Ẹrria Eva Ẹrọwọ Kpahe Eyaa Ọghẹnẹ
“Keme mẹ họ Ọghẹnẹ, ọfa ọ riẹ hẹ, mẹ họ Ọghẹnẹ, ọnọ ọ wọhọ omẹ ọ rọ họ; me [dhesẹ] urere na no umuhọ ze, gbe eware nọ e te via ha no umuhọ ze.”—AIZAYA 46:9, 10.
1, 2. Didi iroro sa-sa ahwo a wo kpahe omadhehọ Ọghẹnẹ evaọ iruẹru otọakpọ?
ẸVẸ Ọghẹnẹ o dhomahọ iruẹru otọakpọ te? Eriwo sa-sa e riẹ. Eriwo jọ họ o dhomahọ ai vievie he. Okenọ ọ ma eware no, ẹsejọhọ o bi ru oma eheho hayo ọ be sae j’owọ fiobọhọ k’omai hi. Evaọ eriwo nana, Ọghẹnẹ ọ wọhọ ọsẹ nọ ọ wọ ọmọ riẹ fihọ ebaisikoro ọkpokpọ, ọ tẹ kpọe vi, o te gele ọmọ na ruọ edhere. O ru ereno, ọsẹ na o te kuomarẹriẹ nyavrẹ. Ọmọ na ọvo ọ rrọ edhere; ọ sai kie, hayo ọ sai kie he. Oghẹrẹ nọ o rọ kpobi, ọsẹ na o siabọ riẹ no.
2 Eriwo ọfa họ Ọghẹnẹ ọ be kpọ kabọ kabọ izuazọ mai gbe nnọ o wo obọ dẹẹ kpahe oware kpobi nọ o be via kẹ emama riẹ. Rekọ, onana o tẹ rọ ere, ahwo jọ a re ku ei họ nnọ orọnikọ eware iwoma nọ e via ọvo Ọghẹnẹ o bi ru hu rekọ te ethube gbe okpẹtu nọ e be lahiẹ ahwo-akpọ na. Ẹriẹ uzẹme na kpahe iruẹru Ọghẹnẹ u ti fiobọhọ k’omai riẹ oware nọ ma re rẹro riẹ mi ei. O te jẹ bọ ẹrọwọ mai ga fihọ imuẹro erugba eyaa riẹ.—Ahwo Hibru 11:1.
3. (a) Ẹvẹ ma rọ riẹ nọ Jihova yọ Ọghẹnẹ ẹjiroro? (b) Fikieme a ro dhesẹ Jihova wọhọ ọnọ ọ rẹ ‘jiroro’ hayo ‘kpọ’ ẹjiroro riẹ họ?
3 Oware nọ o mai wuzou evaọ onọ kpahe omadhehọ Ọghẹnẹ evaọ iruẹru ohwo-akpọ họ uzẹme na inọ Jihova yọ Ọghẹnẹ ẹjiroro. Oyena u dhesẹ oma via evaọ odẹ riẹ. Otofa “Jihova” họ “O re Ru Zihe Ro.” Avọ owojẹ ẹmẹmera, Jihova o re ru oma riẹ zihe ro ọrọ Orugba eyaa riẹ kpobi. Fikiere, a dhesẹ Jihova wọhọ ọnọ ọ rẹ ‘jiroro’ hayo ruẹrẹ eyaa riẹ kpahe iruẹru gbe owojẹ obaro fihọ. (2 Ivie 19:25; Aizaya 46:11) A fa eme nana no ubiẹme Hibru na ze ya·tsarʹ, onọ u tho ubiẹme na “ọmebẹ.” (Jerimaya 18:4) Wọhọ epanọ ọmebẹ ona ọ rẹ ma ọviẹẹ fihọ othẹ owowoma na, Jihova ọ rẹ sae ma, hayo kpọ, eware họ re i ru oreva riẹ gba.—Ahwo Ẹfẹsọs 1:11.
4. Ẹvẹ Ọghẹnẹ ọ ruẹrẹ otọakpọ na họ kẹ ẹrria ohwo-akpọ?
