Maũndũ asu mawetwa nĩ Samuel, Teresa, na Magdalene meonany’a kana andũ methĩawa na itumi syĩ kĩvathũkany’o sya kũvoya, amwe me na itumi nzeo sya kũvoya kwĩ angĩ. Andũ amwe mavoyaa kuma ngoonĩ, namo angĩ mavoyaa nũndũ no kũvoyawa. Ĩndĩ o na ethĩwa mavoyaa mavĩte mũtiani, timũ yoo ĩsinde mathaũnĩ, Ngai atongoesye mũsyĩ woo nesa, kana methĩwe mavoyaa me o na itumi ingĩ, ũw’o nĩ kana andũ milioni mbingĩ nĩmonaa ve vata wa kũvoya. O na ĩngĩ, ũkunĩkĩli ũla wĩkĩtwe wĩonany’a kana andũ amwe mate ma ndĩni nĩmavoyaa mavinda maingĩ.

Yo we nũvoyaa? Na ethĩwa nũvoyaa-ĩ, ũvoyaa wĩ na kĩtumi kĩva? Wĩthĩwe nũvoyaa kana ndũvoyaa, no wĩkũlye: ‘Yo ve vata wa kũvoya? Mboya syakwa nĩsyĩthukĩĩaw’a?’ Mũandĩki ũmwe awetie mawoni make ĩũlũ wa mboya kwa kwasya kana, mboya ‘no ndawa ya kũtetheesya kĩlĩko kĩusye . . . o tondũ mũndũ ũneenaa na nyamũ yake ũĩthasya.’ O na matakĩtalĩ amwe nĩmethĩawa na mawoni ta asu nũndũ maasya kana mboya no “nzĩa ĩngĩ ya kwĩyĩiita.” Kwoou no twĩkũlye-ĩ, Andũ amwe ala mavoyaa mekaa ũu nũndũ no kũvoyawa-ĩ, kana kĩeleelo kyoo kya kũvoya kĩthĩawa no kũtetheesya kĩlĩko kĩusye?

Kĩvathũkany’o na ũu, Mbivilia nĩyonanĩtye kana mboya nĩyĩanĩasya ũndũ wa vata mũno vyũ eka o kũtetheesya kĩlĩko kĩusye. O na nĩtũmanyĩasya kana mboya nĩsyĩthukĩĩaw’a nesa twavoya maũndũ ala maĩle na kwa nzĩa ĩla yaĩle. Ndeto isu nĩ sya w’o? Ekai twone ũndũ Mbivilia ĩĩkĩĩthĩtye ũndũ ũsu.

Andũ amwe masũanĩaa kana mũndũ aivoya ethĩawa ayananga saa na mboya syake iyĩthĩawa syĩthukĩĩw’e. O na angĩ nĩmavoyaa, ĩndĩ monaa mboya syoo iteũsũngĩwa. Mũndũ ũmwe ũtaĩkĩĩaa kana kwĩ Ngai asũanĩie ũndũ Ngai ũtonya kwĩthĩwa ailyĩ, na ũu watuma avoya atĩĩ: “Nĩenda o kwĩw’a kawasya kaku kanini.” Ĩndĩ ĩtina esie kwasya kana Ngai “avindisye ki.”

Mbivilia ĩtũĩkĩĩthĩtye kana Ngai e vo, na nĩwĩthukĩĩasya mboya. Ngai atavisye andũ make ndeto ii syĩ Mbivilianĩ: “[Ngai] akakwĩka nesa ũndũ wa wasya wa kĩĩo kyaku; yĩla wĩĩw’a akakũsũngĩa.” (Isaia 30:19) O na ve mũsoa ũngĩ Mbivilianĩ waĩtye atĩĩ: “Mboya ya ũla mũlũngalu nĩ ũtanu wake [Ngai].”—Nthimo 15:8.

O na ĩngĩ Mbivilia yĩ na ngelekany’o sya andũ mavoyie, na mboya syoo syeethukĩĩw’a. Mũsoa ũmwe waĩtye kana Yesũ nĩwamũvoyie “ũla waĩ atonya kũmũtangĩĩa” na “eethukĩĩw’a.” (Aevelania 5:7) Ngelekany’o ingĩ sya andũ mavoyie na meethukĩĩw’a syĩ ĩandĩkonĩ ya Ndanieli 9:21 na 2 Mavinda 7:1.

