ამის ნაცვლად, ის თავაშვებულობამ გაიტაცა. პტოლემე IV-ს შემდეგ, ანტიოქე III-ს სიკვდილამდე რამდენიმე წლით ადრე, სამხრეთის მეფე მისი ხუთი წლის ვაჟი პტოლემე V გახდა.

28. რა პრობლემები ჰქონდა სამხრეთის მცირეწლოვან მეფეს?

²⁸ სამხრეთის მეფეს შინა პრობლემებიც ჰქონდა. „იმ დროს კიდევ მრავალნი აღუდგებიან სამხრეთის მეფეს“, — თქვა ანგელოზმა (დანიელი 11:14ა). მართლაც ‘მრავალნი აღუდგნენ სამხრეთის მეფეს’. ანტიოქე III-ისა და მისი მაკედონელი მოკავშირის გარდა, სამხრეთის მეფეს თავისსავე ქვეყანაში, ეგვიპტეშიც, ჰყავდა მოწინააღმდეგენი. მისი მეურვე აგათოკლე, რომელიც მის მაგივრად მართავდა სამეფოს, ცუდად ეპყრობოდა ხალხს, რის გამოც მრავალი აჯანყდა.

მას ვერც სამხრეთის ძალა დააკავებს და ვერც მისი რჩეული ხალხი. მათ არ ეყოფათ ძალა მასთან გასამკლავებლად.

³⁰ პტოლემე V-ის ჯარმა ანუ „სამხრეთის ძალამ“ ვერ გაუძლო ჩრდილოეთის მეფის იერიშს. პანეასთან (ფილიპეს კესარია) ბრძოლისას ანტიოქე III-მ ეგვიპტელი მხედართმთავარი სკოპა და მისი 10 000 კაცი ანუ „რჩეული ხალხი“ სიდონში, „ციხე-ქალაქში“, მოიმწყვდია. შემდეგ ‘მიწაყრილები მოაწყო’ და ძვ. წ. 198 წელს აიღო ფინიკიის ეს პორტი.

³² ჩრდილოეთის მეფე ანტიოქე III-მ ეგვიპტეზე ‘მთელი თავისი სამეფოს ძალით’ გალაშქრება ‘განიზრახა’. მაგრამ ეს ბრძოლა სამხრეთის მეფე პტოლემე V-სთან სამშვიდობო „ხელშეკრულების“ დადებით დაასრულა. რომმა აიძულა ანტიოქე III, შეეცვალა თავისი გეგმები. როდესაც ის და მაკედონიის მეფე ფილიპე V ეგვიპტის მცირეწლოვანი მეფის წინააღმდეგ გაერთიანდნენ, პტოლემე V-ს მეურვეებმა მფარველობისთვის რომს მიმართეს. რომმა თავისი გავლენის სფეროს გასაფართოებლად ამ შემთხვევით ისარგებლა და ეგვიპტეს მფარველად მოევლინა.

33. ა) რა ხელშეკრულება დადეს ანტიოქე III-მ და პტოლემე V-მ? ბ) რა იყო კლეოპატრა I-ისა და პტოლემე V-ს ქორწინების მიზანი და რატომ ჩაიშალა ეს გეგმა?

³³ რომმა აიძულა ანტიოქე III, სამშვიდობო ხელშეკრულება დაედო სამხრეთის მეფესთან. იმის მაგივრად, რომ რომის მოთხოვნა დაეკმაყოფილებინა და დაპყრობილი ტერიტორიები დაებრუნებინა, ანტიოქე III-მ განიზრახა თავისი ქალიშვილი კლეოპატრა I — „დედაკაცთა ასული“ — პტოლემე V-სთვის მიეთხოვებინა და პირობითად გადაეცა ეგვიპტისთვის ეს ტერიტორიები. პროვინციები, მათ შორის იუდა — „მშვენიერი ქვეყანა“ — ანტიოქე III-ს მზითევად უნდა მიეცა თავისი ქალიშვილისთვის. მაგრამ ძვ. წ. 193 წელს ქორწილის შემდეგ სირიის მეფეს არ გადაუცია ეს პროვინციები პტოლემე V-სთვის. ეს იყო პოლიტიკური ქორწინება, რომელსაც ეგვიპტე სირიის ქვეშევრდომად უნდა ექცია. მაგრამ გეგმა ჩაიშალა, რადგანაც კლეოპატრა I ‘მას არ დარჩა’ — ის მოგვიანებით ქმარს მიემხრო. როდესაც ანტიოქე III-სა და რომაელებს შორის ომმა იფეთქა, ეგვიპტემ რომის მხარე დაიჭირა.

36. ა) როგორ განაგრძო ბრძოლა სამხრეთის მეფემ, მაგრამ რა დაემართა მას? ბ) როგორ გარდაიცვალა სელევკე IV და ვინ ავიდა ტახტზე მის შემდეგ?

³⁶ სამხრეთის მეფე პტოლემე V შეეცადა, ხელში ჩაეგდო პროვინციები, რომლებიც, როგორც კლეოპატრას მზითევი, მას უნდა გადასცემოდა, მაგრამ ყველაფერი იმით დამთავრდა, რომ ის მოწამლეს.