12. Didi odibọgba obọdẹ unuẹworo gbe enyukọ Jihova a be whaharo nẹnẹ?

¹² Rọ kẹ esiwo, ma rẹ j’owọ lele eme Pọl: “Nọ omai avọ iẹ [Jihova] agbẹrọ ogba-iruo na, fikiere ma lẹ owhai re wha se aruoriwo Ọghẹnẹ ba e mi kufiẹ. Keme ọ ta nọ, ‘Eva oke ẹrehọ me yo kẹ owhẹ, eva ẹdẹ usiwo mẹ thọ owhẹ.’ Ri, enẹna họ oke ẹrehọ; ri, enẹna họ ẹdẹ usiwo.” (2 Ahwo Kọrint 6:1, 2) Unuẹworo Jihova nọ a wholo gbe enyukọ riẹ, “igodẹ efa” na, a bi rri aruoriwo Ọsẹ obọ odhiwu rai vo ho. (Jọn 10:16) Ẹkwoma uruemu ukiẹrẹe rai gbe ọwhọ odibọgba rai evaọ “oke ẹrehọ” na, a be gwọlọ aruoriwo Ọghẹnẹ a tẹ jẹ be vuẹ ahwo-akpọ nnọ “enẹna họ ẹdẹ usiwo.”

13. Eme họ otofa eme ọ Aizaya 49:8, kọ ẹvẹ o kaki ro rugba?

¹³ Pọl ọ t’ẹme no Aizaya 49:8 ze, onọ u se nọ: “Enẹ ỌNOWO na ọ tae, ‘Eva oke ohrọ me yo kẹ owhẹ, eva ẹdẹ usiwo mẹ thọ owhẹ (mẹ sẹro ra mẹ tẹ rehọ owhẹ ru oka ọvọ rọkẹ ahwo na); re me ru otọ na woma, me te ru ai wo etọ ukuoriọ rai nọ e jọ ifofe.’ ” Eruẹaruẹ enana e kaki rugba okenọ ahwo Izrẹl a wo ufuoma no igbo Babilọn a te zihe kpohọ ẹkwotọ ofofe rai.—Aizaya 49:3, 9.

14. Ẹvẹ Aizaya 49:8 ọ rọ jọ oma Jesu rugba?

¹⁴ Evaọ orugba ọfa ọrọ eruẹaruẹ Aizaya, Jihova ọ rehọ Jesu “odibo” riẹ kẹ wọhọ “elo rọkẹ erẹwho na, re usiwo [Ọghẹnẹ] u te oka akpọ na.” (Aizaya 49:6, 8; wawo Aizaya 42:1-4, 6, 7; Matiu 12:18-21.) Oke “ohrọ,” hayo “oke ẹrehọ,” o jọ oma Jesu rugba evaọ okenọ ọ jọ otọakpọ. Ọ lẹ, Ọghẹnẹ o te “yo” kẹe. Oyena o jọ “ẹdẹ usiwo” kẹ Jesu keme o kru ẹgbakiete gbagba jẹ rọ ere zihe ruọ “usiuwoma ebẹdẹ kẹ ahwo kpobi nọ i yo ẹme riẹ.”—Ahwo Hibru 5:7, 9; Jọn 12:27, 28.

15. Anwọ okevẹ emọ Izrẹl abọ-ẹzi a be rọ daoma dhesẹ nọ a te kẹ aruoriwo Ọghẹnẹ, kọ avọ ute vẹ?

¹⁵ Pọl o fi eme ọ Aizaya 49:8 h’iruo kẹ Ileleikristi nọ a wholo, be lẹ ae nnọ a ‘ku ẹjiroro aruoriwo Ọghẹnẹ fiẹ hẹ’ ẹkwoma ẹsiọ ohrọ riẹ evaọ “oke ẹrehọ” na gbe “ẹdẹ usiwo” nọ ọ rọ kẹ. Pọl o fibae nọ: “Ri, enẹna họ oke ẹrehọ; ri, enẹna họ ẹdẹ usiwo.” (2 Ahwo Kọrint 6:2) No anwọ Pẹntikọst 33 C.E. ze, Izrẹl abọ-ẹzi na a rẹ daoma dhesẹ nọ a te kẹ aruoriwo Ọghẹnẹ re “oke ẹrehọ” na o jọ “ẹdẹ usiwo” kẹ ae.

Fievahọ Esiwo Jihova

20. (a) Eme họ isiuru eva Pọl, kọ fikieme okioraha o gbẹ jariẹ hẹ? (b) Eme u kpoka họ ẹdẹ esiwo nọ ma be rria nẹnẹ na?

²⁰ Okenọ Pọl o kere ileta avivẹ riẹ se ahwo Kọrint evaọ ole 55 C.E., ikpe 15 ọvo i kiọkọ kẹ uyerakpọ ahwo Ju na. Ukọ na ọ gwọlọ nọ ahwo Ju gbe erọ orẹwho Egedhọ a ruẹrẹhọ kugbe Ọghẹnẹ ẹkwoma Kristi. Oyena o jọ ẹdẹ esiwo, yọ okioraha o riẹ hẹ. Whaọ, ma rọ ekuhọ uyerakpọ no re anwọ 1914. Iruo akpọ-soso ọrọ ewhowho Uvie nọ o rọ otọ na u kpoka họ onana wọhọ ẹdẹ esiwo.

21. (a) Didi ekere ẹgbukpe a salọ kẹ 1999? (b) Eme ma rẹ hai ru evaọ ẹdẹ esiwo ọnana?

²¹ U fo re ahwo erẹwho kpobi a yo kpahe ọruẹrẹfihotọ Ọghẹnẹ kẹ esiwo ẹkwoma Jesu Kristi. Okioraha o riẹ hẹ. Pọl o kere nọ: “Ri, enẹna họ ẹdẹ usiwo.” Eme ọ 2 Ahwo Kọrint 6:2 eyena e te jọ ikere ẹgbukpe 1999 ọrọ Isẹri Jihova. Ẹvẹ u fo te, keme ma rẹriẹ ovao dhe oware nọ u yoma vi ọraha Jerusalẹm avọ etẹmpol riẹ! Ekuhọ uyerakpọ onana o nwane rọ obaro, nọ u kpomahọ ahwo-akpọ kpobi. Enẹna—orọnikọ odẹ n’otha ha—họ oke nọ a rẹ rọ j’owọ. Ma tẹ rọwo nnọ obọ Jihova usiwo o rọ, ma te you rie, ma te rri uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ ghaghae, ma re rri ẹjiroro aruoriwo Ọghẹnẹ vo ho. Avọ isiuru nọ i n’udu ze re ma rọ ọghọ kẹ Jihova, ma rẹ rọ ẹmeunu gbe iruo dhesẹ nnọ ma se rie gboja nọ ma te whowho nọ: “Ri, enẹna họ ẹdẹ usiwo.”