Kọ who roro kpahe onọ nana no ẹdẹjọ inọ, Eme ọ rẹ via kẹ ahwo nọ a whu no? Kọ iyoyou mai nọ i whu no na, a rrọ oria jọ be reoja? Kọ ma te wariẹ ruẹ e rai ẹdẹjọ? Otẹrọnọ ma te wariẹ ruẹ e rai, ẹvẹ onana o sai ro mu omai ẹro?’ Iviena roro kpahe oware nọ Ebaibol na o gine wuhrẹ. Joma kake ta kpahe oware nọ Ebaibol na ọ rọ uwhu dhesẹ. Kẹsena ma vẹ te ta kpahe ẹruore nọ Ebaibol na ọ kẹ.

Eme ọ rẹ via kẹ ahwo nọ a whu no?

UYO NỌ EBAIBOL NA Ọ KẸ: “Keme enọ e rọ uzuazọ a riẹ nọ a reti whuẹ, rekọ iwhuowhu e riẹ oware ovo ho, a gbe wo osa ovo ho; keme a thọrọ ẹro no. Oware kpobi nọ whọ gwọlọ rehọ obọ ra ru, rehọ ogaga ra kpobi ru ei; keme iruo hayo iroro hayo eriariẹ hayo areghẹ e rọ eva ẹri hi, obonọ who bi kpohọ na.”a—Ọtausiuwoma Na 9:5, 10.

Uki yọ oria nọ a re ki ahwo nọ a whu no fihọ gheghe; yọ u dhesẹ oria nọ ohwo ọ rẹ gbẹ jọ riẹ oware ovo ho. Ẹvẹ Job o rri uki? Kareghẹhọ nọ eware kpobi nọ o wo makọ emọ riẹ kpobi i whu ku ei evaọ ẹdẹvo, kẹsena ẹyao oyoma jọ ọ tẹ jẹ tehe iẹe. Fiki oyena Job ọ tẹ jẹ lẹ Ọghẹnẹ inọ: “O, eme who gbe si omẹ no obọ Ẹriwi hi [hayo “ehẹle,” wọhọ epanọ efafa Ebaibol Catholic Douay o fi rie họ], re who si omẹ no.” (Job 1:13-19; 2:7; 14:13) O rrọ vevẹ inọ Job o rri uki fihọ oria nọ a rẹ jọ reakọ họ wọhọ ẹsenọ etẹe uye riẹ o te jọ mae ga. Ukpoye o rri rie wọhọ oria nọ uye riẹ u ti jo serihọ.

Edhere ọfa jọ ọ riẹ nọ ma sai ro wuhrẹ kpahe oware nọ o rẹ via kẹ ahwo nọ a whu no. Ma sae ruẹ ikuigbe ẹkparomatha eree soso evaọ Ebaibol na.—Rri ẹkpẹti na “Ikuigbe Ẹkparomatha Eree nọ E Rrọ Ebaibol Na.”

Ohwo ọvuọvo evaọ usu ahwo yena nọ a kpare ze nọ o gbiku kpahe odhiwu nọ ọ jọ wowoma hayo erae ehẹle nọ e jẹ to, ọ riẹ hẹ. O hae jọnọ ahwo nọ a kpare ze na a gine kpohọ eria yena, kọ a gbẹ hae vuẹ ahwo eware nọ a jọ obei ruẹ? Kọ a gbẹ hai kere eware yena fihọ Ebaibol na? Rekọ ma jọ Ebaibol na ruẹ oware utioye ovo ho. Imaree yena soso a gbiku oware utioye ovo ho. Fikieme? Fikinọ okenọ a whu no, a gbẹ riẹ oware ovo ho, a wọhọ ahwo nọ a jọ owezẹ. Uzẹme riẹ họ, Ebaibol na ọ rehọ uwhu dhesẹ owezẹ. Wọhọ oriruo, Ebaibol o dhesẹ nọ Devidi avọ Stivin a kie ruọ owezẹ.—Iruẹru Ikọ 7:60; 13:36.

Kọ ẹruore vẹ ahwo nọ a whu no a wo? Kọ a sae rọwo ai no owezẹ nana ze?

Kọ ahwo nọ a whu no a sae wariẹ ziọ uzuazọ?

UYO NỌ EBAIBOL NA Ọ KẸ: “Oke o be tha nọ enọ e rrọ iki ekareghẹhọ kpobi a ti ro yo urru [Jesu] a vẹ te nya via.”—Jọn 5:28, 29.

