Ĩvindanĩ yĩĩ tũĩ kwĩ mawĩmakĩo maingĩ na nĩkyo kĩtumi Mbivilia yaĩtye kana nĩ “mavinda ma mũisyo.” (2 Timotheo 3:1) Andũ aingĩ methĩĩtwe me thĩnanĩ mwingĩ nũndũ wa ũnyivu wa mbesa, mathĩna ma mĩsyĩ, kaũ, mĩimũ, na mĩisyo. O na mathĩna asu me o vo, ve mathĩna angĩ ma mũndũ mwene, kwa ngelekany’o angĩ no mekũlye atĩĩ: ‘Wimbu ũũ nĩ naw’o nũtonya kwĩthĩwa ne kanza?’ ‘Esũkũũa makeanĩa o nthĩ ĩno ĩthũkĩte ũu?’

Ti mawĩmakĩo onthe methĩawa me mathũku. Mavinda angĩ no tũthĩnĩke kana tũkemakĩa ĩla tweteele mũtiani, ĩla tũũneena mbee wa andũ, kana ĩla tũũkũlya wĩa. O na no tũkwatwe nĩ wia nũndũ wa mũisyo ũtonya kũtũkwata na ũu ũituma twĩsũvĩa. Ĩndĩ kwĩmakĩa kũvĩtũkĩte no kũtũũmĩsye. Ũkunĩkĩli ũmwe ũneekiwe katĩ wa andũ aima mbee wa 68,000 ũnoonanisye kana mũndũ eemakĩa o na ethĩwa no vanini, ũu no ũtume akw’a tene. Kwoou ti ũndũ wa kũsengy’a kwĩthĩwa Yesũ akũlilye atĩĩ: “Na nũũ kwenyu ũla ũtonya kwondũ wa kwĩmakĩa kwake kwĩyongeleela ũasa wake mũkono ũmwe?” Kwa w’o kwĩmakĩa kũituma mũndũ ongela ũasa wa thayũ wake. Nĩkyo kĩtumi Yesũ wanenganie ũtao ũũ: “Mũikemakĩe.” (Mathayo 6:25, 27) Ĩndĩ ũu ũtonyeka ata?

Nzĩa ĩmwe tũtonya kwĩka ũu nĩ kũtũmĩa ũĩ, kũmũĩkĩĩa Ngai vyũ, na kwĩthĩwa na wĩkwatyo mũlũmu wa ĩvinda yũkĩte. O na ethĩwa yu tũi na maũndũ maito matũkwete, no matũkwate ĩvinda yũkĩte. Ekai twone ũndũ kũatĩĩa maũndũ asu kũtetheesye Paul, Janet, na Alona kũmĩanĩsya na mawĩmakĩo.

Mũndũũme ũmwe wĩtawa Paul wĩ kĩveti na syana ilĩ aĩtye atĩĩ: “Ĩla thooa wa syĩndũ wambatie mũno vyũ nthĩ yitũ, lĩu ndwakwatĩkanaa laisi na thooa waw’o waĩ ĩũlũ mũno.” Aendeee kwasya: “Twoolasya lĩu masaa maingĩ ĩndĩ mavinda maingĩ wathelaa tũtanesa kũvikĩwa. Andũ mamosie mũno nũndũ wa nzaa na angĩ mavalũkaa o maendete. Thooa wa syĩndũ ila sya vata wambatie mũno wavika milioni mbingĩ o na nginya mbilioni. Ĩtina, mbesa sya nthĩ yitũ nĩsyaaie valiũ vyũ. Naaisye mbesa syakwa ila syaĩ vengi, inisualenzi, na mbesa syakwa sya litaya.”

