UWOU-EBE ITANẸTE ọrọ Uwou-Eroro

Ilele na A tẹ “Vọ avọ Oghọghọ gbe Ẹzi Ọfuafo”

‘Se Isẹri Ziezi Kpahe Uvie Ọghẹnẹ’
- 5. Eme Banabas avọ Sọl a ru nọ a te obọ Saiprọs, kọ ẹvẹ onya rai na o jọ?
  
  ⁵ Sọl avọ Banabas a tẹ te nya te ẹwho jọ nọ ekọ e rẹ kpahe nọ a re se Sẹlusia. Ẹwho na ọ kẹle Antiọk. A tẹ jọ etẹe ruọ okọ vrẹ kpobọ ukoliko jọ nọ a re se Saiprọs, nọ o thabọ te enwenọ emaele udhozeza (120).d Banabas yọ ọmotọ Saiprọs, fikiere ma riẹ nọ ọ te gwọlọ nọ ọ rẹ ta usi uwoma kẹ ahwo na ziezi. A te te ẹwho jọ nọ a re se Salamis nọ ọ jọ ofẹ ovatha-ọre Saiprọs. Nọ a te etẹe, a tẹ nwani “mu ẹme Ọghẹnẹ họ ewhowho evaọ isinagọgo ahwo Ju.”e (Iruẹru 13:5) Banabas avọ Sọl a nya Saiprọs no oka duwu oka, yọ o wọhọ nọ a jẹ jọ ikpewho jọ nọ e rrọ eva riẹ ta usi uwoma. Ẹsejọhọ onya rai na o ti te emaele udhusoi (100) soso.
  
  ISINAGỌGO AHWO JU
  
  Ẹme na “isinagọgo” u dhesẹ epanọ a re koko eware hayo ahwo họ oria. Fikiere a tẹ ta nọ isinagọgo ahwo Ju, koyehọ a be ta kpahe ahwo Ju nọ a kokohọ. Uwhremu na, iwou nọ ahwo Ju a jẹ hai kokohọ jọ gọ Ọghẹnẹ, a te je se ai isinagọgo re.
  
  O wọhọ nọ oke nọ ahwo Ju a rọ jọ igbo ikpe udhosa-gbikpe evaọ obọ Babilọn hayo nọ a nwani no igbo ze no a ro mu eria itienana họ ekokohọ. A jẹ hae jọ isinagọgo wuhrẹ ahwo, se Ikereakere na jẹ tuduhọ ahwo awọ re a ru oware nọ a wuhrẹ. Evaọ ikpe-udhusoi ọsosuọ, whọ rẹ jọ ewho kpobi nọ e jọ Palẹstain ruẹ isinagọgo. Yọ isinagọgo nọ e rẹ jọ ikpewho e rẹ vrẹ ọvo. Isinagọgo nọ e jọ Jerusalẹm e jọ buobu.
  
  Nọ ahwo Babilọn a siobọno ahwo Ju kpo no, orọnọ aikpobi a zihe kpobọ ẹkwotọ Izrẹl he. Ejọ e kwa kpohọ erẹwho efa nyae kọ okọ. Yọ anwọ oware wọhọ ukpe 500 B.C.E. ze, ahwo Ju a jẹ rọ rria ibrotọ udhozeza-gbihrẹ (127) nọ ovie Pasia o je su. (Ẹsta 1:1; 3:8) Nọ oke o be nyaharo na, ahwo Ju a te mu ewho nọ e kẹle abade Mediterenia họ ẹria re. Yọ ahwo Ju nana nọ e jẹ rria ewho efa na a je fi isinagọgo họ ewho nọ a jọ na.
  
  A jẹ hae jọ isinagọgo se Uzi na jẹ ta ẹme kpahe iẹe evaọ Ẹdijala kpobi. Isinagọgo na u wo oria jọ nọ a ru kpehru nọ a rẹ jọ se Uzi na hayo obe ọfa. Ekpala e jọ te ofẹ te ofẹ gbe udevie nọ ahwo a rẹ keria rẹriẹ ovao ku oria nọ u kpehru na. Ọzae Ju kpobi nọ o se egagọ gboja ọ rẹ sae jọ isinagọgo na se Uzi na je wuhrẹ ahwo.

Ilele na A tẹ “Vọ avọ Oghọghọ gbe Ẹzi Ọfuafo”

‘Se Isẹri Ziezi Kpahe Uvie Ọghẹnẹ’
- d Evaọ oke yena, a sae rọ okọ ulogbo bi oria nọ u thabọ te emaele udhusoi evaọ okpẹdoke, otẹrọnọ ofou o bi fou okọ na rri obonọ a gwọlọ bi kpohọ. Rekọ ofou o te bi fou okọ na rri obọfa, nọ oso ọ tẹ be rrọ, hayo nọ ẹkporo o te bi fi, erẹ na ọ sae vrẹ okpẹdoke ọvo.