Uwuhrẹ 21

Ikereakere Nọ A Re Se Avọ Emamọ Ẹgba-ofihọ

Eme o gwọlọ nọ who re ru?

Fiẹgba họ ibieme gbe eme nọ i fielo họ owọ iroro-ejẹ ra. Se avọ emamọ oma-iroro.

FIKIEME U JE WUZOU?

A re ru re ẹgba ikereakere nọ a se na ọ roma via avọ ẹgba-ofihọ nọ o fo.

WHỌ tẹ be t’ẹme kẹ amọfa kpahe ẹjiroro Ọghẹnẹ, makọ evaọ obọ uwou hayo evaọ eplatfọmo, ẹmeọta ra ọ rẹ dhẹ wariẹ Ẹme Ọghẹnẹ họ. Ẹsikpobi onana u re kugbe ikereakere nọ who re se no Ebaibol ze, onọ u fo nọ who re se ziezi.

Emamọ Ẹgba-Ofihọ O Gwọlọ Oma-Iroro. A re se Ikereakere avọ oma-iroro. Roro kpahe iriruo jọ. Who te bi se Olezi 37:11 do via, uvo ra u re dhesẹ irẹro evawere orọ udhedhẹ nọ a jọ etẹe y’eyaa riẹ na. Who te bi se Eviavia 21:4 kpahe ekuhọ uye-oruẹ gbe uwhu, uvo ra u re dhesẹ ovuhumuo ọsasa kẹ ufuoma igbunu onọ a ruẹaro riẹ na. Eviavia 18:2, 4, 5, avọ uzizie riẹ re a dhẹ no “Babilọn ologbo” ọnọ ọ be rọ izieraha wholo na, a rẹ rehọ uvo okpakpata ro sei. Ọwhọ na o re no udu ze, rekọ o rẹ vrẹta ha. Ikere na omariẹ gbe oghẹrẹ nọ a be rehọ iẹe ruiruo họ onọ u re dhesẹ ọwhọ-eva nọ o fo.

Fiẹgba họ Eme nọ I Fo. Otẹrọnọ ẹmeọta ra kpahe owọ Ebaibol jọ u no abọ riẹ jọ ọvo ze, who re fielo họ abọ ọyena evaọ okenọ who bi se ikere na. Wọhọ oriruo, nọ who te bi se Matiu 6:33, who re fiẹgba họ ‘ẹrẹreokie riẹ’ hayo “eware enana kpobi” gaga ha otẹrọnọ whọ gwọlọ ta kpahe oware nọ u dhesẹ re a “kake guọlọ uvie riẹ.”

Who te wo ẹme evaọ Ewuhrẹ Odibọgba na, ẹsejọhọ whọ gwọlọ se Matiu 28:19. Ibieme vẹ who re fiẹgba họ? Whọ tẹ gwọlọ kẹ uduotahawọ re a dhesẹ ajọwha evaọ emuhọ iwuhrẹ Ebaibol, fiẹgba họ ‘ru ilele.’ Evaọ abọdekọ riẹ, whọ tẹ gwọlọ t’ẹme kpahe owha-iruo Oleleikristi nọ ọ rẹ rọ ghale uzẹme Ebaibol kugbe erara hayo whọ gwọlọ tuduhọ iwhowho-uvie jọ re a ruiruo evaọ oria nọ ẹgwọlọ ọ rọ, whọ sai fielo họ “ahwo erẹwho kpobi.”

Ẹsibuobu, a re se ikereakere rọ za onọ hayo rọ tua avro nọ amọfa a rri fihọ orọ ikẹ-isio. A te fiẹgba họ eme kpobi nọ e rọ ikere na ẹrẹrẹe, ogbotu ra ọ sae ruẹ ẹjiroro ikere na ha. Ẹme na ọ sai vẹ k’owhẹ rekọ ọ sai vẹ kẹ ae he.

Wọhọ oriruo, who te bi se Olezi 83:18 no Ebaibol nọ o wo odẹ Ọghẹnẹ ze, who te fiẹgba na kpobi họ “ọnọ ọ mai kpehru,” o sai vẹ ọnọ o wo uwou na ẹro ho inọ Ọghẹnẹ o wo odẹ oma riẹ. Who re fiẹgba họ odẹ na “Jihova.” Ghele na, who te bi se ikereakere ọvona evaọ ẹmeọta kpahe esuo-okpehru Jihova, whọ rẹ kaki fiẹgba họ eme na “nọ ọ mai kpehru.” Epọvo na re, whọ tẹ be rehọ Jemis 2:24 ro dhesẹ epanọ u wuzou te re a rọ iruo tua ẹrọwọ, who te fiẹgba na kpobi họ “unuzou” viukpọ “iruo” o sae lẹliẹ ẹme na jọ otujọ ẹro gedegede.

