Devidi ọ hae sae jọ dhesẹ nọ ọ riẹ ru. Ikuigbe na e ta kpahe ọdafe jọ nọ o wo igodẹ buobu gbe oyegbere jọ nọ o wo ogodẹ ọvo nọ o bi tete jẹ be yọrọ. Devidi omariẹ ọ jọ othuru-igodẹ, fikiere ọ sae riẹ oghẹrẹ nọ ogodẹ na ọ jọ kẹ ọnọ o wo rie na. Devidi o muofu okiẹrẹe kẹ okpohwo nọ ọ tatabọ mi oyegbere na ogodẹ ọghaghae riẹ na. Netan ọ tẹ ta kẹ Devidi gbiae nọ: “Whẹ họ ohwo na.” Eme na e nyate udu Devidi, o te ghine kurẹriẹ. (2 Sam. 12:1-14) Ẹkwoma ewuhrẹ, whọ rẹ sai wuhrẹ epanọ whọ rẹ rọ edhere ona t’ẹme nọ o re duobọte ohwo udu.

A rẹ sai wo iriruo buobu nọ e rẹ k’erere evaọ ewuhrẹ no eware nọ e via nọ a kere fihọ Ikereakere na ze. Jesu ọ rehọ umutho eme ru onana okenọ ọ ta nọ: ‘Wha kareghẹhọ aye Lọt.’ (Luk 17:32) Okenọ ọ jẹ ta kpahe oka ẹzino riẹ, Jesu ọ fodẹ “edẹ Noa.” (Mat. 24:37-39) Evaọ Ahwo Hibru uzou avọ 11, Pọl ukọ na ọ fodẹ ezae gbe eyae 16 wọhọ iriruo ẹrọwọ. Nọ whọ be riẹ Ebaibol na ziezi na, who ti wo iriruo nọ i w’ẹgba ziezi rono eme nọ Ikereakere na e ta kpahe eware nọ e via gbe ahwo nọ a jọ eva rai fodẹ na.—Rom 15:4; 1 Kọr. 10:11.

Ẹsejọ whọ sae ruẹ nọ o rẹ k’erere re whọ rehọ oware ọgbọna jọ nọ o ghinẹ via ro fiẹgba họ ugogo ẹme uthubro jọ. Rekọ who te bi ru ere, ruẹ nọ ikuigbe na yọ oware nọ o ghinẹ via jẹ whaha ikuigbe nọ i re kpomovuọ họ ohwo jọ evaọ ogbotu na oma hayo ikuigbe nọ i re si iroro kpohọ ẹme avro jọ nọ o w’obọ kugbe ẹme na ha. Jẹ kareghẹhọ nọ u fo re ikuigbe na i ru ẹjiroro jọ gba. Who du gbiku nọ i fo ho nọ e rẹ kpọ ẹjiroro ahwo no ẹme ra ha.

Kọ A te Riẹ Otọ Riẹ? Ọtadhesẹ hayo oriruo nọ who ro ruiruo kpobi, o re ru ẹjiroro jọ gba. Kọ o ti ru ere otẹrọnọ who gbe dhesẹ otofa riẹ kpahe ẹme nọ whọ be ta na ha?

Nọ ọ ta kpahe ilele riẹ wọhọ “elo rọkẹ akpọ na” no, Jesu o te fi umutho eme jọ bae kpahe epanọ a rẹ rehọ ukpẹ ro ruiruo gbe owha-iruo nọ onana u fihọ ae uzou. (Mat. 5:15, 16) Nọ ọ kẹ ọtadhesẹ riẹ ọrọ ogodẹ nọ o vru na no, ọ tẹ ta kpahe oghọghọ nọ o rẹ jọ obọ odhiwu fiki ọrahauzi nọ o kurẹriẹ. (Luk 15:7) Yọ okenọ o gbiku ohwo Sameria ọrivẹ na no, Jesu ọ tẹ nọ ohwo nọ ọ be gaviezọ kẹe na onọ oliọliọ jọ je fi ugogo ohrẹ jọ bae. (Luk 10:36, 37) Evaọ abọdekọ riẹ, ahwo nọ a roma kpotọ n’onọ ọvo ae Jesu o ru ọtadhesẹ riẹ kpahe ẹkpẹ sa-sa gbe ọrọ ikpoko nọ e rọ udhu na vẹ kẹ, orọnikọ rọkẹ ogbotu na ha. (Mat. 13:1-30, 36-43) Edẹ esa taure o te ti whu, Jesu ọ kẹ ọtadhesẹ kpahe ewhẹrẹ ọgbọ-evaene erọ ijihẹ. O du fotọ ẹme na ha; o gwọlọ otofa ha. “Ilori izerẹ gbe otu Farisi a . . . riẹ nọ ọ be ta ẹme kpahe ae.” (Mat. 21:33-45) Fikiere oghẹrẹ ọtadhesẹ na, uruemu ogbotu na, gbe ẹjiroro ra, enana kpobi eye i re dhesẹ sọ who re ru ẹme na vẹ gbe, o tẹ rọ ere, epanọ who re ru ei vẹ te.

