Andũ aingĩ maasyaa kana tũyĩsa kũmanya ĩũlũ wa wĩkalo wa ĩtunĩ nũndũ vai mũndũ waaũka kũũ nthĩ kuma ĩtunĩ na akaelesya ũndũ kũilyĩ. Ĩndĩ mosũanĩo asu moo ti ma wʼo. Yesũ Klĩsto ekalaa ĩtunĩ, wĩkalonĩ wa veva, atanamba kũka kũũ nthĩ. Atavisye atongoi ma ndĩni sya ĩvinda ya atũmwa ateũmavithanyʼa atĩĩ: “Ndyaatheea kuma ĩtunĩ nĩke kwenda kwakwa, ĩndĩ no kwenda kwa ũla wandũmie.” Kwoou Yesũ atavasya amanyĩwʼa make ĩũlũ wa ũndũ weesĩ nesa ĩla wameie atĩĩ: “Nthĩnĩ wa nyũmba ya Asa kwĩ mawĩkalo maingĩ.”—Yoana 6:38; 14:2.

Ĩthe wa Yesũ nĩ Ngai, na etawa Yeova, na “nyũmba” kana wĩkalo wa Yeova wĩ ĩtunĩ. (Savuli 83:18) Kwoou vai mũndũ ũtonya kũelesya ĩũlũ wa wĩkalo wa ĩtunĩ nesa ta ũndũ Yeova Ngai na Yesũ Klĩsto matonya kũelesya. Nĩmaeleetye ũvoo mwingĩ ĩũlũ wa wĩkalo wa ĩtunĩ kwĩsĩla mawoni ala moonasya athũkũmi moo aĩkĩĩku.

Kĩlungu kĩla kĩatĩĩe kĩneenea ilungu imwe sya Mbivilia ieleetye mawoni mana moonekie nĩ andũ. Ĩla ũkwĩthĩwa ũyĩmanyĩsya ĩũlũ wa mawoni asu, lilikana kana wĩkalo wa ĩtunĩ ti kĩndũ kĩtonya kwoneka nĩ mũndũ kana kĩndũ kĩtonya kũkwatwa na moko. Kwoou vandũ va kũelesya ĩũlũ wa wĩkalo wa ĩtunĩ kwa nzĩa ĩtatonya kũeleeka nĩ andũ, Ngai atũmĩie nzĩa nzeo ya mawoni nĩ kana atũtetheesye kũelewa nesa ũndũ wĩkalo wa ĩtunĩ ũilyĩ. Mawoni asu me Mbivilianĩ nĩmeũkũtetheesya kũmanya naaũ mekalaa nthĩnĩ wa “mawĩkalo maingĩ” ma Ngai.

YEOVA NĨWE WĨ ĨŨLŨ WA ONTHE

“Kwaĩ kĩvĩla kya ũsumbĩ kiĩtwe ĩtunĩ, na ũmwe ekalĩle kĩla kĩvĩla; na ũla wakĩkalĩle, ũkĩmũsisya ailyĩ kavila ka yasivi na ka salitũ; na kwaĩ ũtaathi ũthyũlũlũkĩte kĩvĩla kyu, ũisisya ũilyĩ kavila ka sumalatai.”—Ũvuanʼyo 4:2, 3.

“Kwaĩ ũtisu wamũthyũlũlũkĩte. Ta mũvwʼanĩle wa ũtaathi ĩthweonĩ mũthenya wa mbua, nowʼo wailyĩ mũvwʼanĩle wa ũtisu ngalĩ syonthe. Ũũ nĩwʼo wailyĩ mũvwʼano wa ũtheu mũtisu wa Yeova.”—Esekieli 1:27, 28.

Maũndũ asu mooniwʼe mũtũmwa Yoana na mwathani Esekieli, monanasya ĩũlũ wa ũtheu mũtisu wa Ngai Ũla wĩ Ĩũlũ wa Onthe, Yeova. Monanasya ũu nũndũ mawetete syĩndũ tũtonya kũelewa na mĩtũkĩ, nasyo nĩ tũvila tũseo twa thooa mũnene, ũtaathi, na kĩvĩla kyanake kya ũsumbĩ. Matũtetheeasya kũelewa kana vala Yeova wĩkalaa nĩ vandũ vanake vyũ, va kwendeesya, na ve mũuo mwingĩ mũno.