Paul nĩweesĩ kana yaĩ no nginya atũmĩe “ũĩ mwĩanĩu” nĩ kana andũ ma mũsyĩ wake maendeee kwĩthĩwa thayũ. (Nthimo 3:21) Aĩtye atĩĩ: “Wĩa wakwa waĩ wa sitima ĩndĩ ĩvinda yĩu nathũkũmaa wĩa w’onthe ũla nakwata, na naĩvawa mbesa nini.” Ongeleele kwasya: “Andũ amwe mandĩvaa o lĩu kana syĩndũ sya kũtũmĩa mũsyĩ. Ĩla naĩvwa mĩtĩ ĩna ya savunĩ, natũmĩaa ĩlĩ na ndithoosya ĩla ĩngĩ. Ĩtina nĩnakwatie tũswii 40 twa ngũkũ. Ĩla tweanie nĩnatũthooisye na nathooa tũngĩ 300. Ĩtina nakũanisye ngũkũ 50 na nanengwa tũkunila twĩlĩ twa kĩlo 50 twa mũtu wa mbemba. Twaĩe mũtu ũsu kwa ĩvinda ĩasa nĩ na andũ makwa, na andũ angĩ.”

O na ĩngĩ, Paul nĩweesĩ kana ũndũ ũla wa vata mũndũ ũtonya kwĩka nĩ kũmwĩkwatya Ngai. Nũtũtetheeasya ĩla tweeka maũndũ ala ũtwĩyĩaĩe. Yesũ aisye ũũ ĩũlũ wa syĩndũ ila sya vata thayũnĩ: “Mũikethĩwe na nzika nũndũ . . . Ĩthe wenyu nĩwĩsĩ mwĩ na vata wa syĩndũ isu.”—Luka 12:29-31.

Ũndũ wa kũmakya nĩ kana Satani, mũmaitha mũnene wa Ngai, akengete andũ makelikya mũno maũndũnĩ ma kĩ-mwĩĩ. Andũ nĩmathĩnĩkaa mũno nũndũ wa mavata moo. Mavata amwe methĩawa me vo, na angĩ mate vo na ũu ũituma mekĩa kĩthito mũno makwate syĩndũ o na mate na vata wasyo. Aingĩ nĩmelikasya makoaninĩ, na mayĩsa kũmanya “ũla ũkovaa nĩ mũthũkũmi wa ũla ũkovethasya” methĩawa maũmĩĩte mũno.—Nthimo 22:7.

Andũ amwe mekaa motwi mate maseo. Kwa ngelekany’o, Paul aeleetye ũũ: “Atũi aingĩ maitũ nĩmatiie andũ ma mĩsyĩ yoo na anyanyae na mathi kũmantha mawĩa me na ũkwati mwingangĩ nthĩ sya nza.” Aendeee kwasya: “Amwe maendie nthĩ sya nza mate na mavalũa ala maĩlĩte na nũndũ wa ũu mayaakwata wĩa. Mavinda maingĩ meevithĩlaa asikalĩ na makomaa nza wa nduka taoni. Mayaamwĩkwatya Ngai amatetheesye. Ĩndĩ nĩ na mũsyĩ wakwa twatwie kũmwĩkwatya Ngai nĩ kana tũng’ang’ane na mathĩna ma mbesa ala twaĩ namo twĩ vamwe.”

KŨATĨĨA ŨTAO WA YESŨ

Paul aendeee kwasya: “Yesũ aisye: ‘Mũikemakĩe ĩndĩ ũndũ wa ũnĩ; nũndũ ũnĩ ũkeemakĩa e w’o. Mũthenya nĩwĩanĩwe nĩ ũthũku waw’o.’ Kwoou, kĩla mũthenya nĩnamũvoyaa Ngai ‘atũnenge ũmũnthĩ lĩu ũtwĩanĩe’ nĩ kana tũendeee kwĩkala thayũ. Kwa w’o Ngai nĩwatũtetheeisye, o tondũ Yesũ wathanie. Ĩndĩ ti kĩla ĩvinda twakwataa kĩla ngoo ĩkwenda. Ĩvinda yĩmwe, nĩnoolilye lainĩ nthooe lĩu, o na kau ndyeesĩ kĩla kyathooaw’a. Ĩla navikĩiwe neethĩie matesaa ĩia ĩkaatu. Nyie ndi vata na ĩia ĩkaatu, ĩndĩ nũndũ ĩia yĩu yaĩ lĩu nĩyo yatũkomisye wĩoo ũsu. Nĩtũngĩa Ngai mũvea nũndũ ĩvinda yĩu yonthe andũ makwa mayaakoma na nzaa.”a

