Watchtower LIBRARY INDANETINĨ
Watchtower
LIBRARY INDANETINĨ
Kikamba
Ũ
  • ũ
  • Ũ
  • ĩ
  • Ĩ
  • MBIVILIA
  • MAVUKU
  • MAŨMBANO
  • nwt 1 Asumbĩ 1:1-22:53
  • 1 Asumbĩ

Vai vitio ya kĩla wanyuva.

Vole, ve thĩna waumĩla.

  • 1 Asumbĩ
  • Mbivilia ya Ũalyũlo wa Nthĩ Nzaũ
Mbivilia ya Ũalyũlo wa Nthĩ Nzaũ
1 Asumbĩ

ĨVUKU YA MBEE YA ASUMBĨ

1 Yu ĩndĩ, Mũsumbĩ Ndaviti aĩ mũkũũ, na aĩ na myaka mingĩ,* na o na kau nĩmamũvwʼĩkaa ngũa, ndeewʼaa muutĩa. 2 Na kwoou athũkũmi make mamwĩa: “Mwĩai wakwa mũsumbĩ, eka tũũmanthĩe mwĩĩtu ũtaakoma na mũndũũme nĩ kana aũthũkũmae na kũũsũvĩa. Akakomaa mokonĩ maku nĩ kana we mwĩai wakwa mũsumbĩ ũkwate muutĩa.” 3 Na kwoou mamantha mwĩĩtu mwanake kĩla vandũ kĩsionĩ kyonthe kya Isilaeli, na moona Avisaki, ũla waĩ Mũsunami, na mamũete vala ve mũsumbĩ. 4 Mwĩĩtu ũsu aĩ mwanake mũno, na nĩwe wathũkũmaa mũsumbĩ na kũmũsũvĩa. Ĩndĩ mũsumbĩ ndaamanyana kĩ-mwĩĩ nake.

5 Ĩvindanĩ o yĩu, Atoniya mwana wa Akithi nĩwambĩĩie kwĩnenevya, ayasya: “Ninyie ngũtwʼĩka mũsumbĩ!” O na nĩweeseũvĩisye ĩkasya, na aĩ na atwai ma mbalasi na aũme 50 ma kũsemba mbee wake. 6 Ĩndĩ ĩthe ndaĩ aamũneenyʼa* ĩũlũ wa ũndũ ũsu aimũkũlya: “Nĩkĩ wĩkĩte ũu?” O na ĩngĩ, Atoniya aĩ mwanake mũno, na inyia amũsyaĩte ĩtina wa Avisalomu. 7 Atoniya nĩwaendie nzama na Yoavu mwana wa Nzeluia na mũthembi Aviathali, na meetĩkĩla kũmũtetheesya na kũmũkwata mbau. 8 Ĩndĩ mũthembi Nzatoki, Mbenaia mwana wa Yeoiata, mwathani Nathani, Simei, Lei, na aũme ma Ndaviti ala maĩ ngũmbaũ sya kaũ mayaamũkwata Atoniya mbau.

9 Mũthya, Atoniya nĩwathembie malondu, ngʼombe, na indo siĩthĩtwʼe ikanoa; aithembeie ũtee wa ĩvia ya Nzoelethi, vakuvĩ na Eni-lokeli, na athokya ana-a-ĩthe make onthe ala maĩ ana ma mũsumbĩ, na aũme onthe ma Yuta ala maĩ athũkũmi ma mũsumbĩ. 10 Ĩndĩ ndaathokya mwathani Nathani, Mbenaia na ila ngũmbaũ sya kaũ, kana mwana-a-ĩthe Solomoni. 11 Nĩvo ĩndĩ Nathani weeie Mbathi-sieva, inyia wa Solomoni, atĩĩ: “We no ũnesa kwĩwʼa kana Atoniya mwana wa Akithi nũtwʼĩkĩte mũsumbĩ, na kana mwĩai witũ Ndaviti nde kĩndũ wĩsĩ ĩũlũ wa ũndũ ũsu? 12 Kwoou yu, nĩngũkwĩsũva, ũka ngũnenge ũtao, nĩ kana ũtangĩĩe thayũ waku na thayũ wa mwana waku Solomoni. 13 Enda vala ve Mũsumbĩ Ndaviti na ũimwĩa atĩĩ: ‘Mwĩai wakwa mũsumbĩ, we tuue weevĩtĩie mũthũkũmi waku, ũyasya: “Mwana waku Solomoni akatwʼĩka mũsumbĩ ĩtina wakwa, na nĩwe ũkekalĩla kĩvĩla kyakwa kya ũsumbĩ”? Kwoou nĩkĩ Atoniya ũtwʼĩkĩte mũsumbĩ?ʼ 14 Na wĩ vau ũendeee kũneena na mũsumbĩ, nĩngũka na ndiĩkĩĩthya ndeto syaku.”

15 Na ĩndĩ Mbathi-sieva athi vala ve mũsumbĩ, na alika lumunĩ ĩla wakomaa. Ĩvindanĩ yĩu, mũsumbĩ aĩ mũkũũ mũno, na Avisaki, ũla waĩ Mũsunami, nĩwaendeee kũmũthũkũma. 16 Nĩvo ĩndĩ Mbathi-sieva wakumanie nginya nthĩ na avalũka mbee wa mũsumbĩ, na mũsumbĩ amũkũlya: “Wĩenda ngwĩke ata?” 17 Nake asũngĩa asya: “Mwĩai wakwa, nue weevĩtĩie mũthũkũmi waku mbee wa Yeova Ngai waku wasya, ‘Mwana waku Solomoni akatwʼĩka mũsumbĩ ĩtina wakwa, na nĩwe ũkekalĩla kĩvĩla kyakwa kya ũsumbĩ.’ 18 Ĩndĩ sisya! Atoniya nũtwʼĩkĩte mũsumbĩ, na mwĩai wakwa mũsumbĩ nde kĩndũ wĩsĩ ĩũlũ wa ũndũ ũsu. 19 Nũthembie nzaũ mbingĩ, indo mbingĩ siĩthĩtwʼe ikanoa, na malondu maingĩ, na nũthokisye ana onthe ma mũsumbĩ na mũthembi Aviathali na Yoavu mũnene wa ita; ĩndĩ ndanathokya mũthũkũmi waku Solomoni. 20 Na yu, mwĩai wakwa mũsumbĩ, metho ma Aisilaeli onthe nĩmaũsyaĩĩsye meteele ũmatavye nũũ ũkekalĩla kĩvĩla kyaku kya ũsumbĩ ĩtina waku, we mwĩai wakwa mũsumbĩ. 21 Waema kwĩka ũu, yĩla mwĩai wakwa mũsumbĩ ũkakwʼa na aithikwa vamwe na aa-ũmae make oou, nyie na mwanawa Solomoni tũkatalwa ta avũnyanĩi.”

22 Yĩla Mbathi-sieva waendeee kũneena na mũsumbĩ, mwathani Nathani nĩwavikie. 23 Na vau kwa vau mũsumbĩ eewa atĩĩ: “Mwathani Nathani nũũ!” Na alika vala ve mũsumbĩ na avalũka nthĩ na ũthyũ wake mbee wa mũsumbĩ. 24 Na ĩndĩ Nathani asya: “Mwĩai wakwa mũsumbĩ, nĩwĩthĩwa waisye, ‘Atoniya akatwʼĩka mũsumbĩ ĩtina wakwa, na nĩwe ũkekalĩla kĩvĩla kyakwa kya ũsumbĩ’? 25 Nũndũ ũmũnthĩ nĩwatheea akathembe nzaũ mbingĩ, indo mbingĩ siĩthĩtwʼe ikanoa, na malondu maingĩ, na nũthoketye ana onthe ma mũsumbĩ na anene ma ita na mũthembi Aviathali. Me vau maiya na kũnywʼa vamwe nake, na metindĩa kwasya, ‘Mũsumbĩ Atoniya nĩekale ĩvinda yĩasa!’ 26 Ĩndĩ ndaneenthokya nyie mũthũkũmi waku, kana akathokya mũthembi Nzatoki, kana Mbenaia mwana wa Yeoiata, kana mũthũkũmi waku Solomoni. 27 We mwĩai wakwa mũsumbĩ, nĩwĩthĩwa wĩtĩkĩlĩtye ũndũ ũũ ũtandavĩtye nyie mũthũkũmi waku nũũ ũkekalĩla kĩvĩla kyaku kya ũsumbĩ ĩtina waku, we mwĩai wakwa mũsumbĩ?”

28 Nĩvo ĩndĩ Mũsumbĩ Ndaviti wasũngĩie asya: “Mbĩtĩei Mbathi-sieva.” Nake ooka na aũngama mbee wa mũsumbĩ. 29 Na ĩndĩ mũsumbĩ eevĩta ayasya: “Vate nzika, o tondũ Yeova wĩ thayũ, ũla wambonokisye* mathĩnanĩ makwa onthe, 30 ũmũnthĩ nĩngwĩanĩsya ũndũ nakwĩvĩtĩie mbee wa Yeova Ngai wa Isilaeli, nakwĩa, ‘Mwana waku Solomoni akatwʼĩka mũsumbĩ ĩtina wakwa, na nĩwe ũkekalĩla kĩvĩla kyakwa kya ũsumbĩ vandũ vakwa!’” 31 Na ĩndĩ Mbathi-sieva akumana nginya nthĩ na ũthyũ wake na avalũka mbee wa mũsumbĩ na asya: “Mwĩai wakwa Mũsumbĩ Ndaviti nĩekale thayũ tene na tene!”

32 Na ndatĩkanĩ ĩsu Mũsumbĩ Ndaviti asya: “Mbĩtĩei mũthembi Nzatoki, mwathani Nathani, na Mbenaia mwana wa Yeoiata.” Na kwoou mooka mbee wa mũsumbĩ. 33 Na mũsumbĩ amea: “Osai athũkũmi ma mwĩai wenyu, na mũitũlya mwana wakwa Solomoni nyũmbũnĩ yakwa,* na mũimũtongoesya nginya Ngioni. 34 Mwĩ kũu, mũthembi Nzatoki na mwathani Nathani nĩmeũmwĩtĩkĩsya mauta ethĩwe mũsumbĩ ĩũlũ wa Isilaeli. Ĩtina wa ũu, mwĩvuva ũvya na mũyasya, ‘Mũsumbĩ Solomoni nĩekale ĩvinda yĩasa!’ 35 Mwamina kwĩka ũu, mwĩsyokethya mũmũatĩĩe, na alika, ayĩkalĩla kĩvĩla kyakwa kya ũsumbĩ; nake nũkũtwʼĩka mũsumbĩ vandũ vakwa, na nĩngũmũnyuva ethĩwe mũtongoi ĩũlũ wa Isilaeli na ĩũlũ wa Yuta.” 36 Na vau kwa vau Mbenaia mwana wa Yeoiata eea mũsumbĩ: “Ameni! Yeova Ngai wa mwĩai wakwa mũsumbĩ nalũlũmĩĩlye ũndũ ũsu. 37 O tondũ Yeova waĩ vamwe naku we mwĩai wakwa mũsumbĩ, nĩethĩwe vamwe na Solomoni, na Ngai nanenevye kĩvĩla kyake kya ũsumbĩ kwĩ kĩvĩla kyaku kya ũsumbĩ, we mwĩai wakwa Mũsumbĩ Ndaviti.”

38 Nĩvo ĩndĩ mũthembi Nzatoki, mwathani Nathani, Mbenaia mwana wa Yeoiata, na Akelethi na Avelethi matheeie na matũlya Solomoni nyũmbũnĩ ya Mũsumbĩ Ndaviti, na maendanyʼa nake nginya Ngioni. 39 Na ĩndĩ mũthembi Nzatoki oosa ũvya wĩ na mauta kuma ĩeemanĩ na etĩkĩsya Solomoni mauta, na mambĩĩa kũvuva ũvya ũsu, na andũ onthe mookĩlya wasya mayasya: “Mũsumbĩ Solomoni nĩekale ĩvinda yĩasa!” 40 Ĩtina wa ũu, andũ onthe nĩmaumie Solomoni ĩtina na mambata mavuvĩte mĩtũlilũ na me na ũtanu mwingĩ mũno, nginya nthĩ yaatũwa nĩ kelele woo.

41 Yĩla Atoniya na onthe ala wathoketye maminie kũya, nĩmeewie wasya ũsu. Na Yoavu eewʼa wasya wa ũvya ũsu oou, akũlya: “Kelele ũsu wingĩvĩte ũu ndũanĩ nĩ wakĩ?” 42 Na Yoavu o aendeee kũneena, Yonathani mwana wa mũthembi Aviathali avika. Na Atoniya asya: “Lika, nũndũ wĩ mũndũ mũseo,* na no nginya wĩthĩwe wũkĩte na ũvoo mũseo.” 43 Ĩndĩ Yonathani amũsũngĩa Atoniya amwĩa: “Ũu ti wʼo! Mwĩai witũ Mũsumbĩ Ndaviti nĩwatwʼĩkĩthya Solomoni mũsumbĩ. 44 Mũsumbĩ amwĩaĩe athi vamwe na mũthembi Nzatoki, mwathani Nathani, Mbenaia mwana wa Yeoiata, na Akelethi na Avelethi, na mamũtũlya nyũmbũnĩ ya mũsumbĩ. 45 Na ĩndĩ me kũu Ngioni, mũthembi Nzatoki na mwathani Nathani mamwĩtĩkĩsya mauta atwʼĩke mũsumbĩ. Ĩtina wa ũu, maumie vau me na ũtanu mwingĩ, na yu ndũa yusũĩte kelele. Kelele ũsu nĩwʼo mweewʼa. 46 Eka ũu, yu Solomoni nĩwĩkalĩle kĩvĩla kya ũsumbĩ. 47 Na ũndũ ũngĩ nĩ kana, athũkũmi ma mũsumbĩ nĩmooka kũmwendea mwĩai witũ Mũsumbĩ Ndaviti ũseo, mayasya, ‘Ngai waku natume ĩsyĩtwa ya Solomoni yĩthĩwa na nguma nene kwĩ ĩsyĩtwa yaku, na Ngai natume kĩvĩla kyake kya ũsumbĩ kĩthĩwa kĩ kĩnene kwĩ kĩvĩla kyaku kya ũsumbĩ!’ Na ĩtina wa ũu, mũsumbĩ akumana kĩtandanĩ kyake. 48 O na ĩngĩ, mũsumbĩ aisye, ‘Yeova Ngai wa Isilaeli nataĩwe, ũla ũmũnthĩ wanengane mũndũ wa kwĩkalĩla kĩvĩla kyakwa kya ũsumbĩ na ambĩtĩkĩlya kwona ũndũ ũsu na metho makwa!’”

49 Na onthe ala mathoketwʼe nĩ Atoniya matelema mũno, na kĩla ũmwe ookĩla na akwata nzĩa athi. 50 O nake Atoniya nĩwalikilwe nĩ wia nũndũ wa Solomoni, na kwoou ookĩla athi na akwata mbya sya kĩthembeo alũmĩtye. 51 Na Solomoni avikĩwʼa ndeto ii: “Atoniya nĩwalikwa nĩ wia nũndũ wa Mũsumbĩ Solomoni; na akwete mbya sya kĩthembeo alũmĩtye, ayasya, ‘Mũsumbĩ Solomoni ambe kũmbĩvĩtĩa kana ndembũaa nyie mũthũkũmi wake na ũvyũ.’” 52 Nĩvo ĩndĩ Solomoni waisye: “Ethĩwa nũkwonanyʼa kana we nĩ mũndũ mwaĩlu, vai ũswʼĩĩ o na ũmwe wa mwĩĩ wake wĩvalũka nthĩ; ĩndĩ ũthũku wooneka nthĩnĩ wake, no nginya oawe.” 53 Na kwoou Mũsumbĩ Solomoni atũmana atheewʼe kuma kĩthembeonĩ. Na ĩndĩ alika vala ve Mũsumbĩ Solomoni na amũkumanĩa, na ĩtina wa ũu, Solomoni amwĩa: “Syoka nyũmbanĩ yaku.”

2 Yĩla Ndaviti waangĩe kũkwʼa, nĩwamwĩaĩe mwana wake Solomoni, aimwĩa: 2 “Ngilyĩ kũkwʼa.* Kwoou ĩthĩwa na vinya na ũyonanyʼa wĩ mũndũũme. 3 No nginya wĩanĩasye kĩla Yeova Ngai waku wendaa wĩanĩsye, na nĩ kana wĩke ũu no nginya ũkinyĩlae nzĩanĩ syake na ũikwataa motwʼĩo make, mĩao yake, sila wake, na molilikanyʼo make o tondũ vaandĩkĩtwe Mĩaonĩ ya Mose; weeka ũu, ũkaaĩlaa* ũndũnĩ o na wĩva ũla ũkwĩka na vonthe vala wĩthi. 4 Na Yeova akeanĩsya ũndũ ũla wambathie yĩla waisye: ‘Ethĩwa ana maku makasũvĩaa mĩendele yoo na maikinyĩlaa nzĩanĩ yakwa malũmanĩtye nakwa na ngoo yoo yonthe na thayũ* woo w’onthe, vaikaatĩa kwĩthĩwa mũndũũme wa nyũmba yaku* wĩkalĩle kĩvĩla kya ũsumbĩ kya Isilaeli.ʼ

5 “O na ĩngĩ, nĩwĩsĩ nesa kĩla Yoavu mwana wa Nzeluia wambĩkie, nĩwĩsĩ ũndũ weekanie na anene elĩ ma ita sya Isilaeli, Avineli mwana wa Neli na Amasa mwana wa Yetheli. Nĩwamoaie, na etĩkya nthakame ya kaũ ĩvindanĩ ya mũuo, na avakya nthakame ya kaũ mũsivinĩ ũla waĩ kĩnyunyunĩ kyake na iatũnĩ ila syaĩ maaũnĩ make. 6 No nginya wose ĩtambya kwosana na ũĩ ũla wĩ nawʼo na ndũkaeke mbuĩ syake itheee Mbũanĩ* na mũuo.

7 “Ĩndĩ nĩwaĩlĩte kũmonyʼa wendo ũtathelaa ana ma Mbalisilai ũla Mũngileati, na maĩlĩte kwĩthĩawa me amwe katĩ wa ala maĩsaa mesanĩ yaku, nũndũ ũu nĩwʼo malũmanilye nakwa yĩla nasembete ngĩĩte mwana-a-ĩthe waku Avisalomu.

8 “Ũngĩ wĩ vakuvĩ naku nĩ Simei mwana wa Ngela ũla Mũmbenyamini kuma Mbaulimu. Nĩwe wambumanĩie na ndeto mbai mũno mũthenyanĩ ũla naendete Maanaimu; ĩndĩ yĩla watheeie akomanĩe nakwa Yolotani, nĩnamwĩvĩtĩie mbee wa Yeova namwĩa: ‘Ndikũaa na ũvyũ.ʼ 9 Ĩndĩ ndũkaeme kũmwosea ĩtambya, nũndũ wĩ mũndũ mũĩ na nĩwĩsĩ ũndũ waĩlĩte kwĩkana nake; no nginya ũtheesye mbuĩ syake Mbũanĩ* na nthakame.”

10 Na ĩndĩ Ndaviti akwʼa na athikwa vamwe na aa-ũmae make Ndũanĩ ya Ndaviti. 11 Ĩvinda yĩla* Ndaviti wasumbĩkie Isilaeli yaĩ myaka 40. Asumbĩkie e Eviloni myaka 7, na asumbĩka e Yelusalemu myaka 33.

12 Nĩvo ĩndĩ Solomoni wekalĩile kĩvĩla kya ũsumbĩ kya Ndaviti ĩthe wake, na ũsumbĩ wake waendeea kũlũlũmĩĩla o kavola kwa kavola.

13 Ĩtina wa ĩvinda, Atoniya mwana wa Akithi nĩwaendie vala ve Mbathi-sieva, inyia wa Solomoni. Na Mbathi-sieva amũkũlya: “Wooka na mũuo?” Nake amũsũngĩa: “Ĩĩ, nooka na mũuo.” 14 Na ĩndĩ Atoniya asya: “Nĩ na ũndũ ngwenda kũũtavya.” Na kwoou Mbathi-sieva amwĩa: “Ndavye.” 15 Na Atoniya amwĩa: “Nĩwĩsĩ nesa kana ninyie naaĩlĩte kũnengwa ũsumbĩ, na Aisilaeli onthe meekwatasya* kana ninyie ngũtw’ĩka mũsumbĩ; ĩndĩ ũsumbĩ wambonoka na wathi mokonĩ ma mwana-a-ĩthe wakwa, nũndũ Yeova nĩwe watumie ũthi mokonĩ make. 16 Ĩndĩ nĩũkũlya ũmbĩke o ũndũ ũmwe. Na ndũkalee.” Na kwoou amwĩa: “Ndavye.” 17 Na ĩndĩ amwĩa: “Nĩngũkwĩsũva, neena na Mũsumbĩ Solomoni, nũndũ ndelea ũkwĩthukĩĩsya; mũkũlye anenge Avisaki ũla Mũsunami ethĩwe mũka wakwa.” 18 Na ĩndĩ Mbathi-sieva asya: “Nũseo! Nĩngũneena na mũsumbĩ kwondũ waku.”

19 Na kwoou Mbathi-sieva athi vala ve Mũsumbĩ Solomoni nĩ kana aneene nake kwondũ wa Atoniya. Na yĩla mũsumbĩ wamwonie, vau kwa vau ookĩla akomane nake na amũkumanĩa. Na ĩndĩ ekala nthĩ kĩvĩlanĩ kyake kya ũsumbĩ na asya kĩvĩla kya kĩ-ũsumbĩ kĩetwe kwondũ wa inyia wa mũsumbĩ nĩ kana ekale kwʼokonĩ kwa aũme kwa mũsumbĩ. 20 Na ĩndĩ Mbathi-sieva asya: “Nĩ na kaũndũ o kanini ngũkũlya kuma kwaku, na ndũkalee.” Na kwoou mũsumbĩ amwĩa: “Kũlya, mwaitũ; nũndũ ndiũleela.” 21 Na ĩndĩ amwĩa: “Eka mwana-a-ĩthe waku Atoniya anengwe Avisaki ũla Mũsunami ethĩwe mũka.” 22 Na Mũsumbĩ Solomoni eewʼa ũu eea inyia wake atĩĩ: “Nĩkĩ ũũkũlya Atoniya anengwe Avisaki ũla Mũsunami? Ndũmwĩtĩsye ũsumbĩ o nawʼo, nũndũ nĩ mũkũũa, na mũthembi Aviathali na Yoavu mwana wa Nzeluia nĩmamũkwete mbau.”

23 Na Mũsumbĩ Solomoni eewʼa ũu eevĩta mbee wa Yeova, ayasya: “Ngai nandetee ũkũno mũnene na aimbĩka ũu o na mbeange ethĩwa Atoniya ndeũmanthaa kwasya thayũ wake* aingũlya ũndũ ũũ. 24 Yu ĩndĩ, vate nzika, o tondũ Yeova wĩ thayũ, ũla ũmbĩkalĩtye kĩvĩlanĩ kya ũsumbĩ kya Ndaviti ĩthe wakwa na akalũlũmĩĩlya ũsumbĩ wakwa na akaseũvya nyũmba ya* kĩ-ũsumbĩ kwondũ wakwa o tondũ wathanie, Atoniya nũkũawa ũmũnthĩ.” 25 Na vau kwa vau, Mũsumbĩ Solomoni atũma Mbenaia mwana wa Yeoiata, nake athi, na amũkũna* Atoniya, na Atoniya akwʼa.

26 Na mũsumbĩ amwĩa mũthembi Aviathali: “Enda kĩsionĩ kyaku kĩla kĩ Anathothi! Nĩwaĩlĩte kũkwʼa, ĩndĩ ndikũaa ũmũnthĩ nũndũ nĩwakuie Ĩsandũkũ ya Mwĩai Ũla Mũnene Yeova ĩvindanĩ ya Ndaviti ĩthe wakwa, na ndwaatia ĩthe wakwa mathĩnanĩ make onthe.” 27 Na kwoou Solomoni avetanga Aviathali kĩandanĩ kyake kya kwĩthĩwa e mũthembi wa Yeova, na ũu weanĩsya ndeto ya Yeova ĩla waneeneie Silo ĩũlũ wa nyũmba ya Eli.

28 Yoavu avikĩwa nĩ ũvoo ũsu, nĩwasembie alika ĩeemanĩ ya Yeova na akwata mbya sya kĩthembeo alũmĩtye vyũ, nĩkwĩthĩwa nĩwakwatĩte mbau Atoniya ĩndĩ ndaakwata mbau Avisalomu. 29 Na ĩndĩ Mũsumbĩ Solomoni eewa atĩĩ: “Yoavu e ĩeemanĩ ya Yeova akĩĩe vo, na yu e vau ũtee wa kĩthembeo.” Kwoou Solomoni atũma Mbenaia mwana wa Yeoiata, aimwĩa: “Enda, na ũimũaa!” 30 Na kwoou Mbenaia athi ĩeemanĩ ya Yeova na eea Yoavu atĩĩ: “Ũũ nĩwʼo mũsumbĩ ũkwasya, ‘Umaala!’” Ĩndĩ Yoavu amwĩa: “Ndiumaala! Nĩkwʼĩĩa vaa.” Na Mbenaia asyoka vala ve mũsumbĩ na amwĩa: “Ũũ nĩwʼo Yoavu wandavya, na ũũ nĩwʼo wanzũngĩa.” 31 Na ĩndĩ mũsumbĩ amwĩa: “Ĩka o tondũ wakwĩa; mũae na ũimũthika na ũivetanga kuma vala nĩĩ na kuma nyũmbanĩ ya ĩthe wakwa nthakame ĩla Yoavu wetĩkisye vate kĩtumi kĩseo. 32 Yeova nũkũete nthakame ya Yoavu mũtwenĩ wake mwene, nũndũ ĩthe wakwa Ndaviti atesĩ, Yoavu nĩwooaie aũme elĩ na ũvyũ, ala maĩ alũngalu na aseo o na kwĩ we, Avineli mwana wa Neli, mũnene wa ita sya Isilaeli, na Amasa mwana wa Yetheli, mũnene wa ita sya Yuta. 33 Nthakame yoo yĩĩthĩwa mũtwenĩ wa Yoavu na mũtwenĩ wa nzyawa syake tene na tene; ĩndĩ kwondũ wa Ndaviti, nzyawa syake, nyũmba yake, na kĩvĩla kyake kya ũsumbĩ, nĩkwĩthĩwe na mũuo kuma kwa Yeova tene na tene.” 34 Na ĩndĩ Mbenaia mwana wa Yeoiata ambata na amũkũna Yoavu na amũaa, na Yoavu athikwa nyũmbanĩ yake kũu weũnĩ. 35 Ĩtina wa ũu, mũsumbĩ nĩwanyuvie Mbenaia mwana wa Yeoiata aũngamĩe ita vandũ vake, na mũsumbĩ anyuva mũthembi Nzatoki ose mwanya wa Aviathali.

36 Na mũsumbĩ amwĩta Simei, na amwĩa: “Ĩyakĩe nyũmba Yelusalemu, na ũyĩkala vo; ndũkaaumaale nza wa ĩ ndũa ũthi vandũ vangĩ. 37 Mũthenya ũla ũkaumaala ũkĩle Mwanda wa Kitiloni, vate nzika ũkakwʼa. Na nthakame yaku ĩkeethĩwa ĩũlũ wa mũtwe waku mwene.” 38 Na Simei asũngĩa mũsumbĩ amwĩa: “Waneena ndeto nzeo. Nyie mũthũkũmi waku nĩngwĩka o ũndũ we mwĩai wakwa mũsumbĩ wambĩa.” Na kwoou Simei ekala Yelusalemu mĩthenya mingĩ.

39 Ĩndĩ mũthyanĩ wa myaka ĩtatũ, ngombo ilĩ sya Simei nĩsyatolokile na syathi kwa Akisi mwana wa Maaka mũsumbĩ wa Ngathi. Na Simei atavwʼa ũũ: “Sisya! Ngombo syaku niendie Ngathi.” 40 Na vau kwa vau Simei ailĩĩla matandĩko ĩngʼoinĩ yake na athi kwa Akisi kũu Ngathi nĩ kana akamanthe ngombo syake. Na yĩla wasyokie kuma Ngathi vamwe na ngombo syake, 41 Solomoni atavwʼa ũũ: “Simei nĩwumaalile nza wa Yelusalemu athi Ngathi na asyoka.” 42 Na mũsumbĩ eewʼa ũu amwĩta Simei, na amũkũlya: “Nyie ndyakũavĩthisye mbee wa Yeova na naũkanyʼa ndikwĩa: ‘Mũthenya ũla ũkaumaala vaa ũthi vandũ vangĩ vate nzika ũkakwʼa’? Na we mwene ndwaambĩa, ‘Waneena ndeto nzeo; nĩngwĩka o tondũ waneena’? 43 Nĩkĩ ĩndĩ ũtaneelũmanyʼa na wĩvĩto ũla weevĩtie mbee wa Yeova na mwĩao ũla nakwĩaĩe?” 44 Na ĩndĩ mũsumbĩ amwĩa Simei: “We nĩwĩsĩ nesa ngoonĩ yaku thĩna ũla wamũeteie Ndaviti ĩthe wakwa; o nake Yeova nũkũete thĩna o ũsu ĩũlũ wa mũtwe waku. 45 Ĩndĩ Mũsumbĩ Solomoni nũkũathimwa, na kĩvĩla kya ũsumbĩ kya Ndaviti kĩendeea kũlũlũmĩĩlwʼa mbee wa Yeova tene na tene.” 46 Nĩvo ĩndĩ mũsumbĩ watũmie Mbenaia mwana wa Yeoiata, nake athi amũkũna Simei amũaa.

Na kuma vau ũsumbĩ walũlũmĩĩlwʼa mokonĩ ma Solomoni.

3 Solomoni nĩweewʼanie na Valao mũsumbĩ wa Misili nĩ kana atwae mwĩĩtu wake. Na kwoou atwaa* mwĩĩtu wa Valao na amũete Ndũanĩ ya Ndaviti, na ekala vo nginya yĩla waminie kwaka nyũmba yake mwene, na nyũmba ya Yeova, na ũkũta kũthyũlũlũka Yelusalemu. 2 Ĩndĩ andũ mayaĩ maaeka kumĩsya nthembo syoo kũndũ kũtũlu, nũndũ kũvikĩĩa ĩvindanĩ yĩu nyũmba ndyaĩ yaakwa kwondũ wa ĩsyĩtwa ya Yeova. 3 Na Solomoni aendeea kũmwenda Yeova aikinyĩla motwʼĩonĩ ma Ndaviti ĩthe wake. Ĩndĩ o na vailye ũu, no wathembaa na akatuma nthembo itoa ĩũlũ wa kũndũ kũu kũtũlu.

