VALŨA WA KELĨ KWA AKOLINTHO
1 Nyie Vaulo, mũtũmwa wa Klĩsto Yesũ kwondũ wa kwenda kwa Ngai, na Timotheo mwana-a-asa waitũ, kwa kĩkundi kya Ngai kĩla kĩ Kolintho, vamwe na atheu onthe ala me Akaia:
2 Ĩthĩwai na ũseo mwingĩ na mũuo kuma kwa Ngai, ũla nĩwe Ĩthe waitũ, na kuma kwa Mwĩaĩi Yesũ Klĩsto.
3 Nataĩwe Ngai, Ĩthe wa Mwĩaĩi waitũ Yesũ Klĩsto, Ĩthe wĩ tei mwingĩ, na Ngai wa ũkiakisyo w’onthe, 4 ũla ũtũkiakiasya * matatwanĩ * maitũ onthe nĩ kana tũtonye kũmakiakisya ala me matatwanĩ ma kĩla mũthemba kwĩsĩla ũkiakisyo ũla Ngai ũtũkiakiasya naw’o. 5 Nĩkwĩthĩwa o tondũ mathĩna maitũ kwondũ wa Klĩsto maingĩvĩte, now’o ũkiakisyo ũla tũkwataa kuma kwa Klĩsto wingĩvĩte. 6 Yĩla twakomana na matatwa, * nĩ kwondũ wa ũkiakisyo na ũtangĩĩo wenyu; na ethĩwa nĩtũũkiakiw’a, nĩ kwondũ wa ũkiakisyo wenyu, ũla ũtonya kũmũtetheesya mũmĩĩsye mathĩna o ta ala matũkwataa. 7 Na wĩkwatyo witũ kwenyu ndũthingithĩka, na nĩtwĩsĩ kana o tondũ mũkwatawa nĩ mathĩna o taitũ, o ta ũu mũkakwata ũkiakisyo o taitũ.
8 Nũndũ tũikwenda mũlee kũmanya, ana-a-asa, ĩũlũ wa mathĩna ala matũkwatie twĩ kĩsionĩ kya Asia. Nũndũ twaĩ avinyĩĩe mũno kũvĩtũka ũtonyi witũ, ũkethĩa tũyĩsĩ o na vanini kana nĩtũũvonoka. 9 Vate nzika twoonaa ta twĩ asilĩle kũawa. Ĩndĩ ũu weekĩkie nĩ kana tũikekwatye ũtonyi witũ ene, ĩndĩ tũmwĩkwatye Ngai ũla ũthayũũkasya akw’ũ. 10 Nake nĩwatũvonokisye kuma mũisyonĩ ũsu mũnene wa kĩkw’ũ na akatũvonokya ĩngĩ, o na twĩ na wĩkwatyo kana akaendeea kũtũvonokya. 11 O nenyu no mũtũtetheesye kwa kũvoya na kĩthing’ĩĩsyo kwondũ witũ, nĩ kana aingĩ matonye kũtũnga mũvea kwondũ witũ nũndũ wa ũseo ũla tũkwataa kumana na ũsũngĩo wa mboya sya aingĩ.
12 Nĩkwĩthĩwa nĩtũkwĩkathĩĩa ũndũnĩ ũũ: wasya witũ wa ngoo nũũkũsĩĩa kana nĩtwĩkalĩte ĩũlũ wa nthĩ, na mũno mũno katĩ wenyu, twĩ na ũtheu na ũthalĩku wa ngoo ũla wumaa kwa Ngai, vamwe na ũseo mwingĩ wa Ngai, tũte kwĩkwatya ũĩ wa mũndũ. 13 Nũndũ tũikũmũandĩkĩa maũndũ angĩ o na meva eka ala mũtonya kũsoma * na kũelewa, na nĩĩkwatya kana nĩmũkũendeea kũelewa maũndũ asu nesa, 14 o tondũ amwe menyu maeleetwe kana nithyĩ kĩtumi kyenyu kya kwĩkathĩĩa, o tondũ o nenyu mũkethĩwa kĩtumi kitũ kya kwĩkathĩĩa mũthenyanĩ wa Mwĩaĩi waitũ Yesũ.
15 Kwoou nũndũ naĩ na mũĩkĩĩo ũsu, nĩnavangĩte kũka kwenyu mbee, nĩ kana mũtonye kũtana ya kelĩ; * 16 nĩkwĩthĩwa navangĩte kũmũthokea nĩendete Masetonia, na ngĩsyoka kwenyu numĩte Masetonia, na ĩndĩ mũimbumaasya nĩthi Yutia. 17 Ĩndĩ yĩla navangie kwĩka ũu, ndyaavũthĩĩsya ũndũ ũsu, kana nĩneekie ũu? Kana nĩvangaa maũndũ kwosana na mwĩĩ, ũkethĩa nĩasya “Ĩĩ, ĩĩ” na ngĩsyoka ndyasya “Aiee, aiee”? 18 Ĩndĩ nĩmũtonya kwĩkwatya Ngai kana kĩla tũũmũtavya nĩ kya w’o. Tũyaasya “ĩĩ” na tũisyoka tũyasya “aiee.” 19 Nũndũ Mwana wa Ngai, Yesũ Klĩsto, ũla watavaniw’e kwĩsĩla kwitũ, na ũu nĩ kwasya, kwĩsĩla nyie, Silivano, * na Timotheo, ndaaĩthĩwa “ĩĩ” na ĩvindanĩ o yĩu ayĩthĩwa “aiee,” ĩndĩ we ethĩawa “ĩĩ.” 20 Nĩkwĩthĩwa o na ethĩwa mawatho ma Ngai maingĩvĩte ata, nĩmatw’ĩkĩte “ĩĩ” kwĩsĩla kwake. Kwoou, kwĩsĩla kwake nĩtũtonya kwasya “Ameni” kwa Ngai na kwa kwĩka ũu, Ngai aikumw’a kwĩsĩla kwitũ. 21 Ĩndĩ Ngai nĩwe ũĩkĩĩthasya kana inyw’ĩ vamwe naitũ twĩ ma Klĩsto, na nowe watwĩtĩkĩisye mauta. 22 O na nũtwĩkĩĩte ũsiĩlo na akatũnenga ũĩkĩĩthyo wa kĩla kĩkoka, nakyo nĩ veva, nthĩnĩ wa ngoo sitũ.
23 Yu nĩngwĩta Ngai ethĩwe ngũsĩ yakwa, kana o na yu ndyaaĩsa kũka Kolintho nũndũ wa kũmwĩw’ĩa tei. 24 Ti kwĩthĩwa nithyĩ tũsumbĩkĩte mũĩkĩĩo wenyu, ĩndĩ twĩ atethya ma wĩa vamwe nenyu kwondũ wa ũtanu wenyu, nĩkwĩthĩwa mũũngamĩte nũndũ wa mũĩkĩĩo wenyu.
2 Nũndũ nĩndw’ĩte kana nooka ĩngĩ kwenyu ndikwenda mwĩthĩwe na kyeva. 2 Nĩkwĩthĩwa natuma mwĩthĩwa na kyeva, nũũ ũla wĩtuma nĩtana eka o ala nĩtumĩte methĩwa na kyeva? 3 Naandĩkie maũndũ asu nĩ kana yĩla nĩũka ndikew’ĩthw’e kyeva nĩ ala naĩle kwĩthĩwa ngĩtana ĩũlũ woo, nũndũ nĩ na mũĩkĩĩo kana maũndũ ala mandanĩthasya nĩmatumaa o nenyu inyw’onthe mwĩthĩwa na ũtanu o ta ũsu. 4 Nĩkwĩthĩwa namũandĩkĩie nĩ na thĩna mwingĩ na woo ngoonĩ na methoi maingĩ, na ndyaaĩka ũu nĩ kana mũkwatwe nĩ kyeva, ĩndĩ nĩ kana nĩmũtavye ũndũ nĩmwendete mũno wĩana.
5 Ethĩwa mũndũ o na wĩva nũtumĩte kwĩthĩwa na kyeva, tinyie ũtumĩte nĩthĩwa na kyeva, ĩndĩ ninyw’ĩ inyw’onthe ũtumĩte mwĩthĩwa na kyeva kĩana ũndũ ũna—ĩndĩ ndikwenda kũneena ũndũ nĩmũũmĩsye. * 6 Ũkany’o ũsu wumĩtw’e nĩ ala aingĩ nĩwĩanĩtye kwondũ wa mũndũ ta ũsu; 7 na yu mwaĩlĩte kwĩthĩwa mwĩyũmbanĩtye kũmũekea na mũimũkiakisya, nĩ kana ndakaemeewe * nĩ kyeva. 8 Kwoou nĩngũmwĩsũva mũmũĩkĩĩthye kana nĩmũmwendete. 9 O na ĩngĩ, ũndũ ũũ nĩwatumie nĩmũandĩkĩa: nĩ kana nĩmanye kana mwĩ ewi maũndũnĩ onthe. 10 Ethĩwa nĩmwaekea mũndũ o na wĩva nũndũ wa ũndũ o na wĩva, o nakwa nĩthĩawa namũekea. Kwa w’o, ũndũ o na wĩva ũla nĩekeete (ethĩwa nĩnĩekeete ũndũ o na wĩva) nĩkĩte ũu kwondũ wenyu methonĩ ma Klĩsto, 11 nĩ kana Satani ndakatũkĩlye ũĩ, nũndũ nĩtwĩsĩ maũĩ make. *
12 Yĩla navikie Teloa kũtavany’a ũvoo mũseo ĩũlũ wa Klĩsto na navingũĩwa mũomo wĩanĩ wa Mwĩaĩi, 13 ndyaaĩw’a nĩ mwĩanĩe vevanĩ wakwa nũndũ ndyaamwona Tito, mwana-a-asa wakwa. Kwoou nĩnataanĩisye namo na nathi Masetonia.
