Epanọ A Sai ro Wo Omaurokpotọ

EME HỌ OMAUROKPOTỌ?

Ahwo nọ a wo omaurokpotọ a re wo adhẹẹ kẹ amọfa. A re dhesẹ omorro ho, hayo gwọlọ nọ amọfa a re rri rai wọhọ ahwo nọ a roja gaga ha. Ukpoye, ohwo nọ o wo omaurokpotọ o re roro kpahe amọfa jẹ gwọlọ wuhrẹ mi ae.

Ẹsejọ, ahwo a re roro nọ ohwo nọ o wo omaurokpotọ yọ ọyẹlẹ, rekọ o rrọ ere he. Ukpoye, uruemu nana u re fiobọhọ kẹ ahwo rọwo ethobọ rai jẹ riẹ umuo nọ ẹgba rai o te.

FIKIEME OMAUROKPOTỌ U RO WUZOU?

• Omaurokpotọ o re fiobọhọ kẹ egbẹnyusu. Obe na The Narcissism Epidemic o ta nọ: “Ahwo nọ a wo omaurokpotọ a rẹ sai mu usu kugbe amọfa lọlọhọ.” O tẹ jẹ ta nọ ahwo otiọye na “a rẹ sae ta ẹme kẹ amọfa lọlọhọ je kuomagbe ahwo.”

• Omaurokpotọ o ti fiobọhọ kẹ ọmọ ra evaọ obaro. Nọ ọmọ ra o te wuhrẹ epanọ a re dhesẹ omaurokpotọ, o ti fiobọhọ kẹe enẹna gbe okenọ ọ tẹ kpako no. Wọhọ oriruo, onana o sai fiobọhọ kẹe evaọ okenọ ọ tẹ be gwọlọ iruo. Ọzae jọ nọ a re se Dr. Leonard Sax o kere nọ: “O rẹ jọ bẹbẹ kẹ ọmoha nọ o bi rri omariẹ kpehru gaga re ọ ruẹ iruo, keme ọ riẹ umuo nọ o re ru ba ha, yọ ọ te riẹ ru hu evaọ okenọ a te kiẹe riwi rọkẹ iruo. Rekọ ọmoha nọ ọ ginẹ gaviezọ kẹ ohwo nọ ọ be kiẹe riwi rọkẹ iruo re ọ riẹ oware nọ o mae roja kẹe, ọ sai wo iruo na tobọ.”a

EPANỌ WHỌ SAI RO WUHRẸ ỌMỌ RA OMAUROKPOTỌ

Fiobọhọ kẹ ọmọ ra re o rri omariẹ epanọ u fo.

OHRẸ EBAIBOL: “Otẹrọnọ ohwo jọ o bi roro nọ ọyomariẹ yọ ohwo jọ kpakiyọ ọ rrọ oware ovo ho, ọ be viẹ omobọ riẹ họ.”​—Ahwo Galesha 6:3.

• Who du ta eme nọ e rẹ viẹ ae họ họ. Esẹgbini jọ a rẹ ta nọ, “Oware kpobi nọ whọ gwọlọ evaọ akpọ u re te owhẹ obọ” avọ “Whọ sai jọ oware kpobi nọ whọ gwọlọ jọ.” A re roro nọ eme itienana e rẹ tuduhọ emọ rai awọ, rekọ ere eware e rẹ jọ evaọ uzuazọ họ. Nọ emọ ra a te fi itee nọ a rẹ sai le tobọ họ, jẹ daoma le itee na tobọ, ẹsiẹe eware e sai ro woma kẹ ae evaọ uzuazọ.

• Jiri iei rọkẹ uzedhe oware nọ o ru. Nọ whọ tẹ ta kẹ ọmọ ra ọvo inọ ọ “daoma,” orọnikọ onana o rẹ nwani ru ei wo omaurokpotọ họ. Ukpoye jiri iei rọkẹ uzedhe oware nọ o ru na.

