Rekọ hẹrẹ tao! Oware jọ u bi go kẹle iẹe—oware ulogbo ubiebi jọ, o be ya-ame. Nọ o ya kẹle iẹe no, o tẹ họrọ mu ei. U te rie unu ulogbo riẹ jẹ lọe!

Evaọ iroro riẹ, u re no na. Rekọ Jona ọ ruẹ nọ oware igbunu jọ o be via. Ọ gbẹ rrọ uzuazọ! Eri na o gbakọ họ iẹe he, ọ re riẹ hẹ, yọ ofu o dhe rie gbe he evaọ eva riẹ. Jona ọ gbẹ be wẹ, dede nọ ọ rrọ eva oria nọ o hae te jọ uki riẹ. Ẹmẹrera na, ọwhewhe o te mu Jona. Ababọ avrọ, Jihova, Ọghẹnẹ riẹ ọye ọ “ruẹrẹ eri ologbo jọ kpahe re ọ lọ Jona.”c—Jona 1:17.

Iminiti jọ e vrẹ no, bi kpohọ euwa buobu no. Jona ọ rrọ evaọ okpa-ebi nọ ọ re ruẹ ẹdẹvo ho, ghele na ọ jọ etẹe roro kpahe eme nọ ọ rọ lẹ se Jihova Ọghẹnẹ. Olẹ riẹ nọ a kere fihọ uzou avivẹ obe Jona na u dhesẹ eware buobu via kpahe iẹe. U dhesẹ nọ Jona ọ riẹ Ikereakere na ziezi keme ọ wariẹ eme Ilezi na unuẹse buobu evaọ olẹ na. U te je dhesẹ uruemu aghae jọ via: edẹro. Enẹ Jona o ro ku olẹ na họ: “Mẹ rẹ rọ uru akpẹwẹ ro dheidhe kẹ owhẹ; re mẹ hwosa eya nọ mẹ yae. Usiwo o rọ obọ ỌNOWO na!”—Jona 2:9.

Onana u wuhrẹ Jona inọ Jihova ọ rẹ sai siwi ohwo kpobi, evaọ oghẹrẹ oria kpobi hayo oke kpobi. Makọ “evaọ eri na,” Jihova ọ ruẹ odibo riẹ nọ ọ jọ uye je siwi ei. (Jona 1:17) Jihova ọvo ọ rẹ sai ru nọ ohwo ọ sae rọ jọ uzuazọ ọkọkọ edẹ-esa gbe eso-esa soso evaọ eri ologbo otiọye. U woma re ma kereghẹhọ nẹnẹ inọ Jihova họ “Ọghẹnẹ nọ uzuazọ [mai] o rọ obọ.” (Daniẹl 5:23) Obọ riẹ ẹwẹ gbe uzuazọ mai kpobi o rrọ. Kọ ma bi dhesẹ edẹro kẹe? Kọ u gbe fo re ma hai yoẹme kẹe ẹsikpobi?

Kọ ẹvẹ Jona omariẹ? Kọ o wuhrẹ no oware nọ o via kẹe na ze inọ u fo re ọ rọ ẹkwoma ẹmeoyo dhesẹ edẹro riẹ kẹ Jihova?  Ee. Nọ edẹ-esa gbe eso-esa e vrẹ no, eri na ọ tẹ ziọ akotọ okpa jẹ “kpa Jona fihọ otọ oyaya.” (Jona 2:10) Dai roro iei—u gbe du gwọlọ nọ Jona ọ ya re o te ti te okpa ha! Dede na o gwọlọ nọ ọ rẹ jọ etẹe gwọlọ edhere nọ o re ro kpohọ obonọ ọ gwọlọ nya. U kri hi, Jona ọ tẹ rẹriẹ ovao dhe oware ofa nọ u bi ti dhesẹ via sọ o gine wo edẹro. Jona 3:1, 2 o ta nọ: “Koyehọ ẹme ỌNOWO na o te bru Jona ze orọ avisiava, anọ, ‘Kparoma, who kpo obọ Ninẹve okpẹwho ologbo ọyena, re who woro kẹ ae uwou nọ me re ti vi owhẹ na.’” Kọ eme Jona o bi ti ru na?

Ẹsejọ dede, eware igbunu e rẹ sae romavia ababọ omudhehọ Ọghẹnẹ. Wọhọ oriruo, ahwo jọ a ta nọ evaọ ukpe 1758, ọdhẹ-okọ jọ o kie no okọ fihọ Abade Mediterenia, eri ologbo jọ ọ tẹ lọe. Ahwo nọ a dhẹ ogbo ze a tẹ rọ ọwhunu sa eri ologbo na. Fiki iguegue na, eri ologbo na ọ tẹ kpa ọzae na, a tẹ wọe ruọ okpa, yọ ọ nwa oma tere he. Iku yena e tẹ rrọ uzẹme, ma sai dhesẹ iẹe wọhọ oware oghẹrẹsa, nọ u gbunu—dedenọ o nwane jọ iruo igbunu nọ i no obọ Ọghẹnẹ ze he. Kọ Ọghẹnẹ ọ gbẹ sae rọ ogaga riẹ ru eware nọ i vi oyena?

Egbavro a bi je sikẹ inọ ohwo-akpọ ọ rẹ sae jọ evaọ eri edẹ esa ababọ ofu nọ o re dhei kpe he. Rekọ ahwo-akpọ a wo eriariẹ te epanọ a be sai ro se ofou họ ẹkpa lele oma kpobọ otọ ame nọ o rẹ sae lẹliẹ ae jọ obotọ ame wẹ etoke krẹkri. Kọ Ọghẹnẹ ọ gbẹ sae rehọ ogaga gbe areghẹ riẹ nọ e basa ha ru Jona jọ uzuazọ edẹ esa evaọ eri? Wọhọ epanọ ukọ-odhiwu jọ ọ vuẹ Meri, oni Jesu, “oware ovuovo nọ o rẹ bẹ Ọghẹnẹ eruo orọ họ.”—Luk 1:37.