A rẹ sae ruẹ oriruo obufihọ ofa jọ evaọ Ahwo Rom 15:7-13. Onana yọ abọjọ ileta nọ Pọl ukọ na o kere se ukoko nọ ahwo erẹwho Egedhọ gbe ahwo Ju a jọ. Ukọ na ọ jọ etenẹ tuduhọ inọ odibọgba Kristi o rọ erere orọnikọ rọkẹ ahwo Ju nọ e yawo ọvo ho rekọ te ahwo erẹwho na te “re otu Egedhọ a ruẹse kẹ Ọghẹnẹ oruaro fiki ohrọ riẹ.” Kẹsena Pọl ọ tẹ wariẹ ikereakere ene, nọ i si ẹjiroro kpohọ uvẹ oyena kẹ erẹwho na. Ẹvẹ who re se eme nọ ọ wariẹ na re whọ sai fiẹgba họ eme nọ Pọl o wo h’iroro? Who te bi kpoka họ eme nọ whọ gwọlọ fiẹgba họ, whọ rẹ sai kpoka họ “Egedhọ” evaọ owọ avọ 9, “whai otu Egedhọ” evaọ owọ avọ 10, “whai otu Egedhọ kpobi” gbe “erẹwho kpobi” evaọ owọ avọ 11, gbe “Egedhọ” evaọ owọ avọ 12. Daoma rọ ẹgba-ofihọ ọyena ro se Ahwo Rom 15:7-13. Who bi ru ere na, u ti vẹ jẹ lọhọ viere re who wo otoriẹ ofẹ avro Pọl na.

Ona Ẹgba-Ofihọ. A rẹ sae rọ idhere buobu fiẹgba họ eme nọ e wha ẹjiroro ikere na. Ona nọ who re fihọ iruo o rẹ rọwo kugbe ikereakere gbe oghẹrẹ ẹme nọ who bi ru. Ma jọ etenẹ kẹ iroro-ejẹ jọ.

Enwene urru. Onana o gwọlọ enwene urru kpobi nọ u re ru eme nọ e wha ẹjiroro ẹme na hẹrioma no eme edekọ. A rẹ sae rọ enwene edo-uvo na ru ẹgba-ofihọ na—kpare urru na kpehru hayo ziotọ. Evaọ evẹrẹ buobu, enwene ẹgba-uvo o re fi ẹgba họ ẹme na. Rekọ evaọ evẹrẹ jọ, oyena o sai nwene otofa ẹme na. Nọ ohwo ọ tẹ dina kele igogo eme na, onana o rẹ lẹliẹ ai w’ẹgba viere. Evaọ evẹrẹ nọ e kuvẹ kẹ enwene urru nọ a re ro fiẹgba họ ibieme jọ họ, u re kiehọ re a ru oware nọ u fo kpobi evaọ ẹvẹrẹ ọyena re a sae nyate ute nọ a gwọlọ na.

Izudhe. A rẹ sai ru onana taure a te ti se ugogo abọjọ ikereakere hayo nọ a te sei no—hayo ivẹ na. Izudhe re whọ tẹ te nwani se ugogo ẹme jọ o rẹ kpare isiuru; who te dhizu evaọ okenọ who te sei no o rẹ lẹliẹ ẹme na nyate udu. Ghele na, nọ ohwo o te bi dhizu evaọ eria buobu, uvumọ oware o rẹ lahwe he.

Ẹwariẹ. Whọ sai fiẹgba họ ugogo ẹme jọ ẹkwoma omara nọ who re brudhe whọ vẹ wariẹ se eme na. Edhere nọ ọ mai woma họ who re se owọ na re no, whọ vẹ wariẹ se igogo eme na.

Omarọtẹme. Oma nọ a re go hayo ovao nọ a re nwene o sai fi oma-iroro họ eme.

Edo urru. Evaọ evẹrẹ jọ, ẹsejọ a re se eme evaọ urru nọ u re kpomahọ otofa rai jẹ hẹriẹ ae. A rẹ jẹ jọ etenẹ dhesẹ areghẹ, maero nọ a te bi se eme-ekela.

Okenọ Amọfa A te Se Ikere. Okenọ ọnọ o wo uwou na o te se ikereakere jọ, ọ sai fiẹgba họ eme ethọthọ hayo tube fihọ uvumọ ẹme he. Kọ eme whọ rẹ sai ru? O rẹ mai woma re who ru otofa riẹ vẹ ẹkwoma edhesẹ efihiruo ikere na. Who te dhesẹ efihiruo riẹ no, whọ rẹ sae tẹrovi ibieme nọ e jọ Ebaibol na rehọ ẹme na lahwe.

EPANỌ A RE RO WUHRẸ EFIHIRUO ẸGBA-OFIHỌ

Kpahe ikereakere nọ whọ gwọlọ se kpobi, nọ omara nọ: ‘Didi oma-iroro gbe ọwhọ-eva eme nana i dhesẹ? Ẹvẹ me re ro dhesẹ ai?’