Paul aendeee kwasya: “Oyu tũiavinyĩĩe mũno kĩ-mbesa. Ĩndĩ kumana na maũndũ ala matũkwatĩte nĩtũmanyĩte kana ndawa ĩla nzeo vyũ ya mawĩmakĩo nĩ kũmwĩkwatya Ngai. Ĩvinda yonthe Yeovab akatũtetheeasya ethĩwa tũkeekaa kwenda kwake. Nĩtwonete ũw’o wa ndeto ii syĩ ĩandĩkonĩ ya Savuli 34:8: ‘Samai mũsisye kana Yeova nĩ mũseo: Kũathimwa nĩ mũndũ ũla wĩvithaa nthĩnĩ wake.’ Na kwoou tũi na wia, o na ethĩwa ĩvinda yũkĩte kũkeethĩwa na thĩna wa mbesa.”

Paul aĩtye: “Yu nĩtũmanyĩte nesa kana lĩu nĩkyo kĩndũ kya vata nĩ kana andũ mekale thayũ, ĩndĩ ti mbesa kana wĩa. Twĩ na mea maingĩ ma kwona watho ũũ wa Ngai ũyĩanĩa: ‘Kũkeethĩwa lĩu mwingĩ mũno wa mbaa ngetha nthĩ.’ Ĩndĩ o tweteele ĩvinda yĩu, ‘tweethĩwa na kya ũya na kya kwĩvw’ĩka, syĩndũ isu ikatwĩanĩa.’ Nĩtũkwataa vinya twasoma ndeto ii syĩ Mbivilianĩ: ‘Mũikethĩwe na wendi wa mbesa; ĩanĩwai nĩ syĩndũ ila mwĩ nasyo: nũndũ we mwene nĩwaisye, Ndikakũnyivĩa o na ata, na ndikakũtia o na ĩndĩĩ. Kwondũ wa ũu nĩtũkwasya na ũnyiau, Mwĩaĩi nĩ mũtetheesya wakwa; ndikakĩa.’”c

Nĩ kana ‘tũendanasye na Ngai’ o ta Paul na andũ ma mũsyĩ wake, no nginya twĩthĩwe na mũĩkĩĩo mũlũmu. (Mwambĩlĩlyo 6:9) Mũĩkĩĩo mũlũmu wa Paul na ũĩ ũla watũmĩie wĩtũmanyĩsya maũndũ ma vata mũno, twĩthĩwe twĩ na mathĩna ma mbesa ĩvindanĩ yĩĩ kana makatũkwata ĩvinda yũkĩte.

Nao nata ethĩwa mathĩna ma mũsyĩ nĩmekũtuma twĩmakĩa?

Mũndũ mũka ũmwe wĩtawa Janet aeleetye atĩĩ: “Ĩvinda ĩte ĩasa ĩtina wa ĩthe wakwa kũkw’a, mũũme wakwa nĩwandavisye kana e ndũũ na mũndũ mũka ũngĩ.” Aendeee kwasya: “Ĩtina wa ũu, nĩwakuie ngũa syake syonthe o na atandavĩtye, na andia na syana syakwa ilĩ.” O na kau Janet nĩwakwatie wĩa, mbesa ila wakwataa iyeanĩtye kũũngamĩa mavata ma mũsyĩ wake. O na eka mavata ma kĩ-mbesa, Janet aĩ na mathĩna angĩ maingĩ. Aĩtye atĩĩ: “Ũndũ ũla watumaa nĩmakĩa mũno nĩ kana natiĩwe kĩanda kĩ vinya mũno kya kũũngamĩa mũsyĩ wakwa nĩweka.” Aendeee kwasya: “Naũmĩaa mũno ngoonĩ nũndũ ndyaĩ ndonya kwĩanĩsya nesa mavata ma syana syakwa ta asyai ala angĩ. O na ũmũnthĩ no nĩkũlasya ũndũ andũ ala angĩ mambonaa nĩ na syana syakwa. Yo no methĩwe monaa ta ndaaĩkĩa kĩthito nĩ kana mũtwaano witũ ndũkanangĩke?”