14 Ĩndĩ Ngai natũngĩwe mũvea, nũndũ mavinda onthe nũtũtongoeasya * twĩ ngwatanĩo vamwe na Klĩsto, na kwĩsĩla kwitũ nũnyaĩĩkasya kĩla vandũ mũuke mũseo wa ũmanyi ĩũlũ wake! 15 Nũndũ kwa Ngai twĩ mũuke mũseo wa Klĩsto katĩ wa ala meũtangĩĩwa na katĩ wa ala mekwaa; 16 kwa asu ma mũthya twĩ mũuke wa kĩkw’ũ ũla ũetae kĩkw’ũ, na kwa asu ma mbee twĩ mũuke mũseo wa thayũ ũla ũetae thayũ. Na nũũ ũtonya kwĩanĩsya maũndũ asu nesa? 17 Nithyĩ, nũndũ ithyĩ tũi athoosya ma ndeto ya Ngai o tondũ andũ aingĩ mailye, ĩndĩ tũneenaa na ũtheu wa ngoo ta ala matũmĩtwe nĩ Ngai, ĩĩ, methonĩ ma Ngai na twĩ nthĩnĩ wa ngwatanĩo vamwe na Klĩsto.
3 Nĩtũkwambĩĩa ĩngĩ kũĩkĩĩthya ithyĩ nithyĩ aaũ? Kana ithyĩ nĩtwaĩlĩte kũmũnenga valũa kana inyw’ĩ mũkatũnenga valũa sya kũĩkĩĩthya nithyĩ aaũ, o tondũ andũ amwe mekaa? 2 Inyw’ĩ ninyw’ĩ valũa witũ, ũla ũandĩkĩtwe ngoonĩ sitũ, na nĩwĩsĩkĩe na nũsomawa nĩ andũ onthe. 3 Nĩkwĩthĩwa nĩ ũndũ wĩ ũtheinĩ kana mwĩ valũa wa Klĩsto ũla ithyĩ tũandĩkĩte twĩ athũkũmi, na valũa ũsu ndũandĩkĩtwe na ingi ĩndĩ ũandĩkĩtwe na veva wa Ngai ũla wĩ thayũ, na ndũandĩkĩtwe masengeanĩ ma ĩvia ĩndĩ ũandĩkĩtwe masengeanĩ ma ngoo sya nyama.
4 Twĩ na mũĩkĩĩo wa mũthemba ũsu kwa Ngai kwĩsĩla Klĩsto. 5 Ti kwĩthĩwa ithyĩ ene nĩtũtonya kũtethya wĩa ũũ nesa, ĩndĩ Ngai nĩwe ũtũtetheeasya, 6 na nĩwe ũtũtonyethasya kwĩthĩwa athũkũmi ma ũtianĩo mweũ, na ti ma ĩla mĩao mĩandĩke, ĩndĩ ma veva; nũndũ ĩla mĩao mĩandĩke ĩetae kĩkw’ũ, ĩndĩ veva ũtumaa mũndũ ethĩwa thayũ.
7 Na ethĩwa mĩao ĩla ĩetae kĩkw’ũ na ĩla yaandĩkĩtwe kwa kũvanĩĩa ndeto mavianĩ yookie na ũtheu mũtisu nginya weethĩa ana ma Isilaeli maitonya kũketeea ũthyũ wa Mose nũndũ wa ũtheu mũtisu waw’o, ũtheu mũtisu ũla waĩ ũvetwe, 8 nĩkĩ kũnenganwe kwa ũla veva kũtethĩwa na ũtheu mũtisu kwĩ ũsu? 9 Nũndũ ethĩwa mĩao mĩandĩke ĩla yasilĩlaa andũ kũawa yaĩ na ũtheu mũtisu, ti mbee mũno ũthũkũmi ũla ũetae ũlũngalu! 10 Nũndũ nĩ w’o kana, kĩla kyanengetwe ũtheu mũtisu nĩkyaveteiwe ũtheu ũla kyaĩ naw’o nũndũ wa ũtheu mũtisu ũla ũkĩvĩtũkĩte. 11 Ethĩwa kĩla kyaĩ kĩvetwe kyaetiwe na ũtheu mũtisu, kĩla kyaĩ kĩkale kyaĩle kwĩthĩwa na ũtheu mũtisu kwĩ kĩla kyaĩ kĩvetwe!
12 Na nũndũ twĩ na wĩkwatyo ũsu, nĩtwĩthĩawa na ũthasyo mwingĩ wa kũneena, 13 tũte kwĩka ũndũ Mose weekaa. We nĩwavw’ĩkaa ũthyũ wake kĩtambaa nĩ kana ana ma Isilaeli maikethĩwe matonya kũketeea mũminũkĩlyo wa kĩla kyaĩ kĩvetwe. 14 Ĩndĩ ilĩko syoo iyaĩ itonya kũelewa. Nĩkwĩthĩwa nginya ũmũnthĩ, kĩtambaa kĩu kĩivetawa yĩla ũtianĩo mũkũũ ũũsomwa, nũndũ kĩtonya kũvetwa kwĩsĩla Klĩsto weka. 15 Ĩndĩ kũvika o na ũmũnthĩ, yĩla mavuku ma Mose meũsomwa, kĩtambaa nĩkĩvw’ĩkaa ngoo syoo. 16 Ĩndĩ yĩla mũndũ wamwĩthyũũĩa Yeova, kĩtambaa kĩu nĩkĩvetawa. 17 Na Yeova nĩ Veva, na vala veva wa Yeova ũĩ, ve ũthasyo. 18 Na ithyonthe ala tũvetete kĩtambaa mothyũnĩ maitũ, tũilye ta ioo ila syonanasya ũtheu mũtisu wa Yeova. Na nĩtũendeeaa kũalyũlwa twĩthĩwe tũilye ta Ngai na kwonany’a kwa nzĩa nene ũtheu mũtisu wa Ngai kwosana na kwenda kwa Yeova, ũla nĩwe Veva. *
4 Kwoou, nĩkwĩthĩwa twĩ na ũthũkũmi ũũ nũndũ wa tei ũla tweew’ĩiwe, tũiũkw’a ngoo. 2 Ĩndĩ nĩtũleete maũndũ ma nthoni, ala mekawa kĩmbithĩnĩ, na tũyĩthĩawa na ũseleke kana kũthyoekya ndeto ya Ngai; * ĩndĩ kwa kwonany’a ũla w’o ũtheinĩ, nĩtwĩyĩĩkĩĩthasya mbee wa wasya wa ngoo wa andũ onthe methonĩ ma Ngai. 3 Ethĩwa ũvoo mũseo ũla tũtavanasya nĩmũvw’ĩke, ũvw’ĩkĩtwe katĩ wa ala mekwaa, 4 ala katĩ woo ngai ya nthĩ ĩno yĩkĩĩte mbindu ilĩko sya ala mate etĩkĩli, nĩ kana kyeni kĩtisu kya ũvoo mũseo ĩũlũ wa Klĩsto, ũla nĩ mũvw’ano wa Ngai, kĩikamulĩke. 5 Nĩkwĩthĩwa tũitavanasya ĩũlũ witũ ene, ĩndĩ tũtavanasya ĩũlũ wa Yesũ Klĩsto kana nĩ Mwĩaĩi, na kwasya kana ithyĩ ene twĩ ngombo syenyu kwondũ wa Yesũ. 6 Nũndũ Ngai nĩwe waisye: “Eka kyeni kĩmulĩke kuma kĩvindunĩ,” na kwĩsĩla ũthyũ wa Klĩsto, nĩwamulĩkile ngoo sitũ nĩ kana twĩthĩwe na kyeni kĩtisu kya ũmanyi ĩũlũ wa Ngai.
