Eme Ẹme na “You Ewegrẹ Rai” U Dhesẹ?
Uyo nọ Ebaibol na ọ kẹ
Nọ Jesu ọ jẹ kẹ ovuẹ obọ ugbehru nọ ma riẹ gaga na, ọ ta nọ: “Wha . . . you ewegrẹ rai.” (Matiu 5:44; Luk 6:27, 35) Otọ ẹme Jesu na họ, ma jọ wowou kẹ ahwo nọ a mukpahe omai hayo nọ a be riẹ omai ru hu.
Jesu ọ rọvrẹ ahwo nọ a gboja kẹe jẹ rehọ ere dhesẹ nọ o you ewegrẹ riẹ. (Luk 23:33, 34) Jesu o wuhrẹ omai nọ ma you ewegrẹ mai, yọ uwuhrẹ nana o rọwokugbe eme nọ e rrọ Ikereakere Hibru nọ a re je se Ọvọ Anwae na.—Ọnyano 23:4, 5; Itẹ 24:17; 25:21.
“Wha gbẹ hai you ewegrẹ rai jẹ hae lẹ roro enọ i bi kpokpo owhai.”—Matiu 5:43, 44.
Ma te ta kpahe eware nana
Fikieme u ro fo re who you ewegrẹ ra?
Ọghẹnẹ o fi oriruo na hotọ kẹ omai. Ọghẹnẹ “o bi ru ewoma kẹ enọ e kare uyere-ọghọ jẹ rrọ muomu.” (Luk 6:35) “O bi ru ọre riẹ va ze kẹ ahwo oyoma.”—Matiu 5:45.
Ma te you ọwegrẹ mai, ọ sai nwene. Ebaibol na o wuhrẹ nọ ma jọ wowou kẹ ewegrẹ mai, ọ ta nọ ma te rọ ere “koko iwowo-erae fihọ iẹe uzou.” (Itẹ 25:22) Ẹme yena o dhesẹ epanọ a re ro wo emamọ oro hayo idọlọ efuafo. A rẹ kake rọ erae mahe iẹe, u ve si ekagba kpobi noi. Epọvo na re, nọ ma tẹ rrọ wowou kẹ ohwo nọ o mukpahe omai, ofu riẹ ọ sae rọ ẹmẹrera ziọ otọ, o ve ti mu emamọ uruemu họ edhesẹ.
Idhere vẹ whọ sai ro dhesẹ nọ who you ewegrẹ ra?
“Ru ewoma kẹ enọ i bi mukpahe owhai.” (Luk 6:27) Ebaibol na ọ ta nọ: “Ohọo u te bi kpe ọwegrẹ ra, kẹe emu re; uruame u te bi kpei, kẹe oware nọ ọ rẹ da.” (Ahwo Rom 12:20) Ma te roro kpahe Obọdẹ Uzi Uruemu na, ma rẹ ruẹ idhere efa nọ ma re ro dhesẹ nọ ma you ewegrẹ mai. Uzi na o ta nọ: “Nwane wọhọ epanọ wha gwọlọ nọ ahwo a ru kẹ owhai, wha ru epọvo na kẹ ae re.”—Luk 6:31.
“Lẹ ẹro eghale kẹ enọ e bọwo owhai ehao.” (Luk 6:28) Ma rẹ rọ unu kpotọ ta ẹme kẹ ae je roro kẹ ae o tẹ make rọnọ a be ta ikpehre eme kẹ omai. Ere ma rẹ rọ lẹ ẹro eghale kẹ ewegrẹ mai. Ebaibol na ọ ta nọ: “Wha rehọ . . . ekela hwosa ekela ha. Ukpoye, wha rehọ emamọ ẹme hwa zihe.” (1 Pita 3:9) Ma te whaha egrẹ hayo omukpahọ nọ ma te ru lele ohrẹ nana.
“Lẹ roro enọ e be la owhai eka.” (Luk 6:28) Whọ “rọ eyoma hwosa eyoma kẹ ohwo ọvo ho” nọ a tẹ make la owhẹ eka hayo ta eme ẹsọ kẹ owhẹ. (Ahwo Rom 12:17) Ukpoye, lẹ se Ọghẹnẹ re o fiobọhọ kẹ owhẹ rọvrẹ ohwo na. (Luk 23:34; Iruẹru Ikọ 7:59, 60) Viukpenọ who re ru ohwo na kele, vu ei wa kẹ Ọghẹnẹ nọ o re bruoziẹ nọ ọ gbakiete na.—Iruo-Izerẹ 19:18; Ahwo Rom 12:19.
“Wha gbẹ hai you ewegrẹ rai, hai ru ewoma kẹ enọ i bi mukpahe owhai, hae lẹ ẹro eghale kẹ enọ e bọwo owhai ehao, hae lẹ roro enọ e be la owhai eka.”—Luk 6:27, 28.
