WE NĨWĨSĨ?

Ndeto “mũndũ mũvakũe” ĩla ĩtũmĩĩtwe Mbivilianĩ yonanasya ata?

Mavinda amwe ndeto ĩsu yonanasya mũndũũme mũvakũe. Ĩvinda ya tene aũme amwe mavakũawa nĩ kenda makanw’e kana makavakũwa ĩla matavwa, kana ĩla matwawa ũkombonĩ. Aũme avakũe ala meethĩawa me aĩkĩĩku manengawe wĩa wa kũsũvĩa nyũmba sya aka kana kũsũvĩa aka ala mekalaa kwa mũsumbĩ. Kwa ngelekany’o, Ekai na Saasikasi ala maĩ avakũe manengetwe wĩa wa kũsũvĩa iveti na aka ngombo ma Mũsumbĩ Aasuelo wa Velisia ũla andũ masũanĩaa eetawa Sasita wa 1.—Esita 2:3, 14.

Ĩndĩ ti andũ onthe ala Mbivilia ĩmetĩte avakũe maĩ avakũe kya w’o. Asomi amwe maasya kana ndeto ĩsu nĩyatũmĩawa kwonany’a mũnene ũnengetwe wĩa nyũmbanĩ ya mũsumbĩ. Nĩvatonyeka mũnyanyae wa Yelemia weetawa Eveti-meleki na ũla Mũethiovia wataviw’e ũvoo nĩ mũtavany’a Vilivu makethĩwa mataĩ avakũe. Veonekana Eveti-meleki aĩ mũnene nyũmbanĩ ya mũsumbĩ nũndũ aĩ atonya kũlika kwa mũsumbĩ Nzetekia vate kĩsiĩĩi. (Yelemia 38:7, 8) Nake Mũethiovia ‘ũla wookĩte Yelusaleme kũthaitha,’ awetetwe ta mũndũ waĩ na ũkũmũ.—Meko ma Atũmwa 8:27.

Nĩkĩ aĩthi ma ĩvinda ya tene mavathanasya malondu na mbũi?

Yesũ ayĩelesya ĩũlũ wa ũsilĩlo wa ĩvinda yũkĩte aisye ũũ: “Yĩla Mwana wa mũndũ ũkoka ũtheunĩ wake mũtisu, . . . nũkamavathan’ya aa na aya, tondũ mũĩthi ũvathanasya malondu na mbũi.” (Mathayo 25:​31, 32) Nĩkĩ aĩthi mavathanasya malondu na mbũi?

Ĩvinda yĩu malondu na mbũi syaĩthaw’a vamwe mũthenya. Ĩla kwatuka, indo isu syaingĩĩawa itũũnĩ nĩ kana isũvĩwe kumana na nyamũ nthũku, ing’ei, na mbevo. (Mwambĩlĩlyo 30:​32, 33; 31:⁠38-40) Kĩla imwe syaingĩĩawa vandũ vasyo nĩ kana malondu ala mate ngũlũ, na mũno mũno malondu ala maka na tũtena, masũvĩwe maikakimwe nĩ mbũi ila syĩ ngũlũ. O na ĩngĩ kwosana na ĩvuku yĩtawa All Things in the Bible, mũĩthi nĩwavathanasya indo isu ĩla imwe “syĩ na tũtena, syĩũkamwa, na ĩla malondu meũtilwa wia.” Yesũ atũmĩie ngelekany’o ya syĩndũ ila Aisilaeli mamanyĩĩte kwona kana kwĩka nũndũ maĩ aĩthi.