Kiẹ ikere nọ whọ gwọlọ se riwi. Rọ kpahe ikere ọvuọvo, nọ omara nọ: ‘Didi ẹjiroro ikere nana o ti rugba? Ibieme vẹ i fo nọ a re fiẹgba họ re a sae rọ nyate ẹjiroro ọyena?’

ORIA IRUO: (1) Kiẹ ikereakere jọ nọ whọ gwọlọ jọ usiuwoma se riwi. Wuhrẹ ese riẹ avọ emamọ oma-iroro. Avọ eroro kpahe epanọ whọ gwọlọ rọ ikere na ruiruo, sei do via avọ ẹgba nọ who re fihọ ibieme nọ i fo. (2) Evaọ obe jọ nọ a bi wuhrẹ enẹna, salọ edhe-ẹme jọ nọ o wo ikereakere nọ a wariẹ. Kiẹ epanọ a be rọ rehọ ikereakere na ruiruo riwi. Kpoka họ ibieme nọ i ru ẹme na vẹ. Se edhe-ẹme na kpobi do via evaọ edhere nọ who re ro fiẹgba họ ikereakere na.

Uwuhrẹ 22

Efihiruo Ikereakere Nọ A Re Dhesẹ Gbagba

Eme o gwọlọ nọ who re ru?

Jọ u mu owhẹ ẹro nọ efihiruo ikereakere kpobi o rọwo kugbe eme nọ e ware riẹ họ na je kugbe Ebaibol na kpobi. Efihiruo na o rẹ jẹ rọwo kugbe eme nọ ‘ọrigbo nọ o wo ẹrọwọ avọ areghẹ na’ o kporo no.

FIKIEME U JE WUZOU?

Okpoware o rọ re a wuhrẹ amọfa Ẹme Ọghẹnẹ. Oreva riẹ họ re ahwo “a ze te riẹ uzẹme na.” (1 Tim. 2:3, 4) Oyena o k’omai owha-iruo nọ ma re ro wuhrẹ Ẹme Ọghẹnẹ gbagba.

MA TE bi wuhrẹ amọfa, o gwọlọ vi awọ jọ nọ ma re se no Ebaibol na ze ọvo. Pọl ukọ na o kere se ogbẹnyusu riẹ Timoti inọ: “Dawo oma re whọ [sai] ru oma ra wọhọ [ọnọ] a jẹrehọ no, obọ aro Ọghẹnẹ [jẹ] wọhọ oruiruo ọnọ ọ kare omaovuọ, nọ rẹ yọrọ ẹme uzẹme na ziezi.”—2 Tim. 2:15, ẹjẹlẹ ibieme na ọmai.

Re ma ru onana u dhesẹ nọ oruvẹ mai ọrọ ikereakere ọ rẹ rọwo kugbe oware nọ Ebaibol na o wuhrẹ. Onana u dhesẹ nọ ma re roro kpahe eme nọ e ware e riẹ họ na, ukpenọ ma rẹ salọ eme nọ e were omai ọvo ma ve fi iroro obọ mai họ iẹe. Ẹkwoma Jerimaya ọruẹaro na, Jihova ọ vẹvẹ unu kpahe eruẹaro nọ e rọ ẹghẹ ta nọ ẹme Jihova a be ta kpakiyọ “eme udu obọ rai” a be ta. (Jeri. 23:16) Pọl ukọ na ọ vẹvẹ Ileleikristi unu kpahe eriariẹ-ifofe nọ a re ro gbe Ẹme Ọghẹnẹ ku nọ o kere nọ: “Ma siọ eware idhere omovuọ ba no, ma gbe bi ru eware ẹghẹ hẹ, hayo kọ ẹme Ọghẹnẹ o kro evevere he.” Evaọ edẹ eyena ehreki idi ewhariọ a je ku ame họ udi rai re udi na u bu viere re a jariẹ wo ugho viere. Ma rẹ rọ eriariẹ-ifofe ahwo-akpọ gua Ẹme Ọghẹnẹ hẹ. Pọl o whowho nọ: “Ma wọhọ ibuobu rai hi, enọ ebe raha ẹme Ọghẹnẹ; rekọ ma wọhọ uvi ahwo, enọ Ọghẹnẹ ọ kẹ udu, eva Ọghẹnẹ ma je bi dhesẹ oma mai rọ ahwo Kristi.”—2 Kọr. 2:17; 4:2.

Ẹsejọ, whọ sae fodẹ ikereakere jọ ro fielo họ ehri-uzi jọ. Ebaibol na ọ vọ avọ ehri-izi nọ e rẹ kẹ emamọ ọkpọvio evaọ eyerikugbe iyero sa-sa. (2 Tim. 3:16, 17) Rekọ u re mu owhẹ ẹro inọ who bi dhesẹ efihiruo riẹ gbagba gbe nnọ whọ be rehọ ikereakere jọ ruiruo thọthọ họ, be jẹlẹ iẹe re o ta ẹme nọ whọ gwọlọ. (Ol. 91:11, 12; Mat. 4:5, 6) Efihiruo riẹ ọ rẹ rọwo kugbe ẹjiroro Jihova, rọwo kugbe oma Ẹme Ọghẹnẹ soso.

