Iruẹru Mai erọ Oke nọ U Kpemu

“Iruo Ọgbaẹmo-Aro na E be Were Omẹ vi Epaọ Ọsosuọ nọ Oke O be Nyaharo Na”

EVAỌ ukpe 1886, ebe udhusoi erọ Uko ọsosuọ Millennial Dawn i no uwou Ukoko Ulogbo evaọ Allegheny, Pennsylvania, obọ America kpohọ Chicago, Illinois. Charles Taze Russell ọ jẹ gwọlọ nọ ọ rẹ ghale iko ebe ekpokpọ nana fihọ iwou-eki sa-sa nọ a rẹ jọ zẹ ebe. Uwou-eki ulogbo jọ evaọ America nọ o rẹ zẹ ebe egagọ o rọwo nọ a vi ebe Millennial Dawn se ai buobu. Rekọ nọ eka ivẹ e ruemu no, a te zihe ebe na kpobi ze.

A ta nọ eva e dha ọtausiuwoma jọ nọ a riẹ gaga nọ ọ ruẹ ebe Millennial Dawn nọ a ro dhe kẹle ebe riẹ. Ọ ta avọ evedha inọ a gbe si ebe nana no uwou-eki na ha, ọyomariẹ avọ ibe etausiuwoma riẹ a te wọ eki rai kpohọ obọfa. Ohwo nọ ọ rẹ ze ebe na evaọ uwou-eki na o te zihe iko ebe Millennial Dawn na dede nọ o were riẹ hẹ. Ofariẹ, a jẹ jọ ebe-usi whowho iko ebe Millennial Dawn na. Rekọ ewegrẹ a tẹ whaha enọ i je whowho iko ebe na evaọ ebe-usi. Kọ ẹvẹ ebe nana i ti ro te obọ ahwo nọ a gwọlọ wuhrẹ kpahe Ọghẹnẹ?

Ahwo nọ a te sai ru iruo na họ egbaẹmo-aro, wọhọ epanọ a je se ai evaọ oke yena.a Evaọ ukpe 1881, a jọ Uwou-Eroro Na onọ a jẹ hai se Zion’s Watch Tower whowho inọ a gwọlọ inievo odu ọvo (1,000) nọ e rẹ sai ru iruo usiuwoma ota oke-kpobi re a fi ebe ukoko na họ ada. Dede nọ egbaẹmo-aro nọ e fialoma via a bu te unu nọ a gwọlọ họ, a fi ebe buobu họ ada evaọ ekwotọ sa-sa. No oke nọ egbaẹmo-aro na a ro mu ebe na họ efihọ ada rite ukpe 1897, iko ebe Millennial Dawn nọ a fihọ ada e joma bu te ima ọvo (1,000,000). Umugho nọ ukoko o ta nọ a rẹ rehọ nọ a te fi obe họ ada hayo nọ ahwo a tẹ yare Uwou-Eroro Na oye egbaẹmo-aro na a jẹ rọ rẹrote omarai.

Kọ amono a jọ egbaẹmo-aro oke yena? Inievo jọ a mu iruo na họ oke nọ a jọ ikpe ikpegbọ, efa a te muhọ nọ a kpako no. Ejọ evaọ usu rai e re rọo ho, ejọ e rọo no rekọ a wo emọ họ, amọfa buobu nọ i wo emọ e jọ usu rai re. Egbaẹmo-aro oke-kpobi a jẹ hae ta usiuwoma okikpo, egbaẹmo-aro ubroke a vẹ rehọ auwa ọvo hayo ivẹ ta usiuwoma kẹdẹ kẹdẹ. Orọnikọ ohwo kpobi ọ rẹ sai ru iruo ọgbaẹmo-aro na ha fiki ẹyao hayo eware efa. Rekọ evaọ okokohọ ubrotọ nọ a ru evaọ 1906, a ta kẹ inievo nọ e rẹ sai ru iruo na inọ u du gwọlọ nọ a re “kpohọ isukulu ilogbo, wo obọdẹ onaa jọ, hayo wo ẹrọo ukọ-dhiwu” hu re a sai ru iruo na.

Evaọ enwenọ unuakpọ kpobi, inievo buobu nọ e maki kpohọ isukulu ilogbo ho hayo wo obọdẹ onaa ovo ho a wo emamọ iyẹrẹ. Oniọvo jọ ọ ta nọ evaọ ikpe ihrẹ o fi ebe nọ i bu te idu ikpegbisoi (15,000) họ ada. Ghele na, ọ ta nọ, “Orọnikọ ebe-ezẹ e wọ omẹ ruọ iruo ọgbaẹmo-aro na ha, rekọ re me se isẹri kẹ Jihova gbe uzẹme na.” Oria kpobi nọ egbaẹmo-aro na a te, ahwo a je kurẹriẹ, utu Emọ-Uwuhrẹ Ebaibol i te muhọ ebu.