Maũndũ asu maeleetye ĩũlũ wa Ngai mosanĩte na ndeto sya mũandĩki wa Savuli. Aisye atĩĩ: “Yeova nĩ mũnene, na nĩ wa kũtaĩwa mũno: Nĩ wa ũkĩwa kũvĩtũka ngai syonthe. Nũndũ ngai syonthe sya ngo sya andũ nĩ mĩvwʼanano; Ĩndĩ Yeova nĩwombie matu. Ndaĩa na ũnene syĩ mbee wake: Vinya na wanakavye syĩ nthĩnĩ wa vala vandũ vake vatheu.”—Savuli 96:4-6.

O na kau Yeova nĩwe wĩ ĩũlũ wa onthe, nũtũthoketye tũmũvoyae na nũtũĩkĩĩthĩtye kana akatwĩthukĩĩasya. (Savuli 65:2) Ngai nũtwendete na nũtũthĩnĩkĩaa mũno, na nokyo kĩtumi mũtũmwa Yoana waisye atĩĩ: “Ngai nĩ wendo.”—1 Yoana 4:8.

YESŨ EKALAA VAMWE NA NGAI

Mũtũmwa wa Yesũ weetawa Sitivini “ausũĩtwe nĩ Veva Mũtheu, angʼelela aketee ĩtunĩ, na oona ũtheu mũtisu wa Ngai, na Yesũ aũngeme ngalĩ ya kwʼoko kwa aũme kwa Ngai, na asya, Sisya, nĩngwona ĩtu yĩvingũkĩte, na ũla Mwana wa mũndũ aũngeme ngalĩ ya kwʼoko kwa aũme kwa Ngai.”—Meko ma Atũmwa 7:55, 56.

O ĩvinda ĩkuvĩ Sitivini atanonwʼa woni ũsu, Yesũ aĩ anooawa nĩ atongoi ma Kĩyuti, ala Sitivini waneenaa namo. Maũndũ asu Sitivini woonie nĩmaĩkĩĩthisye kana Yesũ aĩ thayũ, na ĩtina wa kũthayũũkwʼa nĩwakwatie ũtaĩo. Mũtũmwa Vaulo aielesya ũndũ ũsu aisye atĩĩ: ‘[Yeova] nĩwamũthayũũkisye [Yesũ] na amumya kwa akwʼũ, na kũmwĩkalya kwʼokonĩ kwa aũme kwake ĩtunĩ, ĩũlũ mũno mbee wa ũnene wʼonthe, na ũkũmũ, na vinya, na ũsumbĩko, na kĩla syĩtwa yĩwetawa, ti ĩvinda yĩĩ yoka, ĩndĩ o na ĩvinda yĩla yĩkoka.’—Aeveso 1:20, 21.

Maandĩko nĩmaeleetye kana Yesũ nũnengetwe ũkũmũ mũnene na ndaĩa, na makonanyʼa kana nũthĩnĩkĩaa andũ mũno o ta Yeova. Ĩla Yesũ watavanasya, nĩwavoasya ala awau, ala onzu, na nĩwathayũũkasya ala akwʼũ. Na ĩla waumisye thayũ wake wĩthĩwe nthembo, nĩwoonanisye ũndũ wamwendete Ngai mũno, o vamwe na andũ. (Aeveso 2:4, 5) E ngalĩko ya kwʼoko kwa aũme kwa Ngai, Yesũ akilyĩ kũtũmĩa ũkũmũ ũla ũnengetwe aetee andũ ala mamwĩwʼaa Ngai moathimo maingĩ.

ALAĨKA MAMŨTHŨKŨMAA NGAI

Mwathani Ndanieli aisye atĩĩ: ‘Noona kũvika ivĩla sya ũsumbĩ syaiwa, na ũmwe ũla waĩ mũtumĩa wa matukũ [Yeova] ekalĩla. Na ngili kũndũ ngili mamũthũkũma, na ngili ĩkũmi kũndũ ngili ĩkũmi maũngama mbee wake.’—Ndanieli 7:9, 10.