Kwoou, nĩkĩ andũ amwe monaa mboya syoo iteũsũngĩwa? Nĩ kana mboya sitũ isũngĩwe, no nginya tũvoye kwa Ngai ũla ũwetetwe Mbivilianĩ, Yeova,a ĩndĩ tũyaĩle kũvoya ngai ingĩ kana aaũmae maitũ. O na ĩngĩ Ngai nĩwendaa tũvoye “kwĩanana na kwenda kwake,” na ũu nĩ kwasya kana twaĩle kũvoya maũndũ ala Ngai wĩtĩkĩlĩte. Ngai atũĩkĩĩthĩtye kana twavoya kwosana na kwenda kwake, “nũtwĩw’aa.” (1 Yoana 5:14) Kwoou, nĩ kana mboya sitũ syĩthukĩĩw’e nĩtwaĩle kũmũmanya Ngai ũla ũwetetwe Mbivilianĩ na tũyĩmanyĩsya kwenda kwake.

Andũ aingĩ maĩkĩaa kana mboya ti o kĩthĩo kya ndĩni tũ, ĩndĩ Ngai nĩwĩthukĩĩasya mboya, na aisũngĩa. Mũndũũme ũmwe wĩtawa Isaac kuma Kenya, aĩtye atĩĩ: “Navoyie Ngai andetheesye kũelewa Mbivilia. Ĩtina wa ĩvinda ĩkuvĩ mũndũ ũmwe nĩwanthokeie na anenga ũtethyo ũla nendaa.” Nake Hilda, kuma Philippines, nĩwendaa kũeka kũnyw’a sikala. Ĩtina wa kũtata kwa ĩvinda yĩana ũna, mũũme wake amwĩie ũũ ĩla woonie kana nũemetwe nĩ kũeka: “Yo tyo ũmũvoye Ngai akaũtetheesya?” Nĩweethukĩĩisye ũtao wa mũũme. Aĩtye: “Naseng’ie mũno ũndũ Ngai wasũngĩie mboya yakwa. Nĩnaekie kwendeew’a nĩ kũnyw’a sikala na naekana nasyo vyũ.”

Yo Ngai no ethĩwe endaa kũũtetheesya maũndũnĩ ala ũthĩnĩkĩaa na mosanĩte na kwenda kwake?

Ngai nĩwendaa twĩthĩwe twĩ anyanyae.

Andũ me ndũũ nĩmaeaa ngewa nĩ kana ũnyanya woo wĩthĩwe wĩ mũseo. O ta ũu, Ngai nũtũthoketye tũneenae nake, na ũu nũtumaa twĩthĩwa anyanyae. Aĩtye atĩĩ: “Mũkeengaĩla, na mũkathi kũmboya, na ngamwĩthukĩĩsya.” (Yelemia 29:12) Ĩla ũũneena na Ngai, wĩthĩawa ‘ũimũthengeea, nake nũkũthengeeaa.’ (Yakovo 4:8) Mbivilia ĩtũĩkĩĩthĩtye kana “Yeova e vakuvĩ na onthe ala mamwĩkaĩlaa.” (Savuli 145:18) Ũnyanya witũ vamwe na Yeova nĩwongelekaa o ũndũ tũendeee na kũmũvoya.

Ngai endaa kũũtetheesya.

Yesũ aisye atĩĩ: “Nũũ mũndũ wenyu, ũla, mwana wake amwĩtya kĩmũtũ, akamũnenga ĩvia? Kana eetya ĩkũyũ, akamũnenga nzoka? Ethĩwa inyw’ĩ ĩndĩ, . . . nĩmwĩsĩ kũnenga syana syenyu mĩthĩnzĩo mĩseo, ti mbee mũno Ĩthe wenyu ũla wĩ ĩtunĩ kũmanenga syĩndũ nzeo ala mamwĩtasya?” (Mathayo 7:9-11) Ndeto isu sionany’a kana Ngai nũkũthoketye ũmũvoyae nũndũ nĩwendaa kũũtetheesya na nĩwe ‘ũkũsũvĩaa.’ (1 Vetelo 5:7) O na nũkũthoketye ũmũtavye mathĩna maku onthe. Mbivilia yaĩtye atĩĩ: “Mũikemakĩe kwa ũndũ o na wĩva; ĩndĩ kĩla ũndũnĩ mavata menyu nĩmatavanw’e kwa Ngai na kũvoya na kwĩsũva vamwe na kũtũnga mũvea.”—Avilivi 4:6.

Andũ nĩmethĩawa na vata wa kĩ-veva.

Andũ ala masomaa mĩkalĩle ya andũ nĩmamanyĩte kana andũ milioni mbingĩ nĩmonaa maĩle kũvoya. Amwe ma andũ asu milioni mbingĩ nĩ ala mataĩkĩĩaa kana kwĩ Ngai, na ala methĩawa na nzika kana kwĩ Ngai.a Ũu wĩonany’a kana andũ mombĩtwe me na wendi wa kwĩanĩsya vata woo wa kĩ-veva. Yesũ aisye atĩĩ: “Nĩ aathime ala me na ũkya wa ngoo.” (Mathayo 5:3) Nzĩa ĩmwe tũtonya kwĩanĩsya wendi witũ wa kĩ-veva nĩ kwa kũmũvoyaa Ngai kĩla ĩvinda.