Mboya nĩyo ĩtetheeasya Janet kũolanga mawĩmakĩo make na aiendeea kwĩthĩwa na ũnyanya na Ngai. Aĩtye atĩĩ: “Ũtukũ ĩla kũkilĩtye nĩw’o nĩthĩawa na ĩvinda yĩla yũmũ vyũ, nũndũ ndiekaa kwĩsilya na kwĩmakĩa. Ĩndĩ kũvoya na kũsoma Mbivilia nĩkũndetheeasya kũkwata too. Ĩandĩko yĩmwe nendete mũno nĩ Avilivi 4:6, 7 yĩla yaĩtye atĩĩ: ‘Mũikemakĩe kwa ũndũ o na wĩva; ĩndĩ kĩla ũndũnĩ mavata menyu nĩmatavanw’e kwa Ngai na kũvoya na kwĩsũva vamwe na kũtũnga mũvea. Na mũuo wa Ngai, ũla ũvĩtũkĩte ũmanyi w’onthe, ũkasũvĩaa ngoo syenyu na mosũanĩo menyu.’ Nĩnĩthĩĩtwe ndivoya mĩthenya mingĩ ũtukũ, na nĩnĩw’ĩte mũuo wa Yeova ũingiakisya.”

Ndeto sya Yesũ ĩũlũ wa mboya ila wawetie nthĩnĩ wa Ũtavany’a wa Kĩĩmanĩ no itũtetheesye ĩla twakwatwa nĩ mawĩmakĩo o na ethĩwa nĩ ma mũthemba wĩva. Aisye atĩĩ: “Ĩthe wenyu nĩwĩsĩ ila mwĩ na vata nasyo, mbee wa inyw’ĩ mũtanamũvoya.” (Mathayo 6:8) Na kwa w’o nĩtwaĩlĩte kũmũvoya nũndũ mboya nĩyo nzĩa ĩla nzeo vyũ ya ‘kũmũthengeea Ngai.’ Na tweeka ũu, nake ‘akatũthengeea.’—Yakovo 4:8.

Vate nzika, o vamwe na kwĩw’a twĩ eanĩe ĩla twaelesya Yeova mawĩmakĩo maitũ, mboya nĩtũtetheeasya kwa nzĩa nene vyũ. O na ĩngĩ, Yeova, “Ũla wĩw’aa mboya,” nũtetheeasya ala mamũmanthaa me na mũĩkĩĩo. (Savuli 65:2) Kĩu nĩkyo kĩtumi Yesũ wamanyĩisye aatĩĩi make ‘mavoyae mĩthenya yonthe mateũleela.’ (Luka 18:1) No nginya tũendeee kũmũvoya Yeova atũtongoesye na aitũtetheesya. Twaĩle kwĩka ũu twĩ na mũĩkĩĩo kana akatũathima. Tũyaĩlĩte kwĩthĩwa na nzika kana we e na ũtonyi na mea ma kũtũtetheesya. ‘Kũvoya tũtekũeka’ kwonanasya kana twĩ na mũĩkĩĩo.—1 Athesalonika 5: 17.

ŨNDŨ TŨTONYA KWONANY’A KANA TWĨ NA MŨĨKĨĨO

Ĩndĩ yo mũĩkĩĩo nĩ kyaũ? Ũndũ ũmwe wonanasya kana twĩ na mũĩkĩĩo nĩ ‘kũmũmanya’ Ngai ũkethĩa nĩ wa w’o kwitũ. (Yoana 17:3) Nzĩa ĩmwe ĩla twĩkaa ũu nĩ kwa kũsoma na kwĩkĩa ngoonĩ ndeto syake ila syĩ Mbivilianĩ. Nĩtũmanyaa kana we nĩwonaa kĩla ũmwe waitũ, na nĩwendeeaw’a nĩ kũtũtetheesya. Ĩndĩ kwĩthĩwa na mũĩkĩĩo kwonanaw’a nĩ maũndũ maingĩ, ĩndĩ ti o kũmanya maũndũ mana ĩũlũ wa Ngai. Ũndũ ũngĩ wonanasya kana twĩ na mũĩkĩĩo nĩ kwĩthĩwa na ngwatanĩo nzeo na ũnyanya na Ngai. O tondũ vethĩawa vailyĩ kwa andũ, tũyĩsa kwĩthĩwa na ngwatanĩo ĩsu vamwe na Ngai oou kĩtumbo. Mũĩkĩĩo witũ ũendeea ‘kwĩana’ o ũndũ tũendeee kwĩmanyĩsya ĩũlũ wa Ngai, ‘kwĩka maũndũ ala mamwendeeasya,’ na o ũndũ twaendeea kũkwata ũtethyo wake. (2 Akolintho 10:15; Yoana 8:29) Mũĩkĩĩo ta ũsu nĩw’o ũmũtetheeasya Janet kũmĩanĩsya na mawĩmakĩo.

