Ndeto sya Kũminĩĩa

1, 2. Nĩkĩ ve vata mũnene wa kwaka mũĩkĩĩo witũ ĩvindanĩ yĩĩ? Nengane ngelekanyʼo.

MŨĨKĨĨO nĩ nguma ya kwendeesya mũno. Ĩndĩ kĩla ĩvinda twakomana na ndeto “mũĩkĩĩo,” nĩtwaĩle kũlilikanaa kana ve vata wa kwosa ĩtambya na mĩtũkĩ. Twĩasya ũu nũndũ ethĩwa tũi na mũĩkĩĩo, ve vata wa kwosa ĩtambya na mĩtũkĩ tũwake. Na ethĩwa twĩ nawʼo nĩtwaĩle kwosa ĩtambya na mĩtũkĩ tũũlũlũmĩĩlye na tũiũsũvĩa. Nĩkĩ?

² Kwakũna visa ũkĩlanĩlye weũnĩ mũnene ũte kĩndũ. Na saa isu ũyĩthĩa ũngʼaatũkĩte vyũ nĩ waũni. Ũkakwata kĩwʼũ wĩ vau, no nginya ũkĩsesee nũndũ wakĩekea syũa no kĩngʼale. O na ĩngĩ, no nginya wĩkalae ũyongeleela kĩwʼũ kyaku nĩ kana kĩũvikye kũla ũendete. Ũmũnthĩ tũilye nthĩ ĩilye weũ mũnene ũte kĩndũ, na mũĩkĩĩo wa wʼo wĩ mũo o tondũ kĩwʼũ kĩthĩawa kĩ mũo weũnĩ. O tondũ kĩwʼũ kĩthĩawa kĩ laisi kũngʼala weũnĩ, nĩ laisi mũno ĩvindanĩ yĩĩ mũĩkĩĩo witũ ũkathela. Na nĩkyo kĩtumi twaĩle kũũsũvĩa na tũiũlũlũmĩĩlasya kĩla ĩvinda. Ve vata mũnene mũno wa kwĩthĩawa na mũĩĩkĩo nũndũ o tondũ tũtekala thayũ tũte na kĩwʼũ, tũyĩsa kũendeea nesa kĩ-veva tũte na mũĩkĩĩo.—Alo. 1:17.

3. Yeova ekĩte ata nĩ kana atũtetheesye kwaka mũĩkĩĩo, na nĩ maũndũ meva elĩ twaĩlĩte kũlilikanaa?

³ Yeova nĩwĩsĩ kana twĩ na vata mũnene vyũ wa kwĩthĩwa na mũĩkĩĩo, na nĩwĩsĩ kana ve vinya mũno kwaka na kũlũlũmĩĩlya mũĩkĩĩo witũ ũmũnthĩ. Kĩu nĩkyo kĩtumĩte atũelesya ĩũlũ wa andũ aingĩ maĩ na mũĩkĩĩo mũlũmu tũtonya kũatĩĩa ngelekanyʼo yoo. Yeova aveveeie mũtũmwa Vaulo aandĩka atĩĩ: “[Ĩthĩwai] mũyĩatĩĩa ngelekanyʼo ya ala makwataa mawatho nũndũ wa mũĩkĩĩo na wũmĩĩsyo.” (Aevl. 6:12) Kĩu nĩkyo kĩtumi ũseũvyo wa Yeova wĩthĩĩtwe ũitũthuthya twĩkĩe kĩthito tũatĩĩe ngelekanyʼo ya aũme na aka aĩkĩĩku ala maĩ na mũĩkĩĩo mũlũmu, ta ala twĩmanyĩĩtye ĩũlũ wamo ĩvukunĩ yĩĩ. Ĩndĩ yo twaĩle kwĩka ata ũmũnthĩ? Ve maũndũ elĩ twaĩle kũlilikana: (1) Nĩtwaĩle kũendeea kũlũlũmĩĩlya mũĩkĩĩo witũ; (2) Nĩtwaĩle kwĩkalaa tũlilikene wĩkwatyo witũ kĩla ĩvinda.