7 Ĩndĩ twĩ na ũthwii ũũ nthĩnĩ wa mĩio ya yũmba, nĩ kana vinya ũvĩtũkĩte wa mũndũ ũla twĩ naw’o ũmanyĩke kana wumĩte kwa Ngai ĩndĩ ti kuma kwitũ. 8 Twĩ akase mũno kĩla ngalĩko, ĩndĩ ti ũkethĩa tũithi; nĩtũlanĩlaw’a, ĩndĩ ti ũkethĩa vaiĩ nzĩa o na ĩmwe ya kumĩlĩĩla; * 9 nĩtũthĩnaw’a, ĩndĩ tũitiawa; nĩtũkũnawa tũkavalũka, ĩndĩ tũyanangawa. 10 Mavinda onthe nĩtũmĩĩasya mwĩĩnĩ witũ thĩna ũtonya kũete kĩkw’ũ o ta ũla wamũkwatie Yesũ, nĩ kana andũ mamanye kana tũthĩnaa o ũndũ Yesũ wathĩnie. 11 Nũndũ ala twĩ thayũ twĩthĩawa mũisyonĩ wa kĩkw’ũ kĩla mũthenya kwondũ wa Yesũ, nĩ kana andũ mamanye kana tũthĩnaa o ũndũ Yesũ wathĩnie. 12 Kwoou, o na kau twĩthĩawa mũisyonĩ wa kĩkw’ũ, ũu ũtumaa inyw’ĩ mũkwata thayũ.
13 Na nũndũ twĩ na veva ũmwe wa mũĩkĩĩo ta ũla kũandĩkĩtwe ũũ ĩũlũ waw’o: “Nĩneethĩiwe na mũĩkĩĩo, na kwoou naneena”; o naitũ twĩ na mũĩkĩĩo na kwoou nĩtũneenaa, 14 tũimanya kana ũla wamũthayũũkisye Yesũ akatũthayũũkya o ta Yesũ, nake akatumĩlya ithyĩ vamwe nenyu. 15 Nĩkwĩthĩwa maũndũ aa onthe nĩ kwondũ wenyu nĩ kana ũseo mwingĩ ũla ũendeee na kwongeleka wĩthĩwe wĩ mwingĩ mũno, nũndũ aingĩ nĩmatũngaa mũvea, na ũu ũituma Ngai akumw’a.
16 Kwoou, tũikusaa ngoo, ĩndĩ o na kau mĩĩ yaitũ nĩendeeaa kũthela vinya, vate nzika nthĩnĩ witũ nĩtũendeeaa kũtw’ĩka eũ kĩla mũthenya. 17 Nũndũ o na kau thĩna no wa kavinda na ti mũito, nũtumaa twĩthĩwa na ũtheu mũtisu ũla ũendeeaa kwĩthĩwa wĩ mwingĩ na nĩ wa tene na tene; 18 o tũendeee kũketeea syĩndũ ila itonekaa ĩndĩ ti ila syonekaa. Nũndũ syĩndũ ila syonekaa no sya kavinda, ĩndĩ ila itonekaa nĩ sya tene na tene.
5 Nũndũ nĩtwĩsĩ kana o na ethĩwa nyũmba yitũ, nayo nĩ ĩeema yĩĩ, ĩkaanangĩka, Ngai akatũnenga nyũmba ya tene na tene ĩtunĩ, ĩtakĩtwe na moko. 2 Nũndũ yĩla twĩ nyũmbanĩ ĩno * nĩtũlumaa, twĩ na mea maingĩ ma kwĩvw’ĩka ĩla yitũ ya kuma * ĩtunĩ, 3 nĩ kana yĩla tũkevw’ĩka nyũmba ĩsu, tũikethĩwe athei. 4 Nĩ w’o kana ithyĩ ala twĩ ĩeemanĩ yĩĩ nĩtũlumaa, twĩ aitavĩe, nũndũ tũikwenda kwĩvw’ĩkũa ĩeema yĩĩ, ĩndĩ twĩenda kwĩvw’ĩka nyũmba ĩsu ĩngĩ, nĩ kana kĩla kĩtonya kũkw’a kĩmelw’e nĩ thayũ. 5 Na ũla watũmbanisye kwondũ wa ũndũ ũsu nĩ Ngai, ũla watũnengie veva ta ũĩkĩĩthyo wa kĩla kĩkoka.
6 Twĩ na ũkũmbaũ mũnene na nĩtwĩsĩ kana ĩvinda yĩla twĩ na wĩkalo witũ nthĩnĩ wa mwĩĩ ũũ, tũi vala ve Mwĩaĩi, 7 nũndũ tũendaa kwa kũĩkĩĩa, na ti kwa kwona. 8 Ĩndĩ twĩ na ũkũmbaũ mũnene na nĩ kavaa tũkethĩwa tũte nthĩnĩ wa mwĩĩ ũũ na tũyĩthĩwa na wĩkalo witũ vamwe na Mwĩaĩi. 9 Kwoou twĩthĩwe twĩ vala ũĩ kana tũi vala ũĩ, kĩeleelo kitũ nĩ kwĩthĩwa tũtonya kwĩtĩkĩlwa nĩwe. 10 Nũndũ ithyonthe no nginya twĩũngama mbee wa kĩvĩla kya sila kya Klĩsto, nĩ kana kĩla ũmwe akwate ĩtuvi kwosana na maũndũ ala weekaa yĩla waĩ na mwĩĩ ũũ, methĩwe nĩ maseo kana nĩ mathũku.
11 Kwoou nũndũ nĩtwĩsĩ kana nĩtwaĩle kũmũkĩa Mwĩaĩi, nĩtũtataa kũneena na andũ nĩ kana metĩkĩle, ĩndĩ nĩtwĩsĩkĩe nesa vyũ nĩ Ngai. Na nĩ na wĩkwatyo kana nĩtwĩsĩkĩe nesa nĩ wasya wenyu wa ngoo. 12 Tũikwĩyĩĩkĩĩthya kũla mũĩ ĩngĩ ĩndĩ twĩenda kũmũnenga kĩtumi kya kwĩkathĩĩa ĩũlũ witũ, nĩ kana mwĩthĩwe mũtonya kũmasũngĩa ala mekathĩĩaa nũndũ wa ũndũ mekwoneka mailye, ĩndĩ ti ĩũlũ wa kĩla kĩ ngoonĩ. 13 Nũndũ ethĩwa twaĩ na kĩlĩko kĩthũku, ũu waĩ kwondũ wa Ngai, na ethĩwa twĩ na kĩlĩko kĩseo, nĩ kwondũ wenyu. 14 Nũndũ wendo ũla Klĩsto wĩ naw’o nũtũthing’ĩĩasya, nĩkwĩthĩwa ũũ nĩw’o tũeleetwe, kana mũndũ ũmwe nĩwakwie kwondũ wa onthe; kwoou ĩndĩ, onthe nĩmakw’ĩte. 15 Na akwie kwondũ wa onthe nĩ kana ala me thayũ maikethĩwe thayũ kwondũ woo ene, ĩndĩ kwondũ wa ũla wamakw’ĩĩe na athayũũkw’a.
16 Kwoou kuma yu na kũendeea tũimwĩsĩ mũndũ o na ũmwe kwosana na mwĩĩ. O na ethĩwa nĩtwamwĩsĩ Klĩsto kwosana na mwĩĩ, vate nzika yu tũimwĩsĩ ũu. 17 Kwoou, ethĩwa mũndũ o na wĩva e ngwatanĩo vamwe na Klĩsto, we nĩ kyũmbe kyeũ; maũndũ ma tene nĩmavĩtie; sisya! maũndũ meũ nĩmethĩĩtwe vo. 18 Ĩndĩ maũndũ onthe maumaa kwa Ngai, ũla watwĩw’anĩthisye nake mwene kwĩsĩla Klĩsto na atũnenga ũthũkũmi wa wĩw’anĩthyo, 19 na ũu nĩ kwasya kana kwĩsĩla Klĩsto, Ngai ew’anĩthasya nthĩ nake mwene, ateũmĩtalĩla mavĩtyo, na nũtũnengete ndeto ya wĩw’anĩthyo.
20 Kwoou nĩtũtũmĩtwe kũneena vandũ va Klĩsto, na kwoou Ngai no ta ũkwĩsũvana kwĩsĩla kwitũ. Na nĩtũũmwĩsũva kwondũ wa Klĩsto, tũkyasya: “Ĩw’anĩthw’ai na Ngai.” 21 We ũla ũtaamanya naĩ, nĩwamũtw’ĩkĩthisye naĩ * kwondũ witũ, nĩ kana kwĩsĩla kwake twĩthĩwe twĩ alũngalu methonĩ ma Ngai.
6 O tũitethya wĩa vamwe nake, twĩmwĩsũva mũiketĩkĩle ũseo mwingĩ wa Ngai na mũyasya kĩeleelo kyaw’o. 2 Nũndũ easya: “Ĩvinda yĩla yĩtĩkĩlĩtwe nĩnakwĩwie, na mũthenya wa ũtangĩĩo nĩnakũtethisye.” Sisya! Yĩĩ nĩyo ĩvinda yĩla yĩtĩkĩlĩtwe. Sisya! Ũũ nĩw’o mũthenya wa ũtangĩĩo.