4 Na mũsumbĩ athi Ngiveoni nĩ kana akaumye nthembo, nũndũ vau nĩ vo veesĩkĩe mũno* katĩ wa kũndũ kwʼonthe kũtũlu. Na Solomoni athemba nthembo sya kũvĩvwʼa 1,000 kĩthembeonĩ kĩu. 5 Na ĩndĩ Yeova amumĩlĩĩla Solomoni ndotonĩ ũtukũ e kũu Ngiveoni, na Ngai amwĩa: “Ĩtya kĩla ũkwenda ngũnenge.” 6 Nĩvo ĩndĩ Solomoni waisye: “Nĩwoonisye mũthũkũmi waku Ndaviti ĩthe wakwa wendo mwingĩ ũtathelaa yĩla wakinyĩlaa nzĩanĩ yaku e mũĩkĩĩku na e mũlũngalu na ate na ũkengani ngoonĩ yake. Na nĩwĩthĩĩtwe ũimwonyʼa wendo mwingĩ ũtathelaa o na kũvika ũmũnthĩ nũndũ nũmũnengete mwana ekalĩle kĩvĩla kyake kya ũsumbĩ. 7 Yu ĩndĩ, Yeova Ngai wakwa, nũndw’ĩkĩthĩtye nyie mũthũkũmi waku mũsumbĩ vandũ va Ndaviti ĩthe wakwa, o na kũtwʼĩka nĩ o kĩmwana* na ndi na ũmanyi.* 8 Nyie mũthũkũmi waku nĩsumbĩkĩte katĩ wa andũ maku ala ũnyuvĩte, namo nĩ aingĩ mũno ũndũ matatalĩka kana kũmanyĩka ũndũ meana. 9 Kwoou nenga mũthũkũmi waku ngoo mbĩwi nĩ kana ethĩwe atonya kũsilanyʼa andũ maku, na ayĩthĩwa atonya kũvathũkanyʼa ũseo na ũthũku, nũndũ we nũũ ũtonya kũsilanyʼa andũ aa maku maingĩvĩte ũu?”*

10 Na Yeova endeewʼa nĩ ũndũ ũsu Solomoni wakũlilye. 11 Na Ngai amwĩa: “Nũndũ ndũneyĩtĩsya kwĩkala thayũ ĩvinda yĩasa* kana ũthwii kana ũkavoyea amaitha maku makwʼe, ĩndĩ wakũlya ũnengwe ũmanyi wa kwĩthukĩĩsya makoani, 12 nĩngũũnenga kĩla weetya. Nĩngũũnenga ngoo mbũĩ na yĩ na ũmanyi, nĩ kana o tondũ vataaĩthĩwa ũngĩ ũilye taku, vaikaaĩthĩwe ũngĩ ũilye taku. 13 O vamwe na ũu, nĩngũũnenga kĩla ũtanetya, ũthwii na nguma, nĩ kana vaikaaĩthĩwe mũsumbĩ ũngĩ taku mĩthenyanĩ yaku yonthe. 14 O na ĩngĩ, waendeea kũkinyĩla nzĩanĩ syakwa kwa kũatĩĩa myolooto yakwa na mĩao yakwa, o tondũ Ndaviti ĩthe waku weekaa, ngakwĩkalya thayũ ĩvinda yĩasa.”*

15 Na yĩla Solomoni wookĩlile kuma toonĩ, eethĩa kaĩ yĩĩ ndoto. Na ĩndĩ athi Yelusalemu na aũngama mbee wa ĩsandũkũ ya ũtianĩo wa Yeova na athemba nthembo sya kũvĩvwʼa na nthembo sya ngwatanĩo na aseũvya mboka kwondũ wa athũkũmi make onthe.

16 Ĩvindanĩ o yĩu, aka elĩ maĩ malwaya nĩmookie vala ve mũsumbĩ na maũngama mbee wake. 17 Na mũndũ mũka wa mbee asya: “Mwĩai wakwa, twĩkalaa nyũmbanĩ ĩmwe nĩ na mũndũ mũka ũũ, na nĩnĩnasyaie kana twĩ ĩmwe nyũmbanĩ ĩsu. 18 Na mũthenyanĩ wa katatũ namina kũsyaa, o nake mũndũ mũka ũũ nũnasyaie kana. Tũnaĩ ĩmwe, twĩ o elĩ; vai mũndũ ũngĩ ũnaĩ vamwe naitũ nyũmbanĩ ĩsu. 19 Ĩndĩ twĩ ũtukũ, mũndũ mũka ũũ akomeea mwana wake, na akwʼa. 20 Na kwoou ookĩla ũtukũ katĩ nyie ngombo yaku mwĩĩtu nĩ too na oosa mwana wakwa ũla ũnakomete ũtee wakwa amũkomya mokonĩ make,* na akomya mwana wake mũkwʼũ mokonĩ makwa. 21 Na yĩla nũkĩlile kwakya nongye mwana wakwa, neethĩa e mũkwʼũ. Na kwoou namũsisya nesa na namanya kana ti mwana wakwa ũla nĩnasyaie.” 22 Ĩndĩ mũndũ mũka wa kelĩ asya: “Aiee, mwana wakwa nĩwe wĩ thayũ, na mwana waku nĩwe mũkwʼũ!” Ĩndĩ mũndũ mũka wa mbee asya: “Aiee, mwana waku nĩwe mũkwʼũ, na mwana wakwa nĩwe wĩ thayũ.” Ũu nĩwʼo makananĩaa mbee wa mũsumbĩ.

23 Na mũthya mũsumbĩ asya: “Mũndũ mũka ũũ easya, ‘Mwana ũũ wĩ thayũ nĩwe wakwa, na ũla mũkwʼũ nĩwe waku!’ nake mũndũ mũka ũya easya, ‘Aiee, mwana waku nĩwe mũkwʼũ, na mwana wakwa nĩwe wĩ thayũ!’” 24 Na mũsumbĩ asya: “Nĩetewe ũvyũ.” Na kwoou mamũetee mũsumbĩ ũvyũ. 25 Na ĩndĩ mũsumbĩ asya: “Tilanyʼai kana kaa ke thayũ katĩkatĩ, na mũinenga mũndũ mũka ũmwe nusu ĩmwe na ũla ũngĩ nusu ĩla ĩngĩ.” 26 Na vau kwa vau mũndũ mũka ũla mwana wake waĩ thayũ ambĩĩa kũmwĩsũva mũsumbĩ, nũndũ nĩweewʼĩie mwana wake ĩnee yingĩ. Na asya: “Nĩngũkwĩsũva, mwĩai wakwa! Mũnenge mwana ũũ wĩ thayũ! Ndũkatate kũmũaa!” Ĩndĩ mũndũ mũka ũla ũngĩ asya: “Vai ũmwe witũ ũkũmesya mwana ũũ! Atilanwʼe katĩ!” 27 Na ĩndĩ mũsumbĩ asũngĩa asya: “Nengai mũndũ mũka ũũ wa mbee kana kaa ke thayũ! Mũikatate kũkoaa, nũndũ nĩwe inyia wako.”

28 Na kwoou Isilaeli yonthe yeewʼa ĩũlũ wa sila ũla mũsumbĩ watwie, na mamũnenga mũsumbĩ ndaĩa nene,* nĩkwĩthĩwa nĩmoonie kana ũĩ wa Ngai waĩ vamwe nake nĩ kana atwʼe sila wa katĩ.

4 Mũsumbĩ Solomoni asumbĩkĩte Isilaeli yonthe. 2 Na aa nĩmo maĩ anene me mbee ũsumbĩnĩ wake: Asalia mwana wa Nzatoki nĩwe waĩ mũthembi; 3 Eliolevu na Aiya ala maĩ ana ma Sisa maĩ aandĩki; Yeosavati mwana wa Ailuti nĩwe waiaa lekoti; 4 Mbenaia mwana wa Yeoiata nĩwe waũngamĩe ita; Nzatoki na Aviathali maĩ athembi; 5 Asalia mwana wa Nathani aũngamĩe asyaĩĩsya; Savuti mwana wa Nathani aĩ mũthembi na nĩwe waĩ mũnyanyae wa mũsumbĩ; 6 Aisali nĩwe waũngamĩe nyũmba ya mũsumbĩ; na Atonilamu mwana wa Avita nĩwe waũngamĩe ala moombanĩtwʼe mathũkũmae mũsumbĩ.

7 Solomoni aĩ na asyaĩĩsya 12 ala maũngamĩe Isilaeli yonthe, na nĩmo manengae mũsumbĩ na nyũmba yake lĩu. Kĩla ũmwe aĩ na kĩanda kya kũnengane lĩu mwei ũmwe kwa mwaka. 8 Na aa nĩmo maĩ masyĩtwa moo: Mwana wa Uulu, ũla waĩ mũsyaĩĩsya kĩsionĩ kĩ iĩma kya Evilaimu; 9 mwana wa Ndekeli, ũla waĩ mũsyaĩĩsya kĩsionĩ kya Makasi, Saalivimu, Mbethi-semesi, na Eloni-mbethi-anani; 10 mwana wa Eseti, ũla waĩ mũsyaĩĩsya kĩsionĩ kya Aluvothi (kĩsio kya Soko na nthĩ yonthe ya Eevieli yaĩ ungu wake); 11 mwana wa Avinatavu, ũla waĩ mũsyaĩĩsya ivaũũkonĩ syonthe sya Ndoli (atwaie Tavathi mwĩĩtu wa Solomoni); 12 Vaana mwana wa Ailuti, ũla waĩ mũsyaĩĩsya kĩsionĩ kya Taanaki, Mekito, na kĩsio kyonthe kya Mbethi-seani, kĩla kĩ ũtee wa Nzalethani ĩtheo wa Yesileeli, kuma Mbethi-seani kũvika Aveli-meola nginya kĩsionĩ kya Yokimeamu; 13 mwana wa Ngeveli, ũla waĩ mũsyaĩĩsya kĩsionĩ kya Lamothi-ngileati (motũi ma maeema ma Yaili mwana wa Manase ala me Ngileati maĩ ungu wake; o vamwe na kĩsio kya Alikovu, kĩla kĩ Mbasani: ndũa 60 mbiĩĩe na ngũta na mĩamba ya ũthuku); 14 Ainatavu mwana wa Ito, ũla waĩ mũsyaĩĩsya kĩsionĩ kya Maanaimu; 15 Aimaasi, ũla waĩ mũsyaĩĩsya kĩsionĩ kya Navitali (atwaie Mbasemathi, ũla waĩ mwĩĩtu ũngĩ wa Solomoni); 16 Vaana mwana wa Usiai, ũla waĩ mũsyaĩĩsya kĩsionĩ kya Aseli na Mbealothi; 17 Yeosavati mwana wa Valua, ũla waĩ mũsyaĩĩsya kĩsionĩ kya Isakali; 18 Simei mwana wa Ela, ũla waĩ mũsyaĩĩsya kĩsionĩ kya Mbenyamini; 19 Ngeveli mwana wa Uli, ũla waĩ mũsyaĩĩsya kĩsionĩ kya Ngileati, kĩla kyaĩ kya Sioni mũsumbĩ wa Aamoli na Oku mũsumbĩ wa Mbasani. O vamwe na asu, vaĩ mũsyaĩĩsya waũngamĩĩte asyaĩĩsya asu onthe ma ĩ nthĩ.

20 Andũ ma Yuta na Isilaeli maĩ aingĩ mũno ta kĩthangathĩ kya ũkanga; nĩmaĩsaa na kũnywʼa na kũtana.

21 Solomoni nĩwasumbĩkie mosumbĩ onthe ala maĩ kĩsionĩ kĩla kyaumĩte ũla Ũsĩnĩ* kũvika nthĩ ya Avilisiti na kũthi nginya mũvakanĩ wa Misili. Nĩmamũeteae koti na nĩmamũthũkũmie Solomoni mĩthenya yonthe ĩla waĩ thayũ.

22 Kĩthimo kya lĩu wa Solomoni wa kĩla mũthenya kyaĩ koli 30* sya mũtu mũvinyu na koli 60 sya mũtu, 23 ngʼombe 10 siĩthĩwʼe kĩtũũnĩ nesa, ngʼombe 20 siĩthĩwʼe isesinĩ, malondu 100, o vamwe na ndaatai, ilongʼa, nthwaia, na nyũnyi siĩthĩtwʼe nesa ikanoa. 24 Kyonthe kĩla kyaĩ mũingo ũũ wa Ũsĩ* kyaĩ ungu wake, kuma Tivisa nginya Ngasa, o vamwe na asumbĩ onthe ala maĩ mũingo ũũ wa Ũsĩ; na kwaĩ na mũuo isionĩ syonthe ila syamũthyũlũlũkĩte. 25 Na mĩthenyanĩ yonthe ya Solomoni, andũ ma Yuta na Isilaeli maĩ asũvĩĩku, kĩla ũmwe e ungu wa mũsavivũ wake na ungu wa mũkũyũ wake, kuma Ndani nginya Mbeeli-sieva.

26 Na Solomoni aĩ na itũũ 4,000* kwondũ wa mbalasi sya makasya make na aĩ na mbalasi* 12,000.

27 Asyaĩĩsya asu nĩmo maetae lĩu kwondũ wa Mũsumbĩ Solomoni na kwondũ wa kĩla mũndũ waĩsaa mesanĩ ya Mũsumbĩ Solomoni. Na kĩla ũmwe aaĩlĩte kũĩkĩĩthya kana mweinĩ wake vai kĩndũ o na kĩmwe kĩte vo. 28 O na ĩngĩ, nĩmatwaaa mbaale na ũĩthyo kwondũ wa mbalasi na ikundi sya mbalasi kwʼonthe kũla kwĩ na vata, kĩla ũmwe kwosana na ũndũ waaĩwe.

29 Na Ngai amũnenga Solomoni ũĩ mwingĩ mũno na ũmanyi mwingĩ mũno na ngoo yĩ na ũmanyi mwingĩ* o ta kĩthangathĩ kĩ ũtee wa ũkanga. 30 Na ũĩ wa Solomoni waĩ mwingĩ kũthonoka ũĩ wa andũ onthe ma Wumĩlonĩ wa Sua na ũĩ wʼonthe wa Misili. 31 Aĩ mũĩ kwĩ mũndũ ũngĩ o na wĩva, o na kwĩ Ethani, ũla waĩ Mũesala, na Emani, na Kalikoli, na Ndalita, ana ma Maoli; na aĩ nguma mbaĩnĩ syonthe ila syamũthyũlũlũkĩte. 32 Nĩwatungie* nthimo 3,000 na mbathi 1,005. 33 Nĩwaneenaa ĩũlũ wa mĩtĩ, kuma mũtĩ wa mũtalakwe* wa Levanoni nginya kamũtĩ ka ĩsovo kala kameaa ũkũtanĩ; o na nĩwaneenaa ĩũlũ wa nyamũ, nyũnyi,* syĩndũ ila itambũkaa,* na makũyũ. 34 Na andũ kuma mbaĩnĩ syonthe nĩmookaa kwĩthukĩĩsya ũĩ wa Solomoni, o vamwe na asumbĩ kuma nthĩ yonthe ala meewʼĩte ĩũlũ wa ũĩ wake.

5 Yĩla Ilamu mũsumbĩ wa Tile weewie kana Solomoni nĩwetĩkĩwʼe mauta atwʼĩke mũsumbĩ ĩtina wa ĩthe wake, nĩwatũmie athũkũmi make vala ve Solomoni, nĩkwĩthĩwa Ilamu eethĩĩtwe e mũnyanyae wa Ndaviti ĩvinda yonthe.* 2 Na kwoou Solomoni atũmana kũla kwĩ Ilamu, ayasya: 3 “We nĩwĩsĩ nesa kana Ndaviti ĩthe wakwa ndaatonya kwaka nyũmba kwondũ wa ĩsyĩtwa ya Yeova Ngai wake nũndũ wa ala mokitaa nake kuma kĩla ngalĩko, nginya yĩla Yeova wesie kwia amaitha make ungu wa nyaaĩ syake. 4 Ĩndĩ yu Yeova Ngai wakwa nũnengete ũthũmũo ngalĩko syonthe. Vai mũndũ o na ũmwe ũkũvĩnga ũsumbĩ wakwa na tũi na mũisyo o na ũmwe. 5 Na kwoou nĩngwenda kwaka nyũmba kwondũ wa ĩsyĩtwa ya Yeova Ngai wakwa, o tondũ Yeova wamwathie Ndaviti ĩthe wakwa, yĩla waisye: ‘Mwana waku ũla ngamwia kĩvĩlanĩ kyaku kya ũsumbĩ ĩtina waku, nĩwe ũkaka nyũmba kwondũ wa ĩsyĩtwa yakwa.’ 6 Yu ĩndĩ, ĩaĩe andũ maku makandemee mĩtalakwe* ya Levanoni. Athũkũmi makwa makathũkũma na athũkũmi maku, na nĩngũnengane ndĩvi ya athũkũmi maku kwosana na kĩla ũũndavya, nũndũ we nĩwĩsĩ nesa kana vai ũmwe witũ wĩsĩ kũtema mĩtĩ ta Asitoni.”

7 Na Ilamu eewʼa ndeto sya Solomoni, atana mũno na asya: “Yeova nataĩwe ũmũnthĩ, nũndũ nũnengete Ndaviti mwana mũĩ atongoesye andũ aa aingĩ!”* 8 Na kwoou Ilamu atũmana kũla kwĩ Solomoni, ayasya: “Nĩnĩkwatie ũtũmani waku. Nĩngwĩka kwosana na kwenda kwa ngoo yaku nũndũ nĩngũũnenga mbwaũ sya mĩtalakwe* na mĩvelosi. 9 Athũkũmi makwa makatheeasya mbwaũ isu kuma Levanoni nginya ũkanganĩ, na mavika vau maisyovanyʼa na mayĩilekya kĩwʼũnĩ nĩ kana itwawe ilelete nginya vala ũũndavya. Nĩngwasya itheeawʼe vau, nĩ kana naku ũikue. Nakwĩka ũu, naku ũkanengae lĩu ũla ngũkwĩtya kwondũ wa nyũmba yakwa.”

10 Na kwoou Ilamu ambĩĩa kũetee Solomoni mbwaũ syonthe ila weetĩtye sya mĩtalakwe* na mĩvelosi. 11 Na Solomoni anenga Ilamu koli 20,000* sya nganũ kwondũ wa lĩu wa nyũmba yake na koli 20 sya mauta maseo mũno ma mĩthata.* Ĩsu nĩyo ndĩvi ĩla Solomoni wanengae Ilamu mwaka ĩtina wa mwaka. 12 Na Yeova amũnenga Solomoni ũĩ, o tondũ wamwathĩte. Na vaĩ mũuo katĩ wa Ilamu na Solomoni, na elĩ nĩmeewʼanie kwĩthĩwe na ngwatanĩo katĩ woo.*

13 Mũsumbĩ Solomoni nĩwoombanisye aũme kuma Isilaeli yonthe na ameaĩa mamũthũkũmae; aũme asu moombaniwʼe maĩ 30,000. 14 Solomoni nĩwatũmaa aũme asu Levanoni me nguthu sya andũ 10,000 ila syaumanĩasya kĩla mwei. Mwei ũmwe meethĩawa Levanoni na myei ĩlĩ meethĩawa mĩsyĩ kwoo; na Atonilamu nĩwe waũngamĩe asu moombanĩtwʼe na makeĩaĩwa mathũkũmae mũsumbĩ. 15 Solomoni aĩ na andũ ma moko* 70,000 na andũ 80,000 ma kwasa mavia iĩmanĩ, 16 o vamwe na asyaĩĩsya 3,300 ma Solomoni ala maũngamĩaa athũkũmi. 17 Kwosana na mwĩao wa mũsumbĩ, nĩmaalilye mavia manene na ma thooa mũnene, nĩ kana makĩĩe mũsingi wa ĩ nyũmba na mavia mase. 18 Kwoou mavundi ma Solomoni na mavundi ma Ilamu vamwe na Angevali nĩmaalilye na maasa mavia asu, na moombanyʼa mbwaũ na mavia kwondũ wa mwako wa nyũmba ĩsu.

6 Mwakanĩ wa 480 kuma Aisilaeli* mauma nthĩ ya Misili, mwakanĩ wa kana kuma Solomoni atwʼĩka mũsumbĩ wa Isilaeli, mweinĩ wa Nzivi* (nawʼo nĩ mwei wa kelĩ), Solomoni nĩwambĩĩie kwaka nyũmba ya Yeova.* 2 Nyũmba ĩla Mũsumbĩ Solomoni wamwakĩie Yeova yaĩ na ũasa wa mĩkono 60,* ũthanthau wa mĩkono 20, na ũtũlu wa mĩkono 30. 3 Valanda ũla waĩ mbee wa ĩkalũ* waĩ na ũasa* wa mĩkono 20, ũthimene na ũthanthau wa ĩ nyũmba.* Na waĩ na ũthanthau wa mĩkono ĩkũmi ũthimĩtwe kuma ũkũtanĩ wa ngalĩko ya mbee ya nyũmba ĩsu.

4 O na ĩngĩ, nĩwaseũvĩisye nyũmba ĩsu ndĩlĩsya syaĩ na vulemu nthanthau ngalĩko ya nthĩnĩ kwĩ ngalĩko ya nza. 5 O na nĩwaakie mwako ũngĩ ũtinene na ũkũta wa nyũmba ĩsu. Mwako ũsu wathyũlũlũkĩte ngũta sya nyũmba ĩsu yonthe, ngũta sya ĩkalũ* na kasũmba kala ka nthĩnĩ vyũ, na nĩwaũtilangile tũlumu twa ũkũtanĩ kũthyũlũlũka ngalĩko syonthe. 6 Tũlumu tũu twa ũkũtanĩ ngolovanĩ ya nthĩ twaĩ na ũthanthau wa mĩkono ĩtano, ngolovanĩ ya katĩ twaĩ na ũthanthau wa mĩkono thanthatũ, na ngolovanĩ ya ĩũlũ twaĩ na ũthanthau wa mĩkono mũonza, nĩkwĩthĩwa nĩwaakĩĩie kũthyũlũlũka nyũmba ĩsu tũkasi twa* kwilĩĩlwa mĩamba ya ngolova isu, nĩ kana wĩthĩe mĩamba ĩsu ndĩnalika ngũtanĩ sya ĩ nyũmba.

7 Nyũmba ĩsu yaakiwe na mavia maminĩte kwaswa, nĩ kana wĩthĩe vai wasya wa nyũndo kana ĩthoka kana mũio o na wĩva wa kyũma* ũkwĩwʼĩka nyũmbanĩ ĩsu ĩendeee kwakwa. 8 Mũomo wa ngolova ya nthĩ waĩ ngalĩko ya ĩtheo* ya nyũmba ĩsu, na vaĩ na ngasi yambatĩte yĩmilĩte nginya ĩkavika ngolovanĩ ya katĩ, na ĩkavĩta nginya ngolovanĩ ya katatũ. 9 Na aendeea kwaka nyũmba ĩsu nginya yathela na amĩkita na mĩamba ya mũtalakwe* na ailĩĩla ĩũlũ wayo matandĩko ma mbwaũ sya mũtalakwe.* 10 Nĩwaakie tũlumu twa ũkũtanĩ kũthyũlũlũka nyũmba ĩsu, na kĩla kamwe kaĩ na ũtũlu wa mĩkono ĩtano, na twakwatanĩtwʼe na nyũmba ĩsu na mbwaũ sya mũtalakwe.*

11 Kavindanĩ o kau, ndeto ya Yeova nĩyamũkĩie Solomoni, na eewa atĩĩ: 12 “Ethĩwa ũkakinyĩlaa motwʼĩonĩ makwa na ũiatĩĩa sila wakwa na ũikwata mĩao yakwa yonthe na kũkinyĩlaa nthĩnĩ wayo, o nakwa nĩngũkwĩka kyonthe kĩla namwathie Ndaviti ĩthe waku ĩũlũ wa nyũmba ĩno ũendeee kwaka, 13 na ngatũaa katĩ wa Aisilaeli, na ndikaatia andũ makwa Isilaeli.”

14 Na Solomoni aendeea kwaka nyũmba ĩsu nĩ kana amĩmine. 15 Nĩwavwʼĩkie ũkũta wa nthĩnĩ wa nyũmba ĩsu na mbwaũ sya mũtalakwe,* kuma nthĩ nginya mĩambanĩ ya kĩala kya nyũmba ĩsu, na eekĩa nthĩ matandĩko ma mbwaũ sya mũvelosi. 16 Na ngalĩko ya ĩtina nthĩnĩ wa ĩ nyũmba aseũvya lumu wa mĩkono 20 na mbwaũ sya mũtalakwe,* kuma nthĩ nginya mĩambanĩ ya kĩala; nthĩnĩ wayo* nĩwaseũvisye kasũmba kala ka nthĩnĩ vyũ, vala Vandũ Vatheu Vyũ. 17 Na ĩkalũ,* yĩla yaĩ nyũmbanĩ ĩsu mbee wa vala Vandũ Vatheu Vyũ, yaĩ na ũasa wa mĩkono 40. 18 Mbwaũ sya mũtalakwe* ila syaĩ ngalĩko ya nthĩnĩ ya nyũmba ĩsu syasĩtwe ikanakavwʼa na tũkulu na malaa mavalĩku. Waĩ ũvwaũ mũthei; vayaĩ ĩvia yaĩ yoneka.

19 Na aseũvya kasũmba ka nthĩnĩ vyũ nyũmbanĩ ĩsu nĩ kana aie ĩsandũkũ ya ũtianĩo wa Yeova vau. 20 Kasũmba kau ka nthĩnĩ vyũ kaĩ na ũasa wa mĩkono 20, ũthanthau wa mĩkono 20, na ũtũlu wa mĩkono 20; na konthe koombĩĩwe thaavu mũtheu; nakyo kĩthembeo akĩkunĩkie na mbwaũ sya mũtalakwe.* 21 Solomoni nĩwoombĩĩie ngalĩko ya nthĩnĩ ya nyũmba ĩsu thaavu mũtheu, na atambũũkya nyololo sya thaavu mbee wa kala kasũmba ka nthĩnĩ vyũ, kala koombĩĩwe thaavu. 22 Nĩwoombĩĩie nyũmba ĩsu yonthe thaavu nginya yathela; o nakyo kĩthembeo kĩla kyaĩ vakuvĩ na kala kasũmba ka nthĩnĩ nĩwakyũmbĩĩie thaavu kyonthe.

23 Kasũmbanĩ kala ka nthĩnĩ vyũ nĩwaseũvisye akelũvi elĩ na mũtĩ wa mũsonovali,* kĩla ũmwe e na ũtũlu wa mĩkono ĩkũmi. 24 Ũthwau ũmwe wa akelũvi asu waĩ na ũasa wa mĩkono ĩtano, na ũthwau ũla ũngĩ waĩ na ũasa wa mĩkono ĩtano. Kuma mũthyanĩ wa ũthwau ũmwe nginya mũthyanĩ wa ũthwau ũla ũngĩ yaĩ mĩkono ĩkũmi. 25 O nake mũkelũvi wa kelĩ aĩ na ũasa wa mĩkono ĩkũmi. Akelũvi asu elĩ nĩmeanene na moombĩkĩte ũndũ ũmwe. 26 Ũasa wa mũkelũvi ũmwe waĩ mĩkono ĩkũmi, o ũndũ ũmwe na ũasa wa mũkelũvi ũla ũngĩ. 27 Amina kũseũvya akelũvi asu nĩwamalikilye nyũmbanĩ ya nthĩnĩ.* Nthwau sya akelũvi asu syaseũvĩtwʼe itambũũkĩte ũkethĩa ũthwau wa mũkelũvi ũmwe ũtinĩte ũkũta ũmwe na ũthwau wa mũkelũvi ũla ũngĩ ũtinĩte ũkũta ũla ũngĩ; nthwau ila ingĩ nasyo syatambũũkĩte na ngalĩko ya nthĩnĩ ya nyũmba ĩsu, ũkethĩa nitinene. 28 Na nĩwoombĩĩie akelũvi asu thaavu.

29 O na ĩngĩ, ngũtanĩ sya nyũmba ĩsu yonthe, kasũmbanĩ kayo ka nthĩnĩ na ka nza,* nĩwasie mavisa ma akelũvi, mĩtĩ ya mĩtende, na malaa mavalĩku. 30 Na nĩwoombĩĩie thaavu nthĩ nyũmbanĩ ĩsu kasũmbanĩ ka nthĩnĩ na ka nza. 31 Na kwondũ wa mũomo wa kũlika kasũmbanĩ kala ka nthĩnĩ vyũ nĩwaseũvisye mĩomo ya mĩsonovali, ituĩ sya ndee, na ituĩ sya mĩomo, syĩ kĩlungu kya katano.* 32 Mĩomo ĩsu yelĩ yaseũvĩtwʼe na mbwaũ sya mũsonovali, na nĩwasie ĩũlũ wayo akelũvi, mĩtĩ ya mĩtende, na malaa mavalĩku, na amyũmbĩĩa thaavu; na oombĩĩa akelũvi asu na mĩtĩ ĩsu ya mĩtende thaavu atũmĩĩte nyũndo. 33 Ũu nĩwʼo waseũvisye ituĩ sya mũtĩ wa mũsonovali kwondũ wa mũomo wa ĩkalũ,* syĩ kĩlungu kya kana.* 34 Na nĩwaseũvisye mĩomo ĩlĩ ya mũtĩ wa mũvelosi. Mũomo ũmwe waĩ na mĩomo ĩlĩ ĩkwatanĩtwʼe na inzisi ũkethĩa no yĩtũlanĩle, na mũomo ũla ũngĩ o nawʼo waĩ na mĩomo ĩlĩ ĩkwatanĩtwʼe na inzisi ũkethĩa no yĩtũlanĩle. 35 Nĩwasie mĩomonĩ ĩsu akelũvi, mĩtĩ ya mĩtende, na malaa mavalĩku, na oombĩĩa thaavu mũtheke syĩndũnĩ ila wasie.

36 Nĩwaakĩĩie kĩwanza kya nthĩnĩ na ũkũta wa lainĩ itatũ sya mavia mase na lainĩ ũmwe wa mĩamba ya mũtalakwe.*

37 Mwakanĩ wa 4, mweinĩ wa Nzivi,* mũsingi wa nyũmba ya Yeova nĩwaakiwe; 38 na mwakanĩ wa 11, mweinĩ wa Mbuli* (nawʼo nĩ mwei wa nyanya), nyũmba ĩsu nĩyathelile vamwe na syĩndũ syonthe ila syamĩkonetye kwosana na ũndũ yavangĩĩwe. Kwoou akuie myaka mũonza kũmyaka.

7 Solomoni akuie myaka 13 kwaka nyũmba yake mwene,* nginya amĩmina yonthe vyũ.

2 O na ĩngĩ, nĩwaakie nyũmba ya Kĩtheka kya Levanoni na yaĩ na ũasa wa mĩkono 100,* ũthanthau wa mĩkono 50, na ũtũlu wa mĩkono 30, na yaakĩtwe ĩũlũ wa lainĩ inya sya ituĩ sya mũtalakwe;* na ĩũlũ wa ituĩ isu vaĩ na mĩamba ya mũtalakwe.* 3 Ngalĩko ya ĩũlũ ya nyũmba ĩsu yakunĩkĩtwe na matandĩko ma mbwaũ sya mũtalakwe* ala mailĩĩlwe ĩũlũ wa mbwaũ siũngye ila syakwatanĩtye mĩamba ĩsu na syaĩ ĩũlũ wa ituĩ sya ĩ nyũmba; syonthe syaĩ 45, ivangĩtwe 15 kĩla lainĩ. 4 O na ĩngĩ, nyũmba ĩsu yaĩ na lainĩ itatũ syambatanĩtye sya ndĩlĩsya syĩ na vulemu, na kĩla ndĩlĩsya yasianĩtye na ĩngĩ yĩ ngalĩko ĩla ĩngĩ ya nyũmba. 5 Mĩomo yonthe na ituĩ syonthe sya mĩomo syaĩ na vulemu syĩ na kona inya, o ta ngalĩko ya mbee ya ila ndĩlĩsya syekĩĩtwe lainĩnĩ itatũ isianĩtye.

6 O na nĩwaakie Nyũmba ya* Ituĩ yaĩ na ũasa wa mĩkono 50 na ũthanthau wa mĩkono 30, na vaĩ na valanda mbee wayo wĩ na ituĩ na kĩala kyumĩlĩte nza vanini.

7 O na ĩngĩ, nĩwaakie Nyũmba ya Kĩvĩla kya Ũsumbĩ, vala waĩ ekale yĩla ũkũsilanyʼa; ĩsu nĩyo yaĩ Nyũmba ya Sila, na nĩmamĩvwʼĩkie na mbwaũ sya mũtalakwe* kuma nthĩ nginya mĩambanĩ ya kĩala kyayo.

8 Na nyũmba yake mwene* ya kwĩkala, ĩla yaakiwe kĩwanzanĩ kĩla kĩngĩ, yaĩ ĩtina vaasanga na Nyũmba ya Kĩvĩla kya Ũsumbĩ, na yavwʼanene nayo. O na nĩwaakie nyũmba ĩngĩ ĩvwʼanene na Nyũmba ya Kĩvĩla kya Ũsumbĩ kwondũ wa mwĩĩtu wa Valao ũla watwaĩte.

