Yesũ Athayũũkwʼa Nĩwaumĩlĩĩile Andũ Aingĩ

Mũthenya wa Wakyumwa, matukũ 16 ma mwei wa Nisani, amanyĩwʼa nĩmeemakĩĩte mũno. Nĩmendaa kũmanya nĩkĩ mbũa ĩla Yesũ wathikĩtwe yaĩ nthei, ĩndĩ mayeesĩ nũũ ũtonya kũmaelesya. (Mathayo 28:9, 10; Luka 24:11) O mũthenya ũsu kũkilyĩ kũtuka, Kileova na mũmanyĩwʼa ũngĩ nĩmaumie Yelusaleme mathi Emau, ndũa ĩla yaĩ kĩlomita ta 11 kuma Yelusaleme.

Amanyĩwʼa asu elĩ maendeee kũea ngewa ĩũlũ wa maũndũ ala meekĩkĩte me nzĩanĩ. Ĩndĩ mũndũ ũmwe mateesĩ nĩwathengeeie na aendanyʼa namo. Mũndũ ũsu amakũlilye-ĩ: “Nĩ maũndũ meva aa mũũkũlanyʼa o mũendete?” Mũmanyĩwʼa ũla weetawa Kileova amũkũlya: “We nũndũ wĩ mũeni Yelusaleme na nũndũ wĩkalaa wĩ weka nĩ kana ũtwʼĩke ndwĩsĩ maũndũ ala mekĩkĩte kwʼo mĩthenyanĩ ĩno?” Nake mũndũ ũsu amakũlya: “Maũndũ meva?”—Luka 24:17-19.

Namo mamwĩa: “Maũndũ ala makonetye Yesũ Mũnasaleti,  . . . tũneekwatasya kana mũndũ ũsu nĩwe ũnaĩ ovosye Isilaeli.”—Luka 24:19-21.

Kileova na mũmanyĩwʼa ũsu ũngĩ nĩmaendeeie kũelesya mũndũ ũsu maũndũ ala meekĩkie mũthenya ũsu. Mamwĩie kana ve aka maendie mbũanĩ vala Yesũ wathikĩtwe na meethĩa mbũa yĩ nthei, na moona alaĩka ala mamatavisye kana Yesũ aĩ thayũ. O na mamwĩie kana andũ angĩ nĩmaendie mbũanĩ ĩsu na “mamĩthĩa ĩilye o tondũ aka asu meewetete.”—Luka 24:24.

Amanyĩwʼa asu elĩ maĩ asaanĩsye nũndũ mayaeleawa nesa maũndũ asu meekĩkĩte. Mũndũ ũsu matamwĩsĩ nĩwalũngile kĩla kyatumaa mataĩkĩĩa kana Yesũ aĩ thayũ. Ameie-ĩ: “Inywʼĩ andũ mũte na ũmanyi na mwĩ na ngoo itaĩkĩĩaa mĩtũkĩ maũndũ onthe ala maneeniwe nĩ athani! Wʼo ti ũndũ waaĩlĩte Klĩsto kũkwatwa nĩ maũndũ asu na kũlika ũtheunĩ wake mũtisu?” (Luka 24:25, 26) Ĩtina wa ũu, nĩwamaeleisye maandĩko angĩ maingĩ makonetye Klĩsto.

Andũ asu atatũ nĩmaendeeie na savalĩ yoo nginya mathengeea ũtũinĩ wa Emau. Na nũndũ Kileova na mũmanyĩwʼa ũla ũngĩ nĩmendaa kũmanya maũndũ maingangĩ, mamwĩsũva mũndũ ũsu mateesĩ mamwĩa atĩĩ: “Ĩkala naitũ, nũndũ kũkilye kũtuka na mũthenya wangĩĩe kũthela.” Mũndũ ũsu nĩweetĩkĩlile na ekala vamwe namo. Yĩla saa sya kũya lĩu syavikie, mũndũ ũsu ambie kũvoya, atilanga mũkate, na amanenga. Yĩla weekie ũu nĩmamũmanyie, na ũndũ wa kũsengyʼa ndatĩkanĩ o ĩsu mũndũ ũsu aaa. (Luka 24:29-31) Ũndũ ũsu watumie mamanya nesa vyũ kana Yesũ aĩ thayũ!

Ĩtina wa ũu amanyĩwʼa asu elĩ nĩmatanie mũno na masya atĩĩ: “Yo tũinewʼa ngoo sitũ iyakana yĩla ũkũneenaa naitũ nzĩanĩ, aitũvuanĩsya nesa Maandĩko?” (Luka 24:32) Ũu watumie masyoka Yelusaleme na mĩtũkĩ vala meethĩie atũmwa na andũ angĩ mombanĩte vamwe. Kileova na mũmanyĩwʼa ũla ũngĩ maĩ ĩmwe matanamba kũelesya maũndũ ala meeyonea, nĩmeewie andũ amwe ala maĩ vau mayasya: “Vate nzika Mwĩaĩi nũthayũũkiwʼe na amumĩlĩĩla Simoni!” (Luka 24:34) Ĩtina wa ũu, Kileova na mũmanyĩwʼa ũsu nĩmaeleisye ũndũ Yesũ ũmaumĩlĩĩile.

