8. Ono họ ovie obọze ovatha-ọre evaọ edẹ urere na kpobi?

⁸ Evaọ etoke Ẹmo Akpọ Ọsosuọ, America avọ Britain a jọ abọ, u te ru nọ a rọ jọ ogbaẹmo ulogbo. Oke yena a ro zihe ruọ Ogaga-Esuo Akpọ Britain avọ America. Wọhọ epanọ Daniẹl ọ ruẹaro riẹ na, egọmeti nana o koko “ogbaẹmo nọ o rrọ buobu gaga jẹ goma thesiwa” họ. (Dan. 11:25) Evaọ etoke edẹ urere na kpobi, ogaga-esuo Britain avọ America họ ovie obọze ovatha-ọre na.c Rekọ ono họ ovie ẹkpẹlobọ ovatha-ọre?

OVIE ẸKPẸLOBỌ OVATHA-ỌRE Ọ WARIẸ ROMAVIA

9. Oke vẹ ovie ẹkpẹlobọ ovatha-ọre ọ rọ wariẹ romavia, kọ ẹvẹ ẹme nọ ọ rrọ Daniẹl 11:25 o ro rugba?

⁹ Nọ Brọda Russell avọ egbẹnyusu riẹ a mu Ebaibol họ ewuhrẹ kugbe no, ukpe nọ u lele i rie, koyehọ 1871 ovie ẹkpẹlobọ ovatha-ọre ọ tẹ wariẹ romavia. Ukpe yena ọzae nọ a re se Otto von Bismarck o ro ku ekwotọ buobu gbe, enọ i zihe ruọ uvie ulogbo orọ Germany. Ovie Prussia nọ a re se Wilhelm ọrọ ọsosuọ ọye ọ jọ ọba ọsosuọ uvie na, kẹsena ọ tẹ rọ Bismarck mu re ọ rẹrote iruẹru ẹkwotọ na soso.d Nọ oke o be nyaharo na, erẹwho efa buobu e tẹ jọ otọ esuo Germany, erẹwho Africa gbe erọ Pacific Ocean sa-sa e jọ usu rai. Kẹsena ogaga-esuo Germany avọ orọ Britain i te je si oma. (Se Daniẹl 11:25.) Ẹkwotọ Esuo Germany o te ti wo ogbaẹmo ulogbo nọ o joma te orọ Britain. Evaọ etoke ẹmo akpọ ọsosuọ, ogbaẹmo nana Germany ọ rọ họre ewegrẹ riẹ.

10. Ẹvẹ ẹme nọ ọ rrọ Daniẹl 11:25b, 26 o ro rugba?

¹⁰ Kẹsena Daniẹl ọ tẹ ta kpahe oware nọ o te via kẹ Ẹkwotọ Esuo Germany gbe ogbaẹmo ulogbo nọ o kokohọ na. A jọ eruẹaruẹ na ta nọ ovie ẹkpẹlobọ ovatha-ọre na “ọ te sai dikihẹ hẹ.” Fikieme? “Keme a te lẹlẹ gba ẹgwae omuomu kpahe iẹe. Ahwo nọ a be re obọdẹ emu riẹ a ti ru ei kie.” (Dan. 11:25b, 26a) Evaọ oke Daniẹl, ahwo jọ nọ a jẹ re “obọdẹ emu ovie na” họ ikpahwo esuo nọ i je ru ‘iruo kẹ ovie na.’ (Dan. 1:5) Kọ amono eruẹaruẹ na e be ta kpahe na? E be ta kpahe ikpahwo esuo Germany, wọhọ iletu ogbaẹmo gbe ekohrẹ ogbaẹmo ọba Germany. Ahwo nana a ru nọ uvie riẹ u ro kie uwhremu na.e Orọnikọ ekie uvie nana ọvo eruẹaruẹ na e ta kpahe he, e ta kpahe oghẹrẹ nọ ẹmo nọ o ti lele ovie obọze ovatha-ọre fi o ti ro kuhọ re. Eruẹaruẹ na e ta kpahe ovie ẹkpẹlobọ ovatha-ọre inọ: “Rọ kpahe ogbaẹmo riẹ, a ti hwere iei kufiẹ, yọ a ti kpe ibuobu fihọ otọ.” (Dan. 11:26b) Onana u rugba evaọ etoke ẹmo akpọ ọsosuọ nọ a “hwere [ogbaẹmo Germany] kufiẹ,” yọ ahwo buobu a gine whu “fihọ otọ.” No oke nọ akpọ ọ rọ fa rite oke yena, ẹmo yena a jọ mai kpe ahwo bu.