Nũndũ Ngai nũtũthoketye tũmũvoyae, tũtethekaa ata ĩla tweetĩkĩla kũmũvoya?

Ũtanamba kwĩka ũndũ o na wĩva, no kwĩthĩwa wĩkũlasya-ĩ, ‘W’o ũndũ ũũ ũtonya kũndethya ata?’ Vo ve ũthũku kwĩkũlya ĩkũlyo ta yĩu ĩũlũ wa mboya? Aiee, nũndũ nĩtwendaa kũmanya ethĩwa mboya nĩtonya kũtũtethya. O na mũndũũme mũĩkĩĩku Yovu akũlilye ũũ: ‘Kethĩwa nĩneetanie, nĩwĩthĩwa anzũngĩie?’—Yovu 9:16.

Ilungunĩ mbĩtu, nĩtwonie maũndũ ala matũĩkĩĩthisye kana tũyaĩle kwona mboya ta o ũndũ wĩkawa nĩ ndĩni, kana ta ndawa ya kũtetheesya kĩlĩko kĩusye. Vate nzika Ngai wa w’o nĩwĩthukĩĩasya mboya. Kwoou, ethĩwa tũkavoyaa maũndũ ala maĩlĩte na kwa nzĩa ĩla yaĩlĩte, akatwĩthukĩĩasya. O na nũtũthuthĩtye tũmũthengeee. (Yakovo 4:8) Kwoou, tũkatethekaa ata kwa kũvoyaa kĩla ĩvinda? Ekai twone moathimo amwe ala tũkwataa twavoya.

Mũuo wa kĩlĩko.

We nĩwĩmakĩaa mũno ĩla wakwatwa nĩ mathĩna? Mbivilia ĩtwĩkĩaa vinya ‘tũvoyae tũtekũeka’ mavindanĩ ta asu, na tũimũtavya Ngai ‘mavata maitũ.’ (1 Athesalonika 5:17; Avilivi 4:6) O na ĩngĩ Mbivilia nĩtũĩkĩĩthĩtye kana ĩla twamũvoya Ngai, ‘mũuo Wake, ũla ũvĩtũkĩte ũmanyi w’onthe, ũkasũvĩaa ngoo sitũ na mosũanĩo maitũ.’ (Avilivi 4:7) Kwoou, no tũkwate mũuo wa kĩlĩko wĩana ũndũ mũna twamwonoesya Ĩthe witũ wa ĩtunĩ mavata maitũ onthe. Na vate nzika ũu nĩw’o ũtwĩkĩaa vinya twĩke. Ĩandĩko ya Savuli 55:22 yaĩtye: “Mwaũĩe Yeova mũio waku, nake akakũtw’ĩĩka.”

Andũ aingĩ mũno ĩũlũ wa nthĩ nĩmakwatĩte mũuo ta ũsu. Kwa ngelekany’o Hee Ran, kuma South Korea, aĩtye: “O na kau nĩ na mathĩna maingĩ, ĩla navoya nĩw’aa nathũmũw’a mũio ũla nĩĩ naw’o na ndikwata vinya wa kũmĩĩsya.” Nake Cecilia, kuma Philippines, aĩtye atĩĩ: “Nĩnĩthĩnĩkĩaa eĩtu makwa mũno na inyia wakwa ũla ũwaĩte ũkethĩa ndamanya ninyie ũũ. Ĩndĩ mboya nĩndetheesye ndikemakĩe mũno. Nĩnĩsĩ kana Yeova akandetheeasya kũmĩanĩsya na mathĩna makwa.”

Ũkiakisyo na ũkũmbaũ ĩla twakwatwa nĩ matatwa.