4 Wọhọ oriruo, Ọghẹnẹ ọ jiroro nọ otọakpọ na o te jọ oria erru nọ ahwo-akpọ egbagba, erọ ẹmeoyo a te rria. (Aizaya 45:18) Krẹkri taure ọ tẹ te ma ọzae gbe aye ọsosuọ, Jihova ọ rọ uyoyou ruẹrẹ eware kpahe fihọ kẹ ae. Izou ọsosuọ obe Emuhọ i dhesẹ epanọ Jihova ọ rọ ma uvo gbe aso, otọ gbe abade. Kẹsena ọ tẹ ma ekakọ gbe erao. Eruẹrẹfihọ otọakpọ nana kẹ ẹrria ohwo-akpọ e rehọ ikpe idu buobu. O ru iruo na kuhọ ziezi. Ọzae gbe aye ọsosuọ a muọ uzuazọ rai họ evaọ Idẹn, aparadase omawere nọ a ruẹrẹ họ ziezi re a sae reawere uzuazọ. (Emuhọ 1:31) Fikiere Jihova o dhomahọ iruẹru otọakpọ na vọvọ, be ruẹrẹ iruo riẹ họ ẹmẹrera rọwo kugbe ẹjiroro okpehru riẹ. Kọ ẹkẹre uviuwou ohwo-akpọ u nwene omadhehọ riẹ?
Jihova O Bru Oyerikugbe Riẹ Kugbe Ahwo-Akpọ Kpẹre
5, 6. Fikieme Ọghẹnẹ o gbe bi ro dhomahọ iruẹru ahwo le no ho?
5 Dede nọ o wo ogaga nọ o re ro ru ere, Jihova ọ rẹ kpọ je su kabọ kabọ iruẹru ohwo-akpọ họ. Uvi iroro e riẹ kẹ onana. Ovo jọ họ a ma ahwo-akpọ evaọ uwoho Ọghẹnẹ, avọ unevaze, a rẹ sae salọ onọ u je rai. Jihova ọ rẹ gba omai họ re ma ru ẹgwọlọ riẹ hẹ; yọ ma rọ ẹmẹkpa usiobọ gbe he. (Iziewariẹ 30:19, 20; Joshua 24:15) Dede nọ ma re guọvunu kẹe fiki iruẹru mai, Ọghẹnẹ ọ k’omai ufuoma lelele re ma jiroro epanọ ma re yeri uzuazọ mai.—Ahwo Rom 14:12; Ahwo Hibru 4:13.
6 Ẹjiroro ọfa nọ Ọghẹnẹ ọ gbẹ be rọ kpọ eware nọ e be via kpobi ha họ avro nọ Setan ọ kpare evaọ Idẹn. Setan o se esuo-okpehru Ọghẹnẹ abọ. Ọ kẹ Ivi oware nọ o wọhọ uvẹ kẹ omobọohwosuo—okẹ nọ tei te ọzae riẹ, Adamu, a jẹrehọ. (Emuhọ 3:1-6) Evaọ uyo, Ọghẹnẹ ọ kẹ ahwo-akpọ uvẹ no re a su omobọ rai evaọ umuo oke jọ ro dhesẹ sọ use-abọ Setan na uzẹme. Fiki onana, a rẹ sae fo Ọghẹnẹ hẹ kpahe eware iyoma nọ ahwo a bi ru nẹnẹ na. Mosis o kere kpahe ahwo ọkparesuọ nọ: “A yeri kẹ e yoyoma, fikiere a gbẹ rọ emọ [Ọghẹnẹ] ofa ha fiki epanọ a re yoyoma; gbe oge oyoma ọgẹgẹle.”—Iziewariẹ 32:5.
7. Eme họ ẹjiroro Jihova kẹ otọakpọ na jẹ rọ kẹ ahwo?
7 Ghele na, nọ ọ be kuvẹ kẹ ẹsalọ unevaze ọ omodawọ avọ isuẹsu omobọ ohwo na, orọnikọ Jihova ọ nwani kiemuku iruẹru otọakpọ họ, onọ u re vu omai wa ababọ ẹruore inọ o ti ru eyaa riẹ gba. Dede nọ Adamu avọ Ivi a kpareso esuo-okpehru Ọghẹnẹ, Jihova o nwene ẹjiroro oyoyou riẹ kẹ otọakpọ na gbe ahwo-akpọ họ. Ababọ avro, o ti nwene otọakpọ na fihọ aparadase nọ ahwo ọgbagba, ẹmeoyo, gbe evawere a te rria. (Luk 23:42, 43) Okerefihotọ Ebaibol na no Emuhọ rite Eviavia o dhesẹ epanọ Jihova ọ be rọ rehọ ẹmẹmera ruiruo ro ru ẹjiroro ọyena gba.