9 Myako ĩsu yonthe yaakĩtwe na mavia ma thooa mũnene ala matilĩtwe kwosana na ithimo, na makaswa na mĩsumeno ya mavia ngalĩ ya nthĩnĩ na nza, kuma ĩvianĩ ya mũsingi nginya ĩvianĩ yĩla ya ĩũlũ vyũ ya ũkũta, na kũthyũlũlũka nza yonthe kũthi nginya kĩla kĩwanzanĩ kĩnene. 10 Na mũsingi wayo waakĩtwe na mavia manene mũno na ma thooa mũnene; amwe maĩ na ũnene wa mĩkono ĩkũmi, na angĩ mĩkono nyanya. 11 Na ĩũlũ wa mavia asu vaĩ mavia ma thooa mũnene, ala masĩtwe kwosana na ithimo syamo, na vaĩ mbwaũ sya mũtalakwe.* 12 Nakyo kĩla kĩwanza kĩnene kyathyũlũlũkĩtwe nĩ ũkũta wa lainĩ itatũ sya mavia mase na lainĩ ũmwe wa mĩamba ya mũtalakwe,* o ta ũkũta ũla wa kĩwanza kya nthĩnĩ kya nyũmba ya Yeova na valanda wa ĩ nyũmba.

13 Mũsumbĩ Solomoni nĩwatũmanie Ilamu na amũete kuma Tile. 14 Inyia wa Ilamu aĩ ndiwa kuma mbaĩnĩ ya Navitali, na ĩthe wake aĩ mũndũ wa Tile watuaa ũthuku; Ilamu aĩ na ũtũĩka mwingĩ, na ũmanyi, na nĩweesene vyũ na mawĩa onthe ala makonetye ũthuku.* Na kwoou athi vala ve Mũsumbĩ Solomoni na atethya wĩa wake wʼonthe.

15 Nĩwaseũvisye ila ituĩ ilĩ atũmĩĩte ũthuku mũtwekethye; kĩla kĩtuĩ kyaĩ na ũtũlu wa mĩkono 18, na kĩla kĩmwe kya ituĩ isu ilĩ kyaĩ kĩtonya kũthyũlũlũkwa nĩ ĩkanda yĩ na ũasa wa mĩkono 12.* 16 O na ĩngĩ, nĩwaseũvisye ngovia ilĩ sya ũthuku mũtwekethye nĩ kana silĩĩlwe ĩũlũ wa ituĩ isu. Ngovia ĩmwe yaĩ na ũtũlu wa mĩkono ĩtano, na ngovia ĩla ĩngĩ yaĩ na ũtũlu wa mĩkono ĩtano. 17 Ngovia isu syaĩ ĩũlũ wa ituĩ isu syaĩ na wanake ũvĩlĩtwe ta neti na mĩnyololo ĩvĩlanganĩtwʼe; aseũvisye mũonza kwondũ wa ngovia ĩmwe na mũonza kwondũ wa ngovia ĩla ĩngĩ. 18 O na nĩwaseũvisye lainĩ ilĩ sya makũngũmanga kũthyũlũlũka wanake ũla wailye ta neti nĩ kana mavwʼĩke ngovia ila syaĩ ĩũlũ wa ituĩ isu; ũu nĩwʼo weekanie na ngovia isu syelĩ. 19 Na ngovia ila syaĩ ĩũlũ wa ituĩ ila syaĩ valandanĩ syaseũvĩtwʼe ta ĩlaa ya lili yĩ na ũtũlu wa mĩkono ĩna. 20 Ngovia isu syaĩ ĩũlũ wa ituĩ isu ilĩ, na ĩtheo wa kĩla ngovia vaĩ kakulumbe katinene nayo, kala kakwatanĩte na ũla wanake wailye ta neti; na vaĩ lainĩ sya makũngũmanga 200 syathyũlũlũkĩte kĩla ngovia.

21 Nĩwaũngamisye ituĩ isu sya valanda wa ĩkalũ.* Aũngamisye kĩtuĩ kĩmwe kwʼokonĩ kwa aũme* na akĩta Yakini,* na aũngamya kĩtuĩ kĩla kĩngĩ kwʼokonĩ kwa aka* na akĩta Mboasi.* 22 Ngalĩko ya ĩũlũ ya ituĩ isu yaseũvĩtwʼe ĩilye ta ĩlaa ya lili. Ũu nĩwʼo wĩa wa kũseũvya ituĩ isu watethiwʼe nginya wathela.

23 Ĩtina wa ũu, nĩwaseũvisye Ũkanga* wa kyũma kĩtwekethye. Ũkanga ũsu waĩ wa kĩlinge, na kuma ũtiivonĩ ũmwe kũkĩlanĩlya nginya ũtiivonĩ ũla ũngĩ waĩ wa mĩkono 10, na waĩ na ũtũlu wa mĩkono 5, na waĩ ũtonya kũthyũlũlũkwa nĩ ũlii wĩ na ũasa wa mĩkono 30.* 24 Ĩtheo wa ũtiivo wa Ũkanga ũsu vaanakavĩtwʼe na tũkulu tweekĩĩtwe kũũthyũlũlũka. Kĩla mũkono ũmwe waĩ na tũkulu ĩkũmi tũvangĩtwe kũthyũlũlũka Ũkanga ũsu wʼonthe. Vaĩ na lainĩ ilĩ sya tũkulu tũu na twaĩ twa kyũma kĩtwekethye; twaseũvanĩwʼe na Ũkanga ũsu ũkethĩa nĩ kĩndũ kĩmwe. 25 Ũkanga ũsu wailĩĩlwe ĩũlũ wa nzaũ 12, nzaũ 3 isyaĩtye ngalĩko ya ĩũlũ, 3 isyaĩtye ngalĩko ya ũthũĩlonĩ wa sua, 3 isyaĩtye ngalĩko ya ĩtheo, na 3 isyaĩtye ngalĩko ya wumĩlonĩ wa sua; na Ũkanga ũsu wailĩĩlwe ĩũlũ wasyo, na ngalĩko ya ĩtina ya nzaũ isu syonthe yeelekele katĩkatĩ. 26 Na kĩthimo kya wimbu wa Ũkanga ũsu kyaĩ kĩtaa kya kwʼoko;* na ũtiivo wawʼo waseũvĩtwʼe ta ũtiivo wa kĩkombe, o ta ĩlaa ya lili ĩvalĩku. Waĩ ũtonya kwĩanĩa kĩwʼũ kya kĩthimo kya mbathi 2,000.*

27 Ĩtina wa ũu, nĩwaseũvisye makasya ĩkũmi ma* ũthuku. Ĩkasya yĩmwe yaĩ na ũasa wa mĩkono ĩna, ũthanthau wa mĩkono ĩna, na ũtũlu wa mĩkono ĩtatũ. 28 Ũũ nĩwʼo makasya asu maseũvĩtwʼe: Mavava ma makasya asu ngalĩko syonthe maseũvĩtwʼe na tũmĩsevũ twĩ katĩkatĩ wa syũma ikelanganĩtwʼe. 29 Na tũmĩsevũnĩ tũu vaĩ na wanake wa mĩnyambũ, nzaũ, na akelũvi, na ũu nowʼo syũma isu syaanakavĩtwʼe. Ĩũlũ na ĩtheo wa mĩnyambũ ĩsu na nzaũ isu vaseũvĩtwʼe malaa mavĩlanĩtwʼe. 30 Na kĩla ĩkasya yaĩ na ndĩa inya sya ũthuku ila syakwatanĩtwʼe na syũma sya ũthuku, na konanĩ syayo inya vaĩ syũma sya kũikwatĩĩa. Na ungu wa kalaĩ vaĩ na syũma sya kũkatwʼĩĩka ila syaanakavĩtwʼe na malaa mavĩlanĩtwʼe ndeenĩ syasyo; syũma isu syaseũvĩtwʼe na kyũma kĩtwekethye vamwe na malaa asu ũkethĩa nĩ kĩndũ kĩmwe. 31 Mũnuka wa kalaĩ kau walikĩte kĩtangʼanĩ kyaseũvĩtwʼe ĩkasyanĩ yĩu ĩũlũ, na kuma kalaĩnĩ kau nthĩ nginya mũnukanĩ wako waĩ ũtũlu wa mũkono ũmwe. Mũnuka wa kĩtangʼa kĩu waĩ kĩlinge, na kuma kalaĩnĩ kau nthĩ nginya mũnukanĩ wakyo waĩ ũtũlu wa mũkono ũmwe na nusu, na ũtiivonĩ wa mũnuka wakyo nĩvaasĩtwe mavisa. Natwʼo tũmĩsevũ tũla twaĩ ndeenĩ twaĩ twa kona inya; ti kĩlinge. 32 Ndĩa isu inya syaĩ ĩtheo wa tũla tũmĩsevũ twa mavava, na syũma ila syatwʼĩĩkĩte ndĩa syakwatanĩtwʼe na ĩkasya, na ũtũlu wa kĩla ndĩa waĩ mũkono ũmwe na nusu. 33 Ndĩa sya ĩkasya yĩu syaseũvĩtwʼe o ta ndĩa sya makasya ala angĩ. Syĩndũ ii syonthe sya ndĩa isu syaseũvĩtwʼe na kyũma kĩtwekethye: i ndĩa, syĩndũ sya kũitwʼĩĩka, tũma tũla twakelanganĩtwʼe katĩ wasyo, na tũtilinge tũla twakwatĩĩe tũma tũu katĩkatĩ. 34 Konanĩ inya sya kĩla ĩkasya vaĩ na syũma inya sya kũyĩtwʼĩĩka; syũma isu na ĩkasya yĩu syaseũvĩtwʼe na kyũma kĩtwekethye, na syaseũvanĩwʼe vamwe ũkethĩa nĩ kĩndũ kĩmwe. 35 Ĩkasyanĩ yĩu ĩũlũ vaĩ kĩtangʼa kya kĩlinge kĩ na ũtũlu wa nusu mũkono. Tũmĩsevũ twa kĩtangʼa kĩu vamwe na syũma ila syatũkwatanĩtye syaseũvĩtwʼe na kyũma kĩtwekethye, na syaseũvanĩwʼe na ĩkasya yĩu ũkethĩa nĩ kĩndũ kĩmwe. 36 Ĩũlũ wa tũmĩsevũ tũu na syũma ila syatũkwatanĩtye nĩwavanĩĩie mavisa ma akelũvi, mĩnyambũ, na mĩtende, kwosana na mwanya ũla wĩ vo; na vaĩ na malaa mavĩlanĩtwʼe kũthyũlũlũka kĩtangʼa kĩu. 37 Ũu nĩwʼo waseũvisye makasya asu ĩkũmi; onthe maseũvĩtwʼe ũndũ ũmwe na kyũma kĩtwekethye; maĩ na ithimo ianene na moombĩkĩte ũndũ ũmwe.

38 O na ĩngĩ, nĩwaseũvisye tũlaĩ ĩkũmi twa ũthuku, kĩla kamwe katonya kũlika ithimo sya mbathi 40. Kĩla kamwe kaĩ na ũthanthau wa mĩkono ĩna. Na vaĩ kalaĩ kamwe kwondũ wa kĩla ĩkasya katĩ wa makasya asu ĩkũmi. 39 Na ĩndĩ aia makasya atano ngalĩko ya kwʼoko kwa aũme kwa ĩ nyũmba na makasya atano ngalĩko ya kwʼoko kwa aka kwa ĩ nyũmba, na aia ũla Ũkanga kwʼokonĩ kwa aũme kwa ĩ nyũmba, ngalĩko ya ĩtheo kwelekela wumĩlonĩ wa sua.

40 O na ĩngĩ, Ilamu nĩwaseũvisye tũlaĩ, mĩko, na mbakũli.

Na ũu nĩwʼo Ilamu waminie kũtethya wĩa wʼonthe ũkonetye nyũmba ya Yeova ũla watethisye kwondũ wa Mũsumbĩ Solomoni. 41 Nĩwaminie kũseũvya ila ituĩ ilĩ na ngovia syasyo iilye mbakũli ila syaĩ ĩũlũ wa ituĩ isu ilĩ; ila syĩndũ ilĩ sya wanake iilye ta neti syavwʼĩkĩte ila ngovia ilĩ iilye mbakũli syaĩ ĩũlũ wa ituĩ isu; 42 ala makũngũmanga 400 meekĩĩtwe lainĩnĩ ilĩ ĩũlũ wa kĩla kĩmwe kya ila syĩndũ ilĩ syailye ta neti nĩ kana mavwʼĩke ngovia ilĩ iilye mbakũli ila syaĩ ĩũlũ wa ila ituĩ ilĩ; 43 ala makasya ĩkũmi na tũla tũlaĩ ĩkũmi twa makasya asu; 44 ũla Ũkanga na nzaũ 12 ila syaĩ ungu wa Ũkanga ũsu; 45 o vamwe na ndoo sya kũvetanga mũu, mĩko, mbakũli, na mĩio yonthe ĩla Ilamu waseũvĩisye Mũsumbĩ Solomoni atũmĩĩte ũthuku mũkũlũte nesa kwondũ wa nyũmba ya Yeova. 46 Mũsumbĩ nĩwaseũvĩisye syĩndũ isu ũiĩnĩ wa Yolotani,* katĩkatĩ wa Sukothi na Nzalethani; nĩwaiseũvisye na ũthuku mũtwekethye atũmĩĩte itolovo sya yũmba.

47 Solomoni ndaathima mĩio ĩsu yonthe nũndũ yaĩ mingĩ mũno. Ũito wa ũthuku ũsu ndwaamanyĩka. 48 Solomoni nĩwaseũvisye mĩio yonthe kwondũ wa nyũmba ya Yeova: kĩthembeo kya thaavu; mesa ya thaavu ya kwilĩĩla mĩkate ya wonanyʼo; 49 syĩndũ sya kwilĩĩla taa sya thaavu mũtheu ila syaĩ mbee wa kasũmba kala ka nthĩnĩ vyũ, itano ngalĩko ya kwʼoko kwa aũme na itano ngalĩko ya kwʼoko kwa aka; na malaa mavalĩku, taa, na mĩkasi ya kũkwatĩĩa ndambi, na syonthe syaĩ sya thaavu; 50 tũlaĩ, syĩndũ sya kũvosya mwaki, mbakũli, ikombe, na syĩndũ sya kwĩkĩa mwaki, na syonthe syaĩ sya thaavu mũtheu; na matina me ĩima ma kũkwatĩĩa mĩomo ya nyũmba ya nthĩnĩ, nayo nĩ vala Vandũ Vatheu Vyũ, na matina me ĩima ma kũkwatĩĩa mĩomo ya nyũmba ya ĩkalũ, na onthe maĩ ma thaavu.

51 Na kwoou Mũsumbĩ Solomoni amina wĩa wʼonthe ũla waĩ atethye kwondũ wa nyũmba ya Yeova. Na ĩndĩ Solomoni aete syĩndũ ila Ndaviti ĩthe wake watheetye, na aia vetha, thaavu, na syĩndũ ila ingĩ kũla kwaiawa ũthwii wa nyũmba ya Yeova.

8 Ĩvindanĩ yĩu, Solomoni nĩwoombanisye atumĩa ma Isilaeli, onthe ala maĩ aũngamĩi ma mbaĩ sya Isilaeli na maĩ anene ma nyũmba sya aa-ĩthe ma Isilaeli. Nĩmaendie vala ve Mũsumbĩ Solomoni kũu Yelusalemu nĩ kana mambatye ĩsandũkũ ya ũtianĩo wa Yeova kuma Ndũanĩ ya Ndaviti, nayo nĩ Saioni. 2 Aũme onthe ma Isilaeli nĩmoombanie mbee wa Mũsumbĩ Solomoni ĩvindanĩ ya mboka* ĩla yeethĩawa mweinĩ wa Ethanimu,* nawʼo nĩ mwei wa mũonza. 3 Na kwoou atumĩa onthe ma Isilaeli mooka, na athembi mookĩlya yĩla Ĩsandũkũ. 4 Na ĩndĩ mambatya Ĩsandũkũ ya Yeova, ĩeema ya kũmbanĩa, na mĩio yonthe mĩtheu ĩla yaĩ ĩeemanĩ yĩu maitwaa nyũmbanĩ ya Ngai. Athembi na Alivai nĩmo mambatisye syĩndũ isu. 5 Na Mũsumbĩ Solomoni na ũmbano wʼonthe wa Isilaeli, onthe ala moombanĩtwʼe makomane nake, maĩ mbee wa yĩla Ĩsandũkũ. Na malondu maingĩ na ngʼombe mbingĩ itaĩ italĩka na itaĩ imanyĩka iana ata nĩsyaendeee kũthembwa.

6 Na ĩndĩ athembi malikya ĩsandũkũ ya ũtianĩo wa Yeova vala yaaĩlĩte kwiwa nyũmbanĩ, o kasũmbanĩ kala ka nthĩnĩ vyũ, vala Vandũ Vatheu Vyũ, ungu wa nthwau sya akelũvi.

7 Nthwau sya akelũvi asu syatambũũkĩte ĩũlũ wa vala Ĩsandũkũ yĩu yaiĩtwe; na nũndũ wa ũu, akelũvi asu nĩmavwʼĩkĩte Ĩsandũkũ yĩu na mĩtĩ yayo ya kũyĩkua. 8 Mĩtĩ ĩsu yaĩ mĩasa mũno ũkethĩa mĩthya yayo nĩyenekee wĩ vala Vandũ Vatheu, vala vaĩ ngalĩko ya mbee ya kala kasũmba ka nthĩnĩ vyũ, ĩndĩ ndwaĩ ũmyona wĩ nza. Na yĩ o vau nginya ũmũnthĩ. 9 Vayaĩ kĩndũ kĩngĩ Ĩsandũkũnĩ yĩu ate o ala masengea elĩ ma mavia Mose weekĩie vau ĩvindanĩ yĩla maĩ Olevu, yĩla Yeova watianĩie ũtianĩo na andũ ma Isilaeli me kyalonĩ maumĩte nthĩ ya Misili.

10 Yĩla athembi maumie vala vandũ vatheu, ĩtu nĩyausũie nyũmbanĩ ya Yeova. 11 Na athembi mayaĩ matonya kũũngama mathũkũme nũndũ wa ĩtu yĩu, nĩkwĩthĩwa ũtheu mũtisu wa Yeova nĩwausũie nyũmbanĩ ya Yeova. 12 Na ĩvindanĩ yĩu Solomoni asya: “Yeova aisye kana akekalaa nthĩnĩ wa ũtuku mwingĩ. 13 Nĩnĩminĩte kũkwakĩa nesa nyũmba yũkĩlĩtwʼe, vandũ valũlũmĩĩlye ũkatũaa vo tene na tene.”

14 Na ĩndĩ mũsumbĩ avĩndũka asisya ũmbano wʼonthe wa Isilaeli na ambĩĩa kũũathima, onthe ala maĩ ũmbanonĩ ũsu maũngye. 15 Na asya: “Yeova Ngai wa Isilaeli nataĩwe, ũla wanengie ĩthe wakwa Ndaviti watho na kanywʼa wake, na ũwĩanĩĩtye na kwʼoko kwake mwene, ayasya, 16 ‘Kuma mũthenya ũla naumisye andũ makwa Aisilaeli Misili, ndyaanyuva ndũa mbaĩnĩ syonthe sya Isilaeli nakĩwe nyũmba vo kwondũ wa ĩsyĩtwa yakwa nĩ kana yĩkalae vo, ĩndĩ nĩnĩnyuvĩte Ndaviti ethĩwe ĩũlũ wa andũ makwa Isilaeli.’ 17 Na waĩ wendi wa ngoo ya ĩthe wakwa Ndaviti kwaka nyũmba kwondũ wa ĩsyĩtwa ya Yeova Ngai wa Isilaeli. 18 Ĩndĩ Yeova amwĩa ĩthe wakwa Ndaviti atĩĩ: ‘Nĩ wendi wa ngoo yaku kwaka nyũmba kwondũ wa ĩsyĩtwa yakwa, na nĩwĩkĩte nesa kwĩthĩwa na wendi ũsu ngoonĩ. 19 O na vailye ũu, ndwĩmbakĩa nyũmba ĩsu, ĩndĩ mwana waku ũla ũkasyaĩwa* nĩwe ũkaka nyũmba kwondũ wa ĩsyĩtwa yakwa.’ 20 Yeova nĩwĩanĩĩtye watho ũla wathanie, nũndũ yu nĩnosete mwanya wa ĩthe wakwa Ndaviti na ninyie nĩkalĩle kĩvĩla kya ũsumbĩ kya Isilaeli, o tondũ Yeova wathanie. O na ĩngĩ, nĩnakĩte nyũmba kwondũ wa ĩsyĩtwa ya Yeova Ngai wa Isilaeli 21 na nyũmbanĩ ĩsu nĩnĩseũvĩtye vandũ kwondũ wa yĩla Ĩsandũkũ yĩ na ũtianĩo ũla Yeova watianĩie na aa-ũmae maitũ yĩla wamaumasya nthĩ ya Misili.”

22 Na ĩndĩ Solomoni aũngama mbee wa kĩthembeo kya Yeova mbee wa ũmbano wʼonthe wa Isilaeli, na atambũũkya moko make melekele ĩtunĩ, 23 na asya: “Ame Yeova Ngai wa Isilaeli, kũi Ngai taku kũu ĩũlũ ĩtunĩ kana kũũ ĩtheo nthĩ, we ũla wĩanĩasya ũtianĩo na wonasya athũkũmi maku ala makinyĩlaa nzĩanĩ yaku na ngoo yoo yonthe wendo ũtathelaa. 24 Nĩwĩanĩĩtye watho ũla wathie mũthũkũmi waku Ndaviti ĩthe wakwa. Nĩwathanie watho ũsu na kanywʼa waku mwene, na ũmũnthĩ nĩwawĩanĩsya na kwʼoko kwaku mwene. 25 Na yu, ame Yeova Ngai wa Isilaeli, ĩanĩsya watho ũla wathie mũthũkũmi waku Ndaviti ĩthe wakwa yĩla wamwĩie atĩĩ: ‘Vaikaatĩa kwĩthĩwa mũndũũme wa nyũmba yaku wĩkalĩle kĩvĩla kya ũsumbĩ kya Isilaeli mbee wakwa; ĩndĩ ũu ũkeethĩawa o ethĩwa ana maku makasũvĩaa mĩendele yoo na maikinyĩlaa nzĩanĩ yakwa, o tondũ we wĩthĩĩtwe ũikinyĩla nzĩanĩ yakwa.’ 26 Yu ĩndĩ, ame Ngai wa Isilaeli, nĩngũkwĩsũva, eka watho ũla wamwathie mũthũkũmi waku Ndaviti ĩthe wakwa wĩthĩwe wĩ wa kũĩkĩĩka.

27 “Ĩndĩ kwa wʼo Ngai akatũa ĩũlũ wa nthĩ? Sisya! Matu, ĩĩ, o na ĩtu yĩla yĩ ĩũlũ wa matu, yĩikwĩanĩa; nata ĩndĩ ĩũlũ wa nyũmba ĩĩ nakĩte! 28 Yu ĩndĩ, ĩthukĩĩsye mboya yakwa nyie mũthũkũmi waku na ũyĩthukĩĩsya wĩsũvano wakwa wa kwonwʼa ũseo, ame Yeova Ngai wakwa, na mbĩthukĩĩsye yĩla ngũkwĩkaĩla na ũyĩthukĩĩsya mboya yakwa nyie mũthũkũmi waku ĩla ngũvoya nĩ mbee waku ũmũnthĩ. 29 Metho maku nĩmasyaĩĩsye nyũmba ĩno mũthenya na ũtukũ, nĩmasyaĩĩsye vandũ vaa waisye ũũ ĩũlũ wa vo, ‘Ĩsyĩtwa yakwa yĩkeethĩawa vaa,’ nĩ kana wĩthukĩĩsye mboya yakwa nyie mũthũkũmi waku ĩla ngũvoya kwelekela vandũ vaa. 30 Na ĩthukĩĩsye wĩsũvano wakwa nyie mũthũkũmi waku wa kwonwʼa ũseo na wĩsũvano wa andũ maku Isilaeli yĩla meũvoya kwelekela vandũ vaa, na mwa ĩthukĩĩsye wĩ wĩkalonĩ waku kũu ĩtunĩ; ĩĩ, mwa ĩthukĩĩsye na ũiekea.

31 “Yĩla mũndũ ũkavĩtĩsya ũngĩ na ũsu wamũvĩtĩsya aituma evĩta wĩvĩto* na wĩvĩto* ũsu ũyĩthĩwa ũmwovete, na yĩla ũkethĩwa ovetwe nĩ wĩvĩto* ũsu ayũka mbee wa kĩthembeo kyaku kĩla kĩ nyũmbanĩ ĩno, 32 mwa wĩĩthukĩĩsya wĩ kũu ĩtunĩ na ũyosa ĩtambya na ũisilanyʼa athũkũmi maku kwa kũmũtwʼĩĩa ũla mũthũku ĩvĩtyo* na kũete ĩũlũ wa mũtwe wake mwene kĩla wĩkĩte, na kwa kũmũtwʼĩĩa ũla mũlũngalu kwĩthĩwa ate na ĩvĩtyo* na ũimũtuva kwosana na ũlũngalu wake mwene.

33 “Yĩla andũ maku Isilaeli makasindwa nĩ mũmaitha nũndũ wa kũũvĩtĩsya ĩngĩ na ĩngĩ, na maiũsyokea na maikumya ĩsyĩtwa yaku na maiũvoya na maikwĩsũva ũmonyʼe ũseo nyũmbanĩ ĩno, 34 wĩĩthukĩĩsya wĩ ĩtunĩ na ũiekea andũ maku Isilaeli naĩ yoo na ũimatũnga nthĩ ĩla wanengie aa-ũmae moo.

35 “Yĩla matu makavingwa na kũyĩthĩwa kũte mbua nũndũ nĩmethĩĩtwe maiũvĩtĩsya, na maivoya kwelekela vandũ vaa na maikumya ĩsyĩtwa yaku na mayĩthyũũa matie naĩ yoo nũndũ nĩwatuma menyivya,* 36 wĩĩthukĩĩsya athũkũmi maku wĩ kũu ĩtunĩ na ũimaekea naĩ yoo, naĩ ya andũ maku Isilaeli, nĩkwĩthĩwa ũkamamanyĩsya nzĩa nzeo ĩla maĩlĩte kũkinyĩlaa; na wĩete mbua ĩũlũ wa nthĩ yaku ĩla wanengie andũ maku yĩthĩwe ũtiĩwa woo.

37 “Ethĩwa nthĩ ĩkakwatwa nĩ yũa, kana ũwau wa kũkwatanwʼa, kana mbaa, kana mbuka, kana ikundi sya ngie, kana ngie* mbanangi; kana ethĩwa mũmaitha woo akamathyũlũlũka ndũanĩ o na yĩva ya ĩ nthĩ* kana ethĩwa makakwata ũkũno kana ũwau ũngĩ o na wĩva, 38 mboya o na yĩva, ndeto o na yĩva ya wĩsũvano wa kwonwʼa ũseo ĩla ĩkaneenwa nĩ mũndũ o na wĩva kana nĩ andũ maku onthe Isilaeli (nũndũ kĩla ũmwe nĩwe wĩsĩ thĩna ũla wĩ ngoonĩ yake), yĩla makatambũũkya moko moo melekele nyũmba ĩno, 39 wĩmethukĩĩsya wĩ kũu ĩtunĩ, wĩkalonĩ waku, na ũimaekea na ũyosa ĩtambya; wĩtuva kĩla ũmwe kwosana na nzĩa syake syonthe, nũndũ we nĩwĩsĩ ngoo yake (we wĩ weka nue wĩsĩ nesa ngoo ya kĩla mũndũ), 40 nĩ kana maũkĩae mĩthenyanĩ yonthe ĩla makekala nthĩ ĩla wanengie aa-ũmae maitũ.

41 “O na ĩngĩ, kwondũ wa mũeni ũla ũte ũmwe wa andũ maku Isilaeli na ũkĩte kuma nthĩ ya kũasa nũndũ wa ĩsyĩtwa yaku 42 (nĩkwĩthĩwa makeewʼa ĩũlũ wa ĩsyĩtwa yaku ĩnene na kwʼoko kwaku kwĩ vinya na kwʼoko kwaku kũtambũũkye), ooka na aivoya kwelekela nyũmba ĩno, 43 wĩmwĩthukĩĩsya wĩ kũu ĩtunĩ, wĩkalonĩ waku, na ũyĩka kyonthe kĩla mũeni ũsu ũkaũkũlya, nĩ kana ngo syonthe sya andũ ĩũlũ wa nthĩ syĩmanya ĩsyĩtwa yaku na iiũkĩa, o tondũ andũ maku Isilaeli mekaa, na iimanya kana nyũmba ĩno nakĩte yĩtanĩwʼe na ĩsyĩtwa yaku.

44 “Ethĩwa ũkatũma andũ maku makokite na amaitha moo o na ethĩwa me va, na maiũvoya, we Yeova, melekele ndũa ĩla ũnyuvĩte na kwelekela nyũmba ĩno nakĩte kwondũ wa ĩsyĩtwa yaku, 45 wĩĩthukĩĩsya mboya yoo wĩ kũu ĩtunĩ na ũyĩthukĩĩsya wĩsũvano woo wa kwonwʼa ũseo na ũyosa ĩtambya kwondũ woo.

46 “Ethĩwa makaũvĩtĩsya (nĩkwĩthĩwa vai mũndũ ũtekaa naĩ), na ũimathilĩkĩla na ũimalekelya mũmaitha, na ala mamatavĩte maimatwaa nthĩ ya amaitha, yĩthĩwe yĩ kũasa kana yĩ vakuvĩ; 47 na maisyokewa nĩ kĩlĩko me nthĩ ĩla matwaiwe nĩ ala mamatavie, na maiũsyokea na maikwĩsũva ũmonyʼe ũseo me nthĩ ya ala mamatavie, mayasya, ‘Nĩtwĩkĩte naĩ na nĩtũvĩtĩtye; ũndũ ũla twĩkĩte nĩ mũthũku,’ 48 na maiũsyokea na ngoo yoo yonthe na thayũ* woo wʼonthe me nthĩ ya amaitha ala mamatavie, na maiũvoya melekele nthĩ yoo ĩla wanengie aa-ũmae moo na melekele ndũa ĩla ũnyuvĩte na nyũmba ĩno nakĩte kwondũ wa ĩsyĩtwa yaku, 49 wĩmethukĩĩsya wĩ kũu ĩtunĩ, wĩkalonĩ waku, wĩĩthukĩĩsya mboya yoo na wĩsũvano woo wa kwonwʼa ũseo, na ũyosa ĩtambya kwondũ woo 50 na ũiekea andũ maku ala maũvĩtĩsye, wĩmaekea mavĩtyo onthe ala maũvĩtĩsye. Wĩtuma methĩwa kĩndũ kya kwĩwʼĩwa tei methonĩ ma ala mamatavĩte, na makamewʼĩa tei 51 (nĩkwĩthĩwa aa nĩ andũ maku na ũtiĩwa waku, ala waumisye Misili, ala waumisye ĩikonĩ ĩnene yĩ na mwaki wa kũtwekethya kyũma*). 52 Metho maku nĩmasalukye mone wĩsũvano wa mũthũkũmi waku wa kwonwʼa ũseo na mayona wĩsũvano wa kwonwʼa ũseo wa andũ maku Isilaeli na ũimethukĩĩasya kĩla ĩvinda makwĩkaĩla.* 53 Nũndũ nĩwamavathie methĩwe ũtiĩwa waku katĩ wa ngo syonthe sya andũ ĩũlũ wa nthĩ, o tondũ waneenie kwĩsĩla Mose mũthũkũmi waku yĩla waumasya aa-ũmae maitũ Misili, ame Mwĩai Ũla Mũnene Yeova.”