Re a “yọrọ ẹme uzẹme na ziezi” o gwọlọ ewo otoriẹ oware nọ Ebaibol na ọ ta re. O rọ “ọkpọ” nọ a re ro guegue ahwo ho. Otu iwuhrẹ egagọ nọ e wọso Jesu Kristi a jẹ ta eme no Ikereakere na ze, rekọ a je kiemu ku eware nọ e mai wuzou—enọ i kpoma họ uvi ẹdhoguo gbe ohrọ gbe ẹrọwọ—eware nọ Ọghẹnẹ ọ gwọlọ. (Mat. 22:23, 24; 23:23, 24) Nọ o je wuhrẹ Ẹme Ọghẹnẹ, Jesu o dhesẹ uruemu Ọsẹ riẹ. Ọwhọ Jesu kẹ uzẹme na o nya kugbe uyoyou udidi riẹ kẹ ahwo nọ o je wuhrẹ. Ma rẹ daoma nya lele oriruo riẹ.—Mat. 11:28.

Ẹvẹ o sai ro mu omai ẹro inọ ma bi dhesẹ efihiruo ikereakere gbagba? Isase Ebaibol ẹsikpobi u re fiobọhọ. U te je fo re ma wo ovuhumuo kẹ ọruẹrẹfihotọ Jihova ọrọ ‘ọrigbo nọ o wo ẹrọwọ avọ areghẹ na,’ ugboma Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo na enọ ọ be rehọ ẹkwoma rai rọ emu abọ-ẹzi kẹ uviuwou ẹrọwọ na. (Mat. 24:45) Ewuhrẹ omobọ ohwo gbe iwuhrẹ ukoko nọ a re kpohọ ẹsikpobi jẹ jarae w’obọ u re fiobọhọ k’omai wo erere no uthubro nọ ẹko ọrigbo ẹrọwọ avọ areghẹ na ọ be k’omai ze.

Otẹrọnọ obe na Reasoning From the Scriptures o rọ ẹvẹrẹ ra, who te je wuhrẹ re whọ rehọ iẹe ruiruo ziezi, koyehọ uthubro nọ whọ gwọlọ kpahe efihiruo ọgbagba ọrọ ikereakere udhusoi buobu nọ ma re ro ruiruo evaọ odibọgba mai na o kẹle owhẹ obọ no. Whọ tẹ gwọlọ rọ ikereakere nọ whọ riẹ tere he ro ruiruo, omarokpotọ u ti fiobọhọ k’owhẹ ru ekiakiẹ nọ i fo re evaọ okenọ whọ te t’ẹme, whọ vẹ sae ta ẹme uzẹme na gbagba.—Itẹ 11:2.

Ru Efihiruo na Vẹ. Who te bi wuhrẹ amọfa, jọ u mu owhẹ ẹro nọ a ruẹ ọwhẹgbe nọ ọ rọ udevie uzoẹme nọ whọ be ta kpahe na gbe ikereakere nọ who bi ti se na vevẹ. Whọ tẹ rehọ onọ whrẹrẹ ruọ ikereakere na, u re fo re enọ e be kezọ k’owhẹ na a ruẹ epanọ ikereakere na e rọ za onọ na. Whọ tẹ be rọ ikereakere na tha ẹme jọ uke, jọ u mu owhẹ ẹro nọ ọmọ-uwuhrẹ na ọ ruẹ epanọ ikere na i dhesẹ ẹme na via.

Ese ikereakere na ọvo—makọ avọ ẹgba-ofihọ—u te he. Kareghẹhọ nọ ahwo buobu a riẹ kpahe Ebaibol na ha yọ ẹsejọhọ a te rọ isase ẹsiẹvo ọvo wo otoriẹ ẹme na ha. Si ẹjiroro kpohọ abọ ikere na nọ o nwani kie kpahe ẹme nọ whọ be ta na.

Onana o gwọlọ nọ whọ rẹ salọ igogo eme na lahwe, enọ i kie kpahe ẹme nọ whọ be ta na. Edhere nọ ọ mae lọhọ họ whọ rẹ wariẹ igogo eme na. Who te bi lele omọvo t’ẹme, whọ sae n’enọ nọ i ti fiobọhọ kẹe vuhu igogo eme na. Nọ a tẹ be t’ẹme kẹ ogbotu, iruẹme jọ a rẹ salọ re a rọ eme nọ i tho ẹme na t’ẹme hayo wariẹ owọ ẹme na. Dede na, whọ tẹ gwọlọ ru onana, yọroma re ogbotu na ọ seba evru no okugbe nọ ọ rọ ẹme nọ whọ be ta na avọ eme nọ e rọ ikereakere na.

