Otu Rai A te Rue Riẹ

11. Eme Jesu ọ ta kpahe “oge ọnana”?

¹¹ Ahwo Ju buobu a roro nọ uyero egagọ rai, nọ o rọ etẹmpol na, o te jọ ribri. Rekọ Jesu ọ ta nọ: “Wha jọ ure ojo rehọ uwuhrẹ riẹ: nọ egha riẹ e be nwane lọhọ, jẹ be ta ebe, wha vẹ riẹ nọ uvewhru o kẹle ino. Whaọ, ere, nọ wha ruẹ eware enana kpobi, wha riẹ nọ o kẹle [ino], makọ unuẹthẹ. Uzẹme mẹ ta kẹ owhai, oge ọnana ọ rẹ te vrẹ hẹ bẹsenọ eware enana kpobi e te gba no. Ehru gbe akpọ e rẹ te vrẹ rekọ eme mẹ e rẹ te vrẹ hẹ.”—Matiu 24:32-35, ẹjẹlẹ ibieme na ọmai.

12, 13. Ẹvẹ ilele na a wo otoriẹ eme Jesu kpahe “oge ọnana”?

¹² Evaọ ikpe nọ i su ruọ 66 C.E., Ileleikristi a ruẹ abọ buobu oka na nọ i rugba—emo, ohọwo, makọ ewhowho ọgaga ọrọ emamọ usi Uvie na. (Iruẹru 11:28; Ahwo Kọlọsi 1:23) Rekọ, okevẹ urere na o te rọ ze? Eme họ otofa eme Jesu nọ ọ ta nọ: “Oge ọnana [Griki, ge·ne·aʹ] ọ rẹ te vrẹ hẹ”? Evaọ unuẹse buobu Jesu o se otu ọwọsuọ ahwo Ju na, kugbe isu egagọ na, “oge oyoma ibrẹnwae.” (Matiu 11:16; 12:39, 45; 16:4; 17:17; 23:36) Fikiere, okenọ ọ wariẹ jọ Ugbehru Olivi na ta kpahe “oge ọnana,” orọnikọ ọ be ta kpahe uyẹ ahwo Ju evaọ ikuigbe kpobi hi; yọ orọnikọ ilele riẹ ọ be fodẹ hẹ, dede nọ a rọ “otie-ahwo nọ a sanọ rehọ.” (1 Pita 2:9) Yọ orọnikọ Jesu ọ be ta nọ “oge ọnana” yọ etoke jọ họ.

¹³ Ukpoye, Jesu ọ be ta kpahe ahwo Ju ewọsuọ oke oyena enọ e te ruẹ orugba oka nọ ọ kẹ na. Kpahe ẹme ọ “oge ọnana” eva Luk 21:32, Profẹsọ Joel B. Green o muẹrohọ nọ: “Evaọ Usiuwoma avọ Esa na, ‘oge ọnana’ (gbe eme nọ i tho rie) i dhesẹ oghẹrẹ ahwo nọ a be wọso ẹjiroro Ọghẹnẹ. . . . [U dhesẹ] ahwo nọ a be rọ uzou uveghe kiemu ku ẹjiroro Ọghẹnẹ.”b

14. Eme “oge” ọyena ọ ruẹ, rekọ ẹvẹ oware nọ u te Ileleikristi na u ro wo ohẹriẹ?

¹⁴ Oge ọgeva ọrọ ahwo ọwọsuọ Ju nọ a te ruẹ orugba oka na họ enọ e te jẹ ruẹ ekuhọ na. (Matiu 24:6, 13, 14) Yọ ere o ghinẹ via! Evaọ 70 C.E., egbaẹmo Rom a te zihe ze, avọ Titus, ọmọzae Vespasian ovie-ologbo na, nọ ọ karo kae. A rẹ ruọ unu gbiku uye-oruẹ ahwo Ju enọ a wariẹ kohọ okpẹwho na ha.c Flavius Josephus ọnọ ọ r’ẹro ruẹ oware nọ o via na ọ niyẹrẹ nọ okenọ ahwo Rom a raha okpẹwho na, ole ahwo Ju 1,100,000 a whu, a te mu 100,000 kpohọ igbo, ibuobu rai a whu uwhu oja ọrọ ohọwo hayo evaọ afe-aroza ahwo Rom. Evaọ uzẹme, ukpokpoma 66-70 C.E. na họ onọ o mae rro kpobi nọ Jerusalẹm gbe uyerakpọ ahwo Ju na a rẹro ruẹ no hayo nọ o te wariẹ via kẹ ae he. Ẹvẹ u wo ohẹriẹ te kẹ Ileleikristi nọ i yo unuovẹvẹ eruẹaruẹ Jesu enọ e dhẹ no Jerusalẹm evaọ okenọ egbaẹmo Rom a kuomarẹriẹ no evaọ 66 C.E.! A “siwi” Ileleikristi nọ a wholo, enọ “a sanọ” na evaọ 70 C.E.—Matiu 24:16, 22.