Ọghẹnẹ Ọ Be j’Owọ re O Ru Oreva Riẹ Gba
8. Eme o gwọlọ re a rehọ emọ Izrẹl ziọ Ẹkwotọ Eyaa na?
8 Evaọ oyerikugbe riẹ kugbe orẹwho Izrẹl, Ọghẹnẹ o dhesẹ nnọ o ti ru ẹjiroro riẹ gba. Wọhọ oriruo, Jihova ọ kẹ Mosis imuẹro inọ O ti siwi emọ Izrẹl no Ijipti jẹ rehọ ai ziọ Ẹkwotọ Eyaa na, otọ nọ ame-ivie gbe ọnyọ e be jọ suẹ. (Ọnyano 3:8) Onana o rọ owhowhovia ọjaja omosasọ. O te gwọlọ obusino emọ Izrẹl—enọ kugbe egbẹnyusu rai a te ole ima esa—rono orẹwho ulogbo nọ o wọso obusino rai gaga. (Ọnyano 3:19) Erẹwho egaga e be rria ẹkwotọ nọ a te rehọ ai ze na enọ e te wọso ẹnyaze rai gaga. (Iziewariẹ 7:1) A te fa igbrẹwọ jọ vrẹ, oria nọ emọ Izrẹl a te jọ gwọlọ emuore gbe ame. Onana yọ uyero nọ o kẹ Jihova uvẹ ro dhesẹ ogaga gbe ọkwa-Ọghẹnẹ ologbo riẹ.—Iruo-Izerẹ 25:38.
9, 10. (a) Fikieme Joshua ọ sai ro se isẹri nnọ a sai fievahọ eyaa Ọghẹnẹ? (b) Ẹvẹ u wuzou te re ma fievahọ ẹgba Ọghẹnẹ nọ ọ rẹ rọ hwosa kẹ erọ ẹrọwọ riẹ?
9 Ọghẹnẹ o su emọ Izrẹl no Ijipti ẹkwoma ikpeware nọ o ru. Orọ ọsosuọ, ọ rehọ iye ọraha ikpe ziọ orẹwho Ijipti. Ofa, ọ tẹ hẹriẹ Abade Ọwawae na, nọ u ru emọ Izrẹl dhẹ vabọ, egbaẹmo Ijipti nọ i je le ai a te whu. (Olezi 78:12, 13, 43-51) Kẹsena, ọ tẹ sẹro emọ Izrẹl evaọ etoke ikpe 40 rai evaọ igbrẹwọ na, rehọ mana ko ae, kẹ ae ame, ọ tẹ jẹ ruẹ nọ iwu rai e bẹre he yọ awọ rai i fu hu. (Iziewariẹ 8:3, 4) Okenọ emọ Izrẹl a ruọ Ẹkwotọ Eyaa na no, Jihova ọ kẹ rai obokparọ vi ewegrẹ rai. Joshua, ọnọ o wo ẹrọwọ ọgaga fihọ eyaa Jihova, ọ jọ osẹri eware nana kpobi. Fikiere, ọ tẹ sae ta kẹ ekpako ẹdẹ riẹ avọ ududu nọ: “Whai kpobi a rehọ udu gbe iroro rai riẹ re, inọ eware iwoma kpobi nọ Ọnowo na Ọghẹnẹ rai ọ yeya kẹ owhai na o ru rai gba re, ovo u fi rie abọ kie he; ai kpobi i ru gba re.”—Joshua 23:14.
10 Wọhọ Joshua anwae, Ileleikristi nẹnẹ a wo evaifihọ inọ u no Ọghẹnẹ eva ze o te je te re ọ j’owọ kẹ enọ e be gọe. Evaifihọ nana yọ abọ ologbo ọrọ ẹrọwọ mai. Pọl ukọ na o kere nọ: “O rẹ bẹbẹ re ohwo ọ were Ọghẹnẹ ababọ ẹrọwọ. Keme ohwo kpobi nọ o bikẹle Ọghẹnẹ ọ rẹ rọwo nọ Ọghẹnẹ . . . ọ rẹ te hwosa kẹ e nọ e guọlọ e riẹ.”—Ahwo Hibru 11:6.