Ewo ona nọ a rẹ rọ rehọ etadhesẹ gbe iriruo ro ruiruo ziezi o rẹ rehọ oke, rekọ omodawọ na o rrọ uvrẹvru hu. Etadhesẹ nọ a riẹ salọ ziezi e rẹ lẹliẹ ẹme daruọ ahwo oma. Ukuhọ riẹ o rẹ jọ ovuẹ nọ u wo ẹgba vi onọ a rehọ eme gheghe ta.

Uwuhrẹ 46

Etadhesẹ No Iyero Nọ A Riẹ Ze

Eme o gwọlọ nọ who re ru?

Rehọ etadhesẹ nọ i kpomahọ iruẹru nọ ahwo nọ a rọ ogbotu ra a wo obọ kpahe hayo eware nọ a riẹ kpahe rọ t’ẹme.

FIKIEME U JE WUZOU?

Etadhesẹ nọ i no iyero nọ a riẹ kpahe ze eye e rẹ mai duobọte udu ogbotu na.

UZẸME, u wuzou re etadhesẹ kpobi nọ whọ be rọ t’ẹme i kiehọ ẹme nọ whọ be ta na. Rekọ, re i w’iruo ziezi, u wuzou re i fo ogbotu ra.

Ẹvẹ oghẹrẹ ahwo nọ a rọ ogbotu u re ro kpomahọ etadhesẹ nọ whọ rẹ salọ rọ t’ẹme kẹ utu ahwo? Eme Jesu Kristi o ru? Makọ ọ be t’ẹme kẹ ogbotu na hayo ilele riẹ, Jesu ọ rehọ iriruo riẹ no iyero nọ i thabọ no oghẹrẹ uzuazọ ahwo Izrẹl ze he. Ogbotu riẹ ọ hae riẹ kpahe iriruo eyena ha. Wọhọ oriruo, Jesu ọ t’ẹme fodẹ oghẹrẹ uzuazọ uviuwou ivie obọ Ijipti hayo iruẹru egagọ ahwo India ha. Ghele na, etadhesẹ riẹ i dhesẹ eware nọ i kie kpahe iruẹru ahwo ekwotọ kpobi. Ọ ta kpahe ikako iwu, ekiọthuọ, oware oghaghae nọ u vru, gbe ekpohọ ehaa orọo. Ọ riẹ epanọ ahwo a rẹ j’owọ evaọ otọ iyero sa-sa, ọ tẹ rehọ enana ruiruo. (Mak 2:21; Luk 14:7-11; 15:8, 9; 19:15-23) Nọ orọnọ ahwo Izrẹl ọ mae kpọ iruo usiuwoma ota riẹ bru na, etadhesẹ Jesu e mae tẹrovi ekwakwa gbe iruẹru nọ e rọ abọ uzuazọ ekẹdẹ kẹdẹ rai. Fikiere, ọ t’ẹme kpahe eware wọhọ iruo-ọwhẹrẹ, epanọ igodẹ i re yoẹme kẹ othuru rai, gbe oviẹ-arao nọ a re ku udi họ. (Mak 2:22; 4:2-9; Jọn 10:1-5) Ọ tẹ jẹ riobọ kpohọ iriruo ikuigbe nọ a riẹ kpahe—ẹma imava-orọo ọsosuọ na, Ẹvo edẹ Noa, ọraha Sodọm avọ Gomora, uwhu aye Lọt, gbe efa itieye buobu. (Mat. 10:15; 19:4-6; 24:37-39; Luk 17:32) Kọ who re roro kpahe iruẹru nọ ogbotu ra a riẹ kpahe ziezi gbe oria nọ a jọ whẹro evaọ okenọ whọ tẹ be salọ etadhesẹ ra?