3 Tũitumaa vethĩwa na kĩtumi kya kũlulutĩkya kwa nzĩa o na yĩva, nĩ kana ũthũkũmi witũ ndũkethĩwe na mavĩtyo; 4 ĩndĩ kwa nzĩa syonthe nĩtũĩkĩĩthasya kana twĩ athũkũmi ma Ngai nthĩnĩ wa kũmĩĩsya maũndũ maingĩ, na mathĩna, na kũnyivĩwa, na mawũmũ, 5 na kũkũnwa, na kwovwa yela, na ithokoo, na wĩa mũmũ, na kũlea kũkoma, na kwaĩwa nĩ lĩu; 6 na ũtheu, na ũmanyi, na wũmĩĩsyo, na ũseo, na veva mũtheu, na wendo ũte na wangangany’a, 7 na ndeto sya w’o, na vinya wa Ngai, na kwĩsĩla mĩio ya ũlũngalu kw’okonĩ kwa aũme * na kwa aka, * 8 kwĩsĩla kũnengwa ndaĩa na kũlea kũnengwa ndaĩa, kwĩsĩla kũneenewa maũndũ mathũku na kũneenewa maũndũ maseo. Twonekaa ta twĩ akengani ĩndĩ tũneenaa w’o, 9 ta andũ matesĩkĩe ĩndĩ nĩtwĩsĩkĩe nesa, ta tũũkw’a * ĩndĩ sisya! twĩ thayũ, ta twĩ akũne ĩndĩ tũinenganawe tũawe, 10 ta twĩ na kyeva ĩndĩ mavinda onthe nĩtũtanaa, ta twĩ ngya ĩndĩ nĩtũthuasya aingĩ, ta tũte na kĩndũ o na kĩmwe ĩndĩ twĩ na syĩndũ syonthe.
11 Nĩtwathamĩtye kanyw’a witũ tũneene * nenyu, inyw’ĩ Akolintho, na nĩtũvingũĩte ngoo yitũ vyũ. 12 Wendo witũ kwenyu ti mũsiĩĩe, ĩndĩ wendo wenyu kwitũ nĩmũsiĩĩe. 13 Kwoou nĩngũneena ta ngũtavya syana syakwa: O nenyu vingũai ngoo syenyu vyũ.
14 Mũikovanĩw’e ĩsokinĩ yĩmwe na * ala mate etĩkĩli. Nũndũ ve ngwatanĩo myaũ katĩ wa ũlũngalu na ũtũli wa mĩao? Kana kyeni kĩ mũamba mwaũ na kĩvindu? 15 O na ĩngĩ, ve ngwatanĩo myaũ katĩ wa Klĩsto na Veliali? * Kana mwĩtĩkĩli * e mũamba mwaũ na mũndũ ũte mwĩtĩkĩli? 16 Na ve ngwatanĩo myaũ katĩ wa ĩkalũ ya Ngai na mĩvw’anano? Nũndũ twĩ ĩkalũ ya Ngai ũla wĩ thayũ; o tondũ Ngai waisye: “Ngekala katĩ woo na ngaendela katĩ woo, na ngeethĩwa Ngai woo, namo makeethĩwa andũ makwa.” 17 “‘Kwoou, umai katĩ woo, na mũyĩvathana namo,’ easya ũu Yeova, ‘na mũyĩeka kũkiita kĩndũ kĩte kĩtheu’”; “‘na ngamũthokya.’” 18 “‘Na ngatw’ĩka ĩthe wenyu, nenyu mũkeethĩwa ana na eĩtu makwa,’ easya ũu Yeova, Mwene Vinya W’onthe.”
7 Kwoou, nũndũ twĩ na mawatho asu endwa, ekai twĩthesye kumana na kĩla ũvuku wa mwĩĩ na wa veva, nĩ kana twĩthĩwe twĩ atheu vyũ nthĩnĩ wa kũmũkĩa Ngai.
2 Ĩthĩwai na mwanya ngoonĩ syenyu kwondũ witũ. Vaiĩ mũndũ o na ũmwe tũvĩtĩsye, na vaiĩ mũndũ o na ũmwe twanangĩte, na vaiĩ mũndũ o na ũmwe twaakenga nĩ kana twĩyĩune. 3 Ndikwasya ũu nĩ kana nĩmũsilĩle. Nũndũ nĩnĩwetie kana inyw’ĩ mwĩ ngoonĩ sitũ, tũkw’e vamwe kana twĩkale thayũ vamwe. 4 Nĩ na ũthasyo mwingĩ wa kũneena nenyu. Nĩnĩkathĩĩaa mũno nũndũ wenyu. Nĩnĩkiakiĩtw’e mũno; nĩ na ũtanu mwingĩ mathĩnanĩ maitũ onthe.
5 Yĩla twavikie Masetonia, mĩĩ yitũ ndyaakwata ũthũmũo, ĩndĩ nĩtwaendeeie kũkwatwa nĩ mathĩna kuma kĩla ngalĩko, nũndũ kwaĩ kaũ nza na wia nthĩnĩ. 6 Ĩndĩ Ngai ũla ũkiakiasya ala makw’ĩte ngoo, nĩwatũkiakiisye kwĩsĩla kwĩthĩwa vo kwa Tito; 7 na ti ũndũ wa kwĩthĩwa vo kwake kw’oka ĩndĩ o na kwĩsĩla ũkiakisyo ũla wakwatie nũndũ wenyu, nĩkwĩthĩwa nĩwasyokie na atũtavya ũndũ mwĩ na mea maingĩ ma kũmbona, ũndũ mwĩ na kyeva kingĩ, na ũndũ mũnthĩnĩkĩaa mũno wĩana; * na kwoou natana mũno.
8 Nũndũ o na ethĩwa valũa wakwa nĩwatumie mwĩthĩwa na kyeva, nyie ndikwĩlila nũndũ wa ũndũ ũsu. O na ethĩwa mbeenĩ nĩneelilile (nũndũ nĩngwona kana valũa wakwa nĩwatumie mwĩthĩwa na kyeva, o na kau no kwa kavinda kanini), 9 yu nĩngũtana, na ti kwĩthĩwa nĩnatumie mwĩthĩwa na kyeva, ĩndĩ nĩkwĩthĩwa nĩmweethĩiwe na kyeva nginya mweelila. Nũndũ nĩmweethĩiwe na kyeva kwa nzĩa ĩla ĩmwendeeasya Ngai, na kwoou tũyaatuma mũkwatwa nĩ ũthũku. 10 Nĩkwĩthĩwa mũndũ eethĩwa na kyeva kwa nzĩa ĩla ĩmwendeeasya Ngai, nĩwĩlilaa na aikwata ũtangĩĩo, na ayĩthĩwa ate kwĩtũla mũtĩ; ĩndĩ kyeva kya nthĩ kĩetae kĩkw’ũ. 11 Nũndũ sisyai ũndũ kwĩthĩwa na kyeva kwa nzĩa ĩla ĩmwendeeasya Ngai kũtumĩte mwĩthĩwa na kĩthito kingĩvĩte, ĩĩ, mwĩvathana na mavĩtyo, ĩĩ, mũthatw’a nĩ mavĩtyo, ĩĩ, mwĩthĩwa na kĩkĩo, ĩĩ, mwĩthĩwa na mea maingĩ, ĩĩ, mwĩthĩwa na kĩthing’ĩĩsyo, ĩĩ, na mũlũnga maũndũ! Na kwa nzĩa syonthe nĩmwonanĩtye kana mwĩ atheu * ũndũnĩ ũsu. 12 O na kau nĩnamũandĩkĩie, ndyaaĩka ũu nũndũ wa mũndũ ũla weekĩte ĩvĩtyo, kana ũla wavĩtĩw’e, ĩndĩ naandĩkie nĩ kana kĩthito kyenyu kwondũ witũ kyoneke ũtheinĩ katĩ wenyu, mbee wa metho ma Ngai. 13 Nĩkyo kĩtumi tũkiakiĩtw’e.
Ĩndĩ o na eka kũkiakiw’a, nĩtwatanie mũno nũndũ wa ũtanu ũla Tito waĩ naw’o, nĩkwĩthĩwa inyw’onthe nĩmwatumie akwata vinya. * 14 Nũndũ ethĩwa nĩnĩkathĩĩte kwake ĩũlũ wenyu, ndyaaĩkĩĩthw’a nthoni; ĩndĩ o tondũ maũndũ onthe ala twamũtavisye maĩ ma w’o, o ta ũu kwĩkathĩĩa kwitũ vala ve Tito nĩkwonekete kana nĩ kwa w’o. 15 O na ĩngĩ, wendo wake kwenyu nĩ mũnene nũndũ we nũlilikanaa ũndũ inyw’onthe mwĩthĩĩtwe mwĩ ewi, na ũndũ mwamũthokisye mwĩ na wia na kũtetema. 16 Nĩngũtana nũndũ maũndũnĩ onthe nĩnĩmũĩkĩĩe.