Jesu ọ be ta kpahe okenọ iki kpobi e te rọ jọ ifofe evaọ otọ esuo Uvie riẹ. Ọzae jọ nọ a re se Fernando nọ ma fodẹ evaọ uzoẹme nọ o vrẹ na ọ ta nọ: “Akpọ o gbe omẹ unu evaọ oke ọsosuọ nọ me ro se obe Jọn 5:28, 29. Oria ikere nana o kẹ omẹ ẹruore, u te je ru omẹ bi rri kpohọ obaro na avọ evawere.”

Evaọ oke anwae, Job o wo irẹro nọ ọ tẹ maki whu dede, Ọghẹnẹ ọ te kpare iẹe zihe ziọ uzuazọ. Job ọ nọ inọ: “Otẹrọnọ ohwo o whu, kọ ọ jẹ jọ uzuazọ?” Ọye ọvo ọ tẹ kuyo na gbiae inọ: “Mẹ rẹ hẹrẹ edẹ odibo-ọgba mẹ kpobi [evaọ Uki] bẹsenọ who re siobọno omẹ. Oke kpobi nọ who he se, mẹ hai yo kẹ owhẹ.”—Job 14:14, 15.

Ẹkparomatha na ọ jọ oware okpokpọ kẹ oniọvo Lazarọs nọ a re se Mata ha. Nọ Lazarọs o whu, Jesu ọ tẹ ta kẹ Mata nọ: “Oniọvo ra ọ te kparoma ze.” Mata ọ tẹ ta kẹe nọ: “Mẹ riẹ nọ ọ te kparoma ze evaọ ẹkparomatha ẹdẹ urere na.” Jesu ọ tẹ ta kẹe nọ: “Mẹ họ ẹkparomatha gbe uzuazọ na. Ọnọ o fi ẹrọwọ họ omẹ, ọ tẹ maki whu dede, ọ te ziọ uzuazọ.” (Jọn 11:23-25) Kẹsena Jesu ọ tẹ kpare Lazarọs no uwhu ze! Oware nana o kẹ omai imuẹro oware nọ o te jọ obaro via. A te ruẹ unu gbiku epanọ u ti woma te he, nọ a te jọ akpọ na soso kpare ahwo ze!

Kọ a te kpare ejọ kpohọ odhiwu?

UYO NỌ EBAIBOL NA Ọ KẸ: Ebaibol na o dhesẹ nọ ẹkparomatha Jesu o wo ohẹriẹ no ekparomatha eree edekọ nọ a fodẹ evaọ Ebaibol na. Imaree yena nọ a kpare ze na otọakpọ na a kpare rai ze. Rekọ rọ kpahe ẹkparomatha Jesu, Ebaibol na ọ ta nọ: “Jesu ọ rrọ obọze Ọghẹnẹ, keme o kpohọ odhiwu.” (1 Pita 3:21, 22) Kọ Jesu ọvo a te kpare kpohọ odhiwu? Jesu ọ kake vuẹ ilele riẹ vẹre nọ: “Mẹ te wariẹ nyaze mẹ vẹ rehọ owhai kugbe oma, re oria nọ mẹ rrọ wha vẹ jọ etẹe re.”—Jọn 14:3.

Jesu Kristi o kpohọ obọ odhiwu nyae ruẹrẹ oria họ kẹ ilele riẹ. Yọ ahwo idu udhuhrẹ gbe ene (144,000) họ unu ahwo nọ a te kpare kpohọ odhiwu. (Eviavia 14:1, 3) Rekọ eme ahwo yena a ti kpobọ odhiwu nyai ru?

A ti ru iruo gaga. Ebaibol na ọ vuẹ omai nọ: “Ohwo kpobi nọ a te kpare ze evaọ ẹkparomatha ọsosuọ na o re wo evawere ọ tẹ jẹ rrọ ọrẹri; uwhu avọ ivẹ na u wo ogaga evaọ oma rai hi, rekọ a te jọ izerẹ kẹ Ọghẹnẹ gbe Kristi, yọ a te jọ ivie nọ i ti lele iei su evaọ odu-ikpe (1,000).” (Eviavia 20:6) Enọ a te kpare kpohọ obọ odhiwu a ti su kugbe Jesu wọhọ ivie gbe izerẹ, yọ otọakpọ na a ti su.

U te no ahwo yena no, amọfa vẹ a te kpare ze?

UYO NỌ EBAIBOL NA Ọ KẸ: Ọghẹnẹ ọ rọ ẹkwoma ẹzi riẹ fiobọhọ kẹ Pọl kere nọ: “Me wo ẹruore kpahe Ọghẹnẹ, ẹruore nọ ezae nana a wo re, inọ ẹkparomatha enọ i kiẹrẹe gbe enọ i kiẹrẹe he o te jọ.”—Iruẹru Ikọ 24:15.