Ọghẹnẹ Ọ Ruẹaro Kpahe Obaro
11. Didi ekwakwa e rẹ lẹliẹ Ọghẹnẹ ru eyaa riẹ gba?
11 Ma ruẹ nọ dedenọ Ọghẹnẹ ọ kuvẹ ẹsalọ jẹ kuvẹ re ohwo-akpọ o su omobọ riẹ, o wo ogaga gbe ẹgwọlọ nọ ọ rẹ rọ j’owọ ro ru ẹjiroro riẹ gba. Ghele na, oware ofa jọ u fiba imuẹro orugba ọrọ eyaa Ọghẹnẹ. Jihova ọ rẹ sae ruẹ obaro na. (Aizaya 42:9) Ẹkwoma ọruẹaro riẹ, Ọghẹnẹ ọ ta nọ: “Kareghẹhọ eware anwae; keme mẹ họ Ọghẹnẹ, ọfa ọ riẹ hẹ, mẹ họ Ọghẹnẹ, ọnọ ọ wọhọ omẹ ọ rọ họ; me [dhesẹ] urere na no umuhọ ze, gbe eware nọ e te via ha no umuhọ ze; inọ, ‘Ẹjiroro mẹ ọ rẹ rẹriẹ hẹ, me re ru ẹjiroro mẹ gba.’ ” (Aizaya 46:9, 10) Emamọ ọwhẹrẹ ọ rẹ riẹ oke gbe oria nọ ọ rẹ kọ ibi fihọ, rekọ amavro ọ gbẹ dina riẹ kpahe oghẹrẹ nọ eware e te jọ. Dede na, ‘Ovie ebẹdẹ bẹdẹ’ na o wo eriariẹ egbagba nọ ọ rẹ rọ riẹ uzedhọ oke gbe oria nọ ọ rẹ jọ wha ẹjiroro riẹ haro.—1 Timoti 1:17.
12. Oghẹrẹ vẹ Jihova o ro rri kparo evaọ edẹ Noa?
12 Roro kpahe epanọ Ọghẹnẹ o ro rri kparo evaọ edẹ Noa. Fiki ubu eyoma nọ o vọ otọakpọ na, Ọghẹnẹ ọ tẹ jiroro inọ ọ rẹ raha ahwo-akpọ aghẹmeeyo no. O fi oke họ nọ o ti ro ru ei, ikpe 120 haro. (Emuhọ 6:3) Evaọ oke nọ o fihọ na, Jihova o roro vi ọraha irumuomu na, oware nọ ọ rẹ sai ru oke kpobi. Ẹjiroro Jihova o kẹre te esiwi ikiẹrẹe na. (Wawo Emuhọ 5:29.) Evaọ areghẹ riẹ, Ọghẹnẹ ọ riẹ oke nọ ọ rẹ rọ kẹ ahwo iruo nọ i ti su kpohọ ekuhọ ọyena. Ọ rehọ ovuẹ uvevẹ kẹ Noa. Noa o re ku okọ re “o ro siwi unuwou riẹ soso,” a vẹ rọ ẹvo akpọ-soso raha otu emuemu na no.—Ahwo Hibru 11:7; Emuhọ 6:13, 14, 18, 19.
Omaa Ebabọ Ulogbo
13, 14. Fikieme eku okọ na o rọ jọ iruo use-abọ?
13 Roro kpahe iruo na no eriwo Noa ze. Fikinọ Noa yọ ohwo Ọghẹnẹ, ọ riẹ nnọ Jihova ọ te raha egedhọ na. Rekọ taure oyena o tẹ te via, iruo e riẹ nọ o re ru—iruo nọ e gwọlọ ẹrọwọ. Eku okọ na yọ omaa ulogbo. Ọghẹnẹ o dhesẹ esabọ riẹ kẹe no. Okọ na u ti theri vi igege ebọro ọgbọna jọ, je kpehru te uwou-ehru idhe isoi. (Emuhọ 6:15) Ebebabọ na a ri ku okọ ẹdọvo ho yọ a tulo ho. A ti wo emashini nọ ma wo nẹnẹ na ha. Ofariẹ, nọ o wo ẹgba Jihova nọ ọ rẹ rọ riẹ obaro ha na, u wo uvumọ edhere nọ Noa ọ rẹ rọ riẹ oghẹrẹ iyero nọ e te roma via evaọ obaro nọ i ti fiobọhọ hayo whaha omaa ebabọ na ha. Ababọ avro, enọ buobu e jọ Noa iroro. Ẹvẹ a ti ro koko ekwakwa ebabọ na họ? Ẹvẹ o ti ro koko erao na họ? Didi emuore a te gwọlọ, kọ ẹvẹ u re bu te? Oke vẹ dẹẹ Ẹvo nọ a ruẹaro riẹ na ọ te rọ ze?