8 Yu ana-a-asa, twĩenda mũmanye ũseo mwingĩ wa Ngai ũla ũnengetwe ikundi sya Masetonia. 2 Ĩvinda yĩla maĩ ĩtatwanĩ ĩnene ya mathĩna, ũtanu woo mwingĩ na ũkya woo mwingĩ nĩwatumie ũlau woo wongeleka. * 3 Nũndũ meekie ũu kwosana na ũkwati woo, ĩĩ, o na nĩngũkũsĩĩa kana meekie kũvĩtũka ũkwati woo, 4 namo ene na ngoo ya kwenda nĩmatwĩsũvaa mũno nĩ kana makwate kĩanda kya kumya mĩthĩnzĩo ya ũlau, na kwĩthĩwa na kĩanda ũthũkũminĩ wa kũnengane ũtethyo kwondũ wa atheu. 5 Meekie ũu kũvĩtũka ũndũ tweekwatasya; mbee nĩmeeyumisye kwa Mwĩaĩi na meeyumya kwitũ kwosana na kwenda kwa Ngai. 6 Kwoou nĩtwamũthangaaisye Tito aminũkĩlye wĩa ũla waĩ anambĩĩsya katĩ wenyu wa kũmbany’a mĩthĩnzĩo ĩla mumĩtye na ngoo ya kwenda. 7 Ĩndĩ o tondũ mwĩ athwii maũndũnĩ onthe, nthĩnĩ wa mũĩkĩĩo na ndeto na ũmanyi na kĩthito na wendo witũ kwenyu, o ta ũu ĩthĩwai mwĩ alau nthĩnĩ wa kũnengane mĩthĩnzĩo na ngoo ya kwenda.
8 Ndiũneena ũu ngĩmwĩaĩa, ĩndĩ nĩenda mũmanye kĩthito kya ala angĩ na ngĩmanya kana wendo wenyu nĩ wa w’o. 9 Nũndũ nĩmwĩsĩ ũseo mwingĩ wa Mwĩaĩi waitũ Yesũ Klĩsto, kana o na kau aĩ mũthwii, nĩwatw’ĩkie ngya kwondũ wenyu, nĩ kana mwĩthĩwe athwii kwĩsĩla ũkya wake.
10 Na ũũ nĩw’o woni wakwa ũndũnĩ ũsu: Kwĩka ũu nĩkũũmũtethya, nũndũ mwaka ũmwe mũthelu nĩmwambĩĩisye ũndũ ũsu, o na nĩmwoonanisye kana mwĩ na wendi wa kũwĩka. 11 Kwoou yu, minĩĩai kĩla mwambĩĩisye kwĩka, nĩ kana o ũndũ mweeyũmbanĩtye kwĩka mũtonye kwĩka kwĩanana na ũtonyi ũla mwĩ naw’o. 12 Nũndũ ethĩwa mbee mũndũ nĩwĩyũmbanĩtye, ũndũ ũsu nĩwĩtĩkĩlawa kwĩanana na kĩla mũndũ wĩ nakyo, ĩndĩ ti kĩla ũte nakyo. 13 Nũndũ ndikwenda maũndũ methĩwe me mololo kwa andũ ala angĩ, ĩndĩ kwenyu methĩwe me momũ; 14 ĩndĩ nĩ kana vethĩwe na wĩananu, syĩndũ mbingĩ ila mwĩ nasyo ĩvinda yĩĩ no ivete kũnyivĩwa kwoo, nĩ kana o namo yĩla meĩthĩwa na syĩndũ mbingĩ matonye kũveta kũnyivĩwa kwenyu, na vayĩthĩwa na wĩananu. 15 O tondũ kũandĩkĩtwe: “Mũndũ ũla wĩ na mbingĩ ndaaĩthĩwa na mbingĩ mũno, na mũndũ ũla wĩ na nini ndaaĩthĩwa na nini mũno.”
16 Ngai natũngĩwe mũvea nũndũ nĩwĩkĩĩte ngoonĩ ya Tito kĩthito o ta kĩu kya kũmũthĩnĩkĩa, 17 nĩkwĩthĩwa nĩtwamũthangaaisye na eetĩkĩla, na nũndũ e na mea maingĩ, nũkũka na ngenda yake mwene. 18 Ĩndĩ nĩtũũmũtũma vamwe na mwana-a-asa ũla kũkathwa kwake nũndũ wa ũvoo mũseo kũnyaĩĩkĩte ikundinĩ syonthe. 19 Na ti ũu w’oka, ĩndĩ o na nũnyuvĩtwe nĩ ikundi aendanasye naitũ yĩla tũũnengane mĩthĩnzĩo ĩsu ya ũlau ĩla ĩtumaa Mwĩaĩi ataĩwa, na kwonany’a kana ithyĩ nĩtwĩyũmbanĩtye kũtetheesya. 20 Kwoou nĩtũkwĩsũvĩa nĩ kana mũndũ o na wĩva ndakatũtalĩle mavĩtyo nũndũ wa mũvothi wa ũlau ũla tũũnengane. 21 Nĩkwĩthĩwa ‘twĩĩka maũndũ onthe twĩ aĩkĩĩku methonĩ ma Yeova na methonĩ ma andũ.’
22 O na ĩngĩ, nĩtũũtũma vamwe namo mwana-a-asa waitũ ũla tũmũtatĩte mavinda maingĩ na tũkethĩa kana e kĩthito maũndũnĩ maingĩ, na yu e na kĩthito kingĩ mũno nĩkwĩthĩwa nũmũĩkĩĩe inyw’ĩ mũno. 23 Ĩndĩ ethĩwa ve ĩkũlyo ĩũlũ wa Tito, we nĩ mũtindany’a wakwa na mũtethya wa wĩa vamwe nakwa nĩ kana mũtetheke; kana ethĩwa ve na makũlyo ĩũlũ wa ana-a-asa maitũ, mo nĩ atũmwa kwondũ wa ikundi na ndaĩa kwa Klĩsto. 24 Kwoou ĩkĩĩthyai kana nĩmũmendete, na mũyony’a ikundi nĩkĩ twĩkathĩĩaa nũndũ wenyu.
9 Na yu ĩũlũ wa ũthũkũmi kwondũ wa atheu, ndi na vata mũnene wa kũmũandĩkĩa, 2 nũndũ nĩnĩsĩ ũndũ mwĩthĩawa mwĩyũmbanĩtye na ũu nũtumaa nĩkathĩĩa kũla kwĩ Amasetonia, kana ana-a-asa ma Akaia nĩmethĩĩtwe meyũmbanĩtye kwa mwaka mũima, na kĩthito kyenyu nĩkĩthangaaĩtye aingĩ moo. 3 Ĩndĩ nĩtũma ana-a-asa nĩ kana kwĩkathĩĩa kwitũ ĩũlũ wenyu kũikethĩwe kwĩ kwa mana ũndũnĩ ũsu, na nĩ kana mwĩthĩwe mwĩyũmbanĩtye nesa, o tondũ naisye mũkethĩwa mũilye. 4 Nũndũ ethĩwa Amasetonia nĩmekũka vamwe nakwa na mayĩthĩa mũteyũmbanĩtye, ithyĩ o vamwe nenyu, tũkeekĩĩthw’a nthoni nũndũ wa kwĩthĩwa tũmũĩkĩĩe. 5 Kwoou nĩsũanĩie nũseo nĩthangaasye ana-a-asa mambe kũka kũla mũĩ nĩ kana mombany’e kwĩ tene mũthĩnzĩo wenyu wa ũlau ũla mũnathanĩte, nĩ kana wĩthĩwe wũmbanĩtw’e ta mũthĩnzĩo wa ũlau, na ti ta kĩndũ kĩvenanĩtwe.
6 Ĩndĩ ĩũlũ wa ũndũ ũsu, mũndũ o na wĩva ũla ũvandaa nini akaketha nini, na mũndũ o na wĩva ũla ũvandaa mbingĩ akaketha mbingĩ. 7 Ekai kĩla ũmwe eke ũndũ ũtw’ĩte ngoonĩ yake, na ti ate kwenda kana kũthing’ĩĩw’a, nũndũ Ngai endete mũndũ ũla ũnenganae na ũtanu.
8 O na ĩngĩ, Ngai nũtonya kũtuma ũseo wake w’onthe wongeleka kũla mũĩ nĩ kana mavinda onthe mwĩthĩwe mwĩ eanĩe vyũ kĩla ũndũnĩ, o vamwe na kwĩthĩwa na syĩndũ mbingĩ kwondũ wa kĩla wĩa mũseo. 9 (O tondũ kũandĩkĩtwe: “Nũaanĩtye kwa wingĩ; * nũnengete ngya. Ũlũngalu wake wĩkalaa tene na tene.” 10 Na yu Ũla ũnengae mũvandi mbeũ mbingĩ na mũkate kwondũ wa kũya, akamũnenga na kũmwingĩvĩsya mbeũ nĩ kana mũvande, na akaingĩvya ngetha ya ũlũngalu wenyu.) 11 Maũndũnĩ onthe nĩmũendeee na kũtw’ĩkĩthw’a athwii nĩ kana mwĩthĩwe na ũlau kĩla ũndũnĩ, ũla kwĩsĩla kwitũ ũtumaa andũ mamũtũngĩa Ngai mũvea; 12 nũndũ ũthũkũmi ũsu ti o kwondũ wa kwĩanĩsya nesa mavata ma ala atheu, ĩndĩ o na nũtumaa andũ aingĩ mamũtũngĩa Ngai mũvea. 13 Nũndũ wa ũĩkĩĩthyo ũla ũthũkũmi ũũ wa kũnengane ũtethyo wonanasya, nĩmamũtaĩaa Ngai nũndũ nĩmwĩnyivĩasya ũla ũvoo mũseo ĩũlũ wa Klĩsto, o tondũ mwatavanisye ũtheinĩ, na nũndũ nĩmumasya mũvothi kwa ũlau kwondũ woo na kwa onthe. 14 O na nĩmavoyaa na kĩthing’ĩĩsyo kwondũ wenyu, na nĩmamwendete nũndũ wa ũseo mwingĩ ũtathimĩka wa Ngai ũla mwĩ naw’o.
