AVRO OSU NỌ O VRU NA

7. (a) Fikieme eme nọ Daniẹl ọ ta kpahe Bẹlsheza e be rọ were egba-avro Ebaibol anwẹdẹ? (b) Eme ọ via kẹ ẹjiroro na inọ Bẹlsheza yọ ohwo osia gheghe?

⁷ Daniẹl o kere nnọ Bẹlsheza, “ọmọ” Nebukadneza, o je su wọhọ ovie evaọ Babilọn evaọ okenọ a fi okpẹwho na kparobọ. (Daniẹl 5:1, 11, 18, 22, 30) U kri no nọ egba-avro e rọ dada owọ mu ẹme ọnana, keme u te no Ebaibol no, a rẹ jọ oria ofa ruẹ odẹ Bẹlsheza ha. Ukpoye, igbiku anwae a fodẹ Nabonidọs, ohwo nọ ọ rehọ ẹta Nebukadneza, wọhọ ovie urere ọ Babilọn. Fikiere, evaọ 1850, Ferdinand Hitzig ọ tẹ ta nọ Bẹlsheza yọ ohwo nọ okere-obe na o roro ku gheghe. Kọ eme ọ Hitzig na e gbẹ kpua ga hrọ? Kọ, fikinọ a se odẹ ovie jọ họ—maero evaọ okenọ ikere ikuigbe e jọ kakao—u re ghine dhesẹ nọ ọ rria vievie he? Epanọ o rọ kpobi, evaọ 1854 a tẹ tọ ku ewẹ igbulẹvẹ jọ evaọ oria ọraha okpẹwho Babilọn anwae ọ Ọr nọ o rọ ofẹ obọze-ọre Iraq. Olẹ kẹ “Bel-sar-ussur, ọmọ ọkpako mẹ” o rọ usu eme ikpokpoko Nabonidọs ovie na. Egba-avro dede a rọwo inọ: Ọnana họ Bẹlsheza ọrọ obe ọ Daniẹl na.

8. Ẹvẹ udhesẹ Daniẹl kpahe Bẹlsheza wọhọ ovie nọ o bi su u ro zihe ruọ uzẹme?

⁸ Ghele na, ẹme ọnana ọ vọ egba-avro na eva ha. Ọgba-avro jọ, H. F. Talbot, o kere nọ: “Onana u dhesẹ oware ovo ho.” Ọ ta nọ ọmọ nọ ọ rọ obe na yọ ọmaha gheghe, kpakiyọ Daniẹl ọ fodẹ e riẹ wọhọ nnọ o je su wọhọ ovie. Nọ ukpe ovo u lele ekporo eme Talbot no, a tẹ tọ ku ewẹ igbulẹvẹ efa nọ i dhesẹ Bẹlsheza wọhọ nnọ o wo ikere-ebe gbe idibo uwou. Yọ ọmaha vievie he! Urere riẹ, ewẹ ekpala efa i te ku ẹme na họ, niyẹrẹ nnọ Nabonidọs ọ rria Babilọn ikpe buobu hu. Ewẹ ekpala enana i te je dhesẹ nnọ evaọ ikpe enana, o “mu esuo-uvie” Babilọn họ obọ ọmọ ọkpako riẹ (Bẹlsheza). Eva oke utioye na, Bẹlsheza o te zihe ruọ ovie—osu ọsese kugbe ọsẹ riẹ.b