Nthĩnĩ wa woni ũsu Ndanieli wooniwʼe wa ĩtunĩ, ndaaona o mũlaĩka ũmwe ĩndĩ oonie nguthu nene ya alaĩka. Ũsu no nginya wĩthĩwe waĩ woni wa kũsengyʼa mũno! Alaĩka methĩawa me syũmbe sya veva ntheu vyũ, na nĩ oĩ mũno, na me vinya mwingĩ. Vethĩawa ikundi sya alaĩka ta aselavi na akeluvi. Mbivilia ĩwetete alaĩka mavinda mbee wa 250.

Alaĩka ti andũ ma tene makwie na mathi ĩtunĩ. Ngai aĩ oombie alaĩka o na mũndũ ataaĩsa kũmbwa. Na ĩla myambĩlĩĩlyo ya nthĩ yoombawa, alaĩka nĩmasyaĩĩsye na matana mũno.—Yovu 38:4-7.

Nzĩa ĩmwe ĩla alaĩka mamũthũkũmaa Ngai nĩ kwa kũtetheesya wĩanĩ ũla wa vata vyũ, nawʼo nĩ kũtavanyʼa ũvoo mũseo wa Ũsumbĩ wa Ngai. (Mathayo 24:14) Woni ũla mũtũmwa Yoana wooniwʼe nũtũtetheeasya kũelewa wĩa ũsu alaĩka matethasya. Mbivilia yaĩtye atĩĩ: “Na noona mũlaĩka ũngĩ akĩũlũka ĩtunĩ katĩ, e na ũvoo mũseo wa tene na tene wa ũtavanʼya kwa ala matwĩe nthĩ, na kwa kĩla mũthemba na mbaĩ na kĩthyomo na ũko wa andũ.” (Ũvuanʼyo 14:6) O na kau ũmũnthĩ alaĩka maineenaa na andũ o tondũ meekaa ĩvindanĩ ya tene, nĩmatetheeasya ala matavanasya ũvoo mũseo makwate andũ me na ngoo nzeo.

SATANI NŨKENGETE SYŨMBE MBINGĨ

Mbivilia yaĩtye atĩĩ: “Kwaĩ kaũ ĩtunĩ: Mikaeli [Yesũ Klĩsto] na alaĩka make maithi kũkita na ũla mũkũnga mũnene; na mũkũnga ũsu na alaĩka mawʼo mokita; nao maiaakĩlya vinya, ona vaiaaoneka vandũ voo ĩtunĩ ĩngĩ. Na mũkũnga ũsu mũnene wekwʼa nthĩ, nawʼo nĩ nzoka ĩla ngũũ, yĩtawa Ndevili, na ĩngĩ Satani, mũkengani wa nthĩ yonthe; ekwʼa nthĩ, na alaĩka make mekwʼa nthĩ vamwe nake.”—Ũvuanʼyo 12:7-9.

Ve ĩvinda kũteethĩawa mũuo ĩtunĩ. Kavinda kanini mũndũ amina kũmbwa, ve mũlaĩka ũmwe walikilwe nĩ ĩtomo ya kwenda kũthaithwa, na ũu watuma amũlea Yeova, na kwoou atwʼĩka Satani kana “Mũvinganĩsya.” Ve alaĩka angĩ mesie kwĩkwatanyʼa na Satani kwa kũmũlea Yeova na matwʼĩka ndaimoni. Nũndũ alaĩka asu nĩ athũku vyũ, nĩmamũvĩngaa Yeova na nĩmatumĩte andũ aingĩ maleana na ũtongoi wa Yeova.

Satani na ndaimoni syake nĩ athũku, mai tei, na nĩmathĩnasya andũ. Nĩ amaitha ma andũ na nĩmo matumĩte mathĩna maingĩ ala makwataa andũ methĩwa kwʼo. Kwa ngelekanyʼo, Satani nĩwe wooaie indo na athũkũmi ma mũndũũme waĩ mũĩkĩĩku weetawa Yovu. Nĩwasyokie ooaa syana ĩkũmi sya Yovu atũmĩĩte “kĩseve kĩnene” kĩla kyavalũkilye nyũmba ĩla syana isu syalikĩte. Ĩtina wa kwĩka maũndũ asu, Satani nĩwamũkũnie Yovu na “mĩimũ mĩthũku kuma ũnyaĩĩ wa kũũ kwake kũvika lolotya wake.”—Yovu 1:7-19; 2:7.