15 Ngai natũngĩwe mũvea nũndũ wa mũthĩnzĩo wake ũtatonya kũelew’a.
10 Na yu nyie, Vaulo mwene, nĩngũmwĩsũva na ũuu na ũseo wa Klĩsto, o na kau mwonaa nĩ mwonzu yĩla nĩ katĩ wenyu, ĩndĩ mũyona nĩ na ũkũmbaũ yĩla nde vamwe nenyu. 2 Nĩmwĩsũva nĩ kana yĩla nĩ vamwe nenyu mũikatume nĩthĩwa na ũkũmbaũ wa kwosa ĩtambya ĩlũmu yĩla ngwenda kũmosea amwe ala monaa ta tũendaa kwosana na mwĩĩ. 3 Nũndũ o na kau twĩkalaa nthĩnĩ wa mwĩĩ, tũyũkitaa kaũ kwosana na ũndũ tũilye nthĩnĩ wa mwĩĩ. 4 Nũndũ mĩio ya kaũ witũ ti ya mwĩĩ, ĩndĩ ĩnengetwe vinya nĩ Ngai nĩ kana ĩtonye kũomboa ngome syĩ vinya. 5 Nũndũ nĩtũomboaa mosũanĩo na kĩla ũndũ mũtũlu, ũla ũtũlĩtw’e ũleane na ũmanyi wa Ngai, na nĩtũetae kĩla ũsũanĩo ũkombonĩ nĩ kana ũmwĩw’e Klĩsto; 6 na nĩtwĩyũmbanĩtye kũmwosea ĩtambya mũndũ o na wĩva ũla ũkũendeea kwĩthĩwa ate mwĩwi, mwamina kwonany’a kana mwĩ ewi vyũ.
7 Inyw’ĩ mũsiasya maũndũ o ũndũ mailye vaa ĩũlũ. Ethĩwa mũndũ o na wĩva e na mũĩkĩĩo kana we nĩ wa Klĩsto, eka asũanĩe ĩngĩ ũndũ ũũ: O tondũ we ne wa Klĩsto, o naitũ twĩ make. 8 Nũndũ o na ethĩwa nĩngwĩkathĩĩa mũno ĩũlũ wa ũkũmũ ũla Mwĩaĩi watũnengie wa kũmwaka na ti kũmũomboa, nyie ndiĩkĩĩthw’a nthoni. 9 Nĩkwĩthĩwa ndikwenda kwoneka ta nendaa kũmũtelemya na valũa syakwa. 10 Nũndũ maasya: “Valũa syake nĩ ngito na syĩ vinya, ĩndĩ yĩla wĩ vamwe naitũ ndonekaa e na vinya na ũneeni wake nĩ wa kũvũthw’a.” 11 Eka mũndũ ũsu amanye kana maũndũ ala tũneenaa valũanĩ yĩla tũte vamwe nenyu, maũndũ asu nomo twĩĩka yĩla twĩĩthĩwa vamwe nenyu. 12 Nũndũ ithyĩ tũyĩsa kwĩyĩanany’a kana kwĩyĩelekany’a na amwe ala menenevasya. Ĩndĩ yĩla meethima kwosana na mawoni moo, na meeyĩelekany’a namo ene, methĩawa mate na ũmanyi.
13 Ĩndĩ ithyĩ tũyĩĩkathĩĩa kũvĩtũka mĩvaka ĩla tũnengetwe, ĩndĩ twĩĩkathĩĩa nthĩnĩ wa mĩvaka ya kĩsio kĩla Ngai ũtũthimĩe, na kĩsio kĩu nĩkĩvikĩte kũla mũĩ. 14 Nĩ w’o kana tũivĩtũkaa mĩvaka ĩla tũnengetwe, o tondũ vatonya kwĩthĩwa vailye ta kethĩwa mĩvaka yitũ ndyavikĩte kũla mũĩ, nũndũ nithyĩ twaĩ ma mbee kũmũvikĩa twĩ na ũvoo mũseo ĩũlũ wa Klĩsto. 15 Aiee, tũyĩkathĩĩaa nza wa mĩvaka ĩla tũnengetwe, ũu nĩ kwasya, tũyĩkathĩĩaa wĩanĩ wa mũndũ ũngĩ, ĩndĩ twĩĩkwatya kana mũĩkĩĩo wenyu wĩendeea kwongeleka, na maũndũ ala twĩkĩte nĩmekũendeea kwongeleka kĩsionĩ kĩla twĩ nakyo. Na ĩndĩ tũyĩka maũndũ maingĩ, 16 nĩ kana wĩthĩe nĩtũtonya kũtavany’a ũvoo mũseo isionĩ ila syĩ mbeange wa kwenyu, nĩ kenda tũikekathĩĩe maũndũnĩ ala mekĩtwe kĩsionĩ kya mũndũ ũngĩ. 17 “Ĩndĩ ũla wĩkathĩĩaa nĩekathĩĩe nthĩnĩ wa Yeova.” 18 Nũndũ ti ũla wĩnenevasya mwene wĩtĩkĩlawa, ĩndĩ no ũla Yeova ũnenevasya.
11 Ta kethĩwa no mũmbũmĩĩsya ũtumanunĩ wakwa mũnini. Ĩndĩ, kwa w’o, nĩmũendeee kũmbũmĩĩsya! 2 Nũndũ nĩngũmwĩw’ĩa kĩwĩu kĩla kĩmwendeeasya Ngai, * nĩkwĩthĩwa nyie mwene namwĩvaĩsye mũũme ũmwe nĩ kana nĩmũnengane kwa Klĩsto ta mwĩĩtu mũtheu ũtesĩ mũndũũme. 3 Ĩndĩ nĩ na wia nũndũ nĩona kana mũndũ no ese kũmũkenga, o tondũ Eva wakengiwe nĩ nzoka na ũseleke wayo, na kwananga kĩlĩko kyenyu kĩeke kũatĩĩa ũtheu ũla ũmwaĩle Klĩsto. 4 Nũndũ ethĩwa mũndũ nĩwooka na amũtavya ĩũlũ wa Yesũ ũngĩ eka ũla twamũtavisye, kana amũetee veva ũngĩ eka ũla mwakwatie, kana amũtavya ũvoo ũngĩ mũseo eka ũla mweetĩkĩlile, nĩmũmĩanĩasya nake vate thĩna. 5 Nĩkwĩthĩwa nĩona kana vaiĩ ũndũ o na ũmwe ũkwonany’a kana nyie nĩ mũnini kwĩ atũmwa menyu ala meyonaa me aseo mũno vyũ. 6 Ĩndĩ o na ethĩwa ndyĩsĩ kũneena nesa, vate nzika nĩ na ũmanyi; na nĩtwamwonisye ũmanyi ũsu kwa nzĩa syonthe na maũndũnĩ onthe.
7 Kana nĩneekie naĩ kwa kwĩnyivya nĩ kana mũnenevw’e, nũndũ namũtavisye ũvoo wa Ngai nĩ mũtanu na vate ndĩvi? 8 Nĩnavenie * ikundi ila ingĩ kwa kwĩtĩkĩla ũtethyo kuma kwasyo nĩ kana nĩmũthũkũme inyw’ĩ. 9 Na yĩla naĩ vamwe nenyu na nakwatwa nĩ thĩna, ndyaatw’ĩkĩa mũndũ o na ũmwe mũio, nũndũ ana-a-asa ala maumie Masetonia nĩmathĩnĩkĩie mavata makwa vyũ. Ĩĩ, maũndũnĩ onthe ndyaaenda kũmũtw’ĩkĩa mũio na ndikamũtw’ĩkĩa. 10 O tondũ ũw’o wa Klĩsto wĩ nthĩnĩ wakwa, ndikaeka kwĩkathĩĩa ĩũlũ wa isio sya Akaia. 11 Nũndũ wa kĩtumi kĩva? Nĩkwĩthĩwa ndimwendete? Ngai nĩwĩsĩ nĩnĩmwendete.