54 Na yĩla Solomoni waminie kũmũtavya Yeova ndeto syonthe sya mboya yake na wĩsũvano wake wa kwonwʼa ũseo, nĩwookĩlile auma mbee wa kĩthembeo kya Yeova, vala watulĩtye ndu atambũũkĩtye moko make kwelekela ĩtunĩ. 55 Na ĩndĩ aũngama na aathima ũmbano wʼonthe wa Isilaeli na wasya mũnene, ayasya: 56 “Nataĩwe Yeova, ũla ũnengete andũ make Isilaeli vandũ va kũthũmũa, o tondũ wathanie. Vai ndeto o na ĩmwe ĩkonetye mawatho onthe maseo ala wathanie kwĩsĩla Mose mũthũkũmi wake ĩtaaĩanĩa. 57 Yeova Ngai witũ nĩethĩwe vamwe naitũ o tondũ waĩ vamwe na aa-ũmae maitũ. Na ndakaatũtie na ndakaaeme kũtũtetheesya. 58 Ngai nakusye ngoo sitũ imwelekele, nĩ kana tũkinyĩlae nzĩanĩ syake syonthe na tũikwataa mĩao yake, myolooto yake, na motwʼĩo make, maũndũ ala weeaĩe aa-ũmae maitũ maatĩĩe. 59 Na ndeto ii naneena ndimwĩsũva Yeova atwonyʼe ũseo nĩsyĩthĩawe vakuvĩ na Yeova Ngai witũ mũthenya na ũtukũ, nĩ kana osae ĩtambya kwondũ wa mũthũkũmi wake na kwondũ wa andũ make Isilaeli kwosana na vata wa kĩla mũthenya, 60 nĩ kana ngo syonthe sya andũ ĩũlũ wa nthĩ imanye kana Yeova nĩwe Ngai ũla wa wʼo. Vai ũngĩ! 61 Kwoou nĩ kana ngoo syenyu syĩthĩwe ilũmanĩtye vyũ na* Yeova Ngai witũ, atĩĩai myolooto yake na kwataai mĩao yake o tondũ mweeka ũmũnthĩ.”

62 Yu ĩndĩ, mũsumbĩ na Aisilaeli onthe ala maĩ nake nĩmamũthembeie Yeova nthembo nene. 63 Solomoni nĩwamũthembeie Yeova nthembo sya ngwatanĩo: Athembie ngʼombe 22,000 na malondu 120,000. Na ũu nĩwʼo mũsumbĩ na Aisilaeli onthe mavathie nyũmba ya Yeova kwondũ wa kũtũmĩwa. 64 Mũthenyanĩ ũsu, yaĩ no nginya mũsumbĩ athesye kĩsio kĩla kĩ katĩkatĩ kĩwanzanĩ kĩla kyaĩ mbee wa nyũmba ya Yeova, nĩkwĩthĩwa vau nĩ vo waaĩle kũthembea nthembo sya kũvĩvwʼa, nthembo sya lĩu, na mathunya ma nthembo sya ngwatanĩo, nũndũ kĩthembeo kya ũthuku kĩla kyaĩ mbee wa Yeova kyaĩ kĩnini mũno ũkethĩa kĩianĩa nthembo isu sya kũvĩvwʼa, nthembo sya lĩu, na mathunya ma nthembo sya ngwatanĩo. 65 Ĩvindanĩ yĩu Solomoni nĩwatanĩie mboka ĩsu e vamwe na Aisilaeli onthe, na waĩ ũmbano mũnene wa andũ kuma Levo-amathi* kũtheea nginya Kyandanĩ kya* Misili, me mbee wa Yeova Ngai witũ kwa ĩvinda ya mĩthenya 7 na mĩthenya ĩngĩ 7; yonthe yaĩ mĩthenya 14. 66 Na ũnĩ wake,* oombũũkya andũ na mamũathima mũsumbĩ na masyoka mĩsyĩ kwoo me atanu na me na mũyo mwingĩ ngoonĩ nũndũ wa ũseo wʼonthe ũla Yeova woonetye Ndaviti mũthũkũmi wake na andũ make Aisilaeli.

9 Solomoni amina oou kwaka nyũmba ya Yeova, nyũmba ya mũsumbĩ, na kyonthe kĩla Solomoni wendaa kũseũvya, 2 Yeova nĩwamumĩlĩĩile Solomoni ĩvinda ya kelĩ, o tondũ wamumĩlĩĩile kũu Ngiveoni. 3 Na Yeova amwĩa: “Nĩneewʼa mboya yaku ĩla ũmboyete na wĩsũvano waku wa kwonwʼa ũseo. Nĩnathesya nyũmba ĩno wakĩte nĩ kana ĩsyĩtwa yakwa yĩkalae vo ĩvinda yonthe, na metho makwa na ngoo yakwa ĩkeethĩawa vo kĩla ĩvinda. 4 Naku a vaku, ethĩwa ũkakinyĩlaa nzĩanĩ yakwa o ta Ndaviti ĩthe waku wĩ na ngoo mbĩanĩu na wĩ mũlũngalu, na ũyĩka kyonthe kĩla ngwĩaĩe, na ũiatĩĩa myolooto yakwa na motwʼĩo makwa, 5 nĩvo ĩndĩ ngalũlũmĩĩlya kĩvĩla kya ũsumbĩ waku ĩũlũ wa Isilaeli tene na tene, o tondũ namwathie ĩthe waku Ndaviti namwĩa atĩĩ: ‘Vaikaatĩa kwĩthĩwa mũndũũme wa nyũmba yaku wĩkalĩle kĩvĩla kya ũsumbĩ kya Isilaeli.ʼ 6 Ĩndĩ ethĩwa we na ana maku mũkeethyũũa mũeke kũngatĩĩa na mũieka kũlũmany’a na mĩao yakwa na motwʼĩo makwa ala nĩmũnengete, na mũithi kũthũkũma ngai ingi na kũikumanĩa, 7 ngaveta Isilaeli vyũ kuma nthĩ ĩla nĩmanengete, na nyũmba ĩla nĩtheetye kwondũ wa ĩsyĩtwa yakwa ngamĩveta vyũ ũthyũnĩ wakwa, na Isilaeli ĩkatw’ĩka kĩndũ kya kũvũthw’a* na kĩndũ kya kũthekeewa ngonĩ syonthe sya andũ. 8 Na nyũmba ĩno ĩkatwʼĩka kĩvumbu kya nyũmba mbomboku. Na mũndũ o na wĩva esĩla vakuvĩ nayo akamĩketeea asengʼete na akauasya mũũi na kwasya, ‘Nĩkĩ Yeova wĩkanĩte ũu na nthĩ ĩno na nyũmba ĩno?ʼ 9 Namo makasũngĩa ũũ, ‘Nũndũ nĩmamũtiie Yeova Ngai woo, ũla waumisye aa-ũmae moo nthĩ ya Misili, na nĩmalũmanilye na ngai ingĩ na kũikumanĩa na kũithũkũma. Nĩkyo kĩtumi Yeova ũetete mũisyo ũũ w’onthe ĩũlũ woo.’”

10 Myaka 20 ĩithela, ĩla Solomoni watũmĩie kwaka nyũmba ii ilĩ, nyũmba ya Yeova na nyũmba ya mũsumbĩ, 11 Ilamu mũsumbĩ wa Tile nĩwamũnengete Solomoni mbwaũ sya mĩtalakwe* na mĩvelosi na nĩwamũnengete thaavu mwingĩ o ũndũ we wendaa, na Mũsumbĩ Solomoni nĩwamũnengie Ilamu ndũa 20 nthĩ ya Kalilii. 12 Na kwoou Ilamu auma Tile athi akone ndũa ila Solomoni wamũnengie, ĩndĩ iyaamwendeesya.* 13 Na asya: “Ii nĩ ndũa sya mũthemba mwaũ wanenga, mwana-a-asa?” Na kwoou ndũa isu syatwʼĩĩwa ĩsyĩtwa Nthĩ ya Kavuli* na syĩtawa ũu nginya ũmũnthĩ. 14 Na Ilamu nĩwanenganie talendi 120* sya thaavu itwaĩwe mũsumbĩ.

15 Ĩĩ nĩyo ngewa ya ala Mũsumbĩ Solomoni woombanisye nĩ kana matethye wĩa wa kũlasimĩthwʼa wa kwaka nyũmba ya Yeova, nyũmba ĩ yake,* kĩla Kĩvumbu,* ũkũta wa Yelusalemu, Asoli, Mekito, na Ngeseli. 16 (Valao mũsumbĩ wa Misili nĩwaendete akakwata Ngeseli na akamĩvĩvya na mwaki, na nĩwooaĩte Akanaanĩ ala matwĩe ndũanĩ ĩsu. Na kwoou nĩwanengie mwĩĩtu wake, ũla waĩ mũka wa Solomoni, ndũa ĩsu yĩthĩwe mũthĩnzĩo wa kũtiana.*) 17 Solomoni nĩwaakie* Ngeseli, Mbethi-oloni ya Ĩtheo, 18 Mbaalathi, na Tamali ĩla yĩ weũnĩ, ũla wĩ ĩ nthĩ, 19 o vamwe na ndũa syonthe sya Solomoni sya kwia syĩndũ, ndũa sya kwia makasya, ndũa sya atwai ma mbalasi, na kyonthe kĩla Solomoni waĩ na wendi wa kwaka kũu Yelusalemu, Levanoni, na kwʼonthe kũla wasumbĩkĩte. 20 Na andũ onthe ala matialĩte katĩ wa Aamoli, Aititi, Avelisi, Aivi, na Ayevusi, ala mataĩ ma mbaĩ ya Isilaeli, 21 nzyawa syoo ila syatialĩte nthĩ ĩsu, ila Aisilaeli maemiwe nĩ kũmina vyũ, nĩsyoombaniwʼe nĩ Solomoni ithũkũmae wĩa wa kũlasimĩthwʼa ta ngombo nginya ũmũnthĩ. 22 Ĩndĩ Solomoni ndaatwʼĩkĩthya Mũisilaeli o na ũmwe ngombo, nĩkwĩthĩwa maĩ ngũmbaũ syake sya kaũ, athũkũmi make, anene me mbee ũsumbĩnĩ wake, makavuteni, na anene ma atwai ma makasya make na ma atwai ma mbalasi syake. 23 Vaĩ anene 550 ma asyaĩĩsya ala maũngamĩe wĩa wa Solomoni, ala maũngamĩe andũ ala mathũkũmaa wĩa ũsu.

24 Ĩndĩ mwĩĩtu wa Valao nĩwaumie Ndũanĩ ya Ndaviti na athi nyũmbanĩ yake ĩla wamwakĩĩte; na ĩndĩ Solomoni aaka kĩla Kĩvumbu.*

25 Mavinda atatũ kwa mwaka, Solomoni nĩwathembaa nthembo sya kũvĩvwʼa na nthembo sya ngwatanĩo kĩthembeonĩ kĩla wamwakĩĩte Yeova, o na nĩwatumaa nthembo itoa kĩthembeonĩ kĩu, kĩla kyaĩ mbee wa Yeova. Na ũu nĩwʼo Solomoni waminie kũseũvya nyũmba ĩsu.

26 O na ĩngĩ, Mũsumbĩ Solomoni nĩwaseũvĩisye meli mbingĩ kĩsionĩ kya Esioni-ngeveli, kĩla kĩ vakuvĩ na Elothi, ũtee wa Ũkanga Mũtune nthĩ ya Etomu. 27 Na Ilamu nĩwanenganie athũkũmi make ala maĩ na ũtũĩka wa kũthi na meli, nĩ kana mathũkũme melinĩ isu me vamwe na athũkũmi ma Solomoni. 28 Nĩmaendie Ovilu na moosa kũu talendi 420 sya thaavu na mamũetea Mũsumbĩ Solomoni.

10 Yu ĩndĩ, mũsumbĩ mũndũ mũka wa Sieva nĩweewie ũvoo ĩũlũ wa Solomoni ũla wakonanĩtye na ĩsyĩtwa ya Yeova, na kwoou athi vala ũĩ nĩ kana amũtate na makũlyo me* vinya. 2 Nĩwavikie Yelusalemu e na athũkũmi aingĩ mũno,* na ngamĩle syakuĩte mauta ma seli na thaavu mwingĩ mũno na mavia ma thooa mũnene. Nĩwalikile vala ve Solomoni na amũtavya maũndũ onthe ala maĩ ngoonĩ yake. 3 Nĩvo ĩndĩ Solomoni wamũsũngĩie makũlyo make onthe. Vayaĩ ũndũ o na ũmwe wĩ vinya mũno* ũndũ mũsumbĩ ũtamũelesya.

4 Yĩla mũsumbĩ ũsu mũndũ mũka wa Sieva woonie ũĩ wʼonthe wa Solomoni, nyũmba ĩla waakĩte, 5 lĩu ũla waetawe mesanĩ yake, ũndũ athũkũmi make mekalaa mevangĩte mesanĩ, ũndũ athũkũmi make maetae lĩu mesanĩ na ngũa syoo, anengani make ma mbinyu, na nthembo syake sya kũvĩvwʼa ila waumasya kĩla ĩvinda nyũmbanĩ ya Yeova, atiiwe asengʼete mũno vyũ.* 6 Na kwoou eea mũsumbĩ atĩĩ: “Ũvoo ũla neewie nĩ nthĩ yakwa ĩũlũ wa maũndũ ala wĩanĩĩtye* na ĩũlũ wa ũĩ waku nĩ wa wʼo. 7 Ĩndĩ ndyaaĩkĩĩa ũvoo ũsu nginya nooka na neeyonea na metho makwa mwene. Na sisya! o na ndyaatavwʼa nusu yawʼo. Wĩ na ũĩ mwingĩ mũno na ũendeee nesa mũno o na kwĩ ũndũ neewie. 8 Aũme maku nĩ atanu, na athũkũmi maku ala maũngamaa mbee waku kĩla ĩvinda nĩ atanu, ala methukĩĩasya ũĩ waku! 9 Yeova Ngai waku nataĩwe, ũla woonanisye nũkũtanĩthwʼa nue yĩla wakwĩkalilye kĩvĩlanĩ kya ũsumbĩ kya Isilaeli. Nũndũ Yeova nĩwendete Isilaeli tene na tene, nũkũnyuvĩte wĩthĩwe mũsumbĩ, nĩ kana ũsilanasye katĩ na ũiatĩĩa ũlũngalu.”

10 Na ĩndĩ anenga mũsumbĩ talendi 120* sya thaavu na mauta maingĩ mũno ma seli na mavia ma thooa mũnene. Vai ĩvinda yĩngĩ o na yĩva mauta ma seli maaetwe maingĩvĩte ta ala mũsumbĩ mũndũ mũka wa Sieva waeteie Mũsumbĩ Solomoni.

11 O na ĩngĩ, meli sya Ilamu ila syakuie thaavu kuma Ovilu nĩsyaetie kuma Ovilu mbwaũ mbingĩ mũno sya mĩsandali na mavia ma thooa mũnene. 12 Mũsumbĩ nĩwatũmĩie mbwaũ isu sya mĩsandali kũseũvya syĩndũ sya kũtwʼĩĩka nyũmba ya Yeova na nyũmba ya mũsumbĩ, o vamwe na mĩio ya wathi yĩ na ndii 12* na mĩio ĩngĩ ya kũinga yĩ na ndii kwondũ wa aini. Vai ĩvinda yĩngĩ o na yĩva mbwaũ ta isu sya mĩsandali syaaetwe kana kwoneka nginya ũmũnthĩ.

13 O vamwe na kĩla Mũsumbĩ Solomoni wanengie mũsumbĩ mũndũ mũka wa Sieva kwosana na ũlau wake mwene,* nĩwasyokie amũnenga kyonthe kĩla wendeeiwʼe nĩkyo na kĩla wamwĩtisye. Na ĩtina wa ũu, mũndũ mũka ũsu mũsumbĩ nĩwaumie vau na asyoka nthĩ yake, e vamwe na athũkũmi make.

14 Na ũito wa thaavu ũla Solomoni waeteawe mwakanĩ ũmwe weethĩawa wa talendi 666 sya thaavu, 15 tũteũtala ũla wakwataa kuma kwa akũni ma viasala na ũtandĩthyo ũla wakwataa kuma kwa athoosya na kuma kwa asumbĩ onthe ma Aalavu na makavana ma ĩ nthĩ.

16 Mũsumbĩ Solomoni nĩwaseũvisye ngao nene 200 sya thaavu mũvulanyʼe (kĩla ngao yaseũviwʼe na thaavu wa sekeli 600)* 17 na ngao nini* 300 sya thaavu mũvulanyʼe (kĩla ĩmwe ya ngao isu nini yaseũviwʼe na mina itatũ* sya thaavu). Ĩtina wa ũu, mũsumbĩ nĩwaiie ngao isu Nyũmbanĩ ya Kĩtheka kya Levanoni.

18 O na ĩngĩ, mũsumbĩ nĩwaseũvisye kĩvĩla kya ũsumbĩ kya maeo ma nzou na akyũmbĩĩa thaavu mũtheu. 19 Vaĩ ngasi thanthatũ syambatĩte nginya kĩvĩlanĩ kĩu kya ũsumbĩ, na ĩtina wakyo vaĩ kĩndũ kya kĩlinge kĩseũvĩtwʼe kĩkumbĩte ta kĩala, na ngalĩko syelĩ sya kĩvĩla kĩu syaĩ na vandũ va kwilĩĩla moko, na ũtee wa syĩndũ isu ilĩ sya kwilĩĩla moko vaĩ mĩnyambũ ĩlĩ ĩseũvĩtwʼe ĩũngeme. 20 Na vaĩ mĩnyambũ 12 yaseũvĩtwʼe yĩũngye ngasinĩ isu thanthatũ, mũnyambũ ũmwe mũthyanĩ ũmwe wa ngasi na mũnyambũ ũngĩ mũthyanĩ ũla ũngĩ wa ngasi. Vai ũsumbĩ ũngĩ waĩ waaseũvya kĩndũ ta kĩu.

21 Mĩio yonthe ĩla Mũsumbĩ Solomoni watũmĩaa kũnywʼĩĩa syĩndũ yaĩ ya thaavu, na mĩio yonthe ya Nyũmba ya Kĩtheka kya Levanoni yaĩ ya thaavu mũtheu. Vayaĩ kĩndũ o na kĩmwe kyaseũvĩtwʼe na vetha, nĩkwĩthĩwa vetha watalawa ta vathei mĩthenyanĩ ya Solomoni. 22 Nĩkwĩthĩwa mũsumbĩ aĩ na meli mbingĩ sya Talisisi ila syaendaa ũkanganĩ syĩ vamwe na meli sya Ilamu. O ĩmwe kĩla myaka ĩtatũ, meli sya Talisisi nĩsyookaa syusĩe thaavu na vetha, maeo ma nzou, ngũlĩ,* na taũsi.

23 Kwoou Mũsumbĩ Solomoni aĩ mũnene kwĩ asumbĩ ala angĩ onthe ĩũlũ wa nthĩ nĩkwĩthĩwa aĩ na ũthwii mwingĩ na ũĩ mwingĩ. 24 Na andũ ĩũlũ wa nthĩ yonthe nĩmamanthaa ũndũ matonya ũkomana na* Solomoni nĩ kana mewʼe ũĩ ũla Ngai weekĩĩte ngoonĩ yake. 25 Kĩla ũmwe nĩwookaa akuĩte mũthĩnzĩo; nĩmaetae mĩthĩnzĩo ya syĩndũ sya vetha, syĩndũ sya thaavu, ngũa, mĩio ya kaũ, mauta ma seli, mbalasi, na nyũmbũ. Ũu nĩwʼo meekaa mwaka ĩtina wa mwaka.

26 Solomoni nĩwaendeeie kũmbanyʼa makasya na mbalasi;* aĩ na makasya 1,400 na mbalasi* 12,000, na amaiaa ndũanĩ sya kwia makasya vakuvĩ na mũsumbĩ kũu Yelusalemu.

27 Mũsumbĩ nĩwatumie kwĩthĩwa na vetha mwingĩ Yelusalemu o ta mavia, na mbwaũ sya mũtalakwe* syaĩ mbingĩ o ta mĩkũyũ kĩsionĩ kya Sevela.

28 Mbalasi sya Solomoni syaumĩtwʼe Misili, na akũni ma viasala ala matũmwa nĩ mũsumbĩ mathooaa ndĩthya sya mbalasi* na thooa ũmwe. 29 Thooa wa kĩla ĩkasya yaumwʼa Misili waĩ ilungu sya vetha 600, na thooa wa mbalasi ĩmwe waĩ 150; namo nĩmasyokaa makathooesya asumbĩ onthe ma Aititi na asumbĩ ma Silia.

11 Ĩndĩ Mũsumbĩ Solomoni nĩwendie aka aingĩ ma mbaĩ ingĩ eka mwĩĩtu wa Valao. Aka asu maĩ Amoavi, Aamimoni, Aetomu, Asitoni, na Aititi. 2 Maĩ aka ma mbaĩ ila Yeova watavisye Aisilaeli ũũ ĩũlũ wasyo: “Mũyaĩle o na vanini kũlika katĩ woo,* namo mayaĩlĩte kũlika katĩ wenyu, nĩkwĩthĩwa vate ndĩi makathyũũa ngoo syenyu iatĩĩe ngai syoo.” Ĩndĩ Solomoni nĩwalũmanilye namo* na amenda. 3 Na aĩ na iveti 700 ila syaĩ sya nzyawa ya kĩ-ũsumbĩ na iveti 300 sya ndũsyo,* na o kavola kwa kavola iveti isu syake nĩsyathyũũie ngoo yake.* 4 Yĩla Solomoni wakũie, iveti syake nĩsyathyũũie ngoo yake yambĩĩa kũatĩĩa ngai ingĩ, na ngoo yake ndyalũmanĩtye vyũ na* Yeova Ngai wake o ta ngoo ya Ndaviti ĩthe wake. 5 Na Solomoni aatĩĩa Asitolethi ngai nga ya Asitoni, na Milikomu ngai ya kũthatya ya Aamimoni. 6 Solomoni nĩweekie kĩla kĩthũku methonĩ ma Yeova, na ndaamũatĩĩa Yeova na ngoo yonthe* o tondũ Ndaviti ĩthe wake weekie.

7 Ĩvinda yĩu nĩwʼo Solomoni waakie kĩĩmanĩ kĩla kyaĩ vakuvĩ na Yelusalemu vandũ vatũlu kwondũ wa Kemosi ngai ya kũthatya ya Moavi, na kwondũ wa Moleki ngai ya kũthatya ya Aamimoni. 8 Na ũu nĩwʼo weekie kwondũ wa iveti syonthe sya mbaĩ ingĩ ila watwaĩte, ila syatumaa nthembo itoa kĩthembeonĩ na syathembeaa ngai syasyo.

9 Yeova nĩwamũthilĩkĩile Solomoni, nũndũ ngoo yake nĩyeethyũũĩte ĩkamũtia Yeova Ngai wa Isilaeli, ũla wamumĩlĩĩle kelĩ 10 na akamũkanyʼa ĩũlũ wa ũndũ ũsu, aimwĩa kana ndaĩlĩte kũatĩĩa ngai ingĩ. Ĩndĩ Solomoni ndaaĩka kĩla Yeova wamwĩaĩe. 11 Nĩvo ĩndĩ Yeova wamwĩie Solomoni: “Nũndũ nĩwĩkĩte ũndũ ũũ na ndwaaĩanĩsya ũtianĩo wakwa na ndwaatĩĩa motwʼĩo ala nakwĩaĩe, vate nzika ngaũvena ũsumbĩ waku,* na ngaũnenga ũmwe wa athũkũmi maku. 12 Ĩndĩ nũndũ wa ĩthe waku Ndaviti, ndikeka ũu wĩ thayũ. Ngavena mwana waku ũsumbĩ ũsu kuma mokonĩ make, 13 ĩndĩ ndikamũvena ũsumbĩ wʼonthe. Nganenga mwana waku mbaĩ ĩmwe, nũndũ wa Ndaviti mũthũkũmi wakwa na nũndũ wa Yelusalemu, ndũa ĩla nĩnyuvĩte.”

14 Na ĩndĩ Yeova atuma Solomoni ethĩwa na mũvĩnganĩsya, nake aĩ Atati ũla Mũetomu, wa kuma nyũmbanĩ ya kĩ-ũsumbĩ ya Etomu. 15 Yĩla Ndaviti wasindie Etomu, Yoavu mũnene wa ita nĩwaambatie akathike ala mooaĩtwe, na nĩwatatie kũaa aũme onthe ala maĩ Etomu. 16 (Nĩkwĩthĩwa Yoavu na aũme onthe ma Isilaeli mekalile kũu myei thanthatũ nginya amina* aũme onthe ala maĩ Etomu.) 17 Ĩndĩ Atati nĩwasembie akĩĩte e vamwe na athũkũmi amwe ma ĩthe wake ala maĩ Aetomu, na mathi nginya Misili; ĩvindanĩ yĩu Atati aĩ o kamwana. 18 Na kwoou makũsya kuma Mitiani na mathi nginya Valani. Nĩmoosie aũme kuma Valani na maendanyʼa namo nginya Misili, kũla kwaĩ Valao mũsumbĩ wa Misili; na Valao amũnenga nyũmba, avangĩthya anengawe lĩu, na amũnenga kĩsio. 19 Valao nĩwendeeiwʼe mũno nĩ Atati nginya amũnenga mwĩĩtu-a-inyia wa Tavenesi, ũla waĩ mũka wa Mũsumbĩ Valao, ethĩwe mũka. 20 Ĩtina wa ĩvinda, mwĩĩtu-a-inyia wa Tavenesi nĩwamũsyaĩe kavĩsĩ keetawa Ngenuvathi, na Tavenesi akaeea* nyũmbanĩ ya Valao, na Ngenuvathi aendeea kwĩkala nyũmbanĩ ya Valao katĩ wa ana ma Valao.

21 Atati e Misili nĩweewie kana Ndaviti aĩ anakwʼa na akathikwa vamwe na aa-ũmae make na kana Yoavu mũnene wa ita aĩ mũkwʼũ. Kwoou Atati amwĩa Valao: “Ndeka nĩsyoke nthĩ yakwa.” 22 Ĩndĩ Valao amũkũlya: “Nĩ kyaũ ndaũnengete nĩ kana wende kũsyoka nthĩ yaku?” Nake amũsũngĩa: “Vai kĩndũ, ĩndĩ nĩngũkwĩsũva ũndeke nĩthi.”

23 O na ĩngĩ, Ngai nĩwatumie Solomoni ethĩwa na mũvĩnganĩsya ũngĩ, nake aĩ Lesoni mwana wa Eliata, ũla wasembete akĩĩte mwĩai wake Atateseli mũsumbĩ wa Nzova. 24 Yĩla Ndaviti wamasindie,* Lesoni nĩweeyũmbanĩisye aũme na atwʼĩka mũnene wa nguthu ya avenani. Na kwoou nĩmaendie kũtũa Ndamasikũ na mambĩĩa kũsumbĩka kũu Ndamasikũ. 25 Na aĩ mũvĩnganĩsya wa Isilaeli mĩthenya yonthe ya Solomoni, na nĩwongeleeile ũthũku ũla weekĩtwe nĩ Atati, na nĩwamenete vyũ Aisilaeli ĩvinda yĩla wasumbĩkĩte Silia.

26 Na ĩndĩ vaĩ Yelovoamu mwana wa Nevati, ũla waĩ Mũevilaimu kuma Nzeleta; Yelovoamu aĩ mũthũkũmi wa Solomoni na inyia wake eetawa Nzelua, na aĩ ndiwa. Yelovoamu o nake nĩwambĩĩie kũleana na mũsumbĩ.* 27 Kĩĩ nĩkyo kyatumie aleana na mũsumbĩ: Solomoni nĩwaakĩte kĩla Kĩvumbu* na nĩwavingĩte mwanya ũla waĩ Ndũanĩ ya Ndaviti ĩthe wake. 28 Yu ĩndĩ, Yelovoamu ũũ aĩ mũndũ mũthangaau. Na kwoou yĩla Solomoni woonie kana mwanake ũsu aĩ kĩthito, nĩwamũtwʼĩkĩthisye mũsyaĩĩsya ĩũlũ wa ũthũkũmi wʼonthe wa kũlasimĩthwʼa wa nyũmba ya Yosevu. 29 Ĩvindanĩ yĩu Yelovoamu nĩwaumie Yelusalemu, na mwathani Aiya, ũla waĩ Mũsilo, amwĩthĩa lelũ. Aiya eekĩĩte ngũa nzaũ,* na me elĩ maĩ oka kĩsesinĩ. 30 Aiya nĩwakwatie ngũa ĩsu nzaũ* weekĩĩte na amĩtembũanga ilungu 12. 31 Na ĩndĩ amwĩa Yelovoamu:

“Ĩyosee ilungu ĩkũmi, nĩkwĩthĩwa ũũ nĩwʼo Yeova Ngai wa Isilaeli ũkwasya: ‘Sisya, nĩngũtembũa* ũsumbĩ kuma mokonĩ ma Solomoni, na nĩngũũnenga mbaĩ ĩkũmi. 32 Ĩndĩ nĩngũmũtiĩa mbaĩ ĩmwe nũndũ wa mũthũkũmi wakwa Ndaviti na nũndũ wa Yelusalemu, ndũa ĩla nĩnyuvĩte katĩ wa mbaĩ syonthe sya Isilaeli. 33 Nĩĩka ũu nũndũ nĩmandiĩte na nĩmakumanĩĩte Asitolethi ngai nga ya Sitoni, Kemosi ngai ya Moavi, na Milikomu ngai ya Aamimoni, na maikinyĩlaa nzĩanĩ syakwa kwa kwĩka kĩla kyaĩlĩte methonĩ makwa na maiatĩĩaa mĩao yakwa na motwʼĩo makwa o tondũ Ndaviti ĩthe wake weekie. 34 Ĩndĩ ndiosa ũsumbĩ wʼonthe kuma mokonĩ make, na nĩendeea kũmũeka ethĩwe e mũnene thayũnĩ wake wʼonthe nũndũ wa Ndaviti mũthũkũmi wakwa ũla nanyuvie, nĩkwĩthĩwa nĩwaatĩĩie mĩao yakwa na motwʼĩo makwa. 35 Ĩndĩ nĩngwosa ũsumbĩ kuma kw’okonĩ kwa mwana wake na nĩngũũnenga wʼo; nĩũnenga mbaĩ ĩkũmi. 36 Mwana wake ngamũnenga mbaĩ ĩmwe, nĩ kana mavinda onthe mũthũkũmi wakwa Ndaviti ethĩawe na taa mbee wakwa kũu Yelusalemu, ndũa ĩla nĩnyuvĩte kwondũ wakwa nĩ kana nĩkalasye ĩsyĩtwa yakwa vo. 37 Ngakwosa we, na ũkasumbĩka kyonthe kĩla ũkwenda,* na ũkeethĩwa mũsumbĩ ĩũlũ wa Isilaeli. 38 Na ethĩwa ũkeekaa kyonthe kĩla nĩkwĩaĩe na ũikinyĩlaa nzĩanĩ syakwa na ũyĩkaa kĩla kyaĩlĩte methonĩ makwa kwa kũatĩĩa motwʼĩo makwa na mĩao yakwa, o tondũ Ndaviti mũthũkũmi wakwa weekie, o naku ngeethĩawa vamwe naku. Ngakwakĩa nyũmba ĩkekalaa ĩvinda yonthe, o tondũ namwakĩie Ndaviti, na ngaũnenga Isilaeli. 39 Na ngeekĩĩthya nthoni ũsyao wa Ndaviti nũndũ wa ũndũ ũsu, ĩndĩ ndikaendeea kwĩka ũu ĩvinda yonthe.’”

40 Na kwoou Solomoni atata kũmũaa Yelovoamu, ĩndĩ Yelovoamu akĩĩa Misili kũla kwĩ Sisaki mũsumbĩ wa Misili, na aendeea kwĩkala Misili nginya yĩla Solomoni wakwie.

41 Na ngewa ĩla ĩngĩ ya Solomoni, kyonthe kĩla weekie na ũĩ wake, yo ti mbandĩke ĩvukunĩ ya ngewa ya Solomoni? 42 Ĩvinda* yonthe yĩla Solomoni wasumbĩkie Isilaeli yonthe e Yelusalemu yaĩ myaka 40. 43 Na ĩndĩ Solomoni akwʼa na athikwa vamwe na aa-ũmae make Ndũanĩ ya Ndaviti ĩthe wake; na mwana wake Leovoamu atwʼĩka mũsumbĩ vandũ vake.

12 Na Leovoamu athi Sekemu, nĩkwĩthĩwa Aisilaeli onthe maĩ manathi Sekemu nĩ kana mamũtwʼĩkĩthye mũsumbĩ. 2 Na yĩla Yelovoamu mwana wa Nevati weewie ĩũlũ wa ũndũ ũsu oou (ĩvindanĩ yĩu aĩ o Misili nĩkwĩthĩwa nĩwatolokete nũndũ wa Mũsumbĩ Solomoni na ekalaa kũu Misili), 3 nĩmatũmanie oke. Na ĩndĩ Yelovoamu e vamwe na ũmbano wʼonthe wa Isilaeli mathi vala ve Leovoamu na masya: 4 “Ĩthe waku nũnatwaĩkĩtye ĩsoki yĩito. Ĩndĩ ethĩwa nũũtũolangĩla wĩa mũmũ ũla ĩthe waku ũnatũthũkũmĩthasya na ũitũolangĩla ũito* wa ĩsoki yĩla ũnatwaĩkĩtye, tũkaũthũkũmaa.”