14 Whaọ, ebẹbẹ okegbe e jariẹ re. Emuemu ọ jọ oria kpobi. Egwara ilogbo na—emọ aghẹruẹ erọ enjẹle imuomu avọ eyae rai na—a rehọ ozighi vọ otọakpọ na. (Emuhọ 6:1-4, 13) Ofariẹ, eku okọ o rọ oware nọ a rẹ jọ idhere ru hu. Ahwo a ti roro bẹ kpahe oware nọ Noa o bi ru na, ọ vẹ te ta kẹ ai. (2 Pita 2:5) Kọ a ti jiri ei? Vievie! Ikpe jọ nọ i kpemu, Enọk ẹrọwọ na o whowho ọraha irumuomu na. Ovuẹ riẹ o dha ahwo na eva te epanọ Ọghẹnẹ ‘ọ rọ rehọ iẹe,’ hayo bru uzuazọ riẹ kpẹre, re ewegrẹ Riẹ a siẹe ba ekpe. (Emuhọ 5:24; Ahwo Hibru 11:5; Jud 14, 15) Orọnikọ Noa o re whowho oghẹrẹ ovuẹ utioye ọvo ho rekọ o re je ku okọ. Nọ o bi ku okọ na, o te jọ wọhọ ekareghẹhọ ọgaga ọrọ ẹrọwọ Noa evaọ aro ahwo omuemu oke riẹ na!
15. Fikieme Noa o je wo evaifihọ inọ ọ sai ti ru iruo riẹ re?
15 Noa ọ riẹ nnọ omaa na u wo uketha gbe oghale Ọghẹnẹ Erumeru na. Kọ ogbẹrọnọ Jihova ọvo ọ kẹ riẹ iruo na? Jihova ọ kẹ Noa imuẹro no inọ tei te uviuwou riẹ a te rueva okọ nọ a ku no a ve je siwi ai kọkọ vrẹ Ẹvo akpọ-soso na. Ọghẹnẹ o tube duwu iyowu ro dhesẹ imuẹro riẹ. (Emuhọ 6:18, 19) O wọhọ nọ Noa o vuhumu no inọ Jihova o roro kpahe je rri uyero na no taure ọ tẹ te kẹe iruo na. Ofariẹ, Noa ọ riẹ nọ Jihova o wo ogaga nọ ọ rẹ rọ dhogbo re o fiobọhọ kẹe otẹrọnọ u fo. Fikiere ẹrọwọ Noa ọ tẹ wọe kpohọ iruo. Wọhọ epanọ o jọ kẹ ọmọ-uyẹ riẹ Abraham, u mu Noa ẹro ‘nọ onọ Ọghẹnẹ ọ ya o re ru ei gba.’—Ahwo Rom 4:21.
16. Nọ iruo ẹbọ okọ na o be nyaharo na, ẹvẹ ẹrọwọ Noa o ro wo ọbọga?
16 Nọ ikpe na e be nyaharo yọ eku okọ na o be nyaharo na, ẹrọwọ Noa ọ tẹ ga viere. Ebẹbẹ ebabọ gbe oghẹrẹ nọ a te bọe i kuhọ no. O fi edawọ kparobọ. Uvumọ ọkparesuọ ọ sae whaha iruo na ha. Uviuwou Noa o ruẹ uketha gbe ethathọ Jihova. Nọ Noa ọ be ya haro na, ‘ẹrọwọ riẹ nọ a dawo no o tẹ wha ithihakọ ze.’ (Jemis 1:2-4) Uwhremu na, o te ku okọ na re, Ẹvo na ọ tẹ ze, Noa avọ uviuwou riẹ a tẹ zọ. Noa ọ ruẹ orugba eyaa Ọghẹnẹ, wọhọ epanọ o jọ kẹ Joshua evaọ obaro na. Ẹrọwọ Noa o wo osohwa.
Jihova Ọ Be Tha Iruo na Uke
17. Idhere vẹ edẹ mai i ro tho edẹ Noa?
17 Jesu ọ ruẹaro nnọ edẹ mai i ti tho edẹ Noa. Ọghẹnẹ ọ wariẹ gbae mu no re ọ raha irumuomu na no yọ o fi oke nọ onana o te rọ via họ no. (Matiu 24:36-39) Ọ tẹ jẹ gbẹ edhere azọ fihọ no rọkẹ ikiẹrẹe na. Rọ kẹ Noa, okọ o ku, rekọ idibo Ọghẹnẹ nẹnẹ a re whowho ẹjiroro Jihova, wuhrẹ Ẹme riẹ, je ru ilele.—Matiu 28:19.