Nọ whọ tẹ salọ igogo eme na no, yọ who fi emamọ otọhotọ họ no. Ta ẹme na haro. Kọ whọ fodẹ ikereakere na avọ odhesẹvia ovevẹ ọrọ ẹjiroro nọ who bi ti ro se ikere na? Otẹrọ ere, dhesẹ epanọ eme nọ who fi elo họ na i ro kie kpahe oware nọ whọ gwọlọ nọ ogbotu ra a rẹro riẹ na. Dhesẹ vevẹ epanọ eme na e rọ jẹhọ ohwohwo. Whọ gbẹ maki dhesẹ ikere na vevẹ ere he, u fo nọ o rẹ dina wo ọwhẹgbe jọ.

Otu Farisi na a nọ Jesu onọ nọ a rri fihọ onọ ogaga, koyehọ: “Ufore ohwo o siobọnọ aye riẹ fiki oware jọ?” Jesu o si uyo riẹ no Emuhọ 2:24 ze. Muẹrohọ nọ abọ riẹ jọ ọvo ọ tẹrovi, o te dhesẹ efihiruo nọ o fo. Nọ o dhesẹ nọ ọzae na avọ aye riẹ a zihe ruọ “uwo ovo” no, Jesu o te kuhọ nọ: “Fikiere onọ Ọghẹnẹ o kugbe no, a jọ ohwo ọvo ọ hẹriẹ e he.”—Mat. 19:3-6.

Ẹvẹ who re ru ẹme na vẹ te re who te ru efihiruo ikereakere na vẹ? Ahwo nọ a rọ ogbotu na gbe epanọ ẹme nọ whọ be ta na o wuzou te u re dhesẹ iẹe. Ru re ute ra o jọ ẹme na nọ who re ru lọlọhọ.

Jiroro no Ikereakere na Ze. Kpahe odibọgba Pọl ukọ na evaọ Tẹsalonika, Iruẹru 17:2, 3 o ta k’omai inọ ‘ọ jiroro no Ikereakere na ze.’ Onana yọ ona nọ odibo Jihova kpobi ọ rẹ daoma wo. Wọhọ oriruo, Pọl o gbiku kpahe uzuazọ gbe odibọgba Jesu, dhesẹ nọ a ruẹaro enana no evaọ Ikereakere Hibru na, ọ tẹ rọ ẹgba ku ẹme na họ inọ: “Jesu ọnana, ọ nọ mẹ rọ owhai eworo kẹ na, họ Kristi na.”

Okenọ o je kere se ahwo Hibru, Pọl ọ wariẹ eme no Ikereakere Hibru na ze ẹsibuobu. Re o fiẹgba họ hayo ru ẹme jọ vẹ, ọ rẹ tọlọ ubiẹme hayo umutho eme jọ o ve dhesẹ otofa riẹ. (Hib. 12:26, 27) Evaọ ikuigbe nọ e rọ Ahwo Hibru uzou avọ 3, Pọl ọ wariẹ eme no Olezi 95:7-11 ze. Muẹrohọ nọ ọ tẹrovi eria esa: (1) ẹme nọ ọ ta kpahe udu na (Hib. 3:8-12), (2) otofa ubiẹme na “Nẹnẹ” (Hib. 3:7, 13-15; 4:6-11), gbe (3) otofa eme na: “A gbẹ sae ruọ oria eriosehọ mẹ hẹ” (Hib. 3:11, 18, 19; 4:1-11). Daoma raro kele oriruo ọyena nọ who te bi dhesẹ efihiruo ikereakere kpobi.

Muẹrohọ ona nọ Jesu ọ rọ jiroro no Ikereakere na ze evaọ ikuigbe nọ e rọ Luk 10:25-37 na. Ọzae jọ nọ ọ riẹ Uzi gaga ọ nọ inọ: “Owuhrẹ eme me re ruẹ re [mẹ] reuku uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ?” Evaọ uyo Jesu ọ kaki zizie ọzae na re ọ ta iroro riẹ kpahe ẹme na, kẹsena Jesu o te fiẹgba họ epanọ u wuzou te re a ru oware nọ Ẹme Ọghẹnẹ ọ ta. Nọ u dhesẹ oma via vevẹ inọ ọzae na o bi vru no ẹme na, Jesu ọ tẹ rọ ubiẹme ovo jọ no ikereakere na ze rọ t’ẹme thethei kẹe—‘ọrivẹ.’ Ukpenọ ọ f’otọ riẹ ọvo, ọ tẹ rehọ ọtadhesẹ jọ ro fiobọhọ kẹ ọzae na re ọye ọvo o ku ẹme na ho kẹ omariẹ.

O rọ vevẹ inọ okenọ ọ jẹ za enọ, orọnikọ Jesu ọ rẹ fodẹ ikere nọ e k’uyo onọ na gbiae ọvo ho. O re dhesẹ oware nọ oria na o ta ọ vẹ gbae kugbe onọ nọ o r’otọ na.