4. Satani nĩ mũmaitha wa mũĩkĩĩo witũ ata, ĩndĩ nĩkĩ tũtaĩle kũkwʼa ngoo?

⁴ Endeea kũlũlũmĩĩlya mũĩkĩĩo waku. Ve mũmaitha wendaa mũno kwananga mũĩkĩĩo witũ. Mũmaitha ũsu nĩ Satani. E mũtongoi wa nthĩ ĩno, atumĩte yĩthĩwa ĩilye ta ũiĩ mũnyau mũno ũtumaa wĩthĩwa wĩ ũndũ ũte laisi kwaka na kũlũlũmĩĩlya mũĩkĩĩo witũ. Satani e vinya mũno kwĩ ithyĩ. Ĩndĩ nĩtwaĩle kũkwʼa ngoo tũkaeka kwaka na kũlũlũmĩĩlya mũĩkĩĩo witũ? Aiee! Yeova nĩ Mũnyanyae mũnene wa onthe ala mekĩaa kĩthito make mũĩkĩĩo wa wʼo. Nũtũĩkĩĩthĩtye kana e ngalĩ ĩla yitũ, no tũmũvĩnge Ndevili nginya o na akatũkĩa! (Yak. 4:7) Ĩndĩ nĩ kana tũmũvĩnge, no nginya twosae ĩvinda kĩla mũthenya twake na tũilũlũmĩĩlya mũĩkĩĩo witũ. Ĩndĩ tũtonya kwĩka ũu ata?

5. Nĩ kyaũ kyatetheeisye aũme na aka aĩkĩĩku ala mawetetwe Mbivilianĩ meethĩwa na mũĩkĩĩo mũlũmu? Elesya.

⁵ O tondũ twĩmanyĩĩtye kũvikĩĩa vaa, aũme na aka ala mawetetwe Mbivilianĩ me mũĩkĩĩo mũlũmu, mayaasyawa me na mũĩkĩĩo ũsu. Ngelekanyʼo syoo nĩsyonanasya nesa vyũ kana veva mũtheu wa Yeova no ũtetheesye mũndũ kwĩthĩwa na mũĩkĩĩo. (Aka. 5: 22, 23) Nĩmamũvoyie Yeova amatetheesye, nake aendeea kũlũlũmĩĩlya mũĩkĩĩo woo. Ekai tũendeee kwĩka o ũndũ meekie; kĩla ĩvinda tũililikana kana Yeova nũnenganae veva wake mũtheu na ũlau kwa onthe ala mamũvoyaa na mayĩka kwosana na mboya syoo. (Luka 11:13) Ĩndĩ ve ũndũ ũngĩ tũtonya kwĩka eka o kũvoya na kwĩka kwosana na mboya sitũ?

6. Tũtonya kwĩka ata nĩ kana tũtetheke mũnango tũyĩmanyĩsya ngewa ila syĩ Mbivilianĩ?

⁶ Ĩvukunĩ yĩĩ nĩtũneneete ngelekanyʼo nini sya andũ maĩ na mũĩkĩĩo mũlũmu. Na ve ingĩ mbingĩ! (Soma Aevelania 11:32.) Kĩla ĩmwe ya ngelekanyʼo isu, yĩ na maũndũ maingĩ ma mwanya na ma vata matonya kũtũtethya twamavindĩĩsya nesa yĩla tũkwĩmanyĩsya. Ngewa isu syĩ Mbivilianĩ ieleetye andũ maĩ na mũĩkĩĩo iyamba kũtũtethya ethĩwa tũkeekaa o kũisoma tũsembete. Nĩ kana tũtetheke vyũ yĩla tũũsoma ngewa isu, nĩtwaĩle kwosa ĩvinda tũvindĩĩsye maũndũ ala mathyũlũlũkĩte ngewa isu vamwe na maũndũ angĩ ala makonetye andũ ala mawetetwe i ngewanĩ. Ethĩwa kĩla ĩvinda tũkalilikanaa kana aume na aka asu mawetetwe Mbivilianĩ maĩ o andũ o taitũ, ngelekanyʼo syoo ĩkeethĩawa ĩtonya kũtũtethya mũnango. (Yak. 5:17) Kũvindĩĩsya ũndũ andũ ala mawetetwe ngewanĩ isu meewʼaa na kũsũanĩa ũndũ tũtonya kwĩwʼa keka nithyĩ twakwatiwe nĩ maũndũ ala mamakwatie, kũkatũtetheeasya kwona nesa ũndũ moomĩanĩisye na mawetu mailye o ta ala matũkwataa ũmũnthĩ.