O mĩtũkĩ Satani akilyĩ kwanangwa. Kuma ĩla wekiwʼe kũũ nthĩ kuma ĩtunĩ, nĩwĩsĩ kana “e na kavinda o kanini.” (Ũvuanʼyo 12:12) Satani eteele kwanangwa vyũ na ũsu nĩ ũvoo mũseo!

ALA ME NA WĨKWATYO WA KŨTHI ĨTUNĨ

Mbivilia yaĩtye atĩĩ: ‘Nĩwamũthooeie Ngai na nthakame yaku andũ ma kĩla mbaĩ, na kĩthyomo, na ũko, na mĩthemba, na wamatwie ũsumbĩ na athembi kwa Ngai waitũ; nao nĩmasumbĩkĩte nthĩ.’—Ũvuanʼyo 5:9, 10.

O tondũ Yesũ wathayũũkiwʼe kuma kũũ nthĩ athi ĩtunĩ, ve andũ angĩ makathayũũkwʼa mathi ĩtunĩ. Yesũ eeie amanyĩwʼa make aĩkĩĩku atĩĩ: “Nĩngũthi ũmũseũvĩsya vandũ. Nakwa . . . ngooka ĩngĩ, na ngamwosa inywʼĩ mwĩthĩwe kwakwa; nĩ kana vala nĩĩ, nenyu mwĩthĩwe vo.”—Yoana 14:2, 3.

Ve kĩtumi kĩseo kya andũ amwe kũthi ĩtunĩ. Me vamwe na Yesũ, andũ asu makasumbĩka andũ onthe ĩũlũ wa nthĩ na kũmaetee moathimo maingĩ. Ũsumbĩ ũsu nĩ ũla Yesũ weeie amanyĩwʼa make mavoyae nthĩnĩ wa ĩla mboya ya ngelekanyʼo. Ameie mavoyae atĩĩ: “Asa waitũ ũla wĩ ĩtunĩ, syĩtwa yaku yĩtaĩwe. Ũsumbĩ waku wũke. Kwenda kwaku kwĩke kũũ nthĩ o ta kũya ĩtunĩ.”—Mathayo 6:9, 10.

MAŨNDŨ ALA MAKEKWA NĨ ALA MAKATHI ĨTUNĨ

Mũtũmwa Yoana aandĩkie ndeto ii mbeveee: “Na neewʼa wasya mũnene kuma kĩvĩlanĩ kya ũsumbĩ, ũiasya, Sisya, ĩeema ya Ngai yĩ vamwe na andũ, . . . na akavyaĩa methoi onthe methonĩ moo; na kĩkwʼũ kĩikethĩwa vo ĩngĩ; o na kũikethĩwa ĩngĩ kũmeta, kana kũĩa, kana woo: maũndũ ma mbee nĩ mavĩtu.”—Ũvuanʼyo 21:3, 4.

Woni ũsu Yoana woonie ũkeanĩa ĩvinda yĩla Ũsumbĩ wa Ngai ũla ũkethĩwa ũtongoewʼe nĩ Yesũ na ala makathayũũka kũma nthĩ, makananga ũsumbĩki wa Satani na maitwʼĩkĩthya nthĩ ĩno nzaũ. Maũndũ ala matumĩte mũndũ ethĩwa na kĩmako na woo mwingĩ maikethĩwa vo ĩngĩ. O na kĩkwʼũ kĩikethĩwa vo ĩngĩ.

Nao nata ĩũlũ wa andũ mbilioni mbingĩ ala makwie na mathayũũkwʼa matakathi ĩtunĩ? Ĩvindanĩ yũkĩte andũ asu makathayũũkwʼa me na wĩkwatyo wa kwĩkala tene na tene ĩũlũ wa Nthĩ Nzaũ.—Luka 23:43.