Isu-egagọ a je se egbaẹmo-aro na ẹkoko, bi se ai utu ebe-ezẹ. Uwou-Eroro ọ 1892 o ta nọ: “Umutho ahwo jọ ọvo a riẹ [rai] wọhọ ahwo nọ a bi gine ru iruo Olori na evaọ otọakpọ, hayo vuhu adhẹẹ nọ Olori na ọ be ruẹ evaọ oma rai fiki omaurokpotọ gbe ẹzi oma-olahiẹ rai.” Evaọ uzẹme, wọhọ epanọ ọgbaẹmo-aro jọ ọ ta, orọnikọ “iruo nana yọ iruo akpọriọ họ.” Owotọ hayo ẹdhighere a jẹ hai ro te eria sa-sa. Nọ ugho o gbẹ riẹ hẹ, egbaẹmo-aro a jẹ hae rọ ebe nwene emu. Nọ a te ku usiuwoma okpẹdẹ họ no, etausiuwoma na nọ eva e be were dede nọ oma o rrọ rai no na a ve zihe kpohọ iwou-udhu nọ a wohọ hayo iwou nọ a haya. Uwhremu na a te muọ akẹkẹ nọ a ru wọhọ uwou họ ẹdhẹ kpohọ usiuwoma ota, onọ a je se Akẹkẹ Ọgbaẹmo-Aro, yọ onana u ru iruo na lọhọ kẹ ae.b

Muhọ no okokohọ nọ a ru evaọ obọ Chicago evaọ ukpe 1893 vrẹ, a fi abọjọ ba omaa okokohọ na nọ a jẹ hae rọ ta ẹme kpahe iruẹru egbaẹmo-aro. A rẹ rọ oke yena ta kpahe iyẹrẹ usiuwoma ota, onaa usiuwoma, gbe ithubro. Ẹdẹjọ Brọda Russell ọ tuduhọ etausiuwoma awọ inọ a hae re emamọ emu evaọ ohiohiẹ, da egho imiliki nọ oke o tẹ joma te oke uvo no, a vẹ da udi udhedhẹ evaọ ẹdẹ nọ uvo o ga.

Egbaẹmo-aro nọ e gwọlọ erivẹ usiuwoma ota a jẹ hae sa omohọ nọ u wo ekọlọ iyẹlo (ame-odo) mu ewu rai. Egbaẹmo-aro nọ i mu iruo na họ obọ a rẹ jọ usu kugbe enọ e rrọ iruo na kri no. Onana u fo keme ẹdẹjọ ọgbaẹmo-aro jọ nọ o mu iruo na họ obọ ọ ta kẹ ohwo nọ o bi fi ebe họ ada kẹ inọ, “O wọhọ nọ ebe nana e te were owhẹ hẹ, manikọ e were owhẹ?” U woma gaga inọ aye na ọ rehọ ebe na, uwhremu na o te kurẹriẹ ziọ ukoko na.

Oniọvo-ọmọzae jọ ọ jẹ nọ omariẹ nọ, ‘Kọ mẹ daji iruo nana nọ a be jọ hwa omẹ emamọ osa na re mẹ hae rọ isiso egba ihrẹ gbe udhuvẹ gbe ikpe (₦150,000) ru unevaze kukpe kukpe nọ a rẹ rọ wha iruo na haro manikọ mẹ ruọ iruo ọgbaẹmo-aro?’ A tẹ ta kẹe nọ onọ o ru kpobi o rẹ were Olori na rekọ nọ ọ tẹ rọ oke riẹ ru iruo Olori na ẹsiẹ ọyomariẹ ọ te mai wo evawere. Oniọvo jọ nọ a re se Mary Hinds o rri iruo ọgbaẹmo-aro na wọhọ “edhere nọ ọ mai woma nọ who re ro ru oware nọ o mai woma kẹ ahwo buobu.” Yọ oniọvo jọ nọ a re se Alberta Crosby nọ ọ rẹ dhẹ omovuọ ọ ta nọ, “Iruo ọgbaẹmo-aro na e be were omẹ vi epaọ ọsosuọ nọ oke o be nyaharo na.”

Nẹnẹ, emọ inievo nana nọ i je ru iruo ọgbaẹmo-aro na gbe otu nọ egbaẹmo-aro nana i fi obọ họ kẹ kurẹriẹ a gbẹ ruabọhọ iruo usiuwoma ota oke-kpobi na. Otẹrọnọ ọgbaẹmo-aro hayo ọkobaro ọ rrọ uviuwou rai hi, daoma mu ei họ re amọfa a rọ aro kele owhẹ. Iruo ọkobaro na e te were owhẹ vi epaọ ọsosuọ re nọ oke o be nyaharo na.

[Oruvẹ-obotọ]

[Ẹme nọ a fi ẹgba họ nọ ọ rrọ ẹwẹ-obe avọ 32]

U du gwọlọ nọ a re “kpohọ isukulu ilogbo, wo obọdẹ onaa jọ, hayo wo ẹrọo ukọ-dhiwu” hu

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 31]

A. W. Osei, ọgbaẹmo-aro evaọ obọ Ghana, ukpe 1930

[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 32]

Obehru: Egbaẹmo-aro na Edith Keen gbe Gertrude Morris evaọ obọ England, oware wọhọ ukpe 1918; obotọ: Stanley Cossaboom gbe Henry Nonkes evaọ obọ America, avọ ekatọno ifofe erọ ebe nọ a fihọ ada no