Okenọ otu Sadusi a jẹ wọso ẹruore ẹkparomatha na, Jesu ọ tẹrovi abọ ọvojọ ọrọ Ọnyano 3:6. Rekọ o fibo ho evaọ okenọ ọ wariẹ ikereakere na no. Ọ rehọ iẹe jiroro ro dhesẹ vevẹ inọ ẹkparomatha na yọ abọjọ ẹjiroro Ọghẹnẹ.—Mak 12:24-27.

Ewo ona nọ a rẹ rọ jiroro gbagba avọ ẹgba rono Ikereakere na ze yọ abọ ologbo ọrọ ẹjọ owuhrẹ ona.

EPANỌ A RE RO WO ONA NA

Se Ebaibol ẹsikpobi. Roma totọ wuhrẹ Uwou-Eroro Na, jẹ ruẹrẹ oma kpahe ziezi kẹ iwuhrẹ ukoko na.

Jọ u mu owhẹ ẹro nọ whọ riẹ otọ eme nọ e rọ ikereakere nọ who bi ti se kpobi. Roma totọ se ikere na re who wo otoriẹ eme nọ ọ be ta ziezi.

Ru ei fihọ uruemu ra re who ru ekiakiẹ no ebe Ileleikristi mai ze.

ORIA IRUO: Roro kpahe otofa 2 Pita 3:7. Kọ u dhesẹ nọ a te rọ erae mahe otọakpọ na? (Nọ who te bi dhesẹ oware nọ “akpọ” o dikihẹ kẹ, jẹ ta kpahe oware nọ “odhiwu” o dhesẹ re. Ikereakere vẹ i dhesẹ nọ a rẹ sae rehọ “akpọ” rọ t’ẹme evaọ edhere ẹwoho? Ono hayo eme a te ghinẹ raha, wọhọ epanọ owọ avọ 7 o ta na? Ẹvẹ oyena o rọ rọwo kugbe oware nọ o via evaọ edẹ Noa, onọ a t’ẹme kpahe evaọ owọ avọ 5, gbe ọrọ avọ 6 na?)

Uwuhrẹ 23

Eruvẹ Erere Ẹme

Eme o gwọlọ nọ who re ru?

Fiobọhọ kẹ ogbotu ra ruẹ epanọ ẹme ra o ro kpomahọ izuazọ rai hayo epanọ a rẹ rọ rehọ iẹe ruiruo evaọ edhere nọ ọ rẹ kẹ erere.

FIKIEME U JE WUZOU?

Ahwo a gbẹ ruẹ erere ẹme nọ whọ be ta ha, a sae ta k’owhẹ nọ a wo isiuru kpahe ẹme na ha, hayo iroro rai e sai ghoro.

MAKỌ omọvo whọ be t’ẹme kẹ hayo ogbotu obuobu, o thọ re who roro nọ fikinọ uzoẹme ra na o were owhẹ o te nwane were enọ e be gaviezọ k’owhẹ na. Ovuẹ ra u wuzou, rekọ who gbe dhesẹ erere riẹ vevẹ hẹ, ẹsejọhọ who ti kru isiuru ogbotu ra krẹkri hi.

Onana o rọ uzẹme tubẹ kpahe ogbotu nọ ọ rrọ Ọgwa Uvie. Iroro rai e sae tọvi ẹme na nọ whọ tẹ be kẹ ọtadhesẹ jọ hayo ta oware jọ nọ o via nọ a ri yo ẹdọvo ho. Rekọ iroro rai e sai ghoro vrẹ nọ whọ tẹ be t’ẹme kpahe eware nọ a riẹ no, maero otẹrọnọ whọ gbẹ t’eme efa fiba eyena ha. U fo re who fiobọhọ kẹ ae ruẹ oware nọ o soriẹ gbe oghẹrẹ nọ ẹme nọ whọ be ta na ọ rọ rrọ erere kẹ ae.

Ebaibol na ọ tuduhọ omai awọ re ma roro kpahe efihiruo eware. (Itẹ 3:21) Jihova ọ rehọ Jọn Ọhọahwo-Ame na ruiruo rọ kpọ ahwo ziọ “areghẹ ikiẹrẹe” na. (Luk 1:17) Onana yọ areghẹ nọ o re no emamọ ozodhẹ Jihova ze. (Ol. 111:10) U re fiobọhọ kẹ enọ i vuhu areghẹ nana mu re a thihakọ uzuazọ ziezi enẹna a vẹ jẹ gb’obọ kru uvi uzuazọ na, uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ nọ o be tha na.—1 Tim. 4:8; 6:19.