12 Ĩndĩ nĩngũendeea kwĩka maũndũ ala nĩendeee kwĩka, nĩ kana nĩvete kĩla melingĩtye * nakyo ala meũmantha ũndũ matonya kwĩthĩwa meanene naitũ maũndũnĩ ala mekwĩkathĩĩa namo. 13 Nĩkwĩthĩwa andũ ta asu nĩ atũmwa ma ũvũngũ, athũkũmi akengani, mekwĩtw’ĩkĩthya atũmwa ma Klĩsto. 14 Na ti ũsengy’o nũndũ o na Satani mwene nũendeeaa kwĩtw’ĩkĩthya mũlaĩka wa kyeni. 15 Na kwoou ti ũndũ mũnene kwona athũkũmi make o namo mayĩtw’ĩkĩthya athũkũmi ma ũlũngalu. Ĩndĩ mũminũkĩlyo woo ũkeethĩwa kwosana na meko moo.
16 Nĩngũweta ĩngĩ: Mũndũ o na wĩva ndakasũanĩe kana nyie nĩ mũtumanu. Ĩndĩ o na ethĩwa nĩmũsũanĩaa ũu, mbĩtĩkĩlei ta mũndũ mũtumanu, nĩ kana o nakwa nĩkathĩĩe o vanini. 17 Ũndũ ũla ngwasya nĩ kana ndiũneena nĩatĩĩe ngelekany’o ya Mwĩaĩi, ĩndĩ nĩneena ta mũndũ mũtumanu, ũla wĩyĩĩkĩĩe na wĩkathĩĩaa. 18 Nĩkwĩthĩwa aingĩ nĩmekwĩkathĩĩa kwosana na mwĩĩ, * o nakwa nĩngwĩkathĩĩa. 19 Na nũndũ mwĩ “oĩ” mũno, nĩmũmĩĩasya ala atumanu mwĩ atanu. 20 O na nĩmũmĩĩasya mũndũ o na wĩva ũla ũmũtw’ĩkĩthasya ngombo, na mũndũ o na wĩva ũla ũmũvenaa malĩ syenyu, na mũndũ o na wĩva ũla wosaa kĩla mwĩ nakyo, na mũndũ o na wĩva ũla wĩnenevasya ĩũlũ wenyu, na mũndũ o na wĩva ũla ũmũkũnaa ũthyũ.
21 Nĩasya ũu nĩ kana twĩw’e nthoni, nũndũ no twoneke ta twĩkĩte maũndũ na wonzu.
Ĩndĩ ethĩwa ala angĩ mekĩte maũndũ na ũkũmbaũ—nĩneena ta mũndũ mũtumanu—o nakwa nĩkaa maũndũ na ũkũmbaũ. 22 Mo nĩ Aevelania? O nakwa nĩ Mũevelania. Mo nĩ Aisilaeli? O nakwa nĩ Mũisilaeli. Mo nĩ ũsyao wa Avalaamu? O nakwa nĩ ũsyao wa Avalaamu. 23 Mo nĩ athũkũmi ma Klĩsto? Nĩngũsũngĩa ta mũndũ wĩ na ndũũka, nyie nĩthĩĩtwe nĩ mũthũkũmi wake kwa nzĩa nene kũmavĩtũka: Nĩndethetye wĩa mwingĩ mbee woo, ngovwa yela mavinda maingĩ kwĩ mo, ngavũwa mavinda matatalĩka, na mavinda maingĩ ngethĩwa vakuvĩ kũkw’a. 24 Mavinda atano nĩnakũniwe nĩ Ayuti ivoko 40 kũoleka kĩmwe, 25 mavinda atatũ nĩnavũiwe na ndata, nĩnakimangiwe na mavia ĩvinda yĩmwe, mavinda atatũ nĩnanangĩkĩiwe nĩ meli, nĩnekalile ũkanganĩ mũliku ũtukũ ũmwe na mũthenya ũmwe; 26 naĩ kyalonĩ mavinda maingĩ, mĩisyonĩ ya mbũsĩ, mĩisyonĩ ya ing’endilĩ, mĩisyo kumana na andũ makwa, mĩisyo kumana na andũ ma mbaĩ ingĩ, mĩisyo ndũanĩ, mĩisyo weũnĩ, mĩisyo ũkanganĩ, mĩisyo kumana na ana-a-asa ma ũvũngũ, 27 wĩa mũmũ na wĩ mĩnoo, ngamina matukũ maingĩ ndakoma, ngekala na nzaa na waũni, ngaĩwa nĩ lĩu mavinda maingĩ, ngekala mbevonĩ na kwĩthĩwa nde na ngũa. *
28 Na ti o maũndũ asu me moka, ĩndĩ kĩla mũthenya nyie nĩnthĩnĩkĩaa ikundi syonthe. 29 Nũũ ũla mwonzu, nakwa ngethĩwa nde mwonzu? Nũũ ũla ũlulutĩkĩte, nakwa ngethĩwa nde na ũthatu mwingĩ?
30 Ethĩwa no nginya nyie nĩkathĩĩe, nĩĩkathĩĩa maũndũnĩ ala monanasya wonzu wakwa. 31 Ngai ũla nĩwe Ĩthe wa Mwĩaĩi waitũ Yesũ, Ũla waĩle kũtaĩwa tene na tene, nĩwĩsĩ kana ndiũkengana. 32 Nĩ Ndamasiku, ngavana ũla waĩ ungu wa Mũsumbĩ Aleta nĩwasungaa ndũa ĩsu ya Andamasiku nĩ kana angwate, 33 ĩndĩ nĩnesĩilw’e ndĩlĩsyanĩ yaĩ ũkũtanĩ wa ndũa na natheew’a nĩ kĩkavũnĩ, na nathi na ndaangwata.
12 No nginya nĩkathĩĩe. O na kau ũu ndũũndethya, ĩndĩ yu nĩngũneenea maũndũ ala nooniw’e o vamwe na movuany’o kuma kwa Mwĩaĩi. 2 Nĩnĩsĩ mũndũ ũmwe ũla myaka 14 mĩvĩtu, e ngwatanĩo vamwe na Klĩsto, woosiwe atwawa ĩtu ya katatũ, ethĩwa aĩ na mwĩĩ kana ndaĩ na mwĩĩ, nyie ndyĩsĩ, Ngai nĩwe wĩsĩ. 3 Ĩĩ, nĩnĩsĩ mũndũ ũsu, ethĩwa aĩ na mwĩĩ kana ndaĩ na mwĩĩ, nyie ndyĩsĩ Ngai nĩwe wĩsĩ, 4 ũla woosiwe na atwawa ũseonĩ * na eew’a ndeto itaĩle kũneenwa kana kũwetwa nĩ mũndũ. 5 Nĩngwĩkathĩĩa ĩũlũ wa mũndũ ũsu, ĩndĩ ndiĩkathĩĩa ĩũlũ wakwa ate o ĩũlũ wa wonzu wakwa. 6 Nũndũ o na ethĩwa nĩngwĩkathĩĩa, ndiĩthĩwa nĩ mũtumanu, nũndũ nĩthĩwa ngĩneena w’o. Ĩndĩ nĩngwĩsiĩĩa kwĩka ũu, nĩ kana mũndũ o na wĩva ndakangathĩĩe kũvĩtũka kĩla we mwene ũkwona nthĩnĩ wakwa kana kĩla ũkwĩw’a kuma vala nĩĩ, 7 aĩ nũndũ wa kwĩthĩwa nĩnakwatie movuany’o asu ma kũsengy’a.
Na nĩ kana ndikenenevye mũno, nĩnanengiwe mwĩw’a mwĩĩnĩ, mũlaĩka wa Satani, ũla ũendeeaa kũngũna makovi, * nĩ kana ndikenenevye mũno. 8 Mavinda atatũ nĩnamwĩsũvie Mwĩaĩi ĩũlũ wa ũndũ ũsu, nĩ kana wume vala nĩĩ. 9 Ĩndĩ ambĩa: “Ũseo wakwa mwingĩ nũkwĩanĩe, nũndũ vinya wakwa wonekaa nesa wonzunĩ waku.” Kwoou nĩngwĩkathĩĩa ĩũlũ wa wonzu wakwa nĩ na ũtanu mwingĩ, nĩ kana vinya wa Klĩsto wĩkale ĩũlũ wakwa ta ĩeema. 10 Kwoou nĩngũtana yĩla nĩ na mawonzu, yĩla ngũumangwa, yĩla nĩthelelwe, na yĩla nĩ na mathĩna na mawũmũ, kwondũ wa Klĩsto. Nũndũ yĩla nĩ mwonzu, nĩw’o nĩthĩawa na vinya.
11 Nĩtw’ĩkĩte mũndũ mũtumanu. Ninyw’ĩ mwatumie nĩthĩwa nĩilye ũu, nũndũ mwaĩle kwĩthĩwa mwangathie. Nĩkwĩthĩwa vaiĩ ũndũ o na ũmwe ũkwonany’a kana nyie nĩ mũnini kwĩ atũmwa menyu ala meyonaa me aseo mũno vyũ, o na ethĩwa nyie nĩ vathei. 12 Vate nzika, maũndũ ala monanasya kana mũndũ nĩ mũtũmwa wa w’o nĩmeekĩkie katĩ wenyu vamwe na wũmĩĩsyo mũnene, na syama na maũndũ ma ũsengy’o na mawĩa manene. 13 Kana nĩ ũndũ wĩva watumie mwĩthĩwa mũteanene na ikundi ila ingĩ eka o kwĩthĩwa ndyaatw’ĩka mũio kwenyu? Nĩmwĩsũva mũndekee kwondũ wa ĩvĩtyo yĩu.