Janet aĩtye atĩĩ: “Kwa w’o, kĩla kĩndetheesye kwĩthĩwa na mũĩkĩĩo mũlũmu nĩ kwona ũndũ Yeova ũndetheeasya kĩla ũndũnĩ.” Aendeee kwasya atĩĩ: “Mavinda maingĩ nĩtwakwatawa nĩ mathĩna maito mũno, ala twoonaa ta tũtomĩanĩsya namo. Nĩnavoyaa Yeova mũno, nake nĩwatũtetheeasya kwa nzĩa o na tũteĩtaĩĩe. Ĩla namũtũngĩa mũvea nĩnĩlilikanaa maũndũ maingĩ ala ũmbĩkĩte. Nĩwĩthĩĩtwe aitũtetheesya kĩla ĩvinda, na mavinda maingĩ atũtetheeasya ĩla tũkwenda ũtethyo wake vyũ. O na nũndetheesye kwĩthĩwa na ana-a-asa na eĩtu-a-asa Aklĩsto ala nĩ anyanya ma w’o. Nĩmandetheeasya kĩla ĩvinda na nĩmethĩĩtwe me ngelekany’o nzeo kwa syana syakwa.”a

Janet aendeee kwasya: “Nĩnĩsĩ nĩkĩ Yeova waĩtye ĩandĩkonĩ ya Malaki 2:16, The Holy Bible in Current Kikamba Language, kana ‘Nũmenete mũndũ aitaanĩsya na mũka wake.’ Ĩla mũũme na mũka mataanĩsya na ũyĩthĩa ũmwe woo nde na mavĩtyo, nĩwĩw’aa aũmĩw’a ngoonĩ mũno. Kuma mũũme wakwa andia, myaka mingĩ nĩ mĩvĩtu ĩndĩ mavinda angĩ nĩw’aa ndyĩmena na ndyenda kwĩthĩwa na mũndũ vakuvĩ. Ĩla neew’a ũu, nĩndataa kũtetheesya andũ angĩ na ũndũ ũsu nĩwĩthĩĩtwe ũindetheesya mũno.” Kwoou kũatĩĩa ũtao wa Mbivilia wa kũlea kwĩvathana na ala angĩ, nĩkũmũtetheesye Janet kũolanga mawĩmakĩo make.b—Nthimo 18:1.

Janet aĩtye atĩĩ: “Ũkiakisyo ũla mũnene umanaa na kũmanya kana Ngai nĩwe ‘ĩthe wa ala makw’ĩĩwe nĩ aaĩthe, na mũsili wa aka ndiwa.’ Nĩnĩsĩ nesa vyũ kana Ngai ndakaatũtia tondũ mũũme wakwa watũtiie.” (Savuli 68:5) Janet nĩwĩsĩ nesa kana Ngai ndatũtataa na maũndũ ‘mathũku.’ Ĩndĩ vandũ va ũu, nĩ ũnengae “andũ onthe na ũlau” ũĩ wake, na “vinya mũnene ũvĩtũkĩte” nĩ kana tũmĩanĩsye na mathĩna.—Yakovo 1:5, 13; 2 Akolintho 4:7.

Nao nata ethĩwa twĩmakĩĩte nũndũ thayũ witũ wĩ mũisyonĩ?

