. Uzoẹme jọ evaọ emagazini ekiọthuọ CFO o niyẹrẹ nọ: “Iruiruo 4,000 nọ a kiẹriwi . . . u dhesẹ via nọ ahwo 31 evaọ udhusoi enọ a kiẹriwi na a ruẹ ‘uruemu othọthọ’ no evaọ ukpe n’ukpo na.” Ẹthọthọ utioye na u kugbe ọrue, iwhayo, ọgbaduo, gbe ujitho. Ma tẹ gwọlọ jọ fuafo evaọ aro Jihova, ma rẹ whaha iruemu itieye na ma vẹ jẹ jọ oruọzewọ evaọ oghẹrẹ nọ ma bi yeri kugbe ugho.—Maeka 6:10, 11.
20. Fikieme Ileleikristi a je sioma no ‘uyoyou ugho’?
20 Roro kpahe oware nọ o via kẹ ọzae jọ ọnọ o roro nọ o ti wo oke buobu kẹ iruo Ọghẹnẹ otẹrọnọ o wo erere ologbo no eki jọ ze. O si amọfa ruọ eki na be yaa kẹ ai nọ a ti wo erere buobu no eki na ze. Nọ eware e gbẹ nya oghẹrẹ nọ o roro ho, fikinọ ọ gwọlọ rehọ oghẹrẹ kpobi hwa igho nọ e ro riẹ uzou no, o te tho ugho nọ a rọ kẹe kru. Fiki oware nọ o ru yọ ọ gwọlọ kurẹriẹ hẹ, a te siei no ukoko Ileleikristi na no. Unuovẹvẹ Ebaibol na o ghinẹ rọ uzẹme inọ: “Rekọ ahwo nọ a re siuru efe a re kie ruọ ẹdawọ, je kie ẹta, je kie ruọ urusio eware igheghẹ avọ oma-onhwa buobu nọ i re suẹ ahwo ruọ ekie gbe ẹraha. Keme uyoyou kpahe igho oye họ owọ imuomu kpobi; fiki eguọlaguọlọ na oye o lẹliẹ otu jọ vru siọ orọwọ na ba a jẹ rehọ inwe buobu duwu eva rai.”—1 Timoti 6:9 10.
21. Didi uruemu o rọ odode evaọ udevie ezae nọ e rọ esuo, rekọ didi uruemu ahwo nọ e rọ ọkwa evaọ ukoko Ileleikristi na a re dhesẹ?
21 Ahwo akpọ nọ e rọ esuo jẹ rọ edafe a kare emamọ uruemu, a te bi dhesẹ uzẹme ohare na, ‘Ogaga u re gbe ohwo ku.’ (Ọtausiuwoma Na 8:9) Evaọ ekuotọ jọ, udi-oriọ gbe oghẹrẹ ogbekuo efa e rọ odode evaọ udevie iguẹdhọ, iporisi, gbe enọ e rọ esuo. Ghele na, ahwo nọ e be kobaro evaọ ukoko Ileleikristi na a rẹ jọ kpatiẹ yọ orọnikọ a re ru oma rai fihọ ọga kẹ amọfa ha. (Luk 22:25, 26) Ekpako, jegbe idibo iruiruo, a rẹ gọ ‘fiki erere ugho’ ho. A re muẹro hotọ kẹ omodawọ kpobi nọ ohwo jọ ọ be rọ gwọlọ jẹlẹ hayo kpomahọ ẹdhoguo rai fiki erere ugho.—1 Pita 5:2; Ọnyano 23:8; Itẹ 17:23; 1 Timoti 5:21.
22. Eme uzoẹme n’otha na o te t’ẹme kpahe?
22 Evaọ oma rai kpobi, Ileleikristi a be nyate use-abọ inẹnẹ na ọrọ ẹyọrọ emamọ uruemu evaọ akpọ mai nọ eyoma ọ vọ na. Ghele na, eware efa i kugbe emamọ uruemu viọ ẹwhaha emuemu gheghe ọvo. Uzoẹme n’otha na o te fodẹ oware nọ ẹyọrọ emamọ uruemu o ghinẹ gwọlọ.
[Footnotes]
a Rri uzoẹme ọ “Thọ Emọ Ra!,” nọ o roma via evaọ Awake! ọ October 8, 1993.
b Ahwo nọ i wo uruemu ezae-duezae eva oke nọ o vrẹ no a sai ru inwene evaọ uruemu rai, wọhọ epanọ ejọ i ru evaọ ikpe-udhusoi ọsosuọ na. (1 Ahwo Kọrint 6:11) Evuẹ obufihọ e rọ Awake! ọ March 22, 1995, ewẹ-obe 21-23.
Eme Ọkiẹriwo
◻ Fikieme Jihova o je juzi nọ a kpe ahwo Kenan kpobi no?
◻ Didi eyoma o jọ odode evaọ ikpe-udhusoi ọsosuọ na, kọ ẹvẹ Ileleikristi a je yeri evaọ okegbe ọyena?
◻ Imuẹro vẹ u dhesẹ nọ uruemu akpọ na o gbeku gaga no anwọ 1914?
◻ Didi eyoma odode ahwo Jihova a rẹ whaha?
[Picture on page 9]
Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ a yọrọ emamọ-uruemu, dede nọ a jẹ rria udevie akpọ nọ eyoma ọ vọ
[Picture on page 10]
Eyoma ọ rueva kọmputa no, nọ u rovie edhere kẹ emaha gbe amọfa buobu re a ruẹ ifoto ẹbẹba
[Picture on page 12]
Ileleikristi a rẹ yọrọ emamọ-uruemu, a rẹ raro kele uruemu iwhayo amọfa ha