5 Nĩvo ĩndĩ wameie: “Endai, na ĩtina wa mĩthenya ĩtatũ mũisyoka.” Na kwoou andũ mathi. 6 Na ĩndĩ Mũsumbĩ Leovoamu aneena na aũme akũũ* ala mathũkũmaa Solomoni ĩthe wake yĩla waĩ thayũ nĩ kana amakũlye ũtao, na asya: “Mwĩnenga ũtao wĩva nĩ kana nĩmanye ũndũ ndonya kũsũngĩa andũ aa?” 7 Na mamũsũngĩa mamwĩa: “Ethĩwa ũmũnthĩ nũũtwʼĩka mũthũkũmi wa andũ aa na ũyĩtĩkĩlana na kĩla maũkũlĩtye na ũimasũngĩa nesa, makeethĩawa athũkũmi maku ĩvinda yonthe.”

8 Ĩndĩ alea ũtao ũla wanengiwe nĩ aũme akũũ,* na akũlya ũtao kuma kwa aũme ma mũika ala weanĩte namo na maĩ athũkũmi make ĩvindanĩ yĩu. 9 Amakũlilye: “Mwĩnenga ũtao wĩva tũmanye ũndũ tũtonya kũsũngĩa andũ aa meũmbĩa, ‘Tũolangĩle ũito wa ĩsoki yĩla ĩthe waku ũnatwaĩkĩtyeʼ?” 10 Na ĩndĩ aũme ma mũika ala meanĩte nake mamwĩa: “Ũũ nĩwʼo ũũtavya andũ asu meũkwĩa, ‘Ĩthe waku anatwaĩkĩtye ĩsoki yĩito, ĩndĩ waĩle kũtũolangĩla ũito wayo’; ũũ nĩwʼo ũũmatavya, ‘Kyaa kyakwa kya mwela kĩĩthĩwa kĩ kimbu kwĩ kĩnyunyu kya ĩthe wakwa. 11 Ĩthe wakwa anamwaĩkĩtye ĩsoki yĩito, ĩndĩ nyie nĩngwongeleela ũito wa ĩsoki yenyu. Ĩthe wakwa anamũkũnaa na mĩtalisa, ĩndĩ nyie ngamũkũnaa na mĩtalisa yĩ na mĩwʼa.’”

12 Na Yelovoamu na andũ onthe masyoka vala ve Leovoamu mũthenyanĩ wa katatũ, nũndũ mũsumbĩ aĩtye: “Syokai vaa nĩĩ mũthenyanĩ wa katatũ.” 13 Ĩndĩ mũsumbĩ asũngĩa andũ e mũkalĩ, na alea kũatĩĩa ũtao ũla wanengiwe nĩ ala aũme akũũ.* 14 Na kwoou aneena namo kwosana na ũtao ũla wanengiwe nĩ ala aũme ma mũika, ayasya: “Ĩthe wakwa anamwaĩkĩtye ĩsoki yĩito, ĩndĩ nyie nĩngwongeleela ũito wa ĩsoki yenyu. Ĩthe wakwa anamũkũnaa na mĩtalisa, ĩndĩ nyie ngamũkũnaa na mĩtalisa yĩ na mĩwʼa.” 15 Na kwoou mũsumbĩ aema kwĩthukĩĩsya andũ, nũndũ Yeova nĩwe watumĩte maũndũ mathi ũu, nĩ kana ndeto ya Yeova ĩanĩe ĩla watũmie Aiya, ũla waĩ Mũsilo, atavye Yelovoamu mwana wa Nevati.

16 Na yĩla Aisilaeli onthe moonie kana mũsumbĩ nĩwalea kũmethukĩĩsya, mamũsũngĩie atĩĩ: “Twĩ na kĩanda kyaũ vala ve Ndaviti? Tũi na ũtiĩwa vala ve mwana wa Yese. Thi kwa ngai syaku, we Isilaeli. Yu ĩsũvĩĩe nyũmba yaku ne uwe, we Ndaviti!” Ĩtina wa ũu, Aisilaeli nĩmasyokie mĩsyĩ kwoo.* 17 Ĩndĩ Leovoamu aendeea kũsumbĩka Aisilaeli ala matwĩe ndũanĩ sya Yuta.

18 Na ĩndĩ Mũsumbĩ Leovoamu atũma Atolamu, ũla waũngamĩe andũ ala moombanĩtwʼe kwondũ wa ũthũkũmi wa kũlasimĩthwʼa, ĩndĩ Aisilaeli onthe mamũkimanga na mavia akwʼa. Ĩndĩ Mũsumbĩ Leovoamu nĩwavonokie nũndũ nĩwalĩsile ĩkasyanĩ yake na asemba akĩĩa Yelusalemu. 19 Na Aisilaeli nĩmethĩĩtwe maingʼendea nyũmba ya Ndaviti nginya ũmũnthĩ.

20 Yĩla Aisilaeli onthe meewie kana Yelovoamu nĩwasyoka, nĩmamũetie ũmbanonĩ na mamũtwʼĩkĩthya mũsumbĩ ĩũlũ wa Isilaeli yonthe. Vai andũ angĩ maaatĩĩa nyũmba ya Ndaviti ate o mbaĩ ya Yuta.

21 Yĩla Leovoamu wavikie Yelusalemu, vau kwa vau nĩwoombanisye nyũmba yonthe ya Yuta na mbaĩ ya Mbenyamini, aũme 180,000 ala maĩ ngũmbaũ imanyĩĩtwʼe kaũ,* mokite na nyũmba ya Isilaeli nĩ kana matũnge ũsumbĩ mokonĩ ma Leovoamu mwana wa Solomoni. 22 Na ĩndĩ ndeto ya Ngai ũla wa wʼo yamũkĩa Semaia, ũla waĩ mũndũ wa Ngai ũla wa wʼo, na eewa atĩĩ: 23 “Neena na Leovoamu mwana wa Solomoni mũsumbĩ wa Yuta na nyũmba yonthe ya Yuta na Mbenyamini na andũ ala angĩ, na ũimea atĩĩ: 24 ‘Ũũ nĩwʼo Yeova ũkwasya: “Mũikatate kwambata mũkite na ana-a-asa menyu Aisilaeli. Kĩla ũmwe nasyoke nyũmbanĩ ĩ yake, nũndũ ninyie ndumĩte ũndũ ũũ wĩkĩka.”’” Na kwoou meethukĩĩsya ndeto ya Yeova na menũka, o tondũ Yeova wameaĩe.

25 Na ĩndĩ Yelovoamu aaka* Sekemu kĩsionĩ kĩ iĩma kya Evilaimu na atũa vo. Kuma vau nĩwaendie aaka* Venueli. 26 Na Yelovoamu asya ũũ ngoonĩ yake: “Yu ũsumbĩ nũũsyoka nyũmbanĩ ya Ndaviti. 27 Ethĩwa andũ aa meendeea o kwambata nyũmbanĩ ya Yeova ĩla yĩ Yelusalemu nĩ kana makaumye nthembo, o nasyo ngoo syoo nikwĩthyũũa na iimũsyokea mwĩai woo, Mũsumbĩ Leovoamu wa Yuta. Ĩĩ, nĩmeũmbũaa na maimũsyokea Mũsumbĩ Leovoamu wa Yuta.” 28 Ĩtina wa mũsumbĩ kũkũlya ũtao, nĩwaseũvisye tũsaũ twĩlĩ twa thaavu na eea andũ atĩĩ: “Ekai kwĩthĩnyʼa mũno mũyambata Yelusalemu. Ngai waku nũũ, we Isilaeli, ũla wakumisye nthĩ ya Misili.” 29 Na ĩndĩ aũngamya kasaũ kamwe Mbetheli, na kala kangĩ Ndani. 30 Na ũndũ ũsu watuma andũ meka naĩ, na andũ nĩmaendaa nginya Ndani makathaithe kasaũ kala kaĩ kũu.

31 O na nĩwaakie nyũmba sya kũthaithĩa ĩũlũ wa kũndũ kũtũlu na anyuva athembi katĩ wa andũ ala angĩ mataĩ Alivai. 32 O na ĩngĩ, Yelovoamu nĩwambĩĩisye mboka ya kũtanĩawa mweinĩ wa nyanya, mũthenyanĩ wa 15 wa mwei ũsu, o ta mboka ĩla yatanĩawa Yuta. Na nĩwathembeie tũsaũ tũla waseũvĩtye kĩthembeonĩ kĩla waakĩte Mbetheli, na anyuva athembi kwondũ wa kũndũ kũtũlu kũla waseũvĩtye nĩ kana mathũkũmĩae kũu Mbetheli. 33 Na ambĩĩa kumya nthembo kĩthembeonĩ kĩla waakĩte kũu Mbetheli mũthenyanĩ wa 15 wa mwei wa nyanya, mweinĩ ũla weenyuvĩĩte; na ambĩĩsya mboka kwondũ wa andũ ma Isilaeli, na ambata kĩthembeonĩ athembe nthembo na aituma itoa kĩthembeonĩ.

13 Kwosana na ndeto ya Yeova, mũndũ wa Ngai nĩwaumie Yuta na athi Mbetheli ĩvindanĩ yĩla Yelovoamu waũngye ũtee wa kĩthembeo nĩ kana atume nthembo itoa kĩthembeonĩ. 2 Na ĩndĩ aneenea kĩthembeo kĩu na wasya mũnene kwosana na ndeto ya Yeova, ayasya: “We kĩthembeo, we kĩthembeo! Ũũ nĩwʼo Yeova ũkwasya: ‘Sisya! Mwana wĩtawa Yosia akasyawa nyũmbanĩ ya Ndaviti! Nake akathemba ĩũlũ waku athembi ma kũndũ kũtũlu, ala matumaa nthembo itoa ĩũlũ waku, na akavĩvĩsya mavĩndĩ ma andũ ĩũlũ waku.’” 3 Mũthenya ũsu nĩwawetie wonanyʼo ũla waĩ ũĩkĩĩthye* ndeto syake, ayasya: “Ũũ nĩwʼo wonanyʼo ũla ũkũĩkĩĩthya* kana Yeova nũneenete: Sisya! Kĩthembeo kĩĩ nĩkĩkwatũkana, na mũu* ũla wĩ ĩũlũ wakyo nũũnyaĩĩka.”

4 Ĩtina wa mũsumbĩ Yelovoamu kwĩwʼa kĩla mũndũ wa Ngai ũla wa wʼo waĩ ananeena ĩũlũ wa kĩthembeo kĩu kyaĩ Mbetheli, vau kwa vau nĩwookĩlilye kwʼoko kwake kĩthembeonĩ na akũtambũũkya amwolootete, ayasya: “Mũkwatei!” Na ndatĩkanĩ ĩsu, kwʼoko kũu watambũũkĩtye kwooma, na ndaĩ atonya kũkũtũnga. 5 Nĩvo ĩndĩ kĩthembeo kĩu kyaatũkanie na mũu ũla waĩ kĩthembeonĩ kĩu wanyaĩĩka kwosana na wonanyʼo ũla* mũndũ wa Ngai ũla wa wʼo wanenganĩte, o tondũ Yeova wamũtavĩtye.

6 Nĩvo ĩndĩ mũsumbĩ waneenie na mũndũ wa Ngai ũla wa wʼo, amwĩa: “Nĩngũkwĩsũva, neena na Yeova Ngai waku ambonyʼe ũseo,* na ũimboyea nĩ kana nĩtũngĩĩwe kwʼoko kwakwa.” Na ĩndĩ mũndũ ũsu wa Ngai ũla wa wʼo amwĩsũva Yeova amwonyʼe ũseo, na kwʼoko kwa mũsumbĩ kwasyoka o ũndũ kwĩĩilye. 7 Na ĩndĩ mũsumbĩ eea mũndũ ũsu wa Ngai ũla wa wʼo atĩĩ: “Ũka tũendanyʼe mũsyĩ kwakwa nĩ kana ũye lĩu, na ũimbĩtĩkĩlya ngũnenge mũthĩnzĩo.” 8 Ĩndĩ mũndũ ũsu wa Ngai ũla wa wʼo asũngĩa mũsumbĩ amwĩa: “O na ũkanenga nusu ya nyũmba yaku, ndyĩsa kũendanyʼa naku na ndyĩsa kũya mũkate kana kũnywʼa kĩwʼũ nĩ vandũ vaa. 9 Nĩkwĩthĩwa ũũ nĩwʼo Yeova ũmbĩaĩe: ‘Ndũkatate kũya mũkate kana kũnywʼa kĩw’ũ, na ndũkatate kũsyoka na nzĩa ĩla ũkie nayo.’” 10 Na kwoou nĩwaumie vau esĩle nzĩa ĩngĩ, na ndaasyoka na nzĩa ĩla wookĩte nayo Mbetheli.

11 Kũu Mbetheli kwaĩ mwathani ũmwe mũkũũ watwĩe kwʼo, na yĩla ana make menũkie nĩmamũtavisye maũndũ onthe ala mũndũ ũsu wa Ngai ũla wa wʼo weekĩte mũthenya ũsu kũu Mbetheli na ndeto ila watavisye mũsumbĩ. Ĩtina wa ana asu kũtavya ĩthe woo maũndũ asu, 12 ĩthe woo amakũlilye: “Athi na nzĩa yĩva?” Na kwoou ana make mamwoneleelya nzĩa ĩla mũndũ ũsu wa Ngai ũla wa wʼo kuma Yuta waendie nayo. 13 Nĩvo ĩndĩ weeie ana make atĩĩ: “Ilĩĩlai matandĩko ĩngʼoinĩ.” Na mailĩĩla matandĩko ĩngʼoinĩ kwondũ wake, na ayĩlĩsa.

14 Na ĩndĩ mwathani ũsu aatĩĩa ũla mũndũ wa Ngai ũla wa wʼo na amwĩthĩa ailye ungu wa mũtĩ mũnene. Na amũkũlya: “Nue ũla mũndũ wa Ngai ũla wa wʼo umie Yuta?” Nake amũsũngĩa: “Ĩĩ, ninyie.” 15 Na amwĩa: “Tũendanyʼe mũsyĩ kwakwa nĩ kana ũye mũkate.” 16 Ĩndĩ amwĩa: “Nditonya kũsyokanyʼa naku kana kwĩtĩkĩla nũke kwaku; o na nditonya kũĩsanĩa naku mũkate kana kũnyusanĩa naku kĩwʼũ nĩ vandũ vaa. 17 Nĩkwĩthĩwa Yeova ambĩaĩe ũũ: ‘Ndũkatate kũya mũkate kana kũnywʼa kĩw’ũ wĩ vau. Na ndũkatate kũsyoka na nzĩa ĩla wũkie nayo.’” 18 Nake mwathani ũsu amũsũngĩa amwĩa: “O nakwa nĩ mwathani taku, na mũlaĩka nũndavisye ndeto ya Yeova, ayasya, ‘Mũtũngĩthye mũsyokanyʼe ĩmwe nyũmbanĩ yaku nĩ kana aye mũkate na ainywʼa kĩwʼũ.’” (Eekie kũmũkenga.) 19 Na kwoou asyokanyʼa nake nyũmbanĩ yake nĩ kana aye mũkate na ainywʼa kĩwʼũ.

20 Na yĩla mailyĩ mesanĩ, ndeto ya Yeova yamũkĩa ũla mwathani waĩ anatũngĩthya mũndũ ũsu wa Ngai ũla wa wʼo, 21 na aneena na mũndũ ũsu wa Ngai ũla wa wʼo kuma Yuta na wasya mũnene, ayasya: “Ũũ nĩwʼo Yeova ũkwasya: ‘Nũndũ nũleanile na mwĩao wa Yeova na ndũneanĩsya kĩla Yeova Ngai waku ũkwĩaĩe, 22 na nĩwasyoka nĩ kana ũye mũkate na ũinywʼa kĩw’ũ wĩ vandũ vala ũtaviwʼe ũũ ĩũlũ wa vo: “Ndũkaye mũkate na ndũkanywʼe kĩwʼũ,” mwĩĩ waku ndwĩthikwa mbũanĩ ya aa-ũmae maku.’”

23 Ĩtina wa mũndũ ũsu wa Ngai ũla wa wʼo kũya mũkate na kũnywʼa kĩndũ, ũla mwathani mũkũũ nĩwailĩĩile matandĩko ĩngʼoinĩ kwondũ wa mwathani ũsu wamũtũngĩthĩtye. 24 Na ĩndĩ akwata nzĩa athi, ĩndĩ mũnyambũ wamwĩthĩa lelũ na wamũaa. Na mwĩĩ wake wekwʼa lelũ, na yĩla ĩngʼoi yaũngama ũtee wawʼo; o nawʼo mũnyambũ nĩwaũngamĩte ũtee wa mwĩĩ ũsu. 25 Na andũ mesĩlĩte vau nĩmoonie mwĩĩ ũsu wĩkĩtwʼe lelũ na ũla mũnyambũ ũũngeme ũtee wa mwĩĩ ũsu. Na kwoou mathi ndũanĩ ĩla ũla mwathani mũkũũ wekalaa na matavya ala maĩ vo ĩũlũ wa ũndũ ũsu.

26 Yĩla ũla mwathani wamũtũngĩthĩtye lelũnĩ weewie ĩũlũ wa ũndũ ũsu, vau kwa vau aisye: “Ũsu nĩ ũla mũndũ wa Ngai ũla wa wʼo ũleanile na mwĩao wa Yeova; na kwoou Yeova nũmũnenganie kũla kwĩ mũnyambũ nĩ kana ũmũtembũange na ũimũaa, kwosana na ndeto ĩla Yeova ũmũtavisye.” 27 Na ĩndĩ eea anae atĩĩ: “Ilĩĩlai matandĩko ĩngʼoinĩ kwondũ wakwa.” Na kwoou mailĩĩla matandĩko ĩngʼoinĩ. 28 Na akwata nzĩa athi na eethĩa mwĩĩ ũsu wĩkĩtwʼe lelũnĩ, na ĩngʼoi yĩu na mũnyambũ ũsu syaũngeme ũtee wawʼo. Mũnyambũ ũsu ndwaĩ ũnaya mwĩĩ ũsu, na ndwaĩ ũnatembũanga ĩngʼoi yĩu. 29 Nĩvo ĩndĩ mwathani ũsu woosie mwĩĩ wa ũla mũndũ wa Ngai ũla wa wʼo na awilĩĩla ĩngʼoinĩ, na asyoka nawʼo ndũanĩ yake nĩ kana amũmetee na aimũthika. 30 Na kwoou amũthika mbũanĩ yake mwene, na mamũĩĩa ĩngĩ na ĩngĩ, mayasya: “Kyeva nĩ kwaku, mwana-a-asa!” 31 Na ĩtina wa kũmũthika, aneena na ana make amea atĩĩ: “Yĩla ngakwʼa, mwĩĩkĩĩthya nathikwa vala ũla mũndũ wa Ngai ũla wa wʼo wathikwa. Mwĩia mavĩndĩ makwa ũtee wa mavĩndĩ make. 32 Ndeto ya Yeova ĩla mũndũ ũsu ũwetie ĩũlũ wa kĩthembeo kĩla kĩ Mbetheli na ĩũlũ wa nyũmba syonthe sya ũthaithi ila syĩ kũndũ kũtũlu ndũanĩ sya Samalia ndĩlea kwĩanĩa.”

33 Ĩndĩ o na ĩtina wa ũndũ ũsu kwĩkĩka, Yelovoamu ndaavĩndũka akatia mũendele wake mũthũku, ĩndĩ nĩwaendeeie kũnyuva athembi katĩ wa andũ ala angĩ kwondũ wa kũndũ kũla kũtũlu. Anyuvaa o ũla wenda na aimũnenga ũkũmũ wa kwĩthĩwa mũthembi,* ayasya: “Natwʼĩke ũmwe wa athembi kwondũ wa kũndũ kũla kũtũlu.” 34 Naĩ ĩno yeekiwe nĩ nyũmba ya Yelovoamu nĩyo yatumie nyũmba ĩsu yanangwa na ĩvetwa vyũ ĩũlũ wa nthĩ.

14 Ĩvindanĩ yĩu, Aviya mwana wa Yelovoamu nĩwawaie. 2 Na kwoou Yelovoamu eea mũka atĩĩ: “Nĩngũkwĩsũva, ũkĩla, na ũyĩvĩndũa wĩthĩe ndũmanyĩka kana nue mũka wa Yelovoamu, na ũithi Silo. Sisya! mwathani Aiya e kũu. Nĩwe wawetie kana ninyie ngasumbĩka andũ aa. 3 Osa mĩkate ĩkũmi, mĩkate yĩtĩkĩwʼe kĩndũ, na sũva wa ũkĩ wa nzũkĩ, na ũithi vala ũĩ. Na ĩndĩ nũkũũtavya kĩla kĩũkwata kĩmwana kĩĩ.”

4 Mũka wa Yelovoamu nĩweekie o ũndũ wamũtavisye. Nĩwookĩlile athi Silo na avika nyũmbanĩ ya Aiya. Yu ĩndĩ, metho ma Aiya mekalaa maketeee mbee, ĩndĩ ndaĩ atonya kwona nũndũ wa ũkũũ.

5 Ĩndĩ Yeova aĩ anamwĩa Aiya: “Sisya, mũka wa Yelovoamu nĩwũkĩte vala ũĩ nĩ kana aũkũlĩĩlye ĩũlũ wa mwana wake, nũndũ nĩ mũwau. Nĩngũũtavya kĩla waĩlĩte kũmũtavya.* Avika, eĩthĩwa evĩndũĩte wĩthĩe ndamanyĩka.”

6 Na yĩla Aiya weewie matuu make okĩte kũlika nyũmba, asya: “Lika, mũka wa Yelovoamu. Nĩkĩ wĩvithanĩtye ndũkamanyĩke? Nĩnĩyĩaĩwe ngũtavye ndeto ngito. 7 Enda, na ũimũtavya Yelovoamu atĩĩ: ‘Ũũ nĩwʼo Yeova Ngai wa Isilaeli ũkwasya: “Nĩnakũkĩlilye kuma katĩ wa andũ makwa nĩ kana ngũtwʼĩkĩthye mũtongoi ĩũlũ wa andũ makwa Isilaeli. 8 Na ĩndĩ navena nyũmba ya Ndaviti ũsumbĩ na naũnenga w’o. Ĩndĩ ndwĩthĩĩtwe ta mũthũkũmi wakwa Ndaviti, ũla wakwataa mĩao yakwa na wambatĩĩaa na ngoo yake yonthe, ayĩka o kĩla kyaĩlĩte methonĩ makwa. 9 Ĩndĩ nĩwĩkĩte maũndũ mathũku kũvĩtũka onthe ala maĩ mbee waku, na nĩwĩseũvĩsye ngai ĩngĩ na mĩvwʼanano ya kyũma* nĩ kana ũnthatye, na ninyie wĩthyũũĩte ũkandea. 10 Nũndũ wa kĩtumi kĩu, nĩngũetee nyũmba ya Yelovoamu mũisyo, na nĩngũmina* aũme onthe ma* nyũmba ya Yelovoamu, o vamwe na ala athĩni na onzu ma Isilaeli, na nĩngũtuta vyũ nyũmba ya Yelovoamu, o tondũ mũndũ ũvetaa kyaa nginya akaĩkĩĩthya kyonthe nĩkyathela vyũ! 11 Mũndũ o na wĩva wa nyũmba ya Yelovoamu akwʼĩĩa ndũanĩ, akaĩwa nĩ ngitĩ; na mũndũ o na wĩva akwʼĩĩa kĩthekanĩ, akaĩwa nĩ nyũnyi sya matunĩ, nũndũ ũu nĩwʼo Yeova ũwetete.”’

12 “Ũkĩla yu ũsyoke kwaku. Na yĩla ũũlika ndũanĩ oou, kana kau nĩkeũkwʼa. 13 Isilaeli yonthe nĩmeũmũmetea na maimũthika, nĩkwĩthĩwa no we e weka mũsyĩnĩ wa Yelovoamu ũkathikwa mbũanĩ, nũndũ no we e weka nyũmbanĩ ya Yelovoamu Yeova Ngai wa Isilaeli wonete ũseo nthĩnĩ wake. 14 Na mũthenya ũkavika yĩla Yeova ũkeyũkĩlĩlya mũsumbĩ ĩũlũ wa Isilaeli ũla ũkavetanga nyũmba ya Yelovoamu, na mũthenya ũsu nĩ mũviku. 15 Yeova akakũna Isilaeli ĩvalũke ta mũangi ũla weekawʼa nĩ kĩwʼũ, na akakũa Aisilaeli kuma nthĩ ĩno nzeo wanengie aa-ũmae moo, na akamanyaĩĩkya mũingo ũya ũngĩ wa ũla Ũsĩ,* nũndũ nĩmeseũvĩsye mĩtĩ ya ũthaithi,* na mamũthatya Yeova. 16 Na akatia Isilaeli nũndũ wa naĩ ila Yelovoamu wĩkĩte na akatuma Aisilaeli meka.”

17 Nĩvo ĩndĩ mũka wa Yelovoamu wookĩlile na akwata nzĩa athi nginya Tilisa. Na aikinya mũomonĩ wa nyũmba, kĩmwana kĩu nĩkyakwie. 18 Na kwoou mathika kĩmwana kĩu, na Aisilaeli onthe makĩmetea, o tondũ Yeova waneenete kwĩsĩla mũthũkũmi wake Aiya, ũla waĩ mwathani.

19 Na ngewa ĩla ĩngĩ ya Yelovoamu, ũndũ wokitie kaũ na ũndũ wasumbĩkie, nĩyĩandĩkĩtwe ĩvukunĩ ya ngewa ya mavinda ma asumbĩ ma Isilaeli. 20 Ĩvinda* yonthe yĩla Yelovoamu wasumbĩkie yaĩ myaka 22; ĩtina wa ũu, nĩwakwie na athikwa vamwe na aa-ũmae make. Na ĩndĩ mwana wake Natavu atwʼĩka mũsumbĩ vandũ vake.

21 Ĩvindanĩ o yĩu, Leovoamu mwana wa Solomoni aĩ atwʼĩkie mũsumbĩ wa Yuta. Leovoamu aĩ na myaka 41 yĩla watwʼĩkie mũsumbĩ, na asumbĩkie myaka 17 kũu Yelusalemu, ndũanĩ ĩla Yeova wanyuvĩte katĩ wa mbaĩ syonthe sya Isilaeli yĩthĩwe vandũ va kwĩtanĩawʼa na ĩsyĩtwa yake. Inyia wa Leovoamu eetawa Naama na aĩ Mũamimoni. 22 Andũ ma Yuta nĩmeekaa kĩla kĩthũku methonĩ ma Yeova, na naĩ syoo nĩsyamũthatisye mũno kwĩ naĩ sya aa-ũmae moo. 23 O na ĩngĩ, nĩmaendeeie kwĩyakĩa kũndũ kũtũlu, na meeseũvĩsya ituĩ sya ũthaithi, na mĩtĩ ya ũthaithi* ĩũlũ wa tũlĩma twʼonthe tũtũlu na ungu wa kĩla mũtĩ wĩ na matũ maingĩ. 24 O na nthĩ ĩsu kwaĩ aũme maĩ malwaya ma ĩkalũnĩ. Meekaa maũndũ onthe ma kũthatya ala meekawa nĩ mbaĩ ila Yeova walũngĩtye ikauma mbee wa Aisilaeli.

25 Mwakanĩ wa katano wa Mũsumbĩ Leovoamu, Mũsumbĩ Sisaki wa Misili nĩwookie kũkita na Yelusalemu. 26 Nĩwoosie ũthwii wa nyũmba ya Yeova na ũthwii wa nyũmba ya mũsumbĩ. Oosie kĩla kĩndũ, o vamwe na ngao syonthe sya thaavu ila Solomoni waseũvĩtye. 27 Na kwoou Mũsumbĩ Leovoamu aseũvya ngao sya ũthuku itũmĩawe vandũ va ila syoosiwe, na ainengane mokonĩ ma anene ma asungi ma mũsumbĩ,* ala masungaa mũomonĩ wa nyũmba ya mũsumbĩ. 28 Kĩla ĩvinda mũsumbĩ wooka nyũmbanĩ ya Yeova, asungi nĩmaikuaa, na ĩtina mayĩitũnga kasũmbanĩ ka asungi.

29 Na ngewa ĩla ĩngĩ ya Leovoamu, maũndũ onthe ala weekie, yo ti mbandĩke ĩvukunĩ ya ngewa ya mavinda ma asumbĩ ma Yuta? 30 Na kĩla ĩvinda vaĩ kaũ katĩ wa Leovoamu na Yelovoamu. 31 Na ĩndĩ Leovoamu akwʼa na athikwa vamwe na aa-ũmae make Ndũanĩ ya Ndaviti. Inyia wake eetawa Naama na aĩ Mũamimoni. Na mwana wake Aviyamu* atwʼĩka mũsumbĩ vandũ vake.

15 Mwakanĩ wa 18 wa Mũsumbĩ Yelovoamu mwana wa Nevati, Aviyamu nĩwambĩĩie kũsumbĩka Yuta. 2 Asumbĩkie kwa ĩvinda ya myaka ĩtatũ e Yelusalemu. Inyia wake eetawa Maaka na aĩ mwĩsũkũũe wa Avisaalomu. 3 Aviyamu nĩwaendeeie kwĩka naĩ o ila ĩthe wake weekaa, na ngoo yake ndyaalũmanyʼa vyũ na* Yeova Ngai wake o ta ngoo ya Ndaviti ũmae wake. 4 Ĩndĩ kwondũ wa Ndaviti, Yeova Ngai wake nĩwamũnengie taa Yelusalemu kwa kũmũkĩlya mwana wake asumbĩke ĩtina wake na kwĩtĩkĩlya Yelusalemu ĩendeee kwĩthĩwa vo. 5 Nĩkwĩthĩwa Ndaviti eekie kĩla kyaĩlĩte methonĩ ma Yeova, na ndaaelelũka akaema kwĩka ũndũ o na ũmwe katĩ wa maũndũ ala Ngai wamwĩaĩe mĩthenya yonthe ya thayũ wake, eka o ũndũnĩ ũla wakonetye Ulia, ũla waĩ Mũititi. 6 Na nĩkweethĩawa na kaũ katĩ wa Leovoamu na Yelovoamu mĩthenya yonthe ya thayũ wake.

7 Na ngewa ĩla ĩngĩ ya Aviyamu, maũndũ onthe ala weekie, yo ti mbandĩke ĩvukunĩ ya ngewa ya mavinda ma asumbĩ ma Yuta? O na ĩngĩ, kwaĩ kaũ katĩ wa Aviyamu na Yelovoamu. 8 Na ĩndĩ Aviyamu akwʼa na mamũthika vamwe na aa-ũmae make Ndũanĩ ya Ndaviti; na Asa mwana wake atwʼĩka mũsumbĩ vandũ vake.

9 Mwakanĩ wa 20 wa Mũsumbĩ Yelovoamu wa Isilaeli, Asa nĩwambĩĩie kũsumbĩka Yuta. 10 Asumbĩkie e Yelusalemu kwa ĩvinda ya myaka 41. Ũsũe eetawa Maaka, ũla waĩ mwĩsũkũũe wa Avisaalomu. 11 Asa nĩweekie kĩla kyaĩlĩte methonĩ ma Yeova, o ta Ndaviti ũmae wake. 12 Nĩwalũngilye aũme ala maĩ malwaya ma ĩkalũnĩ nthĩ ĩsu na avetanga mĩvwʼanano yonthe ya kũthatya* ĩla aa-ũmae make maseũvĩtye. 13 O na nĩwavetangie ũsũe Maaka kĩandanĩ kyake kya kĩ-ũsumbĩ, nũndũ nĩwaseũvĩtye mũvwʼanano wa kũthatya ũla watũmĩawa ũthaithinĩ wa mũtĩ wa ũthaithi.* Asa nĩwatemie mũvwʼanano ũsu na aũvĩvĩsya Mwandanĩ wa Kitiloni. 14 Ĩndĩ kũndũ kũtũlu kũyaavetwa. O na ũu wĩ o vo, ngoo ya Asa nĩyalũmanĩtye vyũ na* Yeova mĩthenyanĩ yonthe ĩla waĩ thayũ. 15 Na nĩwaetie nyũmbanĩ ya Yeova syĩndũ ila we na ĩthe wake maitheetye; aetie vetha, thaavu, na mĩio yĩ kĩvathũkanyʼo.