7-9. (a) Aũme na aka me mũĩkĩĩo ala mawetetwe Mbivilianĩ matonya kwĩthwa mewʼaa ata keka mamũthaithaa Yeova o tondũ twĩkaa ũmũnthĩ? (b) Nĩkĩ twaĩlĩte kũlũlũmĩĩlya mũĩkĩĩo witũ kwĩsĩla meko maitũ?

⁷ O na ĩngĩ, nĩtũlũlũmĩĩlasya mũĩkĩĩo witũ kwĩsĩla meko maitũ. Mbivilia yaasya atĩĩ: “Mũĩkĩĩo ũte meko wĩthĩawa wĩ mũkwʼũ.” (Yak. 2:26) Kwasũanĩa ũndũ aũme na aka ala twĩthĩĩtwe tũineenea matonya kwĩthĩwa matanaa ta kethĩwa manengetwe wĩa ũla ũmũnthĩ tũnengetwe nĩ Yeova tũtethye!

⁸ Kwa ngelekanyʼo, wĩona Avalaamu ta wĩthĩwa eewʼaa ata keka eeiwe amũthaithĩe Yeova Nyũmbanĩ sya Ũsumbĩ e kĩkundinĩ kya athũkũmi aĩkĩĩku ma Ngai, kana e maũmbanonĩ manene, vala mawatho asu wamonie kwa vaasa mavuanawʼa kwa ũliku, vandũ va kũmũthaithĩa ithembeonĩ ila syaakĩtwe na mavia weũnĩ? (Soma Aevelania 11:13.) Na wĩona nake Eliya ta wĩwʼa ata keka eeiwe wĩa wake ti kwananga athani ma Mbaali aendeee kũmũthũkũma Yeova ungu wa mũsumbĩ mũthũku, ĩndĩ nĩ kũthokea andũ auĩtye aimatavya ũvoo wa kũmanenga ũkiakisyo na wĩkwatyo? Vate nzika, aũme na aka ala me na mũĩkĩĩo mawetetwe Mbivilianĩ methĩwa matanaa mũno keka nĩmo makwatĩte mwanya ũla twĩ nawʼo wa kũmũthũkũma Yeova ũmũnthĩ.

⁹ Kwoou ekai tũendeee kũlũlũmĩĩlya mũĩkĩĩo witũ kwĩsĩla meko. Twaendeea kwĩka ũu, tũkeethĩawa tũiatĩĩa ngelekanyʼo sya aũme na aka maĩ na mũĩkĩĩo ala mawetetwe Ndetonĩ ya Ngai. Na o tondũ vawetetwe nthĩnĩ wa Ndeto sya Mwambĩĩo, kwĩka ũu kũkatumaa tũmamanya nesanga na tũyambĩĩa kũmona ta anyanya. Ĩndĩ o mĩtũkĩ, vandũ va o kũsoma ĩũlũ woo, nĩvatonyeka twĩtanĩa kũtindanasya namo me anyanya maitũ ma vakuvĩ.