18, 19. Ẹvẹ ma rọ riẹ nọ ẹta usiuwoma na u wo uketha Jihova?
18 O hae jọ nọ Jihova ọ jọ kugbe Noa re ọ thae uke je siwi ei hi, ọ hẹ sai ku okọ na ha. (Wawo Olezi 127:1.) Epọvo na, ababọ uketha Jihova, Egagọ-Ileleikristi uzẹme e sae zọ, kabikọ wo ẹvi hi. Gamaliẹl, ohwo Farisi nọ a jẹ kẹ adhẹẹ gbe owuhrẹ Uzi na, o vuhu onana mu evaọ ikpe-udhusoi ọsosuọ na. Okenọ Sanhẹdrin ahwo Ju a gwọlọ edhere nọ a re ro kpe ikọ na, ọ tẹ hrẹ okọto na nọ: “Ahwo ọnana, wha vu ai wa tou; keme re ẹjiroro hayo iruẹru enana etẹrọ erọ ahwo, e rẹte galuzouviẹ; rekọ e tẹrọ erọ Ọghẹnẹ, wha rẹ sae kpare ai no ho.”—Iruẹru 5:38, 39.
19 Obokparọ iruo usiuwoma ota na, te orọ ikpe-udhusoi ọsosuọ gbe orọ inẹnẹ, u dhesẹ nnọ iruo na orọ ahwo ho, rekọ orọ Ọghẹnẹ. Uzoẹme n’otha na o te ta kpahe iyero gbe eware isiuru nọ e via no nọ i fiobọhọ ru iruo na kparobọ gaga te enẹ.
Jọ O bẹ Owhẹ Hẹ!
20. Ono ọ be th’omai uke nọ ma be ta usiuwoma na?
20 Dede nọ ma be rria “oke ẹbẹbẹ,” o rẹ sai mu omai ẹro inọ Jihova ọ be kpọ eware. Ọ be thọ jẹ sẹro ahwo riẹ nọ a bi ruiruo re a ru iruo usiuwoma ota na kuhọ taure oke nọ Ọghẹnẹ o fihọ re o kuọ uyerakpọ omuomu nana họ u te ti te. (2 Timoti 3:1; Matiu 24:14) Jihova o zizie omai re ma jọ ‘ibe iruiruo’ riẹ. (1 Ahwo Kọrint 3:9) A tẹ jẹ k’omai imuẹro inọ Kristi Jesu ọ rọ kugbe omai evaọ iruo nana gbe nnọ ma rẹ sai fievahọ uketha avọ ọkpọvio enjẹle.—Matiu 28:20; Eviavia 14:6.
21. Evaifihọ vẹ ma wo nọ o gbẹ rọ b’omai hi?
21 Fikinọ Noa avọ uviuwou riẹ a fi ẹrọwọ họ eyaa Jihova, a siwi rai vrẹ ame ẹvo na. Ahwo nọ a wo ọkpọ ẹrọwọ ọyena nẹnẹ a ti siwi ai vrẹ ‘uye ulogbo’ na. (Eviavia 7:14) Uzedhọ oke evawere ma rọ na. Ikpeware e rọ obaro! Kẹle na, Ọghẹnẹ ọ te rehọ idhiwu gbe otọakpọ ọkpokpọ oruaro ze enọ ẹrẹreokie ọ be te rria. (2 Pita 3:13) Jọ imuẹro ra o b’owhẹ vievie he inọ oware nọ Ọghẹnẹ ọ ta kpobi, ọ sai ti ru ei.—Ahwo Rom 4:21.
Eme Ekareghẹhọ
◻ Fikieme Jihova ọ gbẹ be rọ kpọ iruẹru ahwo-akpọ kpobi hi?
◻ Ẹvẹ ẹgba Jihova nọ ọ rẹ rọ wha ẹjiroro riẹ haro u ro dhesẹ oma via evaọ oghẹrẹ nọ o yerikugbe Izrẹl?
◻ Ẹvẹ ẹgba Jihova nọ ọ rẹ rọ ruẹ obaro u ro dhesẹ oma via evaọ edẹ Noa?
◻ Didi imuẹro ma rẹ sai wo kpahe eyaa Ọghẹnẹ?