16 Kĩla ĩvinda kweethĩawa kaũ katĩ wa Asa na Mbaasa mũsumbĩ wa Isilaeli. 17 Na kwoou Mbaasa mũsumbĩ wa Isilaeli ookĩla okite na Yuta na ambĩĩa kwaka* Lama nĩ kana wĩthĩe vai mũndũ o na ũmwe ũkĩlanĩlya aumĩte kĩsionĩ kya Mũsumbĩ Asa kana akakĩlanĩlya alike kĩsionĩ kya* Mũsumbĩ Asa. 18 Na Asa oosa vetha wʼonthe na thaavu wʼonthe ũla watialĩte kũla kwaiawa ũthwii wa nyũmba ya Yeova na kũla kwaiawa ũthwii wa nyũmba ya mũsumbĩ na anenga athũkũmi make. Na ĩndĩ Mũsumbĩ Asa amatũma kwa Mbeni-atati, mũsumbĩ wa Silia, ũla wekalaa Ndamasikũ. Mbeni-atati aĩ mwana wa Tavilimoni mwana wa Esioni. Na ũũ nĩwʼo Asa watũmanie atavwʼe: 19 “Nĩvethĩĩtwe na ngwatanĩo* katĩ wakwa naku na katĩ wa ĩthe wakwa na ĩthe waku. Yu nĩnaũtũmanĩa mũthĩnzĩo wa vetha na thaavu. Ũka wanange ngwatanĩo yaku* na Mũsumbĩ Mbaasa wa Isilaeli, nĩ kana evetange kĩsionĩ kyakwa.” 20 Na Mbeni-atati amwĩthukĩĩsya Mũsumbĩ Asa na atũma anene ma ita syake makavithũkĩe ndũa sya Isilaeli, na makũna Iyoni, Ndani, Aveli-mbethi-maaka, Kinelethi yonthe, na kĩsio kyonthe kya Navitali. 21 Yĩla Mbaasa weewie ĩũlũ wa ũndũ ũsu, vau kwa vau nĩwaekie kwaka* Lama na aendeea kwĩkala Tilisa. 22 Mũsumbĩ Asa nĩwoombanisye andũ onthe ma Yuta, vai mũndũ o na ũmwe waatiwa, na makua mavia na mbwaũ sya Lama ila Mbaasa watũmĩaa kwaka, na Mũsumbĩ Asa atũmĩa syĩndũ isu kwaka* Ngeva kĩsionĩ kya Mbenyamini, o vamwe na Misiva.

23 Na ngewa ĩla ĩngĩ yonthe ya Asa, vinya wake wʼonthe o vamwe na maũndũ onthe ala weekie na ndũa ila waakie,* yo ti mbandĩke ĩvukunĩ ya ngewa ya mavinda ma asumbĩ ma Yuta? Ĩndĩ yĩla wakũie nĩwawaie maaũ. 24 Na ĩndĩ Asa akwʼa na athikwa vamwe na aa-ũmae make Ndũanĩ ya Ndaviti ũmae wake; na Yeosavati mwana wake atwʼĩka mũsumbĩ vandũ vake.

25 Natavu mwana wa Yelovoamu nĩwambĩĩie kũsumbĩka Isilaeli mwakanĩ wa kelĩ wa Mũsumbĩ Asa wa Yuta, na asumbĩkie Isilaeli kwa ĩvinda ya myaka ĩlĩ. 26 Nĩwaendeeie kwĩka kĩla kĩthũku methonĩ ma Yeova na nĩwakinyĩile nzĩanĩ ya ĩthe wake na naĩnĩ yake ĩla watumie Aisilaeli meka. 27 Mbaasa mwana wa Aiya wa nyũmba ya Isakali nĩwavangĩthisye mũvango wa kũmina Natavu, na amũaĩa Ngivethoni, ĩla yaĩ ya Avilisiti, ĩvindanĩ yĩla Natavu na Isilaeli yonthe mathyũlũlũkĩte Ngivethoni. 28 Na kwoou Mbaasa amũaa mwakanĩ wa katatũ wa Mũsumbĩ Asa wa Yuta na atwʼĩka mũsumbĩ vandũ vake. 29 Na ĩndĩ ĩtina wa kũtwʼĩka mũsumbĩ oou, oaa andũ onthe ma nyũmba ya Yelovoamu. Ndaatia mũndũ o na ũmwe wa Yelovoamu e thayũ; nĩwamaminie onthe kwosana na ndeto ya Yeova ĩla waneenie kwĩsĩla mũthũkũmi wake Aiya, ũla waĩ Mũsilo. 30 Ũu weekĩkie nũndũ wa naĩ ila Yelovoamu weekĩte na akatuma Aisilaeli meka na nũndũ wa kwĩthĩwa nĩwamũvĩtĩisye Yeova Ngai wa Isilaeli mũno. 31 Na ngewa ĩla ĩngĩ ya Natavu, maũndũ onthe ala weekie, yo ti mbandĩke ĩvukunĩ ya ngewa ya mavinda ma asumbĩ ma Isilaeli? 32 Na kĩla ĩvinda nĩkweethĩawa kaũ katĩ wa Asa na Mũsumbĩ Mbaasa wa Isilaeli.

33 Na mwakanĩ wa katatũ wa Mũsumbĩ Asa wa Yuta, Mbaasa mwana wa Aiya nĩwambĩĩie kũsumbĩka Isilaeli yonthe e Tilisa, na asumbĩkie kwa ĩvinda ya myaka 24. 34 Ĩndĩ nĩwaendeeie kwĩka kĩla kĩthũku methonĩ ma Yeova, na nĩwakinyĩile nzĩanĩ ya Yelovoamu na naĩnĩ yake ĩla watumie Aisilaeli meka.

16 Na ĩndĩ ndeto ya Yeova ĩũlũ wa Mbaasa yamũkĩa Yeu mwana wa Aanani, na eewa atĩĩ: 2 “Nĩnakũkĩlilye kuma kĩtoonĩ na naũtwʼĩkĩthya mũtongoi ĩũlũ wa andũ makwa Isilaeli, ĩndĩ waatĩĩa nzĩa ya Yelovoamu na watuma andũ makwa Isilaeli meka naĩ na manthatya na naĩ syoo. 3 Nũndũ wa ũu, nĩngũtuta vyũ Mbaasa vamwe na nyũmba yake, na nĩngũtuma nyũmba yake yĩthĩwa ta nyũmba ya Yelovoamu mwana wa Nevati. 4 Mũndũ o na wĩva wa Mbaasa akwʼĩĩa ndũanĩ, akaĩwa nĩ ngitĩ; na mũndũ o na wĩva wake akwʼĩĩa kĩthekanĩ, akaĩwa nĩ nyũnyi sya matunĩ.”

5 Na ngewa ĩla ĩngĩ ya Mbaasa, maũndũ ala weekie na vinya wake, yo ti mbandĩke ĩvukunĩ ya ngewa ya mavinda ma asumbĩ ma Isilaeli? 6 Na ĩndĩ Mbaasa akwʼa na athikwa Tilisa vamwe na aa-ũmae make; na Ela mwana wake atwʼĩka mũsumbĩ vandũ vake. 7 O na ĩngĩ, ndeto ya Yeova ĩũlũ wa Mbaasa na nyũmba yake nĩyamũkĩie mwathani Yeu mwana wa Aanani, nũndũ wa ũthũku wʼonthe ũla weekĩte methonĩ ma Yeova nĩkwĩthĩwa nĩwamũthatisye na wĩa wa moko make, na eethĩwa o ta nyũmba ya Yelovoamu, na nĩkwĩthĩwa nĩwamũaie Natavu.*

8 Mwakanĩ wa 26 wa Mũsumbĩ Asa wa Yuta, Ela mwana wa Mbaasa nĩwasumbĩkie Isilaeli e Tilisa, na asumbĩkie myaka ĩlĩ. 9 Mũthũkũmi wake Nzimili, ũla waĩ mũnene wa nusu ya makasya make ma kaũ, nĩwavangĩthisye mũvango wa kũmũaĩa vau Tilisa yĩla wanyusaa na kũmilwa e nyũmbanĩ ya Alasa, ũla waũngamĩe nyũmba ya mũsumbĩ kũu Tilisa. 10 Nzimili nĩwookie na amũkũna amũaa mwakanĩ wa 27 wa Mũsumbĩ Asa wa Yuta, na atwʼĩka mũsumbĩ vandũ vake. 11 Na yĩla watwʼĩkie mũsumbĩ, amina kwĩkalĩla kĩvĩla kya ũsumbĩ oou, nĩwooaie andũ onthe ma nyũmba ya Mbaasa. Ndaatialya mũndũũme o na ũmwe,* ethĩwe nĩ mũndũ wake wa mũsyĩ* kana nĩ mũnyanya. 12 Na Nzimili amina vyũ nyũmba yonthe ya Mbaasa, kwosana na ndeto ya Yeova ĩla waneenete ĩũlũ wa Mbaasa kwĩsĩla mwathani Yeu. 13 Eekie ũu nũndũ wa naĩ syonthe ila Mbaasa na mwana wake Ela meekie na naĩ ila matumie Aisilaeli meka yĩla mamũthatisye Yeova Ngai wa Isilaeli na mĩvwʼanano yoo ya mana. 14 Na ngewa ĩla ĩngĩ ya Ela, maũndũ onthe ala weekie, yo ti mbandĩke ĩvukunĩ ya ngewa ya mavinda ma asumbĩ ma Isilaeli?

15 Mwakanĩ wa 27 wa Mũsumbĩ Asa wa Yuta, Nzimili nĩwasumbĩkie mĩthenya mũonza e kũu Tilisa ĩvindanĩ yĩla nguthu ya asikalĩ yambĩte kambi nĩ kana ĩvithũkĩe Ngivethoni, ĩla yaĩ ndũa ya Avilisiti. 16 Ĩtina wa ĩvinda, nguthu ya asikalĩ ĩla yambĩte kambi nĩyeewie andũ mayasya atĩĩ: “Nzimili nũvangĩthisye mũvango wa kũmina mũsumbĩ na amũaa.” Kwoou Aisilaeli onthe matwʼĩkĩthya Omili, ũla waĩ mũnene wa ita, mũsumbĩ ĩũlũ wa Isilaeli mũthenya ũsu me kambinĩ. 17 Omili na Aisilaeli onthe ala maĩ vamwe nake nĩmambatie kuma Ngivethoni na mathyũlũlũka ndũa ya Tilisa. 18 Yĩla Nzimili woonie kana ndũa ĩsu yaĩ ĩnakwatwa, nĩwaendie mwakonĩ mũtũlu wa nyũmba ya mũsumbĩ ũla waakĩtwe ta ngome na avĩvya nyũmba ĩsu e nthĩnĩ, na akwʼĩĩa vo. 19 Ũndũ ũsu weekĩkie nũndũ wa naĩ syake mwene ila weekĩte kwa kwĩka kĩla kĩthũku methonĩ ma Yeova aikinyĩla nzĩanĩ ya Yelovoamu na nũndũ wa naĩ ĩla watumie Aisilaeli meka. 20 Na ngewa ĩla ĩngĩ ya Nzimili na mũvango ũla wavangĩthisye wa kũmina mũsumbĩ, yo ti mbandĩke ĩvukunĩ ya ngewa ya mavinda ma asumbĩ ma Isilaeli?

21 Nĩvo ĩndĩ andũ ma Isilaeli maanĩkie ikundi ilĩ. Kĩkundi kĩmwe kya andũ kyaatĩĩie Tivini mwana wa Nginathi kĩyenda kũmũtwʼĩkĩthya mũsumbĩ, na kĩkundi kĩla kĩngĩ kyaatĩĩa Omili. 22 Ĩndĩ andũ ala maatĩĩie Omili maĩ na vinya kwĩ andũ ala maatĩĩie Tivini mwana wa Nginathi. Na kwoou Tivini akwʼa, na Omili atwʼĩka mũsumbĩ.

23 Mwakanĩ wa 31 wa Mũsumbĩ Asa wa Yuta, Omili nĩwasumbĩkie Isilaeli, na asumbĩkie myaka 12. Asumbĩkie e Tilisa myaka thanthatũ. 24 Nĩwathooie kĩĩma kũu Samalia kwa thooa wa talendi ilĩ* sya vetha kuma kwa Semeli, na aaka ndũa kĩĩmanĩ kĩu. Ndũa ĩsu waakie amĩtie Samalia,* kwosana na ĩsyĩtwa ya Semeli ũla waĩ mwene* kĩĩma kĩu. 25 Omili nĩwaendeeie kwĩka kĩla kĩthũku methonĩ ma Yeova, na aĩ mũthũku kwĩ onthe ala maĩ mbee wake. 26 Nĩwakinyĩile nzĩanĩ syonthe sya Yelovoamu mwana wa Nevati na naĩnĩ ĩla watumie Aisilaeli meka yĩla mamũthatisye Yeova Ngai wa Isilaeli na mĩvwʼanano yoo ya mana. 27 Na ngewa ĩla ĩngĩ ya Omili, maũndũ ala weekie na vinya wake, yo ti mbandĩke ĩvukunĩ ya ngewa ya mavinda ma asumbĩ ma Isilaeli? 28 Na ĩndĩ Omili akwʼa na athikwa Samalia vamwe na aa-ũmae make; na mwana wake Aavu atwʼĩka mũsumbĩ vandũ vake.

29 Mwakanĩ wa 38 wa Mũsumbĩ Asa wa Yuta, Aavu mwana wa Omili nĩwambĩĩie kũsumbĩka Isilaeli, na Aavu mwana wa Omili asumbĩka Isilaeli e Samalia kwa ĩvinda ya myaka 22. 30 Aavu mwana wa Omili aĩ mũthũku methonĩ ma Yeova kũvĩtũka onthe ala maĩ mbee wake. 31 Ndaaĩanĩwa no kũkinyĩla naĩnĩ sya Yelovoamu mwana wa Nevati, ĩndĩ o na nĩwoosie Yeseveli mwĩĩtu wa Ethimbaali, mũsumbĩ wa Asitoni, na amũtwaa, na ambĩĩa kũthũkũma Mbaali na kũmĩkumanĩa. 32 O na eka ũu, nĩwaakĩie Mbaali kĩthembeo nyũmbanĩ* ya Mbaali ĩla waakĩte Samalia. 33 O na ĩngĩ, Aavu nĩwaseũvisye mũtĩ wa ũthaithi.* Aavu nĩweekie maũndũ maingĩ ma kũmũthatya Yeova Ngai wa Isilaeli kũvĩtũka asumbĩ onthe ma Isilaeli ala maĩ mbee wake.

34 Mĩthenyanĩ yake, Ieli, ũla waĩ Mũmbetheli, nĩwaakie Yeliko. Nĩwakwʼĩĩiwe nĩ Avilamu mwana wake ũla mũkũũ yĩla weekĩie mũsingi wayo, na akwʼĩĩwa nĩ Sekuvu mwana wake ũla mũnini yĩla waũngamisye mĩomo yayo, kwosana na ndeto ya Yeova ĩla waneenie kwĩsĩla Yosua mwana wa Nuni.

17 Na ĩndĩ Eliya,* ũla waĩ Mũtisivi na wekalaa kĩsionĩ kya Ngileati, eea Aavu atĩĩ: “Vate nzika, o tondũ Yeova Ngai wa Isilaeli ũla nthũkũmaa* wĩ thayũ, kwa myaka yĩana ũna kũikethĩwa ĩmwe kana mbua nginya yĩla nĩneena!”

2 Na ndeto ya Yeova yamũkĩa Eliya, na eewa atĩĩ: 3 “Uma vaa, na ũithi na ngalĩko ya wumĩlonĩ wa sua ũkevithe Mwandanĩ wa* Kelithi, ũla wĩ ngalĩko ya wumĩlonĩ wa sua ya Yolotani. 4 Ũkanyusaa kĩwʼũ kya kalũsĩ kau, na ngeeaĩa ngũngũũ ikũeteae lĩu vau.” 5 Eliya nĩwookĩlile ate kwananga ĩvinda na eeka kwosana na ndeto ya Yeova; nĩwaendie na ekala Mwandanĩ wa* Kelithi, ũla wĩ ngalĩko ya wumĩlonĩ wa sua ya Yolotani. 6 Na ngũngũũ nĩsyamũeteae mũkate na nyama kwakya na mũkate na nyama ĩ ya wĩoo, na nĩwanyusaa kĩwʼũ kya kalũsĩ kau. 7 Ĩndĩ ĩtina wa ĩvinda, kalũsĩ kau nĩkangʼalile, nũndũ kũyaĩ mbua kĩsionĩ kĩu.

8 Na ndeto ya Yeova yamũkĩa, na eewa atĩĩ: 9 “Ũkĩla ũthi ndũanĩ ya Nzalevathi, ĩla yĩ Sitoni, ũkekale vau. Na sisya! nĩngwĩaĩa mũndũ mũka ndiwa wĩ vau aũnengae lĩu.” 10 Na kwoou Eliya ookĩla na athi Nzalevathi. Na yĩla wavikie mũvĩanĩ wa ndũa, oona mũndũ mũka ndiwa aikolanyʼa ngũ. Nĩvo ĩndĩ wamwĩtie na amwĩa: “Nĩngũkwĩsũva, mbĩkĩe kalwʼũ kĩkombenĩ na ũindetee nĩnywʼe.” 11 Na mũndũ mũka ũsu aendete kũmũetee kĩwʼũ, Eliya amwĩta na amwĩa: “Nĩngũkwĩsũva, mbũkĩe na kalungu ka mũkate kwʼokonĩ kwaku.” 12 Nĩvo ĩndĩ waisye: “Vate nzika, o tondũ Yeova Ngai waku wĩ thayũ, ndi na mũkate, nĩ o na kamũtu ka ngundi ĩmwe ke mbisũnĩ nene na mauta manini me sũvanĩ. Na yu nĩendeee kũkolanyʼa tũlũkũ nĩ kana nĩthi nĩue lĩu kwondũ wakwa na mwana wakwa. Ũsu wĩĩthĩwa wĩ lĩu witũ wa mũthya, na ĩtina wa ũu, twĩĩka kũkwʼa.”

13 Na ĩndĩ Eliya amwĩa: “Ndũkakĩe. Enda mũsyĩ kwaku na ũyĩka o ũndũ wasya. Ĩndĩ amba kũtũmĩa o kĩla kĩ vo ũmbuĩe mũkate mũnini wa kĩlinge, na ũindetee. Ĩtina wa ũu, no ũue kĩndũ kwondũ waku na mwana waku. 14 Nũndũ ũũ nĩwʼo Yeova Ngai wa Isilaeli ũkwasya: ‘Mbisũ ĩsu nene ya mũtu ndĩkathela mũtu, na sũva ũsu wa mauta ndũkangʼala mauta nginya mũthenya ũla Yeova ũkausya mbua ĩũlũ wa nthĩ.’” 15 Na mũndũ mũka ũsu athi na eeka o ũndũ Eliya wamwĩie, na we vamwe na Eliya na nyũmba yake maya mĩthenya mingĩ. 16 Mbisũ ĩsu nene ya mũtu ndyaathela mũtu, na sũva ũsu wa mauta ndwaangʼala mauta, kwosana na ndeto ya Yeova ĩla waneenie kwĩsĩla Eliya.

17 Ĩtina wa maũndũ asu, kamwana ka mũndũ mũka ũsu waĩ mwene mũsyĩ ũsu nĩkawaie, na ũwau wako wakavinyĩĩa mũno nginya kaeka kũveva. 18 Nĩvo ĩndĩ mũndũ mũka ũsu weeie Eliya: “Wĩ na ũndũ mwaũ nakwa,* we mũndũ wa Ngai ũla wa wʼo? Ũnookie kũũ nĩ kana ũndilikanyʼe naĩ yakwa na ũyũaa mwana wakwa?” 19 Ĩndĩ Eliya amwĩa: “Nenge mwana waku.” Na ĩndĩ oosa mwana ũsu kuma mokonĩ ma mũndũ mũka ũsu na amũkua amũtwaa kasũmbanĩ ka ĩũlũ, vala wakomaa, na amũkomya kĩtandanĩ kyake. 20 Na ĩndĩ Eliya amwĩkaĩla Yeova, ayasya: “Ame Yeova Ngai wakwa, yu o nake mũndũ mũka ũũ ndiwa ngwĩkala kwake wĩenda kũmũetee thĩna kwa kũaa mwana wake?” 21 Na ĩndĩ Eliya etambũũkya ĩũlũ wa mwana ũsu mavinda atatũ na amwĩkaĩla Yeova, ayasya: “Ame Yeova Ngai wakwa, nĩngũkwĩsũva, eka thayũ wa mwana ũũ ũmũsyokee.” 22 Na Yeova eethukĩĩsya wĩsũvano wa Eliya, na thayũ wa mwana ũsu wamũsyokea, na avuũka.* 23 Na ĩndĩ Eliya oosa mwana ũsu na amũtheesya kuma kasũmbanĩ ka ĩũlũ ka nyũmba ĩsu na amũnengane vala ve inyia wake; na Eliya asya atĩĩ: “Sisya, mwana waku e thayũ.” 24 Nĩvo ĩndĩ mũndũ mũka ũsu weeie Eliya: “Yu nĩnamanya kana kwa wʼo wĩ mũndũ wa Ngai na kana ndeto ya Yeova ĩla yĩ kanywʼanĩ waku nĩ ya wʼo.”

18 Ĩtina wa ĩvinda, mwakanĩ wa katatũ, ndeto ya Yeova nĩyamũkĩie Eliya, na eewa atĩĩ: “Enda wĩyonanyʼe mbee wa Aavu, nakwa nĩngusya mbua ĩũlũ wa nthĩ.” 2 Na kwoou Eliya athi kwĩyonanyʼa mbee wa Aavu, ĩvindanĩ yĩla yũa yaĩ yingĩ Samalia.

3 Ĩvindanĩ o yĩu, Aavu nĩweetie Ovatia, ũla waũngamĩe nyũmba yake. (Yu ĩndĩ, Ovatia nĩwamũkĩaa Yeova mũno, 4 na ĩvindanĩ yĩla Yeseveli wooaa* athani ma Yeova, Ovatia nĩwoosie athani 100 na amavitha ngunganĩ me ikundi sya andũ 50, na nĩwamatwaĩaa mũkate na kĩwʼũ me vau.) 5 Nĩvo ĩndĩ Aavu weeie Ovatia: “Thyũlũlũka nthĩ yonthe kũla kwĩ nthongo* sya kĩwʼũ na myanda.* Noĩthwa tũtonya kũkwata nyeki ĩtoetye kwondũ wa mbalasi na nyũmbũ sitũ. Nĩ kana indo sitũ syonthe iikakwʼe.” 6 Na kwoou maaana isio ila kĩla ũmwe ũkũthi. Na Aavu athi e weka ngalĩko ĩmwe, na Ovatia athi e weka ngalĩko ĩla ĩngĩ.

7 Ovatia aendete, nĩwoonie Eliya okĩte kũkomana nake. Na vau kwa vau amũmanya na avalũka nthĩ na ũthyũ wake na asya: “Ĩndĩ nue, mwĩai wakwa Eliya?” 8 Nake amũsũngĩa amwĩa: “Ĩĩ, ninyie. Enda wĩe mwĩai waku atĩĩ: ‘Eliya e vaa.’” 9 Ĩndĩ Ovatia asya: “Ngwĩkĩte ata nĩ kana ũnengane mũthũkũmi waku vala ve Aavu nĩ kana ambũae? 10 Vate nzika, o tondũ Yeova Ngai waku wĩ thayũ, vai mbaĩnĩ o na ĩmwe kana ũsumbĩnĩ o na ũmwe mwĩai wakwa ũtatũmanĩte ũmanthwe. Na kũla masya, ‘Nde kũũ,’ nĩwatumaa andũ ma ũsumbĩ ũsu kana mbaĩ ĩsu mevĩta kana mainakwona. 11 Na yu wĩneena nakwa ũimbĩa, ‘Enda wĩe vwana waku: “Eliya e kũũ.”’ 12 Nauma vaa ũĩ, veva wa Yeova nũkũka ũũkue ũũtwae vandũ ndesĩ, na yĩla ngwĩa Aavu wĩ vaa na ayũka na aiema ũkwona, vate nzika nũkũmbũaa. Nĩkwĩthĩwa nyie mũthũkũmi waku nĩthĩĩtwe ndimũkĩa Yeova kuma wananĩ wakwa. 13 We mwĩai wakwa ndwaatavwʼa ũndũ neekie yĩla Yeseveli wooaa athani ma Yeova, ũndũ navithie athani ma Yeova 100 me ikundi sya andũ 50 ngunganĩ na naendeea kũmatwaĩaa mũkate na kĩwʼũ? 14 Na yu wĩneena nakwa ũimbĩa, ‘Enda wĩe mwĩai waku: “Eliya e kũũ.”’ Vate ndĩi nũkũmbũaa.” 15 Ĩndĩ Eliya asya: “Vate nzika, o tondũ Yeova wa nguthu ũla nthũkũmaa* wĩ thayũ, ũmũnthĩ nĩngwĩyonanyʼa vala ve Aavu.”

16 Kwoou Ovatia athi kũkomana na Aavu na amũtavya ĩũlũ wa ũndũ ũsu, na Aavu athi akomane na Eliya.

17 Na Aavu oona Eliya oou, amũkũlya: “Kwoou yu nue ũũ vaa, mũndũ ũla wĩthĩĩtwe aietee Isilaeli thĩna mũnene?”

18 Nĩvo ĩndĩ Eliya waisye: “Nyie ndietete thĩna Isilaeli, ĩndĩ nue na nyũmba ya ĩthe waku mũetete thĩna, nũndũ nĩmũtiĩte mĩao ya Yeova na mũkaatĩĩa Mbaali. 19 Yu ĩndĩ, mbũmbanĩsye Aisilaeli onthe Kĩĩmanĩ kya Kalimeli, o vamwe na athani 450 ma Mbaali na athani 400 ma ũla mũtĩ wa ũthaithi,* ala maĩĩaa mesanĩ ya Yeseveli.” 20 Kwoou Aavu atũmana andũ onthe ma Isilaeli matavwʼe ĩũlũ wa ũndũ ũsu na oombanyʼa athani onthe Kĩĩmanĩ kya Kalimeli.

21 Na Eliya athengeea andũ onthe na amea atĩĩ: “Mwĩendeea kũthua katĩ wa ngalĩ ilĩ kũvika ĩndĩĩ? Ethĩwa Yeova nĩwe Ngai ũla wa wʼo, mũatĩĩei; na ethĩwa nĩ Mbaali, mũatĩĩei!” Ĩndĩ mayaamũsũngĩa. 22 Na ĩndĩ Eliya amea: “No inyie mwathani wa Yeova ũtialĩte, ĩndĩ Mbaali e na athani 450. 23 Ekai andũ maete tũsalũ twĩlĩ, na athani ma Mbaali nĩmanyuve kasalũ kamwe na maikatilanga ilungu na maikailĩĩla ĩũlũ wa ngũ, ĩndĩ maikakwatye mwaki. Nakwa nĩngũseũvya kasalũ kala kangĩ, na ndikailĩĩla ĩũlũ wa ngũ, ĩndĩ ndikwatya mwaki. 24 Na ĩndĩ no nginya mwĩkaĩle ĩsyĩtwa ya ngai wenyu, nakwa nĩngwĩkaĩla ĩsyĩtwa ya Yeova. Na Ngai ũla ũkũsũngĩa kwa kũete mwaki nĩwe Ngai ũla wa wʼo.” Nĩvo ĩndĩ andũ onthe masũngĩie masya: “Kĩu waweta nĩ kĩseo.”

25 Na ĩndĩ Eliya eea athani ma Mbaali atĩĩ: “Ambai kũnyuva kasalũ kamwe na mũikaseũvya, nũndũ ninywʼĩ aingĩ. Na ĩndĩ mũyĩkaĩla ĩsyĩtwa ya ngai yenyu, ĩndĩ mũikatate kũkwatya mwaki.” 26 Na kwoou moosa kala kasalũ maĩ mananengwa, na makaseũvya, na maendeea kwĩta ĩsyĩtwa ya Mbaali kuma kwakya nginya masaa ma mũthenya, mayasya: “We Mbaali, tũsũngĩe!” Ĩndĩ mayaaĩwʼa wasya o na ũmwe na vai mũndũ waamasũngĩa. Na maendeea kũtũlĩlanga maithiũũka kĩthembeo kĩla maseũvĩtye. 27 Na ta masaanĩ ma mũthenya Eliya ambĩĩa kũmathekeea, ayasya: “Ĩtanai na wasya mũnene! Nũndũ we nĩ ngai! Noĩthwa avindĩtye aisũanĩa mũno kana akethĩwa aendie kwĩtethya.* Kana akethĩwa e too na mũndũ aĩlĩte kũthi kũmũamũkya!” 28 Na meetana na wasya mũnene mũno na meetemanga na tũvyũ na matumo, kwosana na kĩthĩo kyoo, nginya weethĩa mauĩte mũno. 29 Na masaa ma mũthenya mavĩta, na andũ asu maendeea kwĩkanyʼa ta me na ndũũka;* na maendeea kwĩkanyʼa ũu nginya saa ila nthembo ya lĩu ya ĩ ya wĩoo yaumawʼa. Ĩndĩ mayaaĩwʼa wasya o na ũmwe na vayaĩ wa kũmasũngĩa; mayaĩ na wa kũmethukĩĩsya.

30 Mũthya, Eliya nĩwaneenie na andũ onthe na amea: “Nthengeeai.” Na kwoou andũ onthe mamũthengeea. Na ĩndĩ atũngĩĩa kĩthembeo kya Yeova kĩla kyaĩ kĩnaombowa. 31 Nĩvo ĩndĩ Eliya woosie mavia 12, ala moonanasya ũtalo wa mbaĩ sya ana ma Yakovo, ũla ndeto ya Yeova yamũkĩie, na eewa atĩĩ: “Isilaeli nĩyo yĩkeethĩawa ĩsyĩtwa yaku.” 32 Nĩwatũmĩie mavia asu kwaka kĩthembeo kwondũ wa kũtaĩa ĩsyĩtwa ya Yeova. Na ĩndĩ enza mũtaũ kũthyũlũlũka kĩthembeo kĩu; mũtaũ ũsu waĩ mũnene mũno ũkethĩa mũndũ no avande mbeũ sya ithimo ilĩ sya sea.* 33 Ĩtina wa ũu, nĩwavangie ngũ, atilanga kasalũ kau, na akailĩĩla ngũnĩ isu. Na ĩndĩ asya: “Usũsyai mbisũ inya nene kĩwʼũ na mũikĩta ĩũlũ wa nthembo ĩĩ ya kũvĩvwʼa na ĩũlũ wa i ngũ.” 34 Na ĩndĩ asya: “Ĩtai kĩwʼũ ĩngĩ.” Kwoou meta kĩwʼũ ĩngĩ. Na asyoka ĩngĩ amea: “Ĩtai kĩwʼũ ĩvinda ya katatũ.” Kwoou meta kĩwʼũ ĩvinda ya katatũ. 35 Na kĩwʼũ kyanyũlũlũka kĩla vandũ kũthyũlũlũka kĩthembeo kĩu, na asyoka ausũsya mũtaũ ũsu kĩwʼũ.

36 Na ĩndĩ twĩ ta saanĩ ila nthembo ya lĩu ya ĩ ya wĩoo yaumawʼa, mwathani Eliya athengeea na asya: “Ame Yeova, Ngai wa Avalaamu, Isaka, na Isilaeli, ũmũnthĩ eka andũ mamanye kana we wĩ Ngai Isilaeli na kana nyie nĩ mũthũkũmi waku na neeka maũndũ aa onthe kwosana na ndeto yaku. 37 Nzũngĩe, ame Yeova! Nzũngĩe nĩ kana andũ aa mamanye kana we, Yeova, nue Ngai ũla wa wʼo na nũũthyũũa ngoo syoo iũsyokee.”