Mũndũ mũka ũmwe wĩtawa Alona aĩtye atĩĩ: “Ĩla neew’a kĩng’ola kyaĩa, nambĩĩaa ũkũnwa nĩ ngoo na ndisemba vala vavathĩwe andũ mevithae mbomu yatũĩka.” Aendeee kwasya: “Ĩndĩ o na nĩvithĩte vau, nĩw’aa wia mwingĩ mũno. Ĩndĩ vathũkĩĩaa ĩla vate vandũ nĩvitha. Ĩvinda yĩmwe nakililye ndembeete lelũnĩ nambĩĩa kũĩa na weethĩa nĩveva ngaemwa. Nekalile masaa maingĩ ndyĩsa kũusya. Na ĩndĩ kĩng’ola kyambĩĩa kũĩa ĩngĩ.”

Kaũ no ũmwe katĩ wa maũndũ maingĩ ala maetae mĩisyo. Kwa ngelekany’o, kũmanya we, kana mũndũ ũngĩ wendete e na ũwau mũthũku no kũtume ũtelema na ũkamaka mũno. Ve andũ angĩ memakĩaa nũndũ wa ĩvinda yĩla yũkĩte. Kwa ngelekany’o nĩmatonya kwĩkũlya, ‘Syo syana sitũ ikeanĩa nthĩ ĩno yanangĩtwe nĩ andũ, yĩ na kaũ, ũng’endu, na mowau?’ Tũtonya kũmĩanĩsya na mawĩmakĩo ta asu ata?

Mũndũ mũĩ nĩwĩthĩawa esĩ kana maũndũ mathũku nĩmekĩkaa, na nĩkyo kĩtumi Mbivilia yaĩtye atĩĩ: “Mũndũ wĩ kĩlĩko nĩwonaa ũthũku na kwĩvitha.” (Nthimo 27:12) Nĩtwaĩle kwosa ĩtambya tũkasũvĩa ilĩko sitũ na ngoo sitũ o ũndũ tũsũvĩaa mĩĩ yitũ kumana na maũndũ mathũku. Ũmũnthĩ maũndũ ma kwĩtanĩthya me na visa sya ũng’endu kana maũvoo mausĩe maũndũ maũtelemya nĩmatumaa ithyĩ, o vamwe na syana sitũ twĩthĩwa na wia kana mawĩmakĩo. Kwĩvathana na visa ta isu kũyonanasya kana nĩtũvũthĩĩasya ũw’o wa kana kwĩ ũng’endu. Ngai ndaaũmba ilĩko sitũ isũanĩae maũndũ ala mathũku. Vandũ va ũu twaĩle kusũsya ilĩko sitũ na ‘maũndũ o na meva ala ma w’o, malũngalu, matheu, na makwendeesya.’ Na tweeka ũu, “Ngai wa mũuo” akatũnenga mũuo wa kĩlĩko, na ngoo.—Avilivi 4:8, 9.

ŨNDŨ MBOYA ĨTETHEEASYA

Mũĩkĩĩo mũlũmu nũtũtetheeasya kũmĩanĩsya na mawĩmakĩo. Mbivilia ĩtwĩĩte ũũ: ‘Syaĩĩsyai kũvoyanĩ.’ (1 Vetelo 4:7) No tũmũvoye Ngai atũtetheesye na aitũnenga ũĩ na ũkũmbaũ nĩ kana twĩke kĩla tũtonya ĩla twakwatwa nĩ mawĩmakĩo twĩ na mũĩkĩĩo kana “nũtwĩw’aa o ũndũ tũũvoya.”—1 Yoana 5:15.

Mbivilia yaĩtye kana Satani nĩwe “mũnene wa nthĩ ĩno” ĩndĩ ti Ngai. Yongeleele kwasya, “nthĩ yonthe ĩtwĩe nthĩnĩ wa ũla mũthũku.” (Yoana 12:31; 1 Yoana 5:19) Kwoou Yesũ oonanasya kana Satani e kw’o, na Yeova nĩwe ũtwovoasya ĩla waisye atĩĩ: ‘Tũtangĩĩe kwa ũla mũthũku.’ (Mathayo 6:13) Alona aĩtye atĩĩ: “Ĩla kĩng’ola kyambĩĩa kũĩa nĩvoyaa Yeova andetheesye nĩthĩwe nĩuĩtye.” Ongeleele kwasya: “O na mũũme wakwa nũmbĩtaa tũkavoya ĩmwe. Kwa w’o kũvoya nĩkũndetheeasya.” Ndeto isu nĩ sya w’o nũndũ Mbivilia yaĩtye atĩĩ: “Yeova e vakuvĩ na onthe ala mamwĩkaĩlaa, onthe ala mamwĩkaĩlaa na w’o.”—Savuli 145:18.