14 Sisyai! Yĩĩ nĩyo ĩvinda ya katatũ nĩyũmbanĩtye kũka kwenyu, na ndimũtw’ĩkĩa mũio. Nũndũ ninyw’ĩ ngwenda na ti syĩndũ ila mwĩ nasyo; nĩkwĩthĩwa syana tisyo syaĩlĩte kwia syĩndũ kwondũ wa asyai, ĩndĩ asyai nĩmo maĩle kwia syĩndũ kwondũ wa syana. 15 Nũndũ a vakwa, nĩngũtana mũno kũtũmĩa kyonthe kĩla nĩ nakyo na kwĩnengane vyũ kwondũ wenyu. Ethĩwa nĩnĩmwendete mũno wĩana ũu, nyie ninyie naĩle kwendwa vanini? 16 O na ethĩwa vailye ata, nyie ndyaamũtw’ĩkĩa mũio. Ĩndĩ mwaasya nĩ mũndũ wa “maũĩ” na natũmĩie “ũseleke” kũmũkwata. 17 Vaiĩ o na ũmwe katĩ wa ala natũmie kwenyu naamũtũmĩa amũkenge nĩ kana nĩyĩune, kana nĩneekie ũu? 18 Nĩnamwĩsũvie Tito na namũtũma vamwe na ũla mwana-a-asa. Tito ndaamũkenga nongi nĩ kana eyĩune, kana nĩweekie ũu? Twaĩ na woni o ũmwe, kana ti w’o? Tweekie maũndũ o ũndũ ũmwe, kana ti w’o?
19 Ĩvinda yĩu yonthe mũnasũanĩaa kana tũneekaa o kwĩtetea kũla mũĩ? Twĩneena methonĩ ma Ngai twĩ ngwatanĩo vamwe na Klĩsto. Ĩndĩ endwa, maũndũ onthe ala tũkwĩka nĩ kwondũ wa kũmwaka. 20 Ĩndĩ nĩ na wia kana nĩndonya kwĩthĩa mũtailye ũndũ ngwenda, nakwa ngethĩwa ndailye ũndũ mũkwenda, vandũ va ũu, vakethĩwa ĩteta, kĩwĩu, mothilĩku, ngananĩo, kũneenea angĩ naĩ, nzukũ, mĩtũlyo, na kĩthokoany’o. 21 Nũndũ nĩvatonyeka nooka ĩngĩ Ngai wakwa akanzonokya mbee wenyu, na ngakwatwa nĩ kyeva nũndũ wa ala mekĩte naĩ na makalea kwĩlila. Ala maleete kũalyũla woni woo ĩũlũ wa kwĩka maũndũ mate matheu, ũlaalai, * na ĩũlũ wa kwĩka maũndũ mavuku na ngũlũ. *
13 Yĩĩ nĩyo ĩvinda ya katatũ ngwenda kũka kwenyu. “No nginya kĩla ũndũ ũĩkĩĩthw’e nĩ ũkũsĩ * wa ngũsĩ ilĩ kana itatũ.” 2 O na kau yu ndi vamwe nenyu, no ta nĩ vamwe nenyu ĩvinda ya kelĩ, na nĩngũmakany’a kwĩ tene andũ ala mekĩte naĩ, o vamwe na ala angĩ onthe, ngĩmea kana nesa kũka ĩngĩ ndikamew’ĩa tei, 3 nũndũ mwĩenda kũĩkĩĩthw’a kana Klĩsto, ũla wĩthĩawa ate mwonzu ĩndĩ e na vinya katĩ wenyu, nĩwe kwa w’o ũkũneena kwĩsĩla vala nĩĩ. 4 Nĩkwĩthĩwa nĩwooaĩwe mũtĩnĩ nũndũ wa wonzu, ĩndĩ yu e thayũ nũndũ wa vinya wa Ngai. Nĩ w’o kana o naitũ twĩ onzu o tondũ we waĩ mwonzu, ĩndĩ tũkekala thayũ vamwe nake nũndũ wa vinya wa Ngai, vinya ũla ũtethasya wĩa katĩ wenyu.
5 Endeeai kwĩyĩosya kana inyw’ĩ mwĩ ũla mũĩkĩĩonĩ; endeeai kũĩkĩĩthya ũndũ inyw’ĩ ene mũilye. Kana mũyĩsĩ Yesũ Klĩsto e ngwatanĩo vamwe nenyu? Ate o ethĩwa mwĩ alee. 6 Nĩĩkwatya mũkamanya kana ithyĩ tũi alee.
7 Na nĩtũũvoya Ngai nĩ kana mũikeke ĩvĩtyo o na yĩmwe, na tũikwĩka ũu nĩ kana ithyĩ twoneke nĩtwĩtĩkĩlĩtwe, ĩndĩ nĩ kana mwĩke ũla ũseo, o na ethĩwa ithyĩ twĩoneka ta twĩ alee. 8 Nũndũ tũitonya kwĩka ũndũ o na ũmwe ũũleana na ũla w’o, ĩndĩ twĩkaa maũndũ kwosana na ũla w’o. 9 Nĩ w’o kana ithyĩ nĩtũtanaa ĩvinda yonthe yĩla twĩ onzu nenyu mwĩ na vinya. Na tũvoyaa nĩ kana mũlũngwe. 10 Na nĩkyo kĩtumi ngũandĩka maũndũ aa nde vamwe nenyu, nĩ kana yĩla nĩĩthĩwa vamwe nenyu vaikethĩwe ũndũ ũtuma nĩtũmĩa kũvĩtũka ũndũ vaĩle ũkũmũ ũla nanengiwe nĩ Mwĩaĩi, wa kwaka ĩndĩ ti kũomboa.
11 Na mũthya ana-a-asa, endeeai kũtana, kũlũngwa, kũkiakiw’a, kwĩthĩwa na kĩsũanĩo kĩmwe, kwĩkala na mũuo; na Ngai wa wendo na mũuo akeethĩwa vamwe nenyu. 12 Kethany’ai na ngethi ya wendo. * 13 Atheu onthe nĩmamũkethya.
14 Inyw’onthe ĩthĩwai na ũseo mwingĩ wa Mwĩaĩi Yesũ Klĩsto na wendo wa Ngai na veva mũtheu ũla inyw’onthe mũtethekete nũndũ waw’o.
Kana “ũtũthangaasya.”
Kana “mathĩnanĩ.”
Kana “mathĩna.”
Kana nĩvatonyeka, “ala mwĩsĩ nesa.”
Kana nĩvatonyeka, “nĩ kana mũtonye kũtetheka kelĩ.”
Ũla wĩtawa Sila.
Kana “ĩndĩ ndikwenda kwĩthĩwa nĩ mũkalĩ ũneeninĩ wakwa.”
Kana “ndakamelw’e.”
Kana “mĩvango yake.”
Kana “nũtũtongoeasya nthĩnĩ wa maandamano ma ũsindi.”
Kana nĩvatonyeka, “kwĩsĩla veva wa Yeova.”
Kana “kũvulany’a ndeto ya Ngai na kĩndũ.”
Kana nĩvatonyeka, “ĩndĩ tũikusaa ngoo.”
Kana “wĩkalonĩ ũũ.”
Kana “kwĩvw’ĩka wĩkalo witũ ũla wĩ.”
Kana “nthembo ya naĩ.”
Nĩvatonyeka kwondũ wa kũkũna.
Nĩvatonyeka kwondũ wa kwĩsiĩĩa.
Kana “twonekaa ta twaĩle kũawa.”
Kana “Nĩtũneenete ũtheinĩ.”
Kana “ĩsokinĩ yĩmwe ũndũ vataĩlĩte vamwe na.”
Kumana na ndeto ya Kĩevalania ĩla yonanasya “Kĩndũ Kĩtatethya.” Ĩtũmĩawa kwonany’a Satani.
Kana “mũndũ mũĩkĩĩku.”
Ndeto kwa ndeto, “kĩthito kyenyu.”
Kana “mũi na mavĩtyo.”
Kana “nĩmwavuũkisye veva wake.”
Kana “wusũa ũketĩkanga.”
Kana “ũlau.”
Ndeto kwa ndeto, “kĩthito kya Ngai.”
Ndeto kwa ndeto, “Nĩnooyĩie.”
Kana “mevithanĩtye.”
Ũu nĩ kwasya, kwosana na ũndũ andũ mailye.
Ndeto kwa ndeto, “na nĩ mũthei.”
Kana “valatisonĩ.”
Kana “kũmbũa.”
Kĩkiliki, por·neiʹa. Sisya Maelesyo ma Ndeto.
Kĩkiliki, a·selʹgei·a. Sisya Maelesyo ma Ndeto.
Ndeto kwa ndeto, “kanyw’a.”
Ndeto kwa ndeto, “kũmumunyana kũtheu.”