Amanyĩwʼa na andũ ala angĩ maĩ namo maendeee kũneena, Yesũ nĩwaũngamie katĩ woo na matelema mũno! Matelemile nũndũ ũndũ ũsu woonekaa ũtatonyeka nĩkwĩthĩwa nĩmavingĩte mĩomo. Meekĩte ũu nũndũ nĩmakĩaa Ayuti. Ĩndĩ o na ũu wĩ o vo, Yesũ aũngamĩte katĩ woo. Ameie-ĩ: “Mũuo nĩwĩthĩwe nenyu.” Ĩndĩ maĩ na wia, na o tondũ meekĩte mwaka ũmwe mũvĩtu, mayamanyaa kana nĩ Yesũ mwene waũngamĩte katĩ woo.—Luka 24:36, 37; Mathayo 14:25-27.

Na nũndũ Yesũ aĩ na mwĩĩ wa nyama, nĩwamonisye moko na maaũ make nĩ kana amaĩkĩĩthye kana we ndaĩ kĩla matonya kwĩthĩwa masũanĩaa, na ĩndĩ amea: “Nĩkĩ mũũthĩnĩka, na nĩkĩ mwĩ na nzika ngoonĩ syenyu? Sisyai moko na maaũ makwa mwone ninyie we; ngiitei na mũyona, nũndũ veva ndwĩthĩawa na nyama na mavĩndĩ, o tondũ mũkwona nyie nĩ nasyo.” (Luka 24:36-39) Amanyĩwʼa asu nĩmatanie na masengʼa mũno, ĩndĩ o na vamwe na ũũ meewʼaa matatonya kũĩkĩĩa vyũ kana ũsu nĩ Yesũ.

Nĩ kana Yesũ amatetheesye maĩkĩĩe vyũ kana nĩwe, amakũlilye-ĩ: “Vaa mwĩ na kĩndũ kĩĩwa?” Nĩmamũnengie kĩlungu kya ĩkũyũ ĩvĩvye na akyosa aya. Amina kũya ameie atĩĩ: “Ii nĩsyo ndeto syakwa ila namũtavisye yĩla naĩ nenyu [ndanamba kũkwʼa], kana maũndũ onthe ala maandĩkiwe ĩũlũ wakwa nthĩnĩ wa Mĩao ya Mose na Mavuku ma Athani na Savuli, no nginya meanĩe.”—Luka 24:41-44.

Yesũ nĩwatetheeisye Kileova na mũmanyĩwʼa ũla ũngĩ maĩ nake kũelewa Maandĩko yĩla wamaumĩlĩĩile, na ũu nowʼo weekanie na ala onthe moombanĩe nyũmbanĩ ĩsu. Ameie atĩĩ: “Ũũ nĩwʼo kũandĩkĩtwe: kana Klĩsto akathĩnwʼa na mũthenya wa katatũ aithayũũka, na ĩsyĩtwanĩ yake, ũvoo ĩũlũ wa kwĩlila kwondũ wa ũekeo wa naĩ ũkatavanwʼa mbaĩnĩ syonthe—kwambĩĩa Yelusaleme. Mũkeethĩwa ngũsĩ sya maũndũ asu.”—Luka 24:46-48.

Nũndũ wa itumi itesĩkĩe mũtũmwa Thoma ndaĩ vo mũthenya ũsu Yesũ wamaumĩlĩĩile. Ĩndĩ ĩtina wa ĩvinda yĩana ũna, amanyĩwʼa ala angĩ mamwĩie Thoma atĩĩ: “Nĩtwamwona Mwĩaĩi!” Nake amea: “Nyie ndonete matonya ma mĩsumaa mokonĩ make na ngalikya kyaa matonyanĩ asu, na ngalikya kwʼoko kwakwa waunĩ wake, ndyĩsa kũĩkĩĩa ũndũ ũsu.”—Yoana 20:25.

Mĩthenya nyanya ĩtina wa vau, amanyĩwʼa nĩmoombanie ĩngĩ nyũmba na ĩkavingwa o ta mũthenya ũla ũngĩ, na Thoma aĩ vamwe namo. Matataĩĩe Yesũ nĩwaũngamie katĩ woo e na mwĩĩ wa nyama, na amea atĩĩ: “Mũuo nĩwĩthĩwe nenyu.” Ĩtina wa kũmea ũu Yesũ athiũũkĩie Thoma na amwĩa atĩĩ: “Likya kyaa kyaku vaa na ũisisya moko makwa, na ũitambũũkya kwʼoko kwaku ũlikye waunĩ wakwa, na eka kwĩthĩwa na nzika, ĩndĩ ĩkĩĩa.” Nake Thoma amũsũngĩa amwĩa: “Mwĩaĩi wakwa na Ngai wakwa!” (Yoana 20:26-28) Maũndũ ala Thoma weeyoneie ĩvindanĩ yĩu matumie aĩkĩĩa vyũ kana Yesũ aĩ thayũ, na aendeee kũtũmĩwa nĩ Yeova Ngai e kyũmbe kya veva kĩ vinya.

Na mũthya Yesũ eeie Thoma atĩĩ: “Nũndũ yu nĩwambona, nĩwaĩkĩĩa? Nĩ atanu ala maĩkĩĩaa o na matonete.”—Yoana 20:29.