Kọ ẹvẹ otẹrọnọ whọ be t’ẹme, orọnọ rọkẹ ogbotu hu, rekọ rọkẹ omọvo jọ hayo umutho ahwo jọ ọvo? Daoma salọ ọtadhesẹ nọ ọ rẹ mai fo kẹ umutho ahwo na. Okenọ Jesu o se isẹri kẹ aye ohwo Sameria na kẹle ozae Saeka, ọ ta kpahe “ame uzuazọ,” ‘uruame nọ u re gbe kpe ohwo ho,’ gbe “eyeri ame nọ ọ rẹ vọ eruọ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ”—enana kpobi yọ eme ọtakpeze nọ i kie kpahe iruo aye na. (Jọn 4:7-15) Yọ evaọ okenọ ọ t’ẹme kẹ ezae nọ e jẹ fa iboro rai, ẹme ọtakpeze nọ ọ salọ o kie kpahe iruo okuori. (Luk 5:2-11) Evaọ iriruo ivẹ na, ọ hae sae t’ẹme kpahe iruo ọwhẹrẹ, nọ orọnọ a jẹ rria oria nọ a rẹ jọ ruiruo ọwhẹrẹ na, rekọ dai roro epanọ u wo ẹgba te nọ ọ ta kpahe iruẹru obọ rai nọ o bi dhesẹ oware nọ a rẹ jọ udu rai roro kpahe na! Kọ whọ be daoma ru ere?

Jesu ọ kpọ iruẹru riẹ riwi “igodẹ nọ ivru eva uwou Izrẹl,” rekọ a vi Pọl ukọ na orọnikọ bru Izrẹl ọvo ho rekọ je bru erẹwho Egedhọ na re. (Mat. 15:24; Iruẹru 9:15) Kọ onana u fi ohẹriẹ họ edhere nọ Pọl ọ rọ t’ẹme? E. Okenọ o je kere se Ileleikristi obọ Kọrint, ọ fodẹ ohrẹ-odhẹ owotọ, ọ fodẹ uruemu emuọriọ evaọ etẹmpol edhọ, ọ tẹ jẹ fodẹ uje obokparọ nọ a re le, eware nọ ahwo Egedhọ eyena a riẹ kpahe.—1 Kọr. 8:1-10; 9:24, 25; 2 Kọr. 2:14-16.

Kọ whọ rẹ romatotọ wọhọ Jesu gbe Pọl evaọ ẹsalọ etadhesẹ gbe iriruo nọ who re ro wuhrẹ? Kọ who re roro kpahe ogbe-ẹria gbe iruẹru ekẹdẹ kẹdẹ enọ e be gaviezọ k’owhẹ na? Uzẹme, inwene e romavia no evaọ akpọ na anwọ ikpe-udhusoi ọsosuọ na. Ahwo buobu a re yo usi akpọ-soso ẹkwoma etẹlivisiọne. A riẹ eware nọ e rọ ekwotọ efa via. Oria nọ o jẹ rọ ere, o thọ họ re whọ fodẹ eware usi itieye na evaọ etadhesẹ. Ghele na, eware nọ e rẹ mai duobọte ahwo họ enọ i kpomahọ izuazọ obọ rai—uwou rai, ekru rai, iruo rai, emu nọ a rẹ re, oghẹrẹ ova-ehru na evaọ oria rai.

Otẹrọnọ ọtadhesẹ ra ọ gwọlọ oruvẹ buobu, koyehọ whọ be t’ẹme kpahe oware nọ ogbotu ra ọ riẹ hẹ. Ọtadhesẹ otiọye na ọ sai ruru ẹjiroro uthubro na. Fikiere, ogbotu na ọ sae te kareghẹhọ ọtadhesẹ na rekọ a te kareghẹhọ uzẹme Ikereakere nọ whọ be daoma ru vẹ na ha.

Ukpenọ o re ru ewawọ ekpakpakre, Jesu ọ ta kpahe eware elọlọhọ, erọ uzuazọ ekẹdẹ kẹdẹ. Ọ rehọ eware esese ru eware ilogbo vẹ jẹ rọ eware elọlọhọ ru eware egaga vẹ. Ẹkwoma eware ikẹdẹ kẹdẹ nọ o ro dhesẹ uzẹme abọ-ẹzi, Jesu o fiobọhọ kẹ ahwo wo otoriẹ viere kpahe uzẹme abọ-ẹzi nọ o je wuhrẹ na jẹ kareghẹhọ enana. Ẹvẹ onana o rọ emamọ oriruo te nọ ma re lele!