WĨKWATYO WITŨ WA ĨVINDA YŨKĨTE

Nthĩnĩ wa Ũtavany’a wa Kĩĩmanĩ, Yesũ amanyĩisye amanyĩw’a make mavoyae atĩĩ: “Ũsumbĩ waku wũke.” (Mathayo 6:10) Ũsumbĩ wa Ngai ũkaveta vyũ mawĩmakĩo onthe tene na tene. Ngai akamũtũmĩa Yesũ, ũla nĩwe “Mũnene wa Mũuo,” na akatuma “makaũ mathela kũvika kĩtulu kya nthĩ.” (Isaia 9:6; Savuli 46:9) “Na [Ngai] akasilanasya ngo mbingĩ sya andũ . . . Mbaĩ ndĩkokĩlĩlya mbaĩ ĩngĩ ũvyũ, o na itikemanyĩsya kaũ ĩngĩ. . . . Vati ũmwe ũkatuma makĩa.” (Mika 4:3, 4) Namo andũ me na mĩsyĩ yĩ na ũtanu ‘makaaka nyũmba, na kũtũa nthĩnĩ wasyo; na makavanda mĩũnda ya mĩsavivũ, na makaya ũsyao wayo.’ (Isaia 65:21) “Na ũla ũtwĩe kw’o ndakasya, Nyie nĩ mũwau.”—Isaia 33:24.

Ũmũnthĩ o na tũkesiĩĩa ata ti laisi tũkaema kũkwatwa nĩ “ĩvuso [“ũndũ ũtataĩĩwe,” NWT]” kana tũkaema kwĩyĩthĩĩla vandũ vataĩlĩte ĩvinda yĩla yĩtaĩlĩte. (Mũtavan’ya 9:11) Kwa myaka mingĩ syĩndũ ta kaũ, ũng’endu, na mowau nĩsyũwaĩte andũ aseo. Andũ asu mowaĩtwe nĩ syĩndũ isu me na wĩkwatyo mwaũ?

Andũ milioni mbingĩ, ala Ngai nowe wĩsĩ ũndũ meana, makathayũũkw’a. Ĩvindanĩ yĩĩ tũĩ nĩmakomete, na me kĩlilikanonĩ kya Ngai nginya ĩla “onthe ala me mbũanĩ . . . makauma.” (Yoana 5:28, 29) Mbivilia ĩtũĩkĩĩthĩtye ũũ ĩũlũ wa ũthayũũkyo: “Ũla twĩ naw’o ta nanga ya ngoo, wĩkwatyo wĩ na ũlũmu na ũtakũĩka.” (Aevelania 6:19) Na Ngai “amanengete andũ onthe kũmanya, kwondũ wa kũthayũũkya [Yesũ] kũmumya kwa akw’ũ.”—Meko ma Atũmwa 17:31.

Ĩvindanĩ yĩĩ, o na ala matataa vyũ kũmwendeesya Ngai nĩmakwatawa nĩ mawĩmakĩo. Kwosa matambya ala maĩlĩte, kũmũthengeea Ngai kwĩsĩla mboya, na kwĩthĩwa na mũĩkĩĩo mũlũmu wa ĩvinda yũkĩte nĩkũtetheesye Paul, Janet, na Alona kũmĩanĩsya na mawĩmakĩo. O tondũ wĩthĩĩtwe aitetheesya asu, ekai ‘Ngai wa wĩkwatyo amusũsye inyw’ĩ na ũtanu w’onthe na mũuo kwondũ wa kwĩtĩkĩla.’—Alomi 15:13.