No wĩthĩwe na ũndũ ũũkũthĩny’a kĩlĩko, ta mũisyo kana ũndũ ũtonya kũtuma wasya thayũ waku? Kũvoya “Ngai wa ũkiakisyo w’onthe” no kũũtetheesye wĩthĩwe na mũuo wa kĩlĩko. Mbivilia ĩtwĩĩte kana Ngai ‘nũtũkiakiasya mathĩnanĩ maitũ onthe.’ (2 Akolintho 1:3, 4) Kwa ngelekany’o, ĩvinda yĩmwe ĩla Yesũ wathĩnĩkĩte mũno kĩlĩkonĩ ‘atulilye ndu na avoya.’ Kweethĩiwe ata ĩtina wa ũu? Mbivilia yaĩtye: “Aumĩlĩlwa nĩ mũlaĩka kuma ĩtunĩ, amwĩkĩa vinya.” (Luka 22:41, 43) Nake mũndũũme ũngĩ mũĩkĩĩku weetawa Neemia nĩwavĩngawa nĩ andũ athũku ĩla watethasya wĩa wa Ngai. Avoyie atĩĩ: “Ĩndĩ yu, ame Ngai, mbĩkĩa moko makwa vinya.” Maũndũ ala meekĩkie ĩtina wa vau meonany’a kana Ngai nĩwamũtetheeisye aeka kũkĩa na aendeea nesa wĩanĩ wake. (Neemia 6:9-16) Reginald, kuma Ghana, nũeleetye ũndũ wĩw’aa avoya, aĩtye atĩĩ: “Ĩla navoya, na mũno mũno ĩvinda yĩla nakwatwa nĩ mathĩna maito, nĩnĩw’aa neanĩwa nũndũ wa kũmũelesya Ngai mathĩna makwa nũndũ e na ũtonyi wa kũndetheesya na nũndĩkĩĩthasya kana vai vata wa kwĩmakĩa.” Kwa w’o, Ngai e na ũtonyi wa kũtũkiakisya ĩla twavoya.

Ũĩ kuma kwa Ngai.

Motwi amwe twĩkaa no methĩwe na ũsyao mũseo kana mũthũku kwitũ na kwa andũ maitũ kwa ĩvinda ĩasa mũno. Tũtonya kwĩka motwi maseo ata? Mbivilia ĩtwĩĩte atĩĩ: “Ethĩwa ũmwe wenyu nũtielye ũĩ, [mũno mũno ĩla twakwatwa nĩ matatwa] namũvoye Ngai, ũla ũnengae andũ onthe na ũlau na ndeũkan’ya; nake akanengwa.” (Yakovo 1:5) Ĩla twavoya ũĩ, Ngai no atũmĩe veva mũtheu ũtũtongoesye twĩkae ũtwi ũla waĩle. Vate nzika, no tũvoye veva mũtheu nũndũ Yesũ atũĩkĩĩthĩtye atĩĩ: ‘Ĩthe wenyu ũla wa ĩtunĩ akamanenga veva mũtheu ala mamwĩtasya.’—Luka 11:13.

O na Yesũ nĩwoonie vata wa kũmũvoya Ĩthe wake ũtethyo ĩla weekaa motwi ma vata. Mbivilia yonanĩtye kana ĩla Yesũ wendaa kũnyuva aũme 12 matw’ĩke atũmwa make, ‘ekalile ũtukũ w’onthe akĩvoya Ngai.’—Luka 6:12.

O ta Yesũ, andũ aingĩ ũmũnthĩ nĩmekĩawa vinya ĩla moona ũndũ Ngai ũmatethasya mamũvoya ũtethyo wa kwĩka motwi maseo. Regina, kuma Philippines, nũwetete mathĩna ala mamũkwatĩte, ta kwasya wĩa, kũea syana e weka na kwĩanĩsya mavata make ĩtina wa mũũme kũkw’a. Nĩ kyaũ kĩmũtetheesye kwĩka motwi maseo? Aĩtye atĩĩ, “Nĩnĩmũvoyaa Yeova andetheesye.” Kwabena, kuma Ghana, nũwetete kĩla kyatumie avoya Ngai ũtethyo. Aĩtye ũũ: “Nĩnaaisye wĩa wa mwako ũla wanengae mbesa mbingĩ.” Aielesya ĩũlũ wa ĩvinda yĩla wamanthaa wĩa aĩtye atĩĩ, “Nĩnamũvoyaa Yeova kĩla ĩvinda nĩ kana andongoesye kwĩka ũtwi mũseo.” Aendeee kwasya atĩĩ: “Nĩnĩtũngaa mũvea mũno nũndũ Yeova nĩwandetheeisye nanyuva wĩa ũndetheeasya kwĩanĩsya mavata makwa na ũtanziĩĩaa kwĩka maũndũ ma kĩ-veva.” O naku wamũvoya Ngai ĩũlũ wa maũndũ ala matonya kũtuma ngwatanĩo yaku nake yanangĩka akaũtetheesya.

Twaneenea moathimo manini ala mboya ĩtũeteae. (Nĩ kana ũkwate ngelekany’o mbingangĩ, sisya ĩsandũkũ “Moathimo Ala Tũkwataa Ĩla Twavoya.”) Ĩndĩ nĩ kana ũkwate moathimo asu, waĩle kwamba kũmũmanya Ngai na kwenda kwake. Wenda kwĩka ũu, twĩũkũlya ũneene na Ngũsĩ sya Yeova nĩ kana iũtetheesye kwĩmanyĩsya Mbivilia.a Yĩu nĩyo yĩtonya kwĩthĩwa yĩ ĩtambya yaku ya mbee ya kũmũthengeea “ũla wĩw’aa mboya.”—Savuli 65:2.