38 Nĩvo ĩndĩ mwaki wa Yeova watheeie kuma ĩtunĩ na wavĩvya nthembo ĩsu, ngũ ila syaĩ vau, mavia, na kĩtoo, na wanyenya kĩwʼũ kĩla kyaĩ mũtaũnĩ. 39 Yĩla andũ onthe moonie ũndũ ũsu, vau kwa vau nĩmavalũkile nthĩ na ũthyũ woo na masya: “Yeova nĩwe Ngai ũla wa wʼo! Yeova nĩwe Ngai ũla wa wʼo!” 40 Na ĩndĩ Eliya amea: “Kwatai athani aa ma Mbaali! Mũiketĩkĩlye o na ũmwe woo avonoke!” Na vau kwa vau mamakwata, na Eliya amatheesya kalũsĩnĩ ka* Kisoni na amoaĩa vau.

41 Na Eliya amwĩa Aavu: “Ambata, ũthi ũye na ũinywʼa, nũndũ nĩngwĩwʼa kĩuumo kya mbua mbingĩ.” 42 Kwoou Aavu ambata nĩ kana anywʼe na aiya, nake Eliya ambata Kalimeli ĩũlũ na amandĩka nthĩ, ekĩĩte ũthyũ wake katĩkatĩ wa mau. 43 Na ĩndĩ Eliya eea mũthũkũmi wake atĩĩ: “Ambata, nĩngũkwĩsũva, na ũisisya ngalĩko ya ũkanganĩ.” Kwoou ambata na asisya na amwĩa: “Vai kĩndũ nĩnoona.” Na Eliya amwĩa, “Syoka ĩngĩ,” na amũtavya ũu mavinda mũonza. 44 Na yĩla mũthũkũmi wake wambatie ĩvindanĩ ya mũonza asya: “Sisya! Ve na katu keana kĩtaa kya kwʼoko kwa mũndũ kambatĩte kuma ũkanganĩ.” Nake Eliya asya: “Enda wĩe Aavu atĩĩ: ‘Ova mbalasi ĩkasyanĩ! Na ũitheea nĩ kana mbua ndĩkaũsiĩĩe!’” 45 Ĩvindanĩ o yĩu, yayaya nĩyavwʼĩkiwe nĩ matu maiũ, na kĩseve kyauutana, na mbua mbingĩ yetĩka; na Aavu nĩwaendeeie kũtwaa ĩkasya yake nginya Yesileeli. 46 Ĩndĩ kwʼoko kwa Yeova kwamũkĩa Eliya, na eevotoa ngũa yake inyunyunĩ syake na asemba nginya avĩtũka Aavu na aendeea kũsemba nginya Yesileeli.

19 Na ĩndĩ Aavu aelesya Yeseveli maũndũ onthe ala Eliya waĩ aneeka na ũndũ waĩ anoaa athani onthe na ũvyũ. 2 Nĩvo ĩndĩ Yeseveli watũmanie kũla kwĩ Eliya, ayasya: “Eka ngai indetee ũkũno mũnene na iyĩka ũu o na mbeange ethĩwa tũivika ũnĩ masaa ta asu ndikethĩwa ngũtwʼĩkĩthĩtye ta kĩla ũmwe* woo!” 3 Na Eliya eewʼa ũu alikwa nĩ wia, na ookĩla asemba nĩ kana avonokye thayũ wake. Yĩla wavikie kĩsionĩ kya Mbeeli-sieva, kĩla kĩ Yuta, nĩwamũtiie mũthũkũmi wake vau. 4 Na Eliya athi kyalo kya mũthenya ũmwe weũnĩ na avika mũtĩnĩ wa mũlutemu na ekala ungu wawʼo, na eevoyea akwʼe.* Na asya: “Nũu! Yu, ame Yeova, mbũae,* nũndũ ndi mũseo kwĩ aa-ũmae makwa.”

5 Ĩtina wa ũu, nĩweekie akome e vau ungu wa mũtĩ wa mũlutemu na alĩkwa. Ĩndĩ mũlaĩka ooka na mĩtũkĩ amũkiita na amwĩa: “Ũkĩla ũye.” 6 Yĩla wasalukilye, sisya, nĩwoonie mũtwenĩ wake mũkate wa kĩlinge wilĩĩlwe mavianĩ me na mwaki na sũva wa kĩwʼũ. Na ĩndĩ aya na anywʼa kĩwʼũ na asyoka ũkoma. 7 Mũlaĩka wa Yeova nĩwasyokie ĩngĩ ya kelĩ na amũkiita na amwĩa: “Ũkĩla ũye, nũndũ kyalo kĩla kĩ mbee waku nĩ kĩasa mũno.” 8 Na ookĩla na aya na anywʼa kĩwʼũ, na lĩu ũla waĩe wamũnenga vinya wa kũthi mĩthenya 40, mũthenya na ũtukũ, nginya avika Kĩĩmanĩ kya Olevu, kĩla kyaĩ kĩĩma kya Ngai ũla wa wʼo.

9 Yĩla wavikie vau nĩwalikile ngunganĩ na akomela vo ũtukũ ũsu; na sisya! ndeto ya Yeova yamũkĩa, na eewa atĩĩ: “Eliya, wĩĩka ata vaa?” 10 Nĩvo ĩndĩ Eliya wasũngĩie asya: “Nĩnĩmũthũkũmĩte Yeova Ngai wa nguthu na kĩthito kingĩ vyũ; nĩkwĩthĩwa andũ ma Isilaeli maianĩĩtye ũtianĩo waku, nĩmaomboete ithembeo syaku, na nĩmoaĩte athani maku na ũvyũ, na no inyie nĩ nyioka ndialĩte. Na yu makwetye kũmantha mambũae.”* 11 Ĩndĩ Ngai asya: “Umaala na ũiũngama mbee wa Yeova kĩĩmanĩ kĩĩ.” Na sisya! Yeova nĩwesĩlĩte vau vakuvĩ, na kĩseve kingĩ na kĩ vinya kyaatũa iĩma na mavia mbee wa Yeova, ĩndĩ Yeova ndaĩ kĩsevenĩ kĩu. Na ĩtina wa kĩseve kĩu, kwaĩ na kĩthingitho kya nthĩ, ĩndĩ Yeova ndaĩ kĩthingithonĩ kĩu. 12 Ĩtina wa kĩthingitho kĩu, nĩkwaumĩlile mwaki, ĩndĩ Yeova ndaĩ mwakinĩ ũsu. Na ĩtina wa mwaki ũsu, nĩkweewʼĩkie wasya mũnini na mũuu. 13 Na yĩla Eliya weewie wasya ũsu oou, avwʼĩka ũthyũ wake na ngũa yake* na aumaala aũngama mũomonĩ wa ngunga ĩsu. Na ĩndĩ eewʼa wasya ũimũkũlya atĩĩ: “Wĩĩka ata vaa, Eliya?” 14 Nĩvo ĩndĩ Eliya wasũngĩie asya: “Nĩnĩmũthũkũmĩte Yeova Ngai wa nguthu na kĩthito kingĩ vyũ; nĩkwĩthĩwa andũ ma Isilaeli maianĩĩtye ũtianĩo waku, nĩmaomboete ithembeo syaku, na nĩmoaĩte athani maku na ũvyũ, na no inyie nĩ nyioka ndialĩte. Na yu makwetye kũmantha mambũae.”*

15 Na Yeova amwĩa: “Syoka ũthi weũnĩ wa Ndamasikũ. Na wavika ũyĩtĩkĩĩsya Aasaeli mauta atwʼĩke mũsumbĩ wa Silia. 16 Na ũithi vala ve Yeu mwĩsũkũũe wa Nimisi na ũimwĩtĩkĩĩsya mauta atwʼĩke mũsumbĩ wa Isilaeli, na ũithi vala ve Elisa* mwana wa Savati kuma Aveli-meola na ũimwĩtĩkĩĩsya mauta atwʼĩke mwathani vandũ vaku. 17 Mũndũ o na wĩva ũla ũkavonoka ũvyũ wa Aasaeli, Yeu akamũaa; na mũndũ o na wĩva ũla ũkavonoka ũvyũ wa Yeu, Elisa akamũaa. 18 Na nĩ na andũ 7,000 matialĩte Isilaeli, ala mau moo mataatulĩlya Mbaali ndu na ala makanywʼa moo mataamũmumunya.”

19 Na kwoou auma vau athi na eethĩa Elisa mwana wa Savati aiĩma na syove 12* sya nzaũ, na aĩ na nzaũ ilĩ sya mũthya ila ingĩ syonthe syĩ mbee wake. Na kwoou Eliya athi vala ũĩ na ekya ngũa yake* ĩũlũ wake. 20 Na ĩndĩ atia nzaũ isu na amũsembanyʼa Eliya na asya: “Nĩngũkwĩsũva, eka nĩthi ngamumunye ĩthe wakwa na inyia wakwa. Na ĩndĩ nĩngũkũatĩĩa.” Nake amũsũngĩa amwĩa: “Enda, nyie nĩũkũsiĩĩa?” 21 Na kwoou asyoka na oosa nzaũ ilĩ aithemba, na atũmĩa syĩndũ ila nzaũ isu syaĩmaa nasyo kũtheũkya nyama sya nzaũ isu na anenga andũ, na maya. Na ĩtina wa ũu, ookĩla na amũatĩĩa Eliya na ambĩĩa kũmũthũkũma.

20 Na ĩndĩ Mũsumbĩ Mbeni-atati wa Silia oombanyʼa ita syake syonthe e vamwe na asumbĩ angĩ 32 vamwe na mbalasi syoo na makasya moo; na ambata na athyũlũlũka ndũa ya Samalia na okita nayo. 2 Na ĩndĩ atũmana ndũanĩ kwa Mũsumbĩ Aavu wa Isilaeli, ayasya: “Ũũ nĩwʼo Mbeni-atati ũkwasya, 3 ‘Vetha waku na thaavu waku nĩ syakwa, o vamwe na iveti syaku ila nzeo vyũ na ana maku ala aseo vyũ.’” 4 Na ĩndĩ mũsumbĩ wa Isilaeli asũngĩa asya: “O tondũ waneena, mwĩai wakwa mũsumbĩ, nyie nĩ waku o vamwe na syĩndũ syakwa syonthe.”

5 Andũ asu matũmĩtwe nĩmasyokie ĩngĩ ĩtina wa ĩvinda na masya: “Ũũ nĩwʼo Mbeni-atati ũkwasya, ‘Nĩnatũmanie ũtavwʼe atĩĩ: “No nginya ũnenge vetha waku, thaavu waku, iveti syaku, na ana maku.” 6 Ĩndĩ ũnĩ masaanĩ ta aa ngatũma athũkũmi makwa kwaku, na makamantha nesa vyũ nyũmbanĩ yaku na nyũmbanĩ sya athũkũmi maku, na makaũvena syĩndũ syaku syonthe nzeo na maithi nasyo.’”

7 Na ĩndĩ mũsumbĩ wa Isilaeli eeta atumĩa onthe ma nthĩ yake na asya: “Nĩngũmwĩsũva, sisyai mwone kana mũndũ ũũ eenda kũtũetee thĩna, nũndũ nũnambĩtisye iveti syakwa, ana makwa, vetha wakwa, na thaavu wakwa, na ndineemũvata.” 8 Na ĩndĩ atumĩa onthe na andũ onthe mamwĩa: “Ndũkamwĩwʼe, na ndũketĩkĩle ndeto syake.” 9 Na kwoou eea andũ ala matũmĩtwe nĩ Mbeni-atati atĩĩ: “Neenai na mwĩai wakwa mũsumbĩ mũmwĩe atĩĩ: ‘Maũndũ onthe ala ũnangũlĩtye mbeenĩ nĩke nĩngwĩka, ĩndĩ ũndũ ũũ wangũlya yu ndyĩsa kũwĩka.’” Na kwoou andũ asu matũmĩtwe masyoka na mamũtavya ndeto isu.

10 Na ĩndĩ Mbeni-atati atũmana kwake, ayasya: “Ngai nindetee ũkũno mũnene na iimbĩka ũu o na mbeange ethĩwa Samalia ve kĩtoo kĩanĩtye kũnenga kĩla ũmwe ũmbatĩĩe ngundi ĩmwe!” 11 Na mũsumbĩ wa Isilaeli asũngĩa asya: “Mũtavyei atĩĩ: ‘Mũndũ ũla weevotoa mĩio ya kaũ ndaĩlĩte kwĩkathĩĩa ta mũndũ ũla waia nthĩ mĩio yake ya kaũ.’” 12 Na ndeto isu syamũvikĩa Mbeni-atati, ĩvindanĩ yĩla waendeee kũnywʼa vamwe na asumbĩ ala angĩ maeemanĩ moo,* na vau kwa vau eea athũkũmi make atĩĩ: “Ĩyũmbanyʼei kwondũ wa kaũ!” Na kwoou meevanga nĩ kana mavithũkĩe ndũa ĩsu.

13 Ĩndĩ mwathani aneena na Mũsumbĩ Aavu wa Isilaeli na amwĩa: “Ũũ nĩwʼo Yeova ũkwasya, ‘Nũkwona ĩkomano yĩĩ yĩnenevete ũu? Nĩngũyĩnengane kwʼokonĩ kwaku ũmũnthĩ, na nũũmanya kana ninyie Yeova.’” 14 Na Aavu akũlya: “Wĩtũmĩa ũũ?” Na mwathani amũsũngĩa amwĩa: “Ũũ nĩwʼo Yeova ũkwasya, ‘Nĩtũmĩa athũkũmi ma anene ma ivalo.’” Na ĩndĩ akũlya: “Nũũ ũkwambĩĩsya ũ kaũ?” Nake amwĩa: “Nue!”

15 Na ĩndĩ Aavu atala athũkũmi onthe ma anene ma ivalo, na ũtalo woo waĩ 232; na ĩtina wa ũu, atala aũme onthe Aisilaeli, na ũtalo woo waĩ 7,000. 16 Na ĩndĩ maumaala masaanĩ ma mũthenya sua yĩ katĩ, ĩvindanĩ yĩla Mbeni-atati waendeee kũnywʼa na kũmilwa e maeemanĩ* vamwe na asumbĩ 32 ala mamũtetheeasya. 17 Na yĩla athũkũmi ma anene ma ivalo maumaalile nza wa ndũa mbee, vau kwa vau Mbeni-atati atũma andũ. Na yĩla masyokie mamwĩa: “Ve aũme maumaala nza wa Samalia.” 18 Na ĩndĩ asya: “Ethĩwa maumaala na mũuo, maetei me thayũ; na o na ethĩwa maumaala kwondũ wa kaũ, maetei me thayũ.” 19 Ĩndĩ yĩla athũkũmi ma anene ma ivalo na nguthu ya asikalĩ ala mamaatĩĩie maumaalile, 20 kĩla ũmwe oaa ũla wũkĩte kũkita nake. Na Asilia masemba, na Aisilaeli mamaatĩĩa, ĩndĩ Mũsumbĩ Mbeni-atati wa Silia asemba na mbalasi avonoka vamwe na aũme amwe maĩ na mbalasi. 21 Ĩndĩ mũsumbĩ wa Isilaeli aumaala na akũna ala matwaĩte mbalasi na makasya, na akĩlya vinya Asilia na ũsindi* mũnene.

22 Ĩtina, ũla mwathani nĩwaendie kwa mũsumbĩ wa Isilaeli na amwĩa atĩĩ: “Enda wĩlũlũmĩĩlye na ũisũanĩa ũndũ ũkwĩka, nũndũ mwambĩĩonĩ wa mwaka ũla wũkĩte* mũsumbĩ wa Silia akooka kũkita naku.”

23 Nĩvo ĩndĩ athũkũmi ma mũsumbĩ wa Silia mamwĩie atĩĩ: “Ngai woo nĩ Ngai wa iĩma. Nĩkyo kĩtumi matũsindie. Ĩndĩ twokita namo twĩ vandũ vatindimalu nĩtũũmasinda. 24 O na ĩngĩ, ĩka atĩĩ: Veta asumbĩ onthe kaũnĩ, na ũyĩkĩa makavana vandũ voo. 25 Na ĩndĩ ũyũmbanyʼa* nguthu ya ita yĩana ĩla ũnaaisye, kĩla mbalasi ĩnaaie na kĩla ĩkasya yĩnaaie. Na eka tũkitĩe namo vandũ vatindimalu, na vate nzika nĩtũũmasinda.” Na kwoou eethukĩĩsya ũtao woo na eeka oou.

26 Na mwambĩĩonĩ wa mwaka,* Mbeni-atati oombanyʼa Asilia na ambata nginya Aveki nĩ kana akokite na Isilaeli. 27 O namo andũ ma Isilaeli nĩmoombanĩtwʼe nesa na maĩ na syĩndũ syonthe ila maĩ na vata nasyo, na nĩmaumaalile makomane namo. Yĩla andũ ma Isilaeli mambie kambi mbee woo, mailye ta ndĩthya ilĩ nini sya mbũi, ĩndĩ Asilia mausũĩte nthĩ ĩsu yonthe. 28 Na ĩndĩ ũla mũndũ wa Ngai ũla wa wʼo athi vala ve mũsumbĩ wa Isilaeli na amwĩa: “Ũũ nĩwʼo Yeova ũkwasya, ‘Nĩkwĩthĩwa Asilia measya: “Yeova nĩ Ngai wa iĩma, na ti Ngai wa kũndũ kũtindimalu,” nĩngũnengane nguthu ĩĩ yonthe ĩnenevete ũu kwʼokonĩ kwaku, na vate nzika, nũũmanya kana ninyie Yeova.’”

29 Na mekala mĩthenya mũonza mambĩte kambi masianĩtye, na mũthenyanĩ wa mũonza kaũ wambĩĩa. Na o mũthenyanĩ ũmwe, andũ ma Isilaeli moaa asikalĩ ma Silia 100,000, ala maendaa na maaũ. 30 Na ala angĩ makĩĩa Aveki, na mathi nginya ndũanĩ. Ĩndĩ ũkũta wavalũkĩla aũme 27,000 katĩ wa asu matialĩte. Na o nake Mbeni-atati asemba akĩa na alika ndũanĩ, na eevitha kasũmbanĩ ka nthĩnĩ vyũ.

31 Na kwoou athũkũmi make mamwĩa: “Sisya, nĩtwĩwʼĩte kana asumbĩ ma nyũmba ya Isilaeli nĩ asumbĩ me tei.* Nĩtũũkwĩsũva, eka twĩvotoe ngũa sya makunia inyunyunĩ sitũ na tũyoveea makanda mĩtwenĩ yitũ na tũithi vala ve mũsumbĩ wa Isilaeli. No kwĩthwa akaema ũkũaa.” 32 Nĩvo ĩndĩ meevotoie ngũa sya makunia inyunyunĩ syoo na meeyova makanda mĩtwenĩ yoo na mathi vala ve mũsumbĩ wa Isilaeli na mamwĩa: “Mũthũkũmi waku Mbeni-atati easya atĩĩ: ‘Nĩngũkwĩsũva, ndeka nĩkale thayũ.’” Nake amasũngĩa asya: “E o thayũ? Ũsu nĩ mwana-a-asa.” 33 Aũme asu nĩmoosie ndeto isu ta wonanyʼo wa ũndũ mũseo na mamũĩkĩĩa na mĩtũkĩ, na kwoou masya: “Mbeni-atati nĩ mwana-a-asa waku.” Nake amea: “Endai mũmũete.” Na ĩndĩ Mbeni-atati ooka vala waĩ, na amũlĩsya ĩkasyanĩ.

34 Nĩvo ĩndĩ Mbeni-atati weeie Aavu atĩĩ: “Nĩngũtũnga ndũa sya ĩthe waku ila ĩthe wakwa woosie, na no wĩseũvĩsye kũndũ kwa kũthooesya syĩndũ* kũu Ndamasikũ, o tondũ ĩthe wakwa weekie Samalia.”

Nake Aavu amwĩa: “Nĩngũkũeka ũthi nũndũ wa ũndũ ũsu tweewʼana.”*

Na ũu nĩwʼo weewʼanie nake na amũeka athi.

35 Na ĩndĩ kwosana na mwĩao wa Yeova, ũmwe wa ana ma athani* eea mũnyanyae atĩĩ: “Nĩngũkwĩsũva ũngũne.” Ĩndĩ mũndũ ũsu alea kũmũkũna. 36 Na nũndũ wa ũu, amwĩa: “Nĩkwĩthĩwa ndũnethukĩĩsya wasya wa Yeova, twĩkilya twataanĩsya oou, mũnyambũ ũkũae.” Na yĩla wamũtiie, akomana na mũnyambũ na wamũaa.

37 Na ĩndĩ oona mũndũ ũngĩ na amwĩa: “Nĩngũkwĩsũva ũngũne.” Na mũndũ ũsu amũkũna amũũmĩsya.

38 Na mwathani ũsu athi kweteela mũsumbĩ ũtee wa lelũ, na eeyova kĩtambaa methonĩ make nĩ kana evithanyʼe ndakamanyĩke. 39 Na mũsumbĩ avĩtĩlĩte vau, mwathani ũsu aneena nake na wasya mũnene, ayasya: “Nyie mũthũkũmi waku nĩnaendie kaũnĩ katĩ, na sisya, vaĩ mũndũ waumĩte vo ũla wandeteie mũndũũme na ambĩa, ‘Sunga mũndũ ũũ. Yĩla ũkwaa, wĩkwʼa vandũ vake,* na ethĩwa ti ũu wĩĩva talendi ĩmwe* ya vetha.’ 40 Na yĩla nyie mũthũkũmi waku nakwatene vaa ti vaa, neethĩa ũla mũndũ athi.” Nĩvo ĩndĩ mũsumbĩ wa Isilaeli wamwĩie: “Ũsu nowʼo ũsilĩlo waku; we mwene nĩweetwʼĩĩa.” 41 Na ĩndĩ athasya na mĩtũkĩ kĩtambaa kĩla weeyovete metho, na mũsumbĩ wa Isilaeli amanya kana aĩ ũmwe wa athani. 42 Na amwĩa atĩĩ: “Ũũ nĩwʼo Yeova ũkwasya, ‘Nũndũ mũndũ ũla naisye aĩle kũminwa nũmũekete akavonoka mokonĩ maku, wĩkwʼa vandũ vake,* na andũ maku mekwʼa vandũ va andũ make.’” 43 Ĩtina wa ũu, mũsumbĩ wa Isilaeli nĩwenũkie mũsyĩ Samalia atukĩtye ũthyũ na emakĩĩte.

21 Ĩtina wa maũndũ asu, ve ũndũ weekĩkie wakonanĩtye na mũũnda wa mĩsavivũ wa Navothi, ũla waĩ Mũyesileeli; mũũnda ũsu waĩ Yesileeli vakuvĩ na nyũmba ya Mũsumbĩ Aavu ũla wasumbĩkĩte Samalia. 2 Ĩvindanĩ yĩu, Aavu nĩwaneenie na Navothi amwĩa: “Nenge mũũnda waku wa mĩsavivũ nĩ kana nĩũtwʼĩkĩthye mũũnda wa mboka, nũndũ wĩ vakuvĩ na nyũmba yakwa. Nakwa nĩngũũkũanĩsya na mũũnda ũngĩ wa mĩsavivũ mũseango kwĩ ũsu. Kana ethĩwa nũkwenda, nĩngũũnenga mbesa ianĩĩe thooa wawʼo.” 3 Ĩndĩ Navothi amwĩa Aavu: “Kwosana na Yeova, nĩ ũndũ ũtamba kũsũanĩwa atĩ ngũnenge ũtiĩwa wa aa-ũmae makwa.” 4 Na kwoou Aavu enũka kwake, atukĩtye ũthyũ na emakĩĩte nũndũ wa ũsũngĩo ũla Navothi, ũla waĩ Mũyesileeli, wamũnengie, ayasya: “Ndiũnenga ũtiĩwa wa aa-ũmae makwa.” Na ĩndĩ akoma kĩtandanĩ kyake, na aendeea kũkoma vau ũthyũ wake ũsyaĩtye ũtee, na ndaaĩtĩkĩla kũya.

5 Na mũka wake Yeseveli ooka vala ũĩ na amũkũlya: “Nĩ kyaũ kĩũtuma* wĩmakĩa ũu ũkethĩa o na ndũya?” 6 Nake amũsũngĩa: “Nũndũ nĩie Navothi ũla Mũyesileeli, ‘Nthooesye mũũnda waku wa mĩsavivũ. Kana ethĩwa nũkwenda, eka ngũkũanĩsye na mũũnda ũngĩ wa mĩsavivũ.’ Ĩndĩ ambĩa, ‘Ndiũnenga mũũnda wakwa wa mĩsavivũ.’” 7 Nĩvo ĩndĩ mũka wake Yeseveli wamwĩie atĩĩ: “We tuue ũsumbĩkĩte Isilaeli? Ũkĩla, ũye kĩndũ, na ũieka ngoo yaku ĩtane. Nĩngũũnenga mũũnda wa mĩsavivũ wa Navothi ũla Mũyesileeli.” 8 Na ĩndĩ Yeseveli aandĩka valũa atũmĩĩte ĩsyĩtwa ya Aavu na aivinga na mũulĩ wa Aavu na ainengane itwaĩwe atumĩa na andũ me ndaĩa ala mekalaa ndũanĩ ya Navothi. 9 Yeseveli aandĩkie ũũ valũanĩ isu: “Tangaasai andũ matĩĩe kũya, na mũyĩkalya Navothi mbee wa andũ. 10 Na mũiete aũme elĩ matatethya mũmekalye mbee wake nĩ kana maumye ũkũsĩ ũũ ĩũlũ wake, ‘Nũmũumĩte Ngai na mũsumbĩ!’ Na ĩndĩ mũimumaalya nza wa ndũa na mũimũkimanga na mavia nginya akwʼe.”

11 Na kwoou aũme ma ndũa yake, atumĩa, na andũ me ndaĩa ala matwĩe ndũanĩ ĩsu meeka o kĩla kyaandĩkĩtwe valũanĩ ila Yeseveli watũmanie. 12 Nĩmatangaasĩie andũ matĩĩe kũya na mekalya Navothi mbee wa andũ. 13 Na ĩndĩ aũme asu elĩ matatethya mooka na mekala nthĩ mbee wa Navothi na mambĩĩa kumya ũkũsĩ ĩũlũ wake andũ ala angĩ mayĩwʼa, mayasya: “Navothi nũmũumĩte Ngai na mũsumbĩ!” Ĩtina wa ũu, mamumaalya ũtee wa ndũa na mamũkimanga na mavia nginya akwʼa. 14 Na ĩndĩ matũmana Yeseveli atavwʼe atĩĩ: “Navothi nĩwakimangwa na mavia nginya akwʼa.”

15 Yĩla Yeseveli weewie kana Navothi nĩwakimangwa na mavia akwʼa, vau kwa vau amwĩa Aavu: “Ũkĩla wose mũũnda wa mĩsavivũ wa Navothi ũla Mũyesileeli, ũla ũnaleile kũũthooesya, nũndũ yu Navothi nde thayũ. Nĩ mũkwʼũ.” 16 Na Aavu amanya oou kana Navothi nĩ mũkwʼũ, ookĩla na atheea mũũndanĩ wa mĩsavivũ wa Navothi, ũla waĩ Mũyesileeli, nĩ kana awose.

17 Ĩndĩ ndeto ya Yeova yamũkĩa Eliya, ũla waĩ Mũtisivi, na eewa atĩĩ: 18 “Ũkĩla ũtheee ũkomane na Aavu mũsumbĩ wa Isilaeli, ũla ũsumbĩkĩte Samalia. Wĩmwĩthĩa mũũndanĩ wa mĩsavivũ wa Navothi, nũndũ nĩ vo wathi nĩ kana awose. 19 Naku no nginya ũmwĩe atĩĩ: ‘Ũũ nĩwʼo Yeova ũkwasya: “Kwoou nĩwũaĩte mũndũ na ũkosa malĩ yake?”’ Na ĩndĩ ũimwĩa, ‘Ũũ nĩwʼo Yeova ũkwasya: “Vandũ vala ngitĩ inyenyeie nthakame ya Navothi, no vo ikanyenyea nthakame yaku.”’”

20 Na Aavu eea Eliya: “Kwoou nĩwangwatya, we mũmaitha wakwa!” Nake amũsũngĩa: “Ĩĩ, nĩnaũkwatya. ‘Nĩkwĩthĩwa nũtwʼĩte* kwĩka ũndũ ũla mũthũku methonĩ ma Yeova, 21 sisya, nĩngũkũetee mũisyo, na nĩngũtuta vyũ nzyawa syaku na nĩngũmina aũme onthe ma* nyũmba ya Aavu, o vamwe na ala athĩni na onzu ma Isilaeli. 22 Na nĩngũtuma nyũmba yaku yĩkala ta nyũmba ya Yelovoamu mwana wa Nevati na ta nyũmba ya Mbaasa mwana wa Aiya, nĩkwĩthĩwa nũnthatĩtye na ũkatuma Aisilaeli meka naĩ.’ 23 O na ĩngĩ, Yeova aĩtye ũũ ĩũlũ wa Yeseveli: ‘Ngitĩ ikaĩĩya Yeseveli kĩsionĩ kya mũũnda kya Yesileeli. 24 Mũndũ o na wĩva wa nyũmba ya Aavu akwʼĩĩa ndũanĩ akaĩwa nĩ ngitĩ, na mũndũ o na wĩva akwʼĩĩa kĩthekanĩ, akaĩwa nĩ nyũnyi sya matunĩ. 25 Kwa wʼo, vayaaĩthĩwa mũndũ ta Aavu, ũla watwʼĩte vyũ* kwĩka kĩla kĩthũku methonĩ ma Yeova, ekĩĩtwe vinya nĩ mũka wake Yeseveli. 26 Aavu nĩweekie ũndũ ũla wa kũthatya vyũ yĩla waatĩĩie mĩvwʼanano ya kũthatya,* o tondũ Aamoli onthe meekie, ala Yeova walũngilye mauma mbee wa Aisilaeli.’”

27 Yĩla Aavu weewie ndeto isu oou, nĩwatembũie ngũa syake na eekĩa ngũa sya makunia; na nĩwatwie kũtĩĩa kũya na akomaa ekĩĩte ngũa sya makunia na kũthi emakĩĩte. 28 Na ĩndĩ ndeto ya Yeova yamũkĩa Eliya, ũla waĩ Mũtisivi, na eewa atĩĩ: 29 “We nĩwoona ũndũ Aavu weenyivya nũndũ wakwa? Nĩkwĩthĩwa nĩweenyivya mbee wakwa, ndiete mũisyo ũsu e thayũ. Ngaetee nyũmba yake mũisyo ũsu ĩvindanĩ ya mwana wake.”

22 Asilia na Aisilaeli nĩmekalile myaka ĩtatũ mate kũkita. 2 Na mwakanĩ wa katatũ, Mũsumbĩ Yeosavati wa Yuta atheea vala ve mũsumbĩ wa Isilaeli. 3 Na ĩndĩ mũsumbĩ wa Isilaeli aneena na athũkũmi make amea: “Inywʼĩ nĩmwĩsĩ kana Lamothi-ngileati nĩ yitũ? Na nĩ ithyĩ aa tũkwetye kũkĩa kũmyosa kuma kwa mũsumbĩ wa Silia.” 4 Na ĩndĩ akũlya Yeosavati atĩĩ: “No ũendanyʼe nakwa kaũnĩ kũu Lamothi-ngileati?” Na Yeosavati asũngĩa mũsumbĩ wa Isilaeli amwĩa: “Nyie ndi kĩvathũkanyʼo naku. Andũ makwa no ta andũ maku. Na mbalasi syakwa no ta mbalasi syaku.”

5 Ĩndĩ Yeosavati eea mũsumbĩ wa Isilaeli atĩĩ: “Nĩngũkwĩsũva wambe kũkũlya, ũmanye ndeto ya Yeova.” 6 Na mũsumbĩ wa Isilaeli oombanyʼa athani, aũme ta 400, na amakũlya: “Nĩthi ngokite na Lamothi-ngileati, kana ndikathi?” Namo mamwĩa: “Ambata, na Yeova nũkũmĩnengane kwʼokonĩ kwa mũsumbĩ.”