10. Tũkatanĩa kyaũ twĩ Nthĩ Nzaũ?

¹⁰ Lilikanaa wĩkwatyo waku kĩla ĩvinda. Aũme na aka aĩkĩĩku nĩmekĩawa vinya nĩ wĩkwatyo ũla Ngai ũmanengete. We wĩ nawʼo? Kwasũanĩa ũtanu ũla tũkethĩwa nawʼo yĩla tũkakomana ĩngĩ na athũkũmi aĩkĩĩku ma Ngai ĩvinda ya “ũthayũũkyo wa ala alũngalu.” (Soma Meko ma Atũmwa 24:15.) Nĩ makũlyo ta meva ũkenda kũmakũlya ĩvindanĩ yĩu?

11, 12. Twalika nthĩ nzaũ, nĩ makũlyo meva wenda kũkũlya (a) Aveli? (b) Noa? (c) Avalaamu? (d) Luthi? (e) Avikaili? (f) Esita?

¹¹ Yĩla ũkakomana na Aveli, nĩwĩthĩwa ũkenda kũmũkũlya ũndũ asyai make mailye? O na noĩthwa ũkenda ũmũkũlya: “We waaneena na ala akeluvi masungaa nzĩa ya kũthi mũũndanĩ wa Eteni? Na waneena namo, nĩmaũsũngĩie?” Nata nake Noa? Noĩthwa wĩmũkũlya atĩĩ: “We nĩwakĩaa Nevilimu? Wavotie ata kũsũvĩa nyamũ syonthe ila syaĩ vau ngalawanĩ mwaka mũima?” Nayo wakomana na Avalaamu, noĩthwa wĩmũkũlya: “Nĩwĩthwa waakomana na Semu? Nũũ wakũmanyĩisye ĩũlũ wa Yeova? Nĩweewʼaa ve vinya kũma Ulu?”

¹² O ta ũu, noĩthwa ve makũlyo ũkenda kũkũlya aka amwe maĩ na mũĩkĩĩo makathayũũkwʼa. Ta kwa ngelekanyʼo noĩthwa wĩkũlya Luthi: “Nĩ kyaũ kyaũsukumie ũtwʼĩke mũthaithi wa Yeova?” Kana ũkenda ũkũlya Avikaili: “We nĩweewʼaa ũikĩa kũtavya Navali kana nũtetheeisye Ndaviti?” Nata nake Esita? Noĩthwa ũkamũkũlya: “Maũndũ maku na Molitekai mekalile ata ĩtina wa ngewa ĩla tũeleetwʼe ĩũlũ wenyu Mbivilianĩ?”

13. (a) Nĩ makũlyo meva ala methayũũkwʼa matonya kwĩsa kũũkũlya? (b) Wĩwʼaa ata wavindĩĩsya ĩvinda yĩla tũkakomana na aũme na aka aĩkĩĩku ala mawetetwe Mbivilianĩ?

¹³ Vate nzika, o namo aũme na aka asu maĩ na mũĩkĩĩo mũlũmu makeethĩwa na makũlyo maingĩ mũno menda kũũkũlya. Ũkeethĩwa wĩ ũndũ wa kũtanĩthya ta kĩ kũmaelesya ĩũlũ wa ũndũ mĩthenya ya mũminũkĩlyo yailye, na ũndũ Yeova waathimie andũ make ĩvindanĩ yĩu yũmũ! Vate nzika, makeewʼa meekĩwa vinya mũno yĩla makamanya ũndũ Yeova weanĩisye mawatho make onthe. Ĩvindanĩ yĩu tũikeka o kũvindĩĩsya kĩlĩkonĩ ĩũlũ wa aũme na aka asu malũmanĩtye na Ngai. Ĩndĩ makatũelesya kĩla kĩndũ twenene, twĩ ĩmwe Nthĩ Nzaũ. Kwoou, endeea kwĩka kyonthe kĩla ũtonya nĩ kana ũmamanye nesanga ĩvindanĩ yĩĩ. Endeea kwĩthĩwa na mũĩkĩĩo ta woo. Mwa, endeea kũtanĩa kũmũthũkũma Yeova vamwe namo me anyanyau maku endwa, kũvika tene na tene!