Ẹme nọ A re Ru re O w’Iruo. Whọ tẹ gwọlọ nọ ẹme ra ọ jọ ọnọ a re fihọ iruo, orọnikọ ẹme na ọvo who re roro kpahe ziezi hi rekọ te ogbotu na. Who rri ahwo na fihọ omọvo ho. Omomọvo gbe iviuwou a rọ ogbotu na. Emaha, izoge, gbe ejọ nọ e kpako no e sae jariẹ re. Ahwo ọkpokpọ nọ i wo isiuru gbe enọ i mu Jihova họ ẹgọ no taure a te ti yẹ owhẹ dede e sae jariẹ re. Ejọ e sae kpako evaọ abọ-ẹzi; ejọ e sae jariẹ nọ iruemu akpọ na jọ i gbe bi kpomahọ. Nọ oma ra nọ: ‘Ẹvẹ ẹme nọ mẹ be te ta na ọ te rọ kẹ enọ e rọ ogbotu na erere? Ẹvẹ mẹ sai ro fiobọhọ kẹ ae wo otoriẹ ẹme na?’ Whọ sae jiroro nọ whọ rẹ kpọ ẹme ra rri utu ahwo ovo hayo ivẹ jọ nọ ma jọ etenẹ fodẹ na. Rekọ, whọ jẹ enọ i kiọkọ na e thọrọ owhẹ ẹro riẹriẹriẹ hẹ.

Kọ ẹvẹ otẹrọnọ a k’owhẹ ẹme re whọ ta kpahe ugogo uwuhrẹ Ebaibol jọ? Ẹvẹ whọ sai ro ru ẹme na re ọ kẹ enọ e rọwo uwuhrẹ na no erere? Daoma bọ imuẹro rai fihọ uwuhrẹ na ga viere. Evaọ oghẹrẹ vẹ? Ẹkwoma iroro-ejẹ kpahe imuẹro Ikereakere nọ e tha riẹ uke. Whọ sai je ru ovuhumuo rai kẹ uwuhrẹ Ebaibol oyena kodo viere. Whọ rẹ sai ru onana ẹkwoma edhesẹ epanọ uwuhrẹ na o rọ rọwo kugbe izẹme Ebaibol efa jẹ rọwo kugbe ekwakwa-oma Jihova. Dhesẹ iriruo—eware nọ e ghinẹ via—enọ i re dhesẹ epanọ ewo otoriẹ uwuhrẹ nana o rọ kẹ ahwo erere je kpomahọ eriwo rai kpahe obaro na no.

Orọnikọ whọ rẹ hẹrẹ re whọ rehọ umutho eme jọ gheghe ro dhesẹ efihiruo ẹme na evaọ ekuhọ ẹme ra ha. No emuhọ ẹme na ze, ohwo kpobi evaọ ogbotu ra ọ rẹ riẹ nọ “onana u kpomahọ omẹ.” Who te fi otọhotọ oyena họ no, gbẹ hai dhesẹ erere ẹme na nọ whọ be ta kpahe ugogo ẹme ọvuọvo evaọ oma ẹme na gbe evaọ ekuhọ riẹ.

Who te bi dhesẹ efihiruo ẹme, ruẹ nọ who ru rie evaọ edhere nọ ọ rọwo kugbe ehri-izi Ebaibol. Eme oyena u dhesẹ? U dhesẹ nọ who re ru ei evaọ edhere oyoyou avọ ororokẹ odhesẹ. (1 Pita 3:8; 1 Jọn 4:8) Makọ evaọ okenọ ọ jẹ t’ẹme kpahe ebẹbẹ ilogbo evaọ Tẹsalonika, Pọl ukọ na o muẹrohọ nọ o fiẹgba họ abọ owoma ọrọ ẹnyaharo abọ-ẹzi inievo Ileleikristi riẹ nọ e jọ etẹe. O te je dhesẹ evaifihọ inọ evaọ ẹme nọ ọ r’otọ na, a te gwọlọ ru oware nọ u kiehọ. (1 Tẹs. 4:1-12) Ẹvẹ onana o rọ emamọ oriruo te nọ a rẹ raro kele!

Kọ ẹjiroro ẹme ra họ re o kẹ ahwo ọwhọ re a w’obọ evaọ iruo ewhowho gbe amọfa owuhrẹ emamọ usi na? Bọ ajọwha gbe ovuhumuo rọkẹ uvẹ-ọghọ na. Rekọ nọ who bi ru ere na, kareghẹhọ nọ ohẹriẹ o rọ epanọ omomọvo ọ rẹ sai ru te, yọ Ebaibol na ọ rọwo kugbe onana. (Mat. 13:23) Whọ t’eme nọ e rẹ wha udu obrukpe se inievo ra ha. Ahwo Hibru 10:24 o tuduhọ omai awọ nọ ma ‘fiobọhọ kẹ erivẹ mai re a dhesẹ uyoyou je ru iruo ezi.’ Ma tẹ tuduhọ amọfa awọ dhesẹ uyoyou, iruo nọ i no emamọ iroro ze i ve lele iei. Ukpenọ whọ gba ahwo na kpobi họ re a ru epọvo na, vuhumu nọ oware nọ Jihova ọ gwọlọ họ re ma tuduhọ ahwo re a wo “orọwọ gbe ẹmeoyo.” (Rom 16:26) Nọ ma te wo onana fihọ iroro, ma rẹ gwọlọ bọ ẹrọwọ ga—te ọmai gbe ọrọ inievo mai.