Amono a te jọ usu ahwo nọ Pọl o se “enọ i kiẹrẹe” na? Roro kpahe oriruo nana. Nọ Daniẹl ọ joma te uwhu no, Ọghẹnẹ ọ tẹ ta kẹe nọ: “Whọ rẹ nya bọwo urere; who reti serihọ, who veti dikihẹ ẹria nọ a ghale kẹ owhẹ evaọ urere edẹ na.” (Daniẹl 12:13) Diẹse a te kpare Daniẹl kpohọ? Ebaibol na ọ kuyo nọ: “Ikiẹrẹe e rẹ te rehọ otọ na reuku, a vẹ jẹ ria ae bẹdẹ.” (Olezi 37:29) Jesu ọ tẹ jẹ ta nọ: “Eva e were enọ e rrọ wowolẹ, keme a te rọ otọakpọ na reuku.” (Matiu 5:5) A te kpare Daniẹl avọ amọfa buobu nọ a kiẹrẹe ziọ otọakpọ na, a vẹ te rriae bẹdẹ bẹdẹ.

Kọ amono a te jọ usu enọ Pọl o se “enọ i kiẹrẹe he” na? Ae họ ima ahwo buobu nọ a whu no, te ejọ nọ e riẹ uzẹme na kpahe Ọghẹnẹ hẹ taure a te ti whu. Nọ a tẹ kpare ae ze no, a ve ti wo uvẹ nọ a ti ro wuhrẹ kpahe Jihovaa avọ Jesu. (Jọn 17:3) Ahwo kpobi nọ a gọ Jihova, a te rria bẹdẹ bẹdẹ wọhọ epanọ Jihova ọ rẹ rria bẹdẹ bẹdẹ na.

Ẹvẹ uzuazọ evaọ otọakpọ o te jọ evaọ oke yena?

UYO NỌ EBAIBOL NA Ọ KẸ: Ọghẹnẹ “o ti ririe irui-oviẹ kpobi no aro rai, uwhu o gbẹ te jọ ofa ha, yọ uweri hayo oviẹ hayo edada e gbẹ te jọ ofa ha.” (Eviavia 21:4) “A rẹ te bọ iwou a vẹ ria ae tọ, a rẹ te kọ ọgbọ-evaene a vẹ re ibi riẹ.”—Aizaya 65:21.

A te sae ruẹ unu gbiku epanọ o te jọ họ nọ a te kpare iyoyou mai ze! Rekọ onọ na họ: Ẹvẹ o sai ro mu owhẹ ẹro nọ a te ginẹ kpare ahwo ze?

Kọ oware ugheghẹ o rrọ re ohwo o roro nọ a te kpare ahwo nọ a whu no ze? Pọl ukọ na o roro ere vievie he. Ọ rọ ẹkwoma ẹzi ọfuafo na kere nọ: “Otẹrọnọ fiki uzuazọ nana ọvo ma ro fi ẹruore họ Kristi, mai a rẹ mai weri kẹ vi amọfa kpobi. Rekọ evaọ uzẹme, a kpare Kristi no uwhu ze, ọye họ ubi ọsosuọ evaọ usu enọ i whu no.” (1 Ahwo Kọrint 15:19, 20) Pọl ọ riẹ nọ ẹkparomatha na yọ oware nọ u muẹro dẹẹ. Ẹkparomatha Jesu u ru onana mu omai ẹro ziezi.a (Iruẹru Ikọ 17:31) Oye o soriẹ nọ Pọl o ro se Jesu “ubi ọsosuọ,” koyehọ ohwo ọsosuọ nọ a kpare re ọ rria uzuazọ bẹdẹ bẹdẹ. Otẹrọnọ Jesu họ ohwo ọsosuọ, kiyọ amọfa a te jariẹ re.

Oware ofa nọ o te lẹliẹ ẹruore ẹkparomatha na mu owhẹ ẹro họ, Jihova họ Ọghẹnẹ uzẹme na. Yọ “Ọghẹnẹ . . . ọ rẹ sae ta ọrue he.” (Taitọs 1:2) Jihova ọ re ta ọrue ẹdẹvo ho yọ ọ te ta ọrue vievie he. Kọ Ọghẹnẹ ọ rẹ ya eyaa ẹkparomatha no, o ve nwene iroro kpakiyọ o wo ogaga nọ o re ro ru ei? Kakaka! O rẹ via ha.