7 Na ĩndĩ Yeosavati asya: “Vo vaa vai mwathani wa Yeova? Eka o nake tũmũkũlye.” 8 Nĩvo ĩndĩ mũsumbĩ wa Isilaeli weeie Yeosavati atĩĩ: “Ve mũndũ ũngĩ ũmwe tũtonya kũmũkũlya ũtao wa Yeova. Ĩndĩ nĩnĩmũmenete, nũndũ ndesaa kwathana maũndũ maseo ĩũlũ wakwa; athanaa o ala mathũku. Mũndũ ũsu nĩ Mikaia mwana wa Imila.” Ĩndĩ Yeosavati asya: “We mũsumbĩ, ndwaĩlĩte kũneena ndeto ta isu.”

9 Na kwoou mũsumbĩ wa Isilaeli eeta mũthũkũmi ũmwe wake na amwĩa: “Ete Mikaia mwana wa Imila vaa na mĩtũkĩ.” 10 Yu ĩndĩ, mũsumbĩ wa Isilaeli na Yeosavati mũsumbĩ wa Yuta mekalĩte kĩla ũmwe kĩvĩlanĩ kyake kya ũsumbĩ mekĩĩte ngũa sya kĩ-ũsumbĩ, na maĩ kĩvũĩonĩ kĩla kyaĩ mũvĩanĩ wa kũlika Samalia, na athani onthe maendeee kwathana me mbee woo. 11 Na ĩndĩ Nzetekia mwana wa Kenaana eeseũvĩsya mbya sya kyũma* na asya: “Ũũ nĩwʼo Yeova ũkwasya, ‘Ũkatonya* Asilia na mbya ii nginya ũmamine.’” 12 Athani ala angĩ onthe o namo mathanaa oou, mayasya: “Ambata ũthi Lamothi-ngileati na nũũsinda; Yeova nũkũmĩnengane kwʼokonĩ kwa mũsumbĩ.”

13 Yĩla mũndũ ũla watũmĩtwe akete Mikaia wavikie vala ũĩ amwĩie: “Sisya! Athani onthe metavya mũsumbĩ ndeto nzeo. Kwoou, nĩngũkwĩsũva, ndeto syaku nĩsyĩthĩwe o ta syoo, na ũiweta maũndũ maseo.” 14 Ĩndĩ Mikaia asya: “Vate nzika, o tondũ Yeova wĩ thayũ, kĩla Yeova ũkũndavya nokyo ngũneena.” 15 Na ĩndĩ Mikaia alika vala ve mũsumbĩ, na mũsumbĩ amũkũlya: “Mikaia, tũthi tũkokite na ndũa ya Lamothi-ngileati, kana tũikathi?” Na vau kwa vau amũsũngĩa amwĩa: “Ambata na nũũsinda; Yeova nũkũmĩnengane kwʼokonĩ kwa mũsumbĩ.” 16 Nĩvo ĩndĩ mũsumbĩ wamũkũlilye: “Naĩle kũkwĩavĩthya keana nĩ kana ndũkandavye ũndũ ũngĩ eka o kĩla kya wʼo ĩsyĩtwanĩ ya Yeova?” 17 Nake asya: “Nĩona Aisilaeli onthe manyaĩĩkĩte iĩmanĩ, ta malondu mate na mũĩthi. Yeova aĩtye atĩĩ: ‘Aa mai na vwana. Kĩla ũmwe nasyoke nyũmbanĩ yake na mũuo.’”

18 Nĩvo ĩndĩ mũsumbĩ wa Isilaeli weeie Yeosavati atĩĩ: “Tyo naũtavya, ‘Mũndũ ũũ ndesa kũmbathanĩa maũndũ maseo, embathanĩa o ala mathũku’?”

19 Na ĩndĩ Mikaia asya: “Kwoou ĩthukĩĩsye ndeto ĩĩ ya Yeova: Nĩnonie Yeova ekalĩle kĩvĩla kyake kya ũsumbĩ na nguthu yonthe ya matunĩ ĩũngye ũtee wake, kwʼokonĩ kwake kwa aũme na kwʼokonĩ kwake kwa aka. 20 Na ĩndĩ Yeova asya, ‘Nũũ ũkũmũkenga Aavu, nĩ kana ambate Lamothi-ngileati na aikwʼĩĩa kũu?’ Na mũlaĩka ũmwe ewetaa ũndũ ũmwe na ũngĩ aiweta ũndũ ũngĩ. 21 Nĩvo ĩndĩ veva* ũmwe ũthengeeie na waũngama mbee wa Yeova na wasya, ‘Nyie nĩngũmũkenga.’ Na Yeova aũkũlya, ‘Wĩĩka ũu ata?’ 22 Nawʼo wamũsũngĩa, ‘Nĩthi nĩtwʼĩke veva wa ũkengani makanywʼanĩ ma athani make onthe.’ Na kwoou asya, ‘Nũũmũkenga, na eka ũu, mũvango waku nũkwaĩla. Enda na ũyĩka oou.’ 23 Yu ĩndĩ, Yeova nĩwĩkĩĩte veva wa ũkengani makanywʼanĩ ma athani aa maku onthe, ĩndĩ Yeova nũtwʼĩte ũkũetee mũisyo.”

24 Nĩvo ĩndĩ Nzetekia mwana wa Kenaana wathengeeie na akũna Mikaia ĩtau na asya: “Veva wa Yeova umangie kwakwa ata nĩ kana ũtwʼĩke nĩwaneena naku?” 25 Nake Mikaia asya: “Sisya! Ũkamanya umangie ata mũthenya ũla ũkalika kasũmbanĩ ka nthĩnĩ vyũ wĩvithe.” 26 Na ĩndĩ mũsumbĩ wa Isilaeli asya: “Osa Mikaia na ũimũnengane vala ve Amoni mũnene wa ndũa na Yoasi mwana wa mũsumbĩ. 27 Na ũimea, ‘Ũũ nĩwʼo mũsumbĩ ũkwasya: “Ĩkyai mũndũ ũũ yela na mũimũnenga mũkate na kĩwʼũ mũmũthimĩe nginya yĩla ngasyoka na mũuo.”’” 28 Ĩndĩ Mikaia asya: “Wasyoka na mũuo, manya kana Yeova ndananeena nakwa.” Na ongela kwasya: “Inywʼĩ andũ, inywʼonthe, ĩkĩai kĩu kĩlĩkonĩ.”

29 Na mũsumbĩ wa Isilaeli na Yeosavati mũsumbĩ wa Yuta mambata Lamothi-ngileati. 30 Na mũsumbĩ wa Isilaeli amwĩa Yeosavati: “Nĩngwĩvĩndũa nĩ kana ndikamanyĩke na ndilika kaũnĩ, ĩndĩ we ĩkĩa ngũa syaku sya kĩ-ũsumbĩ.” Na kwoou mũsumbĩ wa Isilaeli eevĩndũa nĩ kana ndakamanyĩke na alika kaũnĩ. 31 Yu ĩndĩ, mũsumbĩ wa Silia nĩweeaĩte aũngamĩi make 32 ma makasya make ma kaũ akamea atĩĩ: “Mũikokite na mũndũ o na wĩva, ethĩwe nĩ mũnini kana nĩ mũnene, ate o mũsumbĩ wa Isilaeli.” 32 Na aũngamĩi asu ma makasya ma kaũ moona Yeosavati oou, maneenanyʼa mayasya: “Ũũ nĩwe mũsumbĩ wa Isilaeli.” Na kwoou meethyũũa mambĩĩa kũkita nake; na Yeosavati ambĩĩa kũkaya etaanwe. 33 Yĩla aũngamĩi asu ma makasya ma kaũ mamanyie oou kana ũsu ti mũsumbĩ wa Isilaeli, nĩmaekie kũmũatĩĩa.

34 Ĩndĩ mũndũ ũmwe ekya ĩangi atavangĩte eatha ũũ, na aathĩla mũsumbĩ wa Isilaeli kamwanyanĩ kamwe katĩ wa tũmwanya tũla twaĩ ĩkotinĩ yake ya kyũma. Nĩvo ĩndĩ weeie mũndũ ũla watwaaa ĩkasya yake atĩĩ: “Ĩthyũũe ũmbete vaa kaũnĩ,* nũndũ nĩnaũmĩwʼa mũno.” 35 Mũthenya ũsu wʼonthe kaũ waĩ mũvyũ mũno, na maũngamĩtye mũsumbĩ wa Isilaeli ĩkasyanĩ mamũtwʼĩĩkĩte, asyaĩtye Asilia. Kĩtau kyake nĩkyauaa na nthakame yake nĩyaendeeie kwĩtĩka vau ĩkasyanĩ ya kaũ nginya akwʼa ĩ ya wĩoo. 36 Na sua yĩithũa asikalĩ nĩmeeaĩiwe ũũ na wasya mũnene: “Kĩla mũndũ asyoke ndũanĩ yake! Kĩla mũndũ asyoke nthĩ yake!” 37 Na mũsumbĩ akwʼa, na atũngwa Samalia; na mathika mũsumbĩ kũu Samalia. 38 Yĩla mathambĩisye ĩkasya yĩu ya kaũ ũtee wa ndia ya Samalia, ngitĩ nĩsyanyenyie nthakame yake na malwaya mathambĩa vau,* o tondũ Yeova wawetete.

39 Na ngewa ĩla ĩngĩ ya Aavu, maũndũ onthe ala weekie na nyũmba* ya maeo ma nzou ĩla waakie na ndũa syonthe ila waakie, yo ti mbandĩke ĩvukunĩ ya ngewa ya mavinda ma asumbĩ ma Isilaeli? 40 Na ĩndĩ Aavu akwʼa na athikwa vamwe na aa-ũmae make; na mwana wake Aasia atwʼĩka mũsumbĩ vandũ vake.

41 Yeosavati mwana wa Asa atwʼĩkĩte mũsumbĩ wa Yuta mwakanĩ wa kana wa Mũsumbĩ Aavu wa Isilaeli. 42 Yeosavati aĩ na myaka 35 yĩla watwʼĩkie mũsumbĩ, na asumbĩkie myaka 25 e kũu Yelusalemu. Inyia wake eetawa Asuva na aĩ mwĩĩtu wa Silii. 43 Yeosavati nĩwaendeeie kũatĩĩa nzĩa syonthe sya Asa ĩthe wake. Ndaaelelũka akaitia, na nĩweekie kĩla kyaĩlĩte methonĩ ma Yeova. Ĩndĩ kũndũ kũtũlu kũyaavetwa, na andũ no maendeeie kũthemba nthembo na kũtuma itoa ĩũlũ wa kũndũ kũu kũtũlu. 44 Yeosavati nĩwaĩkĩĩthisye ve mũuo katĩ wake na mũsumbĩ wa Isilaeli. 45 Na ngewa ĩla ĩngĩ ya Yeosavati, maũndũ manene ala weekie na ũndũ wokitie kaũ, yo ti mbandĩke ĩvukunĩ ya ngewa ya mavinda ma asumbĩ ma Yuta? 46 O na ĩngĩ, nĩwavetangie vyũ nthĩ ĩsu aũme ala maĩ malwaya ma ĩkalũnĩ ala matialĩte mĩthenyanĩ ya Asa ĩthe wake.

47 Ĩvinda yĩu Etomu ndyaĩ na mũsumbĩ; mũsyaĩĩsya nĩwe weanĩasya kĩanda kya mũsumbĩ.

48 O na ĩngĩ, Yeosavati nĩwaseũvisye meli sya Talisisi* sya kũlatya thaavu Ovilu, ĩndĩ meli isu iyaathi nũndũ nĩsyaanangĩkĩie Esioni-ngeveli. 49 Ĩvindanĩ yĩu nĩwʼo Aasia mwana wa Aavu weeie Yeosavati atĩĩ: “Eka athũkũmi makwa maendanyʼe na athũkũmi maku melinĩ isu,” ĩndĩ Yeosavati ndaaĩtĩkĩla.

50 Na ĩndĩ Yeosavati akwʼa na athikwa vamwe na aa-ũmae make Ndũanĩ ya Ndaviti ũmae wake; na mwanae Yeolamu atwʼĩka mũsumbĩ vandũ vake.

51 Aasia mwana wa Aavu ambĩĩie kũsumbĩka Isilaeli e Samalia mwakanĩ wa 17 wa Mũsumbĩ Yeosavati wa Yuta, na asumbĩkie Isilaeli kwa ĩvinda ya myaka ĩlĩ. 52 Nĩwaendeeie kwĩka kĩla kĩthũku methonĩ ma Yeova na kũkinyĩla nzĩanĩ ya ĩthe wake na inyia wake na nzĩanĩ ya Yelovoamu mwana wa Nevati, ũla watumie Aisilaeli meka naĩ. 53 Ndaaeka kũthũkũma Mbaali na kũmĩkumanĩa na nĩwaendeeie kũmũthatya Yeova Ngai wa Isilaeli, o ta ĩthe wake.

Ndeto kwa ndeto, “matukũ maingĩ.”

Kana “ndaĩ aamwĩwʼĩthya woo; ndaĩ aamũkanyʼa.”

Kana “woovoisye thayũ wakwa kuma.”

Kana “nyũmbũnĩ yakwa nga.”

Kana “mwaĩlu.”

Ndeto kwa ndeto, “Ũmũnthĩ nĩngũthi na nzĩa ya nthĩ yonthe.”

Kana “ũkeethĩawa na ũĩ.”

Sisya Maelesyo ma Ndeto, “Thayũ.”

Ndeto kwa ndeto, “vaikaavetwa kuma kwaku mũndũũme.”

Kana “Seoli.” Ũu nĩ kwasya, mbũa ya andũ onthe. Sisya Maelesyo ma Ndeto, “Mbũa.”

Kana “Seoli.” Ũu nĩ kwasya, mbũa ya andũ onthe. Sisya Maelesyo ma Ndeto, “Mbũa.”

Ndeto kwa ndeto, “Mĩthenya ĩla.”

Ndeto kwa ndeto, “nĩmambelekelye mothyũ moo.”

Kana “ndaneeneete thayũ wake mwene.”

Kana “ũko wa.”

Kana “amũvalũkĩla.”

Kana “oosa.”

Ndeto kwa ndeto, “vaĩ vanene.”

Kana “kamwana kanini.”

Ndeto kwa ndeto, “na ndyĩsĩ kumaala na kũsyoka.”

Kana nĩvatonyeka, “matatonyeka.” Ndeto kwa ndeto, “alĩtu.”

Ndeto kwa ndeto, “mĩthenya mingĩ.”

Ndeto kwa ndeto, “ngaasavya mĩthenya yaku.”

Ndeto kwa ndeto, “kĩthũinĩ kyake.”

Ndeto kwa ndeto, “mamũkĩa mũsumbĩ.”

Nawʼo nĩ Euvalati.

Koli ĩmwe yaĩ ũndũ ũmwe na lita 220. Sisya Ũvoo wa Kwongeleela wa B14.

Ũu nĩ kwasya, ngalĩko ya ũthũĩlonĩ wa sua ya Euvalati.

Ũtalo ũũ wĩ mavukunĩ amwe ma tene na nũwetetwe nthĩnĩ wa 2 Mavinda 9:25. Ĩndĩ mavuku angĩ ma tene maĩtye 40,000.

Kana “aũme ma kũlĩsa mbalasi.”

Kana “ngoo mbaamu.”

Kana “Nĩwaneenie.”

Kana “mũkũũ.”

Kana “syũmbe ila iũlũkaa.”

Nĩvatonyeka ii nĩ nyamũ ta nzoka, matelembũ (makanza; mangʼala), na tũsamũ tũnini tũla tũũlũkaa kana tũtambũũkaa.

Kana “nĩwamwendete Ndaviti ĩvinda yonthe.”

Kana “mĩkũũ.”

Kana “mbaĩ ĩĩ nene.”

Kana “mĩkũũ.”

Kana “mĩkũũ.”

Koli ĩmwe yaĩ ũndũ ũmwe na lita 220. Sisya Ũvoo wa Kwongeleela wa B14.

Ndeto kwa ndeto, “mauta makũne.”

Kana “elĩ nĩmatianĩie ũtianĩo.”

Kana “ma kũkua mĩio.”

Ndeto kwa ndeto, “ana ma Isilaeli.”

Sisya Ũvoo wa Kwongeleela wa B15.

Sisya Ũvoo wa Kwongeleela wa B8.

Mũkono ũmwe waĩ ũndũ ũmwe na sendimita 44.5 (inzi 17.5). Sisya Ũvoo wa Kwongeleela wa B14.

Ndeto kwa ndeto, “ĩkalũ ya nyũmba.”

Kana “ũthanthau.”

Kana “mĩkono 20 ũkuumanĩte na ũthanthau wa nyũmba ĩsu.”

Ĩkalũ yĩwetetwe vaa kwonanyʼa vala Vandũ Vatheu.

Kana “maũwengo ma.”

Kana “kĩaa.”

Ndeto kwa ndeto, “kwʼoko kwa aũme kwa.”

Kana “mũkũũ.”

Kana “mũkũũ.”

Kana “mũkũũ.”

Kana “mũkũũ.”

Kana “mũkũũ.”

Ũu nĩ kwasya, nthĩnĩ wa nyũmba ĩsu.

Ũu nĩ kwasya, vala Vandũ Vatheu, vala vaĩ mbee wa vala Vandũ Vatheu Vyũ.

Kana “mũkũũ.”

Kana “mũkũũ.”

Ndeto kwa ndeto, “mũtĩ wa mauta.” Nĩvatonyeka ũũ ũkethĩwa waĩ mũsonovali wa Aleppo.

Ũu nĩ kwasya, vala Vandũ Vatheu Vyũ.

Ndeto kwa ndeto, “nthĩnĩ na nza.”

Nĩvatonyeka kĩla kĩũneenewa vaa nĩ mũseũvĩlye wa vulemu ya ũ mũomo kana ũnene wa ĩ mĩomo.

Ĩkalũ yĩwetetwe vaa kwonanyʼa vala Vandũ Vatheu.

Nĩvatonyeka kĩla kĩũneenewa vaa nĩ mũseũvĩlye wa vulemu ya ũ mũomo kana ũnene wa ĩ mĩomo.

Kana “mũkũũ.”

Sisya Ũvoo wa Kwongeleela wa B15.

Sisya Ũvoo wa Kwongeleela wa B15.

Kana “yake ya kĩ-ũsumbĩ.”

Mũkono ũmwe waĩ ũndũ ũmwe na sendimita 44.5 (inzi 17.5). Sisya Ũvoo wa Kwongeleela wa B14.

Kana “mũkũũ.”

Kana “mũkũũ.”

Kana “mũkũũ.”

Kana “Valanda wa.”

Kana “mũkũũ.”

Kana “yake ya kĩ-ũsumbĩ.”

Kana “mũkũũ.”

Kana “mũkũũ.”

Kana “mbulonzi,” mũsoanĩ ũũ na mĩsoanĩ ĩla ĩngĩ kĩlungunĩ kĩĩ.

Kana “na ũthanthau wa kĩla kĩtuĩ waĩ mĩkono 12.”

Ĩkalũ yĩwetetwe vaa kwonanyʼa vala Vandũ Vatheu.

Kana “kya ĩtheo.”

Ũalyũlo wayo nĩ “[Yeova] Nalũlũmĩĩlye Vyũ.”

Kana “kya ngalĩko ya ĩũlũ.”

Nĩvatonyeka ũalyũlo wayo nĩ “Na Vinya.”

Kana “ĩtangi.”

Kana “na ũthanthau wayo waĩ mĩkono 30.”

Ta sendimita 7.4 (inzi 2.9). Sisya Ũvoo wa Kwongeleela wa B14.

Mbathi ĩmwe yaĩ ũndũ ũmwe na lita 22. Sisya Ũvoo wa Kwongeleela wa B14.

Kana “tũkalĩ ĩkũmi twa kwĩkĩa kĩwʼũ twa.”

Ũu nĩ kwasya, kĩsio kĩla kyumĩte ngalĩko ya ĩtheo ya mwanda wa Yolotani nginya Nzoali.

Nayo nĩ Mboka ya Ivanda.

Sisya Ũvoo wa Kwongeleela wa B15.

Kana “mwana waku, ũla ũkauma kĩnyunyunĩ kyaku.”

Kana “na ũsu wavĩtĩwʼa aimũumanĩa.” Ũũ waĩ wĩvĩto wa kũtuma mũndũ akwatwa nĩ kĩumo ethĩwa eevĩta e mavĩtyo kana nĩwalea kwĩanĩsya wĩvĩto wake.

Ndeto kwa ndeto, “kĩumo.”

Ndeto kwa ndeto, “kĩumo.”

Ndeto kwa ndeto, “kwĩthĩwa mũthũku.”

Ndeto kwa ndeto, “kwĩthĩwa mũlũngalu.”

Kana “nũndũ nũmathĩnĩtye.”

Kana “itooli.”

Ndeto kwa ndeto, “me nthĩ ya mĩvĩa yake.”

Sisya Maelesyo ma Ndeto, “Thayũ.”

Kana “kĩaa.”

Kana “na ũimethukĩĩsya o na makwĩtya kyaũ.”

Kana “syĩ mbĩanĩu kwa.”

Kana “mũvĩanĩ wa Amathi.”

Kana “Kalũsĩnĩ ka.” Sisya Maelesyo ma Ndeto, “Kyanda; Kalũsĩ.”

Ndeto kwa ndeto, “mũthenya wa nyanya.” Ũu nĩ kwasya, mũthenya ũla waatĩĩe ũtalo wa kelĩ wa mĩthenya mũonza.

Ndeto kwa ndeto, “ĩkatwʼĩka nthimo.”

Kana “mĩkũũ.”

Ndeto kwa ndeto, “iyaaĩlĩte methonĩ make.”

Kana nĩvatonyeka, “Nthĩ ĩte Va Yĩĩ.”

Talendi ĩmwe yaĩ ũndũ ũmwe na kĩlo 34.2. Sisya Ũvoo wa Kwongeleela wa B14.

Kana “nyũmba yake ya kĩ-ũsumbĩ.”

Kana “Milo.” Ĩĩ nĩ ndeto ya Kĩevelania na ũalyũlo wayo nĩ “kusũsya.”

Kana “yĩthĩwe mũthĩnzĩo wa mũtwaano; ngasya.”

Kana “nĩwalũlũmĩĩilye.”

Kana “Milo.” Ĩĩ nĩ ndeto ya Kĩevelania na ũalyũlo wayo nĩ “kusũsya.”

Kana “na ndaĩ syĩ.”

Kana “ũkondo mũnene mũno.”

Ndeto kwa ndeto, “wavithĩtwe.”

Ndeto kwa ndeto, “ndaatiwa na veva o na ũmwe nthĩnĩ wake.”

Kana “ĩũlũ wa ndeto syaku.”

Talendi ĩmwe yaĩ ũndũ ũmwe na kĩlo 34.2. Sisya Ũvoo wa Kwongeleela wa B14.

Ũũ waĩ mũthemba wa mbeve.

Ndeto kwa ndeto, “kwosana na kwʼoko kwa Mũsumbĩ Solomoni.”

Sekeli ĩmwe yaĩ ũndũ ũmwe na ngulamu 11.4. Sisya Ũvoo wa Kwongeleela wa B14.

Mavinda maingĩ ngao nini yakuawa nĩ ndũĩka ya kũatha na maangi.

Maandĩkonĩ ma Kĩevelania, mina ĩmwe yaĩ ũndũ ũmwe na ngulamu 570. Sisya Ũvoo wa Kwongeleela wa B14.

Kana “sokwe.”

Ndeto kwa ndeto, “nĩmamanthaa ũthyũ wa.”

Kana “atwai ma mbalasi.”

Kana “atwai ma mbalasi.”

Kana “mũkũũ.”

Kana nĩvatonyeka, “syaumĩtwʼe Misili na Kue; akũni ma viasala ma mũsumbĩ maithooaa Kue.” Nĩvatonyeka Kue ĩkethĩwa ne Kilikia.

Kana “Mũyaĩle o na vanini kũtwaana namo.”

O na ĩngĩ, ndeto “namo” no yonanyʼe ngai isu sya mĩvwʼanano.

Sisya Maelesyo ma Ndeto, “Kĩveti kya Ndũsyo.”

Kana “nĩsyatumie aeka kũmwĩwʼa Ngai.”

Kana “ndyaĩ mbĩanĩu kwa.”

Ndeto kwa ndeto, “vyũ.”

Kana “ngatembũa ũsumbĩ kuma kwaku.”

Ndeto kwa ndeto, “avetanga.”

Kana nĩvatonyeka, “akaaĩĩsya.”

Ndeto kwa ndeto, “wamoaie.”

Ndeto kwa ndeto, “kũkĩlĩlya mũsumbĩ kwʼoko kwake.”

Kana “Milo.” Ĩĩ nĩ ndeto ya Kĩevelania na ũalyũlo wayo nĩ “kusũsya.”

Ũu nĩ kwasya, ĩtaaĩkĩwa ĩngĩ.

Ũu nĩ kwasya, ĩtaaĩkĩwa ĩngĩ.

Kana “nĩngũvenana.”

Kana “kĩla thayũ waku ũkwenda.”

Ndeto kwa ndeto, “Mĩthenya.”

Kana “ũnyamasyo.”

Kana “atumĩa.”

Kana “atumĩa.”

Kana “atumĩa.”

Ndeto kwa ndeto, “maeemanĩ moo.”

Ndeto kwa ndeto, “inyuvĩtwe.”

Kana “alũlũmĩĩlya.”

Kana “alũlũmĩĩlya.”

Kana “kyama kĩla kyaĩ kĩĩkĩĩthye.”

Kana “Kĩĩ nĩkyo kyama kĩla kĩkũĩkĩĩthya.”

Kana “mũu wĩ na mauta.” Ũu nĩ kwasya, mũu ũnywʼĩte mauta ma nthembo.

Kana “kyama kĩla.”

Kana “ololosya ũthyũ wa Yeova Ngai waku.”

Ndeto kwa ndeto, “na ayusũsya kwʼoko kwake.”

Kana “Waĩlĩte kũmũtavya ũna na ũna.”

Kana “mĩvwʼanano mĩtwekethye.”

Ndeto kwa ndeto, “nĩngũvetanga.”

Ndeto kwa ndeto, “mũndũ o na wĩva ũla umaaa ũkũtanĩ wa.” Ũũ nĩ ũneeni wa Kĩevelania wa kũvũthya aũme.

Nawʼo nĩ Euvalati.

Sisya Maelesyo ma Ndeto, “Mũtĩ wa Ũthaithi.”

Ndeto kwa ndeto, “Mĩthenya.”

Sisya Maelesyo ma Ndeto, “Mũtĩ wa Ũthaithi.”

Ndeto kwa ndeto, “asembi.”

No we weetawa Aviya.

Kana “ndyaĩ mbĩanĩu kwa.”

Ndeto ya Kĩevelania ĩla ĩtũmĩĩtwe nĩtonya kwĩthĩwa ĩkonanĩtye na ndeto “kyaa” na ĩtũmĩawa kwonanyʼa kĩvũthya.

Sisya Maelesyo ma Ndeto, “Mũtĩ wa Ũthaithi.”

Kana “yaĩ mbĩanĩu kwa.”

Kana “kũlũlũmĩĩlya; kũtũngĩĩa.”

Ndeto kwa ndeto, “umaala kana akalika kwa.”

Kana “ũtianĩo.”

Kana “ũtianĩo waku.”

Kana “kũlũlũmĩĩlya; kũtũngĩĩa.”

Kana “kũlũlũmĩĩlya; kũtũngĩĩa.”

Kana “walũlũmĩĩilye; watũngĩĩie.”

Natavu aĩ mwana wa Yelovoamu.

Ndeto kwa ndeto, “mũndũ o na wĩva ũla umaaa ũkũtanĩ.” Ũũ nĩ ũneeni wa Kĩevelania wa kũvũthya aũme.

Kana “nĩ mũĩvanĩsya wake wa nthakame.”

Talendi ĩmwe yaĩ ũndũ ũmwe na kĩlo 34.2. Sisya Ũvoo wa Kwongeleela wa B14.

Ũalyũlo wayo nĩ “Ya Mbaĩ ya Semeli.”

Ndeto kwa ndeto, “mwĩai wa.”

Kana “ĩkalũnĩ.”

Sisya Maelesyo ma Ndeto, “Mũtĩ wa Ũthaithi.”

Ũalyũlo wayo nĩ “Ngai Wakwa Nĩ Yeova.”

Ndeto kwa ndeto, “ũla nĩũngamaa mbee wake.”

Kana “Kyandanĩ kya; Kalũsĩnĩ ka.”

Kana “Kyandanĩ kya; Kalũsĩnĩ ka.”

Kana “Nĩ na ũndũ mwaũ naku, . . .?”

Kana “na eethĩwa thayũ.”

Ndeto kwa ndeto, “wavetangaa.”

Kana “syĩtho.”

Kana “syanda; tũlũsĩ.”

Ndeto kwa ndeto, “ũla nĩũngamaa mbee wake.”

Sisya Maelesyo ma Ndeto, “Mũtĩ wa Ũthaithi.”

Kana nĩvatonyeka, “aendie kyalo.”

Kana “maendeea kwĩka ta athani.”

Sea ĩmwe yaĩ ũndũ ũmwe na lita 7.33. Sisya Ũvoo wa Kwongeleela wa B14.

Kana “kyandanĩ kya.”

Kana “ndikethĩwa ndwʼĩkĩthĩtye thayũ waku ta thayũ wa kĩla ũmwe.”

Kana “eevoyea thayũ wake ũkwʼe.”

Kana “veta thayũ wakwa.”

Kana “kũmantha thayũ wakwa maũvete.”

Kana “na ngũa ya mwathani.”

Kana “kũmantha thayũ wakwa maũvete.”

Ũalyũlo wayo nĩ “Ngai Nĩ Ũtangĩĩo.”

Kyove kĩmwe nĩ nzaũ ilĩ syovanĩwʼe vamwe.

Kana “ngũa ya mwathani.”

Kana “ivandanĩ syoo.”

Kana “e ivandanĩ.”

Kana “ũaani.”

Ũu nĩ kwasya, ĩvindanĩ yĩla syĩndũ ilaũkaa na ikaumya wenze.

Ndeto kwa ndeto, “ũitala.”

Ũu nĩ kwasya, ĩvindanĩ yĩla syĩndũ ilaũkaa na ikaumya wenze.

Kana “me wendo ũtathelaa.”

Kana “no wĩnyuvie nzĩa.”

Kana “nũndũ wa ũtianĩo ũsu.”

Nĩvatonyeka ndeto “ana ma athani” ikethĩwa iyonanyʼa sukulu ya kũmanyĩsya athani kana ngwatanĩo ya athani.

Kana “thayũ waku wĩĩthĩwa vandũ va thayũ wake.”

Talendi ĩmwe yaĩ ũndũ ũmwe na kĩlo 34.2. Sisya Ũvoo wa Kwongeleela wa B14.

Kana “thayũ waku wĩĩthĩwa vandũ va thayũ wake.”

Ndeto kwa ndeto, “Nĩ kyaũ kĩũtuma veva waku.”

Ndeto kwa ndeto, “nĩwĩthooetye.”

Ndeto kwa ndeto, “mũndũ o na wĩva ũla umaaa ũkũtanĩ wa.” Ũũ nĩ ũneeni wa Kĩevelania wa kũvũthya aũme.

Ndeto kwa ndeto, “weethooetye.”

Ndeto ya Kĩevelania ĩla ĩtũmĩĩtwe nĩtonya kwĩthĩwa ĩkonanĩtye na ndeto “kyaa” na ĩtũmĩawa kwonanyʼa kĩvũthya.

Kana “kĩaa.”

Kana “Ũkakima; Ũkatindĩka.”

Kana “mũlaĩka.”

Ndeto kwa ndeto, “kambinĩ.”

Kana nĩvatonyeka, “vala malwaya mathambĩaa, ngitĩ nĩsyanyenyie nthakame yake.”

Kana “nyũmba ya kĩ-ũsumbĩ.”

Sisya Maelesyo ma Ndeto, “Meli sya Talisisi.”

    Kikamba Publications (1950-2025)
    Uma
    Lika Nthĩnĩ
    • Kikamba
    • Tũma
    • Mũvangĩle ũla ũkwenda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mĩao ya Kũtũmĩa
    • Ũvoo Waku wa Kĩmbithĩ
    • Mpangilio wa Faragha
    • JW.ORG
    • Lika Nthĩnĩ
    Tũma