“Wo odiri, [jọ] wowou.” (1 Ahwo Kọrint 13:4) Nọ Pọl ukọ na ọ jẹ ta kpahe uyoyou, ọ rọ ẹme Griki nana (a·gaʹpe) ro dhesẹ iẹe, yọ whọ rẹ ruẹ ọkpọ uyoyou nana evaọ obe Matiu 5:44 gbe Luk 6:27, 35. Ma tẹ be hai wo odiri, jọ wowou, ta eme nọ e rrọ wolẹ kẹ ewegrẹ mai, yọ ma gbẹ be re ae ihri hi, yọ uyoyou a·gaʹpe na ma bi dhesẹ na.
“Uyoyou u re wo odiri, o tẹ jẹ rrọ wowou. Uyoyou o rẹ re ihri hi. O rẹ ya-oma ha, u re fu uke he, u re ru ugberuo ho, o rẹ gwọlọ ewoma obọriẹ hẹ, u re mu ofu hu. U re koko eware edada nọ a ru rie fihọ eva ha. O rẹ ghọghọ fiki emuemu hu, rekọ o rẹ ghọghọ fiki uzẹme. U re wo odiri evaọ eware kpobi, rọwo eware kpobi, rẹro eware kpobi, thihakọ eware kpobi. Uyoyou o rẹ jọ bẹdẹ bẹdẹ.”—1 Ahwo Kọrint 13:4-8.
Kọ u fo re who lele ewegrẹ ra fi ẹmo?
Ijo. Jesu o wuhrẹ ilele riẹ nọ a du họre ewegrẹ rai hi. Wọhọ oriruo, nọ ewegrẹ i ti ru re a wọ ohọre ziọ Jerusalẹm, ọ ta kẹ ilele riẹ nọ a dikihẹ re a họre ae he, ukpoye ọ vuẹ rai nọ jọ a dhẹ. (Luk 21:20, 21) Jesu ọ tẹ jẹ ta kẹ Pita ukọ na nọ: “Zihe ọgbọdọ ra fihọ oria riẹ, keme enọ e tọlọ ọgbọdọ kpobi i ti whu uwhu ọgbọdọ.” (Matiu 26:52) Ebaibol na gbe ebe nọ ahwo gheghe a kere i dhesẹ nọ Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ a je lele ewegrẹ rai fi ẹmo ho.a—2 Timoti 2:24.
Eriwo ọthọthọ kpahe ewegrẹ ohwo nọ a re you
Eriwo ọthọthọ: Uzi Ọghẹnẹ o ta nọ jọ ahwo Izrẹl a mukpahe ewegrẹ rai.
Uzẹme ẹme na: U wo uzi ovo nọ o ta ere he. Ukpoye uzi na o ta nọ jọ ahwo Izrẹl a you erivẹ rai. (Iruo-Izerẹ 19:18) Dede nọ omọfa kpobi a jọ etenẹ se “ọrivẹ” na, ahwo Ju jọ a rọwo nọ ibe ahwo Ju rai ọvo họ ọrivẹ nọ a jọ etenẹ fodẹ na, ahwo nọ i kiọkọ kọ ewegrẹ nọ u fo nọ a re mukpahe. (Matiu 5:43, 44) Jesu ọ kẹ oriruo jọ kpahe emamọ ohwo Sameria nọ a se ọrivẹ na rọ kpọ eriwo ọthọthọ rai na vi.—Luk 10:29-37.
Eriwo ọthọthọ: Who te you erivẹ ra u dhesẹ nọ ekpehre uruemu rai o were owhẹ.
Uzẹme ẹme na: Ebaibol na o dhesẹ nọ whọ sai you ohwo dede nọ uruemu riẹ o were owhẹ hẹ. Wọhọ oriruo, Jesu ọ lẹ roro ahwo nọ a kpe rie, dede nọ ozighi ọ rẹ were iẹe he. (Luk 23:34) Yọ o mukpahe uzioraha rekọ o whu fiki erahaizi.—Jọn 3:16; Ahwo Rom 6:23.
a Obe na The Rise of Christianity nọ E. W. Barnes o kere o ta nọ: “Evuẹ nọ i te omai obọ nọ ma roma totọ kiẹriwi i dhesẹ nọ taure Marcus Aurelius [Ohwo nọ ọ jọ osu Rom no umuo ukpe 161 C.E. rite 180 C.E.] ọ tẹ te ruọ ọkwa riẹ, Oleleikristi ọvo o ru iruo isoja ha; yọ isoja ọvo nọ o zihe ruọ Oleleikristi nọ ọ gbẹ jọ iruo isoja ọ jọ họ.”