Fikieme Jihova o ro ru ọruẹrẹfihotọ ẹkparomatha na? Fiki uyoyou riẹ. Job ọ nọ inọ: “Otẹrọnọ ohwo o whu, kọ ọ jẹ jọ uzuazọ?” “Oke kpobi nọ who he se, mẹ hai yo kẹ owhẹ; iruo abọ ra i veti si owhẹ uru.” (Job 14:14, 15) U mu Job ẹro inọ o rrọ isiuru Ọsẹ oyoyou riẹ nọ ọ rrọ obọ odhiwu re ọ kpare iẹe ze. Kọ Ọghẹnẹ o nwene no? Ebaibol na ọ kuyo nọ: “Keme mẹ [Jihova] mẹ rẹ rẹriẹ hẹ.” (Malakae 3:6, NW) O rrọ isiuru Ọghẹnẹ re ọ kpare ahwo nọ a whu no ziọ uzuazọ, re a wo omaokpokpọ je wo evawere. Yọ ere o rẹ jọ ọsẹgboni kpobi nọ ọmọ rai o whu no oma re. Oware nọ orọ Ọghẹnẹ u ro wo ohẹriẹ họ, Ọghẹnẹ o wo ogaga nọ o re ro ru oware kpobi nọ u je rie.—Olezi 135:6.

Jihova ọ te kẹ Ọmọ riẹ ogaga nọ ọ te rọ kpare ahwo nọ a whu no ze, re o wha oghọghọ ziọ ibiudu iyoyou rai nọ i bi weri ai. Kọ ẹvẹ ẹkparomatha na ọ rrọ Jesu oma? Taure Jesu ọ tẹ te kpare Lazarọs no uwhu ze, o muẹrohọ uweri nọ o jọ inievo-emetẹ riẹ gbe egbẹnyusu rai oma, o tẹ whae ze nọ “Irui-oviẹ” i ro no Jesu aro ze. (Jọn 11:35) Ẹdẹjọ nọ Jesu ọ jẹ nyavrẹ, ọ tẹ ruẹ aye-uku jọ nọ ọmọvo nọ o yẹ o whu ku. “Ohrọ riẹ o tẹ riẹe, ọ tẹ ta kẹe nọ: ‘Whọ gbẹ viẹ hẹ.’” Ọ tẹ nwane kpare ọmọzae aye nọ o whu na. (Luk 7:13) Onana u dhesẹ nọ uweri gbe uwhu o rẹ kẹ Jesu uye gaga. Eva e te were Jesu gaga re ọ kpare ahwo nọ a whu no ze re o wha oghọghọ se ahwo rai, ukpenọ a re weri jẹ viẹ!

Kọ ohwo jọ nọ who you o whu ku owhẹ no ẹdẹjọ? Whọ rẹ sai roro nọ uwhu yọ ẹbẹbẹ nọ o wo ifue he. Rekọ ifue jọ e riẹ—oye họ ẹkparomatha nọ Ọghẹnẹ ọ te rehọ Ọmọ riẹ ru na. Kareghẹhọ nọ Ọghẹnẹ ọ gwọlọ nọ whọ ruẹ ifue ẹbẹbẹ nana. Ọ gwọlọ nọ whọ rẹ jọ etẹe evaọ okenọ a te kpare iyoyou ra zihe ziọ uzuazọ re who dede ai rehọ. Wha ve ti wo uvẹ nọ wha te rọ jiroro kugbe, yọ uwhu o gbẹ te hẹriẹ owhai ofa ha!

Lionel nọ ma fodẹ ẹsiẹe na, ọ ta nọ: “Me te ti wuhrẹ kpahe ẹruore ẹkparomatha na. Rekọ mẹ kake rọwo nọ ẹkparomatha ọ rrọ họ, yọ me je rri ohwo nọ o wuhrẹ omẹ kpahe iẹe na oghẹrẹ jọ. Nọ mẹ te jọ Ebaibol na kiẹ kpahe iẹe, mẹ tẹ te ruẹ nọ kpakọ ginọ uzẹme! Mẹ be rọ ọwhọ rẹro okenọ mẹ te rọ wariẹ ruẹ ọsẹ-oni mẹ.”

Kọ whọ gwọlọ gbẹ riẹ kpahe ẹme nana viere? O te were Isẹri Jihova re a jọ Ebaibol ra dhesẹ kẹ owhẹ kpahe oware nọ o lẹliẹ ẹruore ẹkparomatha na mu ai ẹro te ere.b