Obọufihọ kẹ Amọfa re A Wo Otoriẹ Ẹme Na. Nọ who bi se isẹri kẹ amọfa na, ruẹ nọ who dhesẹ ewoma emamọ usi na. Ere oruo o gwọlọ nọ who re roro kpahe oware nọ o rrọ iroro ahwo nọ a rọ ẹkwotọ ra. Ẹvẹ whọ rẹ rọ riẹ iroro rai? Gaviezọ kẹ usi nọ o rọ irediyo gbe etẹlivisiọne. Rri ẹwẹ-obe ọsosuọ obe-usi. Ofariẹ, daoma ru ahwo re a lele owhẹ t’ẹme, jẹ gaviezọ evaọ okenọ a tẹ be t’ẹme. Ẹsejọhọ whọ te ruẹ nọ a bi lele ebẹbẹ ilogbo muabọ—iruo nọ a si rai no, ẹhwa osa-uwou, ẹyao, uwhu ohwo uviuwou, ọza ethube, okienyẹ no obọ ohwo jọ nọ ọ rọ esuo ze, orọo nọ o fa, ẹyọrọ emọ, gbe eware itieye efa. Kọ Ebaibol na ọ sai fiobọhọ kẹ ae? E.

Who te bi mu ẹmeọta họ, who re wo uzoẹme jọ họ iroro. Rekọ, ohwo na o te dhesẹ nọ eme efa e riẹ nọ e be mai kpokpo iei, who re nwene kpohọ ẹme nọ o fihọ otọ na otẹrọnọ whọ sae ta kpahe iẹe, hayo whọ sae ta nọ who ti zihe ze avọ evuẹ obufihọ jọ. Uzẹme, ma rẹ whaha ‘alaruekọ evaọ eme amọfa,’ rekọ ma rẹ rọ evawere ghale ohrẹ obufihọ nọ Ebaibol na ọ kẹ kugbe amọfa. (2 Tẹs. 3:11) U re vevẹ, oware nọ o rẹ mae were ahwo họ ohrẹ Ebaibol nọ u dhobọte izuazọ rai.

Otẹrọnọ ahwo a sae ruẹ epanọ ovuẹ mai u ro kpomahọ ae he, a sae rọ okpakpa ku ẹme na họ. A tẹ tubẹ k’omai uvẹ t’ẹme dede, nọ ma gbe dhesẹ erere ẹme mai hi o sai dhesẹ nọ ovuẹ mai u ti kpomahọ izuazọ rai tere he. Wo ohẹriẹ, nọ ma te ru erere ovuẹ mai vẹ, ẹmeọta mai ọ sai nwene izuazọ ahwo.

Who te bi ru iwuhrẹ Ebaibol, hai fielo họ erere efihiruo riẹ ẹsikpobi. (Itẹ 4:7) Fiobọhọ kẹ emọ-uwuhrẹ wo otoriẹ ohrẹ, ehri-izi, gbe iriruo Ikereakere nọ i re dhesẹ kẹ ae epanọ a rẹ rọ nya evaọ idhere Jihova. Fiẹgba họ irere nọ i re no ere oruo ze. (Aiz. 48:17, 18) Onana o te wọ emọ-uwuhrẹ ru inwene nọ i fo evaọ izuazọ rai. Bọ uyoyou kẹ Jihova gbe ẹgwọlọ nọ a re ro ru ei eva were fihọ udu rai, re ọwhọ nọ a re ro fi ohrẹ nọ u no Ẹme Ọghẹnẹ ze h’iruo o no eva rai ze.

EPANỌ A RE RO RU EI

Whọ tẹ be ruẹrẹ oma họ kẹ ẹme, who roro kpahe ẹme na ọvo ho rekọ te ogbotu ra. Tae evaọ edhere nọ o te ghinẹ rọ kẹ ai erere.

Orọnikọ evaọ ekuhọ ẹme ra ọvo who re jo dhesẹ efihiruo ẹme na ha. O rẹ jọ oma ẹme ra kpobi dhesẹ oma via.

Whọ tẹ be ruẹrẹ oma kpahe kẹ isẹri-ise, roro kpahe oware nọ o rọ udu ahwo nọ a rọ ẹkwotọ ra.

Who te bi se isẹri, gaviezọ kẹ ohwo ọdekọ na ziezi, re who nwene ovuẹ ra lele iei.

ORIA IRUO: Kiẹ ikere Odibọgba Uvie Mai nọ who wo riwi, re whọ salọ ẹmeọta ọvo hayo ivẹ jọ nọ who roro nọ i kiehọ ẹkwotọ ra. Rehọ ae ruiruo evaọ iruo usiuwoma ota na.