• Whọ kuvẹ hẹ re ọmọ ra ọ hai kpohọ itanẹte ẹsikpobi. Ẹsibuobu ahwo a rẹ jọ itanẹte dhesẹ epanọ a woma te gbe ikpeware nọ a ru no, rekọ ohwo nọ o wo omaurokpotọ o re dhesẹ iruemu itienana ha.

• Ta kẹ ọmọ ra inọ ọ hae kaki wou unu. Nọ ọmọ ra o te ruthọ, fiobọhọ kẹe re ọ ruẹ oria nọ o je ruthọ na, ọ vẹ jẹ rọwo iruthọ riẹ na.

Hai dhesẹ edẹro.

OHRẸ EBAIBOL: “Wha hai dhesẹ nọ wha wo edẹro.”​—Ahwo Kọlọsi 3:15.

• Hai yere Ọghẹnẹ rọkẹ eware nọ ọ ma. U fo nọ emọ a re yere Ọghẹnẹ rọkẹ eware nọ ọ ma, a vẹ jẹ riẹ nọ ababọ eware nana ma sae jọ uzuazọ họ. Wọhọ oriruo, ma gwọlọ ofou nọ ma rẹ wẹ rehọ, ame nọ ma rẹ da gbe emu nọ ma rẹ re. Wuhrẹ emọ ra re a riẹ epanọ a re ro dhesẹ edẹro ẹsikpobi, a vẹ jẹ hai yere Ọghẹnẹ nọ ọ ma eware iwowoma nana.

• Hai yere amọfa rọkẹ onaa rai. Hae kareghẹhọ ọmọ ra inọ u wo eware jọ nọ amọfa a rẹ sae riẹ ru vi ei. Yọ ukpenọ ọ rẹ re amọfa ihri fiki onaa rai, u fo nọ ọ rẹ daoma wuhrẹ mi ae.

• Hai yere amọfa. Wuhrẹ ọmọ ra epanọ o re ro “digwẹ” hayo ta nọ “whẹ kobiruo,” yọ u fo nọ o re ru onana no udu ze. Uyere nọ ma re yere amọfa yọ edhere jọ nọ ma sai ro wuhrẹ epanọ a re dhesẹ omaurokpotọ.

Wuhrẹ emọ ra inọ a ti wo irere buobu nọ a te bi fiobọhọ kẹ amọfa.

OHRẸ EBAIBOL: “Avọ omaurokpotọ wha rri amọfa inọ a rro vi owhai, wha gwọlọ ewoma obọrai ọvo ho, rekọ ewoma amọfa re.”​—Ahwo Filipai 2:3, 4.

• Wuhrẹ ọmọ ra epanọ a re ru oware evaọ uwou. Nọ whọ tẹ se nọ ọmọ ra o re ru oware evaọ uwou ho, onana o rẹ lẹliẹe roro nọ, ‘Mẹ rro vi ohwo nọ o re ru oware evaọ uwou!’ U fo nọ ọ rẹ kaki ru iruo nọ a kẹ riẹ evaọ uwou no taure ọ tẹ te zaharo. Vuẹe kpahe irere nọ i re te amọfa nọ ọ tẹ be hai ru iruo uwou, gbe epanọ amọfa a ti ro yere iei jẹ kẹe adhẹẹ fiki eware nọ o bi ru kẹ ae.

• Dhesẹ nọ emamọ oware o rrọ re a fiobọhọ kẹ amọfa. Nọ emọ a tẹ be hai ru eware kẹ amọfa, onana u re fiobọhọ kẹ ae wo ereghẹ ọkpako. Fikiere fiobọhọ kẹ ọmọ ra re ọ hai fiẹrohọ otọ, re ọ sae riẹ ahwo nọ a gwọlọ obufihọ. Wuhrẹ iẹe epanọ ọ sai ro fiobọhọ kẹ ahwo nana. Hai yere ọmọ ra jẹ thae uke nọ o te bi fiobọhọ kẹ amọfa.